Nieuwsuur 🇳🇱

_id	68167819ca6c7ea471fae7c0
url	https://npo.nl/start/serie/nieuwsuur/seizoen-2025/nieuwsuur_5073/afspelen
datetime	2025-05-03 21:30:00
description	De 41-jarige man die gisteren in Rijswijk werd geliquideerd, had aangifte gedaan wegens mogelijke dreiging bevestigt het OM. We spreken journalist David Davidson die meermaals met Önal sprak sinds hij in Nederland was. * EU in conflict met Viktor Orbán. De EU onderzoekt of de Hongaarse maatregel om gezichtsherkenning in te zetten tijdens demonstraties in strijd is met Europese regels. * Woensdag begint het conclaaf waarin de kardinalen een nieuwe paus kiezen en dan begint het echte werk om tot een tweederdemeerderheid van 89 stemmen te komen. We spreken onder anderen Robert Harris, de Britse schrijver van het verfilmde boek Conclave.

 

Statements

idx	statement	score
0	888 Dit zijn opnames van de man die eerder deze week werd doodgeschoten in Rijswijk.	22.53
2	Straks de journalist die tot op het laatst contact met hem had.	4.47
3	En we spreken de schrijver van het verfilmde boek Conclaaf over wat er nu gebeurt in Rome, aan de vooravond van het conclaaf.	7.75
4	En moet de minister meer macht krijgen, om bijvoorbeeld motorclubs te kunnen verbieden?	64.81
5	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
7	De liquidatie van de 41-jarige Cemil Önal op klaarlichte dag afgelopen donderdag op een terras in Rijswijk.	18.66
8	Wie er achter deze aanslag zit, is nog niet bekend.	8.81
12	Straks de journalist die hem een paar dagen voor zijn dood nog sprak.	9.36
13	Eerst terug naar de moord, die ook in Turkije veel aandacht krijgt.	7.65
14	Nederland staat deze week volop in de aandacht van de Turkse media Nederland staat deze week volop in de aandacht van de Turkse media vanwege een moord die in Turkije op veel belangstelling kan rekenen.	55.51
15	Donderdagmiddag rond 17.45 uur wordt een man op een vol terras van een brasserie in Rijswijk in koele bloede doodgeschoten.	64.45
17	Hij komt aanlopen Ik wil bijna zeggen zonder blikken of blozen.	3.61
18	Hij ontlaadt zijn pistool en binnen 2 seconden is hij weer weg.	41.15
19	Het slachtoffer is de 41-jarige Cemil Önal uit Turkije.	21.69
20	Önal zat sinds december 2023 vast in Nederland omdat hij door de Turkse autoriteiten wordt verdacht van betrokkenheid bij de moord op zijn voormalige baas de omstreden Turks-Cypriotische zakenman Halil Falyali.	22.67
21	Falyali heeft op Noord-Cyprus een imperium opgebouwd van casino's, illegale goksites en luxe hotels.	16.09
22	Het bedrijf zet miljoenen om via brievenbusfirma's op onder andere Curaçao.	15.4
23	Falyali wordt in februari 2022 bruut vermoord nabij zijn huis op Noord-Cyprus.	30.31
24	De moord maakt in de Turkse en Cypriotische media veel los.	39.42
25	De in Rijswijk vermoorde Cemil Önal werkte jarenlang voor Falyali en zijn gokimperium De in Rijswijk vermoorde Cemil Önal werkte jarenlang voor Falyali en zijn gokimperium en was verantwoordelijk voor de financiën.	31.72
26	In die hoedanigheid zegt hij Turkse en Noord-Cypriotische regeringsfunctionarissen omgekocht te hebben.	7.94
27	Maandelijks was daar volgens hem zo'n 15 miljoen dollar mee gemoeid.	9.03
28	Önal zat in Nederland vast op verzoek van de Turkse autoriteiten.. die om zijn uitlevering hadden gevraagd.	20.68
29	Önal verzet zich tegen deze uitlevering omdat hij vreest een doelwit te zijn van de Turkse staat vanwege de belastende informatie die hij over hooggeplaatste functionarissen zegt te hebben.	17.84
30	Daarom geeft hij bij de Nederlandse autoriteiten aan te vrezen voor zijn leven.	12.55
31	De Hoge Raad beslist in september vorig jaar dat Önal wel uitgeleverd mag worden.	14.51
32	Het is aan de minister van Justitie David van Weel om hier een definitief besluit over te nemen.	20.37
33	Önal verzoekt dit besluit in vrijheid te mogen afwachten.	10.49
34	Vlak voor hij in maart dit jaar wordt vrijgelaten doet hij aangifte van bedreiging.	16.87
35	David Davidson, journalist bij Follow The Money, welkom.	8.3
36	Jij hebt 'm vaak gesproken en voor het laatst afgelopen maandag in een Haagse café.	3.57
40	Ik sprak hem eigenlijk nadat hij een paar weken geleden is vrijgekomen.	5.19
41	Voor die tijd hebben we hem al geïnterviewd met internationale collega's.	4.75
51	Omdat hij informatie heeft over de omkoop- praktijken.	6.05
53	Hij was dus de financiële man van een grote gok-organisatie.	6.0
56	Hij zegt voor die organisatie mensen te hebben omgekocht.	13.33
57	En het gaat ook om politici en hooggeplaatste personen.	5.14
58	En daarvan kwam het gevaar voor hem vandaan, zei hij.	8.79
61	Want we zien in de bijdrage dat-ie er ook van wordt verdacht dat-ie het brein achter de moord op zijn eigen baas is.	20.89
63	Ik ga niet zeggen wie er geschoten heeft en wie de opdrachtgever is.	4.17
69	Maar als je het hem vroeg zei hij dat het gevaar uit die hoek kwam.	4.53
72	Heeft hij tastbare aanwijzingen laten zien dat het verhaal klopt?	5.9
74	Het eerdere verhaal dat we hebben gemaakt over zijn organisatie dat ging ook over die organisatie op Cyprus.	6.44
78	Of dit nu klopt over het gevaar komt vanuit Turkse staat kunnen wij niet checken Hij stuurde dit filmpje.	7.43
79	Volgens hem ging dat over het omkopen van een hoge ambtenaar.	13.2
86	Even terug naar afgelopen donderdag Als je kijkt naar de manier waarop hij is vermoord Op een schaamteloze manier.	4.19
87	Op klaarlichte dag, door iemand die niet gemaskerd was of iets dergelijks.	3.99
88	Denk je dan niet eerder aan een afrekening in het criminele circuit?	6.35
91	Een standaard liquidatie kun je tegenwoordig bijna noemen.	13.74
92	We weten wel dat ook achter staten achter zitten dat hebben we eerder ook met Iran gezien dat zo staat een misdadigersorganisatie inhuurt en die doen het op hun manier.	67.28
93	Dan kan er nog steeds en staat achter zitten als opdrachtgever.	4.44
94	We hebben dat eerder gezien met de lange arm van Iran.	7.9
96	Toen was er waarschijnlijk een opdracht gegeven door de staat Iran aan een misdadigersorganisatie omdat uit te voeren.	41.54
97	Önal zei dus dat hij al dacht dat het niet goed met hem ging aflopen.	7.88
98	Het OM zegt dat ze niet genoeg aanknopingspunten hadden om verder onderzoek te doen.	33.84
100	Dat is een reactie waar ik wel meer van zou willen weten.	4.28
101	Ze hebben niet genoeg concrete informatie gekregen om erop te handelen, zeiden ze.	9.82
104	Toen was er misschien ook niet adequaat gereageerd.	4.12
107	Maar als het aan mij wordt gevraagd is dit nog niet helemaal opgehelderd.	3.7
113	Of misschien al nu, dit weekend, in de wandelgangen?	3.88
117	Om de zondagsrust te respecteren of om andere redenen.	4.38
118	Een dodenherdenking zoals ieder jaar, in Sint-Annaland op Tholen.	15.21
119	Met toespraken, en kranslegging en twee minuten stilte.	3.43
120	Met toespraken, een kranslegging en twee minuten stilte.	3.42
121	Maar één verschil: De herdenking was vandaag al, op 3 en niet op 4 mei.	12.01
123	Je bent afhankelijk hier afhankelijk van de zondagsrust die hier belangrijk is voor veel dorpelingen.	4.13
125	Het had ook te maken met de Britse delegatie die aanwezig was.	12.63
126	Er was een Britse delegatie aanwezig om drie Britse militairen te herdenken die in januari 1945 in Sint-Annaland sneuvelden.	8.45
127	Wie ze precies waren, werd pas enkele jaren geleden ontdekt.	5.5
128	Vandaag was een grote groep nabestaanden uit Groot-Brittanië aanwezig.	81.23
129	Hulporganisaties hebben nog veel vraagtekens bij het plan van Israël en de VS voor hervatting van de noodhulp in Gaza.	72.94
130	Israël houdt de grens naar de Gazastrook al twee maanden dicht.	73.14
131	De VS en Israël zouden nu dicht bij een akkoord zijn om weer hulp toe te laten.	72.97
132	De belangrijkste voorwaarde van Israël is dat hulpgoederen niet bij Hamas terechtkomen.	68.5
133	Daarom moeten er in Gaza plekken komen waar Palestijnse burgers wekelijks een hulppakket krijgen.	59.45
134	Eén hulppakket per gezin dat genoeg moet zijn voor 7 dagen.	14.66
135	Nu wordt met gaarkeukens geprobeerd mensen te voeden.	32.34
136	Maar twee maanden na het begin van de Israëlische blokkade is de voedselvoorraad zo goed als op.	46.03
137	En het internationale hulporganisaties zien de gevolgen van het tekort aan voedsel.	87.28
138	Israël zou bereid zijn de infrastructuur te regelen voor de kampen waar straks de hulppakketten kunnen worden opgehaald.	41.37
139	Over twee weken moet de hulp dan weer op gang komen.	4.09
145	Punt 2: Ze willen kampen maken waar mensen naartoe moeten lopen.	11.56
146	Maar hoe kan dat eigenlijk als je voor een week eten moet halen en ook drinken, waar moet je dat naartoe brengen?	8.37
148	Gooi de grenzen open, laat het Rode Kruis naar binnen.	5.26
152	Meer dan 50 Nederlandse websites waren deze week doelwit van een pro-Russische hackersgroep.	39.38
153	Het is de grootste aanval op Nederlandse websites in twee jaar tijd.	83.02
155	Het gaat onder meer om de websites van vervoersbedrijven GVB en Arriva en van een aantal gemeenten.	8.32
157	Websites worden dan bestookt met grote hoeveelheden dataverkeer.	35.68
159	De hackersgroep is actief sinds de Russische inval in Oekraïne, ruim drie jaar geleden.	23.68
160	Het is voor het eerst in bijna een jaar dat de groep zich op Nederland richt.	3.72
161	De leden noemen de 3,5 miljard euro kabinetssteun aan Oekraïne als reden.	42.98
162	De Frans-Libanese operaregisseur Pierre Audi is gisteravond overleden.	47.09
164	Audi werkte jarenlang in Nederland en was bekend als artistiek leider en directeur van de Nationale Opera.	10.72
168	Er is bijna anderhalve ton opgehaald voor een groep jonge asielzoekers uit het Friese Sint Annaparochie.	50.3
169	Die zouden naar de Efteling gaan, maar minister Faber wilde dat niet.	15.67
172	Het opgehaalde geld gaat onder meer naar organisaties die activiteiten organiseren voor jonge asielzoekers.	25.07
173	Door een storing bij de Rabobank konden veel klanten sinds vanmiddag niet betalen.	20.27
174	Het is onduidelijk hoeveel mensen zijn getroffen en wat de oorzaak is.	12.91
176	De Rabobank liet zojuist weten dat de storing voorbij is.	17.61
177	Dan het Vaticaan waar inmiddels de schoorsteen die we de komende tijd nog heel vaak zullen zien weer op het dak staat van de Sixtijnse Kapel.	5.76
183	Die onder andere draait om de vraag of de kerk een hervormer of een conservatieve paus krijgt.	7.46
184	Robert Harris, schreef het verfilmde boek Conclaaf.	20.26
185	Wij spraken hem over de geheimzinnige verkiezing van het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk en haar 1,4 miljard volgelingen.	7.62
187	Dat wordt besloten door een groep kardinalen die jonger dan 80 moeten zijn.	7.27
190	Alleen zij die erbij zijn weten precies wat er gebeurt nadat deze deuren sluiten.	3.71
191	Robert Harris is een succesvolle schrijven van historische thrillers.	8.77
192	Negen van zijn romans zijn verfilmd waaronder zijn boek Conclaaf, of in het Engels Conclave.	9.47
193	Toen Harris onderzoek deed voor het boek kreeg hij hulp van binnenuit.	13.96
196	Sinds 1216 worden kardinalen opgesloten om een paus te kiezen.	36.82
202	En in die stad is ook het museum Catharijneconvent.	12.85
205	En in het depot ligt een prent van een conclaaf eeuwen geleden.	3.51
209	We zien eigenlijk de optocht van de kardinalen die naar het Vaticaan en natuurlijk naar de Sixtijnse Kapel gaan.	6.33
214	Want dit beeld kun je vandaag de dag ook gewoon schieten.	4.01
219	Maar het is natuurlijk wel eenzelfde soort vastlegging van een moment.	3.74
222	En dat werd natuurlijk verspreid als een nieuwsbericht om mensen door, in dit geval denk ik, West-Europa op de hoogte te stellen van de nieuwe paus.	11.08
225	Toen Harris research deed voor zijn boek kreeg hij een speciale rondleiding in het Vaticaan.	7.64
226	En tijdens de rondleiding maakte Harris dit filmpje, op een iconische plek.	5.59
227	Want dit balkon is waar het conclaaf naartoe werkt.	11.84
228	Als er witte rook is, klinken hier de woorden: Habemus Papam.	5.55
230	In aanloop naar het conclaaf is de film Conclaaf weer terug in de bioscopen.	9.24
231	En is er ook een nieuwe druk van het boek uitgebracht.	5.79
232	Moet de minister van justitie op eigen houtje organisaties zoals bijvoorbeeld motorclubs, kunnen verbieden?	47.9
233	Daar was een tijd lang een meerderheid voor in politiek Den Haag.	9.17
236	Want waar ze zich destijds niet konden voorstellen dat een minister met meer macht die macht niet zou misbruiken, kunnen ze dat nu wel.	9.21
242	Een minister gaat straks bepalen dus met zijn politieke kleur of haar politieke kleur wie wel of niet mag demonstreren wie wel of niet een vereniging mag hebben.	13.59
243	En willekeur is juist verboden en we moeten er dus voor zorgen dat rechters rechtspreken en geen ministers.	54.73
244	Farmers Defence Force, maar ook Greenpeace en Extinction Rebellion.	21.6
245	Kunnen dit soort organisaties die de randjes van de wet opzoeken straks door de minister verboden worden?	47.62
246	De voorwaarden waaronder de minister een organisatie mag verbieden die ja, die zijn eigenlijk te vaag geformuleerd.	29.12
247	De minister mag zelf invullen wanneer een organisatie in de gevarenzone verkeert.	20.52
248	En dat is naar mijn mening in strijd met de eisen die voortvloeien uit de grondwet.	4.35
249	Het begon allemaal met dit soort groepen: Criminele motorbendes.	6.12
250	Clubs die de Tweede Kamer wilde verbieden onder meer de ChristenUnie en de Partij van de Arbeid voorop.	50.71
251	Destijds was de dreiging van de motorbendes en de acute dreiging zo heftig dat de initiatiefnemers hebben gezegd: Daar willen we wat aan doen.	8.9
252	In 2018 hebben wij dit initiatiefwetsvoorstel ingediend om criminele motorbende te verbieden.	37.1
255	Hier gaat het allemaal om: De Wet bestuurlijk verbod op ondermijnende organisaties.	36.3
256	Die geeft de minister van Justitie en Veiligheid de bevoegdheid om groeperingen te verbieden die 'stelselmatig strafbare feiten plegen' en die 'de Nederlandse samenleving ontwrichten'.	56.09
257	Het doel is dus om criminele motorbendes aan te pakken maar er zijn zorgen dat een minister zijn macht ook gebruikt om andere organisaties te verbieden.	49.51
258	De bevoegdheid om dat te doen ligt nu nog bij de rechter.	8.09
259	De minister hoopt dat de wet snel aangenomen wordt.	34.48
260	Ik zeg niet dat je alle bevoegdheden bij een minister moet neerleggen.	4.35
262	Maar het kan een gereedschap zijn in de gereedschapskist die je op een bepaald moment kan inzetten.	6.13
264	Dit gaat echt om zwaar ondermijnende outlaw motorgangs waar we het hier over hebben.	7.22
265	Maar volgens de ChristenUnie is de wet niet langer nodig.	15.88
266	Omdat de motorclubs al succesvol zouden zijn aangepakt door de rechter en de politiek.	23.42
267	En ik moet eerlijk zijn, die wetgeving lijkt te werken.	5.77
268	En dan is het ook, vind ik Vanuit de Tweede Kamer kan je je energie in veel dingen steken maar ik steek het graag in oplossingen in wetten die dingen dichterbij brengen en dat is dan bij deze wet niet meer aan de orde.	4.83
269	Ja, de acuutheid die er toen was om deze wet in gang te stellen is misschien wat geweken.	6.09
270	Dat wil niet zeggen dat het een nutteloos stuk gereedschap is om in de kist te hebben.	4.6
273	Wij geloven heel erg in een rechtsstaat en wij willen geen enkel risico lopen dat de minister straks diens bevoegdheden oprekt en de haar of zijn niet welgevallige organisaties wil verbieden met dit wetsvoorstel.	12.31
277	We leven in een rechtsstaat, dus er zijn echt harde criteria op basis waarvan je zo'n verbod in het leven kunt roepen.	20.07
279	Dus dit is niet bedoeld, door de initiatiefnemers ook niet om zomaar onwelgevallige organisaties die schuren tegen de grens van de wet aan te pakken.	11.0
280	De minister geeft dus eigenlijk een positief stemadvies.	7.39
281	Maar zowel Extinction Rebellion, Greenpeace als ook Farmers Defence Force vreest dat de wet ook kan worden misbruikt.	35.56
283	Ik bedoel, het verbieden van organisaties is een hele zware misschien wel de zwaarste maatregel die je kunt nemen als het gaat om organisaties.	13.57
284	En juist omdat de minister een politiek orgaan is en ook weleens van persoon wisselt is daar niet een zekere consistentie.	4.86
286	We willen niet Kijk, als het in Rusland of Turkije was gebeurd, dan hadden we hier allemaal bovenop de tafels gestaan van: 'Jongens, dit kan niet.'	4.15
287	allemaal bovenop de tafels gestaan van: 'Jongens, dit kan niet.'	4.37
288	In Nederland komt dit straks gewoon in de Eerste Kamer ter stemming.	13.41
290	Het voorstel ligt nu bij de Eerste Kamer waar het deze maand een meerderheid kan krijgen.	11.16
291	Als VVD en CDA het voorstel blijven verdedigen dan heeft BBB de beslissende stem.	21.61
292	Die drie partijen willen nog niet op camera reageren.	7.89
295	In Den Haag is er ook een alternatieve dodenherdenking waar oorlogsslachtoffers van toen en en ook nu worden herdacht.	38.4
296	En de eerste ronde van de presidentsverkiezingen in Roemenië.	6.23
298	Maar de uitslag werd ongeldig verklaard vanwege vermeende Russische inmenging.	15.05
299	Het weer: Vannacht is het vrijwel droog en bij een graad of 8.	42.04
301	Het is 11 tot 15 graden door een vrij koude wind uit het noordwesten.	15.52
303	Tijdens de Dodenherdenking vooral in het noorden van het land.	40.18
305	Op ons Youtube-kanaal kunt u kijken naar een uitgebreide reportage over het conflict tussen India en Pakistan.	36.04