Nieuwsuur 🇳🇱

_id	681285f1ca6c7ea4713b1e99
url	https://npo.nl/start/serie/nieuwsuur/seizoen-2025/nieuwsuur_5071/afspelen
datetime	2025-04-30 21:30:00
description	De Oekraïense journaliste Viktoria Rosjtsjyna, die in augustus 2023 verdween terwijl ze onderzoek deed in bezet gebied in Oekraïne, werd maandenlang gemarteld in verschillende Russische gevangenissen. Dat blijkt uit een reconstructie van internationale media onder leiding van het Franse platform Forbidden Stories. * Afgelopen vrijdag presenteerde het kabinet de nieuwe klimaatplannen waarvan elektrisch rijden een van de speerpunten is. Maar ondanks dat het kabinet wil inzetten op elektrisch rijden, belandden veel tweedehands stekkerauto's nog altijd in het buitenland. Mathijs Bouman praat ons bij.

 

Statements

idx	statement	score
1	Nu gaan ze voor een aanzienlijk lager bedrag naar het buitenland waar ze nog 15 jaar minimaal gaan rondrijden.	7.44
2	Terwijl, wij hebben er maar vijf jaar van kunnen genieten.	3.57
3	Nederland wilde voorop lopen met elektrisch rijden en dus werd het flink gesubsidieerd.	45.1
4	Maar nu worden elektrische auto's massaal geëxporteerd naar het buitenland.	88.64
5	Een 26-jarige Oekraïense journaliste die in augustus 2023 verdween werd maandenlang gemarteld in Russische gevangenissen.	88.82
6	Ja, ze heeft met haar leven betaald voor haar werk.	13.24
9	Ze was geobsedeerd om te vertellen wat de Russen deden in Oekraïne.	53.59
10	Maar het was heel riskant en helaas is het zo afgelopen met haar.	3.98
11	En moeten we aanstaande zondag bij de Nationale Dodenherdenking ook de slachtoffers van de oorlog in Gaza herdenken?	22.41
12	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
13	Elektrisch rijden: Ooit was het idee dat Nederland daarin voorop zou lopen.	17.64
14	Om dat voor elkaar te krijgen moest bijvoorbeeld de dure Tesla na een paar jaar tweedehands aantrekkelijk worden voor mensen met een minder dikke portemonnee.	28.58
15	Door subsidies, én door een bloeiende tweedehandsmarkt.	6.52
16	Doel: vervuilende benzineauto's vervangen en daarmee helpen de klimaatdoelen te halen.	90.19
17	Maar nu blijkt dat de zwaar gesubsidieerde tweedehands elektrische auto's massaal naar het buitenland worden geëxporteerd.	81.54
26	En het was het idee dat ze dan in Nederland zouden blijven.	5.49
28	Heeft dit ook te maken met Tesla-schaamte omdat de man achter de Tesla, Elon Musk, zo omstreden is?	37.4
30	Maar ze gaan nu naar andere landen waar dat ook kan spelen.	5.48
34	En dit zijn de meest geëxporteerde tweedehands auto's uit Nederland.	62.78
38	Voorheen kun je die ook krijgen als je een tweedehands elektrische auto kocht.	60.53
42	Mensen die misschien een elektrische auto wilden kopen zijn er nu onzeker over.	16.46
43	En daardoor gaan dus veel elektrische auto's de grens over.	17.29
44	Dit is de vloot die wij nu bij klanten proberen af te zetten.	4.59
47	Voormalige lease-auto's die aan een volgende fase beginnen.	9.47
53	De overheid moet zeggen: We willen het graag en we stimuleren het ook echt op allerlei manieren.	5.12
54	Veel elektrische auto's verdwijnen nu naar het buitenland.	90.61
55	Onze auto's gaan naar het buitenland omdat uiteindelijk wij daar een betere opbrengst voor krijgen.	24.43
57	En de grootste kostenpost van een auto is de afschrijving.	44.42
58	En als je meer centjes krijgt voor een tweedehands auto door ze naar het buitenland te brengen dat betekent dat die afschrijving lager wordt waardoor wij aan de voorzijde een beter leasetarief kunnen aanbieden.	8.72
59	Zodat wij onze klanten met nieuwe EV-voertuigen kunnen blijven bedienen.	6.09
60	Dé elektrische auto's van het eerste uur waren voornamelijk de Tesla's, Model 3.	13.23
61	Hier op een willekeurig terrein staan er zomaar 115 te wachten wellicht op een buitenlands avontuur.	3.44
63	Er waren in 2019 30.000 Model 3's op kenteken gezet, voornamelijk in de lease.	13.05
64	De leaseregeling is 5 jaar geldig, dus die zijn allemaal teruggekomen.	13.75
66	De ruimte is beperkt bij een leasemaatschappij, dus dan komen ze op terreinen zoals dit te staan.	12.75
67	Dit type leverde de leaserijder een behoorlijk belastingvoordeel op, zo rekent de econoom ons voor.	28.78
68	Als we kijken puur en alleen naar de bijtelingsregeling voor een elektrische auto hoefde je 4% te betalen en voor een andere auto 22%.	70.23
70	Dat maal 50.000, want dat was het bedrag waarover het ging, voor vijf jaar.	9.78
71	En dan maal je de belastingdruk, een beetje een ingewikkelde rekensom maar dan kom je op zo'n 20.000 euro per Model 3 die we eigenlijk gesubsidieerd hebben om de mensen elektrisch te laten rijden.	23.31
72	Met deze auto's verdwijnt ook het geld dat erin is gestoken naar het buitenland.	22.05
75	Daar zijn al meer dan 10.000 van naar het buitenland geëxporteerd.	28.08
76	Dus dan kom je al gauw in een orde van zo'n 200 miljoen wat naar het buitenland is vertrokken.	5.93
78	Je wilt toch dat we in Nederland ook een mooie tweedehandsmarkt opbouwen.	5.03
80	Alle landen moeten meer elektrische auto's op de markt zetten.	76.83
81	Dus alle subsidie die erin gegaan is, met als doel om Nederland te verduurzamen dat heeft prachtig gewerkt in die vijf jaar en daarna ebt dat weg.	34.61
86	Voor het klimaat in de wereld maakte het natuurlijk niet zoveel uit waar die auto's rijden.	9.92
88	En je hebt natuurlijk ook lokale vervuiling die je wil tegengaan.	4.14
90	Als klimaateconoom dat ben ik niet maar een klimaateconoom zou zeggen: het maakt mij niet uit waar die Tesla's rijden.	27.93
91	Maar voor de Nederlandse belastingbetaler is het wel zuur.	21.51
93	Misschien zijn er niet genoeg Nederlanders die willen overstappen.	5.7
94	Het kabinet heeft vrijdag wel maatregelen voorgesteld om elektrisch rijden te stimuleren.	73.64
97	Dan wordt er aan het einde nog even een extra belasting geheven.	3.94
98	En was ook een probleem met de motorrijtuigenbelasting voor elektrische auto's, die zwaarder zijn dan benzineauto's.	63.19
99	Daardoor hadden ze een hoge motorrijtuigenbelasting.	12.69
101	Ook of je die nog wel op gewicht moet baseren in de toekomst.	4.58
104	Ja, maar kleine elektrische auto's zouden dan in het voordeel zijn.	23.56
105	In elk geval gaat dan niet meer op gewicht wat in het nadeel is van alle elektrische auto's.	6.82
106	Maar dit is meer een reparatie van wat er aan het misgaan was.	3.85
109	Helder beleid, een duidelijk beleid is heel belangrijk.	4.78
110	Dat geeft mensen vertrouwen om de spannende stap te maken naar een elektrische auto.	7.14
114	Mensen vinden het ingewikkeld om een laadpaal voor een huis te krijgen.	87.94
115	Nederland was ooit enthousiast over de elektrische auto maar dat is aardig weggezakt en dat zou moeten terugkomen.	13.59
118	Zij ging waar anderen niet gingen: De Oekraïense journaliste Viktoria Rosjtsjyna.	10.1
119	Na de Russische invasie reisde ze af naar bezet gebied om verslag te doen.	10.42
120	Totdat ze daar in de zomer van 2023 werd opgepakt en verdween.	9.41
121	Ruim een jaar later werd haar lichaam terug naar Kyiv gestuurd.	10.98
123	Ze is tijdens haar gevangenschap zwaar gemarteld blijkt uit een reconstructie van internationale media.	28.16
126	Zo moedig, helemaal geobsedeerd om ons te vertellen wat de Russen deden in Oekraïne.	8.49
127	Maar uiteindelijk was het heel riskant en helaas is het zo afgelopen met haar.	3.96
128	Namens de Britse krant The Guardian deed Pjotr Sauer met een team van internationale collega's onderzoek naar de omstandigheden van de dood van Viktoria Rosjtsjyna.	16.36
129	Dit is de gevangenis waar ze de meeste tijd heeft doorgebracht.	7.71
132	Mensen die de Russische FSB zag hen als vijanden die iets zouden weten over het Oekraïense leger etcetera.	38.46
133	Rosjtsjyna kwam in het vizier van de Russen toen ze ook na de invasie naar bezet gebied bleef reizen.	9.53
134	Ze werd al snel gearresteerd en pas vrijgelaten nadat ze in gevangenschap een verklaring had opgelezen.	12.62
135	Toch bleef ze keer op keer teruggaan om verslag te doen.	4.67
136	Haar laatste reportage ging over martelingen door de Russische bezetter.	9.64
138	En na meer dan een jaar in gevangenschap kreeg haar vader deze brief uit Rusland.	8.15
142	Dat lichaam is teruggestuurd zonder ogen met veel signalen van martelingen, zonder haar.	61.12
144	De vader wil niet geloven dat zijn het zijn dochter is.	30.26
147	Wij denken dat 16.000 Oekraïense burgers dus niet militairen, maar burgers, in Russische gevangenissen zitten.	55.25
148	Er zijn meer dan 160 gevangenissen die wij gevonden hebben die Oekraïners hebben.	36.11
149	En door haar verhaal te vertellen, proberen we ook te vertellen wat er met andere Oekraïense burgers gebeurt.	4.73
150	Hoe ze systematisch worden mishandeld hoe ze systematisch geen recht hebben op een advocaat.	17.82
151	En van wie de wereld de verhalen en de namen niet kent.	3.87
152	Maar het is wel heel belangrijk dat de wereld weet wat er gebeurt.	4.43
153	De mensenrechtenafdeling van 't Oekraïense openbaar ministerie heeft een onderzoek ingesteld naar de dood van Viktoria Rosjtsjyna.	68.54
154	Straks: moeten we zondag bij de Nationale Dodenherdenking ook de slachtoffers van de oorlog in Gaza herdenken?	33.69
157	In Spanje klinkt steeds meer kritiek op de regering vanwege de manier waarop ze zijn omgegaan met de grootste stroomstoring ooit en het trage onderzoek naar de oorzaak.	80.63
160	Maandagmiddag viel binnen enkele seconden de stroom uit in heel Spanje én in Portugal, dat aan 't Spaanse net is verbonden.	4.88
161	Inmiddels werkt alles weer en gaat het leven weer door.	3.72
162	De vicepremier wil de Spanjaarden geruststellen dat het niet nog eens zal gebeuren.	23.3
163	Maar uitsluitsel over de precieze oorzaak is er na drie dagen nog niet.	4.69
164	De stroomstoring was geen sabotage, zegt de netbeheerder maar een bizar toeval.	41.43
165	Toch loopt er een onderzoek naar, onder verantwoordelijkheid van de premier.	22.11
166	De Spaanse oppositie zegt een ander, onafhankelijk onderzoek te willen.	17.68
167	Er zit meer PFAS in de Westerschelde dan we eerst dachten.	90.41
170	En dat kan flinke gevolgen hebben voor de garnalenvissers.	15.7
171	Op déze plekken in de Westerschelde mocht al niet meer gevist worden vanwege PFAS.	32.76
172	Alleen uit de monding waren de garnalen geschikt om te eten.	12.07
173	Maar nu blijkt dus dat ook dáár de PFAS-waarden te hoog zijn.	74.63
175	De monsters waren inderdaad hoog, hoger dan het beeld dat we zagen op basis van de monsters die in het najaar zijn genomen.	15.31
176	En er wordt nu gesproken met de PFAS-experts om te begrijpen hoe het komt dat deze drie monsters zo hoog waren.	71.9
177	De vissers mogen vanwege de voedselveiligheid geen besmette garnalen verkopen.	80.2
178	En daarom moeten ze op zoek naar andere visplekken.	6.72
179	Dat gaan we bespreken met de rederscentrale en de vissers om te kijken of er een mogelijkheid is om buiten die zone te gaan.	4.53
180	Want wij zien ook, als we buiten de driemijlszone gaan dat een kans op een beter resultaat hoger is.	5.38
182	Tot die tijd moeten de vissers zoeken naar een nieuwe plek.	4.96
183	Jules Wijdenbosch, oud-president, premier en minister van Suriname, is overleden.	54.18
185	Wijdenbosch was een partijgenoot van Desi Bouterse.	8.14
187	Hij liet een verkeersbrug over de Surinamerivier bouwen, die ook zijn naam kreeg.	15.72
189	Deze brug zal een monument worden voor de manier waarop dit land wordt geregeerd.	5.0
190	Dat is een monument waar we niet trots op kunnen zijn.	4.39
191	Maar zijn aanhangers vierden de opening van de brug juist als een grote overwinning.	5.24
192	Niemand wil offers brengen voor iets dat mij niet ziet.	4.27
193	Niemand wil offers brengen voor iets dat men niet ziet.	5.3
194	Maar wanneer je de overtuiging hebt dat het offer de basis legt voor een gouden toekomst die men misschien nog niet ziet.	3.84
198	De economie in de Verenigde Staten is in de eerste drie maanden van dit jaar met 0,3% gekrompen.	57.39
200	In het eerste kwartaal groeide de import in de VS flink.	81.77
201	Veel Amerikaanse bedrijven haalden goederen binnen voordat de nieuwe importheffingen van president Trump zouden ingaan.	55.82
202	Dit heeft juist goed uitgepakt voor de economie in andere landen.	10.08
203	Het Witte Huis gaf vandaag voormalig president Joe Biden de schuld van de economische krimp in de VS. Maar in de laatste drie maanden van Bidens presidentschap groeide de Amerikaanse economie nog met 2,4%.	59.32
204	Ebusco, de maker van elektrische bussen, heeft opnieuw grote geldzorgen.	65.65
205	Een leverancier heeft een aanvraag tot faillissement ingediend omdat het bedrijf zijn rekeningen niet betaalt.	82.19
206	Volgende week beslist de rechter of het echt zover komt dat Ebusco failliet gaat.	49.82
207	Een uitzendbureau voor zorgmedewerkers heeft de afgelopen zes maanden minstens 120 onbevoegde mensen ingezet.	18.84
208	Ze werkten onder andere in de jeugdzorg en de gehandicaptenzorg.	9.45
209	Dat blijkt uit onderzoek van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.. samen met onderzoeksplatform Follow the Money.	30.84
211	Die hebben dit jaar al 23 keer het werk neergelegd maar daar zou binnenkort weleens een einde aan kunnen komen.	4.3
212	Want de vakbonden gaan weer praten met de overheid.	14.08
213	Ze liggen nog steeds overhoop over de pensioenhervormingen van de nieuwe regering.	36.45
214	En dus stonden de treinen de afgelopen tijd geregeld stil.	6.03
215	Kleine kanttekening: de vakbonden verwachten dat de onderhandelingen nog wel eens maanden kunnen gaan duren.	5.02
216	Tot die tijd doen ze wel gewoon mee met landelijke stakingen.	5.18
217	Aanstaande zondag is het 4 mei de dag van de Nationale Dodenherdenking.	39.71
218	Een voor velen bijna onaantastbaar, dierbaar moment waarbij Nederland stilstaat bij de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog en het vervolgen en vermoorden van Joodse medeburgers.	8.51
219	Daar kwamen in de afgelopen decennia steeds meer groepen bij die tegenwoordig ook herdacht worden.	7.37
222	Een groep ambtenaren en oud-diplomaten nam het initiatief om onder het motto '4 mei Inclusief' ook de slachtoffers in Gaza te herdenken.	28.3
225	De discussie rond de Dodenherdenking is zo oud als de herdenking zelf.	39.69
228	Bij de eerste herdenkingen worden alleen Nederlandse militairen en verzetsstrijders herdacht die tijdens de Tweede Wereldoorlog omkwamen.	31.77
229	Hare majesteit de koningin ging Nederland voor in deze herdenking.	7.23
231	De plek waar op 8 maart 1945, luttele weken voor de bevrijding, 117 mensen gefusilleerd werden.	13.97
233	Zo lieten in de jaren 50 Indonesië-veteranen van zich horen.. gevolgd door soldaten uit de Korea-oorlog.	33.73
234	Sinds 1961 wordt iedereen herdacht die sinds 10 mei 1940 in de naam van het koninkrijk als militair of burger gesneuveld is.	7.15
236	Twee jonge mannen die de nagedachtenis wilden eren van de in concentratiekampen omgekomen homofielen werden op hardhandige manier uit de buurt van het monument verwijderd.	65.4
237	Sinds de jaren 80 wordt 't zwart-wit van goed en fout steeds vaker grijs.	14.21
238	Er is met enige regelmaat discussie omtrent Duitse aanwezigheid op 4 mei.	18.1
239	Het plan om dit jaar ook 10 Duitse soldaten te herdenken in Vorden viel slecht bij Joodse organisaties.	69.68
240	Joodse organisatie TOV is zo boos dat er een reclamevliegtuigje is ingehuurd met een tekst die niets te raden over laat.	69.27
241	En ook de herdenking van Indië-veteranen is nog altijd niet vanzelfsprekend.	7.54
242	De gemeenteraad wilde al heel lang een nieuw monument voor alle plaatselijke slachtoffers van oorlogsgeweld.	17.78
243	Dus ook de plaquetten voor de drie Haaksbergse Indiëgangers moesten in dat nieuwe monument worden opgenomen.	11.37
244	Er is een groepering in onze gemeente die de combinatie van beide monumenten niet passend vindt.	4.97
245	De afgelopen jaren komen er steeds meer herdenkingen bij.	28.78
247	Kunt u zich voorstellen dat mensen het ongemakkelijk vinden dat u vandaag de Nakba herdenkt de Palestijnse catastrofe, op de dag dat Nederland de oorlogsslachtoffers herdenkt?	57.89
249	Maar ik kan me ook voorstellen dat als zij ons verhaal horen dat ze daar wel het nodige begrip voor zullen opbrengen.	4.29
253	De 4 mei-herdenking is dus aan verandering onderhevig.	14.96
254	Faryda Hussein, u bent ambtenaar bij een ministerie en van de organisatie 4 mei Inclusief.	7.11
259	het is een herdenking die vergelijkbaar is met die in Amsterdam.	20.49
261	We beginnen om zeven uur met sprekers over hun ervaringen met genocide en vervolging.	12.83
262	In verschillende brandhaarden, oorlogen in de wereld.	8.99
264	We hebben sprekers van verschillende achtergronden.	6.76
265	Ook iemand die iets vertelt over ervaringen in de Holocaust.	29.28
266	Iemand met een Bosnische achtergrond en iemand met een Surinaamse achtergrond, bijvoorbeeld.	9.93
268	We kunnen niet aan alle brandhaarden aandacht geven.	6.42
269	Maar we staan stil bij het leed in de wereld dat we ook in Nederland voelen.	5.58
272	Ja we zien natuurlijk al een hele periode dat het daar heel erg fout gaat.	4.66
276	Vorig jaar hadden mensen ook erg de behoefte om stil te staan bij andere slachtoffers.	16.69
277	Mensen zijn op 4 mei ook stil voor andere plekken dan Nederland.	60.92
285	De vraag is alleen, moet dat op 4 mei herdacht worden.	4.76
290	Daar moet je geen internationale dodenherdenking van maken.	6.5
291	Het hele jaar door mag daar aandacht voor zijn van mij.	3.72
295	Het moet niet alleen niet over Gaza gaan maar het moet over Nederland gaan.	8.61
297	Maar je zou het elke dag van het jaar ook over de Tweede Wereldoorlog moeten hebben en over het leed op andere plaatsen in de wereld.	4.02
300	Ieder mens in Nederland zou elke dag zich moeten uitspreken tegen onrecht en gaan staan voor onze belofte van: nooit meer.	4.65
303	Je kunt een vergelijking maken met de situatie van toen en de situatie nu elders.	3.83
304	Op het moment dat je daar solidair mee bent ben je solidair met slachtoffers.	4.4
306	Tegelijkertijd wordt er een parallel getrokken met de belofte die we in Nederland hebben gedaan om ons in te zetten voor de vrijheid van iedereen.	4.06
307	Als Nederland zijn we een heel diverse samenleving.	7.84
308	Het is mooi en dat is misschien mijn streven, en van het comité ook als je 2 minuten stil bent dan kan je toch niet met je hart niet ook aan een ander slachtoffer denken?	5.04
310	Maar je moet het niet uitgesproken internationaal gaan maken.	4.31
312	We hebben natuurlijk geen gedachte- politie, gelukkig niet.	4.66
317	Je gaat weer discussiëren over het nationale karakter.	3.88
320	Wij zeggen niet dat de Nationale Herdenking op de Dam anders moet.	6.62
323	Het staat iedereen vrij om naar de Dam te gaan natuurlijk.	4.9
324	Het staat ook iedereen vrij om naar Den Haag te komen.	9.48
328	Ja, je start een discussie over de nationale dodenherdenking.	38.17
329	Er zijn ondertussen natuurlijk veel Nederlanders die de oorlog niet hebben meegemaakt.	40.64
330	Maar er zijn heel veel mensen die toch de vlag halfstok hangen.	4.94
340	Ik voel me niet buitengesloten als een aantal mensen iets anders gaan herdenken, nee.	4.2
348	En ook de mensen die in de Japanse kampen zijn vermoord.	86.43
355	Het is helemaal niet de insteek om een additionele inclusieve alternatieve herdenking te houden.	19.13
360	De mensen bij onze herdenking zijn ook Nederlanders.	75.28
361	En die willen ook zij aan zij staan ook om Nederlandse slachtoffers te herdenken.	7.81
362	Maar ook zij aan zij staan met het herdenken van anderen.	3.73
363	Ik heb al uitgelegd dat je mag herdenken wie je wil op 4 mei.	3.53
367	Kan dat niet op de een of andere manier verbindend werken?	6.95
369	Ik begrijp dat we in Nederland altijd polder een Ik begrijp dat we in Nederland altijd polderen en er samen uit willen komen, maar dit is fundamenteel.	5.25
372	Juist niet, bij willen erkennen dat er ook Nederlanders zijn die treuren om slachtoffers elders.	12.69
373	Juist niet, wij willen erkennen dat er ook Nederlanders zijn die treuren om slachtoffers elders.	9.07
377	In delen van het Verenigd Koninkrijk gaan kiezers morgen naar de stembus voor lokale verkiezingen.	34.41
378	Het is de eerste krachtmeting voor de Labour-partij van premier Starmer, die vorig jaar de grootste werd bij de landelijke verkiezingen.	12.04
379	De radicaal-rechtse partij van Nigel Farage hoopt op een aardverschuiving om af te rekenen met de huidige politiek.	11.49
382	Denk aan Bridget Maasland, Ruud de Wild en Sylvana Simons.	5.52
383	Videoland brengt morgen een nostalgische documentaire uit over de opkomst en de ondergang van de zender.	9.88
384	Het weer nog: Vannacht blijft het grotendeels helder en koelt het af naar 9 tot 12 graden.	13.71
386	Later op de dag komt er wat meer bewolking vooral in het zuidwesten.	78.94
387	Er staat weinig wind en het wordt 19 graden op de Wadden tot 28 in het zuiden van het land.	70.67
388	Meer nieuws in 't Late NOS Journaal met sport, om 23.35 op NPO 1.	5.32