Nieuwsuur 🇳🇱

_id	67fc1a19ca6c7ea4715b5f7a
url	https://npo.nl/start/serie/nieuwsuur/seizoen-2025/nieuwsuur_5057/afspelen
datetime	2025-04-13 21:30:00
description	Moeizaam overleg Voorjaarsnota. De vier coalitiepartijen zijn nog steeds niet eens. Politiek duider Arjan Noorlander praat ons bij. * Bij een Russische raketaanval op de stad Soemy in het noordoosten van Oekraïne zijn tientallen doden en gewonden gevallen. Waarom bombardeert Rusland burgerdoelen terwijl er over vrede wordt onderhandeld? Te gast is Oekraïnekenner Bob Deen. * Nederlandse wetenschappers zetten zich schrap: ze vrezen dat wetenschappelijk onderzoek uit de VS binnenkort niet meer beschikbaar zal zijn. Wetenschappers willen gegevens veilig stellen en overwegen een backup te maken van de Amerikaanse data, om zo de schade te beperken.

 

Statements

idx	statement	score
1	Waarom valt Poetin burgerdoelen aan, terwijl er over vrede wordt onderhandeld?	20.79
3	Ze vrezen dat onderzoek uit de VS binnenkort online niet meer beschikbaar zal zijn.	36.6
4	Wat je hier ziet gebeuren is een moderne vorm van boekverbranding.	4.39
5	En ook vandaag werd in Den Haag onderhandeld over de voorjaarsnota.	5.83
7	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	3.7
8	Vijf uur lang werd er vandaag over onderhandeld: de zogenoemde Voorjaarsnota.	7.15
9	De vier regeringspartijen moeten het namelijk eens zien te worden over geld.	8.75
11	Dus kwamen de vier fractieleiders met hun secondanten op deze zonnige zondag naar het ministerie van Financien.	6.43
13	Want de wensenlijstjes van de verschillende partijen zijn lang komen niet overeen en het geld is beperkt.	3.71
15	Want dit kabinet is er ook nog niet over uit hoeveel geld er überhaupt beschikbaar is.	48.11
19	Gesprekken over geld in Den Haag zijn altijd ingewikkeld.	14.01
21	Maar bij dit gekke kabinet dat extra parlementaire kabinet is het nog iets ingewikkelder.	10.85
23	Daar is veel nog niet in afgesproken omdat ze er nog niet uit waren.	4.74
24	Toen hadden ze haast bij Prinsjesdag en was er ook veel niet geregeld.	5.68
25	Heel veel dromen en wensen van deze ministers komen nu allemaal terecht in de gesprekken rondom de Voorjaarsnota.	4.41
26	Het tweede moment in het jaar dat je over geld mag praten.	4.81
31	Altijd in het voorjaar vliegen de miljarden je om de oren.	88.77
32	Elke bewindspersoon heeft problemen, vraagt om geld.	69.25
33	Dat is inderdaad de Voorjaarsnota waar ik echt wel veel geld op tafel in ieder geval veel geld voor vraag.	4.38
34	Dat zal dan ook input kunnen vormen voor de discussies in de Voorjaarsnota.	4.23
35	En zoals u weet ligt de gelddiscussie op de tafel van de fractievoorzitters in het kader van de Voorjaarsnota.	5.06
36	Er zijn verschillende opties, sommige hebben ook budgettaire consequenties.	4.87
38	Het is mijn dankbare taak om te zeggen: dat geld is er niet.	4.05
39	Het is een ingewikkelde puzzel, dat is volstrekt helder.	3.83
40	En die ingewikkelde puzzel moet de komende dagen worden gelegd.	3.67
41	Als je bedenkt dat er nu nog de Voorjaarsnota moet komen en dat er zoveel om te doen is.	4.43
42	Dit zal ook bij de Voorjaarsnota geregeld moeten worden.	4.31
43	Als je alle wensenlijsten bij elkaar optelt dan explodeert de boel.	5.87
44	Zo gaat dat ook met verlanglijstjes bij verjaardagen.	8.05
46	Hoe gaat het met die gesprekken over de voorjaarsnota met de fracties?	17.64
50	Dat is best ingewikkeld, maar dat zal u niet verbazen.	3.76
51	Die Voorjaarsnota is een soort heilige graal geworden.	4.46
56	De mededeling is dat ze geen stap verder zijn gekomen.	3.6
57	Ze weten nog steeds niet zoveel geld beschikbaar is.	9.84
60	Ze zijn er nog steeds niet uit hoeveel geld er beschikbaar is.	7.95
61	Sommigen willen heel zuinig zijn en anderen willen wat voor de mensen doen.	4.5
64	Het is een eindeloze lijst van ideeën en mensen en dingen die noodzakelijk zijn.	3.61
65	De afgelopen maanden hebben ze gezegd dat ze het in de Voorjaarsnota zouden doen.	19.28
68	Er zijn zaken die de komende dagen geregeld moeten worden.	3.62
69	Er moet geld voor gevonden worden als de btw op boeken omlaag gaat.	25.5
70	En moet een fonds voor klimaat beschikbaar komen willen de doelen in zicht blijven.	5.96
72	Alles wordt duurder voor de mensen dus er moet geld komen voor de koopkracht.	48.42
79	De minister van Landbouw wil ook nog miljarden hebben.	40.07
83	De laatste dagen voor de deadline van de Voorjaarsnota lijkt er nog van alles uit.	5.47
87	De partijen proberen het mandje opnieuw te vullen met zaken die ze politiek geregeld willen hebben.	5.13
90	Drie dagen voor de deadline zijn we nog niet in de buurt voor een uitkomst.	3.8
98	Hij kwam niet aan genoeg kilometers om zelf de marathon te lopen.	25.14
100	Normaal heb je de minister-president de baas van de grootste partij.	5.61
101	In de minister van Financiën, de baas van de tweede partij.	6.07
103	Maar nu zitten ze met elkaar te praten en ze vertrouwen elkaar niet.	6.21
104	De eerste keer dat ze over geld moesten praten was in augustus.	7.08
113	Een korte bijpraatsessie wordt uiteindelijk een lange nachtelijke onderhandeling.	8.01
114	De fractievoorzitters verdwijnen via de achterdeur en alleen Schoof verschijnt rond vier uur nog even voor de camera's.	6.59
115	Het is een ingewikkeld onderwerp, daarom heeft het zo lang geduurd.	3.88
116	Je wilt het natuurlijk eigenlijk allemaal wat sneller doen maar het is echt ingewikkeld, complex.	4.27
117	Het gaat echt om iets, het gaat om ook geld in de portemonnee het gaat geld voor bedrijven, het gaat om de overheidsfinanciën.	5.84
118	En daar moet je dan ook de tijd voor nemen, daar moet je niet moeilijk over doen.	3.92
119	En ik ben blij dat we tot een goed resultaat zijn gekomen en dat ik kan rekenen op steun van de fracties die dit kabinet steunen.	4.53
133	Maar als het over geld gaat met zoveel wantrouwen en moeite om elkaar iets te gunnen wordt het heel spannend.	4.73
134	Niemand durft te voorspellen of we aan het eind van de week nog een kabinet hebben.	10.14
135	Het kan ook zijn dat ze na een diepe nacht woensdag er toch uitkomen.	6.3
138	Het lijkt in schril contrast met elkaar te staan: burgerdoelen aanvallen terwijl er gesprekken plaatsvinden over vrede.	4.87
140	Terwijl Donald Trump gisteren nog aangaf een goed gevoel te hebben over de onderhandelingen om de Oekraine-oorlog te beëindigen, valt Rusland vandaag de stad Soemy aan.	46.16
141	Zometeen een gesprek over waarom Poetin dit juist nu doet.	16.17
144	Geschokte reacties na die grote Russische raketaanval op Soemy, in het noordoosten van Oekraïne.	65.75
145	Zeker 32 Oekraïners kwam om en er zijn ruim honderd gewonden.	71.73
149	In het overwegend christelijke Soemy wordt 't altijd uitvoerig gevierd.	6.16
150	Veel inwoners waren in de kerk, of onderweg daar naartoe.	6.56
151	De stad is geraakt door twee ballistische raketten.	44.86
154	Volgens de gouverneur van Soemy gaat het om een doelbewuste aanval op burgers.	32.35
157	Maar veel Europese leiders reageren woedend op de aanval.	13.76
158	Ze laten vooral via X weten dat ze pal achter Oekraïne staan.	43.5
160	Volgens de Franse president Macron: Volgens de Franse president Macron: 'weet iedereen dat Rusland deze oorlog is begonnen'.	22.49
161	'Het is duidelijk dat Rusland de oorlog wil voortzetten', vindt hij.	16.6
163	De Oekraïnegezant zegt dat alle fatsoensnormen zijn overschreden.	90.01
164	Dat is opmerkelijk, want tot nu toe was de VS zeer terughoudend met het veroordelen van het Russische geweld.	59.96
165	Onder meer vanwege de gesprekken over een staakt-het-vuren.	5.51
166	Bij mij aan tafel Bob Deen, Oost-Europa deskundige bij Instituut Clingendael.	4.58
167	Jullie adviseren zowel de Nederlandse als de Oekraïense overheid over het te voeren beleid?	23.98
169	Vorige week ook al zo'n aanval, waarbij 20 mensen omkwamen, ook kinderen.	31.53
170	Rusland valt al jarenlang doelen aan door heel Oekraïne.	84.98
172	Ze willen angst zaaien en daarmee het verzet te breken.	31.74
173	Ook valt Rusland doelen aan waarmee ze iets willen bereiken.	8.27
175	Ze vallen nu een stad aan waar veel Oekraïense militairen zijn.	23.75
178	Het zal niet helpen bij deze besprekingen met Amerika.	5.0
180	De Amerikaanse gezant Kellogg zegt dat het elke vorm van fatsoen overschrijdt.	23.22
182	De minister van buitenlandse zaken is gematigd in zijn taalgebruik.	51.97
183	Kellogg zegt dat het een rare beslissing is om dit soort doelen aan te vallen.	7.17
184	Of Rusland op een militair doel schoot of bewust burgers wil doden, het zorgt voor een enorme verwoesting.	53.69
188	In het kader van de onderhandelingen Hier zien we het gebied dat Rusland in handen heeft, en dit wat Poetin als eis op tafel heeft gelegd.	14.07
193	Die kwam terug met de conclusie: we moeten Poetin geven waar hij om vraagt.	25.73
194	Dat is voor geen enkele Oekraïense president acceptabel.	6.72
196	En dan zou Rusland zonder slag of stoot dit gebied in handen krijgen.	7.67
197	Als dit het kader is van de onderhandelingen wat doet dit met de onderhandelingen?	13.94
198	Op dit moment heeft Poetin geen belang bij een staakt-het-vuren.	6.56
199	De Russen willen misschien opnieuw een offensief beginnen.	4.45
202	De dalende olieprijs is voor de Russen heel riskant.	90.58
207	De Amerikanen willen de betrekkingen normaliseren met de Russen.	16.63
211	Dat wordt op technisch juridisch niveau uitonderhandeld.	5.54
212	Trump wil een grote hand in de economie van Oekraïne.	76.97
213	Een derde is een staakt-het-vuren tussen de Oekraïners en de Russen met die gezanten die naar steden afreizen.	90.05
217	Als Trump tot de conclusie komt dat het niet haalbaar is om de oorlog binnen 24 uur te beëindigen en hij komt er achter dat het moeilijk wordt dan zijn er drie opties.	49.84
229	En de derde is de Trump tot de conclusie komt dat er niks te halen is.	34.45
230	Dat hij denkt dat de Europeanen het moeten oplossen.	5.94
231	En dan komt Oekraïne ook in de problemen want ze hebben de Amerikaanse wapens nodig.	48.28
236	De Oekraïners hopen op een harde reactie van Trump.	62.49
240	Is wetenschappelijk onderzoek uit de VS binnenkort nog wel toegankelijk?	20.23
241	Zo'n 500 mensen liepen vanmiddag mee in een stille tocht voor de 14-jarige Nina.	19.59
242	Ze pleegde begin deze maand zelfmoord omdat ze op school werd gepest.	57.45
243	Haar dood zorgde voor veel beroering in de buurt waar ze woonde.	32.78
246	Ik weet niet waarom mensen dit haar aan hebben gedaan.	4.32
247	Het is geen goeie zaak om schuldigen aan te wijzen.	5.01
248	Het is meer zaak dat we samen verder komen met dat vreselijke pestgedrag.	5.4
250	Waarom zijn mensen zo voor mensen die niks ergs hebben gedaan, waarom doen ze dan dit?	9.48
252	Daar zat Nina bijna tien jaar met veel plezier bij.	4.29
253	Denk je aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand?	16.75
258	Schmidtprijs voor het beste Nederlandstalige theaterlied is gewonnen door Tom van Kalmthout en Bart Rijnink.	13.83
260	*Voor een meisje van je eigen leeftijd moet je ouder zijn *Voor een meisje van je eigen leeftijd moet je ouder zijn *Hee hee!	5.81
261	*Voor een meisje van je eigen leeftijd moet je ouder zijn* Het nummer gaat over de ervaringen en frustraties van een jongen die opgroeit en geen vriendin van zijn eigen leeftijd kan vinden.	14.66
263	Afgelopen zomer was dat stuk te zien op theaterfestival De Parade.	5.61
264	De Canarische eilanden hadden te maken met erg veel regen.	89.62
267	Het vaak zo zonnige vakantie-eiland ziet er nu triest uit.	17.0
268	Vooral twee gemeentes aan de oostkust zijn getroffen.	50.1
269	Daar veranderden straten in rivieren en liepen huizen en kelders onder.	6.38
270	De reddingsdiensten kregen honderden verzoeken om hulp.	9.64
273	Er zijn geen berichten over dodelijke slachtoffers.	14.53
275	Ze kwam op voor een ezel die werd geslagen met een zweep.	16.19
276	De dieren worden in Egypte vaak ingezet voor toeristische activiteiten.	41.57
277	Op videobeelden van de vrouw is te zien hoe een man de ezel slaat.	82.25
279	De Nederlandse vrouw woont in Egypte en werkt als dierenarts.	23.22
280	Haar kliniek behandelt ezels en paarden die gebruikt worden in de toeristische sector en verwondingen oplopen.	55.95
285	Ze ontving in haar carrière twee keer de Theo d'Or, de belangrijkste Nederlandse toneelprijs.	8.94
286	Ook was Laseur vaak te zien op televisie en in films.	16.4
287	Bijvoorbeeld in de serie De Stille Kracht en in de verfilming van De ontdekking van de hemel.	13.76
288	De wielerklassieker Parijs-Roubaix werd door deze val beslist.	11.44
289	Wereldkampioen Pogacar gaat onderuit en kan daarna Mathieu van der Poel niet meer inhalen.	9.33
290	De Nederlander wint dus voor de derde keer op rij in de Hel van het Noorden.	16.54
291	En dan was er nog een bizar incident tijdens die wedstrijd: Van der Poel kreeg in de slotfase een volle bidon naar zijn hoofd gegooid, door een toeschouwer.	10.16
292	Het liep goed af maar Van der Poel zei na afloop dat zijn ploeg waarschijnlijk aangifte gaat doen.	9.24
294	Nederlandse wetenschappelijke instituten en onderzoeksinstellingen bereiden zich voor.	15.92
295	Want wellicht is onder druk van de regering Trump wetenschappelijk onderzoek uit de Verenigde Staten binnenkort niet meer of minder makkelijk toegankelijk.	46.08
296	En daarom willen wetenschappers gegevens nu veilig stellen en overwegen ze een back-up te maken van de Amerikaanse data.	41.53
298	Dus als dat ineens abrupt zou stoppen, kan het enorme impact hebben op gewoon de gezondheidszorg zoals we die nu kennen.	6.04
300	Wat je hier ziet gebeuren, is echt wel een soort moderne vorm van boekverbrandingen.	4.8
301	Nederlandse wetenschappers zien met ledenogen aan hoe de nieuwe Amerikaanse regering wetenschappelijk onderzoek onder vuur neemt.	87.56
302	Han Dolman doet op Texel onderzoek naar de zee en is sterk afhankelijk van Amerikaanse meetstations.	25.15
303	Op dit moment lijkt het nog wel mee te vallen in termen van als we gaan zoeken op het web, wat ik deze week nog even gedaan heb dan zie je toch nog wel een heleboel databestanden gewoon toegankelijk.	4.11
304	Maar de grote zorg is natuurlijk wel hoe goed blijven die databestanden?	10.95
306	Zijn ze op een bepaald moment zo gek eigenlijk dat ze die data ook gewoon zwart maken?	13.71
309	En dus neemt het instituut nu maatregelen voor het geval dat.	19.92
310	We zijn op dit moment aan het inventariseren welke databestanden wij belangrijk vinden.	3.76
311	Dat doen we samen ook met de UNL de Vereniging van Nederlandse Universiteiten.	6.47
312	En kijken of we daar opslagcapaciteiten voor beschikbaar kunnen maken binnen Nederland om die data te kopiëren, zodat we daar in ieder geval mee verder kunnen.	5.72
313	Bij deze financier van Nederlands Gezondheidsonderzoek werken ze ook aan een back-up.	9.97
314	In maart ging de Amerikaanse database PubMed plotseling offline.	20.34
315	De site is nu weer bereikbaar, maar sindsdien zit de schrik er goed in.	3.79
316	Ik zal even laten zien hoe PubMed gebruikt kan worden.	4.13
317	Mijn eigen veld van omzoek is eigenlijk de ziekte van Alzheimer.	9.63
318	Mijn eigen veld van onderzoek is eigenlijk de ziekte van Alzheimer.	20.49
319	Dus als ik op zoek ga naar Alzheimers disease prevention dan zie je ruim 30.000 artikelen verschijnen gesorteerd op publicatiedatum.	11.07
320	Dus dat zijn niet alleen maar historische artikelen van jaren geleden, maar ook de meest recente.	4.18
321	Ook hier werken ze nu aan een alternatief mocht de Amerikaanse online bibliotheek weer uit de lucht gaan.	7.24
322	Op dit moment hebben we daar geen concrete aanwijzingen voor.	4.97
323	Maar goed, tegenwoordig kan je nooit, nooit zeggen.	4.2
324	Dus wat we wel doen als ZonMw, is dat we in gesprek zijn met andere partners om voorbereid te zijn voor die mogelijkheid.	5.25
326	Hoe zorgen we ervoor dat die kennis beschikbaar blijft voor onderzoekers?	9.01
327	De hoop is gevestigd op een Europese versie van de online database.	7.25
330	Maar wat je niet wilt, is dat als de ene bron wegvalt dat die andere dan haperingen vertoont of gebrekkig is.	5.0
331	Dus we willen er voor zorgen dat die goed, zelfstandig, up to date is.	3.7
333	De KB Nationale Bibliotheek beheert 120 kilometer aan boeken.	9.89
338	Destijds keek iedereen bijna elke dag op dat dashboard om te kijken hoe de cijfers waren.	5.21
343	Een gemiddelde webpagina is 90 dagen online en verandert dan.	20.67
346	Er zijn maar liefst 69 versies van opgeslagen zodat je die nog steeds terug kunt bekijken.	5.44
347	We hebben veel contact met onze collega's in de VS om ook te horen van hoeveel gaat het jullie.	5.51
349	Maar dan merk je dus dat een aantal websites offline worden gehaald.	4.98
350	Onder andere websites ook rond bijvoorbeeld transgenders.	14.06
351	Dat is een term wat in de VS niet meer gebruikt mag worden.	8.59
353	En dat laat ook zien hoe belangrijk het is om die websites op te slaan.	4.37
355	Een voorbeeld van websites die wij dus in Nederland opslaan is een bepaalde collectie: Dat is de lhbtq+-webcollectie.	8.24
356	Websites van Nederlandse grond die al veel eerder opgeslagen zijn om te laten zien hoe die gemeenschap zich verder ontwikkelt.	18.45
357	En dan is dit een onderwerp waar wij dat gelukkig in Nederland gewoon prima kunnen opslaan.	4.52
358	Hier is er helemaal nog geen sprake van dat dat bedreigd wordt.	4.84
359	Maar wat er in de VS gebeurt, dat dachten we 10 jaar geleden ook niet.	15.16
360	Dus dit laat wel zien hoe belangrijk het is dat we dit nu al doen zodat we die volgende generaties kunnen helpen ons te kunnen onderzoeken.	5.02
361	Ook de bibliotheeksector werkt aan plannen om Amerikaanse collega's te hulp te schieten, mocht dat nodig zijn.	22.87
362	We kijken echt met een aantal partijen in Nederland voor het geval dat er een aantal datasets écht dreigen te verdwijnen.	6.3
363	En in ons geval zou het dan gaan om bijvoorbeeld bibliotheekdata of erfgoeddata of museumdata, of we daarin een helpende hand kunnen bieden.	4.51
364	Vanwege die internationale solidariteit en echt om te zorgen dat de informatie die er is, ook voor de toekomst bewaard blijft.	4.41
368	En van dit systeem zwemmen ongeveer 4000 rond in de oceanen op de wereld.	34.43
369	En dat systeem, dat is heel belangrijk geweest en is nog steeds heel belangrijk om te kijken hoe bijvoorbeeld warmteopslag in de oceaan plaatsvindt.	12.13
373	Als dat wegvalt, heb je echt een groot probleem in de bemonstering van dat soort zaken.	4.73
374	En dat zou weer grote gevolgen hebben voor onderzoek naar bijvoorbeeld klimaatverandering.	15.5
375	Als de Amerikanen zich terugtrekken uit die waarnemingssystemen die we hebben en waar ze dus een grote rol in spelen dan loop je dus het risico dat er gaten vallen in die data.	34.23
377	En dat verhoogt uiteindelijk de onzekerheid waarmee we bijvoorbeeld veranderingen in oceaanstromingen veranderingen in warmteopname of veranderingen in die golfstroomcirculatie kunnen vaststellen.	51.32
378	Het is een beetje: Daar moet je je kop niet voor in het zand steken, zou ik bijna zeggen.	4.09
379	Je moet daar de vinger aan de pols houden om te kijken wat er gebeurt.	4.43
380	Omdat dat je op tijd mensen kunt waarschuwen dat er gekke dingen gebeuren.	9.85
381	Ik vind dit een van de grootste bedreigingen voor ons onderzoek de komende tijd.	5.05
382	Ik slaap over het algemeen vrij goed maar ik lig daar wel eens een uurtje wakker over.	3.7
384	Dan is in de rechtbank de eerste zitting over een steekpartij in Den Dolder begin januari.	14.94
385	Daarbij werd een vrouw van 76 op straat doodgestoken door een bewoner van de forensische kliniek in het dorp.	72.13
386	De Tweede Kamer praat over de toekomst van de PUBLIEKE Omroep in het mediadebat.	32.78
392	Meer nieuws in 't Late NOS Journaal, om 23.25 op NPO 1.	5.36