Ter Zake 🇧🇪

_id	680a7e84ca6c7ea4719f74e5
url	https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/terzake/2025/terzake-d20250424
datetime	2025-04-24 20:00:00
description	China ontkent onderhandelingen met VS China heeft hardnekkig ontkend dat er onderhandelingen zouden lopen met de VS over de handelsoorlog. Opmerkelijk, want de Amerikaanse president Donald Trump heeft dat nochtans wel gesuggereerd. Is er nu wel of geen deal in de maak om de tarieven te verlagen? We gaan live naar Roland Smid in Shanghai en Thomas De Graeve in Atlanta. Geen plek voor artsen-specialisten Al jaren slaan Belgische ziekenhuizen alarm over het personeelstekort in de zorg. Zo moeten patiënten vaak uren wachten op spoed en zelfs maanden op een eerste afspraak bij de specialist. Toch zijn er tal van artsen-specialisten die na jaren studeren geen werk vinden. Hoe kan dit? Sofie Vaes en Stein Falk zochten het uit. Jonas Brouwers, oud-voorzitter van VASO (Vlaamse vereniging voor arts-specialisten in opleiding), geeft duiding in de studio. Interview met Philippe Sands Philippe Sands is een Brits-Franse auteur en gerenommeerd mensenrechtenadvocaat. Recentelijk bracht hij een nieuw boek uit, over de banden tussen de Chileense dictator Pinochet en een gewezen SS-officier. Débora Votquenne kon hem spreken over Gaza, genocides, en nog veel meer.

 

Statements

idx	statement	score
1	Trump wil de handelsoorlog met China fiksen, maar daar hebben ze een heel andere lezing van de kwestie.	48.57
4	Er zijn heel wat artsen te kort, maar van sommige specialisten zijn er ook te veel.	5.73
7	Hoop ik op dat gelukkige gaatje, de juiste persoon op het juiste moment?	4.43
8	Of neem ik afscheid van het vak en vul ik het anders in?	5.42
9	En straks ook een gesprek met auteur en mensenrechtenexpert Philippe Sands.	6.21
11	Peking ontkent formeel dat er onderhandelingen aan de gang zijn tussen China en de VS. President Trump had eerder gesuggereerd dat er overleg bezig is over het hoofdpijndossier van dit moment, de handelstarieven.	58.05
12	Ze moeten substantieel dalen, zei Trump daarover, en hij beloofde ook vriendelijk te zijn.	11.44
13	Maar in China schatten ze de situatie heel anders in.	9.64
16	Trump gebruikt nogal graag de term 'wie heeft goede kaarten in de hand' om te bepalen hoe het spel gespeeld wordt.	16.66
17	Ik denk dat hij de kaarten die China in de hand houdt echt wel onderschat.	5.29
18	China wil sowieso tot een deal komen, maar ze zijn niet gehaast, zoals Trump hoopt.	27.0
19	In de VS zijn er voldoende economische leiders en vooral bedrijfsleiders die zeggen: we zijn stilaan de economie in de afgrond aan het rijden.	51.11
21	Maar ik heb wel de indruk dat hij al een paar keer als eerste met de ogen geknipperd heeft.	3.38
22	Het uitstel van 90 dagen, dan het feit dat hij Jay Powell, het hoofd van de centrale bank, niet wil ontslaan.	18.44
23	Dus hij komt op bepaalde zaken terug en dat heeft China ook gezien.	13.63
25	Vandaar ook, als je de laatste echo's hoort uit Peking, dat het woord 'respect' in hoofdletters geschreven mag worden.	5.02
27	Zolang ze dat niet krijgen, zie ik ze niet meteen aan tafel gaan.	3.67
28	De economie speelt een veel belangrijkere rol in het kiesgedrag van de Amerikanen dan in het kiesgedrag van de Chinezen.	51.46
29	Er wordt trouwens ook niet gestemd op dat vlak in vergelijking met de VS. Dus de druk zal sowieso veel groter zijn op de VS dan op China en China heeft dus meer marge om het hard te spelen.	21.81
30	We gaan dan naar Roland Smid, RTL-collega in Shanghai, en Thomas De Graeve, onze man in de VS. Thomas, kan er nog iemand volgen op dit moment?	6.2
31	Wat wil Trump precies en hoe denkt hij dat het bereiken?	8.66
32	Hij wil onafhankelijker worden van China en eerlijkere handel met China en de industrie naar de VS brengen.	4.83
33	Enerzijds om meer jobs en welvaart te creëren, maar anderzijds ook voor de nationale veiligheid.	4.27
34	Hij wil die essentiële industrietakken weer in de VS. Dat is op zich verdedigbaar.	10.75
36	Maar het is de manier waarop, op een trumpiaanse manier de dingen opblazen en zien waar de brokstukken neervallen, om daar dan iets mee op te bouwen.	4.11
37	Het probleem is dat hij nog niet veel heeft kunnen opbouwen met die brokstukken.	4.36
38	Die brokstukken zijn vooral in zijn nadeel uitgevallen.	9.18
39	Bijvoorbeeld die 145 procent importheffingen, die lukken niet.	52.3
40	Zijn minister van Financiën zei nog dat dat veel te hoog ligt.	10.97
41	Afgelopen maandag kreeg Donald Trump in het Witte Huis bezoek van bedrijfsleiders van Walmart, Target, Home Depot, grote supermarktketens.	40.44
42	Ze zeiden: Als dit volgehouden wordt, krijgen we over enkele weken gevoelige prijsstijgingen en zelfs lege winkelrekken.	8.82
43	Blijkbaar heeft dat indruk gemaakt en zouden de importtarieven naar beneden gaan.	5.26
45	Vanaf nu gaan we aardig zijn voor China en onderhandelen, zei hij, maar we hebben tenminste laten zien dat we niet met ons laten sollen.	6.48
46	Roland, waarom spelen ze het intussen zo hard in China?	5.39
47	Het is inmiddels duidelijk dat ze in China bloed ruiken.	9.2
48	De minister van Buitenlandse Zaken zegt vandaag nog maar eens dat er geen sprake is van onderhandelingen.	25.75
50	Peking herhaalt vandaag ook nog eens dat ze zullen blijven vechten tot het einde.	6.44
52	Trump heeft tot nu toe min of meer ingebonden tegenover China zonder dat China iets heeft hoeven terug te geven.	34.21
55	Thomas, er komen veel verschillende en tegenstrijdige verklaringen uit het Witte Huis, van Trump, de woordvoerster en de minister van Financiën.	7.6
57	Die wisselende statements gaan vooral over de gesprekken die al dan niet gaande zouden zijn.	3.75
58	Volgens de woordvoerster zijn er veel gesprekken en zouden landen in de rij staan om te praten.	4.17
60	Maar dan hoorden we opnieuw de minister van Financiën zeggen: Eigenlijk zijn er nog geen gesprekken.	14.34
61	We hoorden van andere ambtenaren dat er gesprekken zijn, maar nog niet op het hoogste niveau.	4.32
62	Om dan vervolgens de president te horen zeggen dat er actieve gesprekken zijn.	7.57
65	De kans is groot dat we moeten afwachten hoe de markt reageert en hoe bedrijfsleiders eventueel reageren en vervolgens hoe Donald Trump daarop reageert.	5.41
66	Over reacties gesproken, Roland, hoe wordt er in China gereageerd op dat grillige gedrag van Trump?	16.51
68	Vooral de exporteurs in China worden keihard geraakt.	89.18
69	Denk maar aan de exporteurs die bijvoorbeeld leveren aan Target en Walmart.	25.74
70	De afgelopen decennia is de Amerikaanse markt voor China enorm winstgevend geweest.	85.12
73	Men weet niet of de heffingen omhoog- of omlaaggaan, hetzelfde blijven of opgedoekt worden.	4.53
76	Wat we wel weten, is dat als die handelsoorlog blijft duren, zal uit de economische groei van China dit jaar een flinke hap genomen worden.	47.19
77	Ondanks het feit dat de Chinese overheid vol vertrouwen spreekt, is dat geen universele houding die je in de rest van China hoort.	5.82
78	Wat is in dit dossier voor president Xi het einddoel?	21.73
80	Hij rekent erop dat Chinezen beter zijn in pijn lijden dan Amerikanen en dat de Amerikanen erg geraakt worden door inflatie.	67.02
81	Dan zal Trump misschien onder druk komen in zijn eigen land.	4.68
83	Als puntje bij paaltje komt, vindt China dat die heffingen een aanval op China zelf zijn, op het wezenlijke bestaan van het land.	13.82
85	Of die heffingen nu 10 procent zijn, 20 procent of 145 procent zoals nu, dat maakt niet uit.	11.86
86	China wil dat die heffingen volledig van tafel gaan en dat is waar het land nu staat.	36.4
87	Thomas, in de VS beslisten na Californië twaalf nieuwe staten om die invoerheffingen aan te vechten.	23.67
89	Wat zij zeggen, is dat wat de president doet, hij niet mag doen.	7.97
90	Die tarieven moeten opgelegd worden door het Congres, en in feite hebben ze gelijk.	5.79
92	Een economische, nationale noodsituatie uitgeroepen.	6.04
94	Maar de staten zeggen dat die wet niet daarvoor dient.	42.64
95	Die tarieven zijn nog nooit opgelegd naar aanleiding van die wet en ze hebben nu economisch te lijden onder het beleid en de grillen van één president.	12.29
96	Ze stappen naar de rechter, want volgens hen is dit beleid onwettig.	27.96
98	Hoe moeilijk het is om in deze tijden een huisarts te vinden, of een dermatoloog of tandarts, daar hebben we het al dikwijls over gehad.	7.49
99	Maar had u al gehoord over een teveel aan dokters, letterlijk een overschot op de markt?	8.64
100	Het overkomt behoorlijk wat artsen-specialisten, die eenmaal afgestudeerd maar niet aan de bak geraken.	5.32
105	Onze ziekenhuizen hebben een groot personeelstekort.	90.5
106	Niet alleen bij verpleeg- en zorgkundigen, maar ook bij artsen.	6.82
107	Huisartsen, geriaters en spoedartsen, er zijn er te kort in Vlaanderen.	83.94
110	Tekorten in de zorg, huisdokters te weinig, uren wachten op spoed en maanden op een eerste afspraak bij de specialist.	44.55
111	Maar er is nog een realiteit en die is blijkbaar minder openlijk bespreekbaar.	4.35
112	Ik heb tot een halfuur geleden getwijfeld of ik dit herkenbaar zou doen.	3.65
113	Céline Clement is na studies van 13 jaar afgestudeerd als chirurg.	10.35
114	Het probleem: er zijn nauwelijks vacantie jobs in haar specialisatie.	27.13
115	Het probleem: er zijn nauwelijks vacante jobs in haar specialisatie.	16.93
116	Een ontnuchterende vaststelling na zo'n lange studie die de belastingbetaler ook zo'n 100.000 euro kost.	33.91
118	Hoop ik op dat gelukkige gaatje, juiste persoon, juiste moment?	4.32
119	Dokter Clement is nu wel aan het werk in een ziekenhuis, aan correcte voorwaarden, volgens het statuut van een zogenoemd fellowship.	10.51
121	Maar voor veel afgestudeerde specialisten is zo'n fellowship vooral een wachtzaal.	10.09
122	Er zijn te veel kandidaten voor te weinig vacatures, en dat na vele jaren studie.	52.45
123	Constant verhuizen, eindeloze wachtdiensten en andere opofferingen.	26.62
124	Je hebt daar heel veel geld, tijd, moeite in geïnvesteerd, jarenlang, en plots zit iemand, bij wijze van spreken, werkloos thuis.	4.26
125	Een groot tekort aan artsen op sommige afdelingen en te veel specialisten die allemaal hopen op die schaarse plek elders.	16.02
126	Ondanks alle ingangsexamens en beperkte stageplaatsen lijkt de opleiding geneeskunde niet efficiënt georganiseerd.	9.12
130	Dus we hebben eigenlijk geen idee hoeveel mensen er in bepaalde disciplines te veel zijn of te weinig.	3.99
131	Wat ik hoor bij collega's, is dat bij vooral de snijdende disciplines, zoals chirurgie, heelkunde, urologie, gynaecologie, je ziet dat er een teveel is.	9.64
132	Ik denk dat dat deels komt omdat in de opleiding die we hebben dat stages zijn die best wel tot de verbeelding spreken.	5.48
133	Ziekenhuisseries gaan meestal niet over een geriater.	77.56
134	Na de studie geneeskunde tot basisarts van zes jaar doen specialisten in opleiding er nog vier tot zeven jaar bovenop.	7.64
135	Voor die bijkomende jaren wordt de publieke investering geraamd op ongeveer 22.000 euro per student per jaar, ook al lijkt voor sommige specialisaties de uitstroom niet afgestemd op de beschikbare vacatures.	8.33
136	Is het mogelijk om de in- en uitstroom binnen artsenopleidingen beter te stroomlijnen?	43.51
137	Moet je jonge specialisten beter waarschuwen en informeren over jobkansen?	20.11
139	De opleidingen duren lang en de medische wetenschap is constant in beweging.	64.88
140	En misschien zijn ziekenhuizen ook wel gebaat met net iets te veel kandidaten in de race naar die begeerde job.	7.5
141	Dat ontstaat inderdaad deels omdat de opleiding gefinancierd is, maar ook omdat de ziekenhuizen, de artsen die ons opleiden, een beperkte vergoeding krijgen om ons op te leiden.	33.71
142	Maar een assistent is ook een goede werkkracht die niet heel veel kost.	9.12
144	Ik praat erover met Jonas Brouwers van de Vlaamse Vereniging voor Arts-specialisten in Opleiding.	5.21
145	Eerst en vooral, tekorten kennen we, maar dit... Het lijkt erop dat er nooit openlijk over werd gesproken.	4.05
147	Er wordt niet veel over gezegd in de geneeskundewereld.	6.05
148	Er zijn ook overschotten in bepaalde disciplines, los van de tekorten die we in de media en op het terrein kennen.	3.71
149	Die overschotten zijn soms schrijnende situaties, die we vandaag de dag nog zien in ziekenhuizen.	16.38
150	We hebben naast deze getuigenissen in totaal met een 20-tal mensen gepraat.	7.37
152	Dat klopt, het zijn vaak mensen boven de 30 jaar met kinderen en een gezin, die soms tot 15 jaar aan het studeren zijn om ergens in een associatie, een ziekenhuis of een groep terecht te komen, maar die groep niet vinden en daardoor in een grijze zone zitten.	78.72
153	Daardoor werken ze voor ziekenhuizen, maar hebben ze geen zekerheid om er te kunnen blijven werken.	11.92
154	Ze gaan van de ene naar de andere plek zonder toekomstperspectief voor hen en hun familie.	3.75
156	We horen onder meer zeggen: in de snijdende disciplines.	4.39
158	Dat klopt, de snijdende disciplines zijn daar het meest gekend voor.	5.0
160	Die groep is daar gevoelig voor, ook de urologen en gynaecologen.	26.21
161	We hebben in het verleden gezien dat sommige andere disciplines daar ook moeite mee hadden.	6.66
163	Maar het is zo dat we dat vooral in de snijdende disciplines zien.	3.87
164	Hoe groot het aantal is dat geen werk vindt, daar hebben we weinig zicht op.	3.93
165	We monitoren in België hoeveel artsen we hebben, of ze prestaties uitvoeren, maar niet of ze een vaste job hebben.	11.63
166	Ik kan me voorstellen dat veel kijkers nu zeggen: hoe is dit mogelijk?	4.71
167	Ik geraak niet bij een huisarts, een dermatoloog of tandarts, en dan dit.	4.23
169	We hebben een mismatch tussen bepaalde disciplines waar er tekorten zijn: de huisartsgeneeskunde, de psychiatrie, de geriatrie en nog andere.	8.2
173	Je hebt ook operatieverpleegkundigen nodig, ondersteunende diensten, ziekenhuizen die de mogelijkheid bieden om er te werken.	6.28
175	We moeten ook aandacht hebben om die groep niet te vergeten.	3.94
176	Je kunt nu zeggen: we hebben overschotten in die disciplines, laat ze dan in een andere discipline werken waar er tekorten zijn, maar dat is niet zo simpel als iemand 15 jaar voor iets specifieks gestudeerd heeft.	3.61
179	Het gaat niet alleen om het probleem van de tekorten.	5.1
180	Er is ook een probleem, hoorden we, van het systeem.	4.29
181	Dat is dat die mensen intussen wel meedraaien, tot groot voordeel van de ziekenhuizen.	9.58
183	Het is zo dat dat specialisten zijn die afgestudeerd zijn, maar die geen specifiek statuut hebben.	7.15
185	Er zijn geen afspraken rond welke voorwaarden ze moeten krijgen.	7.15
187	Men noemt het een specialisatie na een specialisatie.	5.43
188	Zij doen 13 jaar specialisatie, bijvoorbeeld, en dan een fellowship.	8.06
189	Dat betekent dat ze al specialist werkzaam zijn in een ziekenhuis en dat ze daar als bediende of als zelfstandige aan het werk zijn, maar geen bijzonder statuut in die opleidingssituatie hebben.	5.37
191	Ja, we hebben dat gezien in het verleden voor de arts-specialisten in opleiding, zij die nog geen specialist zijn.	8.36
193	Maar nu zien we dat die groep 'fellows', de nieuwe artsen in opleiding, in die situatie terechtkomen en dat we geen vastgelegd kader hebben voor hoe ze moeten werken.	6.51
194	Tegelijk heeft men hier vanuit politieke hoek een en ander geprobeerd te verhelpen.	4.23
196	U zit in een planningscommissie om te proberen om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen.	6.02
197	We zouden België niet zijn als we geen twee planningscommissies hadden, een federale en een Vlaamse.	9.41
199	Federaal wordt het totale aantal artsen vastgelegd, die leiden tot het toelatingsexamen, dus wie mag starten aan de opleiding.	8.28
200	Maar in Vlaanderen leggen we sinds dit jaar subquota vast.	27.97
204	We hopen dat dat zal helpen om de disciplines waar overtallen zijn, zoals de algemene heelkunde, met een lager aantal instromers te laten starten, zodat die studenten, zoals communicerende vaten, hopelijk kiezen voor andere disciplines, zoals de huisartsgeneeskunde of de psychiatrie.	10.78
205	Om af te ronden, heel concreet, wat verwachten jullie nu dat er gebeurt?	4.65
207	Enerzijds in kaart brengen over hoeveel mensen dit gaat.	4.05
210	Ten tweede moeten we naar een kader gaan waarin die fellowships georganiseerd worden.	3.79
211	Een maximumaantal jaren dat je een fellow kan laten werken zonder een statuut.	23.09
212	En dat we dan de voorwaarden waaronder ze werken, moeten herbekijken.	4.04
213	Dat moet onder menselijke voorwaarden zijn, die kunnen voor iemand die bijna 15 jaar gestudeerd heeft.	6.75
215	We hadden de kans om Philippe Sands te interviewen.	6.45
216	De Brits-Franse auteur, gerenommeerd mensenrechtenadvocaat en hoogleraar internationaal recht, heeft een nieuw boek uit, over de banden tussen de Chileense dictator Pinochet en een gewezen SS-officier.	25.53
217	Maar intussen staat Sands ook met beide voeten in het kluwen van de internationale politiek.	3.88
219	Ze hadden het ook over Gaza en het begrip genocide.	57.34
221	In 'De afspraak' praat Bart met de echtgenote van professor Djalali.	8.28
222	Hij zit nu al negen jaar lang opgesloten in een Iraanse cel en is aan het einde van zijn krachten.	10.63
224	De wereld neemt afscheid van paus Franciscus, de paus van het volk.	8.27
225	Wees erbij en volg het vanop de eerste rij, met duiding en commentaar, zaterdag vanaf negen uur op VRT 1 en in de app van VRT NWS.	4.9
226	Ik wens u nog een rustige avond, en tot morgen, met Annelies.	3.46
227	Vannacht kan eerst in het oosten nog wat lichte regen of een bui vallen.	8.23
228	Later op de nacht wordt het droog en meestal zwaarbewolkt.	55.35
230	Morgen krijgen we overwegend droog weer met eerst veel wolken.	8.44
231	Later op de dag komt de zon er soms wat door vanaf het noorden.	7.52
234	In de namiddag wolken en maxima rond 19 of 20 graden.	17.31
236	Tegen donderdag halen we op veel plaatsen 25 graden.	25.23
238	De paus heeft ons even afgeleid van een realiteit die toch nog altijd veel bruter en pijnlijker is en zich vannacht weer keihard getoond heeft.	3.95
240	Ik ga bij professor Ria Laenen eens horen hoe zij de situatie inschat.	4.06
245	En als Zelensky de Krim niet wil afgeven, wat zou dan wel een toegift kunnen zijn?	60.85
246	Dat is ook een vraag voor Iryna Zbrozhek, intussen al meer dan 20 jaar in België, maar haar Oekraïense hart bloedt elke dag nog een beetje meer.	7.88
248	U heeft haar vandaag misschien gezien in 'Het journaal'.	8.55
249	Ze is de echtgenote van Ahmadreza Djalali, de VUB-professor die negen jaar geleden de doodstraf kreeg in Iran en daar nog altijd in de gevangenis zit.	21.2
252	Ik kan niet zeggen dat ik verrast was, maar negen jaar is wel al lang.	3.44
257	Maar als je geen keuze hebt en moet vechten, dan blijf je vechten, elke dag opnieuw.	3.81
259	Op sommige dagen heb ik hoop gehad, en op andere dagen niet, maar ik blijf doorzetten.	3.4
260	We zijn erg dankbaar dat we vanavond uw verhaal kunnen horen.	3.84
262	En de realiteit verzachten, doen we vanavond met de literatuur van Saskia De Coster.	4.28
264	Je fascinatie voor seriemoordenaars komt naar buiten in je nieuwe boek.	8.17
265	Ja, de Vampier van Muizen is degene met wie ik ga wandelen.	9.21
267	Dat was een uitdaging, ook om te zien wat die vrouwelijke fascinatie is met seriemoordenaars en true crime.	4.6
268	Jullie zijn met vier vanavond, dus we kunnen de hele tafel rondgaan om te kijken wat seriemoordenaars met vrouwen doen.	6.29
272	Collega Marijn Trio zei vanochtend dat het de zwaarste aanval was afgelopen nacht sinds afgelopen zomer.	27.7
273	En het gaat niet over de frontlijn of over soldaten, maar over burgers, vaders, moeders en hun kinderen.	4.19
274	Een Russische raket komt neer in de Oekraïense hoofdstad Kiev.	71.79
276	Verschillende appartementsgebouwen worden met de grond gelijkgemaakt.	16.38
278	Mensen vluchten naar de metro terwijl rondom kamikazedrones inslaan.	80.14
279	ALARM Heel wat inwoners van Kiev brengen de nacht door onder de grond.	24.0
283	Negen doden, 70 gewonden, is dat een dimensie die het elke keer weer harder maakt dan het is?	21.75
284	Ik denk dat wat het nu harder maakt, de absurde realiteit is vanuit de VS. Wat we daarnaast horen... Je ziet die menselijke drama's, die misdaden die Rusland blijft plegen.	5.31
285	En dan hoor je de reactie van Trump en dat is zo'n belediging, een klap in het gezicht.	5.37
286	Wat maakt het zo'n belediging en zo absurd voor jou?	6.72
288	Toen ik het nieuws hoorde over de aanslagen of bombardementen op Kiev... De voorbije dagen hadden we al verschillende bombardementen gehad.	13.65
291	Mijn geboortestad, waar veel vrienden van mij wonen.	5.1
292	Dan dacht ik: hij zal zeggen dat ze maar moesten stoppen.	3.74
293	Hij zei dat hij de timing slecht vond, dat hij de bombardementen niet goed geplaatst vond.	10.26
298	Het zou mij niet verbaasd hebben als het voor Zelensky bedoeld was.	6.11
302	Dit is anders dan doorvechten aan het front terwijl er gesproken wordt over vrede.	3.71
308	Dat paasbestand was het uitlachen van de Oekraïners en alleen maar bedoeld om Trump aan het lijntje te houden, die daar gretig op inpikte en Poetin ging voorstellen als iemand die echt vrede wil.	62.39
309	Terwijl de rest van de feiten een heel ander verhaal brengen.	4.22
310	We zien al meer dan een halfjaar een stelselmatige toename van de aanslagen door Rusland op burgerdoelwitten in Oekraïne.	90.58
311	Die zijn nu intenser aan het gebeuren dan in de beginfase van deze oorlog.	5.83
312	Terwijl de aandacht van onze gesprekken over Oekraïne	6.62