Ter Zake 🇧🇪

_id	67fea103ca6c7ea47101e99c
url	https://www.vrt.be/vrtmax/a-z/terzake/2025/terzake-d20250415
datetime	2025-04-15 20:00:00
description	Fusieplan Brusselse politiezones Eén grote politiezone onder leiding van één korpschef, daar wordt al jaren over gepraat in Brussel, maar in januari 2027 zal dit in voege treden, als het aan minister van Binnenlandse Zaken Bernard Quintin ligt. Hij heeft een fusieplan klaar. Waarom zou het deze keer wel lukken? De minister komt naar de studio. China legt export zeldzame aardmetalen stil Zeven zeldzame aardmetalen zullen niet meer geëxporteerd worden uit China voor komende tijd. Bedrijven die de export willen hervatten, moeten eerst een speciale licentie aanvragen, maar het systeem om dit te doen is nog niet klaar. Het is een reactie van China op de invoerheffingen van Trump. Over welke aardmetalen gaat het en wat zijn de gevolgen? Kathleen legt het voor aan David Criekemans, professor internationale politiek (UAantwerpen), en Benjamin Sprecher, industrieel ingenieur (TU Delft). Koning Filip 65 Koning Filip viert vandaag zijn 65ste verjaardag. De vorst heeft een hele evolutie doorgemaakt, van schuchtere prins tot zelfzekere koning. Baron Frans Van Daele en royaltykenner Wim Dehandschutter bespreken zijn traject.

 

Statements

idx	statement	score
1	Jarenlang was het onbespreekbaar, maar nu ligt er een plan op tafel voor één grote politiezone in Brussel.	5.35
2	Minister van Binnenlandse Zaken Bernard Quintin geeft meer uitleg.	12.67
3	China voert de economische druk wereldwijd op en blokkeert broodnodige zeldzame grondstoffen.	90.72
7	We denken ook dat koning Filip helemaal niet grappig is, heel serieus is en een beetje mensenschuw.	4.86
8	Maar heel af en toe laat hij wel blijken dat hij heel veel humor heeft.	3.59
9	Die humor laat hij alleen maar in privékringen zien.	3.76
11	Als we al alles over hem zouden weten, is het mysterie weg.	4.47
14	Vanaf januari 2027 moet er één grote politiezone zijn in Brussel, geleid door één korpschef.	6.86
15	Dat staat in het hervormingsplan dat Minister van Binnenlandse Zaken Quintin heeft voorgesteld.	16.73
16	De eengemaakte Brusselse politiezone zorgt al jaren voor discussie.	12.19
17	Op dit moment zijn er zes verschillende zones voor 19 gemeenten.	9.31
18	De arizonaregering wil het nu echt anders om het drugsgeweld in Brussel in te dijken.	30.2
21	Overvallen, achtervolgingen, beschoten politieagenten.	85.41
22	Lijdt Brussel aan de ziekte van elke grote stad of is de hoofdstad van Europa oorlogsgebied?	17.06
23	Faits divers volgens toenmalig Molenbeeks PS-burgemeester Moureaux.	6.67
24	Ook toen al Kalasjnikovs te koop op straat, maar blijkbaar minder urgentie.	5.15
25	Die eengemaakte politiezone lijkt wel evident als je als politie beter wil samenwerken in een heel moeilijk gebied zoals Brussel, met die verschillende gemeenten.	7.23
26	Maar toch twijfelt u aan de haalbaarheid, want u zegt: Ik kan het niet opleggen?	5.81
27	Ja, men moet samenwerken en men moet dat ook in de hoofden willen doen.	4.27
28	Als je een fusie oplegt, is er een gevaar dat men het in de praktijk niet uitvoert.	5.23
29	In 2010 zegt minister van Binnenlandse Zaken Annemie Turtelboom: Eigenlijk zou het moeten gebeuren, maar je kan het niet opleggen.	10.21
30	Als er lokaal niet wordt meegewerkt, gaat het nooit lukken.	5.94
33	Het is gewoonweg zo dat het een federale bepaling is.	8.56
34	Het is de federale overheid die bepaalt wat de structuur is van de lokale politie en de politiezones kan vastleggen.	15.47
35	De burgemeesters beschouwen de politie natuurlijk als een persoonlijk instrument dat ze nu dreigen kwijt te geraken.	6.95
38	Alle Brusselse burgemeesters zijn tegen een eengemaakte politiezone.	66.48
41	Maar MR-voorzitter Bouchez verraste vorig jaar in de kiescampagne.	10.0
42	Een jarenlang veto tegen de fusie veranderde plots in een 'waarom ook niet'.	13.55
43	Laten we ook kijken naar uw partij, naar uw verantwoordelijkheid.	3.75
44	U staat op de rem om die verschillende politiezones te hervormen.	3.84
46	In feite zou een fusie van de politiezones hetzelfde zijn van wat al 55 jaar geleden is gebeurd bij de fusie van de brandweerzones in Brussel.	23.07
47	Een groot succes trouwens, want de Brusselse brandweer werkt uitstekend.	14.43
49	Lokale politieke onwil of niet, binnenlandminister Bernard Quintin zal de Brusselse politiefusie na al die jaren en Franstalige tegenwind vanuit de federale regering dus toch opleggen.	10.14
52	Hij heeft er politiek natuurlijk ook alle belang bij om het te doen.	4.49
53	Ja, maar de Brusselse MR is nog niet zo heel lang overstag gegaan, hè?	13.17
54	Nee, maar goed: MR raakt ook niet in de Brusselse regering.	10.68
56	MR zou zich veel soepeler opstellen in dit verhaal mochten ze allang in de Brusselse regering hebben gezeten.	14.26
57	Maar het ziet ernaar uit dat ze niet in de Brusselse regering geraken.	6.65
58	De MR zal dus vanuit het federale greep op Brussel willen krijgen.	10.43
62	En hij zit hier bij ons, de minister van Binnenlandse Zaken, Bernard Quintin.	6.13
63	Hoe realistisch zijn uw plan en uw deadline eigenlijk?	4.96
64	U wil op twee jaar volledig realiseren wat al die jaren geblokkeerd zat.	6.85
67	De blokkade van de vorige jaren was geen technische, maar een politieke.	7.85
71	We zullen dat doen met de burgemeester, de politie en de korpschefs en zeker ook met de bevolking.	3.82
72	Onze bedoeling is de veiligheid van de bevolking en ook van de mensen die naar Brussel komen te verzekeren en te versterken.	3.95
74	We hoorden onder meer meneer Maingain en we hoorden de reacties.	4.37
75	Het overleg met al de burgemeesters is niet eenvoudig.	3.85
80	Ik ben een man van overleg en ik heb van in het begin gezegd: Ik zal overleggen om te beslissen.	3.79
83	We spreken over 20 uren van overleg, met elke burgemeester.	6.35
84	Wij hebben vanmorgen nog een kleine drie uur de tijd genomen om het plan voor te leggen en voor te stellen en de reacties van de burgemeesters te krijgen.	6.69
95	Ja, het komt er, want het is een belangrijk element voor de veiligheid van onze medeburgers.	10.69
96	Ik heb nooit gezegd dat het dé oplossing is in de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit.	3.83
101	Dat is het versterken van de interventiemogelijkheden.	5.62
102	Meer patrouilles mogen sturen naar een bepaalde plek als het nodig is, maar hen ook versterken.	6.83
105	Dat is heel belangrijk voor de veiligheid van onze medeburgers.	5.67
107	U belooft voor alle duidelijkheid niet dat het drugsgeweld aangepakt kan worden.	29.8
109	Het voorbeeld dat de PS vaak gebruikt, is Antwerpen.	11.83
110	Daar is er ook één politiezone, wel veel kleiner dan de Brusselse.	12.01
112	Antwerpen aan de Antwerpenaren en Brussel aan de Brusselaren.	4.54
114	Ik kijk naar Antwerpen, Namen... Het gaat over de eenheid van commando.	5.56
115	Dat is belangrijk om de zone van Brussel beter te organiseren, om ervoor te zorgen dat we de gepaste middelen hebben voor interventies.	4.74
116	Voor mij is het belangrijk om te strijden tegen de drugscriminaliteit, maar dat is niet het enige.	4.88
117	We moeten ook justitie versterken en een oplossing vinden voor de gevangenissen.	12.77
118	Ik heb aan de premier een taskforce gevraagd voor de georganiseerde criminaliteit die hij voorzit.	9.89
122	Er is nog onduidelijkheid over de verschillende commissariaten die er komen en of de lokale politie nog wel zo beschikbaar zal zijn met de verschuiving van al deze mensen.	9.37
123	Om heel duidelijk te zijn: de lokale politie zal beschikbaar blijven.	4.74
125	Het heeft geen zin om alles in te zetten op interventie en niets meer voor de politie in de buurt.	4.11
128	Maar ik moet zeggen dat die grote zone, met de 19 gemeenten, een lokale politiezone blijft.	8.28
130	De federale politie, de federale overheid en ik als minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken zal die hervorming volledig steunen.	5.54
134	Maar we werken ook parallel met de herziening van de zogenaamde KUL-norm.	7.19
135	Dat is de norm voor de financiering van de lokale politiezones.	16.43
138	We weten dat heel wat burgemeesters, maar ook MR de voorbije jaren eerst niet te vinden waren voor de eengemaakte politiezone.	16.38
139	We horen zeggen door professor Matthijs dat alles met alles samenhangt.	3.82
140	De Brusselse regering is er nog niet en het ziet er misschien niet goed uit voor MR. Dat is niet mijn bezorgdheid als minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken.	13.19
141	Als burger en als Brusselaar is het mijn bezorgdheid dat we geen regering krijgen.	6.19
142	Misschien moeten bepaalde mensen meer tijd besteden aan de vorming van die regering.	4.73
145	Mijn bezorgdheid is de veiligheid van onze medeburgers in Brussel.	3.86
147	Die criminaliteit is fors geëvolueerd de laatste 30 jaar.	26.34
148	De hervorming van de politie is tussen 25 en 30 jaar oud.	15.61
150	Dat zal gebeuren op het vlak van de federale politie.	5.8
152	Het is een eerste stap voor de fusie van de politiezones.	4.32
155	Een tweede stap is bijvoorbeeld naar Vlaams-Brabant gaan en daar de vraag stellen.	4.48
156	Er zijn daar 1,2 miljoen inwoners en 23 politiezones.	15.11
161	En wat betekent het voor ons en de rest van de wereld dat China de export van zeldzame aardmetalen heeft stopgezet?	63.88
162	De grondstoffen zijn cruciaal in de internationale economie en China wil de Amerikaanse bedrijven extra hard treffen, een gevolg van de handelsoorlog met president Trump.	84.2
163	Intussen toert de Chinese president Xi Jinping rond in Zuidoost-Azië.	17.07
166	Tarief op tarief op tarief, zo gaat het al twee weken over en weer tussen de VS en China.	22.65
167	Maar China heeft naast tarieven nog een ander economisch wapen in zijn arsenaal zitten.	18.5
168	Terbium, dysprosium en samarium, het zijn drie van de zeven zware zeldzame aardmetalen waarvan China minstens tijdelijk de export heeft opgeschort.	77.39
169	Ze zijn onzichtbaar voor de consument, maar onmisbaar voor de moderne wereldeconomie.	6.28
170	Zo zijn terbium en dysprosium nodig voor de magneten in offshorewindturbines, straaljagers en ruimtevaartuigen.	86.95
171	Voor computerchips, elektrische motoren of MRI-scanners zijn de andere vijf metalen dan weer cruciaal.	22.0
172	Voortaan zal export van die zeldzame metalen en enkele aardmagneten uit China alleen mogelijk zijn met een speciale licentie.	6.86
173	Alleen, dat licentiesysteem bestaat nog niet, dus ligt de uitvoer zeker voor enkele weken stil.	6.45
174	Een nieuwe zet van China in de handelsoorlog tegen Amerika.	42.9
175	Terwijl die verder escaleert, reist president Xi Jinping Azië rond om de banden daar te versterken.	9.39
177	Een bezoek dat ook in het Witte Huis niet onopgemerkt voorbij is gegaan.	4.18
179	Benjamin Sprecher, industrieel ecoloog, en David Criekemans,onze expert in internationale politiek.	8.24
180	Hoe belangrijk is de Chinese beslissing om die export tegen te houden?	24.6
182	Ze hebben het nu stilgezet om de papieren op orde te krijgen, maar de verwachting is dat het twee maanden zal duren voor er weer export is.	8.36
183	Voor militaire toepassingen is het sowieso verboden.	36.96
185	Ik denk dat het wel een enorme impact kan hebben als ze het doorzetten.	4.95
187	Die zware aardmetalen gebruik je voornamelijk voor magneten.	78.03
188	Het interessante daaraan is dat je dat wapen maar één keer kan inzetten.	5.43
189	Als je het doet, krijgt iedereen stress en gaat iedereen moeite doen om het te vervangen en van andere fabrieken te halen.	16.99
192	Er was een Chniees vissersbootje bij een van die eilanden.	22.47
194	De Chinezen dachten: dit kan niet, dit is ons eiland.	28.43
196	Toen zeiden de Chinezen: Er klopt iets niet met de papieren.	9.41
199	Het was een kleine aanleiding met bijzonder grote gevolgen.	4.5
200	Professor Criekemans, hoe kijkt u naar wat hier gebeurt?	4.65
201	Je kan het bijna beschouwen als een vorm van economische oorlogsvoering.	7.85
203	De Chinezen domineren veel van de markten en nu worden ze geconfronteerd met de tarieven van Donald Trump.	64.84
206	Maar deze situatie kan niet lang aangehouden worden.	4.19
208	Ik vermoed dat er een vorm van onderhandeling zal plaatsvinden.	4.25
209	Zoals terecht aangegeven zullen andere landen zich vragen stellen over hun afhankelijkheid rond mijnbouw en raffinage.	13.01
215	Hij moet gewoon naar die landen en hij straalt stabiliteit uit.	4.32
217	Zelfs met de extensie van 90 dagen heeft hij bijzonder veel onzekerheid gecreëerd in de internationale markten.	5.52
218	Dat zal landen en investeerders in al die landen, ook in mijnbouw en anderen, zich vragen laten stellen.	4.29
220	Hoe kijkt u naar heel deze Chinese ontwikkeling en houding in het handelsconflict?	9.88
222	Ik denk dat het uiteindelijk niet zo positief zal uitpakken voor China.	5.42
223	De reden waarom we zo afhankelijk zijn geworden van de Chinezen is omdat we nu 15 jaar een stabiele toevoer hebben gehad van die materialen aan een heel lage prijs.	61.35
224	Het is moeilijk om te concurreren voor de westerse industrie.	6.14
225	De EU en Amerika hebben moeite gestoken in het ontwikkelen van een Europese en Amerikaanse zeldzame-aardmetalenindustrie.	58.2
227	Nu zullen bedrijven misschien meer willen betalen voor een stabiele toevoer.	5.65
228	Dat is wat mensen willen: een stabiel economisch systeem zonder gedoe.	4.4
230	Dan denk ik dat je zal zien dat de Europese fabrikanten zo snel mogelijk producten uit Europa zullen proberen te halen.	4.28
231	Omdat we daar zo langzaam mee zijn en het niet goed hebben voorbereid, kan dat nog wel een paar jaar duren.	3.84
234	Misschien ook nog even kijken naar de aard van die metalen.	4.78
237	Zeldzame aardmetalen zijn een interessante groep elementen.	23.68
238	Als je magneten maakt, heb je voor een deel die elementen nodig en voor de rest ijzer.	40.98
240	Daarmee kan je elektromotoren maken die vele malen sterker zijn dan bij een zwakkere magneet.	88.96
241	De performance van je auto, raket of MRI-scanner wordt beter.	89.47
243	Wat kunnen wij vanuit de Europese Unie doen aan deze moeilijke situatie?	12.24
244	We moeten vaststellen dat een echte vrije markt niet bestaat.	7.41
246	We moeten gaan naar een breder model dat ik een actieve diversificatiestrategie zou willen noemen om duidelijker te bekijken, en de Commissie heeft dat al gedaan, waar de alternatieven liggen en daar partnerschappen mee te ontwikkelen.	5.11
250	Zij hebben veel ervaring met mijnbouw, ook raffinage.	6.48
251	Onder Biden was het zelfs zo dat de Defense Production Act, waarmee de president bedrijven kon opleggen om specifieke producten te produceren, dat er geld werd vrijgemaakt om te investeren in de Canadese mijnbouwindustrie.	53.63
252	Canada werd dan de voorkeursexporteur en men wou een stabiele relatie ontwikkelen.	6.36
253	Onder Donald Trump is dat helemaal in elkaar gezakt.	12.22
256	Ik zou willen pleiten voor strategische partnerschappen om alternatieven te identificeren op dat vlak.	4.29
259	Mensen kijken snel naar mijnbouw, maar het probleem zit bij de meeste kritieke materialen in de verwerking, de raffinage.	8.19
261	We kunnen die dingen uit de grond halen, maar er vervolgens niks mee doen.	4.45
266	Het grootste probleem op dit moment is niet per se dat het technisch niet kan.	5.45
269	Maar het voornaamste probleem is dat er geen vraag is in Europa naar Europese magneten.	4.23
270	De vraag komt er alleen maar als die wordt afgedwongen door overheden.	4.11
271	Bijvoorbeeld: als je een windturbinepark wil maken, moet daar minimaal 20 procent Europese magneten in zitten.	68.29
272	En dan moeten we er nog in slagen om die te produceren.	3.98
273	Dat produceren gaat vanzelf als de vraag wordt afgedwongen door de wetgeving.	8.04
274	Wat er nu gebeurt is dat niemand wetgeving durft te maken die bedrijven dwingt tot bepaalde dingen.	6.53
275	Ze blijven dus maar geld steken in nieuwe startups om nieuwe magneettechnologie te ontwikkelen.	40.26
276	Dat is weggegooid geld als je niet aan de vraag werkt.	6.23
277	Het is een politiek probleem, denk ik, en we zijn niet in staat om het te organiseren op een manier dat we niet zo afhankelijk zijn.	4.86
279	We moeten kijken naar de raffinage en de verschillende fases die je nodig hebt om het product te bekomen.	3.8
282	Het moet ook bij de bedrijven afgedwongen worden via de overheden.	7.12
283	Nog een belangrijke opmerking is dat China dit alles veel goedkoper kan dan om het even wie.	11.52
284	Met andere woorden: zijn we in de macht van de Chinese economie?	7.27
286	Die zeldzame aardmetalen zijn heel goedkoop, maar de markt is heel klein.	43.58
287	Je hebt ongeveer 8 miljard dollar voor de hele wereld.	23.44
289	Je hebt voor een paar 100 miljoen aan materiaal en voor honderden miljarden aan economische waarde kwijt.	14.32
292	Als het tien keer zo duur wordt, maakt dat niets uit.	5.13
293	Het is heel raar dat we dat voor zo weinig geld uit handen geven.	4.9
294	Voor een slotopmerking kom ik nog naar u. Ik hoor dat het een politieke beslissing is die we moeten durven te nemen.	4.27
297	De Amerikanen zijn aan het investeren in hun raffinagecapaciteit.	87.51
298	Ik lees dat 2027 en 2028 jaren zouden zijn waarin het beter wordt.	4.5
299	Hoe dan ook mag het op de lange lijst van aandachtspunten op de politieke agenda.	3.94
305	Het is een bijzondere dag voor de koninklijke familie, want koning Filip viert vandaag zijn 65e verjaardag.	15.12
307	Het paleis gaf dan ook een nieuwe foto van de jarige vorst vrij.	13.67
308	Koningsgezind of totaal niet: wie zal ontkennen dat koning Filip een indrukwekkende evolutie doormaakte, van onzekere en kwetsbare prins tot de man uit één stuk van de voorbije jaren?	4.66
310	Koning Filip is dus 65 jaar geworden, een leeftijd waarbij gewone burgers al eens aan hun pensioen beginnen te denken.	6.32
311	Maar dat blijkt in het geval van onze vorst niet meteen het geval te zijn.	3.86
314	Ik heb koning Filip twee weken geleden op staatsbezoek in Vietnam al een gelukkige verjaardag gewenst.	3.85
318	Hij zei: Ik ga het zelf niet vieren, ik laat het aan mijn familie over.	4.85
319	Als zij iets van plan zijn, dan moeten ze dat maar doen.	5.2
322	Gelukkig is de 65 van nu iets helemaal anders dan wat 65 50 jaar geleden betekende.	4.05
323	Aan het tempo waaraan de koning en koningin bezig zijn, dan is het zeker een leeftijd waar ze vinden dat ze nog wat bij te dragen hebben.	3.62
324	Velen onder ons hebben hem door de jaren heen zien opgroeien.	8.54
325	Maar toch blijft de man achter onze koning voor de meeste Belgen een onbekende.	6.66
326	Al wordt het paleis almaar opener, zoals deze videoboodschap van onze prinsen en prinsessen vandaag nog maar eens bewijst.	3.51
327	Heel af en toe gunt hij ons wel een blik in dat privéleven.	3.43
328	Dan blijkt hij opeens te kunnen kitesurfen, een amateurschilder te zijn, en ook muzikaal te zijn.	4.66
330	Maar hij lost heel weinig over wat hij in zijn vrije tijd doet.	3.77
331	Ik denk dat het belangrijk is om af en toe iets te weten over zijn privéleven om een connectie te hebben met de koning.	4.38
333	Enkele onhandige uitspraken uit het verleden helpen het wat houterige imago van koning Filip dan ook niet.	4.62
340	...misschien niet de meest snuggere koning die we kunnen hebben.	4.45
341	Maar achter dat stereotiepe beeld gaat een veel belezener man schuil.	5.6
344	Hij heeft me ooit gezegd: Lezen brengt mijn hersenen tot rust.	14.36
345	Het is ook niet het luchtige werk dat hij leest, maar eerder het zwaardere, filosofische werk.	4.64
346	Nietzsche, Kant, Voltaire zijn allemaal gepasseerd.	46.86
347	Op dat vlak is hij intellectueler dan veel mensen denken.	4.16
348	Hij wist heel goed, en dat was ook hetgeen wat mij beïndrukte, dat hij veel meer talent had en heeft dan men hem wou toekennen.	3.7
354	Voor de rest moet u maar denken: elke vogel zingt zoals hij gebekt is.	6.27
355	En dat de vorst ook niet onaardig kan schilderen bewijst dit royale zelfportret, dat Van Daele bij zijn pensionering zeven jaar geleden van de koning kreeg.	8.56
356	Hij heeft mij achteraf gezegd: Eén keer, ik doe dat geen tweede keer.	4.23
357	Jezelf schilderen vind ik ergens moeilijk te verenigen met de bescheidenheid.	4.33
358	Maar goed, u hebt het gevraagd en ik heb het gedaan.	4.03
360	In de traditie van ons Belgische koningshuis stond er achter elke koning ook een sterke koningin.	5.03
364	Zijn kindertijd, jeugd en adolescentie waren een en al ongeluk, met afwezige ouders, kritiek in de pers en de publieke opinie.	5.17
366	Het legendarische zinnetje 'hij kan het niet' is hem altijd blijven achtervolgen.	4.2
367	Hij was pas eind de 30 toen hij Mathilde leerde kennen en zij was volgens mij de eerste die hem op een geloofwaardige manier heeft gezegd: Jij kunt het wel.	4.88
368	Dat heeft een heel groot verschil gemaakt en zijn leven veranderd.	4.45
369	Ik heb ook wel de indruk dat koning Filip echt op zijn gemak is op dit moment.	4.17
370	Voor zover koning Filip op zijn gemak is, natuurlijk.	3.93
374	Vanavond trekken vanaf het zuiden buien over het land, met kans op onweer en windstoten tot 60 of 70 kilometer per uur.	73.65
375	Later wordt het droog in het westen, met opklaringen.	5.05
378	Morgen krijgen we veel wolken, met regen of buien in het oosten.	55.36
381	Donderdag en vrijdag verwachten we regen in het oosten, terwijl het droog blijft in de rest van het land.	53.79