Goedemorgen Nederland 🇳🇱

_id	685b9769f4df8d3171835663
url	https://npo.nl/start/serie/goedemorgen-nederland/seizoen-9_10/goedemorgen-nederland_10172/afspelen
datetime	2025-06-25 07:30:00
description	Te gast: voormalig VVD-Kamerlid Christianne van der Wal, oud-minister van Defensie Ank Bijleveld, Amerikakenner Charles Groenhuijsen, algemeen verslaggever FD Jean Dohmen en brigadegeneraal Han Bouwmeester. Met hen hebben we het over de NAVO-top, over het bezoek van Trump aan Nederland, over de economische gevolgen van de NAVO-top en over de onrust in het Midden-Oosten.

 

Statements

idx	statement	score
1	Vandaag is de dag van het hoofdmenu op de historische NAVO-top in Den Haag: Trump wordt wakker in Huis ten Bosch.	6.08
2	De vraag is of hij met het goede been uit bed is gestapt.	3.63
3	Het is woensdag 25 juni, welkom bij Goedemorgen Nederland.	4.2
4	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Bij ons op de bank: Militair professor Han Bouwmeester.	5.79
5	oud-minister van Defensie Ank Bijleveld, Amerika-kenner Charles Groenhuijsen en ons ochtendmens is oud-minister en VVD-prominent Christianne van der Wal.	8.34
6	en ons ochtendmens is oud-minister en VVD-prominent Christianne van der Wal.	7.28
9	In de kranten vanochtend veel aandacht voor het diner gisteravond.	4.47
11	Het moment dat Trump de handen schudt van de koning en koningin.	6.33
19	Trump heeft een bepaalde manier van handen schudden.	9.56
20	Mark Rutte heeft daar nog op geoefend in het verleden!	8.34
21	De Koning deed het heel mooi en strak en hield hem lang vast.	3.77
22	Dat is de kernkwaliteit van de manier van handen schudden van Trump.	4.59
23	De andere hand moest je op je op de rug houden om te voorkomen dat Trump aan je ging trekken.	5.93
28	Als je Trump een beetje volgt hij wil een soort allure hebben, koninklijk omgeving.	5.26
29	De Trumptouwen in New York ziet eruit als een soort Versailles.	12.91
31	Op de schoorstenen stonden hier altijd een paar planten.	7.94
44	Rutte zat bij Willem-Alexander, Trump, Erdogan en Meloni.	18.76
45	Rutte zat bij Willem-Alexander, Trump, Erdogan en Meloni.	18.76
48	Er wordt heel lang over nagedacht, over die tafelschikking.	3.63
49	Ik vond het zelf heel belangrijk dat Zelensky er was.	6.15
51	Dat is goed voor Europa en ook om aan Trump te laten zien.	6.32
55	Ik ben echt trots op Nederlands en op ons koningshuis.	4.21
56	Hoe ze hun rol vervullen als gastheer en gastvrouw.	7.82
65	Maakt dat nog indruk op zo'n zaal met wereldleiders?	5.51
70	Ik ben heel benieuwd naar de toonzetting van vandaag.	4.04
71	In zijn eerste termijn zei Trump: ik weet niet of ik er nog bij wil zijn.	7.16
73	In de toespraken in de koning en in die van de secretaris-generaal is hij apart genoemd.	6.02
79	Hij is ook wel de aanjager geweest van een hogere NAVO norm.	19.33
81	Die NAVO norm klopt niet helemaal, dat was al veel langer daarvoor.	7.78
82	Obama zei ook al dat Europa meer moet betalen aan defensie.	49.55
83	Het is ook al eerder genoemd in Brussel, in zijn eerste periode.	6.65
87	Het is vandaag de dag dat de NAVO-top eindigt met een slotverklaring.	47.21
89	Dat we in Europa eenheid uitstralen ten aanzien van de hele moeilijke dossiers die in Europa spelen.	4.77
96	Ik ben er niet echt voor om alleen maar meer geld in oorlogsvoering te stoppen.	5.08
98	Er wordt zoveel geld vergooid aan die NAVO-top terwijl ze de arme mens hier kunnen helpen.	43.92
99	De NAVO top is denk ik voor ons als Nederland belangrijk omdat we dan toch een soort van zekerheid hebben in de wereld.	13.85
101	De mensen in ons land hebben het vooral over hopen op vrede.	5.06
104	Ik heb het als minister altijd heel vreemd gevonden dat mensen vrede zo vanzelfsprekend vinden.	5.23
106	Daar hebben Amerikanen ook een belangrijke rol in gespeeld.	4.72
113	Ik heb gewerkt op de strategische hoofdkwartieren van de NAVO.	5.24
114	Dat we gezamenlijk de lasten moeten verdelen was toen al aan de orde van de dag.	3.8
115	Bespraken toen ook over het gezamenlijk het risico dragen.	4.82
116	En als het gaat om de gevaarlijke operaties stond Amerika altijd vooraan.	7.31
117	En ik vind het niet meer dan terecht dat wij nu ook wat moeten doen.	3.93
118	Onder Bush en Clinton werd er al gesproken of de lasten eerlijk werden verdeeld.	22.69
119	Bijna 40 jaar geleden werd de correspondent in Washington.	5.93
125	Nederland is een van de medeoprichters van de NAVO.	28.99
130	De Verenigde Staten en Engeland hebben het vier keer georganiseerd.	8.21
132	En daar hoort bij dat je verantwoordelijkheid neemt.	4.08
134	De beveiliging in Den Haag en omstreken is tot het maximum opgeschroefd en de duizenden mensen die alles in goede banen moeten leiden maken overuren.	9.79
135	Normaal gesproken doe ik personeelszaken bij de Tweede Kamer.	4.64
136	Na de tweede putdeksel moet ik een beetje links aanhouden.	3.48
137	Daar zit een vervelende kuil en dat willen we niet.	4.46
144	Ik heb 14 kratten met borden voor het diner mogen vervoeren.	7.88
147	Dit is verantwoordelijkheid nemen, iets willen doen voor je land.	4.65
150	Onze verslaggever Tessa van Viegen is, waar kan het ook anders in Den Haag, op de plek waar het allemaal gebeurt: de NAVO-top.	6.57
161	Er komen heel veel vrijwilligers helpen bij dit evenement.	6.69
163	Ex werknemers wilde graag nog een weekje extra werken bij World Forum.	11.17
165	Toen was er een lekkend dak dat mogelijk op Obama terechtkomen.	6.02
170	We gaan het in de gaten houden en komen bij jullie terug.	3.62
174	De journalisten uit het buitenland waren onder de indruk van de organisatie.	5.21
177	Ik hoorde verslaggevers zeggen dat het bij andere NAVO-toppen minder goed was georganiseerd.	35.47
181	Zijn worden uit het hele land weggetrokken om hier diensten te draaien.	4.55
188	Het World Forum van Michiel Middendorf staat natuurlijk volop in de spotlights deze week.	4.1
189	Ank, u ben als minister van Defensie bij 3 NAVO-toppen aanwezig geweest.	8.81
190	Hoe gaat het er daar achter de schermen er aan toe?	4.7
192	Er moet ontzettend veel gesproken worden vooraf om een slotverklaring te bereiken.	4.68
199	Rutte heeft er tot het laatst aan gewerkt met Spanje.	9.54
201	Zo'n top is het eindmoment van al het werk dat eraan vooraf is gegaan.	3.59
202	Door de militairen en de ministers en de secretaris-generaal.	5.54
203	We zien hier het slotakkoord van wel een jaar onderhandelen.	10.09
207	Dat is belangrijk, want eenheid is het belangrijkste wapen.	4.48
208	Maar je ziet wel altijd iets van getouwtrek om de volgorde bijvoorbeeld.	4.08
212	Toen heeft hij een bommetje gegooid omdat hij opeens zei: het moet veel hoger zijn.	6.18
214	Je denkt dan de van tevoren dat je het allemaal keurig hebt afgekaart.	4.15
218	Rutte en Merkel hebben toen een aparte vergadering belegd.	18.59
220	Je moet dan schorsen en een kleine kring door vergaderen.	4.33
221	Toen is er uiteindelijk uitgekomen dat we naar twee procent zouden gaan.	11.08
222	Een doel is altijd: het moet morgen in de kranten en op de televisie over mij gaan!	4.07
224	Het zou me niet verbazen als Trump een milde toon heeft.	4.79
227	Is het denkbaar dat Trump tegen Spanje en België zegt: We stappen eruit?	22.86
230	Maar Trump staat niet goed in de peilingen in zijn thuisland.	6.69
237	We spraken toen wet Erdogan, met twee vrouwelijke bewindspersonen.	15.75
238	Erdogan had daar moeite mee en die ging achteraf op een bankje zitten.	20.92
248	En heb je met de ene een betere band dan met de ander?	5.31
252	Als je geen relatie hebt met degene met wie je onderhandelingen hebt dat is zo belangrijk.	6.6
254	We hebben in Nederland top ambtenaren en topdiplomaten.	7.52
256	In de NAVO doen de ministers ook veel voorbereiding.	13.12
259	Ik heb nog steeds contact met Ursula van der Leyen.	5.4
261	Soms moet je afspraken maken en de Frans-Duitse as is dan belangrijk.	3.93
262	Het gaat vandaag over de veiligheid van onze kinderen en kleinkinderen.	4.19
263	24 uur na het aankondigen van het staakt-het-vuren tussen Israël en Iran lijkt het broze bestand langzaam te stollen.	27.99
266	Met dit soort bestanden, als er een wapenstilstand komt gaan de partijen naar elkaar zitten kijken.	4.99
267	De drie partijen die hierbij betrokken zijn alle drie claimen ze voor zichzelf het succes.	5.91
270	Dat het de inbreng van Amerika was die ertoe heeft geleid dat het een succes is geworden.	7.98
271	Op de persconferentie heeft Pete Hegseth gezegd: laten we even nauwkeurig afwachten wat er uitkomt.	4.97
272	Als je alleen afgaat op wat satellietbeelden, is gevaarlijk.	86.15
273	Je wil weten of die bommen daadwerkelijk effectief zijn geweest.	4.23
274	De New York Times zegt dat die atoominstallaties niet vernietigd zijn.	72.43
276	We weten niet hoeveel schade is gebracht aan dat Iraanse atoomprogramma.	70.13
277	Je moet mensen op de grond hebben die het kunnen beoordelen.	4.76
278	Wat de effectiviteit is geweest van de bommen die Amerika heeft afgeworpen.	6.09
280	Zij zeggen nu: wij houden Israël en Amerika van ons af.	21.53
281	We weten dat sommige installaties heel diep onder de grond zitten.	5.99
282	Gaan we er ooit achter komen of het succes heeft gehad?	5.89
284	Experts moeten daar ter plekke een beoordeling maken.	7.95
288	Netanyahu zegt dat het gevaarlijke is dat we in strijd zijn met een land dat Israël wil vernietigen.	70.06
289	Een ontwikkeling van een atoomwapen kan daaraan bijdragen.	40.1
293	Helemaal vernietigen, je weet niet of het mogelijk is.	4.56
294	Dat atoomprogramma zit op 80 meter diep onder de grond.	17.32
297	Een bestand dat het lijkt te houden na een woedende uitbrander van Trump.	6.03
298	Charles, ooit eerder een president het F-woord horen gebruiken?	11.34
301	Maar ik heb met Trump wel meer dingen meegemaakt die niet normaal zijn.	4.15
302	Op school hoor je in Amerika van school gestuurd vanwege het F-word.	71.38
308	Ik heb begrepen dat hij later op weg naar Nederland apart met Netanyahu nog heeft gebeld en heeft gezegd: nu is het afgelopen.	15.22
309	Ondanks een bestand is er alweer een aanval geweest van Israël op Iran.	24.4
310	Maar dat gaan we niet doen want dan breken we het bestand.	4.03
322	We hadden gedacht dat hij met een colonne zou komen.	4.99
324	Hij maakt zich nu klaar voor zijn eerste toespraak.	4.08
329	Prangende kop in De Telegraaf vanochtend: 'Succes of frontale botsing?'	19.49
330	Over de ontmoeting tussen Zelensky en Trump die er vandaag tóch lijkt te komen.	12.82
335	Rutte probeert aan alle kanten zoveel mogelijk zendtijd voor Zelensky te krijgen.	36.15
340	Maar ze zitten bij elkaar en dat hadden we niet verwacht.	3.67
345	Nederlandse kiest ervoor, door een speech in de Tweede Kamer om hem ruimte te geven.	46.19
355	De huidige politici zeggen niet: Het is een godspe.	7.65
358	Dat moeten we gewoon doen, daar ben ik het mee eens.	4.0
359	Mijn defensie visie die ik schreef, 17 miljard moet erbij.	7.85
362	Wat hij nu krijgt, had u dat in uw tijd gênant gevonden?	6.57
364	Zelensky heeft die eerste dag een grote rol gekregen.	20.72
368	Op de tweede dag kregen Zelensky niet de hele aandacht.	10.71
372	Hij wil een onderhandelaar tussen Oekraïne en Rusland zijn.	24.88
373	En dan moet je niet vastgeklonken zijn aan een van de partijen.	4.44
374	Maar hij doet het niet op een goede manier met de Russen.	7.77
381	Maar het is mooi hoe Nederland zijn rol heeft gepakt.	4.76
389	Bij deze besluitvorming over het geld, daar kan hij geen rol in spelen, Zelensky.	18.3
391	Je heb regelmatig gasten aan tafel maar niet in de uiteindelijke slotvergadering.	3.75
393	Het is goed dat dat hij gisteren zoveel zendtijd heeft gekregen.	3.55
406	Gisteravond kwamen alle regeringsvliegtuigen van over de hele wereld aangevlogen op Schiphol.	13.94
407	Maar volgens de kenners is er toch echt maar één holy grail van alle vliegtuigen.	4.43
417	We stappen in de auto en we gaan naar de andere plek toe.	6.15
420	We proberen binnen de veiligheidsmaatregelen op tijd te zijn.	3.7
435	Zojuist heeft Rutte zijn eerste toespraak gehouden.	9.08
453	Als je hem gisteren zag bewegen tussen al die leiders en die pers.	3.71
457	Soms moet je de hengel wat verder gooien en alles wat relativeren.	3.85
459	Natuurlijk kunnen we dit betalen, maar moeten politieke keuzes gemaakt worden.	4.37
460	Als wij dat al niet kunnen, hoe gaat dan de totale NAVO die 5% halen?	30.46
461	Opnieuw ligt het spoor bij Schiphol plat, meldt de NS vanochtend.	61.1
463	Ook gisteren was het raak, toen massale uitval door een stroomstoring.	25.27
464	NRC kopt: 'Chaos op het spoor op dag één van de NAVO-top'.	35.06
465	NRC kopt: 'Chaos op het spoor op dag één van de NAVO-top'.	35.06
468	Han Bouwmeester, voor de NAVO met cyber bezig geweest.	30.1
473	Het zou wel passen in het patroon van hoe Rusland optreedt.	6.17
474	Een land zoals de Russische Federatie als die in conflict is met andere landen dan wordt er niet alleen gevochten met tanks en met vliegtuigen maar dat gaat veel breder.	40.62
479	Kijk je dan naar de grootste luchthaven in de buurt?	8.62
483	Daarmee kun je Nederland wel snel raken op die manier.	11.82
484	Hoe kom je er achter dat het inderdaad Dat is lastig.	4.89
485	Het terug herleiden van dit soort operaties vergt veel onderzoek.	19.13
492	In 2019 werden er ook mensen opgepakt daar in de buurt.	17.99
496	Dit is wel een methode die door de Russen wordt benut.	5.64
499	Ik verwacht dat zo'n top als deze überhaupt goed beschermd is.	4.44
501	Dit is aan de orde van de dag, niet alleen bij zo'n top.	3.67
511	Anderhalf procent van de NAVO norm mag besteed worden aan cyber.	79.04
512	Die investeringen en hoe gaan we hiermee om hoe maken we ons weerbaar, dat is echt de vraag.	4.76
518	Dit laat zien dat we fors moeten investeren in cyberpreventuie.	7.61
522	Het Nederlands Forensisch Instituut zal eerst onderzoek doen.	8.12
523	Zweden en Finland als nieuwe NAVO-leden steun van links tot rechts voor meer defensie-investeringen, en nu zelfs de 5-procent-norm.	56.43
524	In 3,5 jaar tijd groeide de NAVO van ingedutte reus langzaam weer uit tot een kolos met een flinke afschrikkende werking.	26.58
525	Met als grote vijand nog altijd het grote boze Rusland.	4.56
526	Meneer Bouwmeester, u bent gepromoveerd op Russische desinformatie.	6.14
527	Hoe proberen ze daar het grote nieuws van deze top, de 5%-norm, te spinnen?	34.63
529	De Russische autoriteiten zitten te kijken met veel belangstelling van: Hoe gaat het in 2,5 uur, wat komt daaruit?	13.32
533	Daar sprak ik de Zweedse commandant van de landmacht.	5.57
534	Als je kijkt naar de oorlog in Oekraïne dat was de grootste misrekening die ze konden maken.	15.56
535	Ze hadden nooit verwacht dat Zweden en Finland zouden toetreden.	11.65
536	De NAVO wil veel meer investeren en dat schrikt af.	26.31
539	Rusland is een land met een mannelijke cultuur, spierballentaal.	7.14
541	Dit is een vorm van agressie die de NAVO deze tijd laat zien.	7.44
546	De informatievoorziening gaat via de staatszenders.	28.94
547	Grote steden als Moskou en Sint-Petersburg daar zitten nog wel allerlei mensen die methoden vinden om uteindelijk toch op het web terech te komen.	12.19
552	Poetin dacht dat ze binnen een week Oekraïne zouden winnen.	76.26
553	Het is een miscalculatie van Olympische proporties.	6.63
555	Voor de oorlog in Oekraïne, wat gaat dat besluit betekenen?	15.88
558	Het conflict van de Oekraïne is wat naar de achtergrond verdwenen.	10.75
561	Mocht er een bestand komen dan gaat er misschien vanuit Europa een krijgsmacht naartoe.	4.37
577	Ik ben blij dat de Engelsen en de Fransen het voortouw nemen.	3.96
580	Misschien een botsing met Sanchez, de premier van Spanje.	7.42
582	Als die eensgezindheid er niet is, dan is dat gunstig voor Poetin.	5.77