Een Vandaag 🇳🇱

_id	6814fa11ca6c7ea471aaf956
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-12/eenvandaag_5687/afspelen
datetime	2025-05-02 18:30:00
description	Wat gebeurt er met kunst als het oorlog is? Meisje met de parel moest 85 jaar geleden 'onderduiken' in grotten Sint-Pietersberg * Nederlanders met Amerikaanse nationaliteit in de knel door belastingregels * Een dag na de rellen in Scheveningen * Statiegeld Nederland opent twee eigen winkels

 

Statements

idx	statement	score
2	Het is nog altijd niet duidelijk wat de aanleiding was voor de hevige rellen gisteravond in Scheveningen.	3.89
3	Honderden jongeren raakten daar met elkaar in gevecht en keerden zich ook tegen de politie.	74.07
4	Volgens ooggetuigen waren er veel minderjarigen bij betrokken.	14.24
5	Verschillende politici roepen op tot forse straffen, maar tot nu toe is nog niemand gearresteerd.	7.27
6	De rust in Scheveningen lijkt weergekeerd, maar de schrik van afgelopen nacht zit er nog goed in.	3.57
7	Ook bij deze ijssalon waarvan het personeel net naar binnen kon vluchten toen honderden jongeren hier slaags raakten.	32.63
12	We hebben gelijk de deur op slot gedaan zodat ze niet naar binnen konden.	3.51
13	De ME moest gisteravond in actie komen toen honderden jongeren vlakbij het Kurhaus met elkaar op de vuist gingen waarbij ze zich ook tegen de politie keerden, die onder andere met stenen en glas bekogeld werd.	27.31
14	Omdat we achter glas zaten, voelden we ons wel een beetje veilig.	3.72
15	Als je ziet wat er gebeurd is Je zou niet willen dat je daar tussen staat.	4.63
19	Oproepen via sociale media zouden aanleiding zijn voor de escalatie van de vechtpartij.	12.14
20	Het was gisteren mooi weer en het was in Scheveningen.	4.71
21	Toen ontstonden er eigenlijk al een aantal vechtpartijtjes onder verschillende groepen jongeren.	7.33
22	Mijn collega's waren daar eigenlijk in de reguliere dienst wel al aanwezig.	4.94
23	We denken dat sociale media wellicht een aanzuigende werking heeft gehad- waardoor er daarna eigenlijk honderden jongeren richting Scheveningen zijn getrokken waarna dit geweld is ontstaan.	71.46
24	Zonder dramatisch te doen, het was een slagveld hier.	3.79
25	Coen Bom, raadslid voor Hart van Den Haag, was hier net weg toen hij van een bekende fragmenten kreeg opgestuurd van wat er aan de hand was.	7.19
26	Volgens ooggetuigen zouden er veel jongeren tussen tussen de 12 en 16 jaar onder de relschoppers zitten.	33.46
28	En het zijn vooral de aantallen die zo angstaanjagend maken.	5.18
29	Ik denk wel dat er een tendens is in de hele maatschappij dat jongeren steeds jonger met hele zware misdrijven bezig zijn.	46.23
31	Dat zegt denk ik genoeg over de situatie in Nederland.	5.05
32	Het imago van Scheveningen heeft de afgelopen jaren flinke deuken opgelopen.	6.76
33	Vijf jaar geleden escaleerde een vete tussen Amsterdamse en Rotterdamse jongeren waarbij een 19-jarige jongen het leven liet.	80.15
36	Het wordt gewoon elk jaar erger hier in Scheveningen.	5.9
38	Dennis Vrolijk vertrok gisteravond van het plein toen de sfeer steeds grimmiger werd.	4.43
44	Is de eerste warme avond en zoals de politie heeft opgetreden is het zo van: ze voelen zich vrij en gaan lekker relletje trappen.	3.59
45	Het niet ze niet uit, want ze worden toch niet aangepakt.	5.17
47	Er zijn ondernemers die zeggen dat de politie harder had moeten optreden.	29.54
48	Gisteren was het geweld dermate groot en door een groep van enkele honderden jongeren.	84.54
49	We hebben er gisteren eerst voor gekozen om de openbare orde te herstellen en de rust en veiligheid voor omstanders en voor mijn collega's weer terug te brengen.	3.75
50	We Zijn nu volop bezig met een opsporingsonderzoek om deze verdachten te gaan aanhouden.	23.94
53	Maar de vraag is of je daar nog zin in hebt iedere keer.	4.04
56	Dus als je dit iedere keer voor je kiezen krijgt en iedere keer mee moet maken is er dan nog wel leuk om ondernemer te zijn?	5.66
57	Zijn dit soort dingen ook moeilijk aan te pakken door de onderbezetting bij de politie?	12.31
58	Ja, we moeten altijd kijken of we inzet prpoportioneel en gepast kunnen doen.	4.47
60	Toen de locoburgemeester besloot om de mobiele eenheid in te zetten.. zijn die ook direct naar Scheveningen gegaan.	15.01
61	Die hardere aanpak is natuurlijk iets wat allemaal willen.	4.36
63	Maar er moet nu wat gebeuren Want als dit allemaal zonder gevolgen is dan is het natuurlijk een nieuw spelletje wat er is ontstaan.	4.25
66	We moeten hoe dan ook zorgen dat het niet nog een keer gebeurd.	4.94
68	Zorg dat we dit onder controle krijgt, anders is het iedere mooie dag raak.	4.08
69	Daarom zijn we de komende dagen bezig om zichtbaar en onzichtbaar extra aanwezig te zijn op Scheveningen.	3.58
70	Want het blijft de komende dagen mooi weer, dus we gaan daar extra een oogje in het zeil houden.	3.89
75	Loco-burgemeester Mariëlle Vavier laat ons een schriftelijke reactie weten dat er vanavond naast extra politie, ook strandwachten en handhavers worden ingezet in Scheveningen.	13.51
76	De relschoppers adviseert zij zichzelf te melden voor ze herkend worden.	19.04
77	Mensen met tips over de relschoppers kunnen zich melden bij de politie.	19.85
79	Het aantal Amerikaanse Nederlanders dat niet langer een dubbele nationaliteit wil is nog nooit zo groot geweest.	62.56
80	Blijkt uit cijfers van de organisatie American Overseas.	15.13
81	Dat komt onder meer doordat de Amerikaanse belastingregels verstrekkende gevolgen hebben voor mensen die niet in de VS wonen.	82.78
82	Zo merken ook Nederlanders met een Amerikaans paspoort.	83.3
83	Amerikanen zijn heel chauvinistisch, dus die kunnen niet begrijpen dat je geen Amerikaan meer wilt zijn.	7.66
89	Het heeft heel veel geld gekost om het kwijt te raken, maar het was het waard.	4.37
91	Geboren uit Nederlandse ouders, maar toevallig wel in het Amerikaanse Piladelpia.	8.02
92	: En ook al woonde ze daar maar zes maanden alleen al het feit dat ze daar geboren is, leidt nu, 60 jaar later, tot grote problemen.	7.83
93	Ik kreeg 1,5 jaar geleden een brief van de ING met het verzoek of ik mijn burgerservicenummer uit Amerika wilde opsturen.	13.19
95	Als ik dat niet binnen twee weken deed, gingen ze mijn bankrekening sluiten.	5.13
97	Dan heb je grote paniek, want ik wist niet waar ik moest beginnen.	3.49
98	Ik dacht eerst ook: Dat geldt helemaal niet voor mij.	3.59
99	Ik heb daar nooit gewoond of gewerkt, buiten die zes maanden.	5.99
101	De Verenigde Staten eisen van Nederlandse banken dat zij geen zaken doen met Amerikaanse staatsburgers die hun Amerikaanse belastingaangifte niet op orde hebben.	81.86
103	Maar daarmee hebben vooral de klanten nu een probleem.	6.26
104	Ik dacht: ik heb een Nederlands paspoort, wat zeuren jullie nou?	4.69
105	Maar het gaat om je geboorteplaats, en dan ben je dus schijnbaar voor de Amerikaanse wet Amerikaans staatsburger.	5.91
106	Het is het begin van een periode die Ineke duizenden euro's zal gaan kosten.	3.91
107	Ze kan kiezen: of elk jaar aangifte doen in Amerika of afzien van haar Amerikaanse staatsburgerschap.	9.84
109	Je kunt kiezen of je elk jaar aangifte doet en dan ook nog, omdat je het nooit gedaan hebt een paar jaren daarvoor nog extra doen.	5.02
110	Of er is een procedure en dan kun je daarna je staatsburgerschap opzeggen.	26.79
112	Dat betekende dat ik vorig jaar, vanaf 2018 tot '23 aangiftes doen.	6.15
115	Ook Donald Trump hamerde er in zijn campagne op dat hij het probleem van de Amerikanen in het buitenland zou gaan oplossen.	72.68
116	Er zouden wereldwijd zo'n 300.000 tot 500.000 geboren Amerikanen zijn die dit probleem hebben zegt ook de Belasting Task Force van Democraten in het Buitenland.	73.73
117	Ik moest eerst een burgerservicenummer aanvragen in Amerika.	6.09
120	Want dan moet je gaan bewijzen dat je al vanaf zes maanden in Nederland woont.	4.45
121	Moet je kopietjes maken van inentingsbewijzen als kind oude schoolrapporten, zwemdiploma's Eigenlijk tot aan nu.	7.04
125	Het hele proces, inclusief aanvragen en begeleiding bij de belastingaangiftes kostte haar zo'n 6000 euro en nu is ze officieel geen Amerikaan meer.	12.42
126	Dit is het bewijs dat mijn staatsburgerschap officieel is opgezegd.	18.87
129	In totaal zijn er zo'n 42.000 Amerikaanse Nederlanders die op een of andere manier met dit soort problemen kampen, nu of in de toekomst.	77.68
134	Ik denk dat hij misschien immigranten en zo denkt, want daar heeft hij alleen maar last van.	4.5
135	Want die zijn ook automatisch Amerikaans staatsburger als ze daar geboren worden.	33.17
136	Dus ik denk dat dat voor hem een reden is om het te gaan doen.	3.76
138	: De organisatie Americans Overseas helpt mensen bij het doorlopen van de Amerikaanse belasting-procedures en strijdt al jaren voor het wijzigen van de belasting-verplichtingen.	25.87
139	Hier in de studio Daan Durlacher, mede oprichter van deze organisatie.	5.52
141	Waarom is het aantal mensen dat van hun Amerikaanse paspoort af wil de afgelopen jaren dan opeens zo gestegen?	78.22
142	Wij horen vaak dat er bij mensen na zoveel jaar geen hoop meer is dat aan de belastingverplichting en de bankproblemen iets gedaan wordt.	13.23
143	De Nederlandse en Europese politiek had dit voorheen dankzij mensen als Pieter Omtzigt en Sophie in het Veld actief op de agenda staan.	5.77
145	Het veranderde politieke klimaat in Amerika horen wij ook vaak in de gesprekken als motivatie.	11.67
146	Is het ook politiek gedreven omdat ze het niet eens zijn met Trump?	17.4
150	Er liggen dus nu voorstellen om de Amerikaanse belastingwetten te wijzigen onder meer gedaan door Donald Trump.	54.84
151	Als die wijzigingen er komen wat betekent dat dan voor Nederlanders met ook de Amerikaanse nationaliteit?	12.7
152	Als we kijken naar de inhoudelijke voorstellen dan zal er nog heel veel gesleuteld moeten worden.. om echt een structurele oplossing te hebben.	4.71
153	Nu wordt er nog te veel gesproken over het niet meer hoeven betalen van belastingen in Amerika door deze groep.	9.35
154	Dat is een sigaar uit eigen doos, want deze groep betaald in 95% van de gevallen als ze de aangifte correct doen al geen belasting in Amerika.	52.18
156	Een echte oplossing is als deze groep geen belastingaangifte meer hoeft te doen.	6.6
157	En als de Nederlandse banken geen meldingsplicht meer hebben en deze Nederlanders gewoon ongestoord en zonder hoge kosten te maken in Nederland kunnen blijven bankieren.	37.33
160	Laat ik vooropstellen dat ik blij ben dat er na 11 jaar strijden, door ons en andere organisaties er in ieder geval op hoog niveau aandacht voor is.	3.74
161	Tja, beloftes van politici in het algemeen zijn dun en onvoorstelbaar.	6.65
162	Wij laten in ieder geval niet meer los en gaan door met het actief zoeken naar oplossingen in de wetsvoorstellen.	4.29
163	Wat kunnen Nederlandse Amerikanen nu alvast zelf doen om zich voor te bereiden voor als de wetswijziging er daadwerkelijk komt?	24.09
164	Zich vooral goed op de hoogte houden van de ontwikkelingen via onze website en nieuwsbrief.	3.68
165	De eventuele nieuwe wetgeving zal alleen beschikbaar worden voor die mensen die kunnen aantonen- dat ze aan hun Amerikaanse aangifteverplichtingen hebben gedaan.	10.48
169	Heeft u nog vragen of opmerkingen over dit onderwerp dan kunt u terecht bij mijn collega's op de redactie via 1v.nl/chat.	4.3
170	En Daan Durlacher zal daar straks ook bij aansluiten.	5.25
171	Nederland opent deze maand twee eigen winkels waar mensen hun blikjes en flessen kunnen inleveren.	42.83
173	Je wil een blikje inleveren, maar de automaat is stuk.	4.43
175	Statiegeld Nederland wil het mensen nu makkelijker maken met twee speciale winkels zodat er méér ingezameld wordt.	78.69
176	Maar: gaan die winkels de irritaties en problemen van ons statiegeld-systeem oplossen?	41.68
177	De statiegeld-winkels komen in Rotterdam en Amsterdam want daar is de behoefte aan extra inname-punten het grootst.	59.48
181	De klant gaat het dan opendraaien, in de vuilnisbak gooien en dan alsnog inleveren.	4.85
182	Waardoor die vuilnisbak gaat lekken en er hier een plas komt te staan waar klanten in gaan staan.	4.63
183	Wat betaal je nou eigenlijk extra voor blikjes en flessen?	15.79
185	Is-ie minder dan een liter, dan kost het je 15 cent.	15.53
192	77 procent van de plastic flessen en 84 procent van de blikjes.	38.38
193	En dus moeten dit soort spotjes zorgen voor een extra prikkel.	4.78
194	Of dit spotje het probleem gaat oplossen, blijft de vraag.	5.26
195	Volgens Verpact, de organisatie die verantwoordelijk is voor inzameling en recycling leveren mensen hun verpakkingen vooral in als het eenvoudig is.	34.9
197	Vorig jaar bleef er daardoor meer dan 130 miljoen liggen aan niet ge-ind statiegeld.	27.05
198	Geld dat je dus wel betaald, maar nooit meer terugziet.	5.26
199	Al die miljoenen van statiegeld die niet worden ingeleverd blijft gewoon bij Statiegeld Nederland.	73.37
200	Er gaat niks terug naar de consument of naar gemeentes bijvoorbeeld.	8.57
202	Het rare van dit systeem is dat hoe slechter ze het doen beter ze verdienen.	6.29
203	Toen in 2021 het statiegeldsysteem voor PET-flessen werd ingevoerd berekende Verpact dat er zo'n 12.000 inleverpunten moesten zijn.	19.74
205	Want veel bedrijven willen zo'n automaat gewoon niet.	21.98
206	Zo vinden veel tankstations ze bijvoorbeeld te groot.	48.54
215	En dan hebben we het nog niet eens gehad over de mensen die hun statiegeld niet laten liggen: statiegeld-jagers.	8.86
216	Zij zorgen voor een flinke kostenpost door dit: het openen van prullenbakken.	24.62
217	Het repareren en het opruimen daarvan kost de vier grote gemeenten bijna 10 miljoen per jaar.	16.5
218	Toch levert statiegeld ook zeker een positief effect op.	32.82
221	Wat je kunt doen om het te verbeteren is sowieso op alle blikjes en flesjes staatsgeld afdwingen.	5.79
222	Zorgen dat ze geen blikjes en flesjes zonder staatsgeld meer mogen verkopen.	8.63
224	Innamen van de beschadigde en platte blikjes en flesjes.	22.3
225	Zorgen dat de etiquette op de flesjes blijven en het staatsgeld omhoog.	4.49
227	Staatssecretaris Chris Jansen van Milieu kijkt ook nog naar de mogelijkheden voor een inname-plicht voor ondernemers.	17.26
229	In Oekraïne heeft de regering topstukken uit musea gehaald om ze te beschermen tegen Russische raketten.	78.02
230	En zo ging het ook aan het begin van de Tweede Wereldoorlog in ons land.	12.37
231	Het Mauritshuis in Den Haag moest de Hollandse meesters laten schuilen.	6.53
232	Zo werd het Meisje met de Parel verborgen in de grotten van Maastricht, diep onder de grond.	7.66
233	Al meer dan 100 jaar hangt ze hier, in het Mauritshuis.	6.34
235	Alleen in de Tweede Wereldoorlog is ze een paar jaar uit de zaal weggeweest, opgeborgen.	5.62
236	Toen de Duitsers Nederland binnenvielen op 10 mei waren er al bombardementen op Den Haag.	15.19
237	Dit was het meest bedreigd deel van Nederland op dat moment.	36.99
238	Het Meisje en andere topstukken moeten het Mauritshuis uiteindelijk verlaten.	10.58
239	Dan verdwijnt ze uit het zicht, gaat ze naar allerlei locaties in Nederland.	4.36
242	Samen met alle andere topstukken uit de Nederlandse musea hangt ze hier.	5.78
247	En je ziet hier een voorbeeld hoe die schilderijen hebben opgehangen hier.	4.55
250	Intussen hangt het Meisje alweer 80 jaar in Den Haag, tussen alle andere topstukken.	6.22
251	Nu hangen hier al die prachtige mooie schilderijen maar aan het begin van de oorlog was dat hier heel anders, of niet?	5.66
254	Een deel van de collectie was wel tentoongesteld, op de begane grond.	5.37
255	Verder waren de zalen leeg, was de kunst opgeborgen.	6.02
257	Was de angst voor bombardementen of schade heel groot?	7.39
259	Want deze locatie, in het hart van Nederland, bij alle ministeries het politieke centrum van Nederland, was het meest onveilige deel van het land.	14.77
260	De toenmalige directeur had een vooruitziende blik.	4.04
261	Hij had een kunstkluis laten bouwen die bomvrij was.	16.64
264	Maar hoe wist je nu als museumstaf welke schilderijen er als de sodemieter in de kluis moesten worden gestopt?	50.49
265	Daar had hij, heel slim, allemaal lijsten voor gemaakt.	4.06
268	En op de achterkant van het schilderij zitten driehoekjes en dat correspondeerde met een lijst.	6.57
269	En de medewerkers kenden op een gegeven moment die verdeling, natuurlijk.	6.27
277	De gekleurde driehoekjes achterop de schilderijen, de kluis onder het museum Het is niet genoeg, want naarmate de oorlog vordert wordt het steeds onveiliger.	4.22
278	Er wordt besloten om alle belangrijke kunststukken te evacueren.	10.9
279	Niet alleen uit het Mauritshuis, maar ook uit andere Nederlandse musea.	12.35
280	In het Rijksmuseum wordt de Nachtwacht van Rembrandt zelfs in een tapijt gerold klaar voor vertrek.	9.09
281	Veel topstukken worden definitief uit hun lijsten gehaald.	5.56
282	Na een aantal omzwervingen komen zew aan op hun eindbestemming, ver weg in het land.	4.76
289	Moet ook een boekhouding bijhouden van wat waar is op een bepaald moment.	3.98
290	Maar één schilderij gaat niet met de rest mee, niet in een vrachtwagen.	4.42
292	We weten van een declaratie van Willem Martin, de toenmalige directeur dat die het schilderij, met een restaurator erbij persoonlijk via de eersteklas coupé van een trein naar Maastricht heeft gevoerd.	8.47
293	Met een schilderij van onschatbare waarde, in oorlogstijd?	5.22
297	Ik kan me voorstellen dat hij er wel verpakkingsmateriaal omheen heeft gedaan.	4.43
301	'Overbrengen per spoor naar Maastricht van het meisjeskopje van Jan Vermeer eerste klas Den Haag - Maastricht'.. En hij kwam ook weer terug, maar zonder schilderij.	5.27
310	Harald Close is de man die veel kan vertellen over de mergelgrotten onder de Sint Pietersberg bij Maastricht.	11.82
311	Kilometers lang, ooit gegraven om kalksteen te winnen.	17.2
313	Je ziet aan de grootte van de tunnels dat je hier met vrachtwagens naar binnen kon rijden om hier voor de ingang, want hier is de ingang van de kluis, de kunstschatten af te leveren.	4.58
316	In deze kleine ruimte werden meer dan 750 schilderijen uit de Nederlandse musea opgeslagen.	9.22
317	Alles door elkaar, Van Gogh naast Rubens, Van Ruysdael naast Hals.	6.36
318	En de die opgerolde Nachtwacht van Rembrandt had had zijn eigen plaats.	9.5
320	Die hebben ze elke dag een kwartslag moeten draaien.	4.74
323	En dat zou natuurlijk voor een kunstwerk dat voor 1 miljard gulden in die tijd al was verzekerd desastreus zijn geweest.	7.04
324	De schilderijen werden continu bewaakt en de kluis was volledig afgegrendeld.	6.82
327	De Duitsers dachten: 'Laat die Nederlanders maar lekker kluizen en bunkers bouwen.	26.0
329	Na de oorlog nemen we het mee naar Duitsland en hangen het daar ergens op.'	11.03
330	Wij zeggen altijd: we weten dat het verhaal anders is geweest.	4.27
331	Anders was dit een Duitstalige rondleiding geweest.	7.2
332	Weten we waard Het Meisje met de Parel hier uiteindelijk is beloond of opgehangen?	12.7
335	Dat weten we van de andere kunstwerken eigenlijk ook niet.	7.94
336	Ik kan u gerust zeggen dat het dit rek is geweest, en dan de derde van achter.	3.48
339	Er werd zeker geregistreerd welke kunstwerken hier waren.	8.85
340	Maar waar ze precies hebben gehangen kan ik u niet met zekerheid vertellen.	3.67
347	En nu trekt het meisje zo'n half miljoen bezoekers per jaar naar het museum in Den Haag.	27.94
348	En die krijgen nu ook de geschiednis van het Mauritshuis in oorlogstijd mee.	5.91
354	Dus geen 'collateral damage' zoals men dan normaal zegt.	4.34
355	Gelukkig is er wel heel hulp, ook vanuit ons deel van de wereld.	3.94
356	Ik weet bijvoorbeeld van schilderijen uit Oekraïne die in veiligheid zijn gebracht in Berlijn.	10.67
358	Maar om directeur in oorlogstijd te zijn, lijkt me een van de moeilijkste dingen.	5.46
360	Heeft u nog vragen over dit verhaal of andere onderwerpen in deze uitzending?	4.33
361	Stel ze dan aan een van mijn collega's via eenvandaag.nl/ chat.	5.75