Een Vandaag 🇳🇱

_id	67f6a792ca6c7ea4711328be
url	https://npo.nl/start/serie/eenvandaag/seizoen-12/eenvandaag_5658/afspelen
datetime	2025-04-09 18:30:00
description	Consumentenbond wil minder btw op energie * Kunnen we zonder staalfabrieken in Europa? * Duurzame keuzes in supermarkt worden moeilijker gemaakt door greenwashing * Kinderen van omgekomen verzetsstrijder vinden nog altijd troost op Ameland door vroeger vakantiehuis

 

Statements

idx	statement	score
1	LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN Goedenavond.	0.01
2	Veel mensen hebben moeite om hun energierekening te betalen.	99.75
3	En daarom moet de btw op energie omlaag daarvoor pleit de Consumentenbond vandaag in de Tweede Kamer.	0.02
4	Vooral bewoners van oude woningen met een kleine beurs komen in de problemen.	0.51
5	Energiecoaches proberen hen te helpen om energie te besparen.	99.0
11	En de energierekening is voor een hoop mensen een groot bedrag.	0.07
15	Ze gaat vandaag langs bij een bewoner van een sociale huurwoning in Amsterdam om te kijken hoe ze energie kan besparen.	0.05
16	Ik vind het wel energiearmoede als mensen hun verwarming niet aan durven aan zetten.	0.2
17	En dat doen ze echt omdat ze heel bang zijn voor die rekening.	0.01
25	640.000 huishoudens hebben dit jaar te maken met energie-armoede.	99.99
26	Ze kunnen de rekeningen niet of nauwelijks betalen.	0.01
27	Van elke euro die je voor energie betaalt gaat 37 cent naar de belasting.	0.02
28	En daarom wil de Consumentenbond dat de BTW wordt verlaagd.	0.02
29	Ik ben het wel eens met de redenatie: Er zit zo veel netwerkkosten en belastingen op dat de mogelijkheden voor mensen om hun energierekening te beïnvloeden wordt daardoor steeds kleiner.	0.03
30	Ook vergeleken met andere Europese landen is energie duur in Nederland.	99.56
31	Voor de oorlog in de Oekraïne en met het gas uit Groningen was de gasprijs in Nederland natuurlijk altijd heel erg laag.	94.39
32	En die is natuurlijk heel erg hoog geweest en die is nu wel weer wat gezakt maar ik denk niet dat de gasprijzen van voor 2020 terugkomen.	0.03
36	Wij adviseren om de cv-ketel op 60 graden te zetten.	0.01
37	Omdat je daarmee minder energie verbruikt omdat je wat minder heen en weer gaat.	0.13
38	Lagere BTW betekent een lagere rekening voor de consument.	0.01
39	Toch is energie-expert Gwen Jansen van voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal niet direct enthousiast over het idee.	0.02
40	Het verlagen van de energiebelasting zorgt ervoor dat juist de mensen met een hoge energierekening er het meest van profiteren.	97.63
41	Juist de mensen die het het hardst nodig hebben profiteren daar minder van.	0.28
43	Ik kom over het algemeen bij lagere inkomens en die hebben flinke energierekeningen vaak.	0.01
44	Wie ervan profiteert zijn de mensen die ook gewoon dus in de minder geïsoleerde huizen wonen.	4.09
46	Elke poging om te zorgen dat de energierekening betaalbaarder wordt is hartstikke goed want het is heel erg nodig, maar wij denken dat er een betere maatregelen is.	0.01
47	Volgens Milieu Centraal moeten we vooral inzetten op energiebesparing.	0.08
48	Als je wilt kijken naar meer structurele hulp zorg ervoor dat die woningen verbeterd worden.	0.01
49	En dat dus ook deze mensen geholpen kunnen worden met bijvoorbeeld energiecoaches en fixers die hun kunnen laten zien wat er mogelijk is om op de lange termijn die energierekening laag te houden.	0.02
53	Maar dat kan ik namelijk even gaan doen want dat helpt wel.	0.01
56	We zijn hier in een huis waar nog gedeeltelijk enkelglas zit.	0.01
57	En bijvoorbeeld dubbelglas is de norm maar HR++ is natuurlijk de nieuwe norm en dat isoleert ook meteen heel veel meer.	0.03
58	Dus veel investeren in zowel kleine isolatie, wat wij doen met radiatorfolie en dingen, maar ook vooral dubbelglas H++-glas.	2.08
59	met radiatorfolie en dingen, maar ook vooral dubbelglas HR++-glas.	71.04
60	Of de wanden, hè, ik kom ook in huizen met slechte muren.	1.14
62	Ik dacht dat het de verantwoordelijkheid was van de woningbouwvereniging.	0.01
63	Ik dacht dat het de verantwoordelijkheid was van de woningbouwvereniging.	0.01
64	Een beetje ouderwets is het wel denk ik, enkel glas.	0.01
65	Ja, ik heb net van de energiecoach dat het heel ouderwets is.	0.23
67	En dat soort gewoon En dat zorgt gewoon dat de verwarming gaat natuurlijk naar twee kanten en hij gaat naar een buitenmuur.	0.06
68	En dat zorgt dat hij de buitenmuur niet verwarmt maar alleen alles naar de binnenkant stuurt.	5.59
69	Over twee weken gaat het Noodfonds voor Energie weer open.	0.01
70	Mensen met een hoge energierekening kunnen daar een aanvraag doen voor energiesteun.	0.01
71	Mocht u nog vragen hebben over dit onderwerp dan kunt u ze stellen op eenvandaag.nl/chat.	0.01
72	Terwijl China en Amerika elkaar vandaag bestoken met importheffingen is er al slecht nieuws in IJmuiden.	99.63
73	Ja, Tata Steel zit mede dankzij de importheffingen in zwaar weer.	0.6
74	Vandaag heeft het bedrijf bekendgemaakt dat 1600 mensen hun baan verliezen.	99.63
75	1 op de 5 werknemers dus en dat is daar hard aangekomen.	0.05
77	Maar het is een beetje schrijnend dat het altijd op deze manier moet.	0.01
81	Ik kan me niet voorstellen hoe we hetzelfde werk kunnen doen met zoveel mensen minder.	0.01
87	Maar wat is er aan de hand en kan het bedrijf nog gered worden?	0.01
88	Dat is de grote vraag bij het bedrijf dat ooit als Hoogovens gouden tijden beleefde.	18.7
89	Op het terrein van de Hoogovens en staalfabrieken in IJmuiden.	0.01
90	Is in korte tijd een machtig gebouwencomplex verrezen.	0.05
91	In dit nieuwe bedrijf wordt ruw staal dat door de staalfabriek wordt geproduceerd tot lange banden uitgewalst.	0.01
92	Vele honderden mensen vinden werk in dit machtige bedrijf.	0.02
93	Het bedrijf zit net als veel andere Europese staalfabrikanten al langer in zwaar weer.	0.06
94	En dat heeft niet alleen te maken met de importtarieven waar het vandaag zoveel over gaat.	0.06
95	Belangrijkste oorzaak is namelijk iets wat al langer speelt en daarvoor moeten we terug naar 2000.	0.08
96	Toen waren de Europese staalproducten nog wereldwijd marktleider.	0.01
97	Maar zoals je hier ziet heeft China die rol in nog geen 25 jaar tijd overgenomen.	0.03
98	De markt wordt al jaren overspoeld door goedkoop Chinees staal waar de Europese bedrijven niet tegenop kunnen concurreren.	99.82
99	Het grootste probleem is op de korte termijn de enorme staalimport uit China.	0.01
100	Dat heeft een totale verstoring in de staalmarkt gebracht.	0.04
101	Alles wat niet binnenlands verkocht wordt wordt op de wereldmarkt gedumpt tegen hele lage prijzen.	99.59
102	En de onzekerheid die er is ontstaan door de handelsoorlog die vandaag is losgebarsten is de spreekwoordelijke druppel die de emmer doet overlopen.	0.01
103	De Europese Unie slaat vandaag wel terug met importtarieven en is ook gekomen met een reddingsplan voor de Europese staalindustrie maar het is maar de vraag of dat op tijd is.	0.06
104	En dat is niet alleen slecht nieuws voor de duizenden werknemers van Tata Steel in IJmuiden maar ook voor ons.	0.42
105	Want door de onzekerheid in de wereld is steeds duidelijker geworden dat het juist van strategisch belang is om de staalproductie ook hier op peil te houden.	0.14
107	Praten we over door met Ron Stoop, strategisch analist bij het Haags Centrum voor Strategische Studies.	0.01
109	Dit speelt niet alleen in ons land maar ook in andere landen.	0.02
113	Voor defensie en ook de duurzame technologie daarvoor is staal nodig.	0.01
114	En we weten dat als staal zeg maar niet genoeg geproduceerd wordt en we moeten alles importeren dan worden we afhankelijk van China.	0.11
117	Voor een deel wel, maar het probleem is als wijzelf alles kan produceren en we stoppen ermee, en we gaan alles importeren worden we chantabel.	0.08
118	We weten dat er staalembargo's waren vroeger om bijvoorbeeld de militaire opbouw te stoppen vroeger.	0.01
124	Allereerst is het zo dat in Nederland en in Europa breed er relatief hoge nettarieven zijn waardoor energie duur is.	0.02
125	Dat maakt productie minder competitief ten opzichte van andere landen.	0.02
126	We weten ook dat China heel erg de eigen industrie stimuleert en vanuit daar staal dumpingpraktijken heeft.	0.12
128	Zou Europa zelf de portemonnee moeten trekken om de staalindustrie te ondersteunen?	0.01
129	Want daar zijn wel plannen voor om een duurzame variant van de staalindustrie in stand te houden.	0.01
130	Ja, maar op dit moment is het zo dat echte duurzame productie nog best wel duur is.	0.37
132	Maar het belangrijkste is dat de energieprijzen omlaag gaan.	0.01
133	Zeker omdat de duurzame energie, dus bijvoorbeeld groene waterstofstaal.. Dat het draait uiteindelijk ook op elektriciteit.	0.89
134	Pas als de nota omlaag gaan voor de bedrijven dat bepaalt of de staatsindustrie door kan gaan hier of niet.	0.02
135	Is het ook belangrijk dat wij in Nederland de staalindustrie houden?	0.01
136	Binnen Europa dus wel, want we zijn een politieke unie.	14.95
137	En als wij het moeten gaan importeren dan zou het kunnen zijn.. dat we chantabel worden.	0.01
138	En waar precies in de wil, dat ligt er ook aan waar het het goedkoopste kan men het beste kan. Tata Steel produceert hoogwaardig staal ook voor allerlei strategische doelen.	0.03
139	En het is ook relatief schoon ten opzichte van sommige andere producenten elders in de wereld.	0.57
140	Zijn pleidooi om er wel voor te zorgen om de staalindustrie zoveel mogelijk in eigen huis te houden?	0.01
142	De Autoriteit Consument & Markt, ACM, zegt dat ze dit jaar de levensmiddelenindustrie extra gaan controleren.	0.03
143	Want producenten claimen vaak op hun verpakkingen dat ze erg duurzaam en diervriendelijk zijn.	0.14
144	Maar in de praktijk kloppen die beloftes niet altijd.	0.02
145	Als je dat niet kunt onderbouwen als bedrijf dan ben je eigenlijk de consument aan het misleiden.	0.01
146	Misschien klopt er wel helemaal niks van die claim.	0.01
147	Waarbij er rond gezondheidsclaims best wel strenge wetgeving is wanneer je wat mag zeggen is het rond duurzaamheidsclaims eigenlijk een beetje wildwest.	0.01
148	Er staat niet precies voorgeschreven wanneer je een bepaalde claim mag gebruiken en wanneer niet.	0.06
152	Iedereen die regelmatig naar de supermarkt gaat weet dat er ongelofelijk veel logo's, labels en keurmerken op levensmiddelen staan.	81.43
153	En dat er heel veel claims worden gemaakt door producenten over diervriendelijkheid en duurzaamheid.	0.05
154	Hoe vind je in dat woud van keurmerken eigenlijk je weg?	0.01
157	Het had ook bij de geel-zwarte gehaald kunnen worden.	0.03
158	We zijn gewoon even aan het kijken naar keurmerken.	0.02
161	En het grappige is, er staat op dat deze melk komt uit Gerda 60.	0.03
168	ElkeMelk zet een logo op hun fles dat er weer uitziet als 'n keurmerk: 'Melk van één koe'.	0.01
169	Kan natuurlijk best kloppen, maar hoe weet je dat nou zeker?	0.01
170	't Is weer een logo, bovenop de stapel die er al is.	4.38
172	En er zijn vooral te veel logo's, bedrijfsinitiatieven die lijken op keurmerken.	0.1
173	En daarvan is zeer de vraag of die betrouwbaar zijn of die doen wat ze beloven.	0.01
174	En met al die keurmerken, daar waarschuwen we al jaren voor zie je als consument de bomen door het bos niet meer.	0.22
175	Maar u gelooft dat de consument er intrapt als hij een logo ziet waarvan hij denkt: hee, dat lijkt me een keurmerk, dat ga ik kopen?	0.02
177	Leg mij anders maar uit waarom al deze bedrijven dat doen.	0.01
179	Deze melk, is ook leuk Halfvolle melk van Albert Heijn.	19.32
180	Daar staat een logo op 'beter voor natuur en boer'.	0.01
183	Er staat alleen nergens bij hoe het dan beter is voor natuur en boer.	0.14
184	Je kan niet vertrouwen wat er op de verpakking staat in de supermarkt.	0.01
186	Er staat wel een heel verhaal van een landbouwer meneer Kjeld Hanegraaf.	0.02
187	'We genieten ervan als de koeien rustig grazen in de wei.'	0.01
188	Het suggereert iets, het suggereert iets van duurzaamheid.	0.01
190	Dat is heel fijn voor deze meneer dat hij ervan geniet inderdaad.	0.01
191	Maar wat je vaak met allerlei slimme marketingtrucjes en foefjes kunt veroorzaken bij de consument is dat ze een heel goed gevoel krijgen over het product.	0.01
192	En daar zijn vele A-merken en supermarkten heel bedreven in om dat ook toe te passen op die producten.	0.01
194	Heel plat en heel eenvoudig: Proberen 'n product dat niet groen is er veel groener uit te laten zien dan het in werkelijkheid is.	0.01
195	De Europese commissie heeft een aantal jaren geleden onderzocht in hoeverre die claims die bedrijven maken werkelijk kloppen.	0.13
196	En daar hebben ze vastgesteld dat in 50% van de gevallen de claims of niet feitelijk niet kloppen of dat in ieder geval door het bedrijf niet bewezen is dat ze kloppen.	0.05
197	of feitelijk niet kloppen of dat in ieder geval door het bedrijf niet bewezen is dat ze kloppen.	0.02
198	Koen Boone van de Wageningen Universiteit doet onderzoek naar een alomvattend keurmerk voor levensmiddelen.	0.06
199	Één keurmerk waarin alle factoren die de duurzaamheid van een product bepalen zijn meegenomen.	40.24
201	En dan is het voor mij ook gewoon lastig om vast te stellen of een product duurzaam is.	0.01
202	Je hebt de traditionele labels die wat informatie geven.	0.01
204	Maar die staat maar op 18% van alle voedselproducten.	0.02
205	Nou, voor de rest, die 82%, weet je het eigenlijk niet.	0.14
206	En daarom zijn we binnen ons instituut ook aan het werk om een label te maken dat op alle producten komt.	0.01
209	'Onze belofte: met lekker veel groente, 155 gram per persoon.'	0.36
212	Ze zullen wel iets anders bedoelen maar het is toch raar.	0.01
214	Zijn er nu honderden ambtenaren die het land in worden gestuurd met een boodschappenmandje?	0.01
217	En ik doe zelf ook boodschappen, dus wij zien wel degelijk wat er gebeurt in de supermarkt en op andere plekken.	0.01
219	Maar gelukkig krijgen wij ook zo'n 80.000 signalen van consumenten en bedrijven elk jaar.	0.1
220	En daar zit ook heel veel informatie in over waar het misschien goed gaat en niet goed gaat.	23.36
221	Dus hebben wij een consumentenloket, ACM ConsuWijzer en daar kunnen mensen en bedrijven ook melden als ze zien dat een claim wellicht niet klopt, te vaag is en niet is onderbouwd.	0.01
226	Je maakt je als consument zorgen en je denkt word ik hier niet belazerd?	0.01
227	Dan is het heel goed om bij de Autoriteit Consument & Markt die ervoor is om markten goed te laten werken nu en in de toekomst ja, om te melden.	10.35
229	De ACM heeft in de afgelopen jaren al onderzoek gedaan naar duurzaamheidsclaims in de mode en in de pakketbezorgerssector.	0.05
230	En dit jaar dus een extra kritische blik naar de levensmiddelenindustrie.	0.02
231	Ik denk dat het in ieder geval een bevestiging is dat de dingen heel erg uit de hand zijn gelopen.	0.01
232	Dat er zo verschrikkelijk veel misleidende claims op zuivelverpakkingen zitten die nu niet goed worden gecontroleerd.	2.94
234	En dat betekent dat je strikt moet gaan handhaven en afschrikwekkende boetes moet gaan uitdelen.	0.01
235	De ACM kan in het uiterste geval een boete opleggen van 900.000 euro of een percentage van de winst.	0.01
236	Maar voor het überhaupt zover komt zal de ACM toch eerst valse claims moeten vinden en de producenten erop aanspreken.	0.01
237	Als u zelf naar de supermarkt gaat, waar let u dan het meest op?	0.01
238	Ik let net als heel veel consumenten vooral op prijs.	0.01
240	En toch zie je dat het belangrijker en belangrijker wordt om die duurzaamheidsvoordelen ook mee te gaan wegen.	0.03
241	Uiteindelijk om als land en als samenleving overeind te blijven zullen we ook naar een verduurzaming van die economie toe moeten.	0.01
243	En ik merk in mijn eigen supermarktbezoek dat ik daar ook steeds meer en steeds bewuster mee bezig ben.	33.38
244	Twijfelt u ook wel eens over de beloftes of claims op verpakkingen?	0.01
246	Volgende week is het 80 jaar geleden dat Noord-Nederland werd bevrijd.	0.08
247	Direct na de oorlog ontstond daar een bijzonder initiatief om weduwen en wezen van verzetsstrijders te helpen.	0.01
248	Om even te ontsnappen aan de ellende mochten zij naar Ameland.	0.03
249	Naar een vakantiehuis met de opmerkelijke naam De Terrorist.	0.01
250	De eerste keer dat ik hier heen ging, was ik vier jaar.	0.01
261	*Terrorist, terrorist, als eens iedereen wist *O hoe fijn, o hoe fijn dat ze zijn *Ameland, Ameland* De liedjes die ze zongen als kind en alle andere herinneringen komen boven, als de boot naar Ameland vertrekt.	6.2
266	Maar nog elk jaar gaan ze samen op vakantie naar Ameland.	0.01
267	De vier kinderen van de omgekomen verzetsstrijder Pieter van der Weij.	0.01
270	Dus ze zijn met zijn vieren, dus mijn opa met drie zoons alle vier in het concentratiekamp omgekomen.	0.03
271	En toen ze opgepakt werden was mijn moeder van mij in verwachting.	0.01
279	De boot naar Ameland vertrok naar een bijzonder vakantiehuis.	0.01
280	Speciaal opgezet voor weduwen en kinderen van vermoorde en omgekomen verzetsstrijders.	0.11
281	Twee weken lang mochten ze daar gratis op vakantie.	0.01
282	Als je die beelden ziet dan zie je eigenlijk een uitgelaten bende.	0.01
283	Met al die kinderen, die in die tijd nooit op vakantie gingen.	0.01
284	De vakanties in die tijd bestonden uit een dagje naar het strand maar niet zoals we dat nu kennen.	0.03
285	Dus sowieso al op vakantie gaan was bijzonder in die tijd.	0.63
287	Maar wat dan ook weer tegelijk opvalt, dat is het schrijnende dat je eigenlijk alleen maar vrouwen en kinderen ziet.	0.27
288	En dat is ook het schrijnende van die beelden want de mannen zijn er niet meer.	10.77
290	Over dit bijzondere vakantiehuis schreef journalist Auke Zeldenrust een boek.	0.02
291	Met name de opmerkelijke naam van het huis intrigeerde hem namelijk De Terrorist.	23.75
293	Dus na de oorlog werd dat min of meer een geuzennaam.	0.01
294	En toen was vrij snel duidelijk: Dit huis moet De Terrorist eten.	0.01
295	En toen was vrij snel duidelijk: Dit huis moet De Terrorist heten.	0.01
296	En je ziet het ook op het gebouw, het staat er ook duidelijk op.	24.72
297	Maar op elke groepsfoto staat ook een bord: De Terrorist.	0.01
306	Terwijl eigenlijk was de aanleiding natuurlijk heel triest.	0.01
310	De familie Van der Weij heeft nog altijd hele positieve herinneringen aan De Terrorist.	11.1
315	En dat was precies de bedoeling van het vakantiehuis.	0.02
316	De getraumatiseerde weduwen konden even ontsnappen aan de ellende werden de hele week verzorgd.	0.06
317	Maar zij probeerden vooral hun kinderen een fijne tijd te bezorgen.	0.02
319	Wat ik tegenkwam in de archieven is dat de moeders zeiden: 'Ik moet er zijn voor mijn kinderen, voor mijn gezin.	0.02
320	En ik ga mijn kinderen niet belasten met mijn eigen verdriet.'	0.01
329	De originele barak staat nog steeds op Amelan alleen op een andere plek.	0.02
330	Het is nu een vakantiehuis voor jongeren en wordt opgeknapt.	0.01
333	Nou, moeder deed het raam open en we klommen naar buiten.	0.02
340	In het Fries Verzetsmuseum is de binnenkant van De Terrorist nagebouwd.	0.03
342	Marre Faber-Sloots wil de kinderen en vrouwen van de verzetshelden nu eens een stem geven.	0.05
343	Zij maakten vaak samen met hun man die gevaarlijke keuze en moesten daarna alleen door.	0.01
346	Als je 't verhaal niet kent dan denk je dat dit gewoon kinderen zijn die gezellig op vakantie zijn.	0.01
348	Het zijn kinderen die zonder vader moeten opgroeien en hun eigen stukje trauma uit de oorlog moeten verwerken.	2.46
349	De Terrorist wilde de weduwen ontzorgen maar onbedoeld ontstond er nóg iets bijzonders: Een hechte lotgenotengroep.	0.01
350	De vrouwen konden hier plezier maken, maar ook hun verdriet delen.	23.84
351	Wat dat betreft was het best wel vooruitstrevend wat daar gebeurde.	0.01
353	We hebben het nu over vlak We hebben het nu over vlak na de oorlog, eind jaren 40.	0.01
355	Maar toch was dit op een bepaalde manier een voorloper daarvan.	0.22
356	Want je kon hier wel naartoe, je kon met lotgenoten spreken.	0.01
357	Het was gewoon een mooie manier om mensen te helpen.	0.01
358	De familie Van der Weij had een drukkerij waar ze de illegale kranten Trouw en Vrij Nederland drukten.	0.02
359	Nadat hun opa, vader en twee ooms werden verraden stierven zij van uitputting in Duitse kampen.	37.41
360	Ini, Greet en Tiede waren nog heel jong toen hun vader overleed maar hebben hem nog wel gekend.	0.01
361	Willy niet, die werd kort na zijn dood pas geboren.	0.02
362	Heeft u ook wel eens gedacht van: Had hij dat nou wel moeten doen?	0.01
368	En bij mij gingen die gedachten wel door mijn hoofd.	3.26
369	Maar het woord 'papa', dan gaan mijn haren recht overeind staan bij wijze van spreken.	0.01
373	Toch heeft hun moeder ervoor gezorgd dat ze goed terecht zijn gekomen.	0.16
374	Zelfstandig, positief en hecht zijn en dat ze altijd samen lol hebben.	0.01
375	Daar neem ik mijn petje ook voor af, hoe zij in het leven stond en ons opgevoed heeft.	0.02
378	Wat De Terrorist, het vakantiehuis op Ameland wel heeft laten zien is dat vrouwen bij mekaar die hetzelfde hebben meegemaakt dat daar toch iets van uitgaat waar je dus een bepaalde veerkracht weer uithaalt, delen is helen.	0.05
379	En dat je zo toch eventjes kunt vergeten wat er op de vaste wal is gebeurd.	0.01
380	Volgende week wordt in Groningen de bevrijding van de noordelijke provincies gevierd.	0.01
381	ÉÉN van de verhalen die centraal staat is dat van vakantiehuis De Terrorist.	0.02
383	Heeft u vragen over dit verhaal of andere onderwerpen in deze uitzending?	0.01
386	We zijn er altijd online- en morgen weer op radio en tv.	0.01