Dit is de Dag 🇳🇱

_id 6818f59aca6c7ea471691a78
url https://www.nporadio1.nl/uitzendingen/dit-is-de-dag/9d7a9536-e931-47f0-bcff-54465ba7f989/2025-05-05-dit-is-de-dag
datetime 2025-05-05 00:00:00

 

Statements

idx statement score
1 Goedenavond, hartelijk welkom bij Dit is de Bevrijdingsdag. 3.82
2 Tachtig jaar na de Tweede Wereldoorlog is vrede minder vanzelfsprekend dan het lange tijd was. 13.86
3 En ons leger kan weer op meer steun rekenen van de politiek. 5.4
7 Daar praat ik over met drie krijgsmachtspredikanten hier in de studio. 4.66
8 En dat zijn Petra Doorn, zij is protestants geestelijk verzorger. 10.21
9 Sanneke Brouwers, geestelijk verzorger vanuit de Rooms-Katholieke Kerk. 9.43
11 En Gert van der Ende en u bent hoofd krijgsmachtspredikant. 5.11
12 Goeie avond, hartelijk welkom allemaal, fijn dat jullie er zijn. 3.72
13 Ik stel nog even tegen de luisteraar, als u wilt reageren met een vraag of opmerking voor een van de gasten, stuur dan een berichtje in de Radio 1-app als u wilt. 4.61
14 Alle drie in uniform, betekent dat ook dat jullie alle drie dezelfde rang hebben? 4.33
15 Of bent u hoger omdat u een andere kleur pak aanheeft, meneer van der Ende? 5.56
16 Nee, mijn rang hangt niet af van mijn kleur uniform. 4.43
18 Maar omdat ik het hoofd ben van de krijgsmachtpredikanten, heb ik een hogere rang dan Petra. 3.39
20 En mevrouw Brouwers, is die even hoog als mevrouw Doorn? 6.34
23 Ja, en eigenlijk hebben we die rang niet, maar zijn we in rang gelijkgesteld aan. 3.76
24 Militairen hebben een rang en dat betekent dat je orders mag geven aan mensen die lager in rang zijn. 15.19
25 Of orders moet opvolgen van mensen die hoger in rang zijn. 4.42
30 U hoeft niemand te gehoorzamen en u kunt niemand een opdracht geven? 8.51
32 U bent geen majoor of sergeant of dat geldt allemaal niet voor jullie? 4.91
43 We dragen het uniform om zoveel mogelijk mee te gaan met de militairen. 5.33
45 Maar wij staan zoveel mogelijk buiten de hiërarchie. 3.85
49 We hebben een klein stukje militaire opleiding gehad. 9.81
50 Nogmaals, om ook mee te kunnen en om niet in de weg te lopen. 3.85
53 Maar wij kunnen en mogen niet vechten en geen wapen dragen. 7.53
57 Dus een deel van het militaire cao is op ons voor toepassing en een belangrijk deel niet. 26.87
62 En we hebben dezelfde gezondheidszorg als de militair. 27.6
63 We gaan ook eerder met pensioen, net als de militair. 4.89
69 Ja, nee, maar dat komt met het feit mee dat wij Amstrager zijn. 10.08
73 Ja, we proberen zoveel mogelijk op de werkvloer, zo dicht mogelijk bij de militair te komen. 3.93
74 Om te horen wat zijn of haar verhaal is, waar ze mee bezig zijn. 4.3
75 En om op die manier gesprekspartner te worden van een militair. 4.27
76 Zodat hij ook weet dat als er zich vragen voordoen, levensvragen of vragen anderszins, dat hij ons weet te vinden. 4.22
77 Want mevrouw Brouwers, kan je zeggen dat je eigenlijk een soort dorpspastoor bij Defensie bent? 9.44
82 Of we worden gevraagd voor een toespraak bij een bepaalde ceremonie. 4.38
85 Ja, dat kan op de kazerne, maar dat kan ook op een andere locatie. 4.15
87 En op die manier ook woorden geven aan wat er leeft in de gemeenschap. 4.29
92 En zorgen we daarvoor dat mensen op zondag of een andere dag, net hoe het natuurlijk past in de missie, toch een dienst of een bezinningsmoment of hoe je het ook maar invult kunnen bijwonen. 3.71
94 Want meneer Van der Ende zegt dichtbij de soldaten zijn, kijken welke vragen er leven. 4.04
96 Ja, dat hangt een beetje vanaf of het vredesbedrijfsvoering is, gewoon op de kazerne. 4.05
97 Dan gaat het ook vaak over vragen, bijvoorbeeld rondom, hoe vind ik de balans tussen werk en privé? 5.07
100 Want het militaire beroep vraagt veel van een mens. 10.94
102 Sommige militairen zijn dertig, veertig weken per jaar niet thuis. 30.08
110 Nou, pastoraat is een van de belangrijke vakken, denk ik. 5.62
113 Je wordt gedrild eigenlijk om getraind om allerlei alarmbellen af te zetten. 9.43
117 Maar je wordt getraind om door te gaan en om te gehoorzamen. 86.16
119 Hoe zet je die knop weer om naar, ik ben ook gewoon een mens. 4.33
120 En ik wil me relateren tot mijn familieleden, mijn vrienden, mijn partner. 3.72
121 Waar je wel pijn mag hebben en waar je wel soms zat mag zijn. 4.99
122 Mevrouw Brouwers, kan je zeggen dat door de oorlogstijd waarin we nu zitten, het leven tussen oorlog en vrede, hoor ik bijna elke dag, de werkdruk van militairen verandert? 4.98
125 Dus er zijn natuurlijk op allerlei manieren ook voorbereidingen en oefeningen waar wij ook op de kazerne natuurlijk niet altijd alles van zien. 3.6
126 Maar misschien dat nog niet eens de werkdruk letterlijk zo verandert als wel, denk ik, de beleving van het militaire beroep. 4.31
127 Het perspectief is natuurlijk echt anders geworden. 4.13
128 Ja, en ik denk dat die druk, als die gevoeld wordt, dat dat eigenlijk altijd veel moeilijker is dan de werkdruk. 5.38
129 Want het perspectief was van, nou ja, je gaat af en toe vredesmissie en dat kan gevaarlijk zijn. 4.13
130 Maar we zitten nu in de situatie dat er oorlog is in Europa en dat er misschien een missie moet naar Oekraïne. 7.78
131 Ja, en dat zet het beroep natuurlijk in een heel ander licht, absoluut. 4.14
133 Nou ja, ik vind het en-en, want op een bepaalde manier gaan ook de gewone dingen door zoals zij altijd doorging. 4.02
134 Is er ook de waan van de dag, zoals ik het observeer, in de krijgsmacht. 3.54
135 Maar de mogelijkheid uitgezonden te worden naar Oekraïne, wat dat inhoudt, wat we er nu van meekrijgen, de oorlog, hoe hard het eraan toegaat, dat houdt mensen natuurlijk al bezig, ook hun thuisfront. 5.41
136 En overigens vind ik het ook opvallend dat heel veel militairen daar zeker niet door laten ontmoedigen. 4.18
137 Dus het maakt ze juist eigenlijk ook heel strijdbaar, professioneel. 4.2
138 Ik zie mijn collega's gelukkig, het knepen is een wat breder gedeeld. 3.41
142 Het is minder vrijblijvend geworden, althans voor de buitenwereld. 3.79
143 Nou ja, en juist die buitenwereld had in het verleden niet altijd zo heel veel begrip voor de militair en voor zijn werk en zijn uitdagingen. 3.93
144 En nu ineens wordt er gezegd, hé, maar die krijgsmacht hebben we toch meer nodig dan we misschien fijn vinden, prettig. 4.06
145 Maar er is dus veel meer openheid om je verhaal ook te vertellen als militair. 4.04
146 Ja, het leeft bij iedereen, binnen en buiten de krijgsmacht. 4.66
150 En u, meneer Van der Ender, heeft er 30 jaar neergang mee gemaakt in de zin van dat er alleen maar bezuinigd werd en dat er steeds minder kwamen, minder kwamen, minder kwamen en minder kwamen. 5.38
151 En nu weten we niet meer hoe we het geld uit moeten geven aan Defensie. 14.53
154 Nou, de impact daarvan is het mantra binnen Defensie nu, hè. 5.19
157 En vanuit Defensie wordt dan ook nu de vraag aan de geestelijke verzorging gesteld. 7.8
159 Hoe bereiden jullie je voor op een eventueel grootschalige inzet? 4.38
164 Kijk, want de vraag is, en waar bevinden wij ons bij een grootschalige inzet? 5.8
165 En in die zin leren wij dus ook van de ervaringen van de chaplains in Oekraïne. 5.85
170 Ja, nou, niet persoonlijk, maar we horen de verhalen. 3.54
171 We lezen de onderzoeken die gedaan worden na de inzet van de geestelijke in Oekraïne. 28.83
172 Er zijn ook mogelijkheden om ze te ontmoeten in Duitsland bij een opleiding. 7.88
173 Maar wat we daarvan leren is, het mantra van de geestelijke verzorging is heel vaak gaan waar de militairen gaan. 19.05
175 Maar in de huidige oorlogsvoering met alle drones enzo, zodra wat mensen bij elkaar komen, ben je een target. 8.51
179 Is dat bij het punt waar de gewonden en de doden worden verzameld? 13.48
180 In dat soort scenario's moeten we nu na gaan denken. 4.08
182 Want tijdens vredesmissies hoeven we daar niet over na. 5.21
184 Mevrouw Doorn, sommige luisteraars associëren het christendom misschien wel met pacifisme. 7.07
185 U bent daar zelf in veranderd, heb ik maar laten vertellen. 3.62
187 Ik dacht vroeger, zoals heel veel mensen, waarom zou je zoveel geld uitgeven aan defensie? 8.26
188 Want wapens en munitie, dat maakt toch alleen maar kapot? 12.2
190 Ja, u heeft echt de fase gehad dat u dacht, leger, dat kunnen we beter niet hebben? 6.97
193 Maar ik dacht, we kunnen beter werken en de aandacht richten op het positieve. 3.78
194 Maar ja, ik ben ook, mijn ogen zijn misschien geopend. 3.56
195 En de samenleving is ook een stuk, niet de samenleving, de wereld is een stuk grimmiger geworden. 4.25
202 Maar ik dacht toch, kan het niet wat minder, die defensie uitgaven? 4.78
203 Zoals iedereen, want nu zeggen we, we hadden die bezuinigingen niet moeten doen. 5.54
204 Maar ik denk dat we daar met z'n allen voor hebben gestemd. 3.59
205 En nu zien we van, ja, de dreiging is gewoon groot. 3.72
209 En klopt het dat u als gemeentepredikant ook vaak bad tegen geweld dan vroeger? 23.76
211 En altijd voor vrede en dat ze toch tot inzicht zouden komen. 4.45
214 Maar nu heb ik er wel meer het gevoel bij van, oh ja, terwijl we onze ogen dicht doen, gebeurt er misschien wel van alles. 3.73
217 Ja, zich echt met lijf en inzet ook verdedigen, ons allemaal verdedigen. 3.81
218 Als u bidt, dan vraagt u altijd dat een paar militairen, hou jij je ogen even? 8.38
224 Ik kan me de hele kruisrakettendiscussie natuurlijk nog levendig herinneren. 4.28
226 Ik was niet echt voorstander voor de kruisraketten, maar ik ben nooit echt pacifistisch geweest. 3.93
240 Ik denk dat het ook een hele legitieme stroming is binnen de christelijke traditie. 4.53
241 Maar voor mij betekent het dat het Ik vind het ook wel een ontkenning van het kwaad wat er kan zijn in deze wereld. 4.07
246 En als ik me aansluit bij mijn collega van Wat doen we met het kwaad in de wereld? 3.84
247 Geweld is natuurlijk nooit een doel, maar een middel. 5.61
248 En ik denk wel iets waar we heel behoedzaam mee om moeten gaan. 4.27
250 Maar ik denk, als we in Nederland de krijgsmacht hebben Geweld is niet altijd verkeerd, toch? 9.33
256 En dan is het een beetje het doel heilig te middelen. 4.35
257 En ik denk als we dus in Nederland militairen uitzenden of inzetten, ook om dat geweld te gebruiken, is het ook heel belangrijk om hen te ondersteunen. 10.52
260 Ik begrijp dat u ook actief bent voor vredesorganisatie Pax. 4.39
264 Dus ik vind eigenlijk dat ze ook een goed afgewogen standpunt hebben. 4.53
265 Waarin ze ook de noodzaak van geweld onderkenden dat dat bestaat. 8.47
266 Maar ook altijd kijken naar andere manieren om aan vrede te werken. 4.69
271 Ik denk dat dat ook geldt voor militairen en voor onze samenleving. 4.92
275 En kunt u een voorbeeld geven aan een moment waarop u denkt van ja, wat zijn we eigenlijk aan het doen? 4.91
276 Nou ja, als ik ook even in herinnering haal wat veteranen wel eens vertellen, is dat zij praten over situaties waarin ze ook vaak niet mochten ingrijpen. 4.62
279 Ze hadden bij wijze van spreken de middelen en ze stonden klaar. 3.72
280 Maar ze mochten niet vanwege een bepaald mandaat of een bepaalde politieke stelling. 7.32
281 En dan schuurt het omdat militairen op dat moment ook bijvoorbeeld kwaad zien wat ze zouden willen voorkomen. 6.18
284 Oh, ik denk dat dat in Afghanistan gespeeld heeft, maar ook in Bosnië gespeeld heeft. 6.38
285 En soms ook heel in het klein, dat ze bij wijze van spreken in het uitzendgebied kinderen zien die vragen om iets te eten of medische verzorging. 10.92
288 Meneer Van der Ende, het is een tijd waarin de oorlog weer echt aan de orde van de dag is. 4.06
289 De oorlog tussen Israël en Hamas natuurlijk en de dreiging vanuit Rusland aan de oostgrens van Europa, de oorlog met Oekraïne. 21.05
290 Hoe zijn jullie als geestelijke verzorgers daarmee bezig? 5.89
291 Nou, laat ik het even bij het protestantse smaldeel houden, waar we het afgelopen jaar vooral ook mee bezig geweest zijn. 3.52
292 Is bijvoorbeeld nadenken over heel die traditie van de rechtvaardige oorlog. 3.94
294 En hoe kan je je als christen verhouden tot een oorlog? 16.44
299 Nou ja, het antwoord luidt dat het soms te rechtvaardig is om een groter kwaad te voorkomen. 4.41
301 Ik bedoel, we voelen allemaal de dreiging van Poetin, denk ik. 7.47
302 Nou ja, ik denk dat het terecht is dat we nu ons voorbereiden om in ieder geval weerstand te kunnen bieden tegen een dreiging vanuit Rusland. 7.14
303 Kijk, ik vind het heel ingewikkeld om in te schatten hoe realistisch die dreiging is. 4.65
304 Want, nou ja, voor mijn gevoel, ik zie ze niet zomaar in Rotterdam staan, bij wijze van spreken. 3.6
305 Maar ik denk dat we in een tijdleven te maken hebben met een machthebber die reageert op tegenmacht. 4.24
306 En dat we als defensie dat wel moeten kunnen bieden. 4.97
309 Nou, ja, in die zin dat we, ik vind het echt een omschakeling van meegaan met vredesmissies, peacekeeping operations. 3.81
310 Of nu daadwerkelijk voorbereiden op een grootschalig conflict. 4.8
311 Waarbij we veel meer risico lopen op doden en gewonden. 68.32
313 Dus dat betekent ook iets voor de inzet van de geestelijke verzorging. 4.72
314 Mevrouw Doorn, u werkt bij de Luchtmobiele Brigade. 9.77
315 Ik begreep dat er oefeningen worden gedaan waarbij er geoefend wordt alsof er tachtig doden per dag vallen. 9.81
316 Ja, nou niet specifiek bij de Luchtmobiele Brigade. 15.44
317 Maar dat is een nieuwe realiteit die we eigenlijk bij vredesmissies gewoon niet meemaakten. 4.34
319 En bijvoorbeeld ook op dat je veertig gewonden binnenkrijgt. 7.03
320 En dat je meteen aan moet kijken van wie is eigenlijk hooploos. 4.76
328 En sommigen worden behandeld meteen of moeten wachten. 3.81
329 Anderen worden misschien wel opzij gelegd van nou ja, die kunnen we niet meer redden. 4.21
331 Dan moet je als geestelijke verzorger dan mee op pad. 5.74
332 En dan kun je niet bellen naar je islamitische collega of naar je humanistische collega. 6.74
333 Dus dan moeten we ook het hele palet toch een beetje in onze borstzak hebben. 3.98
334 U moet even de Koran lezen dan, want hoe doe ik dat bij een moslim? 11.72
335 Eigenlijk moeten wij, en daar zijn we nu mee bezig, in gesprek met collega's van andere denominaties. 3.47
336 Van wat nemen wij mee om die militair, wat zijn achtergrond ook is, op dat moment bij te staan. 3.82
337 Want als het in zulke grote getalen gebeurt, dan moeten we echt niet wachten op iemand die komt invliegen. 4.36
338 Dan moeten we daar gewoon doen wat er gedaan moet worden voor die militair. 5.22
341 Stel er zijn veertig gewonden, dan dertig zijn er nog te redden en ik moet dan op die tien af? 5.59
342 Ja, daar wordt binnen de collega's wel over gesproken. 4.94
343 Ik ben niet bij die oefening geweest, maar dat zijn natuurlijk wel de dingen waarover nagedacht wordt. 3.77
344 Dat is denk ik ook nieuw voor ons, dat wij nu trainen. 3.74
345 Voorheen gingen we altijd mee om de oefeningen te ondersteunen. 4.16
346 Maar nu moeten wij zelf ook iets nieuws leren, een nieuw vak. 3.77
348 Ja, want tot nu toe kon u zeggen van, ik kijk in de protestantse traditie hoe je dat doet. 5.65
349 Maar u moet zich daadwerkelijk ook verbreden tot die andere tradities dan nu. 4.05
350 Ja, maar ik bedoel meer met trainen, dat wij nu ook worden, dat wij op oefening mee gaan om zelf te oefenen. 4.16
354 Ja, want is dat eigenlijk nog van deze tijd, die verschillende denominaties? 6.74
355 Dat moslims, die hebben misschien nog wel echt andere rituelen, maar protestant en katholiek. 13.62
357 Ik denk dat het op de werkvloer niet vaak op scherp komt te staan. 4.49
358 Nee, ik denk dat het belangrijk is voor militairen dat er een geestelijke verzorgers die hen nabij is. 7.58
359 En waar ze vertrouwen in hebben, waar je misschien een band mee hebt. 4.1
360 Maar ik maak niet vaak mee dat mensen echt om een denominatie vragen. 4.27
362 Maar goed, ik denk dat onze positie en de scheiding van kerk en staat die daaraan ten grondslag ligt, wel belangrijk is. 4.16
365 Dat de gewetensvrijheid van militair op die manier gewaarborgd wordt. 5.97
369 Ja, maar dan kunt u als baas misschien wel zeggen, jongens, we gooien het gewoon door elkaar, katholieken, protestanten. 3.94
375 Ik ben wel heel blij dat op het grondvlak, zeg maar, is de samenwerking gewoon ontzettend goed. 4.25
376 Qua organisatie zie je nog die verzuiling tussen de verschillende denominaties. 4.7
377 Mevrouw Brouwers, u doet promotieonderzoek naar de morele gewondheid van militairen. 16.6
379 Nou, dus ik denk dat we in de veteranenzorg erkennen dat militairen niet alleen fysiek gewond kunnen raken. 19.79
380 Of mentaal met ptss of traumaklachten, maar ook moreel. 25.2
381 Dus dat ook de morele belasting van het beroep onder de aandacht komt te staan. 4.3
388 Nou, wanneer je dingen hebt moeten doen of nalaten. 4.12
391 Je bent op uitzending en je ziet een kind wat medische verzorging nodig heeft. 25.24
397 Militairen kunnen natuurlijk niet hun eigen waarde volgen. 8.04
401 En verandert dat ook als de oorlogsdreiging zoals nu weer groter is? 19.8
403 Maar ik denk de noodzaak, die maakt natuurlijk ook veel van die context. 3.93
404 En ik denk dat het voor de morele belasting, zoals ik het even noem, heel belangrijk is dat militairen zich ook gesteund voelen. 6.06
405 En op het moment dat die noodzaak groter is, dan voelen zij zich meer gesteund, is die erkenning ook breder. 4.17
408 Dus in deze tijd is het wel degelijk een beetje zwaarder? 5.3
409 Is het zwaarder, maar ook weer makkelijker, omdat er meer erkenning is voor het werk van militairen. 5.94
412 Op deze bevrijdingsdag praat ik met drie geestelijke verzorgers die werken bij Defensie. 7.01
413 Petra Doorn, Sanneke Brouwers en Gert van der Ende. 5.96
414 In de loopgave is niemand atheist, is een bekende uitdrukking. 16.69
415 Hebben jullie de indruk dat soldaten geloviger worden naarmate het geweld dichterbij komt, mevrouw Doorn? 19.16
417 En dat kan een soort van bijgeloof zijn, of toch een zoeken naar, maar wat is de zin hiervan? 5.84
419 We zeggen altijd van, je doet het vooral voor je buddy. 4.01
420 In het gevecht ben je er vooral voor je buddy en hij voor jou. 3.62
422 Maar als er zoveel doden gaan vallen, kun je dat dan nog zeggen? 10.9
425 En dan moet het goed waar je voor streef toch ook echt goed zijn. 4.55
426 En wat kunt u dan aanrijken als mensen met dit soort vragen bij u komen? 5.99
428 Nee, dat is denk ik heel wezenlijk voor het vak van geestelijke verzorg. 4.89
430 Nee, wij gaan met de militair mee in zijn zoeken naar antwoorden. 4.18
433 Nou, dan zou ik Ja, ik kan niet zo heel makkelijk een spelletje spelen. 3.48
435 Vervolgens weet je nog waarom je eigenlijk militair bent geworden? 6.46
437 Dat trok me aan, maar er vallen echt doden nu hier. 5.03
439 Sorry, ik ben niet zo goed in een spontaan rollenspel. 4.01
440 Maar om met die jongen in alle eerlijkheid te kijken van ja, past het nog? 5.91
441 En natuurlijk ben ik er niet voor om alle mensen de uitgang van defensie te wijzen. 3.74
442 Maar ik vind het ook wel heel belangrijk dat militairen beseffen wat het betekent om militair te zijn. 5.2
443 En dat dat meer is dan leuke, spannende oefeningen. 3.99
445 Ja, en dan kan het ook zijn dat u uiteindelijk zegt misschien is een andere baan beter. 4.57
446 Nou, dat ik die persoon help om tot die conclusie te komen. 3.77
448 Want dat is beter dat hij dat hier in Nederland ontdekt, dan dat hij dat daar in de loopgraven ontdekt. 6.93
451 Nou, in ieder geval dat in de loopgraven alles op scherp komt te staan. 3.64
452 En ook de zin van je aanwezigheid daar als militair. 4.34
453 Ik denk dat de grootste vragen zich dan wel voordoen. 4.41
458 Jullie werk wordt leuker eigenlijk van die oorlogstreiging. 4.74
459 Het klinkt een beetje raar, maar dit zijn wel de vragen waar het over gaat toch lijkt me. 4.21
460 Nou ja, het zijn wel hele wezenlijke vragen waar het gesprek dan over gaat. 4.05
463 Ik denk dat dat eigenlijk, kort samengevat, het antwoord is. 4.37
464 Waarom mensen dan ook met God bezig gaan of met geloof. 7.57
465 Het gaat over het einde van het leven en het risico dat je loopt. 5.2
467 Nee, maar het is wel zo dat wij dan als geestelijke verzorgers wel komen bij de kern van ons werk. 6.6
468 Een paar maanden geleden was staatssecretaris Tuinman te gast bij mij op tv. 5.26
469 Samen met een aantal jonge mensen die in een dienjaar bij Defensie zitten. 12.59
480 Deze mensen zijn allemaal bereid om leven te geven, meneer Tuinman. 4.25
481 Ja, maar dat is natuurlijk de hele reden waarom die krijgsmoet op orde moet zijn. 4.55
482 En daarom ben ik ook zo blij dat er hier zoveel mensen zitten. 3.92
483 En die zitten allemaal op verschillende drijffirmen omdat ze dat willen doen. 7.24
484 Maar het is natuurlijk ervoor te voorkomen dat je in die situatie terechtkomt. 4.15
487 Nou, ik krijg een hoop kritiek op het gebruik van die term sneuvelbereid. 3.82
491 Mensen zijn waarschijnlijk gevechtsbereid als ze in het leger zitten of ook niet per se? 18.34
493 Ja, het is wel een onderwerp inderdaad om over te praten met militairen. 6.04
494 En het woord sneuvelbereid is eigenlijk een beetje een gek woord ook, inderdaad. 5.09
495 Dus het is wel onderwerp van gesprek op dit moment. 3.58
503 En ik denk voor militairen is ook Militairen zetten zich in voor iets wat altijd groter is dan zichzelf eigenlijk. 5.41
504 Ze zijn natuurlijk ook een klein radertje in een groter geheel. 3.72
505 Dus dat geeft er vanzelf ook wat meer het gevoel dat iets je overstijgt, zeg maar. 4.0
508 Zijn jullie gevechtsbereid of sneuvelbereid mag ik dan niet meer vragen? 4.14
510 Zijn jullie bereid je leven te geven, meneer Van Rende? 4.52
512 Maar als ik gevraagd of als dat nodig is om mee te gaan met de militairen, dan zou ik wel meegaan. 3.98
514 Ja, en dan zou je het risico Ik weet dat dat een risico met zich meebrengt. 4.15
517 Dat is heel vreemd, want wij hebben niet een eet afgelegd binnen defensie. 4.03
518 Maar toch is dat wel eigenlijk het wezen van ons werk. 4.52
520 Dat we misschien iets van de naam van God zelfs waarmaken. 4.49
529 Ik vind het ook eigenlijk een vraag die bijna niet te overzien is. 4.54
530 Maar ik begrijp volledig wat mijn collega's zeggen. 3.68
531 Ik moet daarbij vandaag ook echt wel denken aan onze eigen bevrijding. 4.85
532 Waar gelukkig maar zoveel jonge mensen van een ander continent gevechtsbereid zijn geweest. 4.06
534 Dus ik vind dat, als we er nu ook wel over nadenken, bijna onbegrijpelijk. 3.73
538 Dat is misschien een betere formulering dan onbegrijpelijk. 4.4
539 En is er toch een groot verschil tussen de jongere generatie en de oudere generatie? 18.4
540 De jongere generatie komt toch met andere verwachtingen binnen in het leger, denk ik? 18.68
541 Ik denk dat degene die nu zich aanmeldt voor het leger, dat die heel goed beseft dat we ons voorbereiden op een grootschalige inzet. 4.77
544 Ik merk het ook aan de nieuwe collega's die binnenkomen. 3.54
545 Die weten van, hé, ik ga werken in een krijgsmacht die zich mogelijk gaat inzetten voor een grootschalig conflict. 4.32
546 Terwijl wat oudere collega's, die zijn nog binnengekomen in de tijd van alleen de vredesmissies. 3.63
551 En ik herinner me nog een collega die zei van, nu de krijgsmacht zich inzet voor vredesmissies, nu kan ik krijgsmachtpredikant worden. 4.68
552 En ik vraag me af of deze collega vandaag nog krijgsmachtpredikant zou willen worden. 4.35
554 Hartelijk dank voor dit gesprek en veel wijsheid bij jullie werk. 3.98
555 Dat zeg ik tegen Petra Doorn, Gert van der Ende en Sanneke Brouwers, geestelijke verzorgers bij Defensie. 5.82
556 Zo meteen op deze zender Kunststof met Frank van der Linden. 5.37
557 Half tien zijn wij er weer met lang zijn en omstreken met daarin het wekelijkse sportforum. 4.73