Tweede Kamer 🇳🇱

_id 679b7db0f54554f729e8114c
url https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/plenaire_verslagen/detail/2024-2025/48
datetime 2025-01-30 00:00:00

 

Statements

idx statement speaker association score
0 Ik denk het niet, ook omdat er gewoon allerlei andere beperkingen zijn. Bontenbal CDA 0.01
1 Ik open de vergadering van donderdag 30 januari 2025. voorzitter None 0.02
2 Als hier dus een Kamerlid een motie indiende en als er niet meer dan vier handen in de lucht kwamen, was die motie geen onderdeel van de beraadslaging. Bontenbal CDA 0.18
3 Ik deel aan de Kamer mee dat er geen afmeldingen zijn. voorzitter None 4.69
4 Deze mededeling wordt voor kennisgeving aangenomen. voorzitter None 0.02
5 Hamerstuk Aan de orde is de behandeling van: Dit wetsvoorstel wordt zonder beraadslaging en, na goedkeuring van de onderdelen, zonder stemming aangenomen. voorzitter None 0.01
6 Ik vind het dus een te ruime uitleg van de Grondwet. Bontenbal CDA 0.01
7 Dan zegt u: moeten we nou Voermans geloven of die Bontenbal? Bontenbal CDA 0.01
8 Thans is aan de orde het tweeminutendebat Informele Raad Concurrentievermogen, Kamerstuk 21501-30, nr. voorzitter None 0.01
9 U kan niet op basis van een argument van een ander gaan zeggen dat ik ongelijk heb. Bontenbal CDA 0.01
10 Een hartelijk woord van welkom aan de minister van Economische Zaken. voorzitter None 0.01
11 Wij hebben natuurlijk ook staatsrechtgeleerden geraadpleegd. Bontenbal CDA 0.01
12 We hebben slechts twee sprekers in dit tweeminutendebat. voorzitter None 0.01
13 De eerste is de heer Thijssen van de fractie GroenLinks-Partij van de Arbeid. voorzitter None 0.45
14 Nogmaals, hij heeft zoals iedereen twee minuten spreektijd. voorzitter None 0.01
15 Ik citeer professor Voermans uit het artikel in NRC: "In dat artikel staat dat de Kamers, mits meer dan de helft van het aantal zitting hebbende leden ter vergadering aanwezig is, kunnen vergaderen en besluiten waarover ze maar willen. Bontenbal CDA 0.03
16 Door moties te maximeren, beperk je de grondwettelijke beraadslagings- en stemmingsvrijheid." Bontenbal CDA 24.72
17 Draghi stelt dat de Europese economie, en daarmee ook de Nederlandse economie, een langzame doodsstrijd strijdt. Thijssen GroenLinks-PvdA 0.02
18 Een van de belangrijkste reacties van dit kabinet is om iets te doen aan de regeldruk. Thijssen GroenLinks-PvdA 0.06
19 Nou is mijn fractie daar ook voor — wie is er nou niet tegen onnodige regels? Thijssen GroenLinks-PvdA 1.25
20 — maar als ik de minister dan in het schriftelijk overleg vraag hoeveel dit nou gaat helpen in die strijd, dan moet hij het antwoord schuldig blijven. Thijssen GroenLinks-PvdA 0.01
21 Veel belangrijker is het dat dit land "kapotgaat als er te weinig wordt geĂŻnvesteerd in onderzoek en innovatie", volgens die andere Thijssen, de voorzitter van de bedrijvenlobbyclub VNO-NCW. Thijssen GroenLinks-PvdA 0.04
22 Ik vraag de minister daarom nogmaals om een toezegging dat hij de plannen die hij maakt voor die cruciale doelen, dus om innovatie en onderzoek op het juiste niveau te krijgen, voor de Voorjaarsnota naar de Kamer stuurt, en anders toch in ieder geval voor Prinsjesdag. Thijssen GroenLinks-PvdA 0.01
23 Anders moeten we twee jaar wachten voordat er extra middelen zijn. Thijssen GroenLinks-PvdA 0.02
24 Maar het zou goed zijn als overbodige moties ontraden werden door bewindspersonen en ook niet werden aangenomen door de Kamer. Bontenbal CDA 0.02
25 De minister blijft maar hameren op het belang van een handelsorde die op regels gebaseerd is, want Nederland is een handelsland. Thijssen GroenLinks-PvdA 0.16
26 Dat is helemaal waar, maar het klikt onderhand ook wel naĂŻef. Thijssen GroenLinks-PvdA 0.13
27 China gebruikt staatssteun om Europese bedrijven kapot te maken en Trump dreigt met handelstarieven. Thijssen GroenLinks-PvdA 0.01
28 Dan kan het zijn dat een partij voor de ene motie stemt en tegen de andere. Bontenbal CDA 0.01
29 En ook worden er beperkingen gesteld aan de inhoud van een motie. Bontenbal CDA 0.07
30 Deze moet namelijk betrekking hebben op het onderwerp dat in het debat is behandeld. Bontenbal CDA 0.01
31 Dat staat in ons Reglement van Orde en lijkt me niet ongrondwettelijk. Bontenbal CDA 0.02
32 Soms doen fracties dat niet, omdat ze toch graag die motie op hun naam willen hebben staan. Bontenbal CDA 1.86
33 Tot 2021 gold een ondersteuningseis voor het indienen van moties. Bontenbal CDA 0.01
34 De volgende vraag werd bij het indienen van elke motie gesteld door de voorzitter: "Wordt de indiening van deze motie in voldoende mate ondersteund?" Bontenbal CDA 0.01
35 "De indruk dat Kamerleden vooral bezig zijn met het volgen en bijsturen van de regering wordt bevestigd door de sterke toename van de aantallen ingediende moties. Bontenbal CDA 0.52
36 Anders mocht de motie geen onderdeel zijn van de beraadslaging. Bontenbal CDA 0.01
37 De reden waarom deze ondersteuningseis ooit is ingevoerd, was: voorkomen dat Kamerleden te lichtvaardig moties indienen. Bontenbal CDA 0.01
38 Dit staat ook expliciet in het voorstel dat de in 2021 ingestelde werkgroep onder leiding van Van der Staaij, van de Staatkundig Gereformeerde Partij, deed voor de aanpassing van het Reglement van Orde. Bontenbal CDA 0.02
39 Het pleiten voor minder regels voor bedrijven en voor minder administratieve lasten is altijd goed, maar belangrijk daarbij is wel dat je de doelen overeind houdt. Postma NSC 0.02
40 Ik spreek veel bedrijven die geĂŻnvesteerd hebben in verduurzaming en die bezig zijn met de accountantsrichtlijn vanuit de Europese Unie. Postma NSC 0.02
41 Dat klopt, maar dan wijs ik de Kamer er graag op dat deze ondersteuningseis wel degelijk in het Reglement van Orde van de Eerste Kamer staat: artikel 66, lid 3. Bontenbal CDA 0.03
42 Wat ik veel van hen hoor, is: houd die doelen nou alsjeblieft overeind, want daar zijn we al jaren mee bezig. Postma NSC 0.03
44 Dit voorstel past dus bij de regels die de Kamer zelf in haar Reglement van Orde kan vaststellen over haar werkwijze. Bontenbal CDA 0.01
45 De oorsprong van het instrument van de motie ligt ook in het Reglement van Orde. Bontenbal CDA 0.01
46 De motie is als instrument bedacht door de Kamer en kan dus ook door de Kamer worden aangepast. Bontenbal CDA 0.01
47 In de eindmonitor van 6 juni 2023 — dat is dus twee jaar later, maar nog maar anderhalf jaar geleden — schrijft de werkgroep onder aanbeveling 8 het volgende. Bontenbal CDA 0.02
48 Dit is een wat langer citaat: "De werkgroep heeft in haar rapport aanbevolen werk te maken van het terugdringen van het aantal moties, omdat de effectiviteit van het instrument onder druk staat. Bontenbal CDA 0.02
49 Ik denk dat het een stukje uitlokking naar de mensen toe was. Bontenbal CDA 0.01
50 In de tussentijdse monitor bracht de werkgroep het gebruik van moties door de fracties al nader in kaart. Bontenbal CDA 0.01
51 In 2022 bleek uiteindelijk sprake van een recordaantal moties. Bontenbal CDA 0.01
52 In haar rapport had de werkgroep als uitgangspunt genomen dat twee moties per fractie per debat voldoende zou moeten zijn. Bontenbal CDA 0.02
53 Ook zou het kabinet evenveel aandacht aan moties als aan toezeggingen moeten besteden. Bontenbal CDA 0.01
54 Maar ik vermoed dat de man op straat daar geen weet van heeft. Postma NSC 0.01
55 De werkgroep ziet op dit moment twee opties voor de Kamer: aanvaarden dat het terugdringen van het aantal moties vooralsnog niet is gelukt, of rigoureuzere maatregelen overwegen zoals het werken met quota. Bontenbal CDA 1.16
56 Het is aan de Kamer om hierin richting te bepalen." Bontenbal CDA 0.01
57 Kortom, het is niet alleen de CDA-fractie die tot de conclusie kwam dat de motie een bot instrument is geworden. Bontenbal CDA 0.05
59 Graag merk ik daar ook bij op dat afgevaardigden van de volgende partijen zitting hadden in deze werkgroep: de SGP, de VVD, D66, mijn eigen partij — het CDA — de SP en BBB. Bontenbal CDA 0.01
60 De conclusie dat de motie een bot instrument is geworden, is dus door de Tweede Kamer zelf getrokken. Bontenbal CDA 0.02
61 En het idee om quota te introduceren is ook door de Tweede Kamer zelf geopperd. Bontenbal CDA 0.03
62 Ook het debatquotum van maximaal twee moties per debat komt uit het rapport van de commissie-Van der Staaij. Bontenbal CDA 0.02
63 De CDA-fractie geeft dus opvolging aan het advies dat de Tweede Kamer aan zichzelf heeft gegeven, en daarmee neemt ze het werk van de commissie-Van der Staaij serieus. Bontenbal CDA 0.03
64 Het voorgaande zou genoeg moeten zijn om mijn collega's in de Kamer te overtuigen van de noodzaak van ons voorstel. Bontenbal CDA 0.01
65 625 van het lid Thijssen over pleiten voor meer bescherming van de Nederlandse en Europese belangen moet ik ontraden. Beljaarts None 1.02
66 Dat is omdat de open economie uiteraard belangrijk is voor Nederland, evenals de interne markt. Beljaarts None 0.01
67 "Made in Europe" of "made in Nederland" kan strijdig zijn met de uitgangspunten van de WTO. Beljaarts None 0.01
68 Uiteraard zet ik me al in voor de bescherming van de belangen van de kabinetsvisie op de EU-concurrentiekracht. Beljaarts None 0.02
69 Ik kan wel mee in de geest van de motie van het lid Thijssen. Beljaarts None 0.01
70 We zijn in Europees verband immers ook al bezig om te zorgen voor een sterker Europa, zoals met aanbestedingsregels. Beljaarts None 0.46
71 Een van de adviezen van de commissie is om eventuele wijzigingen door amendementen of moties te toetsen op uitvoerbaarheid. Bontenbal CDA 0.01
72 Of neem het rapport Blind voor mens en recht van de parlementaire enquĂŞtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening over de toeslagenaffaire. Bontenbal CDA 0.02
73 Het klopt dat in dit rapport geen advies staat over het minder indienen van moties, maar de commissie uit wel stevige kritiek op het functioneren van de Tweede Kamer zelf. Bontenbal CDA 0.14
74 Daar zitten gewoon vereisten in dat een bepaald deel van het product in Amerika gemaakt moet zijn. Thijssen GroenLinks-PvdA 0.02
75 Het kan dus strijdig zijn of niet, maar het gebeurt gewoon, met een van onze belangrijkste handelspartners. Thijssen GroenLinks-PvdA 0.01
76 De motie roept ertoe op dat in ieder geval de mogelijkheid op tafel moet liggen de komende maanden, als er gepraat wordt over de concurrentiekracht van Europa. Thijssen GroenLinks-PvdA 0.02
77 Ik hoop dat de minister de motie met die uitleg toch gewoon oordeel Kamer kan geven. Thijssen GroenLinks-PvdA 0.01
78 De Tweede Kamer moet haar eigen basistaken serieuzer nemen en de positie van Kamerleden versterken. Bontenbal CDA 0.01
79 Daarom hecht ik eraan om aan te geven dat ik absoluut meekan in de geest van de motie van het lid Thijssen. Beljaarts None 0.01
80 Maar u weet ook, meneer Thijssen, dat we de Commissie op dit vlak niet vanaf hier een zogenaamde "een-op-eenopdracht" geven. Beljaarts None 0.02
81 De kern van het probleem is dat deze Tweede Kamer te veel bezig is met profilering en te weinig met de controle van de regering en haar beleid. Bontenbal CDA 0.03
82 Voorzitter, met uw goedvinden ga ik door naar de motie op stuk nr. Beljaarts None 0.01
83 De stortvloed van moties is daar een van de symptomen van. Bontenbal CDA 0.01
84 Die gaat over in de EU pleiten voor de coördinatie van industriebeleid en het vermijden van onnodige subsidies. Beljaarts None 0.09
85 Uiteraard zijn er ook andere factoren, zoals de toegenomen complexiteit van het beleid, de reikwijdte van onderwerpen waarmee de regering zich bezighoudt, het grotere aantal fracties in de Tweede Kamer en ook de soms gebrekkige uitvoering van de wensen van de Kamer. Bontenbal CDA 0.21
86 Ons voorstel is echter niet om te stoppen met het instrument van de motie, maar om een beperking op te leggen. Bontenbal CDA 0.02
87 Het is vanzelfsprekend dat we geen onnodige subsidies verstrekken. Beljaarts None 0.02
88 Het voorstel houdt dus ook rekening met al die andere factoren die in de eerste termijn door de Kamer zijn genoemd. Bontenbal CDA 0.04
89 Maar de opgeworpen bezwaren tegen ons voorstel voor een motiequotum laten wel iets anders zien. Bontenbal CDA 0.7
90 Die motie gaat erover dat de inspanningen voor bedrijven die hebben geĂŻnvesteerd in verduurzaming, door moeten gaan. Beljaarts None 0.02
91 De Tweede Kamer bekritiseert graag de regering en uitvoeringsorganisaties, maar zodra het zoeklicht naar de Tweede Kamer zelf gaat, geven we niet thuis. Bontenbal CDA 0.79
92 Ja, we schrijven mooie adviezen aan onszelf, maar als er een concreet voorstel ligt, zoals het voorstel waarover we nu spreken, staan er wetten en praktische bezwaren in de weg, om Elsschot te citeren. Bontenbal CDA 16.2
94 Niets menselijks is ons, leden van de Tweede Kamer, blijkbaar vreemd. Bontenbal CDA 0.01
95 Natuurlijk, zo zeg ik tegen een aantal collega's, moeten we ook kijken naar de samenhang met andere instrumenten en naar andere zaken die verbeterd kunnen worden. Bontenbal CDA 0.02
96 Daar denk ik ook graag met u over na, maar laat dat vooral geen reden zijn om nu een kleine, concrete stap niet te zetten. Bontenbal CDA 0.01
97 Wat het CDA met het voorstel voor het motiequotum heeft gedaan, is een concrete, afgebakende stap zetten. Bontenbal CDA 0.03
98 628 van mevrouw Postma, over in EU-verband pleiten voor een vereenvoudiging van de CSRD zonder afbreuk te doen aan de doelstellingen, aan te houden. Beljaarts None 0.01
99 Het is namelijk geen onderdeel van de agenda van deze informele Raad Concurrentievermogen. Beljaarts None 0.01
100 Tot uw dienst, we doen er graag aan mee en we zullen zelf ook nog met andere voorstellen komen. Bontenbal CDA 0.01
101 Mijn vraag zal zijn of u dit alvast wil meenemen, minister. Postma NSC 2.75
102 Ik weet dat het geen onderdeel is van de Raad die u nu krijgt, maar er gaan er nog veel meer komen. Postma NSC 10.75
103 Ik weet dat er altijd ambtelijke voorbereiding plaatsvindt en dat er van tevoren gesprekken plaatsvinden met andere landen. Postma NSC 0.36
104 Als u 'm gewoon zou willen meenemen, zou ik de motie toch graag in stemming willen brengen. Postma NSC 0.01
105 Daarbij weet ik dan dat ie niet bij deze Raad wordt ingebracht, maar dat de strekking van de motie wel wordt meegenomen. Postma NSC 0.08
106 Het is de Kamer die dit tegen zichzelf zegt: Ăłf we geven de strijd op en accepteren dat het nooit beter wordt, Ăłf we voeren quota in. Bontenbal CDA 0.02
107 In dit geval zijn JenV, Financiën en BHO primair verantwoordelijk. Beljaarts None 0.01
108 Deze korte tijdspanne is voor hen te kort om te kunnen reageren. Beljaarts None 0.01
109 Mijn collega Inge van Dijk noemde dat slow politics, en dat is wat er nodig is. Bontenbal CDA 0.02
110 Dan heb ik van de heer Thijssen nog een verzoek om een toezegging over het plannen, om cruciale doelen voor onderzoek en investering voor de Voorjaarsnota naar de Kamer te communiceren. Beljaarts None 0.01
111 Zoals eerder gemeld doen we natuurlijk ons best om uw Kamer daar zo snel mogelijk over te informeren. Beljaarts None 0.01
112 We hebben het er ook al in meerdere debatten over gehad. Beljaarts None 0.01
113 Ik kan het nu niet toezeggen, omdat het een te harde deadline is voor een onderwerp dat zo zorgvuldig wordt behandeld. Beljaarts None 0.02
118 Dank aan de minister voor zijn aanwezigheid en zijn bijdrage aan het debat. voorzitter None 2.04
121 Wijziging van het Reglement van Orde in verband met het beperken van de mogelijkheid om moties in te dienen Aan de orde is de voortzetting van de behandeling van: (Zie vergadering van 23 januari 2025.) voorzitter None 0.04
123 Aan de orde is het voorstel van het lid Bontenbal tot wijziging van het Reglement van Orde in verband met het beperken van de mogelijkheid om moties in te dienen (36537). voorzitter 36537 0.01
124 Vorige week hebben we geluisterd naar de bijdragen van de diverse fracties. voorzitter 36537 0.01
125 Ik heb zelf ook nog een brief gestuurd om enkele vragen te beantwoorden. voorzitter 36537 0.01
127 Vandaag gaan we luisteren naar de heer Bontenbal, die zijn eigen voorstel gaat verdedigen. voorzitter None 0.01
128 Ik geef met bijzonder veel plezier het woord aan hem. voorzitter None 0.06
130 Met veel waardering en ook genoegen heb ik naar de inbreng van collega's van de verschillende fracties in deze Kamer geluisterd. Bontenbal CDA 26.09
131 Ik dank de leden dan ook voor hun respectvolle kritiek op ons voorstel en ook voor de vragen die zij aan ons hebben gesteld. Bontenbal CDA 41.17
132 Ik wil vandaag proberen in dezelfde stijl de beantwoording te doen, namelijk respectvol maar ook kritisch. Bontenbal CDA 0.01
133 Ik heb in de eerste termijn van de Kamer gemerkt dat we nog niet het aantal benodigde zetels om ons voorstel aan een meerderheid te helpen, hebben kunnen overtuigen. Bontenbal CDA 0.03
134 Tegelijkertijd ga ik ervan uit dat een debat tot doel heeft om elkaar te overtuigen en zich te laten overtuigen. Bontenbal CDA 0.01
135 Aangezien ik ervan overtuigd ben de betere argumenten aan mijn kant te hebben, ga ik er dus van uit dat de meerderheid van deze Kamer zich alsnog achter mijn voorstel zal scharen. Bontenbal CDA 0.01
136 Zonder gekheid: mijn opstelling in dit debat mag helder zijn. Bontenbal CDA 0.01
137 Ik ga er met open vizier in vanuit een grote zorg over het functioneren van de Tweede Kamer, ook met de bereidheid mijn voorstel in te ruilen of aan te passen voor een beter voorstel. Bontenbal CDA 0.01
138 Ik wil de beantwoording vandaag in een aantal delen doen. Bontenbal CDA 0.01
139 In de eerste plaats wil ik de noodzaak van ons voorstel schetsen: waarom is de motie een bot instrument geworden en waarom zou ons dat zorgen moeten baren? Bontenbal CDA 0.01
140 Daarna wil ik beschrijven op welke manier het instrument zoal misbruikt wordt in dit huis. Bontenbal CDA 0.02
141 Dit is bedoeld om een wat abstracte discussie wat concreter te maken. Bontenbal CDA 0.01
142 Vervolgens zal ik alle gestelde vragen zo goed mogelijk beantwoorden. Bontenbal CDA 0.01
146 Een vraag die in het eerste deel van het debat werd opgeworpen, is of het voorstel van het CDA eigenlijk wel nodig is. Bontenbal CDA 0.01
147 Een aantal leden van de Kamer deelden de analyse dat het instrument motie bot is geworden, maar een aantal fracties delen die mening niet, zo was mijn indruk. Bontenbal CDA 0.03
148 Daarbij werd gesuggereerd dat de conclusie dat de motie een bot instrument is geworden, een door de CDA-fractie getrokken conclusie is. Bontenbal CDA 0.04
149 Maar wie zegt dat het CDA hier gelijk in heeft, zo was de suggestie: is de motie wel een bot instrument geworden? Bontenbal CDA 1.06
150 Hier wreekt zich het korte geheugen van een deel van ons parlement. Bontenbal CDA 0.01
151 De kritiek op de effectiviteit van de motie is er namelijk al veel langer en wordt ook breed gedeeld. Bontenbal CDA 0.03
152 Deze kritiek komt namelijk niet alleen van de CDA-fractie, maar van de Tweede Kamer zelf. Bontenbal CDA 0.05
153 Daarom neem ik u graag mee in een stukje parlementaire geschiedenis. Bontenbal CDA 0.01
154 De Tweede Kamer aanvaardt op 5 juli 2007 de motie-Schinkelshoek c.s., die het startpunt vormt van de zogenaamde parlementaire zelfreflectie. Bontenbal CDA 0.01
155 In de motie wordt gesproken over het publiek debat dat al enige tijd plaatsvindt over de positie, de reputatie en de werkwijze van het parlement. Bontenbal CDA 0.02
156 De motie vraagt om een parlementair antwoord daarop, inclusief consequenties voor de werkwijze van de Kamer. Bontenbal CDA 0.01
157 In het rapport dat de commissie in 2009 publiceert, lezen we: "Door een overmaat aan moties, VAO's, spoeddebatten en vragen komt om te beginnen de resultaatgerichte effectiviteit in het gedrang. Bontenbal CDA 0.02
158 De veelheid van gebruik maakt parlementaire instrumenten bot, gelet op de groeiende arrogantie en soms onbehouwenheid van ministers en staatssecretarissen, die geen reden meer hebben om bang te zijn voor de Kamer. Bontenbal CDA 0.53
159 Daardoor lijden de Tweede Kamer en elk van haar fracties ernstig verlies van gezag". Bontenbal CDA 0.1
161 In 2017 schrijven de hoogleraren Bovend'Eert en Kummeling in hun boek Het Nederlandse parlement dat "de regering in de huidige tijd vaak wordt bedolven onder een stortvloed van moties" en dat dit zou leiden "tot devaluatie van dit parlementaire instrument". Bontenbal CDA 0.02
162 De staatscommissie parlementair stelsel onder leiding van Johan Remkes komt in 2018 in het eindrapport "Lage drempels, hoge dijken" tot de volgende conclusie. Bontenbal CDA 0.01
164 "De indruk dat Kamerleden vooral bezig zijn met het volgen en bijsturen van de regering wordt bevestigd door de sterke toename van de aantallen ingediende moties. Bontenbal CDA 0.52
165 (...) Moties hebben tegenwoordig vaker ook tot doel om te profileren, wat blijkt uit het licht gestegen percentage verworpen moties. Bontenbal CDA 0.12
166 In absolute aantallen zijn de aangenomen moties ook toegenomen." Bontenbal CDA 0.03
167 Belangrijk zijn ook de conclusies van de werkgroep versterking functies Tweede Kamer, ook wel de commissie-Van der Staaij genoemd. Bontenbal CDA 0.01
168 In het rapport van 16 december 2021 trekt de werkgroep stevige conclusies. Bontenbal CDA 0.01
170 "Een vloed aan moties maakt het instrument minder krachtig. Bontenbal CDA 0.01
171 In de praktijk worden soms zelfs vrijwel dezelfde moties ingediend. Bontenbal CDA 0.01
173 En: "Daarbij dient ook efficiënter met moties te worden omgegaan." Bontenbal CDA 34.79
174 En: "Tegelijkertijd moet de Kamer ook bereid zijn om haar instrumentarium te beschermen tegen uitholling door oneigenlijk of overvloedig gebruik als dat nodig is." Bontenbal CDA 0.02
175 Een van de adviezen van de commissie is: hanteer als uitgangspunt dat één of twee moties per fractie voldoende moeten zijn. Bontenbal CDA 0.01
176 In de eindmonitor van 6 juni 2023 — dat is dus twee jaar later, maar nog maar anderhalf jaar geleden — schrijft de werkgroep onder aanbeveling 8 het volgende. Bontenbal CDA 0.02
177 Dit is een wat langer citaat: "De werkgroep heeft in haar rapport aanbevolen werk te maken van het terugdringen van het aantal moties, omdat de effectiviteit van het instrument onder druk staat. Bontenbal CDA 0.02
178 De werkgroep heeft echter niet de indruk dat kan worden gesproken van meer terughoudendheid bij Kamerleden als het gaat om het aantal moties dat wordt ingediend. Bontenbal CDA 0.01
179 In de tussentijdse monitor bracht de werkgroep het gebruik van moties door de fracties al nader in kaart. Bontenbal CDA 0.01
180 In 2022 bleek uiteindelijk sprake van een recordaantal moties. Bontenbal CDA 0.01
181 In haar rapport had de werkgroep als uitgangspunt genomen dat twee moties per fractie per debat voldoende zou moeten zijn. Bontenbal CDA 0.02
182 Ook zou het kabinet evenveel aandacht aan moties als aan toezeggingen moeten besteden. Bontenbal CDA 0.01
183 (...) De ingebruikname van het toezeggingenregister is een belangrijke stap, maar of dit tot een substantiële afname van het aantal moties gaat leiden, zal moeten worden afgewacht. Bontenbal CDA 0.01
184 De werkgroep ziet op dit moment twee opties voor de Kamer: aanvaarden dat het terugdringen van het aantal moties vooralsnog niet is gelukt, of rigoureuzere maatregelen overwegen zoals het werken met quota. Bontenbal CDA 1.16
185 Het is aan de Kamer om hierin richting te bepalen." Bontenbal CDA 0.01
186 Kortom, het is niet alleen de CDA-fractie die tot de conclusie kwam dat de motie een bot instrument is geworden. Bontenbal CDA 0.05
188 Graag merk ik daar ook bij op dat afgevaardigden van de volgende partijen zitting hadden in deze werkgroep: de SGP, de VVD, D66, mijn eigen partij — het CDA — de SP en BBB. Bontenbal CDA 0.01
189 De conclusie dat de motie een bot instrument is geworden, is dus door de Tweede Kamer zelf getrokken. Bontenbal CDA 0.02
190 En het idee om quota te introduceren is ook door de Tweede Kamer zelf geopperd. Bontenbal CDA 0.03
191 Ook het debatquotum van maximaal twee moties per debat komt uit het rapport van de commissie-Van der Staaij. Bontenbal CDA 0.02
192 De CDA-fractie geeft dus opvolging aan het advies dat de Tweede Kamer aan zichzelf heeft gegeven, en daarmee neemt ze het werk van de commissie-Van der Staaij serieus. Bontenbal CDA 0.03
193 Het voorgaande zou genoeg moeten zijn om mijn collega's in de Kamer te overtuigen van de noodzaak van ons voorstel. Bontenbal CDA 0.01
195 Ook in de rapporten van de verschillende parlementaire onderzoeken en enquĂŞtes die er in de afgelopen jaren zijn geweest, heeft de Kamer zich kritisch uitgelaten over haar eigen functioneren. Bontenbal CDA 0.01
196 Neem het rapport "Klem tussen balie en beleid" van de tijdelijke commissie Uitvoeringsorganisaties onder leiding van oud-Kamerlid André Bosman, van begin 2021. Bontenbal CDA 0.01
197 Ik citeer een van de constateringen uit het rapport: "De Kamer heeft vaak een 'blinde vlek' voor de uitvoering. Bontenbal CDA 0.02
198 Ze laat zich soms onder druk zetten om wetsvoorstellen (te) snel te behandelen. Bontenbal CDA 0.01
199 Hierdoor weegt zij uitvoeringsaspecten niet voldoende mee of dient moties en amendementen in zonder zicht op de impact daarvan." Bontenbal CDA 0.46
200 Een van de adviezen van de commissie is om eventuele wijzigingen door amendementen of moties te toetsen op uitvoerbaarheid. Bontenbal CDA 0.01
201 Of neem het rapport Blind voor mens en recht van de parlementaire enquĂŞtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening over de toeslagenaffaire. Bontenbal CDA 0.02
202 Het klopt dat in dit rapport geen advies staat over het minder indienen van moties, maar de commissie uit wel stevige kritiek op het functioneren van de Tweede Kamer zelf. Bontenbal CDA 0.14
203 Ik citeer uit pagina 68 van het rapport: "Dit rapport is gericht aan de Tweede Kamer, maar gaat ook over de Tweede Kamer. Bontenbal CDA 0.02
204 De Tweede Kamer kan de situatie voor mensen in het land alleen veranderen als zij ook bereid is om zélf te veranderen. Bontenbal CDA 0.01
205 Kamerleden hebben hun wetgevende taak verzaakt, terwijl zij wél veel aandacht besteden aan de aanjagende rol die zij gespeeld hebben. Bontenbal CDA 0.02
207 De Tweede Kamer moet haar eigen basistaken serieuzer nemen en de positie van Kamerleden versterken. Bontenbal CDA 0.01
208 De volksvertegenwoordigers zullen ervoor moeten zorgen dat de kwaliteit van wetten gewaarborgd is en dat er altijd oog is voor de gevolgen voor mensen van wetten en beleid." Bontenbal CDA 0.01
209 Voor mij en mijn fractie ligt er wel degelijk een verband tussen het functioneren van de overheid, het functioneren van de Tweede Kamer en het indienen van te veel moties. Bontenbal CDA 0.02
210 De kern van het probleem is dat deze Tweede Kamer te veel bezig is met profilering en te weinig met de controle van de regering en haar beleid. Bontenbal CDA 0.03
211 De Tweede Kamer is in de greep geraakt van een doorgeschoten profileringsdrang en van een permanente staat van hijgerigheid. Bontenbal CDA 0.01
212 De stortvloed van moties is daar een van de symptomen van. Bontenbal CDA 0.01
213 En nee, dit is niet de enige verklaring van de stijging van het aantal moties. Bontenbal CDA 0.09
214 Uiteraard zijn er ook andere factoren, zoals de toegenomen complexiteit van het beleid, de reikwijdte van onderwerpen waarmee de regering zich bezighoudt, het grotere aantal fracties in de Tweede Kamer en ook de soms gebrekkige uitvoering van de wensen van de Kamer. Bontenbal CDA 0.21
215 Ons voorstel is echter niet om te stoppen met het instrument van de motie, maar om een beperking op te leggen. Bontenbal CDA 0.02
216 Ik kom er straks nog uitgebreider op terug, maar een halvering van het aantal moties ten opzichte van 2022, dat recordjaar, is geen grote beperking. Bontenbal CDA 0.02
217 Het voorstel houdt dus ook rekening met al die andere factoren die in de eerste termijn door de Kamer zijn genoemd. Bontenbal CDA 0.04
218 Maar de opgeworpen bezwaren tegen ons voorstel voor een motiequotum laten wel iets anders zien. Bontenbal CDA 0.7
220 De Tweede Kamer bekritiseert graag de regering en uitvoeringsorganisaties, maar zodra het zoeklicht naar de Tweede Kamer zelf gaat, geven we niet thuis. Bontenbal CDA 0.79
221 Ja, we schrijven mooie adviezen aan onszelf, maar als er een concreet voorstel ligt, zoals het voorstel waarover we nu spreken, staan er wetten en praktische bezwaren in de weg, om Elsschot te citeren. Bontenbal CDA 16.2
223 Niets menselijks is ons, leden van de Tweede Kamer, blijkbaar vreemd. Bontenbal CDA 0.01
224 Natuurlijk, zo zeg ik tegen een aantal collega's, moeten we ook kijken naar de samenhang met andere instrumenten en naar andere zaken die verbeterd kunnen worden. Bontenbal CDA 0.02
225 Daar denk ik ook graag met u over na, maar laat dat vooral geen reden zijn om nu een kleine, concrete stap niet te zetten. Bontenbal CDA 0.01
226 Wat het CDA met het voorstel voor het motiequotum heeft gedaan, is een concrete, afgebakende stap zetten. Bontenbal CDA 0.03
227 We kunnen heel veel praten, maar laten we eens boter bij de vis doen. Bontenbal CDA 0.01
228 En ja, u heeft allemaal gelijk als u zegt dat er nog andere stappen gezet kunnen worden. Bontenbal CDA 0.01
229 Tot uw dienst, we doen er graag aan mee en we zullen zelf ook nog met andere voorstellen komen. Bontenbal CDA 0.01
230 Maar ik vraag mijn collega's in de Tweede Kamer ook om moedig te zijn en niet weg te duiken nu we een van die stappen eindelijk eens concreet gaan zetten. Bontenbal CDA 2.75
231 Te vaak hoor ik in de reacties namelijk ook: ja, we zijn het met uw analyse eens en er moet wat gebeuren aan die lawine aan moties, maar uw voorstel gaat te ver. Bontenbal CDA 10.75
232 Mijn wedervraag aan deze Kamer is dan: wat is uw eigen voorstel? Bontenbal CDA 0.36
234 Dat is die eindmonitor van de Kamer zelf, hè, niet van de CDA-fractie. Bontenbal CDA 0.08
235 Het is de Kamer die dit tegen zichzelf zegt: Ăłf we geven de strijd op en accepteren dat het nooit beter wordt, Ăłf we voeren quota in. Bontenbal CDA 0.02
237 Ons voorstel voor een motiequotum is een stapje in de richting van een politiek voorbij het snelle scoren en de waan van de dag. Bontenbal CDA 0.01
238 Mijn collega Inge van Dijk noemde dat slow politics, en dat is wat er nodig is. Bontenbal CDA 0.02
240 Ik kom nu bij mijn blokje over het misbruik van het motie-instrument. Bontenbal CDA 0.01
244 Nogmaals dank aan de heer Bontenbal, en vooral voor het feit dat hij uit heel veel rapporten citeert waar ik vrolijk aan deelgenomen heb. Kamminga VVD 0.2
245 Ik wil toch even het idee wegnemen dat de Kamer niks doet. Kamminga VVD 0.01
246 Volgens mij is er momenteel ook weer een werkgroep gaande die juist bezig is op deze thema's en met al die onderzoeken waar u naar refereert. Kamminga VVD 0.02
247 Ik moet dus wel zeggen dat ik het enthousiasme van de heer Bontenbal waardeer. Kamminga VVD 0.01
248 Nogmaals, ik heb al eerder gezegd dat de VVD een deel van zijn analyse wel deelt. Kamminga VVD 0.04
249 Maar ik deel niet de conclusie die hij eraan koppelt dat als we niet in dit voorstel meegaan, we het dan niet serieus nemen en het maar accepteren. Kamminga VVD 6.05
250 Ik zou toch wel aan de heer Bontenbal willen vragen: hoe kijkt hij naar de werkgroep die nu gaande is? Kamminga VVD 0.01
251 Vindt hij dat dan onzin en is dit eigenlijk de enige oplossing? Kamminga VVD 0.01
252 Kan ik me gewoon de moeite besparen en stoppen met die werkgroep? Kamminga VVD 0.01
253 Want dat scheelt mij weer; dan kan ik me weer focussen op andere debatten. Kamminga VVD 0.01
254 Ik vond het vrij stellig om te zeggen dat als we niet meegaan in dit voorstel, er dan geen andere oplossing is en we eigenlijk wel moeten accepteren dat het er dan 4.000, 5.000 of 6.000 worden. Kamminga VVD 4.64
256 Dat geeft mij de gelegenheid om dit te verhelderen, want ik heb wel degelijk veel waardering voor die werkgroep. Bontenbal CDA 0.01
257 Ik heb ook waardering voor alle Kamerleden die in die werkgroep vertegenwoordigd zijn en daarin ook heel veel werk verzetten. Bontenbal CDA 0.02
258 In de Kamer zien we dit soort debatten en wat er vervolgens in het nieuws terechtkomt, maar vaak gebeurt er heel veel werk van Kamerleden achter de schermen. Bontenbal CDA 0.08
259 Dat is vaak niet zichtbaar, maar daar hebben wij als fractie veel waardering voor, omdat we weten, ook uit het verleden, hoeveel werk daarin zit. Bontenbal CDA 0.02
260 Ik ben heel positief over de werkgroep en alles wat daaruit komt. Bontenbal CDA 0.01
261 Ik zie mijn voorstel ook echt niet als concurrentie daarvan. Bontenbal CDA 0.01
263 Collega's van mij zitten zelf in dit soort werkgroepen en denken mee. Bontenbal CDA 0.45
264 Ik ga heel constructief kijken naar alle voorstellen die daaruit komen. Bontenbal CDA 0.01
265 Ik was bijvoorbeeld zelf erg blij met het voorstel om de appreciaties scherper te maken. Bontenbal CDA 0.01
267 Ik denk dat we dat over een paar weken of maanden eens even moeten evalueren. Bontenbal CDA 0.01
269 Ik zie mijn voorstel dus niet als een alternatief, maar slechts als een aanvulling. Bontenbal CDA 0.01
270 Alle andere voorstellen die er komen om de Kamer beter te laten functioneren, ga ik van harte ondersteunen. Bontenbal CDA 0.01
275 Ze gaan bijvoorbeeld over de grote problemen in de jeugdzorg of over de mogelijkheid dat de btw voor iedereen omhooggaat en daardoor alles duurder wordt. Van Nispen SP 0.02
276 De klap op de vuurpijl was nog wel het bericht van vandaag in Trouw dat zorgverzekeraars thuis sterven vaak te duur vinden. Van Nispen SP 0.02
278 Dit is allemaal regeringsbeleid, dat soms moet worden bijgestuurd met moties, soms met Kamervragen, soms met scherpe amendementen en soms met toezeggingen. Van Nispen SP 0.12
280 De heer Bontenbal zou onze bondgenoot moeten zijn in de strijd tegen dit soort slecht kabinetsbeleid, maar wat doet hij? Van Nispen SP 0.01
281 Hij slaat eigenlijk alle Kamerleden — misschien is het voor de oppositiepartijen nog wel erger dan voor coalitiepartijen — het instrument van de motie uit handen. Van Nispen SP 18.85
282 Hij slaat daarmee gewoon een van de parlementaire instrumenten uit handen. Van Nispen SP 0.01
283 Want hoe je het ook wendt of keert, of je nou wel of niet meegaat in een deel van de probleemanalyse, het is gewoon een van de rechten en een van de parlementaire middelen die Kamerleden die tot hun beschikking hebben. Van Nispen SP 0.14
284 Daarover kun je het gesprek voeren: zijn het er te veel of te weinig? Van Nispen SP 0.01
285 Je kunt elkaar erop aanspreken als er een domme motie wordt ingediend. Van Nispen SP 0.01
289 Maar pak het middel niet af door middel van een bot quotum. Van Nispen SP 0.01
291 Ik zou eigenlijk willen dat collega Van Nispen aan mijn kant gaat staan. Bontenbal CDA 0.01
295 Dat is de conclusie van de Kamer, van de werkgroep waar ook de SP in heeft gezeten. Bontenbal CDA 0.03
296 Wij vinden met z'n allen dat de motie een bot instrument is geworden. Bontenbal CDA 0.01
297 Met dit voorstel zorg ik ervoor dat het instrument weer scherp wordt. Bontenbal CDA 0.01
298 Over de problemen die u noemt en die ook in de krant staan, maken wij ons als fractie ook heel erg kwaad. Bontenbal CDA 0.07
300 Wij zien dat de Kamer zich heel erg bezighoudt met een enorme hijgerigheid, waardoor dit soort grote problemen hier wat ons betreft niet vakkundig genoeg besproken kunnen worden. Bontenbal CDA 0.02
301 Het kost ons heel veel tijd om bezig te zijn met die beeldvorming, met die profilering. Bontenbal CDA 0.01
302 Ik zou graag willen dat we meer tijd zouden hebben om ons te verdiepen in de grote problemen die u beschrijft. Bontenbal CDA 0.01
303 Dan gaat het niet alleen om het oplossen van de symptomen — daar zijn we, denk ik, ook te vaak mee bezig — en de ellende herstellen, maar ook om het goed doordenken met elkaar welke gedachten of ideologieën eronder liggen, dus meer een diepteanalyse van waarom dit soort dingen fout gaan. Bontenbal CDA 0.1
304 Ik denk dat het instrument motie op zichzelf al het risico met zich meedraagt dat die hijgerigheid wordt versterkt. Bontenbal CDA 0.01
305 De Kamer heeft gelukkig nog heel veel andere instrumenten. Bontenbal CDA 0.01
306 Ik ben het echt niet met u eens dat als we het instrument motie een lichte beperking opleggen — zo zie ik het namelijk — we onze instrumenten uit handen zouden laten slaan. Bontenbal CDA 0.01
307 Sterker nog, ik denk dat de Kamer zichzelf serieuzer neemt en ook dit soort problemen op een meer adequate manier zou kunnen bespreken. Bontenbal CDA 0.01
308 Het is natuurlijk geen lichte maatregel om fracties zo drastisch te beperken in het aantal moties dat ze mogen indienen. Van Nispen SP 0.01
309 Ik zei het al: in oktober zijn je moties op en dan kun je inderdaad het instrument motie niet meer gebruiken. Van Nispen SP 0.02
311 De heer Bontenbal doet nou net alsof het paardenmiddel van het motiequotum ertoe leidt dat een bot instrument opeens weer scherp gaat worden. Van Nispen SP 0.01
314 De kern van het probleem is slecht regeringsbeleid, dat vaak bijgestuurd moet worden op welke wijze dan ook, soms door een motie. Van Nispen SP 0.09
315 De kern van het probleem is dat er hier Kamerleden zijn die de Tweede Kamer als een talkshow gebruiken, vooral om filmpjes op te nemen en dat soort zaken, in of buiten de plenaire zaal. Van Nispen SP 13.29
319 Dat is echt niet alleen maar opgelost door het paardenmiddel van het motiequotum, dat de heer Bontenbal voorstelt. Van Nispen SP 0.02
321 Het is een voorstel dat de werkgroep zelf heeft gedaan. Bontenbal CDA 0.02
323 De werkgroep heeft dit voorgesteld in de eindmonitor. Bontenbal CDA 0.01
325 Dat is een werkgroep waar meerdere fracties in zaten, ook uw fractie en de BBB-fractie. Bontenbal CDA 0.01
326 Ik heb geconcretiseerd wat de Kamer zichzelf heeft geadviseerd. Bontenbal CDA 0.01
327 Dus als u zegt "het is een paardenmiddel", dan staat er in uw eigen rapport een paardenmiddel. Bontenbal CDA 0.02
329 U zegt: hoe zou dit middel nou kunnen helpen om het instrument scherper te maken? Bontenbal CDA 0.12
331 Op het moment dat je als fractie minder moties kunt indienen, ga je zorgvuldiger kijken. Bontenbal CDA 0.01
332 Nu wordt er soms in twintig seconden een motie opgeschreven, ingediend en lopen we weer weg. Bontenbal CDA 0.03
333 Vervolgens staat er een heel ministerie, tientallen mensen, al die moties in te voeren, te verwerken en weg te schrijven in brieven, ook al zijn het de grootste flauwekulmoties. Bontenbal CDA 0.01
337 Ik denk dat we onszelf daar een grote dienst mee bewijzen als Tweede Kamer. Bontenbal CDA 0.01
338 Ik had echt op een intelligentere oplossing gehoopt dan dit botte motiequotum, dat niets meer doet dan een maximum instellen. Van Nispen SP 0.01
339 Dit voorstel van de heer Bontenbal doet niets aan de flauwekulmoties. Van Nispen SP 0.01
340 Had dan een slimmere oplossing bedacht om te kunnen kijken wat nou een flauwekulmotie is en wat niet. Van Nispen SP 0.01
342 Maar nog een feitelijke correctie: mijn naam en de naam van mijn fractie staan onder allerlei rapporten, omdat we ook bijdragen aan werkgroepen. Van Nispen SP 0.02
344 Met sommige voorstellen ben je het eens en met sommige niet. Van Nispen SP 0.03
345 Maar er is nergens, nergens gezegd dat een absoluut motiequotum, zoals de heer Bontenbal voorstelt, een goed idee is en dat we daar onze namen aan verbonden hebben. Van Nispen SP 0.06
346 We zijn het wel eens met bepaalde analyses, bijvoorbeeld dat een motie een bot instrument is geworden en dat je zou moeten streven naar beperking. Van Nispen SP 0.03
348 De heer Bontenbal heeft het voor zich liggen, maar onze naam staat in ieder geval niet onder het voorstel van dit middel. Van Nispen SP 0.03
350 Hij heeft een punt als hij zegt dat je niet een-op-een kan afleiden wat het standpunt van de fractie is uit het gegeven dat zo'n fractie deelneemt aan zo'n werkgroep. Bontenbal CDA 0.07
352 Het kan dus zijn, als je lid bent van zo'n werkgroep, als je een van de zes fracties bent, dat je wel akkoord gaat met het rapport, maar dat je het er bijvoorbeeld als SP-fractie niet mee eens bent. Bontenbal CDA 0.04
353 Ik probeer daarom steeds te zeggen: het is de Kamer die zichzelf adviseert. Bontenbal CDA 0.51
354 Ik zal dus niet zeggen: het is de SP die de Kamer adviseert. Bontenbal CDA 0.08
355 Maar in de eindmonitor staat wel degelijk dat quotum genoemd. Bontenbal CDA 0.02
356 Als u zegt dat het een paardenmiddel is en dat het niet intelligent is, dan zou ik zeggen: dat kan, maar blijkbaar heeft die werkgroep, waar allemaal collega's in zaten, geen intelligenter idee kunnen bedenken dan dat. Bontenbal CDA 0.11
357 Ik kom verderop in het debat nog met een ander voorstel, waar ook haken en ogen aan zitten. Bontenbal CDA 0.01
358 Het kan namelijk ook op een andere manier, al denk ik dat u het daar ook niet mee eens bent. Bontenbal CDA 0.01
360 Als we steeds concluderen dat het een bot instrument is geworden, wat is dan uw voorstel? Bontenbal CDA 0.01
361 U heeft al drie interrupties gehad en u krijgt er vast nog een, maar het is wel makkelijk om het voorstel van een fractie die veel moeite doet om iets verder te brengen, vanuit de zorg dat wij onszelf niet serieus nemen met al die moties, af te schieten. Bontenbal CDA 0.01
362 Als ik daar had gestaan, had ik dat ook heel makkelijk kunnen doen. Bontenbal CDA 0.01
363 Natuurlijk, ik kan honderd bezwaren tegen mijn eigen voorstel bedenken. Bontenbal CDA 0.44
364 Sterker nog, alle bezwaren die zijn gekomen, hadden wij van tevoren natuurlijk ook bedacht. Bontenbal CDA 0.01
365 Maar mijn wedervraag is dan heel simpel: wat wil u zelf? Bontenbal CDA 0.01
366 Ik zou alle Kamerleden die kritisch zijn, willen vragen om onderscheid te maken tussen het principe en de uitwerking. Bontenbal CDA 0.01
367 Mijn eerste vraag aan u zou zijn of u het eens bent met het principe van quotering. Bontenbal CDA 0.2
368 Als u dat niet bent, dan hoeven we het ook niet over de uitwerking te hebben. Bontenbal CDA 0.01
369 Maar we moeten niet de argumentatie dat u het niet eens bent met de uitwerking, verwarren met het gegeven of u principieel voor of tegen een quotum bent. Bontenbal CDA 0.01
370 Het is niet de bedoeling, al geldt dat eigenlijk meer voor bewindspersonen, dat we vanuit vak K vragen gaan stellen, want dan krijg je eeuwigdurende interviews. voorzitter None 0.03
371 Maar het gaat vandaag over onszelf, dus als de heer Van Nispen hier antwoord op wil geven, dan mag dat. voorzitter None 43.07
374 Ik zal me hierna ook matigen, want dit is inderdaad al mijn vierde interruptie. Van Nispen SP 0.01
376 Het is inderdaad makkelijker om een voorstel af te schieten dan om zelf een intelligenter voorstel te bedenken. Van Nispen SP 0.02
378 Het klopt ook dat je onderscheid moet maken tussen de vraag of je het aantal moties ĂĽberhaupt een probleem vindt en de vraag wat je er dan aan zou moeten doen. Van Nispen SP 0.01
380 Ik kom zelf niet verder dan elkaar erop aanspreken als er domme of overbodige moties worden ingediend, of moties die enkel voor de bĂĽhne zijn. Van Nispen SP 0.01
382 Dat heeft vaak niet het gewenste effect dat mensen ook hun moties intrekken, maar het aanspreken gebeurt wel. Van Nispen SP 0.04
384 Maar laten we vooral ook naar de bewindspersonen kijken, die moties soms niet uitvoeren of bepaalde toezeggingen niet willen doen, terwijl je dan denkt: "Weet je? Van Nispen SP 0.08
386 Probeer aan de wens van een Kamerlid tegemoet te komen, de wens van de volksvertegenwoordiging nota bene." Van Nispen SP 0.01
387 Laten we dus met elkaar ook die bewindspersonen scherp houden. Van Nispen SP 0.01
388 Maar als de heer Bontenbal aan mij vraagt of ik wil meedenken over een quotum, dan is mijn antwoord inderdaad: nee. Van Nispen SP 0.86
389 Volgens mij heb ik voldoende gemotiveerd waarom ik het daar niet mee eens ben. Van Nispen SP 0.01
391 Ik vind het ook goed dat u dat zegt, want dan is dat duidelijk. Bontenbal CDA 0.01
393 Ik denk dat we elkaar erop aanspreken al lang genoeg hebben geprobeerd. Bontenbal CDA 0.01
395 Als ik dat namelijk in elk debat zou doen, zouden jullie me een ontzettend vervelende zeur gaan vinden. Bontenbal CDA 0.01
396 Dat vinden jullie vermoedelijk al door dit voorstel, maar dat zou dan nog erger worden. Bontenbal CDA 0.02
397 Maar pak bijvoorbeeld de laatste dag voor het zomerreces. Bontenbal CDA 0.01
399 Hoeveel moties worden er op die dag in sneltreinvaart ingediend? Bontenbal CDA 0.01
400 Er is dan een regime waarin de voorzitter ons niet eens in staat stelt om een vraag te stellen. Bontenbal CDA 0.06
401 Op die dag kunnen wij elkaar dus helemaal niet aanspreken. Bontenbal CDA 0.01
406 Dus alleen al op die dag zijn wij zo gek hier om 200 moties erdoorheen te jassen. Bontenbal CDA 0.01
407 En we kunnen elkaar daar dan helemaal niet op aanspreken. Bontenbal CDA 0.01
408 Dus het idee dat we elkaar erop gaan aanspreken en dit gaan normeren, gaat op die dag helemaal niet op. Bontenbal CDA 0.01
409 Ik concludeer het niet zelf, want ik grijp dan wéér terug op het rapport van de werkgroep, maar de werkgroep, dus de Tweede Kamer zelf, heeft in de eindmonitor gezegd: wij kunnen dit blijkbaar niet. Bontenbal CDA 0.04
410 Dan zeg ik: oké, als de werkgroep dat zelf concludeert, als de Kámer dat zelf concludeert, dan zet ik één stap verder en concretiseer ik wat de Kamer zichzelf adviseert. Bontenbal CDA 0.02
411 Dan gaan we kijken of wij het niet alleen maar bij woorden willen houden in de Tweede Kamer, maar onszelf ook daadwerkelijk willen disciplineren. Bontenbal CDA 0.01
412 Ik zal er straks meer over zeggen, maar ik kan u zeggen: wij als fractie doen het en je wordt er niet slechter van. Bontenbal CDA 0.03
415 Zoals ik in de eerste termijn al heb ingebracht, deel ik best wel de analyse van de heer Bontenbal dat het instrument van de motie bot zou kunnen worden. Lahlah GroenLinks-PvdA 21.38
416 Ik wil niet zo stellig zijn dat het nu al een bot instrument is geworden, hoe vaak de heer Bontenbal dat ook herhaalt; dat wil ik dus corrigeren. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
417 Maar we hadden het over dingen die we zelf kunnen aandragen of doen om dat instrument van de motie te versterken en te verbeteren. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.02
418 We kunnen elkaar onder andere aanspreken op de kwaliteit daarvan. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
419 De heer Bontenbal noemde net ook het nieuwe appreciatiekader. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
425 Dus tegen iedereen in deze Kamer die bang is dat het motiequotum te restrictief is, zou ik willen zeggen: we worden al geholpen door die nieuwe regels. Bontenbal CDA 0.01
426 We hebben vorig jaar gezien dat het aantal moties al minder dan 4.000 was. Bontenbal CDA 0.02
427 Dat heeft deels te maken met dat er een formatie heeft plaatsgevonden, maar goed, die cijfers laten mij zien dat je echt veel minder moties kunt indienen. Bontenbal CDA 0.11
428 Ik heb gezegd: een halvering ten opzichte van het jaar 2022, waarin we een record van 5.000 hebben behaald, dus dan zit je ergens rond de 2.500 moties maximaal. Bontenbal CDA 0.03
432 Kunnen we de bewindspersonen bijvoorbeeld niet strakker houden? Bontenbal CDA 0.01
434 Dien een motie in, vraag de regering om dat te doen of ga in gesprek met de Kamervoorzitter. Bontenbal CDA 0.03
436 En als dat ook het aantal moties kan reduceren, ben ik daarvoor. Bontenbal CDA 0.01
437 Dat zal het alleen maar makkelijker maken om het motiequotum te halen. Bontenbal CDA 0.01
439 Ik ben er nog niet echt van overtuigd dat een numerieke beperking van het aantal moties ook daadwerkelijk de kwaliteit van de moties verbetert. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
440 Kan de heer Bontenbal dus — hij deed het net al een beetje in het debatje met de heer Van Nispen — toch concrete aanwijzingen geven waarom hij denkt dat die numerieke beperking ook de kwaliteit verbetert? Lahlah GroenLinks-PvdA 0.02
441 De gejaagdheid en de jachtigheid om te scoren blijven onverminderd bestaan als we elkaar daar niet op aanspreken, dus ik zie gewoon niet dat je die link een-op-een kunt leggen. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.08
443 Ik zal straks ook een aantal voorbeelden geven van manieren waarop ik denk dat de motie nu misbruikt wordt. Bontenbal CDA 0.01
444 Ik zal dat niet met concrete moties doen, want dat vind ik niet netjes. Bontenbal CDA 0.01
449 Wij kijken als fractieleden gewoon scherper naar elkaars moties. Bontenbal CDA 0.01
450 De vraag is dan gewoon: oké, jij wil die motie indienen; kan je het niet op een andere manier doen? Bontenbal CDA 0.01
451 Of: is het niet slimmer om om een toelichting te vragen? Bontenbal CDA 0.01
453 Wij moeten het instrument "toezeggingen" veel slimmer gaan inzetten. Bontenbal CDA 0.01
454 Heel eerlijk: toen ik net Kamerlid was, dacht ik ook nog dat je elke dag een motie moest indienen. Bontenbal CDA 0.03
455 Op een gegeven moment dacht ik: waar doe ik aan mee? Bontenbal CDA 0.01
456 Het is voor mij veel simpeler om, zoals we dat hier zeggen, iets binnen te halen via een toezegging. Bontenbal CDA 0.02
457 Als je met verstand van zaken over je onderwerp praat en je vindt een beetje een bereidwillige minister of staatssecretaris, dan kun je met toezeggingen heel veel voor elkaar krijgen. Bontenbal CDA 0.01
458 Daarvan is overigens ook nog eens het voordeel dat er niet meer over gestemd hoeft te worden. Bontenbal CDA 20.15
459 De laatste tijd merk ik dat ik in debatten veel effectiever kan zijn door toezeggingen te vragen. Bontenbal CDA 0.02
460 Het enige is dat het een minder fijn profileringsinstrument is. Bontenbal CDA 0.04
461 Dus nee, ik kan niet op Twitter met mijn motie wapperen: "Jongens, ik heb een motie ingediend. Bontenbal CDA 14.18
462 Geweldig, het staat in de krant en de CDA-fractie heeft u weer geholpen." Bontenbal CDA 0.04
467 Het lijkt nu alsof deze hele Kamer alleen maar moties indient om het nieuws te halen. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
468 Zo wil ik toch echt niet denken over mezelf of over de rest van de Kamer. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
469 We zijn hier allemaal om de wereld en de samenleving in Nederland een beetje mooier te maken. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
470 Dat punt vind ik dus een beetje kort door de bocht. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
471 Mijn concrete vraag was hoe een numerieke beperking zorgt voor verbetering van de kwaliteit. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
472 Het antwoord dat ik van de heer Bontenbal krijg, gaat over dingen die ik ook kan doen om effectief te zijn. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
473 Dat begrijp ik en dat betwist ik ook niet, maar mijn vraag is hoe een numerieke beperking concreet leidt tot een verbetering van de kwaliteit van ons parlementaire werk. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.02
475 Doordat je schaarste creeert, ga je gewoon beter en scherper kijken of je ĂĽberhaupt een motie moet indienen. Bontenbal CDA 0.01
476 Dat is bijvoorbeeld hoe het praktisch bij ons werkt. Bontenbal CDA 0.01
477 Je weet dat je niet onbeperkt moties kan indienen, dus je gaat wel scherper naar je motie kijken of die nodig is. Bontenbal CDA 0.03
478 Er zijn moties die je op het eerste gezicht vrij makkelijk had ingediend. Bontenbal CDA 1.17
479 Omdat je weet dat je er toch een beetje zorgvuldig mee moet omgaan, kijk je er nog eens na met de vraag of het niet op een andere manier kan. Dan kom je regelmatig tot de conclusie dat het best op een andere manier kan. Dus het simpele feit dat je schaarste creëert, zorgt voor scherpere moties. Bontenbal CDA 0.01
481 Ik denk dat dat ook uw ervaring gaat zijn, ook als je dat op vrijwillige basis in de fractie zou gaan doen. Bontenbal CDA 0.01
482 Ik denk dat ik deel dat het goed is om meer moties te bespreken in de fractie en om de kwaliteit ervan te verbeteren. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
483 Ik denk echter niet dat we een-op-een kunnen zeggen dat die schaarste direct leidt tot een verbetering van de kwaliteit. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
484 Ik ben daar in alle eerlijkheid gewoon nog niet van overtuigd. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
486 Het is mijn ervaring en het is de ervaring van mijn fractie dat het wel echt helpt. Bontenbal CDA 0.01
487 Ik heb het in eerste termijn laten blijken, maar ik wil het nogmaals zeggen: waardering voor collega Bontenbal dat hij op deze wijze hier de werkwijze bespreekbaar maakt. Stoffer SGP 0.02
489 Ik vond hem in zijn beantwoording wel erg scherp, wat polariserend. Stoffer SGP 0.01
490 Als SGP zijn we toch wat van het midden en van de verbinding. Stoffer SGP 0.01
491 Ik dacht dus: laat ik eens op die wijze een interruptie doen. Stoffer SGP 0.01
493 Ik weet niet of de Griffier of de Voorzitter erop gestuurd heeft, maar daar stond een overzicht van wat fracties de afgelopen vier of vijf jaar, vanaf 2021 tot nu, aan moties hebben ingediend. Stoffer SGP 0.03
494 Ik keek natuurlijk even naar mijn eigen partij, destijds onder leiding van Kees van der Staaij en nu onder mijn leiding. Stoffer SGP 0.01
495 Het ene jaar zitten we een beetje boven het voorstel dat de heer Bontenbal indient en het andere jaar iets eronder. Stoffer SGP 0.03
497 U begrijpt dat wij daarom de geest van het voorstel van de heer Bontenbal heel mooi vinden, maar de praktische uitwerking, namelijk dat je hard quoteert, wat minder. Stoffer SGP 0.16
499 Kijk, alles gehoord hebbende in de eerste termijn lijkt het er niet op dat dit voorstel steun gaat krijgen. Stoffer SGP 0.29
500 Is de heer Bontenbal nu erg teleurgesteld als het effect van dit debat zou zijn dat we met elkaar wat meer in de spiegel kijken en dan misschien niet dat harde quotum neerzetten maar wel met elkaar nog eens heel goed kijken of we niet onszelf persoonlijk moeten normeren en matigen? Stoffer SGP 0.02
501 Als dat de uitwerking is, is de heer Bontenbal dan erg teleurgesteld? Stoffer SGP 0.01
503 Als wij iets zouden kunnen verzinnen, bijvoorbeeld met vrijwillige afspraken fors minder moties indienen, dan zou dit middel niet nodig zijn. Bontenbal CDA 0.02
504 Alleen, ik denk dat de commissie-Van der Staaij en de daaropvolgende werkgroep zelf de conclusie hebben getrokken dat dit blijkbaar niet werkt. Bontenbal CDA 0.02
507 Tuurlijk vind ik het mooi om dit debat te voeren, omdat het ook gewoon over de werkwijze van de Kamer gaat en wij iets kunnen zeggen over de manier waarop wij zelf naar politiek kijken en over de wat meer slow politics die naar mijn mening nodig is. Bontenbal CDA 0.01
508 In die zin vind ik het debat ook mooi, maar het gaat me uiteindelijk wel gewoon om het resultaat. Bontenbal CDA 0.01
509 Mensen zeggen: je doet het debat en gaat strijdend ten onder; maar ja, het is toch een leuk debat. Bontenbal CDA 1.54
514 Veel basistaken van de overheid zijn op dit moment niet op orde. Bontenbal CDA 0.02
515 In mijn analyse van waarom de overheid haar kerntaken niet op orde heeft en dit ook brandstof is voor populisme, zit het punt dat de Tweede Kamer hier zelf een groot aandeel in heeft. Bontenbal CDA 42.72
518 Dat leidt tot die grote dingen, tot die grote crisis waar wij nu mee te kampen hebben. Bontenbal CDA 0.01
522 Ik heb vanochtend echt bewust nog eens even gekeken naar de aantallen die we als fractie zelf hebben. Stoffer SGP 0.1
525 Gemiddeld genomen zitten we ongeveer aan dat quotum. Stoffer SGP 0.01
526 U begrijpt dat ik van daaruit denk dat het soms net nodig is. Stoffer SGP 0.01
527 Vooral in de tijd dat het CDA nog in de coalitie zat, was het blijkbaar wat nodig. Stoffer SGP 6.65
529 Ik heb altijd veel waardering gehad voor het CDA, ook in de coalitie. Stoffer SGP 11.07
530 Kan de heer Bontenbal zich voorstellen dat we de geest die dit voorstel ademt, best kunnen steunen, maar die harde quotering niet? Stoffer SGP 0.01
531 Ik durf wel te zeggen dat wij als partij in ieder geval de afgelopen jaren, in de tijd dat ik onder leiding van Kees van der Staaij hier in het parlement mocht participeren, altijd serieus hebben gekeken of we niet te veel moties en dergelijke indienden. Stoffer SGP 11.03
532 Maar soms hebben we blijkbaar toch net iets meer nodig gehad of ook een paar moties ingediend die misschien niet hadden gehoeven. Stoffer SGP 0.01
533 Kan de heer Bontenbal zich voorstellen dat we zeggen: de geest wel, maar die harde grens willen we niet meemaken, omdat we denken dat die ons net iets te tandeloos kan maken? Stoffer SGP 0.01
536 Als u zo'n voorstel had ingediend, had ik natuurlijk ongeveer dezelfde vraag gehad. Bontenbal CDA 0.01
537 Ik denk wel dat de CDA-fractie er dan in was meegegaan, omdat de CDA-fractie dit dan een heel goed voorstel had gevonden; begrijpt u? Bontenbal CDA 0.13
538 Ik zou wel onderscheid willen maken tussen het principe en de verdeling. Bontenbal CDA 0.01
539 Mijn wedervraag zou dus zijn: bent u het niet eens met het principe of vindt u het aantal te krap? Bontenbal CDA 0.01
541 Ik kan me voorstellen dat sommige fracties hier zeggen: wij zijn een grote fractie; als we het omrekenen en maar zeven moties per Kamerlid mogen indienen, dan vinden we dat te gortig. Bontenbal CDA 0.05
545 Oké, dan gaan we nog eens kijken naar de verdeling. Bontenbal CDA 0.01
546 Maar de vraag of je ĂĽberhaupt voor het principe bent, ligt ook gewoon voor. Bontenbal CDA 0.01
547 Als ik de SGP zo hoor, denk ik dat de SGP ook niet voor het principe is. Bontenbal CDA 0.01
548 Dan denk ik toch weer: maar hoe gaan we die gedragsverandering dan voor elkaar krijgen? Bontenbal CDA 0.01
549 Dat is in de eerste termijn ook een aantal keer langsgekomen: moeten we niet streven naar een cultuurverandering? Bontenbal CDA 0.01
552 Als we dat lijntje sinds 2000 steeds maar zien oplopen, dan vraag ik me af hoe we dat met een cultuurverandering gaan doen. Bontenbal CDA 0.01
553 Ik zie die cultuur hier namelijk niet zo veranderen. Bontenbal CDA 0.01
554 Bent u het niet eens met het principe of vindt u het aantal te krap? Bontenbal CDA 0.01
555 Voorzitter, ik ga toch antwoorden op de vraag die de heer Bontenbal stelt. Stoffer SGP 0.01
556 Dat mag natuurlijk eigenlijk niet, maar u gaf enigszins ruimte. Stoffer SGP 0.02
557 Kijk, met de aantallen zijn we het eigenlijk wel eens. Stoffer SGP 0.01
560 Ik geef toe dat ik hoop dat de uitkomst zal zijn dat alles wat je aandacht geeft groeit. Stoffer SGP 0.02
561 Ik hoop dat doordat we er hier aandacht aan geven, het aantal moties ook zal krimpen. Stoffer SGP 0.01
563 Op het moment dat dit debat resulteert in het verwerpen van dit voorstel, maar het de facto zou leiden tot een flinke daling van het aantal moties, zal ik over een aantal jaar toch tevreden terugkijken op wat er hier is gebeurd. Bontenbal CDA 2.14
567 Ik kom nu bij mijn blokje over het misbruik van het instrument motie. Bontenbal CDA 0.01
568 Dat kan ook de discussie, die nu vrij abstract is, iets concreter maken. Bontenbal CDA 0.01
569 Op welke manier wordt er misbruik gemaakt van de motie? Bontenbal CDA 0.01
570 Zoals gezegd hadden we ervoor kunnen kiezen om stapels moties mee te nemen naar dit debat. Bontenbal CDA 0.01
571 We hadden bijvoorbeeld een top tien kunnen presenteren van de meest vreemde moties — ik zie collega Ergin al lachen — maar dat zou niet fair zijn naar de Kamerleden die deze moties hebben ingediend en die zich in dit debat niet kunnen verdedigen. Bontenbal CDA 0.08
572 Daarnaast denk ik dat dit debat er inhoudelijk niet beter op zou worden als we dat zouden doen. Bontenbal CDA 0.01
573 Ik heb er daarom voor gekozen om in algemene zin wat dieper in te gaan op de verschillende manieren waarop er misbruik wordt gemaakt van het instrument motie. Bontenbal CDA 0.01
574 Ik geef u tien categorieën, maar er zullen er vast meer zijn. Bontenbal CDA 0.01
576 Dit is een motie zonder deugdelijke financiële dekking. Bontenbal CDA 0.01
577 Een fractie verzoekt de regering in deze motie om iets te doen wat geld kost, zonder daarbij te vertellen waar dat geld vandaan moet komen. Bontenbal CDA 0.03
578 We zouden dit soort moties als Tweede Kamer niet moeten indienen en steunen, maar het gebeurt regelmatig toch. Bontenbal CDA 0.03
580 Als een partij het kabinet per motie verzoekt om het eigen risico te verlagen, dan lijkt dat sympathiek, maar de kosten daarvan zijn hoog en het geld zal ergens anders gevonden moeten worden. Bontenbal CDA 0.02
581 Als een fractie er niet bij vertelt dat dit ten koste gaat van bijvoorbeeld onderwijs, defensie, de zorg of de staatsschuld, dan vind ik dat goedkope politiek en een goede reden voor partijen om tegen deze motie te stemmen. Bontenbal CDA 0.02
582 Als chef gratis bier kan ik dit niet over mijn kant laten gaan. Van Nispen SP 0.01
583 Ik geef toe dat ik en mijn fractiegenoten weleens zo'n motie indienen. Van Nispen SP 0.02
584 Maar het is een politieke opvatting van de heer Bontenbal als hij deze moties op een hoop gooit en zegt: die moet je dus niet indienen. Van Nispen SP 0.04
585 Het is prima om daar met deze motivering tegen te stemmen. Van Nispen SP 0.01
588 Maar je kunt ook de politieke opvatting hebben — dat is mijn politieke opvatting — dat je dan als Kamer een uitspraak doet over iets wat je belangrijk vindt en dat je de bal legt bij de regering. Van Nispen SP 0.01
589 Die moet dan met al die duizenden deskundige ambtenaren financiering of dekking zoeken voor de ingewikkelde beleidskeuzes die inderdaad gemaakt moeten worden over iets wat de Kamer zo belangrijk vindt. Van Nispen SP 0.01
590 Nogmaals, daarover zullen we van mening blijven verschillen. Van Nispen SP 0.01
591 Maar je kunt niet zeggen dat al die moties dus niet deugen en niet ingediend zouden moeten worden. Van Nispen SP 0.02
592 Althans, dat is niet mijn opvatting en ik bestrijd dat dus om die reden. Van Nispen SP 0.3
593 Mijn opvatting is dat fracties, als die hun eigen werk serieus nemen, zeer terughoudend zouden moeten zijn in het indienen en steunen van dit soort moties. Bontenbal CDA 0.01
594 Ik vind dat een financieel woordvoerder in elke fractie — ik heb gelukkig een financieel woordvoerder die daar altijd streng op toeziet — naar dit soort moties moet kijken. Bontenbal CDA 33.3
595 Want het is wel heel erg goedkoop om te zeggen: lonen omhoog, prijzen omlaag, iedereen gratis bier en wij zijn de leukste partij van Nederland. Bontenbal CDA 0.08
596 Als u die moties communiceert, meneer Van Nispen, is het effect namelijk dat mijn mailbox volloopt met vragen over waarom ik daar niet voor ben. Bontenbal CDA 0.16
597 Dan moet ik uitleggen dat wij als fractie een andere wijze hanteren, namelijk dat wij alles wat financieel niet klopt, niet zomaar steunen. Bontenbal CDA 0.03
598 Met deze motiecultuur veroorzaken we dus ook heel veel gedoe bij andere fracties. Bontenbal CDA 0.01
599 Die moeten zich verdedigen, terwijl die soms inderdaad maar vijf Kamerleden hebben. Bontenbal CDA 0.03
600 Wij stemmen misschien over 4.000 moties per jaar, maar ik kan niet 4.000 keer uitleggen waarom ik voor of tegen iets stem. Bontenbal CDA 0.03
601 Ik vind dat er een eerlijk debat over politieke opvattingen tussen partijen moet plaatsvinden. Bontenbal CDA 0.01
604 Ik vind het prima als dat ideologisch is, maar ik vind dat wij elkaar niet op een juiste manier benaderen als het op deze manier gaat. Bontenbal CDA 0.01
610 Ik dacht: de heer Bontenbal staat hier heel fideel om te zorgen dat wij als Kamer wat efficiënter gaan werken en te zeggen dat de motiedruk omlaag moet omdat mensen door de bomen het bos niet meer zien. Markuszower PVV 0.01
612 Ik hoor de heer Bontenbal tegen de heer Van Nispen zeggen dat hij het vervelend vindt om zijn standpunten uit te leggen aan zijn achterban. Markuszower PVV 0.02
613 Hij vindt het vervelend om geconfronteerd te worden met moties waarna de kiezer aan de volksvertegenwoordiger vraagt: "HĂ©, volksvertegenwoordiger, waarom stemt u nou zoals u gestemd heeft? Markuszower PVV 0.03
614 Waarom bedrijft u politiek nou op de manier waarop u die bedrijft?" Markuszower PVV 0.01
615 Dan vraag ik aan de heer Bontenbal: dat is toch ook een kerntaak van de volksvertegenwoordiger? Markuszower PVV 0.01
617 Het is toch leuk om met de achterban, groot of klein, in gesprek te gaan en te blijven? Markuszower PVV 0.01
620 Ik vind het overigens prachtig dat mijn collega van de PVV nu een pleidooi houdt om de kerntaken als volksvertegenwoordiger serieus te nemen. Bontenbal CDA 3.15
623 Ik krijg heel veel appjes over allerlei moties en die krijgen allemaal een antwoord. Bontenbal CDA 0.01
625 Ik leg wel liever een ideologisch standpunt uit dan dat ik constant moties weg aan het tikken ben. Bontenbal CDA 0.01
626 Er is geen onduidelijkheid over wat wij vinden, maar over het stemgedrag. Bontenbal CDA 4.36
627 Stel dat dat zo is omdat het in een van de categorieën valt die ik beschrijf, bijvoorbeeld omdat er wordt getreiterd of wat dan ook. Bontenbal CDA 0.01
628 Dat is niet de reden waarom ik volksvertegenwoordiger ben geworden. Bontenbal CDA 0.57
629 Het misleidt heel veel mensen, omdat ze denken dat het hier zo werkt. Bontenbal CDA 0.01
630 In alle serieusheid, want net was ik misschien een beetje gekscherend. Markuszower PVV 0.01
631 Ik kan me toch voorstellen dat uw fractie of onze fractie weinig vragen krijgt over de onzinmoties, om die zo maar te noemen. Markuszower PVV 0.02
632 De vraag van de kiezer gaat, zo is mijn ervaring, over belangwekkende moties, over moties waar mensen zich druk over maken. Markuszower PVV 2.31
633 Ik kan mij niet voorstellen dat de vragen over het stemgedrag, die confronterende vragen, minder gaan worden als we een motiequotum zouden hanteren. Markuszower PVV 0.01
634 Sterker nog, ik denk — dit is een serieuze interruptie — dat als we een motiequotum hanteren, alle fracties zulke geconcentreerde, gefocuste en scherpe moties gaan indienen dat het aantal vragen waar de heer Bontenbal nu te vaak mee geconfronteerd wordt, gaat toenemen en niet gaat afnemen. Markuszower PVV 16.05
636 Als het aantal vragen toeneemt omdat moties scherper worden, zonder dat er in die moties allerlei politieke spelletjes versleuteld zitten, zou mij dat een lief ding waard zijn. Bontenbal CDA 0.01
637 Dat zou namelijk betekenen dat de kiezer geĂŻnteresseerd is in wat wij hier doen en ideologisch met ons daarover in debat wil. Bontenbal CDA 0.01
640 Alleen, nu ben ik te vaak bezig met dingen wegkoppen die doorgaans gewoon verwarrend zijn. Bontenbal CDA 0.01
641 Ik geef nog een aantal categorieën en dan wordt het wel duidelijk. Bontenbal CDA 1.69
647 Het zijn moties die niet bedoeld zijn om het regeringsbeleid te veranderen, maar om ophef te genereren. Bontenbal CDA 0.05
648 Het zijn moties waar verongelijkt mee kan worden gewapperd. Bontenbal CDA 0.01
649 Een fractie suggereert ten onrechte dat de regering of een andere fractie iets van plan is, om dat vervolgens per motie ongedaan te maken. Bontenbal CDA 0.1
650 Een voorbeeld hiervan is het ten onrechte suggereren dat de regering en andere partijen een vaccinatieplicht willen invoeren, om vervolgens per motie de regering te verzoeken geen vaccinatieplicht in te voeren. Bontenbal CDA 36.08
651 Het doel is overduidelijk: als de motie wordt verworpen omdat deze overbodig is, dan kan de indiener op social media met veel misbaar betogen dat de regering dus blijkbaar toch een vaccinatieplicht wil invoeren. Bontenbal CDA 0.02
653 De treitermotie is een vergelijkbare categorie, die vooral als doel heeft andere partijen of collega's politiek te beschadigen. Bontenbal CDA 0.01
654 Dit zijn moties die partijen indienen om vervolgens de uitslag op sociale media te delen. Bontenbal CDA 0.01
655 Dat zijn de plaatjes met de rode en groene bolletjes. Bontenbal CDA 0.23
656 Zij weten dat andere partijen zich dan moeten verdedigen voor hun voor- of tegenstem. Bontenbal CDA 0.12
657 De context en de redenen waarom partijen voor of tegen stemmen, worden weggelaten, maar het doel is bereikt, namelijk je politieke tegenstander zwartmaken. Bontenbal CDA 0.07
658 Dit type motie heeft helaas vaak effect, omdat partijen door het grote aantal moties vaak geen tijd hebben om uitgebreid hun stemgedrag toe te lichten. Bontenbal CDA 0.06
659 De vierde categorie: de "mooi idee maar niet uitvoerbaar"-motie. Bontenbal CDA 0.47
660 Sommige moties verzoeken om een maatregel of oplossing die in zichzelf lovenswaardig is, maar waarvan de uitvoering niet of slecht mogelijk is. Bontenbal CDA 0.36
661 Het oordeel van het kabinet kan daarom negatief zijn, omdat de motie in de praktijk niet uitvoerbaar is of tot veel complexiteit in de uitvoering leidt. Bontenbal CDA 0.06
662 Het bijzondere is dat de Kamer regelmatig klaagt over problemen in de uitvoering van overheidsbeleid, maar zelf regelmatig moties aanneemt die zorgen voor die problemen in de uitvoering. Bontenbal CDA 0.02
663 Dit is ook de kritiek die wordt geuit in de rapporten van de verschillende parlementaire enquĂŞtes. Bontenbal CDA 0.01
665 Moties zijn regelmatig bedoeld om iets binnen te halen wat eigenlijk al is toegezegd door het kabinet, al staand beleid is of in een coalitieakkoord staat. Bontenbal CDA 0.08
666 Het is dan lastig om tegen de motie te stemmen, want ja, we zijn hier bang voor beeldvorming. Bontenbal CDA 0.01
667 Maar het zou goed zijn als overbodige moties ontraden werden door bewindspersonen en ook niet werden aangenomen door de Kamer. Bontenbal CDA 0.02
670 Soms worden twee of meerdere vergelijkbare moties ingediend door verschillende partijen. Bontenbal CDA 0.01
671 Dan kan het zijn dat een partij voor de ene motie stemt en tegen de andere. Bontenbal CDA 0.01
672 De reden waarom die meerdere moties worden ingediend, is soms dat partijen graag de credits willen hebben voor het indienen van die motie. Bontenbal CDA 3.6
673 Gelukkig worden moties door partijen ook regelmatig "in elkaar geschoven", zoals we dat hier noemen. Bontenbal CDA 0.01
675 Soms doen fracties dat niet, omdat ze toch graag die motie op hun naam willen hebben staan. Bontenbal CDA 1.86
676 Maar is de heer Bontenbal het met mij eens dat we dualisme door de shredder gooien als fracties automatisch een ontraden motie weg gaan stemmen? Vermeer BBB 0.02
678 Ik heb al weleens over die appreciaties gezegd dat je het alleen aangeeft als iets juridisch niet kan, met daarbij het artikel waarom dat zo is, en dat je je anders van een appreciatie onthoudt. Vermeer BBB 0.02
679 Zo'n appreciatie slaat namelijk helemaal nergens op, want wij gaan gewoon zelf over hoe wij hier stemmen. Vermeer BBB 0.01
681 Het kabinet zou hoogstens kunnen zeggen: "Let even op. Vermeer BBB 0.01
682 Wij hebben hier een batterij aan ambtenaren en juristen achter ons. Vermeer BBB 0.01
683 Wij kunnen iets beter en sneller toetsen of iets juridisch kan." Laat ze dat aangeven met het wetsartikel erbij, zoals ik al zei. Vermeer BBB 0.02
685 Hebben we dan straks niet ook gewoon veel minder moties nodig? Vermeer BBB 0.01
686 Dan stemmen wij hier gewoon vanuit het Kamergevoel en zijn we minder bezig met "ontraden", "oordeel Kamer" en allemaal dat soort gedoe. Vermeer BBB 0.03
688 Ik heb dus niet gezegd of niet willen zeggen dat wij standaard ontraden moties moeten wegstemmen. Bontenbal CDA 0.04
689 Dat zou heel raar zijn, want dan ga je constant een kabinet volgen. Bontenbal CDA 0.01
691 Ik lees het nog even voor: "Maar het zou goed zijn als overbodige moties ontraden werden door bewindspersonen en ook niet werden aangenomen door de Kamer." Bontenbal CDA 0.02
692 Dus overbodige moties moeten niet worden aangenomen door de Kamer. Bontenbal CDA 0.01
694 Ik zeg hiermee dus niet dat ontraden moties altijd door de Kamer moeten worden weggestemd. Bontenbal CDA 0.08
696 Overbódige moties moeten worden weggestemd door de Kamer, niet ontráden moties. Bontenbal CDA 0.01
698 Nu doet de heer Bontenbal iets wat volstrekt onlogisch is. Vermeer BBB 0.01
700 De heer Bontenbal is voor mijn gevoel echt met een theoretische exercitie bezig, die wel de tijd vult, maar geen enkele oplossing biedt. Vermeer BBB 0.22
701 Is de heer Bontenbal dat eigenlijk achteraf ook wel met mij eens? Vermeer BBB 0.01
703 U schendt de wetten van de logica een beetje, vind ik. Bontenbal CDA 0.01
704 Uw redenering zit een beetje in categorie: "Ik pas in mijn regenjas. Bontenbal CDA 0.01
708 Ik zeg heel simpel dat overbodige moties door een regering zouden moeten worden ontraden omdat ze overbodig zijn, en dat fracties overbodige moties ook niet zouden moeten willen steunen. Bontenbal CDA 0.1
710 Het was een leuk voorbeeld van die regenjas en die tas, maar dat heeft hier helemaal niets mee te maken. Vermeer BBB 0.01
711 Het gaat erom dat als die appreciatie ontraden is, die ontraden is en dat als daar nog weer verschillende categorieën in komen, dat gewoon niet werkbaar is. Vermeer BBB 0.01
712 Maar ik zeg dus niet dat een ontraden motie door de Kamer moet worden weggestemd. Bontenbal CDA 0.04
716 Ik zeg: overbodige moties zou je als fractie niet moeten willen steunen. Bontenbal CDA 0.02
718 Ik denk eigenlijk dat rest van de Kamer dit heel goed begrijpt. Bontenbal CDA 0.01
721 De heer Bontenbal kan een konijn "een kat" noemen en dan vervolgens zeggen: alle katten mag je hetzelfde behandelen, behalve diegenen die oorspronkelijk konijn waren. Vermeer BBB 0.12
724 Ik denk dat iedereen die luistert of kijkt, het gewoon begrepen heeft. Bontenbal CDA 0.01
726 De zevende categorie is de "als ik het zo mag lezen dat"-motie. Bontenbal CDA 0.05
727 Heel regelmatig krijgt de motie een eigen interpretatie van de bewindspersoon. Bontenbal CDA 0.02
728 Je hoort de minister dan zeggen "als ik de motie zo mag lezen dat …". Bontenbal CDA 0.05
729 In de meeste gevallen wordt de motie dan zodanig uitgekleed dat deze weinig meer voorstelt. Bontenbal CDA 0.01
730 Het Kamerlid kan dan zeggen dat zijn motie is aangenomen, maar in de praktijk stelt de motie weinig meer voor. Bontenbal CDA 26.87
731 De achtste categorie is de "we bemoeien ons met iets waarover we niet gaan"-motie. Bontenbal CDA 0.01
732 De Kamer wil zich ook nog weleens bemoeien met zaken waarover ze niet gaat, bijvoorbeeld beleid waarvoor gemeenten verantwoordelijk zijn. Bontenbal CDA 5.34
733 De Tweede Kamer moet zich bijvoorbeeld niet bemoeien met parkeerbeleid in een gemeente, want daar is de gemeenteraad voor. Bontenbal CDA 0.88
734 Het kan ook gaan om bemoeienis met bijvoorbeeld een toezichthouder of een onafhankelijke organisatie. Bontenbal CDA 0.1
735 Een tegenstem op zo'n motie betekent dan: we gaan er niet over. Bontenbal CDA 0.13
738 De heer Bontenbal vindt dan dus ook dat we hier geen moties meer zouden moeten indienen die gaan over de regering van een ander land of beleid dat in een ander land uitgevoerd wordt. Vermeer BBB 0.03
740 Nee, want het past bij de internationale verhoudingen dat landen elkaar ergens op aan kunnen spreken. Bontenbal CDA 0.01
742 Maar het punt is hier dat we het huis van Thorbecke hebben en dat verschillende overheidslagen bepaalde bevoegdheden hebben gekregen. Bontenbal CDA 0.02
743 De Tweede Kamer gaat bijvoorbeeld niet over het parkeerbeleid van gemeentes, want wij hebben heel expliciet tegen gemeentes gezegd: dat is jullie taak. Bontenbal CDA 0.07
744 Nou, als er dus een motie komt die de regering verzoekt het parkeerbeleid in Woudrichem op een andere manier in te regelen, zeggen wij: daar gaan we dus niet over. Bontenbal CDA 0.17
745 Als je er wel over wilt gaan, moet je eerst de bevoegdheid vanuit de gemeente Woudrichem terugtrekken naar de Tweede Kamer, en pas dan ga je er weer over. Bontenbal CDA 13.19
747 We hebben niet voor niks grenzen gemaakt, we hebben niet voor niks soevereiniteit afgesproken en we hebben niet voor niks allemaal eigen parlementen. Vermeer BBB 0.02
748 Net zoals ik het gewoon onbestaanbaar vind dat een ander land zich bemoeit met datgene wat wij hier beslissen, vind ik ook dat wij ons niet zo vaak zouden moeten bemoeien met wat er in andere landen gebeurt. Vermeer BBB 0.01
749 Of we kiezen ervoor om te zeggen: dat vinden we prima. Vermeer BBB 0.01
750 Maar dan is het toch ook logisch om iets te zeggen over een provincie of een gemeente? Vermeer BBB 0.01
751 Daar zijn we uiteindelijk juridisch op dat moment misschien niet verantwoordelijk voor, maar we zijn als volksvertegenwoordigers toch verantwoordelijk voor alles wat er in dit land gebeurt? Vermeer BBB 11.44
753 We moeten toch een oproep kunnen doen, net als dat sommige mensen het fijn vinden om regeringsleiders van andere landen de maat te nemen? Vermeer BBB 0.01
755 Ik denk dat je elkaar in de internationale betrekkingen kunt aanspreken, maar als de Tweede Kamer een motie zou indienen "verzoekt de regering in Rusland een kerncentrale te bouwen of te sluiten", dan zou dat een gekke motie zijn, omdat we daar niet over gaan. Bontenbal CDA 0.03
756 Dus als u een vergelijking zou willen maken met andere landen, dan zou dit, denk ik, de meest accurate vergelijking zijn. Bontenbal CDA 0.01
759 Ik heb meegeschreven met de motiecategorieën, want ik had daar ook een vraag over in mijn eerste termijn. Ergin DENK 0.01
764 Dan wil ik nog even wachten, voorzitter, maar wel als dit niet wordt meegerekend als interruptie. Ergin DENK 0.01
765 Ik ben ze überhaupt niet aan het tellen, maar u brengt me wel op ideeën. voorzitter None 0.02
767 In de spreekt-uitmotie spreekt de Tweede Kamer zich ergens over uit. Bontenbal CDA 0.02
768 Steeds vaker zijn deze moties vooral bedoeld om andere fracties klem te zetten, bijvoorbeeld: spreekt uit dat racisme verboden moet worden. Bontenbal CDA 0.01
770 Maar een fractie wil nog weleens op X concluderen: zie je wel, fractie Y wil racisme niet veroordelen, foute boel. Bontenbal CDA 0.01
772 Als CDA-fractie hebben we besloten om normaliter geen spreekt-uitmoties te steunen, tenzij er echt een uitspraak van de Kamer nodig is. Bontenbal CDA 0.02
773 Dan denken wij bijvoorbeeld aan een categorie als de steun aan OekraĂŻne, waarin je ook iets uitspreekt voor de lange termijn. Bontenbal CDA 0.01
775 Als iemand een betere term heeft, dan houd ik mij aanbevolen. Bontenbal CDA 0.01
776 Dat is de motie die onnodig te gedetailleerd is en iets vraagt aan de regering wat ook op een andere manier geregeld zou kunnen worden. Bontenbal CDA 0.03
777 Hier zou namelijk ook een toezegging kunnen volstaan. Bontenbal CDA 0.01
778 Ik heb één uitzondering meegenomen, van een motie die ik toch ga citeren. Bontenbal CDA 0.01
779 Daar staat in het dictum: "Verzoekt de regering een structureel overleg te organiseren tussen het Rijk en het platform Groeiagenda Zuid-Holland". Bontenbal CDA 0.01
780 Moet de Kamer nou dit soort dingen indienen en aannemen? Bontenbal CDA 0.01
781 Ik vind van niet — en ik mag het zeggen, want het was mijn eigen motie. Bontenbal CDA 0.03
784 Ik had per ongeluk de "mooie ideeën maar niet uitvoerbaar"-motie als twee aparte categorieën genoteerd. Ergin DENK 0.01
787 In mijn eerste termijn had ik ook de pitspoezen- en de boterham-met-hagelslagmotie aangehaald. Ergin DENK 0.01
788 Ik wil beter begrijpen waarom de heer Bontenbal met dit voorstel komt. Ergin DENK 0.01
790 Gaat het hem nou om de — ik weet niet of het een goede term is, maar ik heb 'm al een paar keer horen vallen — onzinmotie? Ergin DENK 0.02
791 Ik vind geen enkele motie onzin, maar laten we stellen dat we de conclusie zouden kunnen trekken dat sommige moties onzin zijn. Ergin DENK 0.48
792 Of gaat het hem om de moties waarvan de indiener bij voorbaat al weet dat die geen meerderheid gaat halen? Ergin DENK 0.01
793 Even los van de inhoudelijke argumenten, ben ik even benieuwd naar het volgende: welke soort motie irriteert hem het meest? Ergin DENK 0.01
794 Nu ga ik toch weer terug naar wat de Tweede Kamer zelf zegt: het instrument is bot geworden. Bontenbal CDA 0.02
795 Ik probeer nu een aantal categorieën te geven waarbij ik denk dat dat zo is. Bontenbal CDA 0.01
796 In mijn voorstel geef ik geen oordeel over uw moties. Bontenbal CDA 0.01
797 Collega Van Nispen heeft namelijk gelijk als hij zegt: wie bepaalt dat dan? Bontenbal CDA 37.32
798 Een motie indienen waarvan je weet dat die verworpen wordt: dat moet natuurlijk kunnen. Bontenbal CDA 0.01
799 Want je kunt gewoon gelijk hebben terwijl een meerderheid je toch ongelijk geeft. Bontenbal CDA 0.01
800 Dus als een kwalitatief goede motie bij voorbaat niet zo veel kans maakt, dan zou ik dat geen reden vinden om 'm niet in te dienen. Bontenbal CDA 0.01
801 Maar als het gewoon een politiek vluggertje is, of in een van die tien categorieën valt ... Daar kun je natuurlijk allerlei discussies over hebben, want daar zitten allerlei gradaties in. Bontenbal CDA 0.01
803 Maar dan nog: ik leg in mijn voorstel geen kwaliteitscriterium aan voor de moties. Bontenbal CDA 0.02
804 Ik schets nu alleen, eigenlijk ook een beetje voor de mensen die kijken en die me constant vragen waarom ik moties x, y en z niet steun, wat er hier gebeurt en waarom we deze discussie ĂĽberhaupt voeren in de Kamer. Bontenbal CDA 0.05
805 Mijn voorstel behelst geen kwaliteitscriterium dat de kwaliteit van moties van anderen beoordeelt. Bontenbal CDA 0.01
807 Door schaarste te creëren leggen we er bij fracties wat druk op om de kwaliteit te bewaken. Bontenbal CDA 0.22
808 Bij DENK wringt de schoen omdat je met een motiequotum de volgende situatie kan krijgen. Ergin DENK 0.01
811 We hebben te maken met een kabinet dat dit land naar de mening van DENK aan het slopen is. Ergin DENK 0.05
812 Dat zien we niet alleen bij de mogelijkheid om de btw van 21% te verhogen, maar ook bij sommige uitingen. Ergin DENK 0.02
813 We hebben gezien dat de minister-president heel makkelijk zei: we moeten jongens met een migratieachtergrond strenger straffen, door te kijken of we hun dubbele paspoort kunnen afpakken. Ergin DENK 0.03
814 We hebben een staatssecretaris gehad die voor de camera riep dat een groot deel van de islamitische jongeren de Nederlandse normen en waarden niet onderschrijven. Ergin DENK 87.36
815 Op dat moment is een motie het middel om de emoties die in het land leven ... Heel veel mensen maken zich zorgen als het kabinet met dit soort uitingen komt en er daar in vak K uitspraken worden gedaan die we van het meest rechtse deel van dit huis gewend zijn. Ergin DENK 0.03
816 Wat gaan we doen als het kabinet ergens in oktober van dit jaar zo'n vreselijke uitspraak doet — die kans is aanzienlijk — terwijl DENK al zijn 153ste motie heeft ingediend? Ergin DENK 0.38
817 Wat moeten wij als Kamer dan doen, als we geen moties meer kunnen indienen? Ergin DENK 0.01
818 Ben ik als Kamerlid — dit geldt ook voor de heer Bontenbal als het gaat om een onderwerp dat voor hem belangrijk is— op dat moment geen tandeloze tijger? Ergin DENK 0.01
820 Waarom denkt u zo'n debat te kunnen voeren met zo'n motie? Bontenbal CDA 0.01
821 Waarom roept u ze niet in een debat of in het mondelinge vragenuur ter verantwoording? Bontenbal CDA 0.01
822 U krijgt podia bij media om uw verhaal te vertellen. Bontenbal CDA 0.02
823 Dan is een motie toch het minst sterke middel om je ongenoegen daarover duidelijk te maken? Bontenbal CDA 0.01
824 De Tweede Kamer heeft toch heel veel instrumenten om een kabinet ter verantwoording te roepen? Bontenbal CDA 0.01
826 Ik zou collega Ergin willen vragen: zijn we, even reflecterend, niet te polariserend met die moties? Bontenbal CDA 0.01
828 Helpen we onszelf en het parlementaire debat daarmee? Bontenbal CDA 0.01
829 Of zijn we elkaar een beetje vliegen aan het afvangen, om een paar mensen tegen elkaar op te stoken? Bontenbal CDA 0.01
832 Ik denk dat we onszelf tekortdoen door zo te werk te gaan. Bontenbal CDA 0.01
833 Ik wil u absoluut niet tandeloos maken, maar ik denk dat u genoeg manieren heeft om uw standpunt luid en duidelijk te maken. Bontenbal CDA 0.01
834 Dat mag ook fel, want ik ben niet bang voor een ideologisch debat. Bontenbal CDA 0.01
835 Maar doe het gewoon met de instrumenten die ons ter beschikking staan. Bontenbal CDA 0.01
838 Een motie dien je niet alleen in om een uitspraak te doen of om het kabinet of de regering te vragen om een bepaalde richting op te gaan. Ergin DENK 0.15
839 Je wil ook gevolgen geven aan hoe een bewindspersoon handelt of hoe een bewindspersoon optreedt. Ergin DENK 0.01
840 Toen het bijvoorbeeld ging om staatssecretaris Nobel, hadden wij zoiets van: dit is voor ons reden genoeg om het vertrouwen nu al op te zeggen. Ergin DENK 0.37
842 Maar stel dat je motie 153 al hebt ingediend en zo'n staatssecretaris, precies op het moment dat je de 154ste motie moet indienen, zo'n uitspraak doet. Ergin DENK 0.02
843 Als het "zwaard van Bontenbal", zoals ik het gekscherend noem, eenmaal is gevallen, kan je zo'n motie niet meer indienen. Ergin DENK 2.36
844 Ik wil als Kamerlid de ruimte hebben om zo'n bewindspersoon dan naar huis te sturen. Ergin DENK 0.01
849 In het voorstel van de heer Bontenbal is daar gewoon totaal geen ruimte voor. Ergin DENK 0.01
851 Nogmaals, u kunt het als polariserend zien, meneer Bontenbal, maar de uitspraken die in dit huis worden gedaan en die door dit kabinet worden gebezigd, raken mij persoonlijk. Ergin DENK 12.64
852 Ze raken mijn familie en de mensen om me heen die ik liefheb. Ergin DENK 10.88
855 De mensen in het land hebben mij het vertrouwen gegeven in de zin van: "Beste Dogukan, wij vinden dat je je hiertegen moet verzetten; hier is mijn stem, die ik aan jou toevertrouw, en ga aan de slag." Ergin DENK 1.25
860 Ik denk dat u heel veel instrumenten heeft om hier een stem te geven aan mensen die u vertegenwoordigt. Bontenbal CDA 0.01
862 Een beperking van het aantal moties maakt dat dus niet minder. Bontenbal CDA 2.81
863 Ik kom straks nog terug op het punt van de motie van wantrouwen. Bontenbal CDA 0.01
871 We hebben een mooi lijstje gehoord van tien categorieën. Postma NSC 0.01
873 Ik zou daar zelf ook nog andere categorieën bij kunnen doen. Postma NSC 0.01
875 Dat is ook zo'n motie waarvan je denkt: wat gaan we hier nou mee doen? Postma NSC 0.01
876 Er wordt een onderzoek van een ton gevraagd, maar vervolgens is er nog geen besluit. Postma NSC 0.01
878 In mijn inbreng vertelde ik over mijn eigen ervaringen met het maken van moties. Postma NSC 0.01
879 Ik was heel trots op de eerste aangenomen motie, maar een nestor van de ChristenUnie zei tegen mij: die motie is dus veel te zwak. Postma NSC 0.02
880 Dat leerde mij dat het maken van een motie een vak is. Postma NSC 0.37
884 De minister vraagt dan of de motie op een bepaalde manier geĂŻnterpreteerd kan worden. Postma NSC 0.04
885 Dan is het simpele antwoord: nee, minister, de motie hoort zĂł te zijn. Postma NSC 0.01
886 Dát is als je beleid aan het veranderen bent en als je motie scherp is. Postma NSC 0.01
887 Mijn vraag aan de heer Bontenbal is dus eigenlijk of het niet veel belangrijker is dat wij als Kamerleden dat vak van moties schrijven tot in de puntjes beheersen dan dat we al die categorieën, quota en al dat soort dingen opstellen waar we het nu over hebben. Postma NSC 0.06
891 Bij wat grotere fracties worden Kamerleden ook opgeleid in het Kamerwerk. Bontenbal CDA 0.01
892 Maar als u een voorstel indient dat dit breed voor de Kamer organiseert, ga ik daar met een open blik naar kijken. Bontenbal CDA 0.01
893 Ik zie het alleen niet als een alternatief voor het voorstel dat hier ligt. Bontenbal CDA 0.01
896 Ik herinner mij het vroegere klasje van Wim van de Camp van het CDA. Postma NSC 0.05
899 Maar ik zou hiervoor geen voorstel willen indienen, want dit is iets wat we zelf moeten doen. Postma NSC 0.01
900 Dit is het vak dat wij moeten beheersen en waar wij elkaar ook scherp op moeten houden. Postma NSC 0.01
901 Ik zie eigenlijk veel te weinig dat wij elkaar iets teruggeven zoals: deze motie is eigenlijk niet goed en voldoet hier niet aan. Postma NSC 0.01
902 Als we dat debat eerder met elkaar aangaan, hebben wij geen quota nodig. Postma NSC 0.01
905 Ik wilde nog iets zeggen over de "alles op alles zetten"-motie, maar die laat ik maar even zitten. Bontenbal CDA 0.01
907 Die stond eerst in het lijstje, maar er zijn soms onderzoeksmoties waarmee je wel degelijk een onderzoek wil vragen. Bontenbal CDA 0.01
909 Wat een "alles op alles"-motie is, zou ik ook niet een-twee-drie weten. voorzitter None 0.01
910 Ik zou zeggen dat dat geen motie is die meteen verkeerd is, maar als je gaat zoeken op de frequentie waarmee we in de Kamer tegenwoordig moties indienen waarin we de regering verzoeken om alles op alles te zetten om iets te realiseren … Bontenbal CDA 0.01
912 Ik heb het gisteren even gegoogeld: 175 keer in de afgelopen tijd. Bontenbal CDA 0.01
919 Daar moet je dan dus "in enige mate ervoor inzetten" of zoiets van maken. voorzitter None 0.01
921 Of er gewoon nog eens goed over nadenken of je de motie wil indienen. Bontenbal CDA 0.01
924 Ik ga nu alles op alles zetten om de gestelde vragen te beantwoorden. Bontenbal CDA 0.01
928 Een aantal fracties hebben gesteld dat het voorstel in strijd is met de Grondwet. Bontenbal CDA 0.03
929 Er werd meermaals een opinie geciteerd van professor Voermans in de NRC. Bontenbal CDA 0.02
930 Het voorstel is naar onze overtuiging niet in strijd met de Grondwet. Bontenbal CDA 0.01
931 In de Grondwet wordt de motie als instrument zelf niet benoemd. Bontenbal CDA 0.02
932 Andere instrumenten, zoals het recht op informatie in artikel 68, worden wel genoemd. Bontenbal CDA 0.01
933 De Grondwet laat volop ruimte aan de Kamer om de bepalingen uit de Grondwet nader in en aan te vullen. Bontenbal CDA 1.4
934 Dat gebeurt in de eerste plaats in het Reglement van Orde, dat de Kamers zelf — elk afzonderlijk én in verenigde vergadering — vaststellen. Bontenbal CDA 0.01
935 In het Reglement van Orde worden regels gesteld voor fracties en groepen. Bontenbal CDA 0.01
937 Dat geldt ook voor het voorzitterschap, het dagelijks bestuur, Kamercommissies, de plenaire vergadering enzovoorts. Bontenbal CDA 0.04
938 Volgens professor Voermans staat artikel 67 van de Grondwet een dergelijke maximering niet toe. Bontenbal CDA 0.01
939 Ik citeer professor Voermans uit het artikel in NRC: "In dat artikel staat dat de Kamers, mits meer dan de helft van het aantal zitting hebbende leden ter vergadering aanwezig is, kunnen vergaderen en besluiten waarover ze maar willen. Bontenbal CDA 0.03
940 Door moties te maximeren, beperk je de grondwettelijke beraadslagings- en stemmingsvrijheid." Bontenbal CDA 24.72
941 In artikel 67 van de Grondwet staat echter, en dan citeer ik de Grondwet: "De kamers mogen elk afzonderlijk en in verenigde vergadering alleen beraadslagen of besluiten, indien meer dan de helft van het aantal zitting hebbende leden ter vergadering aanwezig is." Bontenbal CDA 0.02
942 "Besluiten worden genomen bij meerderheid van stemmen." Bontenbal CDA 0.06
944 "Over zaken wordt mondeling en bij hoofdelijke oproeping gestemd, wanneer één lid dit verlangt." Bontenbal CDA 0.01
945 In dit artikel staat dus uitdrukkelijk niet dat de Kamer over ieder onderwerp in vrijheid kan praten of beslissen; dit kan er hoogstens indirect uit worden afgeleid. Bontenbal CDA 0.04
946 Wij vinden de uitleg van artikel 67 door professor Voermans dus te ruim. Bontenbal CDA 0.01
947 Daar komt ook bij dat er nu allerlei beperkingen zijn aangebracht in de beraadslaging en besluiten, die dan in de lezing van professor Voermans ook ongrondwettelijk zouden zijn. Bontenbal CDA 0.02
949 Tijdens het mondelinge vragenuur mogen er geen interrupties worden gepleegd en mogen er ook geen moties worden ingediend. Bontenbal CDA 0.16
950 De beperking aan de spreektijd tijdens debatten is wel degelijk een beperking aan het beraadslagen en besluiten; je kunt als Kamerlid immers minder punten aandragen en minder moties indienen in een tweeminutendebat. Bontenbal CDA 0.13
951 In het Reglement van Orde zijn ook beperkingen opgenomen ten aanzien van groepen en afsplitsers: hun wordt minder spreektijd toegekend. Bontenbal CDA 0.01
953 En ook worden er beperkingen gesteld aan de inhoud van een motie. Bontenbal CDA 0.07
954 Deze moet namelijk betrekking hebben op het onderwerp dat in het debat is behandeld. Bontenbal CDA 0.01
955 Dat staat in ons Reglement van Orde en lijkt me niet ongrondwettelijk. Bontenbal CDA 0.02
957 Tot 2021 gold een ondersteuningseis voor het indienen van moties. Bontenbal CDA 0.01
958 De volgende vraag werd bij het indienen van elke motie gesteld door de voorzitter: "Wordt de indiening van deze motie in voldoende mate ondersteund?" Bontenbal CDA 0.01
960 Anders mocht de motie geen onderdeel zijn van de beraadslaging. Bontenbal CDA 0.01
961 De reden waarom deze ondersteuningseis ooit is ingevoerd, was: voorkomen dat Kamerleden te lichtvaardig moties indienen. Bontenbal CDA 0.01
962 Dit staat ook expliciet in het voorstel dat de in 2021 ingestelde werkgroep onder leiding van Van der Staaij, van de Staatkundig Gereformeerde Partij, deed voor de aanpassing van het Reglement van Orde. Bontenbal CDA 0.02
963 Deze ondersteuningseis is decennialang onderdeel van het Reglement van Orde geweest en is nooit als ongrondwettelijk beoordeeld, terwijl het wel degelijk een inperking was voor het kunnen indienen van moties. Bontenbal CDA 0.02
964 Nu zou iemand kunnen zeggen: ja, maar deze ondersteuningseis staat sinds 2021 niet meer in het Reglement van Orde. Bontenbal CDA 0.02
965 Dat klopt, maar dan wijs ik de Kamer er graag op dat deze ondersteuningseis wel degelijk in het Reglement van Orde van de Eerste Kamer staat: artikel 66, lid 3. Bontenbal CDA 0.03
966 Denkt u dat de chambre de réflexion — onze vrienden in de Eerste Kamer, die zich de hoeders van de rechtsstaat weten — een ongrondwettelijke bepaling in haar Reglement van Orde heeft staan? Bontenbal CDA 0.03
968 Dit voorstel past dus bij de regels die de Kamer zelf in haar Reglement van Orde kan vaststellen over haar werkwijze. Bontenbal CDA 0.01
969 De oorsprong van het instrument van de motie ligt ook in het Reglement van Orde. Bontenbal CDA 0.01
970 De motie is als instrument bedacht door de Kamer en kan dus ook door de Kamer worden aangepast. Bontenbal CDA 0.01
973 Ik denk dat het een stukje uitlokking naar de mensen toe was. Bontenbal CDA 0.01
975 Ik vind dat de heer Bontenbal met verve betoogt waarom volgens hem zijn voorstel wel in lijn zou zijn met artikel 67 van de Grondwet. Van Nispen SP 0.05
978 Ik ben zelf geneigd om die professor te volgen, want het artikel gaat inderdaad over beraadslagen en besluiten, maar als je motiequotum op is, kun je dus als Kamerlid of als fractie over dat onderwerp nog wel beraadslagen, maar er geen besluit meer over laten nemen. Van Nispen SP 0.03
979 Vanwege die interpretatie, die ik althans volg, is dit, denk ik, wel in strijd met artikel 67 van de Grondwet. Van Nispen SP 0.02
981 En het klopt — dat heb ik vorige week ook genoemd — dat spreektijden ook in zekere zin beperkingen vormen, maar dit voorstel gaat volgens mij te ver en komt echt in strijd met dit artikel. Van Nispen SP 0.05
982 Ik denk het niet, ook omdat er gewoon allerlei andere beperkingen zijn. Bontenbal CDA 0.01
983 Die ondersteuningseis heeft inderdaad ook gewoon tot 2021 in het Reglement van Orde gestaan. Bontenbal CDA 0.01
984 Als hier dus een Kamerlid een motie indiende en als er niet meer dan vier handen in de lucht kwamen, was die motie geen onderdeel van de beraadslaging. Bontenbal CDA 0.18
985 Ook een tweeminutendebat is een beperking: als we met elkaar afspreken dat een tweeminutendebat voortaan een eenminuutdebat wordt, hoeveel moties kun je dan indienen? Bontenbal CDA 4.69
987 De facto is die tijdscap die je erop zet ook gewoon een cap op het aantal. Bontenbal CDA 0.01
988 Ik vind het dus een te ruime uitleg van de Grondwet. Bontenbal CDA 0.01
989 Dan zegt u: moeten we nou Voermans geloven of die Bontenbal? Bontenbal CDA 0.01
991 U kan niet op basis van een argument van een ander gaan zeggen dat ik ongelijk heb. Bontenbal CDA 0.01
993 Wij hebben natuurlijk ook staatsrechtgeleerden geraadpleegd. Bontenbal CDA 0.01
995 Het is vervelend dat professor Voermans hier niet in een fractie zit, want dan was het leuk geworden omdat we het debat dan verder hadden kunnen voeren, maar we moeten een debat hier op basis van argumenten voeren en niet op basis van autoriteit. Bontenbal CDA 0.45
997 Dan doen we dat, maar de heer Bontenbal zegt dat hij andere voorbeelden heeft die ook in zekere zin beperken, zoals die ondersteuningseis, de spreektijden, en zo zijn er nog wel meer, en dat dit dus ook kan. Dat is natuurlijk ook geen goed argument, meneer Bontenbal. Van Nispen SP 0.02