Tweede Kamer 🇳🇱

_id 67926d63f54554f729276847
url https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/plenaire_verslagen/detail/2024-2025/45
datetime 2025-01-23 00:00:00

 

Statements

idx statement speaker association score
0 Ik heb mij laten vertellen dat ook Kamerleden naar internetconsultaties kunnen kijken. voorzitter None 0.03
1 Ik open de vergadering van donderdag 23 januari 2025. voorzitter None 0.01
2 Dan danken wij de minister zeer hartelijk voor zijn beantwoording van alle vragen en voor het debat. voorzitter None 1.61
3 Ik deel aan de Kamer mee dat er geen afmeldingen zijn. voorzitter None 0.01
4 Deze mededeling wordt voor kennisgeving aangenomen. voorzitter None 0.01
5 Maar op het privéterrein en in de gebouwen van de instellingen is het aan de instellingen om te besluiten of, en zo ja hoe, demonstraties kunnen doorgaan. Bruins None 0.01
6 Het najaar lukt het me wel om dan het wetsvoorstel in internetconsultatie te leggen. Bruins None 0.29
7 We gaan beginnen met het tweeminutendebat over de Landbouw- en Visserijraad. voorzitter None 0.02
8 Ik heet de minister en de staatssecretaris van LVVN allebei van harte welkom. voorzitter None 0.01
9 Dat geldt ook voor de leden, de mensen op de tribune en iedereen die dit debat digitaal of anderszins volgt. voorzitter None 0.02
10 Niemand kan gedwongen worden tot het doen van aangifte, althans niet door mij en niet door de inspectie. Bruins None 0.2
11 Ik laat het aan de heer Stoffer of hij deze motie in stemming wil brengen, maar het onderzoek naar de meld- en klachtvoorziening loopt. Bruins None 0.03
12 Zij spreekt namens de fractie van GroenLinks-Partij van de Arbeid. voorzitter None 0.02
13 Bovendien heb ik de heer Stoffer zojuist de toezegging gedaan om in het eerstvolgende gesprek dat ik met de universiteiten heb, met hen te bespreken dat zij zorgen voor een veilig meldpunt specifiek voor Joodse studenten, zodat die weten dat zij daar veilig naartoe kunnen, op elke universiteit. Bruins None 0.02
14 Verder kan ik de NCAB ook niet opdragen wat deze wel of niet doet, omdat de NCAB niet valt onder mijn verantwoordelijkheid, maar onder die van JenV. Bruins None 0.04
15 Ik heb een motie en twee vragen, en ik begin maar even met die twee vragen. Bromet GroenLinks-PvdA 0.02
16 De eerste vraag is volgens mij heel simpel te beantwoorden: als je de wet wijzigt, verbetert daarmee de natuur? Bromet GroenLinks-PvdA 0.01
17 De tweede vraag is of het nodig is om de natuur te verbeteren in Nederland. Bromet GroenLinks-PvdA 40.21
18 Echt tot slot wil ik ook graag spreken tot alle vreedzame studenten, want van hen zijn er ook heel veel in dit land, die zich uitspreken voor mensenrechten en tegen de oorlog. Stultiens GroenLinks-PvdA 7.61
19 Samenwerkingen worden individueel beoordeeld en niet per land. Bruins None 0.01
20 Bovendien is het niet aan het kabinet om samenwerkingen te verbieden, tenzij er internationale sancties van kracht zijn. Bruins None 0.04
21 De heer Van der Hoeff vroeg of ik demonstraties op campussen kan verbieden. Bruins None 0.02
22 Ik heb deze motie gemaakt omdat ik tijdens het debat gevraagd heb naar de strategie van de minister als het gaat om de onderhandelingen voor een nieuwe derogatie. Bromet GroenLinks-PvdA 0.03
23 Ik ben daar zelf helemaal geen voorstander van, maar regeren is vooruitzien. Bromet GroenLinks-PvdA 6.4
24 Ik heb het idee dat het nu een soort plan zonder begin en eind is, een beetje kletsen op niks af. Bromet GroenLinks-PvdA 0.03
25 Wanneer zij concludeert dat er sprake is van wanbeheer, kan de inspectie een herstelopdracht geven en toezicht houden op de uitvoering van die herstelopdracht. Bruins None 0.01
26 Het intimideren van academici is ook geen onderdeel van academische vrijheid. Bruins None 0.03
27 Daarbij verken ik de mogelijkheden om, net als in het funderend onderwijs, een registratieplicht voor veiligheidsincidenten in te voeren in het vervolgonderwijs, zodat ik in de toekomst wel kan leveren waar mevrouw Martens-America mij om vraagt. Bruins None 0.01
28 Ik veroordeel elke oproep tot haat, geweld en discriminatie. Bruins None 0.03
29 Ik heb dat meermaals gedaan en ik zal dat blijven doen. Bruins None 0.03
30 De heer Eerdmans sprak over de Academic Freedom Index. Bruins None 0.02
31 Die laat in het laatste decennium een achteruitgang in academische vrijheid zien. Bruins None 0.43
32 Het is geen geheim dat ook de VVD de vurige wens heeft om die derogatie toch weer binnen te slepen. Van Campen VVD 0.01
33 We weten dat er op blijvend grasland — dat heeft de minister ook herhaaldelijk aangegeven — aanzienlijk minder uitspoeling is. Van Campen VVD 0.09
34 Maar we weten ook dat ons op dit moment vanuit Brussel weinig wordt gegund. Van Campen VVD 0.01
35 In het komende jaar wordt de Nitraatrichtlijn geëvalueerd. Van Campen VVD 0.01
36 Ik heb in het debat aangegeven dat de VVD het belangrijk vindt dat het Nederlandse verhaal daar goed tussen de oren komt, middels een graslandcoalitie met bijvoorbeeld Denemarken en Ierland. Van Campen VVD 0.01
37 Ik zou de minister willen vragen of zij al werkt aan het bouwen van zo'n coalitie om te komen met een gezamenlijk verhaal. Van Campen VVD 0.03
38 Ik kan me eerlijk gezegd wel iets voorstellen bij de motie van mevrouw Bromet. Van Campen VVD 0.42
39 Er komt namelijk op een gegeven moment een punt waarop je met elkaar de conclusie moet trekken dat je niet beide kunt binnenhalen. Van Campen VVD 0.01
40 Ik wil nou eenmaal dat we een wettelijk en regelgevend kader krijgen voor onze ondernemers, voor onze boeren, waar ze langjarig op kunnen rekenen. Van Campen VVD 0.01
41 Ik vind dat de sector, als wij in 2026 daadwerkelijk de derogatie volledig verliezen en terugvallen op de norm van 170 kilo, zich daarop moet kunnen voorbereiden. Van Campen VVD 0.01
42 Ik wil niet dat we weer op het allerlaatste moment met die boodschap komen, want we weten gewoon dat ondernemers naar ons kijken. Van Campen VVD 0.01
43 Het is goed om dit met elkaar in de gaten te houden, want de academische vrijheid is een van onze belangrijkste vrijheden. Bruins None 3.38
44 We willen dat zeker op kennisinstellingen, juist daar, het debat mag en kan schuren, maar ook dat we op een verstandige manier met elkaar omgaan. Bruins None 0.01
45 Ik heb in het debat gevraagd of de Europese Commissie formeel toestemming heeft gegeven voor de afspraak in het hoofdlijnenakkoord om de derogatievrije zones te verkleinen van 250 meter naar 100 meter vanaf Natura 2000-gebieden. Van Campen VVD 0.02
46 Ik heb daar nog geen heel concreet bevestigend antwoord op gekregen. Van Campen VVD 0.01
47 Ik zou graag van de minister willen horen of de Europese Commissie daar formeel mee heeft ingestemd. Van Campen VVD 0.01
48 Ik heb namelijk nog een aardige kater van de situatie die we met minister Adema hebben gehad, toen we als Kamer ook dachten dat 2023 nog wel een overgangsjaar kon zijn voor de derogatie. Van Campen VVD 0.01
49 Daarvoor kijk ik ook in de spiegel, want daar waren we zelf bij, maar daar zijn we hard van teruggekomen. Van Campen VVD 0.01
50 Ook toen lag er een brief klaar van de toenmalig Eurocommissaris Sinkevicius, die ons wees op de derogatiebeschikking. Van Campen VVD 0.13
51 Hij zei: Nederland, we hebben een afspraak gemaakt en met goed fatsoen hou je je daaraan. Van Campen VVD 0.02
52 In die zin wacht ik dus op de beantwoording van de minister. Van Campen VVD 0.01
53 De heer Stultiens zei: "Wetenschappers krijgen nog steeds te maken met bedreigingen en intimidatie door de uitingen die ze doen. Bruins None 0.13
54 Ook dat zet de academische vrijheid onder druk en kan leiden tot zelfcensuur." Bruins None 0.01
55 Dat klopt en het bedreigen van wetenschappers is onacceptabel. Bruins None 0.01
56 Werkgevers zijn verantwoordelijk voor het bieden van directe hulp aan bedreigde wetenschappers. Bruins None 99.58
57 Er is nu het WetenschapVeilig-platform en dat platform ondersteunt UNL, universiteiten en instituten bij de invulling van deze taak. Bruins None 0.02
58 Een heel persoonlijke ervaring in gesprekken met Joodse studenten is dat zij mij vertelden dat ze, ook al is er een meldpunt, niet altijd zeker weten of zij daar als Joodse student wel begrip zullen vinden voor hun specifieke gevoel van onveiligheid. Bruins None 0.03
59 Het is goed om met enige regelmaat een commissiedebat te voeren voorafgaande aan de Landbouw- en Visserijraad, en om dat niet altijd te doen via een schriftelijk overleg. Pierik BBB 0.01
60 Ik heb vandaag geen moties, maar ik heb wel een paar vragen aan de staatssecretaris over de visserij. Pierik BBB 0.6
61 Kan de staatssecretaris al aangegeven welke impact de wijziging, de invoering, van de aanlandcontingenten heeft ter bevordering van de horsmakreel in de Noordzee? Pierik BBB 14.3
62 Op welke manier denkt de staatssecretaris dat de EU-subsidie wordt ingezet voor de promotie van de visconsumptie in Nederland? Pierik BBB 0.01
63 En hoe wordt er samengewerkt met de sector om die promotie verder te bevorderen? Pierik BBB 48.24
64 Academische vrijheid moet zich ook bewegen binnen de grenzen van de wet. Bruins None 0.01
65 Ten slotte wil ik het hebben over een ander heel belangrijk onderwerp in de visserij. Pierik BBB 2.14
66 In de visserijsector is de toepassing van de regels rond Restrictive Total Catch, de zogeheten RTC's, cruciaal. Pierik BBB 0.01
67 De wet- en regelgeving uit 2010 is sterk verouderd. Pierik BBB 0.01
68 Dit resulteert in onwerkbare situaties voor vissers in verschillende Europese landen. Pierik BBB 0.01
69 Wil de staatssecretaris in gesprek gaan met zijn collega's uit onder meer België en Frankrijk om deze Europese wetgeving te actualiseren? Pierik BBB 0.02
70 Ik ben benieuwd naar de antwoorden van de staatssecretaris. Pierik BBB 0.01
71 Het kabinet zet zich sterk in voor de verhoging van de cyberweerbaarheid. Bruins None 0.02
72 We hebben een Nederlandse cybersecuritystrategie en op 5 februari gaat uw Kamer hierover in debat met de minister van Justitie en Veiligheid. Bruins None 0.02
73 De heer Eerdmans en de heer Stultiens vroegen wat het kabinet doet om onderwijsinstellingen te beschermen tegen cyberaanvallen van buitenaf. Bruins None 0.03
74 Dit kwartaal nog informeer ik uw Kamer met een brief over de maatregelen die we nemen en de stand van zaken op cyberweerbaarheid in het vervolgonderwijs. Bruins None 0.01
75 Op basis van de gevoerde gesprekken met de Vereniging Hogescholen en met UNL voor de universiteiten wordt er gekeken hoe hier vervolg aan kan worden gegeven. Bruins None 0.02
76 Dat geldt voor de hele sector en voor de hele samenleving, maar dus ook voor het hoger onderwijs. Bruins None 0.02
77 Daar betrek ik ook de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding bij. Bruins None 0.01
78 Dat was nog voor de heer Van Campen bedoeld, die iets over zijn spreektijd heen ging. voorzitter None 0.02
79 Op dit moment ben ik in overleg met alle relevante partijen om de gevolgen in kaart te brengen van het aanwijzen van het hoger onderwijs onder de cyberveiligheidswet. Bruins None 0.01
80 Ik zal uw Kamer nog dit kwartaal informeren in mijn brief over de stand van zaken cyberweerbaarheid in het mbo, hbo en wo. Bruins None 4.22
81 Ik zat te luisteren naar de uitstekende motie van mevrouw Bromet, die vroeg om duidelijkheid ten aanzien van de derogatie. Podt D66 0.01
82 Ook ik heb daar in het commissiedebat om gevraagd, niet alleen voor de boeren maar ook voor ons als Kamer. Podt D66 0.25
83 Ik denk dat mijn verzoek in de commissie wellicht niet helemaal duidelijk was. Podt D66 0.02
84 Ik denk dat dit onderwerp heel belangrijk is voor de minister. Podt D66 0.01
85 De NCAB praat mij eveneens bij over de zorgen die leven bij de Joodse gemeenschap meer in het algemeen. Bruins None 0.01
86 Het lijkt me belangrijk om dat ook echt vanaf nu te doen. Podt D66 0.02
87 Want de aanname is natuurlijk niet dat de lobby pas begint als de aanvraag er ligt. Podt D66 0.01
88 Ze hoeven geen vertrouwelijke informatie te delen, maar een update van de voortgang zoals we updates krijgen van de rest van de Europese zaken, lijkt me niet meer dan redelijk. Podt D66 0.01
89 En als er niks te melden is, dan is er niks te melden. Podt D66 0.07
90 Wel was er afgelopen week op de TU Eindhoven sprake van een gemelde cyberaanval. Bruins None 0.11
91 Ik had ten slotte nog een vraag die was blijven liggen in het commissiedebat. Podt D66 0.01
92 Die is gericht aan de staatssecretaris en richt zich op de situatie in Denemarken. Podt D66 0.02
93 Daar zijn recent afspraken gemaakt voor een enorme vergroting van het areaal natuur. Podt D66 0.01
94 Ik ben heel benieuwd wat wij daarvan kunnen leren volgens de staatssecretaris. Podt D66 0.02
95 Dat is een van de redenen dat er plenair minder moties worden ingediend. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
97 Tot slot in deze termijn van de Kamer is het woord aan de heer Holman namens Nieuw Sociaal Contract. voorzitter None 0.01
98 Maar zoals de motie mij vraagt, informeer ik uw Kamer zodra er sprake is van grootschalige of ontwrichtende verstoringen van het onderwijs. Bruins None 0.01
99 Ik sluit me aan bij de oproep van Bromet en Van Campen tot duidelijkheid. Holman NSC 0.01
100 Daar hebben we het ook in de commissie over gehad: boeren moeten duidelijkheid hebben. Holman NSC 0.02
101 Voor 2025 is er een niet-plaatsbare hoeveelheid mest, in de orde van grootte van 200.000 vrachten. Holman NSC 0.01
102 Daarnaast is het ook grondwettelijk zeer twijfelachtig. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
103 De minister heeft de afgelopen week gezegd: de enige mogelijkheid is derogatie. Holman NSC 0.75
105 De oproep om vroegtijdig duidelijkheid te geven voor 2026 — want dan is het probleem nog veel groter — ondersteun ik helemaal. Holman NSC 0.01
107 Er zijn 200.000 vrachten mest over en boeren weten niet wat ze daarmee moeten doen. Holman NSC 98.11
108 De minister heeft eerder gezegd: dat is dan de verantwoordelijkheid van de boer; die moet maar maatregelen nemen. Holman NSC 0.02
109 Ik wil nu graag helder en duidelijk van de minister horen welke adviezen zij voor de boeren heeft als die een grote hoeveelheid mest hebben die niet opgehaald wordt en die ze niet kunnen plaatsen. Holman NSC 0.04
111 Die hebben in november, december de kelder vol, en dan? Holman NSC 0.09
112 U kunt niet wegkomen met "derogatie is de enige oplossing". Holman NSC 0.01
116 Daarmee zijn we aan het einde gekomen van de inbreng van de Kamer. voorzitter None 0.65
117 Er zijn veel vragen gesteld en maar één motie ingediend. voorzitter None 0.01
118 Over tien minuten krijgen we een antwoord op de vragen en een appreciatie van de motie. voorzitter None 0.08
119 De vergadering wordt van 10.24 uur tot 10.34 uur geschorst. voorzitter None 0.01
121 Aan de orde is de voortzetting van het tweeminutendebat Landbouw- en Visserijraad. voorzitter None 0.01
122 We zijn toe aan de termijn van de zijde van het kabinet. voorzitter None 0.01
129 1694 van het lid Bromet van GroenLinks-Partij van de Arbeid over derogatie, die verzoekt om voor de zomer een nieuwe derogatieaanvraag te doen en de Kamer daarbij te betrekken. Wiersma None 0.01
130 Ik geef de motie het oordeel overbodig, want tijdens het debat hebben we het er uitvoerig over gehad om ernaar te streven op de kortst mogelijke termijn een aanvraag te doen, en dat is voor zomer. Wiersma None 0.02
131 Ook hebben we uitvoerig gesproken over het betrekken van de Kamer daarbij. Wiersma None 0.01
132 Ik zal dat waar mogelijk doen, maar dan wel onder het voorbehoud van wat mogelijk is binnen politieke en diplomatieke onderhandelingen. Wiersma None 0.01
133 "Waar mogelijk" en "onder voorwaarden": dat zijn geen harde afspraken, en daar wil ik wel op aansturen. Bromet GroenLinks-PvdA 0.02
136 Een derogatieaanvraag is iets tussen het kabinet en de Commissie. Wiersma None 0.01
137 De aanvraag sec betekent: we willen graag een derogatie. Wiersma None 0.01
138 Vervolgens start er een onderhandelingsproces met de Europese Commissie, en die gesprekken zijn echt strikt vertrouwelijk. Wiersma None 0.01
139 Ik kan dat dus niet toezeggen, dus moet ik de motie ontraden. Wiersma None 38.73
140 Dan kom ik op een aantal vragen, waarvan ik de volgordelijkheid even ... Wiersma None 0.01
143 Wat verandert dan aan de tekst van de motie ten opzichte van de interventie van mevrouw Bromet? Van Campen VVD 0.01
144 De minister geeft eerst aan dat de motie overbodig is. Van Campen VVD 0.05
145 Wat is er tijdens dit gesprek veranderd dat de minister de motie nu ontraadt? Van Campen VVD 0.04
147 We hebben uitvoerig besproken op welke manier ik de Kamer kan betrekken bij de onderhandelingen; dat is zeer beperkt. Wiersma None 0.01
148 De motie vraagt wel om de Kamer daar verder bij te betrekken. Wiersma None 0.34
149 Ik heb gezegd dat ik dat kan doen binnen die kaders. Wiersma None 0.01
153 Misschien nog even dit: "overbodig" is een zelfstandig oordeel in het nieuwe afwegingskader. voorzitter None 0.01
154 Het is niet per se noodzakelijk om voor "ontraden" te gaan als het oordeel "overbodig" al is gegeven. voorzitter None 0.01
159 Dan gaan we naar de beantwoording van de Kamervragen. voorzitter None 0.01
161 Ik begin met de vraag van de heer Van Campen met betrekking tot het derogatieproces, namelijk of ik een graslandcoalitie aan het bouwen ben voor derogatie. Wiersma None 0.01
162 Het antwoord is dat ik absoluut aan het investeren ben in relaties met soortgelijke lidstaten. Wiersma None 0.01
163 Dat is wel meer in het kader van de evaluatie van de Nitraatrichtlijn op de iets langere termijn, omdat het wat betreft de derogatie echt een discussie is tussen Nederland en de Europese Commissie. Wiersma None 0.03
164 Dus wat dat betreft zie ik er geen meerwaarde of belang in. Wiersma None 0.01
165 Ik vind het wel van belang dat we als gelijksoortige lidstaten gezamenlijk optrekken, zeker als het gaat om grasland. Wiersma None 0.01
166 Bij de afgelopen Raden werden dit soort onderwerpen standaard besproken en daar heb ik verschillende gesprekken gevoerd. Wiersma None 0.01
167 Er is op dit moment nog geen concrete coalitie gevormd, maar ik kan me voorstellen dat we die banden wel wat aantrekken. Wiersma None 0.03
169 De heer Van Campen had ook een vraag over de voorbereiding richting '26. Wiersma None 0.01
170 Het antwoord is dat het van groot belang is dat er zo snel mogelijk duidelijkheid over komt, maar het uitgangspunt is op dit moment wel dat er vanaf '26 geen derogatie is. Wiersma None 0.06
172 Dit is in principe het laatste jaar dat er derogatie is; vanaf '26 is die weg. Wiersma None 0.01
173 We hebben met vier coalitiepartijen afgesproken dat we alles op alles gaan zetten om te kijken of er toch nog mogelijkheden zijn voor 2026. Wiersma None 0.01
174 Ik denk dat we dat belang daarvan allemaal benadrukken. Wiersma None 0.01
175 Dat is in het debat ook uitvoerig aan de orde gekomen. Wiersma None 0.01
177 Maar het uitgangspunt op dit moment is natuurlijk wel dat de laatste derogatiebeschikking geldt tot 2026. Wiersma None 0.01
179 Ik wil ook zo snel mogelijk duidelijkheid en zekerheid bieden. Wiersma None 0.01
180 Alle acties die ik onderneem zijn daar ook op gericht. Wiersma None 0.12
181 Op dit moment is het uitgangspunt dat er in 2026 geen derogatie is. Wiersma None 0.01
183 Ik kan me namelijk voorstellen dat je als boer na de verkiezingen denkt: die derogatie komt terug, want er zou met de vuist op tafel geslagen worden. Bromet GroenLinks-PvdA 0.01
185 Maar ik hoor de minister nu eigenlijk ook via de Kamer tegen de boeren zeggen: reken er maar niet op dat de derogatie terugkomt in 2026, want dat staat in de laatste beschikking. Bromet GroenLinks-PvdA 0.02
187 In het verleden liep het onderhandelingsproces ook vaak nog door tot in het jaar waarin de derogatie afliep. Wiersma None 0.01
189 Maar je kunt natuurlijk geen garanties geven voor iets wat je nog niet hebt. Wiersma None 0.01
192 Naast heel veel andere prioriteiten ben ik echt veel bezig om ook met bilaterale gesprekken daarin te investeren, met dien verstande dat de laatste keer ook alle collega-lidstaten hebben ingestemd met de derogatieaanvraag. Wiersma None 0.01
194 De waarheid is wel dat er de afgelopen jaren steeds minder derogaties zijn. Wiersma None 0.04
195 Maar goed, de werkelijkheid is ook dat er nu een andere Commissie zit en dat wij wel openingen zien om die onderhandelingen weer aan te gaan. Wiersma None 0.11
196 Dat doe ik ook, maar op dit moment zitten daar geen garanties op. Wiersma None 0.05
197 Dan kom ik bij de vraag van de heer Van Campen, namelijk of de Commissie heeft ingestemd met de bufferstroken. Wiersma None 0.02
198 Tijdens het debat hebben we hier ook al even bij stilgestaan. Wiersma None 0.01
199 In de derogatiebeschikking staat dat die bufferstroken er zouden komen, maar de breedte daarvan is een nationale afweging. Wiersma None 0.02
200 In die zin is het ook niet zo dat de Europese Commissie daar toestemming voor geeft of iets in die richting. Wiersma None 0.02
204 Het is een expliciete opdracht vanuit het hoofdlijnenakkoord, waar vier coalitiepartijen om gevraagd hebben. Wiersma None 0.02
205 Als we dit willen realiseren, is dat de reden dat dit nu geĂŻmplementeerd is. Wiersma None 0.01
207 Vanuit deze redenatie zouden we de bufferstroken ook kunnen vaststellen op 5 meter vanaf Natura 2000-gebieden, of op 1 meter of 1 millimeter. Van Campen VVD 8.58
208 Dat is natuurlijk een beetje flauw gezegd, maar mijn zorg is voornamelijk dat wij dingen doen waarvoor we uiteindelijk een tik op de vingers krijgen die wij als Kamer en de vorige minister, uw ambtsvoorganger, ook al eerder eens hebben gekregen. Van Campen VVD 0.02
209 Weet u zeker dat de Europese Commissie dat niet gaat doen en dat we nog wel binnen de kaders van de afspraken blijven zoals die in de derogatiebeschikking zijn opgesteld? Van Campen VVD 0.02
210 Het is inderdaad een nationale implementatie, dus de bufferstroken hadden verschillende afmetingen kunnen kennen. Wiersma None 0.01
212 De afmeting van 100 meter is ook gebaseerd op een afspraak die de coalitiepartijen met elkaar gemaakt hebben. Wiersma None 0.03
213 Wij hebben natuurlijk ook gekeken wat voor effecten dat dan heeft. Wiersma None 0.01
214 Wij hebben ingeschat dat dat verschil zo klein is dat de kosten niet tegen de baten opwegen. Wiersma None 0.02
215 Wij hebben dit gedaan met elkaar omdat we zien dat dit voor dit jaar, gezien de huidige problemen in Nederland met betrekking tot mestplaatsingsruimte, voor individuele ondernemers echt een verschil kan maken. Wiersma None 2.94
217 Mevrouw Podt vroeg nog om de Kamer periodiek te informeren over de derogatie en dat in elk Landbouw- en Visserijraadverslag mee te nemen. Wiersma None 0.01
218 Ook hierover hebben we het uitgebreid gehad in het debat. Wiersma None 0.01
221 Vervolgens starten er strikt vertrouwelijke onderhandelingsprocessen met de Europese Commissie. Wiersma None 0.01
223 Ik wil de Kamer uiteraard zo veel mogelijk hierin meenemen, maar voor de zuiverheid is het wel goed om te zeggen dat dit echt een onderhandelingstraject is tussen kabinet en Commissie. Wiersma None 0.01
224 Als het vertrouwelijk is, kan ik daar niet over rapporteren. Wiersma None 0.02
225 Ik heb dat in het vorige debat ook aangegeven en ik blijf bij dat antwoord. Wiersma None 0.02
227 Welk advies heb ik voor alle boeren die te veel mest hebben? Wiersma None 0.01
229 We hebben met elkaar geconstateerd dat wij aan overheidszijde alles op alles zetten om te kijken waar mitigatiesporen zitten en daar ook op in te zetten. Wiersma None 0.01
231 Dat kan niet het volledige verschil oplossen dat ontstaat vanwege het verlies aan plaatsingsruimte door het verlies van derogatie. Wiersma None 0.01
232 Ik zou tegen de boeren willen zeggen: maak verstandige keuzes. Wiersma None 0.01
233 Hoe die eruitzien, is echt per bedrijf verschillend. Wiersma None 0.11
234 De heer Holman is zelf ook boer geweest, dus hij weet heel goed hoe een mestboekhouding werkt en wat de overwegingen zijn. Wiersma None 0.01
235 We hebben in de brief van 13 september in principe alle sporen uitgetekend die er zijn en waarin we als overheidswezen ook willen investeren. Wiersma None 0.01
236 Dan is het uiteindelijk ook aan de ondernemer zelf om te kijken: ga ik mest afvoeren, vind ik een afzetkanaal elders of ga ik minder mest produceren? Wiersma None 0.04
237 Uiteraard moet dit alles binnen de wettelijke kaders gebeuren. Wiersma None 0.01
238 Dat advies kan ik geven vanuit mijn rol als minister. Wiersma None 0.02
240 Ik heb er waardering voor dat de minister zich maximaal heeft ingespannen om een oplossing te vinden voor de mest die over is. Holman NSC 0.02
241 Dat laat onverlet dat het voor een bepaalde hoeveelheid, 200.000 vrachten, niet het geval is. Holman NSC 0.04
242 Aan het eind van dit jaar, of in januari volgend jaar, zullen honderden, duizenden boeren met mest zitten die ze niet hebben kunnen afzetten, waar geen handelaar voor komt. Holman NSC 2.15
243 De enige keuze binnen het wettelijk kader die dan mogelijk is, is minder koeien melken. Holman NSC 0.93
245 Door alles wat de overheid en Europa de boeren aandoet, zullen zij gewoon minder koeien moeten melken, omdat er geen oplossing is. Holman NSC 0.02
247 Ik vind dat we het niet kunnen maken om tegen de boeren in Nederland te zeggen: sorry, wij als overheid hebben geen oplossing meer; u gaat maar minder koeien melken. Holman NSC 0.02
250 De heer Holman kent het plan van de sector zelf ook goed. Wiersma None 2.6
251 Daar kan ook een oplossing in zitten, hetzij definitief, hetzij tijdelijk. Wiersma None 0.01
252 Nogmaals, deze minister wil alle mogelijke oplossingsrichtingen die ik van overheidswege kan aangrijpen daar ook op inzetten. Wiersma None 0.01
254 Als er aan de zijde van de Kamer nog goede suggesties zijn, dan zou ik zeggen: weet mij te vinden, in formele zin tijdens debatten, maar ook in informele zin. Wiersma None 0.01
255 Ik sta echt overal voor open, zeg ik via de voorzitter. Wiersma None 0.02
260 Vraag één is: kun je door de wet te wijzigen de natuur verbeteren? Bromet GroenLinks-PvdA 23.12
261 De tweede vraag is: moet de natuur in Nederland verbeterd worden? Bromet GroenLinks-PvdA 0.43
262 Dat zijn vragen aan de staatssecretaris, omdat hij de staatssecretaris van Natuur is. Wiersma None 0.03
263 Daarom zitten de vragen van mevrouw Bromet niet in mijn beantwoording. Wiersma None 0.02
268 Mevrouw Bromet doelt op de uitspraak van de rechtbank over de zaak van Greenpeace. Rummenie None 0.02
269 De uitspraak vraagt om een nauwkeurige bestudering. Rummenie None 0.01
270 Dat zullen we ook snel en grondig doen in de ministeriële commissie. Rummenie None 0.01
271 Tegelijkertijd is nu al duidelijk dat de uitspraak zeer ingrijpend is en ook grote impact zal hebben op veel sectoren en ondernemers. Rummenie None 0.06
273 De vraag was of je de natuur kan verbeteren door de wet te veranderen. Bromet GroenLinks-PvdA 0.02
274 Het lijkt me dat er geen ander antwoord mogelijk is dan: nee. Bromet GroenLinks-PvdA 0.01
275 Mevrouw Bromet, ik gaf u de overwegingen aan die daaraan ten grondslag liggen. Rummenie None 0.01
278 De tweede vraag: is het nodig om de natuur te verbeteren in Nederland? Rummenie None 0.01
279 De rechtbank heeft gezegd dat volgens de Habitatrichtlijn de natuur in ieder geval niet mag verslechteren. Rummenie None 0.03
280 Zoals gezegd vraagt de uitspraak om een nauwkeurige bestudering. Rummenie None 25.25
282 Ik heb het niet bestudeerd, maar ik heb wel geluisterd naar de rechter. Bromet GroenLinks-PvdA 0.02
283 De rechter zegt dat er rode gebieden zijn in Nederland, waar prioritair de natuur in verbeterde staat gebracht moet worden. Bromet GroenLinks-PvdA 0.06
284 Ik stelde net de vraag: moet de natuur in Nederland verbeterd worden? Bromet GroenLinks-PvdA 0.01
285 Volgens mij is daar dus maar één antwoord mogelijk, en dat is: ja. Bromet GroenLinks-PvdA 3.97
286 Ik denk dat we het over hetzelfde hebben als ik zeg dat die niet mag verslechteren. Rummenie None 0.01
287 Dan had de heer Pierik nog een vraag over de aanlandcontingenten. Rummenie None 0.01
288 Hij vroeg wat de impact is van de wijziging van de aanlandcontingenten voor de horsmakreel in de Noordzee. Rummenie None 0.02
289 Ik heb u voor de kerst geĂŻnformeerd over hoe ik omga met de aanlandcontingenten voor de horsmakreel in de Noordzee. Rummenie None 0.01
290 Door deels vrijstelling van de kosten te geven, ben ik de sector tegemoetgekomen. Rummenie None 0.01
291 Dat laat onverlet dat het nulquotum een effect op de sector zal hebben. Rummenie None 0.15
292 Dan had de heer Pierik ook een vraag over EU-promotie en visconsumptie. Rummenie None 0.02
293 Hij vroeg hoe ik in de EU de subsidie voor visconsumptie ga inzetten. Rummenie None 0.02
294 Ik ben van plan dit jaar de regelingen open te stellen onder het EMFAF, waarin ook mogelijkheden voor inzet op promotie zullen zitten. Rummenie None 0.02
295 Ik weet dat hierover in de sector ideeën leven en ik zal deze meenemen in de gesprekken over de uitvoeringsagenda die ik opstel als uitwerking van de visie Voedsel uit zee. Rummenie None 0.01
296 Dan was er een vraag over de 2010-regelgeving voor de RTC's, die verouderd en onwerkbaar is. Rummenie None 0.02
297 De heer Pierik vroeg of ik in gesprek wil gaan met België en Frankrijk om de wetgeving te actualiseren. Rummenie None 0.02
298 Zoals ik in het debat al heb toegezegd, ga ik met de sector en de Commissie in gesprek over deze Real Time Closures. Rummenie None 0.01
299 Ik vind het van belang dat deze maatregelen proportioneel zijn. Rummenie None 0.01
300 Mevrouw Podt vroeg wat Nederland kan leren van Denemarken met betrekking tot afspraken over het vergroten van het natuurareaal. Rummenie None 0.03
301 De Nederlandse situatie is niet goed te vergelijken met die van andere lidstaten. Rummenie None 0.01
303 We kijken uiteraard wel naar wat we kunnen leren van andere lidstaten, dus ook van Denemarken. Rummenie None 0.02
304 We streven trouwens net als Denemarken naar robuuste natuur. Rummenie None 0.12
306 Binnen het NNN streven we er al naar om 80.000 hectare meer te realiseren naar 2027 toe. Rummenie None 0.01
307 Dat waren mijn antwoorden op de vragen, voorzitter. Rummenie None 0.01
309 Daarmee zijn we aan het einde gekomen van dit tweeminutendebat. voorzitter None 0.02
312 Nee, we gaan vandaag nog stemmen, want het gaat over de Landbouwraad. voorzitter None 0.03
319 Aan de orde is het tweeminutendebat Energiebesparing. voorzitter None 0.01
320 Ik heet de minister van Klimaat en Groene Groei, de leden, de mensen op de publieke tribune en iedereen die dit debat volgt van harte welkom. voorzitter None 0.07
321 Voor de termijn van de Kamer hebben vijf sprekers zich aangemeld. voorzitter None 0.01
323 Zij gaat als eerste spreken, namens de fractie van D66. voorzitter None 0.02
325 We hebben hier een debat gehad over energiebesparing. Rooderkerk D66 0.01
328 Deze motie is voorgesteld door de leden Rooderkerk en Kröger. voorzitter None 0.02
332 We hebben schriftelijke vragen ingediend over het energienoodfonds. Rooderkerk D66 0.01
333 We maken ons zorgen omdat het geld, die 60 miljoen, op de plank blijft liggen bij het kabinet, omdat ze er niet uit zijn gekomen met marktpartijen. Rooderkerk D66 0.31
334 Wij zouden heel graag zien dat met dit geld daadwerkelijk mensen worden geholpen die in energiearmoede zitten. Rooderkerk D66 0.02
335 Ik ben benieuwd of zij wat kan vertellen over de voortgang van de gesprekken daarover. Rooderkerk D66 0.01
336 Wij hopen dat met dit geld mensen geholpen kunnen worden die nog steeds te maken hebben met een hoge energierekening. Rooderkerk D66 97.19
339 Dan is het woord aan mevrouw Kröger namens de fractie van GroenLinks-Partij van de Arbeid. voorzitter None 0.01
342 Een tweetal moties over de noodzaak om energie te besparen. Kröger GroenLinks-PvdA 0.01
343 Deze motie is voorgesteld door de leden Kröger, Rooderkerk, Beckerman, Teunissen, Grinwis, Flach en Koekkoek. voorzitter None 0.01
347 Wij maken ons veel zorgen over het feit dat dat niet op orde is. Kröger GroenLinks-PvdA 0.01
352 In het debat heeft de minister over mijn motie over ledverlichting gezegd dat wij eind dit jaar een brief krijgen, terwijl de motie vraagt om uitvoering in dit jaar. Kröger GroenLinks-PvdA 0.04
353 Die motie is aangenomen met brede steun uit de Kamer. Kröger GroenLinks-PvdA 0.01
354 Het kan niet zo zijn dat zulk laaghangend fruit als ledverlichting nog zo lang op zich moet laten wachten. Kröger GroenLinks-PvdA 0.01
358 Dan is het woord aan de heer Flach van de SGP-fractie. voorzitter None 0.01
364 De tweede motie gaat over de baatbelasting voor gebouwgebonden financiering. Flach SGP 0.01
366 Er zijn echt veel bezwaren tegen persoonsgebonden regelingen. Flach SGP 5.09
367 Ik heb het antwoord van de minister in het debat gehoord, maar ook mensen van de Erasmus Universiteit geven aan daar wel degelijk mogelijkheden voor te zien. Flach SGP 0.03
373 Dan gaan we luisteren naar de heer Kisteman, die het woord voert namens de VVD-fractie. voorzitter None 0.02
376 Ik wil de minister bedanken voor het prettige debat dat we hebben gevoerd. Kisteman VVD 0.03
378 Deze motie is voorgesteld door de leden Kisteman en Erkens. voorzitter None 0.01
383 Tot slot is aan de zijde van de Kamer het woord aan mevrouw Postma. voorzitter None 0.01
395 Onderdeel van het handhaven van de energiebesparingsplicht is al dat informeren, dus in die zin kan ik de motie best een eindje volgen. Kröger GroenLinks-PvdA 5.35
396 Ik hoop alleen wel dat mevrouw Postma het dan met mij eens is dat er echt vooral ook méér capaciteit bij de handhaving moet, omdat je nu eigenlijk ziet dat heel veel bedrijven nog niet betrokken zijn bij de energiebesparingsplicht en dat er dus eigenlijk een enorme schaalsprong te maken is. Kröger GroenLinks-PvdA 26.59
397 Dus pleit mevrouw Postma dan ook voor extra inzet op handhaving? Kröger GroenLinks-PvdA 0.01
399 Het advies van de Algemene Rekenkamer was ook dat er meer capaciteit moet worden ingezet voor handhaving. Postma NSC 0.02
400 Dit geeft de omgevingsdiensten ook de mogelijkheid en de opdracht om eerst te gaan adviseren, dus om eerst aan te gaan geven wat nodig is om vervolgens te kunnen gaan handhaven. Postma NSC 0.01
402 We hadden het er in het debat al over dat het bij veel bedrijven maatwerk is. Postma NSC 0.03
403 Het lijkt me ook heel normaal dat je eerst met elkaar gaat bespreken wat je kan gaan doen. Postma NSC 0.01
405 Het is dan ook logisch dat dat uitgevoerd moet worden. Postma NSC 0.01
407 Omgevingsdiensten gaan eerst in gesprek met bedrijven. Kröger GroenLinks-PvdA 0.01
408 Dat is onderdeel van de energiebesparingsverplichting zoals we die al hebben. Kröger GroenLinks-PvdA 0.01
409 Maar goed, het is goed om dat nog een keer te benadrukken. Kröger GroenLinks-PvdA 0.01
410 De wens van meer capaciteit betekent alleen dat er gewoon meer budget heen moet bij de Voorjaarsnota en dat NSC zich daar keihard voor moet inzetten. Kröger GroenLinks-PvdA 9.31
411 Ik hoop dan ook dat deze motie daartoe een oproep is. Kröger GroenLinks-PvdA 0.01
412 Naar ik begreep wordt er al ingezet op meer handhaving en is dit ook echt de bedoeling. Postma NSC 0.01
413 Het gaat ons er met name om dat er ook echt naast de ondernemer gestaan moet worden. Postma NSC 0.01
414 We hebben in het debat met z'n allen geconcludeerd dat heel veel ondernemers hun investering best wel binnen vijf jaar willen terugverdienen, maar dat het ook gaat om enorm veel maatwerk. Postma NSC 0.05
415 Tenminste, bij de bedrijven waar ik ben geweest, was dat maatwerk echt nodig. Postma NSC 1.19
417 Ik vraag me toch af of ik deze motie nou als een stap vooruit of achteruit moet interpreteren. Rooderkerk D66 0.01
418 Doordat de energiebesparingsplicht niet goed gehandhaafd wordt, zien we nu dat er een enorm gebrek is aan besparing, terwijl er juist enorm veel te halen is. Rooderkerk D66 1.11
419 Ik gaf net in mijn motie aan dat 1,7 megaton aan CO<sub>2</sub>-besparing mogelijk is met betere handhaving. Rooderkerk D66 0.08
420 Zegt mevrouw Postma nu dus: we willen niet strenger handhaven en we willen niet zorgen dat we het ook echt gaan redden met elkaar, maar ondernemers krijgen eerst een gesprek en het gaat allemaal weer langer duren? Rooderkerk D66 0.04
421 Of zegt ze: we willen vol vooruit om te zorgen dat we straks in het klimaatpakket met betere handhaving komen en echt een grote CO<sub>2</sub>-besparing realiseren, wat ook van belang is voor NSC? Rooderkerk D66 0.02
422 Voorzitter, we zijn het debat nu over aan het doen. Postma NSC 0.01
423 In dat debat heb ik ook verteld dat het voor ons enorm belangrijk is dat we die CO<sub>2</sub>-besparing gaan halen. Postma NSC 0.03
424 Ik gaf toen ook al aan — ik heb veel werkbezoeken gedaan bij ondernemers — dat ondernemers niet zozeer niet willen, maar dat ze niet altijd weten wat ze moeten doen. Postma NSC 0.03
425 Je kunt die investering binnen vijf jaar terugverdienen. Postma NSC 0.02
428 We hadden toen al met elkaar geconcludeerd dat het toch gek is dat een maatregel die al vijftien jaar oud is niet wordt opgepakt. Postma NSC 0.03
429 De Algemene Rekenkamer heeft vervolgens aangegeven dat het betekent dat je ook meer aan handhaving moet doen. Postma NSC 0.03
431 Daarbij concludeert mijn fractie dat het wel belangrijk is dat de adviesfunctie overeind blijft staan, dat je met een ondernemer gaat bekijken wat hij binnen die vijf jaar kan besparen en dat je vervolgens inderdaad ook wel de handhaving opschroeft. Postma NSC 0.04
432 Want we zagen ook met z'n allen dat het aantal handhavingsverzoeken of -rapporten die geleverd waren bijna op één hand te tellen waren. Postma NSC 6.03
438 Zoals ik haar lees, is dat staande praktijk, maar ik hoor daar graag ook van de minister over. Rooderkerk D66 0.02
439 De motie die wij hier hebben ingediend, roept echt op tot meer inzet, tot het zorgen dat er meer energiebesparing plaatsvindt en dat daarvoor ook echt geld bij het klimaatpakket wordt gelegd. Rooderkerk D66 0.01
441 Ik vraag mevrouw Postma daar ook goed naar te kijken, want ik denk dat dat echt van belang is. Rooderkerk D66 0.01
451 Dat betekent dat al 23 dagen het energienoodfonds niet open is. Postma NSC 0.04
452 We hebben in het regeerprogramma extra geld vrijgemaakt om er juist voor te zorgen dat het energienoodfonds weer gevuld kan worden. Postma NSC 0.02
453 Bij de begroting heb ik twee moties ingediend die ook vragen om het EU Climate Fund in te zetten om juist dat noodfonds een structureler karakter te geven. Postma NSC 0.01
454 Ik vind het echt teleurstellend dat we het op 23 januari nog niet geregeld hebben. Postma NSC 3.23
455 Ik weet dat men nu weer om tafel zit met elkaar, vandaag ook. Postma NSC 0.02
456 Ik hoor graag nog een update van de minister hoe het ervoor staat en wanneer wij dat noodfonds weer kunnen openen. Postma NSC 20.89
461 Dan krijgen we een reactie van de minister en ook een appreciatie van de zeven ingediende moties. voorzitter None 0.01
465 Aan de orde is de voortzetting van het tweeminutendebat Energiebesparing. voorzitter None 0.01
466 We zijn toe aan de termijn van de zijde van het kabinet. voorzitter None 0.01
467 Ik geef het woord aan de minister van Klimaat en Groene Groei. voorzitter None 0.01
470 Ik begin met de vraag over het noodfonds, die is gesteld door mevrouw Rooderkerk en mevrouw Postma. Hermans None 0.02
471 Er is ook een motie over ingediend, waarop ik nog apart inga, maar ik geef eerst even de stand van zaken. Hermans None 0.02
472 Ik deel helemaal met iedereen die hierover een vraag heeft gesteld dan wel een motie heeft ingediend dan wel een motie heeft medeondertekend, dat er snel duidelijkheid moet komen over het fonds. Hermans None 0.89
473 Het kabinet heeft het geld niet voor niets beschikbaar gesteld, omdat ook het kabinet het belang ziet van het helpen van mensen, dan wel met een hoge energierekening dan wel met het verduurzamen van de woning. Hermans None 0.04
474 Ik benadruk dat juist dat laatste, het verduurzamen van de woning, echt structureel bijdraagt aan het verlagen van de energierekening. Hermans None 0.02
475 Wat dat betreft ben ik het echt helemaal eens met alles wat daarover is gezegd. Hermans None 0.01
476 Het klopt ook dat er gelukkig weer gesprekken gaande zijn. Hermans None 0.03
478 De staatssecretaris van Sociale Zaken is daar druk mee bezig. Hermans None 0.02
479 Ik heb zelf ook op korte termijn een afspraak met de staatssecretaris. Hermans None 0.01
480 Ik hoop ook echt dat we snel tot een afspraak en tot vormgeving van het fonds komen, omdat ik het zo belangrijk vind dat we mensen kunnen helpen. Hermans None 0.01
481 Mevrouw Kröger stelde mij een vraag over de ledverlichting. Hermans None 0.01
482 Zij zei dat een brief aan het einde van het jaar echt veel te laat is en dat het nu al moet gebeuren. Hermans None 0.03
483 Ik moet een correctie doen op een ofwel verkeerd genoteerde toezegging ofwel verkeerd door mij uitgesproken toezegging in het debat: die brief komt al in het eerste kwartaal van dit jaar. Hermans None 8.94
484 Hij komt dus niet pas aan het eind van het jaar, maar al in het begin van het jaar. Hermans None 0.06
491 Bij de bespreking van de motie van mevrouw Postma beantwoord ik nog de vraag van mevrouw Rooderkerk over hoe het zit met de advisering bij toezicht en handhaving. Hermans None 0.01
492 Het lijkt me logisch om dat in relatie tot het oordeel op de motie te doen. Hermans None 0.01
495 834 van mevrouw Rooderkerk, over bij de Voorjaarsbesluitvorming regelen dat de handhaving van de energiebesparingsplicht wordt verbeterd. Hermans None 0.01
496 Ik ben het van harte met mevrouw Rooderkerk, en eigenlijk met iedereen die dat in het debat ook keer op keer benadrukte, eens dat het toezicht en de handhaving op de energiebesparingsplicht beter moeten. Hermans None 0.49
497 Een belangrijke stap daarbij is, denk ik, dat omgevingsdiensten in de loop van dit jaar ook inzicht kunnen krijgen in de energiegebruiksgegevens van bedrijven die onder die besparingsplicht vallen. Hermans None 0.01
498 Vanaf 2027 is er ook een structureel hogere bijdrage vanuit het Rijk beschikbaar voor de omgevingsdiensten. Hermans None 0.01
499 Ik kan nu niet vooruitlopen op de besluitvorming bij de Voorjaarsnota. Hermans None 1.3
500 Ik kan nu dus niet aangeven of er wel of geen extra middelen beschikbaar komen. Hermans None 0.12
501 Daarom moet ik de motie het oordeel ontijdig geven, maar ik deel dus wel de opvatting dat het toezicht en de handhaving beter moeten. Hermans None 0.01
503 Volgens mij is er nu gezegd: we trekken over een periode van vier jaar 56 miljoen extra uit voor de handhaving. Rooderkerk D66 0.02
505 Zij zeggen: als je daar 40 miljoen per jaar bovenop legt, dan kom je tot die 1,7 megaton CO<sub>2</sub>-besparing. Rooderkerk D66 0.02
506 Dat is de goedkoopste CO<sub>2</sub>-besparing die je kunt vinden. Rooderkerk D66 0.61
507 Volgens mij is dit dus iets waar het kabinet zeker in dat voorjaarspakket op in zou moeten zetten. Rooderkerk D66 0.01
508 Ik hoor de minister nu zeggen dat de motie ontijdig is. Rooderkerk D66 0.16
509 Wat is dan het moment waarop ik als Kamerlid ook maar iets kan vinden van dat voorjaarspakket? Rooderkerk D66 0.01
510 Want als het nu ontijdig is, maar het pakket al klaar is op het moment dat het er ligt … Dit lijkt me toch iets wat gewoon "oordeel Kamer" zou moeten krijgen? Rooderkerk D66 0.01
511 Er vindt natuurlijk een debat plaats over de besluiten die bij de Voorjaarsnota genomen worden nadat die met de Kamer zijn gedeeld. Hermans None 0.01
512 Deze motie geeft mij natuurlijk wel mee — dat deed het debat overigens ook al — wat de Kamer onder andere een belangrijk element vindt in het pakket en in de afspraken die we gaan maken over het klimaat. Hermans None 0.02
513 Deze motie verzoekt om bij de voorjaarsbesluitvorming te regelen dat het verbeterd wordt. Hermans None 0.01
514 Daar zitten, in ieder geval in de interpretatie die ik aan dit verzoek geef, ook financiële consequenties aan. Hermans None 0.03
515 Dat denk ik ook naar aanleiding van de interruptie van mevrouw Rooderkerk. Hermans None 0.01
516 Ik kan nu niet zeggen: dat geef ik oordeel Kamer; dat ga ik regelen. Hermans None 0.4
517 Ik kan toezeggen dat ik in het voorjaar breed in het kabinet ga kijken naar klimaatmaatregelen. Hermans None 0.01
524 De minister zegt het goed en duidelijk: nadat het pakket er ligt, mag de Kamer er wat van vinden. Rooderkerk D66 0.02
526 Ik hoor haar ook zeggen: ik ben het eigenlijk met mevrouw Rooderkerk eens dat we meer moeten inzetten op energiebesparing. Rooderkerk D66 0.01
527 Nou heb ik die 40 miljoen niet in de motie genoemd, dus elke euro die de minister zou bijleggen, zou eigenlijk al steun voor deze motie kunnen betekenen. Rooderkerk D66 0.39
528 Ik wil haar dus toch vragen om tot een andere afweging te komen. Rooderkerk D66 0.01
529 Ik vraag mij anders namelijk echt af wat ik hier aan het doen ben. Rooderkerk D66 0.01
530 Want het is leuk dat de minister zegt "ik neem kennis van wat u zegt in het debat", maar ik heb als Kamerlid ook gewoon een sturingsmechanisme, namelijk het indienen van moties. Rooderkerk D66 0.02
531 Als de minister dat deelt en denkt dat we dat inderdaad zouden moeten doen, dan hoop ik echt dat zij dit ook positief kan preadviseren. Rooderkerk D66 0.01
532 Zeker, moties indienen is een belangrijk sturingsinstrument. Hermans None 0.02
533 Ik geef, indachtig de procedure van de besluitvorming, aan: het is voor mij ontijdig om daar vooruitlopend op de Voorjaarsnota iets over te zeggen. Hermans None 0.01
534 Overigens gaat dat niet alleen zo bij dit kabinet; ook bij vorige kabinetten is het zo gegaan. Hermans None 0.05
535 Het bedrag van 40 miljoen staat wel degelijk in de motie, niet zozeer in het verzoek, maar wel in een overweging. Hermans None 0.03
536 Dat heb ik allemaal mee te wegen bij het geven van een oordeel. Hermans None 0.01
537 Ik ben het met mevrouw Rooderkerk eens dat energiebesparing een ongelofelijk belangrijk element en onderdeel is. Hermans None 0.03
538 Ik kan dus toezeggen — dat heb ik volgens mij al gedaan, maar dat doe ik graag nog een keer in dit tweeminutendebat — dat ook dat element betrokken wordt bij het vormgeven van het pakket. Hermans None 0.02
539 Maar het is gewoon ontijdig om te zeggen dat ik ga regelen dat die handhaving wordt verbeterd, ook omdat die verwijzing naar 40 miljoen erin zit. Hermans None 0.06
547 Maar wellicht kijkt de minister naar een vorige versie of een andere tekst. Rooderkerk D66 0.27
549 Mijn vraag zou dan ook zijn: hoe kan ik de motie aanpassen zodat de minister wel "oordeel Kamer" kan geven? Rooderkerk D66 0.01
550 Het lijkt me toch dat we dit soort uitspraken wel zouden moeten kunnen doen. Rooderkerk D66 0.01
551 Ik heb hier een versie van de motie waarin in elk geval in een overweging de 40 miljoen genoemd wordt. Hermans None 0.02
557 Er staat: overwegende dat er door verbeterde handhaving 1,7 megaton CO<sub>2</sub> bespaard kan worden. Hermans None 0.05
558 Maar de 40 miljoen is wel genoemd in het debat, en net ook weer. Hermans None 0.04
560 Als er staat "verzoekt de regering om in het aanstaande klimaatpakket te betrekken, mee te nemen en serieus aandacht te besteden aan het verbeteren van de handhaving van de energiebesparingsplicht", wil ik ernaar kijken. Hermans None 0.01
561 Maar dan hecht ik er wel aan om in de appreciatie, die in het verslag en het stenogram terechtkomt, op geen enkele manier een financiële toezegging te doen. Hermans None 1.81
562 Dan blijft voor deze motie, met de huidige tekst, het oordeel "ontijdig". voorzitter None 13.38
563 Maar er komt een nieuwe motie, als ik het goed begrijp. voorzitter None 0.21
565 834 voor me, waarin de 1,7 megaton staat en niet de 40 miljoen. Hermans None 0.01
566 Maar dat is wel een paar keer in het debat gewisseld. Hermans None 0.02
567 Ik hecht eraan om dat weg te nemen, zoals ik net aangaf, zodat daar geen misverstand over bestaat. Hermans None 0.91
568 In het verzoek staat nu: om in het klimaatpakket op te nemen dat de handhaving van de energiebesparingsplicht wordt verbeterd. Hermans None 0.02
569 Ik kan er niet op vooruitlopen en zeggen dat het erin komt, omdat dit mogelijk financiële consequenties heeft. Hermans None 0.02
570 Ik kan wel toezeggen dat ik dit onderwerp serieus betrek, meeneem en aandacht geef. Hermans None 0.01
572 Ik bedoel dat het onderdeel is van alles wat ik bekijk. Hermans None 0.01
578 Ja, maar dat gaan we niet staande de vergadering doen. voorzitter None 0.03
580 Als mevrouw Rooderkerk nog een andere motie indient, kan daar misschien nog een ander oordeel op komen. voorzitter None 0.01
581 Maar dat gaan we niet tussen de bedrijven door doen. voorzitter None 0.01
586 Ik ben het eens met wat mevrouw Kröger in haar motie zegt, namelijk dat de versnelling van die aanpak belangrijk is. Hermans None 0.03
587 Wij zullen daarover zeker in gesprek gaan met gemeenten; dat loopt overigens voor een groot deel via de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Hermans None 0.02
588 Dat gebeurt via een dag van de lokale aanpak, vanuit het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie. Hermans None 0.01
592 Als ik het goed begrepen heb, zijn die ook al gedeeld met de Kamer. Hermans None 0.01
593 Er is 1,6 miljard euro beschikbaar voor de lokale aanpak van dat nationale programma. Hermans None 0.01
594 Wat betreft dat investeringsprogramma ging het om 1,1 miljard over 2023 en 2024, maar daar is voor dit jaar — dit zeg ik uit mijn hoofd — ook nog zo'n 450 miljoen voor beschikbaar. Hermans None 0.06
598 De gesprekken zullen ook geĂŻntensiveerd worden, want met die middelen moet de uitvoering nu versneld gaan worden. Hermans None 0.01
599 Met deze toelichting kan ik de motie oordeel Kamer geven. Hermans None 0.06
600 Dan had mevrouw Kröger nog een tweede motie, de motie op stuk nr. Hermans None 0.01
603 In die motie zaten twee, of misschien wel drie elementen. Hermans None 0.01
604 Ik begin met het verzoek om het noodfonds zo snel mogelijk open te stellen, om zo de doelgroep te kunnen helpen met structurele maatregelen. Hermans None 0.01
605 Daar ben ik het helemaal mee eens, eendachtig het antwoord dat ik net gaf op de vragen van mevrouw Postma en mevrouw Rooderkerk. Hermans None 0.08
606 Het kabinet werd ook gevraagd om snel een aanvraag in te dienen voor het Social Climate Fund. Hermans None 0.01
607 Ik dacht dat ik dat ook al had toegezegd in het debat — het ging misschien om meerdere debatten — voor de kerst. Hermans None 0.02
608 Wij moeten daar als kabinet nu een voorstel voor maken. Hermans None 0.01
609 Dat moet vervolgens ter consultatie worden voorgelegd. Hermans None 2.02
611 Dan wordt het zo snel mogelijk bij de Commissie ingediend. Hermans None 0.07
612 Volgens mij moet het uiterlijk in juli bij de Commissie liggen. Hermans None 0.01
613 Ook dat aspect van de motie kan ik oordeel Kamer geven. Hermans None 0.01
614 Het enige probleem is het aspect van het structureel borgen en de vraag hoe dat er precies uit gaat zien; dat moet ik echt even met de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bespreken. Hermans None 0.01
615 Dat zal ook afhangen van de vraag welk voorstel wij straks precies indienen bij de Commissie. Hermans None 0.01
616 Ik kan de motie dus oordeel Kamer geven, met de opmerking dat ik over dat laatste punt nog even in overleg moet treden. Hermans None 14.91
617 Ik kan niet vooruitlopen op de vraag hoe dat er precies uit komt te zien. Hermans None 0.01
619 836 krijgt oordeel Kamer; mevrouw Kröger knikt instemmend. voorzitter None 0.01
625 Excuus, ik heb even een rotzooi gemaakt van mijn stapeltje. Hermans None 0.02
630 Ik kan niet datgene subsidiëren wat we al normeren en waarover we al verplichtingen hebben opgelegd. Hermans None 0.01
631 We zijn wel aan het bekijken hoe we ondernemers kunnen helpen met het besparen van energie. Hermans None 0.41
632 Misschien is de vormgeving van een energiebesparingsfonds daar een oplossing voor. Hermans None 0.01
634 Het exacte verzoek van de motie moet ik dus ontraden. Hermans None 0.01
637 Daar hebben we vrij uitvoerig over gesproken in het commissiedebat. Hermans None 0.02
638 Met de argumenten die ik daar ook gegeven heb, moet ik de motie ontraden. Hermans None 0.01
639 De minister van VRO heeft volgens mij in december nog een brief gestuurd aan de Kamer waarin stond dat die baatbelasting niet het goede instrument is voor het verduurzamen van woningen. Hermans None 0.04
641 Ik wil wel benadrukken dat het niet zo is dat er niks gebeurt. Hermans None 0.02
642 Mensen kunnen bij het Nationaal Warmtefonds terecht voor verduurzaming van hun woning. Hermans None 0.01
644 Ik ga het debat niet overdoen, maar de verwijzing naar het Warmtefonds is nou juist het probleem, want dan is het persoonsgebonden. Flach SGP 0.09
646 In andere woorden vraag ik dus of de gemeenten die daar nu al mee experimenteren die experimenteerregeling mogen toepassen en of we dan toch niet kunnen bekijken of dat uiteindelijk tot aanpassing van de wet kan leiden. Flach SGP 0.02
648 De heer Flach vraagt mij nu naar gemeenten die al experimenteren en of ze daarmee door mogen gaan. Hermans None 0.02
649 Dit gaat even buiten mijn kennis, omdat dit echt een regeling is die bij de minister van Binnenlandse Zaken en de minister van Volkshuisvesting zit. Hermans None 0.02
650 Wij hebben in het debat gediscussieerd over de vraag, en zo lees ik deze motie ook, of je dit nou als instrument kunt inzetten voor de verdere of versnelde verduurzaming van woningen. Hermans None 0.02
653 838 ontraden, om alle argumenten die we over dit specifieke instrument gewisseld hebben. Hermans None 0.01
654 Ik wil de heer Flach vragen om echt aan de minister van VRO of de minister van Binnenlandse Zaken te vragen hoe het zit met lopende experimenten. Hermans None 0.02
659 Het is al mogelijk om die twee rapportages te harmoniseren. Hermans None 0.02
660 Of eigenlijk moet ik zeggen dat het al mogelijk is om die twee rapportages tegelijkertijd in te dienen bij de RVO. Hermans None 0.02
661 De RVO bekijkt op dit moment of er nog aanvullende mogelijkheden zijn om verder te harmoniseren en het daarmee makkelijker te maken. Hermans None 0.02
662 In de tweede helft van dit jaar zal ik de Kamer daarover informeren. Hermans None 15.0
665 Volgens mij zei mevrouw Rooderkerk of mevrouw Kröger, of misschien zeiden ze het allebei, dat in dat toezicht natuurlijk ook al een adviserende rol zit. Hermans None 0.03
667 Een omgevingsdienst komt bij een bedrijf dat onder de energiebesparingsplicht valt. Hermans None 0.01
668 Er wordt bekeken wat er daar gebeurt of wat er niet gebeurt, waardoor dat komt en wat er mogelijk is om wel invulling te geven aan die plicht. Hermans None 25.64
669 We zien in dat onderzoek van de Rekenkamer wel dat er verbetermogelijkheden in het uitvoeren van de energiebesparingsplicht zitten, niet alleen door handhaving en toezicht, maar juist ook door advisering en bekendheid met de regeling. Hermans None 0.05
672 Dan heb ik volgens mij ook antwoord gegeven op de vraag van mevrouw Rooderkerk. Hermans None 0.02
673 Ja, want die ging over de verhouding tussen toezicht en handhaving. Hermans None 0.02
675 Dan staan er nog twee vragen uit het commissiedebat open. Hermans None 0.01
676 Ik had beloofd terug te komen op de vraag wanneer ik op die twee vragen inhoudelijk terugkom in een brief. Hermans None 0.03
677 Het ging om een vraag van mevrouw Rooderkerk over de stand van zaken rondom de verduurzaming van woningen en huurwoningen, en het isolatieoffensief. Hermans None 0.02
678 Die stand van zaken wordt in de voortgangsbrief over het beleidsprogramma verduurzaming gebouwde omgeving van de minister van VRO meegenomen. Hermans None 0.02
679 Die brief komt in het tweede kwartaal van 2025 naar de Kamer. Hermans None 0.01
683 Dat kost wel even tijd, omdat we daarvoor op verschillende plekken informatie moeten ophalen. Hermans None 0.01
684 Dat neem ik dus mee in de voortgangsbrief die in het laatste kwartaal van dit jaar naar de Kamer gaat. Hermans None 0.01
686 Dan zijn we aan het einde gekomen van dit tweeminutendebat. voorzitter None 0.01
688 We gaan stemmen over de ingediende moties op dinsdag 28 januari aanstaande. voorzitter None 0.01
690 Wat mij betreft gaan we direct door met een ander tweeminutendebat. voorzitter None 0.01
691 Ik denk dat mevrouw Teunissen mevrouw Kostić vervangt. voorzitter None 0.01
694 Dan kunnen we beginnen met het tweeminutendebat RBZ/Handel. voorzitter None 0.01
695 Van harte welkom aan de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp. voorzitter None 0.11
697 Zeven leden hebben zich ingeschreven, waarvan vijf ook hun eerste termijn willen gebruiken. voorzitter None 0.01
698 We gaan als eerste luisteren naar mevrouw Teunissen. voorzitter None 0.01
699 Zij spreekt namens de Partij voor de Dieren, die ook het debat heeft aangevraagd. voorzitter None 0.02
702 Ik ben mijn stem een beetje kwijt, dus ik zal zo duidelijk mogelijk proberen te praten. Teunissen PvdD 0.01
704 Deze motie is voorgesteld door de leden Teunissen en Stoffer. voorzitter None 0.01
710 Heeft u eerst nog een interruptie voor mevrouw Teunissen? voorzitter None 0.01
712 Er is dus een motie van mevrouw Teunissen, die zegt dat de motie van mevrouw Teunissen nog wat duidelijker gelezen moet worden. Paternotte D66 0.02
717 Mijn motie die door deze Kamer breed is aangenomen, vraagt of Nederland zich in Europa actief wil inzetten tegen het Mercosur-verdrag. Teunissen PvdD 0.02
719 Nu zegt het kabinet: we komen met een appreciatie in kwartaal 2 of 3. Teunissen PvdD 0.02
720 Voor de Partij voor de Dieren is dat niet hetzelfde als het uitvoeren van die motie; die motie vraagt om actieve inzet. Teunissen PvdD 19.74
721 Ik dien deze motie nu in om het kabinet op te roepen om echt haast te maken, want anders lopen we de hele tijd achter de feiten aan. Teunissen PvdD 0.08
724 Dan is nu wel het woord aan de heer Paternotte voor zijn eigen termijn namens de fractie van D66. voorzitter None 0.02
727 Deze motie is voorgesteld door de leden Paternotte en Kamminga. voorzitter None 0.01
731 Dan is het woord aan mevrouw Kamminga namens de VVD-fractie. voorzitter None 0.01
734 Gisteren heb ik aandacht gevraagd voor de enorme lastendruk die op ondernemers afkomt naar aanleiding van onder andere CSRD en CSDDD. Kamminga VVD 0.02
735 De Europese Commissie heeft aangekondigd hiernaar te gaan kijken in het zogeheten Omnibustraject. Kamminga VVD 0.02
736 Ik heb de minister in dat kader gevraagd om naast het harmoniseren ook in te zetten op het simplificeren en, waar nodig, zaken te schrappen. Kamminga VVD 0.01
737 Ik moet eigenlijk zeggen "waar mogelijk", want "waar nodig" is politiek. Kamminga VVD 0.01
738 Die politieke discussie moeten we niet opnieuw openen; dat heb ik ook mevrouw Hirsch beloofd. Kamminga VVD 0.01
739 Ik dacht dat de minister dat had toegezegd, maar het kwam aan het einde van het commissiedebat niet als toezegging terug. Kamminga VVD 0.06
740 Ik hoop dus dat de minister deze toezegging hier nogmaals kan bevestigen. Kamminga VVD 0.01
742 Het kan toch niet de bedoeling zijn dat ondernemers drie verschillende formulieren moeten invullen voor ongeveer hetzelfde, en dat er straks meer fte's worden besteed aan het rapporteren en verantwoorden dan aan het echte werk? Kamminga VVD 0.02
744 Ik zou de minister willen vragen om zeker ook voor hen oog te hebben in deze trajecten en hen hierbij, waar mogelijk, te ondersteunen. Kamminga VVD 0.01
747 Dan is het woord aan de heer Ram namens de PVV-fractie. voorzitter None 0.01
755 De heer Ceder gaat als laatste het woord voeren in deze termijn van de Kamer en dat doet hij namens de ChristenUnie. voorzitter None 0.02
759 Ik ben blij dat de minister in het debat en in Kamervragen heeft aangegeven dat ze voortvarend aan de slag wil met CSDDD. Ceder ChristenUnie 0.03
760 Ik heb nog wel een vraag over het tijdpad, want we willen hier in het parlement duidelijkheid hebben. Ceder ChristenUnie 0.01
761 Dat geldt ook voor de werkgevers, die voorbereidingen zullen moeten gaan treffen. Ceder ChristenUnie 0.02
762 Ik ben blij dat uit de Kamervragen blijkt dat we hiermee niet alleen tot een eerlijkere handelsketen komen, maar dat dit waarschijnlijk op de lange termijn ook positief zal uitpakken voor de bedrijven die hieronder gaan vallen. Ceder ChristenUnie 0.4
764 Dat is natuurlijk niet het meest leidend, maar daar ben ik wel blij mee. Ceder ChristenUnie 0.02
765 Hopelijk is dit ook een aansporing om verder na te denken over hoe we dit kunnen vormgeven en neemt dit zorgen weg bij werkgevers, want dat was ook een deel van de discussie in de afgelopen jaren. Ceder ChristenUnie 0.03
766 Ik hoop dat we dit gesprek gezamenlijk kunnen voeren met elkaar en dat we daarbij oog hebben voor alle belangen. Ceder ChristenUnie 0.01
768 In dat kader wil ik de volgende motie indienen, ook omdat ik er echt van overtuigd ben dat Nederland hierin een belangrijke voortrekkersrol heeft. Ceder ChristenUnie 0.01
769 We hebben het debat hierover goed gevoerd in de afgelopen jaren. Ceder ChristenUnie 0.01
770 Wij lopen hierin voor, dus ik hoop dat we daardoor ook als eerste hiervan voordeel zullen hebben. Ceder ChristenUnie 0.05
772 Ik hoop dat we het Nederlandse verhaal kunnen vertellen, zowel voor onze werkgevers als ten aanzien van het harmoniseren van het Europees traject. Ceder ChristenUnie 0.01
775 Deze motie is voorgesteld door de leden Ceder en Hirsch. voorzitter None 0.01
780 We schorsen vijf minuten en dan krijgen we een appreciatie van de ingediende moties. voorzitter None 0.01
781 De vergadering wordt van 11.37 uur tot 11.42 uur geschorst. voorzitter None 0.01
783 Aan de orde is de voortzetting van het tweeminutendebat RBZ/Handel. voorzitter None 0.01
786 Om te beginnen mevrouw Kamminga, die dit kabinet vraagt om de toezegging dat wij ons kunnen inzetten voor lastendrukvermindering met betrekking tot de CSRD en de CSDDD. Klever None 0.02
788 Dat hebben we gisteren in het debat ook gewisseld: het verminderen van regeldruk is de inzet van het kabinet en een prioriteit van het kabinet. Klever None 0.01
789 Dus bij dezen de toezegging die zij gevraagd heeft. Klever None 0.02
792 Daar hebben we het gisteren uitgebreid in het debat over gehad. Klever None 0.01
793 Ik verwijs dus ook naar de argumentatie in het debat. Klever None 7.14
795 3029, vraagt om uitbreiding van de handelsliberalisatie met OekraĂŻne en het opzetten van een digitale handelsmissie. Klever None 0.01
796 Het kabinet steunt OekraĂŻne bij het overeind houden van de economie en de wederopbouw. Klever None 5.66
797 De inzet van de private sector is daarbij essentieel. Klever None 0.01
798 We hebben ook een speciaal gezant voor het bedrijfsleven en de wederopbouw van OekraĂŻne. Klever None 0.01
799 Die bekijkt de verschillende mogelijkheden hiervoor, waarbij een digitale missie een van de opties is. Klever None 0.01
800 Wat betreft de handelstarieven is er momenteel al sprake van bijna een volledige handelsliberalisatie voor OekraĂŻense exporten. Klever None 0.02
801 De enige mogelijke uitbreiding zou gevolgen hebben voor de Nederlandse landbouwproducenten, en daarom is het van belang dat we verdere voorstellen goed bestuderen alvorens we daar iets over zeggen. Klever None 4.56
802 Maar als ik de motie zo mag lezen dat we inzetten op voortzetting van de huidige handelsliberalisatie met betrekking tot OekraĂŻne, dan kan ik 'm oordeel Kamer geven. Klever None 0.01
803 Ik wist dat de minister de motie oordeel Kamer wilde geven, maar niet dat ze dan zou zeggen dat "significant uitbreiden" het doorzetten van de huidige handelsliberalisatie is. Paternotte D66 0.05
804 Want de motie vraagt wel echt om te kijken waar het mogelijk is om ervoor te zorgen dat we een volgende stap zetten. Paternotte D66 4.52
805 Voor zover ik begrijp, is het ook niet zo dat dat echt alleen maar kan als je ook op de landbouw hele grote stappen zet. Paternotte D66 0.01
806 Is de minister dus bereid om te streven of te kijken naar een uitbreiding van de handelsliberalisatie? Paternotte D66 0.01
807 Ik begrijp de vraag, maar er is al sprake van een bijna volledige handelsliberalisatie. Klever None 0.11
808 Het enige gebied waar dat nog niet het geval is, is de landbouw. Klever None 0.02
809 Dat zou gelijk enorme gevolgen hebben voor de landbouw, dus wil ik op dat punt een slag om de arm houden. Klever None 0.01
810 Maar als de heer Paternotte uitbreiding van de huidige bijna volledige handelsliberalisatie bedoelt, dan kan ik 'm oordeel Kamer geven. Klever None 0.01
813 Dan komt de heer Ceder toch naar voren om daar een vraag over te stellen. voorzitter None 0.01
815 Dit is natuurlijk bedoeld om de vergelijking te trekken met Mercosur. Ceder ChristenUnie 0.01
816 Ik kan de motie steunen zoals de minister 'm heeft geapprecieerd, dus met uitzondering van de landbouw. Ceder ChristenUnie 0.04
817 Maar ik wil even dubbelchecken of de indieners het ook zo bedoelen, want anders heb ik straks moeite met interpreteren wat we willen. Ceder ChristenUnie 0.01
818 In de tekst staat namelijk iets anders dan de minister heeft gezegd. Ceder ChristenUnie 0.13
819 De heer Paternotte heeft aangegeven dat zijn reikwijdte anders is dan die van de minister, dus wil ik van de indieners weten of ze akkoord gaan met de stelling van de minister. Ceder ChristenUnie 0.06
820 Dat vind ik ingewikkeld, want dan gaan we weer onderling een debat voeren. voorzitter None 0.01
821 Ik wil gewoon graag weten wat er gebeurt als we voor een motie stemmen. Ceder ChristenUnie 0.01
823 De minister geeft het oordeel en dat is bepalend voor het stemgedrag. voorzitter None 0.01
824 Wat de heer Paternotte en u vinden, mag u bij een kop koffie bespreken. voorzitter None 0.02
828 3030, van de heer Ram, gaat over het tegengaan van de uitbreiding van de interne markt naar kandidaat-lidstaten. Klever None 0.01
829 Die moet ik ontraden, met verwijzing naar de argumenten die gisteren in het debat gewisseld zijn. Klever None 0.02
831 3031, van de heer Ceder, kan ik oordeel Kamer geven, ook met verwijzing naar het debat. Klever None 0.01
836 We gaan dinsdag 28 januari aanstaande stemmen over de ingediende moties. voorzitter None 0.01
837 We schorsen heel kort om te wisselen en dan gaan we door met het tweeminutendebat Participatiewet. voorzitter None 0.01
841 Aan de orde is het tweeminutendebat Participatiewet. voorzitter None 0.01
842 Ik heet de staatssecretaris Participatie en Integratie van harte welkom, evenals de leden, de mensen op de tribune en iedereen die elders dit debat volgt. voorzitter None 0.08
846 Zij voert het woord namens de fractie van GroenLinks-Partij van de Arbeid. voorzitter None 0.02
849 We hebben in het debat veel gewisseld over de huidige participatie en de toekomstige wetswijzigingen. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
851 Deze motie is voorgesteld door de leden Lahlah, Ceder, Van Kent en Dassen. voorzitter None 0.01
860 Mevrouw Lahlah had het in het commissiedebat ook over de TeldersStichting en het boek van het wetenschappelijk instituut van de VVD, die hier ook een punt van maakten. De Kort VVD 0.03
863 Ik meen ook in uw eigen gemeente, Tilburg, en in Amsterdam. De Kort VVD 29.56
866 Het klopt inderdaad dat er pilots zijn gestart, te beginnen in Tilburg. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.02
867 Daar heeft u toen in uw rol als Tweede Kamerlid vragen over gesteld. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
870 Die mogelijkheid is er dus, maar die wordt vaak gezien als een uitzondering. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.09
872 Ik zou graag zien dat in de wetswijzigingen die eraan komen in spoor 1, waar het gaat om vertrouwen, ook deze mogelijkheid eigenlijk een soort default wordt in plaats van een uitzondering. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
874 We gaan daarin een afweging maken als Kamer — dat begrijp ik — maar zijn de pilots van Tilburg, en ik dacht ook die van Amsterdam en misschien nog van andere gemeenten, niet voldoende voor ons om die afweging te maken? De Kort VVD 0.01
875 De concrete vraag is: wat voegt deze motie toe ten opzichte van de pilots die al lopen of hebben gelopen in onder andere Tilburg en Amsterdam? De Kort VVD 0.04
876 Gezien de reactie van de staatssecretaris — die antwoordde eigenlijk vrij direct met nee op de vraag om die mogelijkheid te onderzoeken — denk ik dat het goed is om dat onderzoek te doen. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
877 Ik denk dat hij daarbij ook de resultaten, met name de waardevolle uitkomsten van deze pilot, tot zich moet nemen. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
884 Tijdens het debat van afgelopen donderdag beloofde de staatssecretaris een serieus bestuurlijk gesprek te willen voeren met de gemeenten en het UWV. Welzijn NSC 0.03
885 Mensen die uit een uitkering willen komen via een sociale coöperatie, lopen namelijk tegen problemen aan. Welzijn NSC 0.61
886 In een sociale coöperatie leren mensen zelfstandig te ondernemen. Welzijn NSC 0.13
887 Deelnemers hebben tijdens een werkbezoek van Nieuw Sociaal Contract echt met lichtjes in hun ogen verteld hoe ze groeien in hun werk; dat was echt regelrecht fantastisch. Welzijn NSC 0.07
888 Toch krijgen zij hier in de praktijk niet altijd toestemming voor. Welzijn NSC 0.01
889 Er is niet eens een wettelijke belemmering, zoals de staatssecretaris zelf ook aangaf. Welzijn NSC 0.03
890 Nieuw Sociaal Contract vindt het belangrijk dat praktische problemen worden opgelost. Welzijn NSC 46.44
891 Wij danken de staatssecretaris voor de toezegging om het bestuurlijke gesprek hierover te voeren en we kijken uit naar de terugkoppeling in het voorjaar. Welzijn NSC 0.01
893 Tijdens het debat heb ik de staatssecretaris ook gevraagd om even in te springen bij het gesprek over de cao voor sociale werkbedrijven. Welzijn NSC 0.02
894 De staatssecretaris is systeemverantwoordelijk en alleen al het niet indexeren kost mensen bijna vier tientjes per maand. Welzijn NSC 99.92
896 De staatssecretaris gaf op dat moment aan dat de probleemsignalen hem nog niet bereikt hadden, maar die zijn er wel degelijk. Welzijn NSC 0.05
897 Hierbij herhaal ik dus mijn oproep aan de staatssecretaris. Welzijn NSC 0.01
900 We bereiden ons voor op de behandeling van de Wet vereenvoudiging banenafspraak en de Participatiewet in balans. Welzijn NSC 0.01
902 Eén: is er ruimte voor mensen om een fout te maken zonder dat er meteen een guillotine klaarstaat? Welzijn NSC 0.01
904 Twee: kunnen mensen thuis zo veel mogelijk uit de voeten met de landelijke regelingen? Welzijn NSC 0.01
905 Bedelend langs een woud van loketten gaan om je stuivertjes en dubbeltjes bij elkaar te sprokkelen en misschien het einde van de maand halen, is niet een aanpak die mijn fractie voorstaat. Welzijn NSC 0.01
906 Dat gaat echt ten koste van je waardigheid en dat moet dus anders. Welzijn NSC 0.01
907 Dank u wel, voorzitter, namens de fractie van Nieuw Sociaal Contract. Welzijn NSC 0.02
909 De heer De Kort gaat als laatste spreken in deze termijn van de Kamer. voorzitter None 0.01
913 Ook van mij geen moties, dus de heer Bontenbal zal blij met mij zijn. De Kort VVD 0.03
914 Ik kijk terug op een goed inhoudelijk commissiedebat over een belangrijk onderwerp. De Kort VVD 0.01
915 Ik wil hier nogmaals herhalen dat ik het heel prettig vind dat de staatssecretaris de toezegging heeft gedaan om nog eens goed te kijken naar het voorstel dat ik in het commissiedebat heb ingediend. De Kort VVD 0.03
916 Dat gaat erover dat wanneer iemand naar de gemeente gaat en een bijstandsuitkering aanvraagt, de focus echt gericht moet zijn op werk voor degenen die dat nog kunnen en dat een onderdeel daarvan wordt om een cv mee te nemen en vaardigheden in kaart te brengen. De Kort VVD 0.02
917 Ik kijk er ook naar uit om de herziening van de Participatiewet verder vorm te geven met de Kamer. De Kort VVD 0.01
922 We kunnen ook gelijk door met de staatssecretaris, die ook een appreciatie gaat geven van de twee ingediende moties. voorzitter None 0.01
926 332, van mevrouw Lahlah, gaat over de cao Aan de slag. Nobel None 0.01
927 Voordat ik daar een appreciatie van geef, zou ik in het verlengde van de vraag van mevrouw Welzijn tijdens het commissiedebat nog kort iets willen zeggen. Nobel None 0.01
928 U vroeg mij toen: zijn er signalen bekend over de cao Aan de slag? Nobel None 0.01
929 Zijn er partijen die bij u aan de bel hebben getrokken? Nobel None 0.01
930 Ik ben daar onvolledig over geweest, in die zin dat ik vlak voordat ik het debat inliep, aan de ambtenaren vroeg of er nog nieuwe signalen waren met betrekking tot de cao Aan de slag en ik daarna het antwoord gaf: nee, die zijn mij niet bekend. Nobel None 0.03
931 Dat antwoord klopt op zich, maar ik ben toen wel vergeten te melden dat ik hier in de tussentijd met gemeenten en andere partijen wel degelijk over heb gesproken. Nobel None 0.05
932 Dat was ook een belofte die ik aan uw Kamer heb gedaan tijdens de begroting. Nobel None 0.01
933 Ik zal me namens het kabinet op positieve wijze mengen in het verhaal van cao Aan de slag, ondanks dat we geen cao-partner zijn. Nobel None 0.02
935 Maar we hebben wel degelijk bestuurlijke gesprekken gevoerd. Nobel None 0.02
936 Vanuit verschillende kanten is mij ook te verstaan gegeven dat ze het heel fijn zouden vinden als het Rijk hierin ook een financiële rol op zich neemt. Nobel None 5.65
937 Maar nogmaals, dan komen we wel terecht bij de vraag wie welke verantwoordelijkheid heeft in de cao. Nobel None 0.02
939 332 van mevrouw Lahlah, waarin zij verzoekt om als stelselverantwoordelijke uitvoering te geven én regie te nemen. Nobel None 0.01
940 Ik moet de motie ontraden, eigenlijk om exact dezelfde reden die ik zojuist al gaf. Nobel None 0.02
942 Daarbij wil ik hier wel opnieuw aangeven dat ik vanuit het Rijk, daar waar mogelijk, een constructieve rol zal spelen bij die cao. Nobel None 0.01
943 Maar we zijn in eerste aanleg geen partij in de cao. Nobel None 0.02
945 Dan ga ik met uw welbevinden naar de motie van GroenLinks-Partij van de Arbeid op stuk nr. Nobel None 0.01
948 Ik blijf ook van mening dat het niet verstandig is om dat te doen. Nobel None 0.01
950 Voor nu zou ik de motie het oordeel ontijdig willen geven, omdat er een aantal proeven lopen, zoals ook geschetst door de heer De Kort. Nobel None 0.02
951 Maar de uitkomsten van die proeven zou ik dan willen afwachten om u een volledig antwoord te kunnen geven, waarbij ik in eerste aanleg al heb aangegeven hoe ik ertegen aankijk. Nobel None 0.01
952 Later we de pilots afwachten en dit ook in spoor 2 meenemen. Nobel None 0.01
953 U vraagt nu om het in spoor 1 te doen, maar dan loopt spoor 1 ook nog eens meer vertraging op. Nobel None 0.02
954 Spoor 2 zou, denk ik, de juiste plek zijn om hier ĂĽberhaupt, als de Kamer dat een goed idee vindt, invulling aan te geven. Nobel None 0.01
955 Nu zegt de staatssecretaris dat deze motie ontijdig is, maar het gaat om het onderzoeken. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.08
956 Dus als die onderzoeken er liggen en de pilots en bevindingen er al zijn, en u gaat, zoals u net heeft gezegd, deze resultaten tot u nemen, dan bent u bezig met dat onderzoeken. Lahlah GroenLinks-PvdA 1.27
958 Als u zegt dat het meer past bij spoor 2, hoewel ik dat betwijfel, dan ben ik meer dan bereid om het aan te passen. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
959 Ik vraag me dus af of de motie wel oordeel Kamer krijgt als ik dat doe. Lahlah GroenLinks-PvdA 1.95
960 In het debat heb ik al aangegeven dat ik hier in principe geen voorstander van ben. Nobel None 0.02
961 Ik lees de motie zo dat u daadwerkelijk iets wil met die uitkomsten. Nobel None 27.49
963 U vraagt: als ik 'm dan zo aanpas, krijgt die dan wel oordeel Kamer? Nobel None 12.07
964 Ik blijf wel bij het oordeel dat ik ook al in het debat heb gegeven. Nobel None 0.01
965 Ik zou u willen adviseren om de resultaten van die pilots af te wachten. Nobel None 0.01
966 Dan kunt u kijken of u in spoor 2 daadwerkelijk iets met de motie wil. Nobel None 0.01
969 Dan blijft het oordeel ontijdig als ik het goed heb begrepen. voorzitter None 0.01
973 Dank aan de staatssecretaris voor zijn beantwoording. voorzitter None 0.04
975 We gaan dinsdag 28 januari aanstaande stemmen over beide moties. voorzitter None 0.01
977 Dan maken we een wisseling door qua sprekers, ook in vak K. We hebben dan het tweeminutendebat Sociaal minimum Caribisch Nederland. voorzitter None 0.01
981 Aan de orde is het tweeminutendebat Sociaal minimum Caribisch Nederland. voorzitter None 0.01
982 Ik heet de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van harte welkom. voorzitter None 0.01
983 Ook heet ik, wederom, de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid welkom, die net al het vorige debat deed. voorzitter None 0.02
984 Ook heet ik de leden, de mensen op de tribune en iedereen die dit debat volgt van harte welkom. voorzitter None 0.03
987 Als eerste geef ik het woord aan de heer White, die het woord voert namens de fractie van GroenLinks-PvdA. voorzitter None 0.02
991 We hebben een goed commissiedebat gehad, maar er moet nog veel gebeuren om de armoede in Caribisch Nederland terug te dringen. White GroenLinks-PvdA 0.04
992 Ik zal zo een motie indienen die hieraan probeert bij te dragen. White GroenLinks-PvdA 0.01
995 De inkomens zijn te laag om van rond te komen en de kosten van basale levensbehoeften zijn te hoog, of het nu gaat om de dagelijkse boodschappen, de huurprijzen of de kosten voor vervoer en internet. White GroenLinks-PvdA 0.52
997 Er zijn de afgelopen tijd door onze Kamer op veel punten moties ingediend. White GroenLinks-PvdA 0.01
1000 Het is daarom van belang dat het kabinet de moties en de plannen die het zelf heeft zo spoedig mogelijk uitvoert. White GroenLinks-PvdA 0.01
1001 Maar het is ook belangrijk dat wij als Kamer goed op de hoogte gehouden worden van de uitvoering van de moties. White GroenLinks-PvdA 0.01
1002 Daarom het verzoek om ons hierover periodiek goed te blijven informeren middels een doorlopende overzichtelijke terugkoppeling, zodat wij, maar zeker ook de mensen op de eilanden, weten hoe het ervoor staat. White GroenLinks-PvdA 33.43
1003 Bovendien voorkomt het dat wij herhalingsmoties moeten indienen. White GroenLinks-PvdA 0.03
1005 Deze motie is voorgesteld door de leden White, Van Nispen, Bamenga en Ceder. voorzitter None 0.01
1011 Zij voert het woord namens de fractie van Nieuw Sociaal Contract. voorzitter None 0.02
1014 In Caribisch Nederland zien we de schrijnende realiteit dat veel gezinnen moeite hebben om de touwtjes aan elkaar te knopen. Bruyning NSC 99.8
1015 Het sociaal minimum moet niet alleen voldoende zijn om te overleven, maar ook om te leven met waardigheid. Bruyning NSC 0.01
1016 Dat betekent dat men in staat moet zijn om te voorzien in basisbehoeften zoals voedsel, huisvesting en gezondheidszorg, maar ook om deel te nemen aan de gemeenschap en toegang te hebben tot onderwijs en culturele verrijking. Bruyning NSC 0.06
1017 Laten we dan ook kijken naar de moties die al zijn aangenomen om de situatie te verbeteren. Bruyning NSC 0.01
1018 Veel van deze moties zijn gericht op het opvolgen van de aanbevelingen van de commissie-Thodé, maar ook op evaluatie en monitoring. Bruyning NSC 0.01
1019 Het gaat hier om meer dan het sociaal minimum verhogen tot een niveau dat overeenkomt met de werkelijke kosten van levensonderhoud en de economische cijfers. Bruyning NSC 0.01
1021 Het is dan ook van essentieel belang dat we een tussenstand krijgen van de implementatie van deze moties. Bruyning NSC 0.01
1022 Transparantie is van vitaal belang, zodat we kunnen zien waar vooruitgang wordt geboekt en waar aanvullende inspanningen nodig zijn. Bruyning NSC 0.01
1023 Ik wil de staatssecretaris dan ook vragen om een brief die specifiek ingaat op de uitvoering van de moties die raken aan het sociaal minimum in Caribisch Nederland. Bruyning NSC 39.41
1024 Ik wil graag weten welke stappen er zijn genomen en wat de resultaten tot nu toe zijn. Bruyning NSC 0.01
1025 We moeten er namelijk voor zorgen dat het sociaal minimum niet slechts een vangnet is, maar een opstap naar een betere toekomst. Bruyning NSC 0.01
1026 Alleen dan kunnen we spreken van echte vooruitgang. Bruyning NSC 0.01
1029 Tot slot in de termijn van de Kamer is het woord aan mevrouw De Vries, die het woord voert namens de VVD-fractie. voorzitter None 0.02
1032 Ik heb twee korte punten en geen moties van mijn kant. Aukje de Vries VVD 0.01
1034 We hebben het heel uitgebreid erover gehad dat het leven op de eilanden gewoon heel duur is en dat we daar oplossingen voor moeten bieden. Aukje de Vries VVD 0.02
1035 Er wordt heel veel gewerkt met toeslagen, subsidies et cetera. Aukje de Vries VVD 16.3
1036 Wat ons betreft zou het beter zijn om te kijken hoe we de vaste kosten echt structureel kunnen verlagen. Aukje de Vries VVD 0.01
1037 Dan gaat het bijvoorbeeld om water, telecom en energie, maar ook om de boodschappen. Aukje de Vries VVD 11.32
1039 We hopen dat in de brief die gaat komen over de inzet van de beschikbare middelen echt aandacht is voor hoe we dat voor elkaar kunnen krijgen, in plaats van te werken met allemaal individuele toeslagen en subsidies. Aukje de Vries VVD 0.03
1041 Mijn collega Bruyning sprak er ook over: de commissie-Thodé en het sociaal minimum. Aukje de Vries VVD 0.01
1042 Ik wil nog wel een keer extra en specifiek aandacht vragen voor de werkgevers op de eilanden. Aukje de Vries VVD 0.01
1043 Daar heeft Thodé ook aandacht voor gehad en over gezegd dat de hogere werkgeverslasten gecompenseerd moeten worden. Aukje de Vries VVD 0.02
1044 Ik vind het belangrijk dat we daarnaar blijven kijken om te zorgen dat de concurrentiepositie van de eilanden goed is ten opzichte van de eilanden in de omgeving. Aukje de Vries VVD 0.01
1045 We moeten ons realiseren dat als we het minimumloon verhogen, dat ook weer doorwerkt in de kosten en de boodschappen op de eilanden. Aukje de Vries VVD 0.15
1049 Ik heb begrepen dat het kabinet direct kan antwoorden. voorzitter None 0.15
1050 Er is ook maar één motie ingediend waarbij een appreciatie moet worden gegeven. voorzitter None 0.02
1052 Dat is de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. voorzitter None 0.02
1055 Ik zal direct reageren op de motie van de heer White op stuk nr. Nobel None 11.89
1056 42, die de regering verzoekt om voor het zomerreces de uitkomsten van de verkenning van de aanvullende kindregeling voor Caribisch Nederland met de Kamer te delen. Nobel None 0.01
1057 Deze motie kan ik oordeel Kamer geven, omdat ik verwacht dat die verkenning in de eerste helft van het jaar is afgerond. Nobel None 0.01
1063 We zullen dinsdag aanstaande, 28 januari, stemmen over de ingediende motie. voorzitter None 0.02
1066 Wat mij betreft gaan we gelijk door met een aansluitend tweeminutendebat. voorzitter None 0.01
1068 Dit tweeminutendebat is het verzameldebat over Caribisch Nederland. voorzitter None 0.01
1069 Daarvoor hebben zich ook vier leden ingeschreven, van wie drie hun eerste termijn willen gebruiken. voorzitter None 0.01
1070 Als eerste is wederom het woord aan de heer White, die het woord voert namens de fractie van GroenLinks-Partij van de Arbeid. voorzitter None 0.02
1073 Tijdens het commissiedebat zijn veel onderwerpen de revue gepasseerd. White GroenLinks-PvdA 0.01
1074 Op twee voor GroenLinks-PvdA belangrijke punten heb ik zo een motie. White GroenLinks-PvdA 0.01
1076 Tijdens het commissiedebat hebben we het ook gehad over de veiligheid en openbare orde op de eilanden en de risico's van ondermijning door de georganiseerde criminaliteit. White GroenLinks-PvdA 0.02
1077 Recentelijk zagen we helaas ook voorbeelden van gewapende criminaliteit. White GroenLinks-PvdA 0.02
1080 Graag ontvangen we een terugkoppeling van het bezoek van de minister van JenV aan de eilanden. White GroenLinks-PvdA 0.01
1083 Deze motie is voorgesteld door de leden White en Kröger. voorzitter None 0.01
1086 Deze motie is voorgesteld door de leden White, Van Nispen en Bamenga. voorzitter None 0.02
1091 Mevrouw Bruyning gaat wederom spreken namens Nieuw Sociaal Contract. voorzitter None 0.01
1094 Vandaag wil ik stilstaan bij het belang van gelijkwaardigheid en autonomie binnen de verhouding van Curaçao, Aruba en Sint-Maarten met Nederland. Bruyning NSC 0.01
1095 Dit belang raakt aan de kern van onze onderlinge relatie, die diepgeworteld is in onze gedeelde geschiedenis en toekomst. Bruyning NSC 1.78
1096 De CAS-landen koesteren hun autonomie en dat is terecht. Bruyning NSC 0.19
1097 Het zijn landen met een eigen identiteit en cultuur. Bruyning NSC 0.72
1099 Toch kan Nederland gezien de historische banden en complexe verhoudingen niet voorbijgaan aan het feit dat het ook een rol speelt bij de uitdagingen die deze eilanden ervaren. Bruyning NSC 0.01
1100 Wij moeten dan ook erkennen dat historische contexten en wederzijdse verantwoordelijkheden een blijvende impact hebben. Bruyning NSC 0.01
1102 Nederland moet waken over de delicate lijn tussen controle en wantrouwen. Bruyning NSC 0.01
1103 Het is cruciaal om te begrijpen dat waar het eerste kan leiden tot stabiliteit en samenwerking, het laatste kan resulteren in een verstoorde relatie en gebrek aan vertrouwen. Bruyning NSC 0.01
1104 Er bestaat vanuit Nederland de neiging om kritisch naar de eilanden te kijken. Bruyning NSC 0.1
1105 Toch zouden we er goed aan doen om eerst de hand in eigen boezem te steken. Bruyning NSC 0.01
1108 Voordat we snel oordelen, moeten we openstaan voor zelfreflectie en wederzijds begrip. Bruyning NSC 0.01
1109 Deze balans is niet eenvoudig, maar wel essentieel. Bruyning NSC 0.01
1110 Nederland kán ondersteuning bieden, maar zal moeten vermijden om als betweterig over te komen. Bruyning NSC 0.01
1111 Gelijkwaardigheid betekent dat we zowel luisteren als ondersteunen, zonder te domineren. Bruyning NSC 0.01
1112 Het is ons gezamenlijk doel om te zorgen voor welvaart en welzijn in ons gehele Koninkrijk. Bruyning NSC 2.56
1113 Laten we daarom inzet tonen voor een oprechte en open dialoog waarbij we gelijkwaardigheid, respect voor autonomie en wederzijdse kennisdeling centraal stellen. Bruyning NSC 0.01
1116 Als laatste in deze termijn van de Kamer is het woord aan mevrouw De Vries. voorzitter None 0.01
1120 Helaas hebben we in de afgelopen periode ook weer een aantal zaken gezien die wat ons betreft niet door de beugel kunnen. Aukje de Vries VVD 0.01
1121 Recent is een Arubaanse minister gearresteerd wegens mogelijke betrokkenheid bij fraude bij verblijfs- en werkvergunningen. Aukje de Vries VVD 86.85
1122 Een voormalig Statenlid op Sint-Maarten is veroordeeld tot achttien maanden cel voor het kopen van stemmen bij verkiezingen. Aukje de Vries VVD 99.98
1123 Tegen een voormalig minister van Aruba is een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van drie jaar geëist wegens omkoping, oplichting en misbruik van zijn functie. Aukje de Vries VVD 0.05
1124 Bij de komende verkiezingen op Curaçao zit een van de lijsttrekkers in de cel op verdenking van witwassen. Aukje de Vries VVD 97.76
1125 Dat gaf mijn collega van de PVV tijdens het debat ook al aan. Aukje de Vries VVD 0.03
1126 Wat ons betreft kan dat niet in het Koninkrijk der Nederlanden. Aukje de Vries VVD 0.01
1128 Deze motie is voorgesteld door het lid Aukje de Vries. voorzitter None 0.01
1134 We gaan even vijf minuten schorsen en dan krijgen we een appreciatie van de drie ingediende moties. voorzitter None 0.01
1137 Dan gaan we gelijk door met de beantwoording van de zijde van het kabinet. voorzitter None 0.25
1138 Dan geef ik het woord aan de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. voorzitter None 0.01
1141 Ik ben net uit bed gerold, maar ga het toch proberen vandaag. SzabĂł None 0.18
1142 Dus kom allemaal niet te dicht bij mij in de buurt. SzabĂł None 0.01
1143 Allereerst de opmerkingen van de heer White over het bezoek van de minister van JenV. SzabĂł None 0.01
1144 Ja, u krijgt een terugkoppeling; die toezegging krijgt u van mij. SzabĂł None 0.01
1146 43, ook van de heer White, met betrekking tot het IPCC, het Intergovernmental Panel on Climate Change. SzabĂł None 0.01
1147 Deze motie valt onder de verantwoordelijkheid van de minister van KGG. SzabĂł None 0.01
1150 Dan het betoog van mevrouw Bruyning over een gelijkwaardige relatie. SzabĂł None 0.01
1151 Ik zie mevrouw Bruyning nu niet, maar ik ben het met haar eens: de relatie dient gelijkwaardig en professioneel te zijn. SzabĂł None 0.02
1153 45 van mevrouw De Vries over een stevige aanpak van onder andere criminaliteit. SzabĂł None 0.01
1154 Het antwoord is: ja, die stevige aanpak streef ik ook na. SzabĂł None 0.01
1155 Door investeringen in het RST en het OM waren de recente arrestaties en veroordelingen mogelijk. SzabĂł None 0.01
1156 Ik deel wel met mevrouw De Vries dat er kansen liggen om deze aanpak nog verder te versterken. SzabĂł None 0.02
1157 Daarom kom ik, zoals ook eerder aangegeven, in overleg met de minister van JenV en de landen vóór 1 maart met een stevigere aanpak tegen ondermijning. Szabó None 0.01
1158 Ik werk daarnaast aan een agenda goed bestuur, die u in het voorjaar van mij krijgt, waarvan integriteit een belangrijke component is. SzabĂł None 0.01
1159 Uiteraard is effectief beleid daarbij mijn uitgangspunt. SzabĂł None 0.01
1161 Er was ook nog een tweede motie ingediend door de heer White, de motie op stuk nr. voorzitter None 0.01
1167 Ik zei het net al, voorzitter: ik ben uit mijn bed gerold. SzabĂł None 0.01
1169 Maar ik heb hem wel voor me en ik heb ook een antwoord hierop. SzabĂł None 0.01
1170 Het kabinet deelt met de heer White het belang van onderwijs als fundament voor sociaal-economische ontwikkelingen en vanzelfsprekend voor een goed functionerende rechtsstaat. SzabĂł None 0.02
1172 De afgelopen jaren vindt op dit vlak al veel ondersteuning plaats en dat gaat de komende twee jaar nog door. SzabĂł None 0.01
1173 De minister van OCW komt jaarlijks met de onderwijsministers van de CAS in het vierlandenoverleg OCW bijeen. SzabĂł None 0.01
1174 Het is voor de onderwijsminister mogelijk om nieuwe onderwijsonderwerpen te agenderen indien er behoefte is aan samenwerking hierop. SzabĂł None 0.01
1175 De Tweede Kamer wordt per brief geĂŻnformeerd over de uitkomsten van het jaarlijkse vierlandenoverleg. SzabĂł None 0.01
1177 Dat is een duidelijk antwoord van de staatssecretaris. White GroenLinks-PvdA 0.02
1178 Het is goed om te horen dat het belang van onderwijs op waarde wordt geschat. White GroenLinks-PvdA 0.01
1179 Ik denk dat het prima is om de motie dan in te trekken. White GroenLinks-PvdA 0.01
1180 Ik hoor volgens mij, maar laten we dat even checken, ook een toezegging dat de Kamer goed geĂŻnformeerd gaat worden over de ontwikkelingen op dit vlak. White GroenLinks-PvdA 0.04
1181 Als dat het geval is, trekken we de motie gewoon in. White GroenLinks-PvdA 0.03
1185 44) is ingetrokken, maakt zij geen onderwerp van beraadslaging meer uit. voorzitter 36600-IV, nr. 44 0.01
1187 De andere twee moties komen dinsdag aanstaande, 28 januari, in stemming. voorzitter None 0.01
1192 Dat doen we wat langer dan gebruikelijk, omdat we ook stemmingen hebben en een debat hebben dat niet vervroegd kan worden. voorzitter None 0.02
1194 Dan gaan we door met een aantal stemmingen over drie Europese Raden. voorzitter None 0.01
1197 De vergadering wordt van 12.18 uur tot 13.15 uur geschorst. voorzitter None 0.01
1198 Stemmingen Stemmingen moties Raad Buitenlandse Zaken d.d. voorzitter None 0.29
1203 Ik neem aan dat de heer Van der Burg de VVD-fractie gaat vertegenwoordigen. voorzitter None 49.29
1206 Het is daar erg onrustig; je kunt wel zien dat de heer Wilders er niet bij is! voorzitter None 0.01
1209 3019) is in die zin gewijzigd dat zij thans is ondertekend door de leden Piri, Dobbe, Paternotte, Dassen, Ceder, Van Baarle en Boswijk. voorzitter None 0.01
1215 3022) is in die zin gewijzigd dat zij thans is ondertekend door de leden Paternotte en Van der Werf. voorzitter None 0.01
1220 Ik stel vast dat wij nu over deze gewijzigde moties kunnen stemmen. voorzitter None 0.01
1221 In stemming komt de motie-Dobbe/Van der Burg (21501-02, nr. voorzitter None 0.01
1223 Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD, BBB, JA21 en de PVV voor deze motie hebben gestemd en de leden van de fractie van FVD ertegen, zodat zij is aangenomen. voorzitter None 0.03
1224 In stemming komt de motie-Dobbe/Van der Burg (21501-02, nr. voorzitter None 0.01
1226 Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD en JA21 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen. voorzitter None 0.02
1227 In stemming komt de motie-Dassen/Boswijk (21501-02, nr. voorzitter None 0.01
1229 Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD, BBB en JA21 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen. voorzitter None 0.02
1232 Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD en BBB voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen. voorzitter None 0.02
1236 Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD, BBB en JA21 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen. voorzitter None 0.02
1237 In stemming komt de motie-Van Baarle (21501-02, nr. voorzitter None 0.01
1239 Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66 en FVD voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen. voorzitter None 0.03
1240 In stemming komt de motie-Van Baarle (21501-02, nr. voorzitter None 0.01
1242 Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt en D66 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen. voorzitter None 0.03
1243 In stemming komt de motie-Van Baarle/Ceder (21501-02, nr. voorzitter None 0.01
1245 Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD, BBB en JA21 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen. voorzitter None 0.02
1246 In stemming komt de motie-Van Baarle (21501-02, nr. voorzitter None 0.01
1248 Ik constateer dat de leden van de fracties van de PvdD en DENK voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen. voorzitter None 0.03
1252 Ik constateer dat de leden van de fracties van GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt en D66 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen. voorzitter None 0.03
1258 Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, het CDA en de VVD voor deze gewijzigde motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen. voorzitter None 0.03
1262 Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, NSC en FVD voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen. voorzitter None 0.03
1263 In stemming komt de motie-Paternotte/Boswijk (21501-02, nr. voorzitter None 0.01
1265 Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD, BBB en JA21 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen. voorzitter None 0.02
1266 In stemming komt de gewijzigde motie-Paternotte/Van der Werf (21501-02, nr. voorzitter None 0.01
1270 Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, NSC en de VVD voor deze gewijzigde motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen. voorzitter None 0.03
1271 In stemming komt de motie-Ceder/Piri (21501-02, nr. voorzitter None 0.01
1273 Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD en BBB voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen. voorzitter None 0.02
1276 Het CDA wenst geacht te worden voor de motie op stuk nr. Krul CDA 0.01
1280 In stemming komt de motie-Paternotte/Boswijk (21501-02, nr. de stemmingen over moties None 0.01
1282 Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, het CDA en de VVD voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen. voorzitter None 0.03
1283 In stemming komt de motie-Paternotte/Piri (21501-02, nr. voorzitter None 0.01
1285 Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD en JA21 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen. voorzitter None 0.02
1288 Ik constateer dat de leden van de fracties van GroenLinks-PvdA, Volt en D66 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen. voorzitter None 0.03
1291 1694) is in die zin gewijzigd dat zij thans is ondertekend door de leden Bromet en Vedder. voorzitter 21501-32, nr. 1694 0.01
1299 Natuurlijk vindt ook BBB een nieuwe aanvraag voor derogatie heel erg belangrijk, maar de onderhandelingen die plaatsvinden in Brussel, zijn strikt vertrouwelijk. Van der Plas BBB 0.01
1300 Wij willen niet dat de onderhandelingspositie van ons kabinet in gevaar wordt gebracht als er vertrouwelijke informatie met de Kamer moet worden gedeeld. Van der Plas BBB 0.01
1301 Wij hebben dus heel veel twijfels gehad over de vraag of wij hier wel voor moesten stemmen. Van der Plas BBB 4.94
1302 De minister heeft ook uitdrukkelijk gezegd dat die vertrouwelijke informatie niet gedeeld mag worden met de Kamer, maar dat ze wel bereid is om de Kamer in het proces mee te nemen. Van der Plas BBB 0.05
1303 Dat is de reden waarom wij toch voor deze motie gaan stemmen. Van der Plas BBB 0.01
1304 Maar laten we als Kamer echt heel voorzichtig zijn met het opvragen van alles wat vertrouwelijk is, want dit kan een hele belangrijke onderhandeling in gevaar brengen. Van der Plas BBB 0.01
1305 Met de overweging die de minister ons heeft meegegeven, gaan wij toch voor deze motie stemmen. Van der Plas BBB 0.01
1307 In stemming komt de gewijzigde motie-Bromet/Vedder (21501-32, nr. Van der Plas BBB 0.01
1311 Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, DENK, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD, BBB, JA21, FVD en de PVV voor deze gewijzigde motie hebben gestemd en de leden van de fractie van de PvdD ertegen, zodat zij is aangenomen. voorzitter None 0.03
1313 Ook wij hadden bij de stemmingen onder agendapunt 1, over moties ingediend bij het tweeminutendebat Raad Buitenlandse Zaken, voor de motie op stuk nr. Ceder ChristenUnie 0.02
1315 Dat willen wij graag opgenomen hebben in de Handelingen. Ceder ChristenUnie 0.13
1316 Dat gaat om de motie-Paternotte/Van der Werf op stuk nr. voorzitter None 0.01
1320 Ik schors een enkel ogenblik en dan gaan we over tot het tweeminutendebat Spoor. voorzitter None 0.01
1324 Op de tafel van de Griffier ligt een lijst van ingekomen stukken. voorzitter None 0.01
1325 Op die lijst staan voorstellen voor de behandeling van deze stukken. voorzitter None 0.01
1326 Als voor het einde van de vergadering daartegen geen bezwaar is gemaakt, neem ik aan dat daarmee wordt ingestemd. voorzitter None 0.01
1328 Aan de orde is een korte regeling van werkzaamheden. voorzitter None 0.01
1329 Ik stel voor toe te voegen aan de agenda van de Kamer: Ik deel aan de Kamer mee dat de vaste commissie voor de Tijdelijke commissie Grondrechten en constitutionele toetsing tot haar ondervoorzitter heeft gekozen het lid Daniëlle Jansen. voorzitter None 0.02
1332 Aangezien voor de volgende stukken de termijnen zijn verstreken, stel ik voor deze voor kennisgeving aan te nemen: 27664-95; 32820-530; 28286-1360; 28286-1355; 36600-VI-110; 29477-916. voorzitter None 0.01
1334 Overeenkomstig de voorstellen van de voorzitter wordt besloten. voorzitter None 0.01
1338 Een hartelijk woord van welkom aan de staatssecretaris. voorzitter None 2.84
1340 Er zijn tien deelnemers aan dit debat, waarvan er acht gaan spreken. voorzitter None 0.02
1341 Ik geef graag als eerste het woord aan de heer Heutink van de fractie van de Partij voor de Vrijheid. voorzitter None 0.01
1342 Hij heeft, zoals iedereen, twee minuten spreektijd. voorzitter None 0.01
1345 Afgelopen jaar waren er maar liefst 3.150 meldingen van ongewenste situaties op het station van Maarheeze. Heutink PVV 90.63
1346 Omgerekend komt dat neer op zo'n negen meldingen per dag. Heutink PVV 0.02
1350 Over de overlastgevende asielzoekers op het station van Maarheeze kan de PVV heel erg kort zijn: genoeg is genoeg. Heutink PVV 0.02
1351 We moeten er korte metten mee maken en het niet langer pikken dat de veiligheid op onze stations door dat asieltuig in gevaar wordt gebracht. Heutink PVV 0.01
1353 Deze motie is voorgesteld door de leden Heutink en Vondeling. voorzitter None 0.01
1360 Ik had gehoopt dat hij, nadat hij het het hele commissiedebat lang over Maarheeze heeft gehad, vandaag, in deze twee minuten, één woordje aan de problemen met het openbaar vervoer zou wijden. De Hoop GroenLinks-PvdA 29.35
1362 Ik heb volgens mij vandaag een heel groot probleem in het openbaar vervoer aangekaart, namelijk dat Maarheeze al jarenlang wordt geteisterd door overlastgevende asielzoekers. Heutink PVV 0.04
1363 Voor de PVV, en voor heel veel mensen in dit land, is de maat vol. Heutink PVV 0.06
1364 We willen dat de staatssecretaris keihard gaat optreden en geen genade toont. Heutink PVV 0.01
1365 Dát is de enige inzet die wij hier vandaag willen zien. Heutink PVV 0.01
1366 Wij verwachten echt actie van de staatssecretaris als het gaat om de veiligheid van iedereen op Maarheeze. Heutink PVV 0.01
1367 De volgende spreker is de heer De Hoop van GroenLinks-PvdA. voorzitter None 0.02
1369 Laat ik maar gewoon de olifant in de kamer benoemen: de positie van deze staatssecretaris wankelt, omdat hij op dit moment niet in staat is om zijn eigen coalitieakkoord goed uit te voeren. De Hoop GroenLinks-PvdA 1.87
1370 Hij heeft het vertrouwen van heel Noord-Nederland écht ondermijnd. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.01
1371 Hij heeft daar de komende tijd echt heel wat te doen. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.01
1372 Zelfs coalitiepartijen noemen wat de staatssecretaris op dit moment doet, broddelwerk. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.02
1373 Ik verwacht van hem dat hij zich de komende periode als een malle ervoor gaat inzetten om de betaalbaarheid van het openbaar vervoer te garanderen. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.01
1374 Ik verwacht dat hij zich ook als een malle gaat inzetten om ervoor te zorgen dat het vertrouwen in Noord-Nederland weer teruggewonnen wordt en dat er wat gebeurt de komende periode. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.01
1375 Dus ik verwacht van hem dat hij voor het volgende reces nog in gesprek gaat met Noord-Nederland en de vervoersregio's, en dat hij dat terugkoppelt aan de Kamer, zodat wij erop toe kunnen zien dat deze staatssecretaris zich daadwerkelijk snoeihard inzet voor het openbaar vervoer. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.71
1379 Deze motie is voorgesteld door de leden De Hoop en Vedder. voorzitter None 0.01
1384 Ik verwacht van de staatssecretaris dat hij daar snel mee aan de gang gaat en dat hij zorgt dat die hogesnelheidslijn weer de snelheid kan rijden zoals dat zou moeten. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.01
1385 Ik zou van hem ook graag voor het volgende reces een rapportage willen krijgen over hoe hij daarmee aan de slag gaat samen met de NS en ProRail om dat zo snel mogelijk te kunnen garanderen. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.01
1391 De heer Olger van Dijk, van Nieuw Sociaal Contract. voorzitter None 0.01
1393 Het debat Spoor van vorige week was onbevredigend, niet alleen omdat er geen tijd was voor een tweede termijn, maar ook omdat er geen zicht was op resultaat. Olger van Dijk NSC 0.02
1394 Dat is wat praktisch deze hele Kamer wil: een volgende stap zetten met de Nedersaksenlijn, zoals het hoofdlijnenakkoord ook vraagt. Olger van Dijk NSC 0.01
1395 Voor de Lelylijn is dat, dankzij onze motie, gelukt met het masterplan, maar de Nedersaksenlijn staat nog stil op het wachtspoor. Olger van Dijk NSC 0.03
1397 Politiek gaat over keuzes, en dan moeten de prioriteiten helder zijn. Olger van Dijk NSC 0.01
1398 Ik herhaal nog maar eens dat voor Nieuw Sociaal Contract de Nedersaksenlijn en de Lelylijn topprioriteit zijn, meer prioritair dan veel andere infrastructuur. Olger van Dijk NSC 18.42
1399 Ik heb het uitblijven van die vervolgstap voor de Nedersaksenlijn "broddelwerk" genoemd. Olger van Dijk NSC 0.01
1400 Wij willen de komende maanden écht een andere mindset zien bij deze staatssecretaris. Olger van Dijk NSC 0.01
1401 We willen zien dat hij zijn stinkende best gaat doen voor alle mogelijke opties van financiering, en dat hij uitspreekt dat het wél gaat lukken bij de Voorjaarsnota en het liefst nog eerder. Olger van Dijk NSC 1.25
1402 Over de beschikbare 2,5 miljard voor de ontsluiting van woningbouw als optie wil ik dan geen reactie in de trant van "moeilijk, moeilijk, want het past niet goed bij de doelen". Olger van Dijk NSC 0.01
1404 We willen heel concreet horen aan welke financieringsopties voor de Nedersaksenlijn deze staatssecretaris nu werkt. Olger van Dijk NSC 0.01
1406 De staatssecretaris deed een toezegging om snel, nog deze maand, opnieuw met de regio in gesprek te gaan. Olger van Dijk NSC 0.02
1407 Ik begrijp dat er maandag een gesprek is met de commissarissen van Fryslân en Flevoland, maar dat zal over de Lelylijn gaan, en niet over de Nedersaksenlijn. Olger van Dijk NSC 0.04
1409 Ik wil dat er heel snel een gesprek komt met Noord-Nederland over de Nedersaksenlijn. Olger van Dijk NSC 0.01
1410 Ik vraag om de concrete toezegging dat dit vóór het krokusreces gebeurt, en dan wil ik dat de Kamer daar ook snel over wordt geïnformeerd. Olger van Dijk NSC 0.01
1411 Begrijpt de staatssecretaris dan ook dat hij daar niet met lege handen kan aankomen? Olger van Dijk NSC 0.01
1412 Dan kan de regio misschien ook nog een beetje over de brug komen. Olger van Dijk NSC 0.01
1414 Is er misschien een afspraak te maken over Rijk-regiofinanciering, waarvan misschien driekwart vanuit het Rijk komt en een kwart uit de regio? Olger van Dijk NSC 0.05
1417 Waar een wil is, is een weg — een spoorweg, heb ik gezegd. Olger van Dijk NSC 0.02
1418 Het is nu aan de staatssecretaris om alles uit de kast te halen en te leveren. Olger van Dijk NSC 0.05
1423 Terwijl in de landen om ons heen treinkaartjes goedkoper worden of betaalbaar blijven, worden ze in Nederland alleen maar duurder. El Abassi DENK 6.99
1424 Ik ga de staatssecretaris vandaag helpen met een aantal moties om onze treinkaartjes betaalbaar te maken. El Abassi DENK 0.43
1442 Ik spreek ook namens de heer Grinwis van de ChristenUnie. Vedder CDA 0.02
1445 Over de flessenhals bij Meppel zei de staatssecretaris dat er een vervolgonderzoek wordt gedaan naar oplossingen voor de overwegen op de verbinding tussen Zwolle en Meppel. Vedder CDA 0.1
1446 Kan de staatssecretaris een brief toezeggen met daarin een overzicht van het financiële tekort en de mogelijke oplossingen voor de dekking hiervan? Vedder CDA 0.01
1447 Dit alles moet uiteraard gebeuren in afstemming met de regio. Vedder CDA 0.01
1451 Deze motie is voorgesteld door de leden Vedder, Grinwis en Olger van Dijk. voorzitter None 0.02
1458 Er zijn 3.000 meldingen van incidenten rondom station Maarheeze, zo blijkt uit de Kamerbrief, door agressieve veiligelanders vanuit het nabijgelegen azc in Budel, Brabant. Eerdmans JA21 98.77
1460 NS heeft daarom aangegeven om station Maarheeze niet meer aan te doen. Eerdmans JA21 0.03
1462 In Nederland krijgen we dus een station dat niet meer wordt bediend, omdat er te veel agressie tegen het personeel is. Eerdmans JA21 99.9
1469 Ik heb er ook nog een over de treinen in het algemeen. Eerdmans JA21 0.01
1473 Dit voorstel klinkt niet alleen sympathiek, maar is dat ook, voorzitter. Eerdmans JA21 0.2
1476 De laatste spreker van de zijde van de Kamer is mevrouw Veltman van de fractie van de VVD. voorzitter None 0.02
1478 Tijdens het debat hebben we het uitgebreid gehad over overlast, agressie en geweld in de trein, en hoe belangrijk het is dat ook de identiteit snel vastgesteld kan worden door de boa's. Veltman VVD 0.01
1479 In Rotterdam werken ze op een snelle manier met een digitale methode, wat de politie en de boa's heel veel uren scheelt. Veltman VVD 0.03
1480 Ik ben heel blij met de toezegging van de staatssecretaris om de werkwijze van Rotterdam te onderzoeken en te kijken hoe we dat landelijk kunnen trekken, waarmee hij de wens van de vervoerders heel serieus te neemt. Veltman VVD 0.05
1481 Ik vraag hem ook om een formele reactie, gezamenlijk met het ministerie van JenV, op het rapport van de vervoerders hierover, zodat we die overlast echt kunnen aanpakken. Veltman VVD 0.02
1483 Daarnaast praten we veel over het belang van een goede verbinding met Noord-Nederland, Friesland, Groningen en Drenthe. Veltman VVD 0.03
1484 In het debat is uitvoerig gesproken over de Lelylijn en de Nedersaksenlijn. Veltman VVD 0.02
1485 Om de reiziger van en naar het Noorden niet in de kou te laten staan, zou het ook enorm helpen als er meer treinen gaan rijden op de lijnen Zwolle-Groningen en Zwolle-Leeuwarden. Veltman VVD 0.01
1486 Een tweede aanbieder naast de NS heeft nu aangeboden om 22 extra treindiensten te rijden op deze trajecten, zonder subsidie. Veltman VVD 0.02
1489 Maar op sommige trajecten rijden er iedere paar minuten treinen en op andere maar twee keer per uur. Veltman VVD 0.02
1490 Alles lijkt nu op slot te zitten, terwijl we naar de toekomst toe vooral zullen moeten uitbreiden op heel veel plaatsen in Nederland. Veltman VVD 0.23
1491 We zijn er nog niet, zeker niet als je naar de verbinding met het Noorden kijkt. Veltman VVD 23.53
1492 Recent heb ik met de heer Grinwis een voorstel ingediend, dat is aangenomen, om te bekijken wat er nodig is om de spoorsector van dit slot te krijgen. Veltman VVD 0.01
1493 Specifiek voor de verbinding van en naar het Noorden wil ik de staatssecretaris graag vragen om in gesprek te gaan met ProRail en Arriva en het aanbod van de extra treinen in het Noorden echt serieus te nemen, en te onderzoeken wat nodig is om die extra treinen in te passen. Veltman VVD 0.08
1494 Kan de staatssecretaris toezeggen dit gesprek aan te gaan? Veltman VVD 0.01
1497 Over het laatste punt had ik nog een vraag voor mevrouw Veltman. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.01
1498 Het voelt voor mijn fractie toch een beetje als het begin van het opknippen van de concessie in Noord-Nederland. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.01
1499 Ik zou graag van mevrouw Veltman willen horen hoe zij dit voor zich ziet, zonder dat het de dienstregeling van NS raakt. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.01
1501 Dit is, heb ik begrepen, mogelijk in aanvulling op wat de NS rijdt op het HRN. Veltman VVD 0.01
1502 Ik zou zeggen: denk alsjeblieft mee; stel je open voor alles wat je kunt doen om die reiziger van en naar het Noorden beter te bedienen. Veltman VVD 0.01
1503 Laten we dát nou vooropstellen en niet alleen maar protectionistisch om een hoofdrailnetconcessie heen zitten. Veltman VVD 0.01
1504 Die laten we netjes intact, maar laten we ook de opening bieden naar meer treinen. Veltman VVD 0.05
1505 We lazen vanochtend in de media ook dat het inzetten van meer treinen op die verbinding een investering van 100 miljoen vereist. Heutink PVV 0.03
1506 Als dat daadwerkelijk zo is, en de staatssecretaris zegt dat straks misschien ook — dat hoor ik graag van hem — bent u dan nog steeds van mening dat die motie zo'n goed idee is? Heutink PVV 0.01
1507 Ik denk dat mijn motie een uitstekend idee is om precies dit te onderzoeken. Veltman VVD 0.01
1508 Want zoals ik net schetste: de meningen hierover zijn verdeeld. Veltman VVD 0.01
1510 Ik schors tien minuten en dan gaan we luisteren naar de staatssecretaris. voorzitter None 0.01
1511 De vergadering wordt van 13.42 uur tot 13.52 uur geschorst. voorzitter None 0.01
1514 Over zes minuten gaan we beginnen aan het debat-Bontenbal, dus we moeten het kort en puntig houden. voorzitter None 0.34
1518 Ik zal eerst ingaan op de vragen die ik heb gekregen. Jansen None 7.45
1519 De heer De Hoop van GroenLinks-Partij van de Arbeid vroeg om een update over de hogesnelheidslijn vóór het volgende reces. Jansen None 0.03
1520 Ik kan u toezeggen dat ik voor het reces, dus voor het krokusreces, zal komen met een update, met een stand van zaken met betrekking tot de hsl. Jansen None 0.02
1521 Dan heb ik een vraag van mevrouw Vedder van het CDA. Jansen None 0.01
1522 Er was een brief met een voorstel voor de dekking — er werd een bedrag genoemd van ongeveer 100 miljoen — en zij vroeg of ik daar nader op in kon gaan. Jansen None 0.02
1524 Voor overwegen wordt op dit moment onderzocht wat precies de kosten zijn. Jansen None 0.02
1526 Voor de dekking wordt ook gekeken naar cofinanciering vanuit de regio. Jansen None 0.01
1527 Ik kan dat in ieder geval aan mevrouw Vedder toezeggen. Jansen None 0.01
1528 Dan heb ik de vraag van de heer De Hoop — dat is tegelijk ook een vraag van de heer Van Dijk van NSC — om voor het volgende reces in gesprek te gaan met het Noorden. Jansen None 0.01
1531 Dit kabinet wil ook bekijken of wij rondom de Lelylijn en rondom de Nedersaksenlijn vervolgstappen kunnen zetten. Jansen None 0.05
1534 Dus iedereen is ervan overtuigd dat we dit willen doen. Jansen None 0.01
1537 De vraag was: waarom alleen met Friesland en Flevoland? Jansen None 0.02
1539 Deze bestuurders zijn de eerste twee die beschikbaar waren qua tijd en ook in mijn agenda pasten. Jansen None 0.01
1541 Ik ga vervolgens ook met de andere bestuurders in gesprek, niet alleen met de commissarissen, maar ook met wethouders en gedeputeerden als dat verstandig is. Jansen None 0.26
1542 Ik denk namelijk dat zo veel mogelijk inbreng vanuit de regio ons uiteindelijk enorm kan helpen om de juiste beslissingen hierin te nemen. Jansen None 0.01
1543 De intentie van ons is — ik blijf dat echt herhalen — dat we substantiële stappen willen zetten rondom deze twee projecten, waarover we al een hele tijd het gesprek met elkaar voeren, omdat het belangrijk is voor heel Noord-Nederland. Jansen None 0.02
1546 Bij die vraag werd, volgens mij door de heer Van Dijk en ook door mij, ook de vraag gesteld: kunt u de terugkoppeling dan ook al doen voor het krokusreces? De Hoop GroenLinks-PvdA 0.01
1547 U schetst dat er maandag al een gesprek plaatsvindt. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.02
1549 Dus hopelijk kan dat dan ook voor het krokusreces aan de Kamer teruggekoppeld worden. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.01
1550 Ik zal terugkoppelen als er inderdaad relevante informatie is. Jansen None 0.01
1551 Ik probeer het alleen wel enigszins te bundelen, want anders blijf ik u iedere keer informeren over de deelgesprekken. Jansen None 20.46
1552 Het lijkt me goed om als er een aantal gesprekken kort na elkaar plaatsvinden, het als een geheel aan de Kamer te communiceren. Jansen None 0.01
1557 Er was nog een vraag van de heer Van Dijk: is er een afspraak te maken met Rijk en regio qua financiering, bijvoorbeeld 75/25? Jansen None 0.01
1559 Het aanbod van de regio is op dit moment eigenlijk nog onbekend. Jansen None 0.02
1561 Een substantiële bijdrage wordt ook genoemd, maar de exacte bijdrage is nog onbekend. Jansen None 0.02
1562 Ik heb dit vorige week ook in het commissiedebat gezegd: wij kijken naar alle opties en ook naar welke vormen van cofinanciering er mogelijk zijn, of het nou private investeringen of investeringen vanuit de regio zijn. Jansen None 0.02
1563 Waar het ons, ik denk de hele Kamer, om gaat is niet alleen het gevoel dat er naar alle opties wordt gekeken, maar dat er ook concrete resultaten zijn. Olger van Dijk NSC 0.02
1565 Als de staatssecretaris naar de regio gaat voor het krokusreces, dus als hij — laat ik dat verduidelijken — met het Noorden over de Nedersaksenlijn gaat praten, dan kan hij daar niet met lege handen aankomen. Olger van Dijk NSC 0.02
1566 Dan moet hij daar met ideeën komen over zo'n staffel, een verdeling tussen kosten, of met een concreet aanbod van rijksfinanciering. Olger van Dijk NSC 0.01
1568 Volgens mij heb ik vorige week in het debat ook al aangegeven dat alle opties voor ons openliggen. Jansen None 0.1
1569 Dat betekent dat we kijken naar alle vormen van financiering. Jansen None 4.83
1570 We hebben, weliswaar in het geval van de Lelylijn, ook gesproken over de mogelijkheden van Europese gelden. Jansen None 0.02
1571 We hebben ook gekeken in hoeverre je slim kunt omgaan met middelen. Jansen None 0.01
1572 Ik heb bijvoorbeeld vanmorgen nog gesproken met de staatssecretaris Herstel Groningen. Jansen None 0.02
1573 Ik heb met hem een gesprek gehad over de Lelylijn, maar ook over wat er mogelijk is voor de Nedersaksenlijn. Jansen None 0.02
1575 Maar het is natuurlijk wel zo dat de middelen beperkt zijn. Jansen None 0.02
1577 Ik moet wel iets kunnen toezeggen wat ik ook hard kan maken. Jansen None 0.01
1578 Anders houd ik ze een wassen neus voor en dat wil ik zeker niet. Jansen None 0.01
1579 Volgens mij doen we de regio daar namelijk zeker geen recht mee. Jansen None 0.01
1582 De laatste vraag is van mevrouw Veltman van de VVD. Jansen None 0.02
1583 Zij vraagt of ik bereid ben om in gesprek te gaan met ProRail en Arriva over de uitbreiding van de treindiensten tussen Zwolle en Groningen. Jansen None 0.03
1585 Ik zeg op voorhand wel dat ProRail gaat over de verdeelcapaciteit op het spoor. Jansen None 0.03
1586 Maar het lijkt mij in deze specifieke situatie heel wenselijk om het gesprek aan te gaan met zowel ProRail als Arriva. Jansen None 0.01
1587 Misschien zien wij namelijk wel iets over het hoofd dat realiseerbaar is. Jansen None 0.01
1588 Ik zou het wel fijn vinden als daar ook de risico's voor de continuĂŻteit van de dienstregeling van de NS in worden meegenomen. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.01
1589 Nu vindt het gesprek plaats met ProRail en Arriva, maar dat perspectief is natuurlijk wel belangrijk bij dat gesprek. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.02
1590 Ik hoop dus dat de staatssecretaris wat wel meeneemt. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.01
1591 Volgens mij ging de discussie in de Kamer er net ook even over dat dit geen negatieve impact mag hebben, dus dat is wat we gaan doen. Jansen None 0.42
1592 We gaan het gesprek aan en we kijken wat er mogelijk is, natuurlijk rekening houdend met de huidige situatie. Jansen None 0.06
1594 Er moet wel een reële kans zijn dat alles daarmee alleen maar beter wordt en er geen verslechtering optreedt. Jansen None 0.01
1605 1221 is van de heer De Hoop van GroenLinks-Partij van de Arbeid. Jansen None 0.01
1608 Laat ik een nadere omlijsting geven, want dat scheelt misschien een vraag. Jansen None 0.01
1609 Ik ben natuurlijk met de partijen in gesprek in het kader van het Nationaal OV Beraad. Jansen None 0.01
1610 Het onderwerp staat op de agenda voor de eerstvolgende vergadering op 14 februari aanstaande. Jansen None 0.01
1611 Op 10 februari hebben we ook een gesprek over de BDU-gelden. Jansen None 0.01
1612 Dat is de reden waarom ik deze motie op dit moment overbodig acht. Jansen None 0.02
1615 Dit is meer een opmerking, want ik vind de motie niet overbodig. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.01
1616 De problemen die geschetst zijn in de motie, spelen heel erg. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.01
1617 Het is echt nodig om nu een actieagenda te maken voor toekomstbestendig openbaar vervoer. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.01
1618 Bij de Voorjaarsnota worden namelijk heel veel problemen tegelijkertijd opgelost. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.02
1619 Ik deel de analyse dat de motie overbodig is dus echt niet. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.51
1620 Ze zou overbodig moeten zijn door de inzet van deze staatssecretaris, maar dat is nu nog niet het geval, dus ik ga de motie wel in stemming laten brengen. De Hoop GroenLinks-PvdA 0.06
1625 De motie verzoekt om concrete stappen te zetten om treinkaartjes goedkoper te maken. Jansen None 0.01
1626 Die acht ik overbodig, want ik ben op dit moment al in gesprek met NS en de minister van Financiën over een structurele oplossing voor de NS-tarieven. Jansen None 0.03
1628 Ik probeer de Kamer dan te voorzien van de informatie over de NS-tarieven met het oog op volgend jaar en het jaar daarop. Jansen None 0.03
1631 Die vraagt om te onderzoeken hoe landen het spoor betaalbaar maken. Jansen None 0.01
1633 Ik werk al internationaal samen in het internationale Rail Passenger Platform. Jansen None 0.01
1634 Dit platform wordt ook gebruikt om best practices met elkaar te delen. Jansen None 0.01
1635 Ik ben van plan om voor de zomer een plan voor internationaal spoorvervoer met u te delen, zoals ik ook eerder heb gezegd in de commissie. Jansen None 0.02
1637 1224 is wederom van de heer El Abassi, met als onderwerp prioriteit geven aan betaalbaarheid ten koste van het aantal treinen. Jansen None 0.02
1638 Die moet ik echt ontraden, want het kan niet ten koste gaan van het aantal treinen. Jansen None 0.01
1639 Ik ben het wel eens met de heer El Abassi dat betaalbaarheid uitermate belangrijk is. Jansen None 0.01
1643 De staatssecretaris lijkt aan te geven dat het prioriteit geven aan betaalbaarheid per definitie ten koste gaat van het aantal treinen. El Abassi DENK 0.45
1645 Ik geef alleen aan: als er geprioriteerd wordt, zorg er dan voor dat de trein in ieder geval betaalbaar is. El Abassi DENK 0.02
1646 Want wat hebben we aan heel veel treinen op het moment dat het niet betaalbaar is? El Abassi DENK 0.01
1647 Wij hebben een afspraak gemaakt met NS in de hoofdrailconcessie. Jansen None 0.01
1648 Wij hechten aan frequent en betrouwbaar vervoer op het spoor. Jansen None 0.18
1649 In de bijdrage van de heer El Abassi gaf hij net duidelijk aan een link tussen deze twee zaken niet te schuwen. Jansen None 0.02
1650 Daarvan zeg ik: ik ontraad de motie, omdat die link er dus blijkbaar wel in zit. Jansen None 0.01
1659 1226 van de heer Eerdmans van JA21 gaat over een garantie voor een veilig en bereikbaar station Maarheeze. Jansen None 0.01
1663 Dit is wel een hele andere toon van de staatssecretaris dan zijn toon in de media. Heutink PVV 0.01
1664 Daarin zei hij namelijk iets in de trant van: "over mijn lijk dat Maarheeze zal worden overgeslagen". Heutink PVV 0.02
1668 Als het namelijk aankomt op het geld, dan ben ik bereid om uit eigen budget die middelen ter beschikking te stellen. Jansen None 0.9
1669 Ik denk alleen dat we het moeten aanpakken en het moeten bekijken in het grotere geheel van waar de overlast vandaan komt. Jansen None 0.01
1671 Je praat over openbare orde en veiligheid in het gebied, maar dit uit zich op het station en in de trein. Jansen None 0.02
1673 Als die 2,3 miljoen een struikelblok is, dan komt die uit mijn budget; dan gaan we het gewoon verhelpen. Jansen None 0.01
1674 Alleen zou ik het structureel beter willen oplossen. Jansen None 0.01
1675 Het ging daarnet even over het belang van het in stand houden van een betrouwbaar hoofdrailnet, dat bereden wordt door de NS. Veltman VVD 0.01
1677 Een argument is natuurlijk ook dat die trein gewoon tussen Eindhoven en Weert hoort te rijden en te blijven rijden. Veltman VVD 0.03
1683 Ik was wel even benieuwd of we een brief kunnen krijgen als dat overleg volgende week plaatsvindt. Eerdmans JA21 0.03
1684 Los van het feit of die motie wordt aangenomen, vind ik dat prettig om te weten. Eerdmans JA21 0.01
1685 Volgens mij heb ik aangegeven dat ik de Kamer ook schriftelijk zal informeren. Jansen None 0.02
1690 1227 kan ik oordeel Kamer geven als ik 'm zo mag interpreteren dat ik met de NS in gesprek ga over de maatregelen die zij nemen om de netheid van treinen te verbeteren en dat ik de Kamer hierover zal informeren. Jansen None 46.48
1691 Als u zegt "u moet hem anders interpreteren", dan moet ik 'm helaas ontraden. Jansen None 0.01
1692 Alles is meegenomen, dus die motie laten we gewoon in stemming komen. Eerdmans JA21 0.02
1693 Maar ik bedoel: de reiziger wil gewoon geen vieze wc's en vieze gangen meer zien in de trein. Eerdmans JA21 0.01
1695 Ik ben blij dat de staatssecretaris dat onderschrijft. Eerdmans JA21 0.02
1699 Ik heb deze week in de trein van Zevenaar naar Arnhem gezeten. Jansen None 0.01
1700 Ik heb daar gezien dat het met een andere aanbieder anders kan zijn, dus ik neem het ter harte. Jansen None 5.62
1703 Dank aan de staatssecretaris voor zijn aanwezigheid. voorzitter None 0.07
1708 De vergadering wordt van 14.07 uur tot 14.10 uur geschorst. voorzitter None 0.01
1709 Wijziging van het Reglement van Orde in verband met het beperken van de mogelijkheid om moties in te dienen Aan de orde is de behandeling van: voorzitter None 0.03
1711 Aan de orde is het voorstel van het lid Bontenbal tot wijziging van het Reglement van Orde in verband met het beperken van de mogelijkheid om moties in te dienen (36537). voorzitter 36537 0.01
1712 Ik heb begrepen dat de leden van de CDA-fractie al een tijdje met het uitgangspunt werken, maar vandaag is het dus het onderwerp van een breder debat hier in de Kamer. voorzitter 36537 0.02
1713 Op de eerste plaats dank ik de initiatiefnemer, de heer Bontenbal, die alle lof verdient, omdat hij nadenkt over de werkwijze van de Kamer. voorzitter 36537 0.03
1715 Hij heeft blijkbaar nagedacht over hoe de Tweede Kamer haar instrumenten zo optimaal mogelijk kan benutten. voorzitter 36537 16.98
1717 Ook dank aan de medewerker van de heer Bontenbal, namelijk de heer Jacco Heij, die als ondersteuning in vak K zit. voorzitter 36537 0.01
1719 Het gebeurt niet vaak dat de medewerkers applaus krijgen. voorzitter None 33.81
1721 Vandaag zal de Kamer haar inbreng leveren in de eerste termijn. voorzitter None 10.12
1722 De verwachting is dat wij volgende week donderdag dit debat dan kunnen voortzetten. voorzitter None 0.01
1723 Ik heet de heer Bontenbal van harte welkom in vak K. Ik vind het fijn om u daar te zien. voorzitter None 0.03
1725 Ik geef graag het woord aan de heer Van Nispen van de fractie van de SP. voorzitter None 0.01
1726 Ik stel vast dat er elf leden deelnemen aan dit debat. voorzitter None 0.01
1728 Sommige mensen hebben zich ingeschreven met de wens om twaalf minuten spreektijd, anderen wat korter. voorzitter None 0.01
1729 De heer Van Nispen gaat twaalf minuten het woord tot ons richten. voorzitter None 0.01
1730 We gaan daar met veel belangstelling naar luisteren. voorzitter None 0.01
1731 Het woord is aan de heer Van Nispen van de fractie van de SP. voorzitter None 0.02
1733 Allereerst een excuus aan de collega's die na mij spreken. Van Nispen SP 0.01
1734 Ik zal jullie bijdragen later terugkijken, want ik zit op dit moment ook in een wetgevingsoverleg over de Politiewet, waar ik ook moties in moet dienen. Van Nispen SP 0.02
1735 Dat vind ik dusdanig belangrijk dat ik straks daar wil zijn. Van Nispen SP 0.01
1736 De beantwoording van de heer Bontenbal is gelukkig volgende week, dus daar ga ik zeker naar luisteren. Van Nispen SP 0.01
1738 En hoeveel moties gaat u indienen straks bij dat WGO? voorzitter None 0.01
1740 Maar volgende week donderdag kunnen we hier weer moties indienen, dus dan maken we dat weer ruimschoots goed. Van Nispen SP 0.01
1741 Ik heb veel waardering voor de heer Bontenbal als mens en als Kamerlid. Van Nispen SP 0.01
1742 Ik heb waardering voor het feit dat hij initiatief neemt. Van Nispen SP 0.01
1744 Maar ik heb weinig waardering voor de inhoud van dit initiatief. Van Nispen SP 0.01
1745 Ik vind het wel een beetje lastig dat we het in dit debat over onszelf gaan hebben, over de Tweede Kamer en de parlementaire gereedschapskist, terwijl er zo veel andere inhoudelijke onderwerpen liggen te wachten op behandeling. Van Nispen SP 0.03
1746 Dat zijn eigenlijk ook allemaal belangrijke thema's om moties op in te dienen, zeg ik daar nog even bij. Van Nispen SP 0.02
1747 Dit wetsvoorstel beperkt de mogelijkheden van Kamerleden. Van Nispen SP 0.01
1750 We zijn als Kamerleden allemaal gekozen en we hebben hier een belangrijke taak. Van Nispen SP 0.01
1751 We zijn medewetgever en we zijn controleur van de regering. Van Nispen SP 0.01
1755 Hoe belangrijk het Kamerlidmaatschap is, heb ik nog maar eens bevestigd gezien tijdens mijn lidmaatschap van de parlementaire enquĂŞtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening, waarin we concludeerden dat ook de Tweede Kamer tekortgeschoten is en welke gevolgen dit heeft gehad. Van Nispen SP 0.03
1756 Overigens misbruikt de heer Bontenbal het rapport van die commissie wel een beetje in zijn onderbouwing voor zijn stelling dat het aantal moties moet verminderen. Van Nispen SP 2.02
1759 Ik kan het weten, want ik heb mede dit rapport geschreven. Van Nispen SP 0.01
1760 Hij kan het rapport van de enquĂŞtecommissie echt niet gebruiken als onderbouwing van het initiatief dat hier nu voorligt. Van Nispen SP 0.02
1761 Maar goed, wat de heer Bontenbal en ik, en wij allemaal, met elkaar gemeen hebben, is dat we Kamerleden zijn en dat medewetgeven en controleren onze taken zijn. Van Nispen SP 0.01
1762 Daarvoor hebben we bepaalde middelen en instrumenten. Van Nispen SP 0.01
1763 We hebben het recht op informatie, bijvoorbeeld via Kamervragen. Van Nispen SP 0.01
1764 We kunnen mensen uitnodigen voor rondetafelgesprekken. Van Nispen SP 0.04
1765 We kunnen onderzoeken laten uitvoeren of zelf doen. Van Nispen SP 0.23
1767 We hebben het recht van initiatief, het recht van amendement en dus de motie. Van Nispen SP 0.01
1768 Dat is een van de parlementaire middelen die alle Kamerleden in gelijke mate tot hun beschikking hebben. Van Nispen SP 0.01
1769 Dat is ook wat de heer Bontenbal en ik gemeen hebben. Van Nispen SP 42.85
1770 We zijn allebei Kamerlid, met die belangrijke taken. Van Nispen SP 0.01
1771 Maar daarnaast zijn we ook buitengewoon verschillend, qua inhoudelijke en politieke opvattingen, maar ook qua stijl, woordkeus et cetera. Van Nispen SP 0.02
1772 De heer Bontenbal bijvoorbeeld is heel inhoudelijk, bedachtzaam en genuanceerd. Van Nispen SP 0.01
1777 Ik zit zelf bijvoorbeeld als een van de weinigen niet op social media. Van Nispen SP 23.11
1778 Ik sla dus ook nooit, echt nooit, iemand anders om de oren met een onverklaarbare tegenstem op een van mijn geniale moties. Van Nispen SP 0.01
1780 De heer Bontenbal beweert dat de moties vooral bedoeld zijn om jezelf te profileren. Van Nispen SP 0.03
1783 Net zo is de heer Bontenbal niet het meest activistische Kamerlid dat de barricades opgaat — of hij moet me iets vertellen dat ik niet weet. Van Nispen SP 4.33
1784 Maar dat mag ook: iedereen heeft z'n eigen stijl en dat mag. Van Nispen SP 0.01
1785 We zijn hier allemaal verschillend en dat is prima. Van Nispen SP 0.09
1786 SP'ers voeren bijvoorbeeld graag acties buiten het parlement met demonstraties — vreedzaam, zeg ik daarbij — en gaan de strijd aan met foute huisbazen of tegen de bezuinigingen in de zorg of een sluiting van een ziekenhuis. Van Nispen SP 0.02
1787 Sommige fracties voeren geen acties en zitten alleen in het parlement. Van Nispen SP 0.04
1790 Het ene Kamerlid zet het ene parlementaire middel wat meer in dan een ander. Van Nispen SP 0.04
1791 De een stelt iets meer Kamervragen en de ander dient iets meer moties in. Van Nispen SP 0.01
1792 Sommigen zijn er altijd als er wetgeving aan de orde is en proberen daar iets van te maken. Van Nispen SP 0.18
1793 Het oordeel daarover is uiteindelijk aan de kiezer. Van Nispen SP 0.11
1794 De heer Bontenbal vindt het een groot probleem dat er te veel moties worden ingediend. Van Nispen SP 25.93
1795 Ik vind het zelf een veel groter probleem dat de regering slecht beleid maakt, dat we heel vaak moeten bijsturen, ook met moties. Van Nispen SP 0.05
1796 Ik vind het ook een heel groot probleem dat moties niet worden uitgevoerd. Van Nispen SP 0.04
1799 Vorige week hadden we hier een debat over de aanbevelingen van de parlementaire enquĂŞtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening, waarop de regering met een belabberde reactie is gekomen; dat vind ik echt. Van Nispen SP 0.02
1800 Toen moesten er nog dertien moties worden ingediend om te proberen dat bij te sturen en daar nog iets van te maken. Van Nispen SP 0.01
1801 Dat had niet gehoeven als de regering met een goede reactie was gekomen. Van Nispen SP 0.01
1803 Maar goed, daar kan de heer Bontenbal ook niks aan doen. Van Nispen SP 0.01
1804 Weet je wat ik ook een heel erg groot probleem vind? Van Nispen SP 0.01
1805 Dat is dat sommige Kamerleden hier nauwelijks moties indienen. Van Nispen SP 4.65
1808 Ze komen niet opdagen bij debatten, stellen nauwelijks vragen en dienen geen moties in. Van Nispen SP 0.02
1809 Kennen jullie bijvoorbeeld de heer Van den Born van de PVV? Van Nispen SP 0.01
1812 En dat is ook niet zo gek, want de heer Van den Born heeft bijvoorbeeld nul woorden gesproken en nul debatten gevoerd in zijn eerste jaar als Kamerlid, en nul moties, nul Kamervragen en nul amendementen ingediend. Van Nispen SP 0.03
1815 Hij heeft één motie meeondertekend en nul Kamervragen en nul amendementen ingediend. Van Nispen SP 0.01
1817 Hij heeft één motie en één Kamervraag en nul amendementen ingediend. Van Nispen SP 0.01
1818 Hij heeft één keer plenair en in één commissiedebat het woord gevoerd in zijn eerste jaar als Kamerlid. Van Nispen SP 0.01
1819 Hij heeft in totaal zes minuten gesproken in de hele Tweede Kamer. Van Nispen SP 0.02
1820 Ik vind dat problemen waarover we ons zorgen zouden kunnen maken. Van Nispen SP 0.01
1821 Ik wilde eigenlijk een interruptie plaatsen aan het begin van zijn betoog. Markuszower PVV 0.01
1822 Ik zie dat de heer Van Nispen twaalf minuten spreekt en ik wil eigenlijk vragen om daar wat minder van te maken, want de heer Van Nispen maait qua argumenten veel gras voor mijn voeten weg. Markuszower PVV 0.02
1823 Maar toen nam hij toch weer een andere afslag, namelijk het beoordelen van individuele Kamerleden. Markuszower PVV 0.01
1826 Dat doe ik in een opsomming van iets waarvan ik denk dat het wél echt een probleem is. Van Nispen SP 0.01
1827 Dit vind ik echt een probleem, namelijk dat er hier Kamerleden zijn die nul moties indienen, nul Kamervragen indienen, nul amendementen indienen en nooit hebben gesproken in de Tweede Kamer. Van Nispen SP 0.07
1829 Ik wil aan de indiener van dit initiatief vragen of hij ook vindt dat het probleem niet zozeer is dat er veel moties zijn, maar dat er mensen zijn die gewoon nul moties indienen. Van Nispen SP 0.11
1830 Is dat niet een probleem dat om een oplossing vraagt? Van Nispen SP 0.01
1832 Hoe kun je hier nou volksvertegenwoordiger, Kamerlid, zijn en in een heel jaar aan geen debatten meedoen en nul moties indienen? Van Nispen SP 0.03
1835 Omdat zij ook een ton belastinggeld per jaar opstrijken. Van Nispen SP 0.01
1838 Mijn vraag is dus: zouden we daar niet eens iets aan moeten doen? Van Nispen SP 0.01
1839 Is dat niet een groter probleem, is mijn vraag aan de initiatiefnemer. Van Nispen SP 0.03
1840 Je mag natuurlijk vinden dat er te veel moties worden ingediend. Van Nispen SP 0.01
1842 Als we op dinsdag zitten te stemmen en pagina's met moties hebben, dan is het veel. Van Nispen SP 0.01
1843 Neem begrotingen waar 60 moties zijn ingediend of veel tweeminutendebatten met pagina's aan moties. Van Nispen SP 47.81
1845 Maar wat ik niet prima vind, is de oplossing die de heer Bontenbal voorstelt. Van Nispen SP 38.84
1846 Een quotum op het aantal moties is namelijk een absoluut paardenmiddel. Van Nispen SP 0.09
1847 Het is een onmenselijke, grove maatregel, die geen recht doet aan het werk en de belangrijke taken van Kamerleden. Van Nispen SP 0.01
1848 150 moties per fractie plus het aantal zetels wordt ook echt heel raar. Van Nispen SP 0.01
1849 De fractie van de heer Bontenbal mag dan per jaar 155 moties indienen. Van Nispen SP 0.01
1850 Als zijn collega-Kamerlid in het voorjaar wat enthousiast is geweest, dan zijn in oktober zijn moties op. Van Nispen SP 19.98
1853 De heer Bontenbal kan dan niets meer indienen bij belangrijke debatten over het klimaatbeleid of als deze regering er weer eens een puinhoop van maakt. Van Nispen SP 0.01
1854 Ik heb op de laatste dag voor het kerstreces bijvoorbeeld een motie van wantrouwen moeten indienen. Van Nispen SP 0.01
1858 Een Kamerlid van de VVD mag gemiddeld zeven moties per persoon indienen. Van Nispen SP 0.01
1859 Nou vind ik dat voor een VVD'er nog steeds zeven te veel. Van Nispen SP 0.01
1860 Maar de heer Eerdmans mag er bijvoorbeeld in zijn eentje 151 indienen. Van Nispen SP 0.37
1861 Dat vind ik dan ook weer wat veel voor de heer Eerdmans. Van Nispen SP 0.01
1862 Even zonder gekheid: je komt hier volgens mij gewoon niet uit. Van Nispen SP 0.01
1863 Er is geen regel denkbaar die voor een eerlijke oplossing kan zorgen. Van Nispen SP 0.01
1864 Bij sommige debatten moet een Kamerlid gewoon een motie in kunnen dienen. Van Nispen SP 0.01
1866 Ik geef nog even als voorbeeld het tweeminutendebat Kansspelen. Van Nispen SP 0.01
1867 De heer Bontenbal had met veel media-aandacht een initiatief gelanceerd. Van Nispen SP 0.01
1868 Ik had in een debat van twee minuten zes moties ingediend. Van Nispen SP 0.01
1872 Het grappigste was nog dat ze allemaal medeondertekend waren door het CDA-Kamerlid Boswijk, die het kennelijk ook nodig vond dat de bewindspersoon op dit thema stevig werd bijgestuurd. Van Nispen SP 0.02
1876 Ik heb nog een praktisch bezwaar: het geldt dan weer niet voor amendementen. Van Nispen SP 0.01
1877 Aankomende maandag begint het wetgevingsoverleg Wijziging Wetboek van Strafvordering. Van Nispen SP 0.01
1879 Het is noeste wetgevingsarbeid van de Tweede Kamer. Van Nispen SP 12.93
1880 Bij dat wetgevingsoverleg worden Kamerleden opgeroepen om juist moties in te dienen, in plaats van amendementen, zodat het door de wetgevingsjuristen zorgvuldig ingepast kan worden in het aanvullende spoor bij het Wetboek van Strafvordering. Van Nispen SP 0.01
1881 Het is heel technisch, maar dat is de oproep aan de Kamer. Van Nispen SP 0.01
1882 Dat verhoudt zich ook weer op geen enkele wijze tot dit initiatief, omdat dit initiatief het aantal moties beperkt. Van Nispen SP 0.03
1883 Ik vind het dus ingewikkeld dat het niet voor amendementen geldt. Van Nispen SP 0.03
1884 Wat betreft de amendementen viel mij de stemmingslijst van donderdag 12 december op. Van Nispen SP 0.01
1885 Deze initiatiefnemer had hier zelf vijftien amendementen op staan. Van Nispen SP 0.01
1887 Hoe zou hij het hebben gevonden als een ander Kamerlid had gezegd: "Nou, dat vind ik wel wat veel, laten we dat eens maximeren. Van Nispen SP 0.02
1888 Ho, stop, meneer Bontenbal, u bent aan uw quotum!"? Van Nispen SP 0.01
1891 Andere Kamerleden horen zich zo min mogelijk te bemoeien met hoe ik of hoe andere Kamerleden het werk doen. Van Nispen SP 0.02
1892 Als ik een Kamervraag wil stellen, dan moet ik dat kunnen doen. Van Nispen SP 0.01
1893 Als ik een motie of een amendement in wil dienen, dan is dat mijn keuze. Van Nispen SP 0.01
1894 Dat kan en mag de heer Bontenbal echt niet voor mij bepalen. Van Nispen SP 0.01
1895 En ja, ik ken het argument dat je bijvoorbeeld ook maximale spreektijden kan vaststellen. Van Nispen SP 0.01
1896 Natuurlijk geldt dat in zekere zin ook als een beperking. Van Nispen SP 0.01
1898 Ik zei net al dat de SP graag buitenparlementaire acties voert. Van Nispen SP 0.02
1901 Ik zeg daarover toch ook niet: als je in gebreke blijft, mag je bijvoorbeeld niet meer meedoen in de Kamer? Van Nispen SP 0.02
1902 Een Kamerlid bepaalt zelf hoe hij of zij de taak van volksvertegenwoordiger invult. Van Nispen SP 0.11
1905 Een maximaal aantal amendementen of een maximaal aantal debatten waaraan je mag meedoen? Van Nispen SP 0.01
1907 Een quotum op het aantal wetsvoorstellen en beleidsbrieven die de regering jaarlijks aan de Kamer mag sturen? Van Nispen SP 0.01
1909 Ik heb nog een bezwaar: het indienen van een motie is een individueel recht van een Kamerlid, niet van een fractie, maar van het Kamerlid. Van Nispen SP 0.01
1910 Met een motiequotum per fractie krijg je afspraken in je fractie over wie er wanneer waarover een motie in mag dienen. Van Nispen SP 0.02
1912 Ik denk ook niet dat we per se zitten te wachten op meer fractiediscipline. Van Nispen SP 0.01
1914 Mijn meest fundamentele bezwaar is dat het in strijd is met de Grondwet. Van Nispen SP 0.02
1917 Alle waardering voor de persoon, maar wat de heer Bontenbal voorstelt, is niet alleen onwenselijk zoals ik eerder zei, maar het is echt strijdig met de Grondwet, namelijk met artikel 67. Van Nispen SP 0.06
1918 Hoogleraar staatsrecht Wim Voermans betoogt dat ook. Van Nispen SP 0.01
1919 In artikel 67 staat hoe Kamers beraadslagen en beslissen. Van Nispen SP 0.01
1920 Door het beraadslagen en beslissen te beperken — een motie is een beslissing van de Kamer — beperk je de vrijheid van Kamerleden en van de Kamer als geheel om te beraadslagen en te beslissen over welk onderwerp dan ook. Van Nispen SP 0.04
1921 Dat kan gewoon niet zomaar via het Kamerreglement, betoogt ook de heer Voermans. Van Nispen SP 0.03
1925 Dat interesseert mij, want artikel 67 van de Grondwet zegt volgens mij niet dat het aantal moties niet mag worden beperkt. Eerdmans JA21 0.04
1927 Artikel 67 van de Grondwet zegt: "De kamers mogen elk afzonderlijk en in verenigde vergadering alleen beraadslagen of besluiten indien meer dan de helft van het aantal zitting hebbende leden ter vergadering aanwezig is. Van Nispen SP 0.01
1928 Besluiten worden genomen met meerderheid van stemmen." Van Nispen SP 0.16
1930 Dat artikel gaat dus over het beraadslagen en besluiten. Van Nispen SP 0.01
1931 Als je het aantal moties beperkt, kunnen de moties op zijn in oktober. Van Nispen SP 0.68
1932 Dan kun je als Kamerlid in november en december niet meer iets voorleggen waarover de Kamer een besluit moet nemen. Van Nispen SP 0.05
1934 Er staat inderdaad niet letterlijk in het artikel dat je nooit het aantal moties mag beperken. Van Nispen SP 0.07
1935 Maar ik volg de uitleg die hoogleraar Staatsrecht Wim Voermans hieraan geeft. Van Nispen SP 0.01
1940 Ja, ik had zelfs een voorinzage gekregen van de beste professor. Eerdmans JA21 0.01
1941 We zijn het inderdaad met elkaar eens: er staat niets in de Grondwet over het aantal moties dat wij mogen indienen, helemaal niets. Eerdmans JA21 0.06
1942 De interpretatie van Voermans is dat dit slecht is, maar je kan net zo goed als interpretatie geven dat de kwaliteit van beraadslaging zal stijgen als wij eens wat minder moties indienen. Eerdmans JA21 0.03
1945 De kwaliteit van de beraadslaging hangt echt af van hoe grondig wij onze dossiers lezen, hoe grondig wij onderzoek doen en hoe goed wij ons oor te luisteren leggen bij de samenleving. Van Nispen SP 0.01
1946 Een motie meer of minder doet echt niet af aan de kwaliteit van het debat. Van Nispen SP 0.01
1948 We zijn hier verantwoordelijk voor de kwaliteit van de wetgeving en voor het controleren van de regering. Van Nispen SP 0.03
1950 Het is echt niet aan een Kamerlid om een ander Kamerlid te vertellen hoe hij of zij het werk moet doen. Van Nispen SP 0.02
1951 Alhoewel, dat kan natuurlijk wel in het debat zelf. Van Nispen SP 0.01
1952 Stel dat ik hier een of andere motie indien en de heer Eerdmans zegt dat die ontijdig, overbodig, onzinnig of slecht is, of dat die alleen maar bedoeld is om mee te wapperen op social media, dan kan hij mij daar in het debat op aanspreken. Van Nispen SP 0.01
1955 We mogen het best wel hebben over de cultuur van de Kamer, al had dat wat mij betreft niet op primetime in de plenaire zaal gehoeven. Van Nispen SP 0.01
1956 Maar daar moeten we het wel over hebben; dat vind ik prima. Van Nispen SP 0.01
1961 Het is dus niet in strijd met de Grondwet, op geen enkele manier. Eerdmans JA21 1.65
1967 Ik vind het jammer dat de heer Van Nispen voorbijgaat aan het feit dat heel veel moties niet of nauwelijks worden uitgevoerd, door de brij die wij hier creëren, dat we daar geen zicht op hebben en dat het meestal toch vooral open deuren zijn. Eerdmans JA21 32.83
1970 Ik ben ook helemaal niet tegen moties, want ik geloof erin, maar ik denk dat we met elkaar veel scherper kunnen zijn als we het aantal verlagen. Eerdmans JA21 0.02
1972 Ik zal voortaan dus ook goed opletten als de heer Eerdmans een motie indient. Van Nispen SP 0.01
1973 Hij is volgens mij ook best een hofleverancier van moties, of misschien dien ik er meer in; ik weet het niet. Van Nispen SP 0.1
1975 Maar ik vind het ook wel interessant dat de heer Eerdmans het beter schijnt te weten dan hoogleraar staatsrecht Wim Voermans. Van Nispen SP 18.46
1976 We hebben hier helaas geen scheidsrechter, maar ik volg toch echt de interpretatie van de hoogleraar. Van Nispen SP 0.03
1977 Ik hoop dat de voorzitter dat met mij eens is, want hij zit naar zichzelf te wijzen. Van Nispen SP 0.01
1979 Bij het beperken van spreektijden ligt het wel anders. Van Nispen SP 0.01
1981 Zelfs als je maar één minuut spreektijd hebt, kun je alsnog deelnemen aan de beraadslaging. Van Nispen SP 15.28
1982 Als je het aantal moties beperkt, kun je er als Kamer ook niet meer over beslissen, simpelweg omdat je die motie niet mocht indienen door het quotum van de heer Bontenbal. Van Nispen SP 0.06
1983 Het mag duidelijk zijn dat de SP dit geen goed voorstel vindt, al begrijp ik wel de zorg van de heer Bontenbal. Van Nispen SP 0.01
1984 Dat mag, maar zijn voorstel is een paardenmiddel, een grof instrument dat de kern van het probleem niet aanpakt: slecht beleid van de regering en ja, van tijd tot tijd ook uitingen van een verkeerde cultuur in de Tweede Kamer. Van Nispen SP 0.01
1985 Maar door het aantal moties te maximeren wordt het echt niet opeens een scherp instrument. Van Nispen SP 0.01
1987 Hier gaat de Tweede Kamer ook niet opeens beter door functioneren. Van Nispen SP 0.02
1989 Kortom, de SP gaat het zeker niet steunen, maar ook andere fracties hebben de Grondwet te respecteren. Van Nispen SP 6.99
1993 Dan gaan we luisteren naar de heer Dassen van Volt. voorzitter None 0.01
1995 Sinds 1848 is het mogelijk om via de motie een politiek oordeel over beleid te geven. Dassen Volt 0.01
1996 Destijds was niet iedereen daar een groot voorstander van. Dassen Volt 13.52
1997 Zo was Donker Curtius, een lid van de staatscommissie voor de herziening van de Grondwet, er fel op tegen omdat hij van mening was dat de Kamer daarmee een oneigenlijk instrument in handen kreeg. Dassen Volt 0.02
1998 Maar Thorbecke zag niets strijdigs met de Grondwet of met het Reglement van Orde, noch iets gevaarlijks voor de toekomst. Dassen Volt 0.01
1999 De eerste motie werd dan ook in 1849 ingediend bij het debat over de Nederlandse Handel-Maatschappij door het lid De Man, een pragmatisch liberaal. Dassen Volt 0.01
2000 Als u het mij toestaat, voorzitter, dan lees ik die motie voor. Dassen Volt 0.58
2001 "De Kamer, verklarende van oordeel te zijn dat de voorgenomen overeenkomsten met de Handel-Maatschappij niet zonder medewerking der wetgevende macht kunnen worden tot stand gebracht, sluit de algemene beraadslaging." Dassen Volt 0.01
2003 De motie van orde verwijst, zoals u allen weet, naar het feit dat een motie een inbreuk is op de orde van de dag. Dassen Volt 0.11
2004 Vandaar dat we ook altijd afsluiten met "gaat over tot de orde van de dag". Dassen Volt 0.01
2005 Dit instrument geeft dus de ruimte aan Kamerleden om toevoegingen te doen aan de beraadslaging en aan het debat. Dassen Volt 0.02
2006 Het is een mooi middel dat wij als Kamer hebben, een mooi instrument. Dassen Volt 0.01
2007 Op dinsdagmiddag, nadat de stemmingsbel heeft geklonken, is er het moment — vaak ook het enige moment van de week — dat de plenaire zaal met 150 leden is gevuld. Dassen Volt 0.01
2008 Dat is het moment waarop we stemmen over moties, amendementen en wetsvoorstellen. Dassen Volt 0.01
2009 Het geeft ontspanning, soms ook niet, maar ik denk dat iedereen hier het belang van de stemmingen erkent. Dassen Volt 0.42
2010 Dat is het moment waarop de Kamer bijstuurt, richting geeft, het kabinet corrigeert. Dassen Volt 0.01
2012 We stemmen over extra sancties richting Rusland, over het terugdraaien van de btw-verhoging, over geluidsnormen voor Schiphol en over stikstof. Dassen Volt 0.02
2013 Toch lijkt de initiatiefnemer enigszins te suggereren dat we een groot gedeelte van onze tijd verdoen omdat we over, zoals hij het noemt, een "bot instrument" stemmen. Dassen Volt 0.18
2014 Toegeven, de stemmingslijst is natuurlijk vaak lang. Dassen Volt 0.06
2015 Er zitten moties bij waarbij wij ook grote bedenkingen hebben of ze noodzakelijk of overbodig zijn. Dassen Volt 0.01
2016 Ik verwacht alleen dat de indiener ervan daar mogelijk een ander oordeel aan zou geven. Dassen Volt 0.01
2018 Dit laat zien dat moties wel degelijk een hele grote impact kunnen hebben en dat de redenatie van de indiener dat het een volledig bot instrument is geworden zeker niet altijd opgaat. Dassen Volt 0.01
2020 Er is een vraag van mevrouw Inge van Dijk, wellicht op dit punt. voorzitter None 0.01
2021 Ik deel ontzettend dat sommige moties superwaardevol kunnen zijn en echt het verschil kunnen maken. Inge van Dijk CDA 0.01
2022 Maar hoeveel procent van de moties op een stemmingslijst zouden wat Volt betreft die kwalificatie hebben? Inge van Dijk CDA 0.01
2024 De moties waarop wij tegen zijn, zijn moties waarvan wij vinden dat ze niet per se nodig waren of moties waarvan wij denken dat ze misschien niet noodzakelijk zijn of waarmee we het in ieder geval niet eens zijn. Dassen Volt 1.69
2025 Maar uiteindelijk gaat het er niet alleen om wat Volt vindt. Dassen Volt 0.01
2026 Het gaat erom of de rest van de Kamer dat ook vindt, want het gaat erom wat de meerderheid van de Kamer op dat moment besluit. Dassen Volt 0.02
2027 Zo was er in november of december een motie van het lid Bontenbal over de raffinageroute. Dassen Volt 0.01
2028 Volgens mij hebben wij die motie gesteund, maar als je de beraadslaging die hierover heeft plaatsgevonden bekijkt, had je ook kunnen zeggen dat die motie misschien overbodig was, omdat de minister al had aangegeven dat ze erover in gesprek was met de andere minister en daar nog op zou terugkomen. Dassen Volt 0.06
2029 Daar zit wat subjectiviteit in, moet ik eerlijk bekennen. Dassen Volt 0.16
2030 Ik hoor dat dit een leerprocesje is, ook voor de heer Bontenbal! Inge van Dijk CDA 0.01
2032 Maar ik hoor Volt ook heel duidelijk zeggen: los van je politieke voorkeur is er inderdaad een groot aantal moties waarbij je je kunt afvragen of die nodig waren of dat we het op een andere manier hadden kunnen doen. Inge van Dijk CDA 0.03
2034 Ik denk bij moties die worden ingediend heel vaak: dit is staand beleid; dit wordt al gedaan. Dassen Volt 2.52
2036 Ik ben het met mevrouw Van Dijk eens dat we dat liever niet moeten willen. Dassen Volt 0.15
2037 Maar volgens mij moeten we eigenlijk — dat werd net ook al aangehaald door de heer Van Nispen — op het moment dat de motie wordt ingediend, opstaan, de indiener aanspreken en zeggen: "Dit is staand beleid. Dassen Volt 0.02
2041 Volgens mij is er ook een actievere houding van de Kamer zelf nodig om dat voor elkaar te krijgen. Dassen Volt 0.01
2045 We schrijven het iedere keer op en spreken onze irritatie of verontwaardiging uit, maar we doen het niet. Inge van Dijk CDA 0.01
2046 Blijkbaar zijn we daar dus niet met elkaar toe in staat. Inge van Dijk CDA 0.01
2048 Hoe zorgen we er dan voor dat we die discipline op de een of andere manier wel inbrengen? Inge van Dijk CDA 0.01
2049 Misschien kan dat door iets beter na te denken over wat voor motie we gaan indienen. Inge van Dijk CDA 0.01
2050 Ik zal met mevrouw Van Dijk afspreken dat wij bij het volgende debat dat wij samen hebben, extra scherp gaan zijn bij het indienen van moties, eerder zullen opstaan op het moment dat een motie overbodig is en elkaar daarop aanspreken. Dassen Volt 0.01
2052 Want ook de redenatie … O, daar kom ik nu trouwens op in mijn bijdrage. Dassen Volt 0.22
2055 "Minder moties" klinkt natuurlijk fijn, maar de redenatie dat dit het veronderstelde probleem oplost, lijkt mij niet helemaal opgaan. Dassen Volt 0.01
2056 Uit de toelichting van de indiener kan ik namelijk niet opmaken waarom dit instrument bij 5.000 moties bot zou zijn en bij 2.500 moties niet meer. Dassen Volt 0.03
2058 Kan hij aangeven vanaf welk aantal moties het instrument volgens hem bot wordt? Dassen Volt 0.01
2059 Kan de indiener wellicht ook een lijst geven van de 2.500 moties die volgens hem overbodig waren op het moment dat dit quotum was ingediend? Dassen Volt 0.02
2061 Want wat voor de één misschien een non-issue, een overbodige motie of, zoals ik de heer Bontenbal die in de media heb horen noemen, een treitermotie is, is voor een andere partij of voor een ander Kamerlid wellicht een hele belangrijke motie en de kern van het debat. Dassen Volt 0.25
2062 Volgens mij moeten we er dus ook voor oppassen dat we elkaar de maat gaan nemen over wat iedereen een belangrijke of overbodige motie vindt. Dassen Volt 0.01
2065 Die werden door de indiener aangehaald als goed voorbeeld. Dassen Volt 21.54
2066 Het is natuurlijk altijd goed om van andere landen te leren. Dassen Volt 0.01
2068 Ik begrijp dat het instrument door onze oosterburen niet op dezelfde manier wordt gebruikt als door dit parlement. Dassen Volt 0.02
2069 Ik was benieuwd of de heer Bontenbal daar in ieder geval een bespiegeling op kon geven. Dassen Volt 0.01
2071 Maar ook daar zie je sinds 2000 eigenlijk een enorme toename. Dassen Volt 13.03
2072 Ik ben dus benieuwd of de indiener daar een verklaring voor heeft. Dassen Volt 0.01
2073 Dat is namelijk dezelfde tijdsperiode waarin de toename in de Tweede Kamer te zien is. Dassen Volt 0.02
2075 Hoezeer ik het ook met de indiener eens ben dat we weloverwogen en doordacht met onze instrumenten om moeten gaan, heeft de motiebeperking invloed op de vrijheid van Kamerleden om te beraadslagen. Dassen Volt 0.01
2077 Het gaat, zoals de heer Van Nispen net aanhaalde, ook in tegen artikel 67 van de Grondwet. Dassen Volt 0.02
2079 Er zijn ook andere manieren om te kijken naar het aantal moties dat wordt ingediend, bijvoorbeeld door wat positiever te kijken naar dit parlement. Dassen Volt 0.01
2081 De Kamer is assertiever richting het kabinet en laat zich niet met halve antwoorden afschepen. Dassen Volt 0.01
2082 De Kamer wenst in een complexere en snel veranderende wereld meer sturing te geven. Dassen Volt 0.01
2083 De Kamer is pluriformer geworden en heeft daarom behoefte aan meer standpuntbepalingen. Dassen Volt 10.51
2084 Ik was benieuwd op welke manier de indiener dit meegenomen heeft in zijn afwegingen bij dit voorstel. Dassen Volt 0.01
2086 De indiener en zijn medewerker verdienen natuurlijk alle lof voor het feit dat zij nadenken over de manier waarop we als Kamer beter kunnen functioneren. Dassen Volt 0.02
2087 Daarvoor ook complimenten aan de heer Bontenbal en Jacco. Dassen Volt 1.54
2088 Maar na het lezen van het voorstel is bij mijn fractie wel de vraag blijven hangen voor wie dit daadwerkelijk een oplossing biedt. Dassen Volt 0.02
2089 Mogelijk is het een oplossing voor de irritatie die de heer Bontenbal wellicht vaak op de dinsdagmiddag in de Kamer voelt, maar het is geen daadwerkelijke oplossing voor het probleem dat hij hier adresseert. Dassen Volt 0.02
2090 Ieder Kamerlid hier heeft een individueel mandaat en de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat we op een goede manier met de schaarse middelen en mogelijkheden omgaan. Dassen Volt 46.54
2091 We spreken elkaar daarop aan, in de fractie, in het debat en bij het indienen van een motie, zodat we op dinsdag tijdens de stemmingen recht doen aan de belangen van alle Nederlanders, die we hier met elkaar vertegenwoordigen. Dassen Volt 1.39
2096 Even over de eerste motie, uit 1849, waar de heer Dassen ook al aan refereerde: ik kan me zomaar voorstellen dat er toen iets spannends gebeurde. Postma NSC 0.02
2098 Er werd voor het eerst in de parlementaire geschiedenis een motie ingediend, die vroeg of het kabinet, dat bezig was met een overeenkomst met de Nederlandsche Handel-Maatschappij, geen besluit wilde nemen zonder het parlement te verwittigen. Postma NSC 0.02
2099 Op dat moment was het zo vreemd dat de heer Donker Curtius sprak van een "allergevaarlijkst precedent". Postma NSC 0.09
2100 Thorbecke ging zich beraden, maar zag geen tegenstrijdigheden met het Reglement van Orde of de Grondwet. Postma NSC 0.01
2101 Het is wel zo dat de rest van de Kamer er nog zo aan moest wennen dat de motie werd verworpen dat pas drie jaar later de tweede motie in de Kamer behandeld werd. Postma NSC 0.02
2102 Wellicht zullen de woorden van de heer Donker Curtius bij de heer Bontenbal als muziek in de oren klinken: een allergevaarlijkst precedent. Postma NSC 0.01
2103 Ik denk niet dat de heer De Man had kunnen bevroeden waar zijn eerste motie over de Nederlandsche Handel-Maatschappij toe zou leiden. Postma NSC 0.02
2104 De heer Bontenbal stelt vast dat we te veel moties hebben. Postma NSC 0.01
2106 Ja, er zijn veel moties, hoewel we het aantal van 2022 gelukkig niet meer gehaald hebben. Postma NSC 0.02
2107 Maar dan is het belangrijk om na te gaan: wordt Nederland hier nou slechter van, of is het een probleem voor ons als Kamerleden? Postma NSC 0.01
2108 Ik hoor mensen buiten dit gebouw er eigenlijk nauwelijks over, maar binnen dit gebouw speelt het wel. Postma NSC 0.06
2109 Ik moet zeggen dat ik groot respect heb voor onze Kamervoorzitter, die elke dinsdag anderhalf uur lang een grote waslijst aan moties moet voorlezen, zodat wij erover kunnen stemmen. Postma NSC 0.5
2111 Dan zijn we per week hoogstens 45 minuten minder lang bezig. Postma NSC 0.03
2115 Daarnaast schetst de heer Bontenbal dat de motie een bot instrument geworden is. Postma NSC 0.01
2118 Die kan beleid bijsturen en zaken op de agenda zetten. Postma NSC 0.02
2119 Wat de één een goede motie vindt — we hadden er net al even een interruptiedebatje over — vindt de ander wellicht overbodig. Postma NSC 0.05
2120 Maar dat heeft vaak ook met je eigen politieke kleur te maken. Postma NSC 0.01
2122 Er zijn moties nodig die zaken op de agenda zetten, de agenderende moties, en er zijn moties nodig om het beleid mee te wijzigen. Postma NSC 0.01
2123 De bewindspersoon moet de motie niet naast zich neer kunnen leggen. Postma NSC 0.01
2124 Een goede motie indienen is ook een soort leerproces. Postma NSC 0.01
2125 Ik weet nog dat de eerste motie die ik indiende een ruime Kamermeerderheid haalde. Postma NSC 0.02
2126 Die was dus te zwak, zei een nestor van de ChristenUnie, die naast mij in de bankjes zat. Postma NSC 0.03
2127 Hij vertelde mij dat het de kunst is om de beleidsruimte maximaal te sturen met één motie: hoe scherper je aan de wind vaart, hoe kleiner de meerderheid is die 'm steunt, maar hoe groter het effect van de motie is. Postma NSC 0.02
2128 Als politiek is het onze taak om een tegenmacht te vormen, ongeacht of je in de oppositie of in de coalitie zit. Postma NSC 1.95
2129 We moeten beleid en maatregelen kunnen bijsturen, aanpassen of tegenhouden, zonder daarin enige hinder te ondervinden door een gebrek aan middelen. Postma NSC 0.01
2131 Het is alsof je ten strijde trekt, maar er halverwege achter komt dat je munitie op is, of dat iemand anders uit je bataljon het gebruikt heeft. Postma NSC 0.08
2134 Zijn constatering is dat het parlement die rol de afgelopen jaren juist is gaan oppakken. Postma NSC 0.01
2135 Dat kun je zien aan het grote aantal moties, maar ook aan het grote aantal initiatieven dat door Kamerleden wordt genomen. Postma NSC 0.51
2137 Een krachtig parlement laat immers van zichzelf horen. Postma NSC 0.01
2138 Om die reden zouden wij het feit dat het aantal moties is toegenomen, juist moeten toejuichen. Postma NSC 0.54
2140 Daarnaast is dit mogelijk in strijd met artikel 67 van de Grondwet. Postma NSC 0.01
2142 Ik ben heel benieuwd hoe de heer Bontenbal hierop reflecteert. Postma NSC 0.01
2146 Wat NSC betreft blijven fracties over hun eigen motiediscipline gaan. Postma NSC 0.17
2147 Ik zou wel nog aandacht willen vragen voor twee punten. Postma NSC 0.01
2148 Ten eerste komt het nu voor dat er moties worden ingediend bij een tweeminutendebat die eigenlijk niet gaan over de onderwerpen die in het commissiedebat zijn behandeld. Postma NSC 0.03
2149 Volgens artikel 7.31, lid 1 van het Reglement van Orde zou dit niet moeten kunnen. Postma NSC 1.15
2151 Zijn er mogelijkheden om daar scherper op toe te zien? Postma NSC 0.01
2153 Daarnaast is er ook een inperking van het aantal moties mogelijk door de spreektekst van de tweeminutendebatten écht op twee minuten te houden. Postma NSC 0.02
2154 Ik heb, net als velen van jullie, naar de stemmingslijst van deze dinsdag gekeken. Postma NSC 0.01
2155 Dan zie je toch dat sommige Kamerleden het voor elkaar krijgen om wel vier, vijf of zes moties in te dienen. Postma NSC 0.01
2156 Dan is mijn simpele vraag of er wel goed is gestuurd op die twee minuten. Postma NSC 0.01
2159 Ik wil de heer Bontenbal hartelijk danken voor zijn initiatief en voor het feit dat we dit mooie gesprek hierover kunnen voeren. Postma NSC 0.01
2161 Dan is het woord aan mevrouw Lahlah van GroenLinks-PvdA. voorzitter None 0.01
2163 Ook ik begin graag met een compliment aan de heer Bontenbal voor het nemen van dit initiatief. Lahlah GroenLinks-PvdA 10.41
2164 Het is goed dat Kamerleden op het moment dat zij een ontwikkeling zien die zij graag willen veranderen, niet een motie indienen — dit zeg ik met een knipoog — maar zelf een initiatiefwetsvoorstel schrijven. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.02
2165 We weten allemaal dat het schrijven van een initiatiefvoorstel de nodige tijd in beslag neemt. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.03
2167 De indiener heeft een voorstel ingediend met als doel het functioneren van de Tweede Kamer als instituut te versterken. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2169 Ook GroenLinks-PvdA hecht aan een sterk parlement met sterke instrumenten, zodat we hier met z'n allen onze medewetgevende, controlerende en volksvertegenwoordigende taken zo goed mogelijk kunnen uitvoeren. Lahlah GroenLinks-PvdA 1.91
2170 Om deze taken uit te kunnen voeren, hebben we als Kamer een aantal belangrijke instrumenten tot onze beschikking. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2172 Ten grondslag aan het voorstel van de indiener ligt de analyse dat we als Kamer zorgvuldig met ons motie-instrument om moeten gaan, en moeten voorkomen dat dit instrument bot wordt. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2174 Ook wij vinden dat we altijd goed moeten nadenken of een motie het geëigende instrument is om een stapje dichter bij ons doel te komen. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2175 We zien tijdens debatten regelmatig dat er moties worden ingediend waarvan je zou kunnen zeggen dat ze overbodig zijn. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.2
2176 Of de motie nu wordt aangenomen of wordt verworpen, de wereld zal er niet door veranderen. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2177 Ik geef direct toe dat ook mijn fractie en ikzelf daar weleens op te betrappen zijn. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2178 Het is daarom goed dat we alle 150 zo nu en dan in de spiegel kijken en onszelf de vraag stellen: "Is het nu echt nodig om deze motie in te dienen, of is de toezegging die ik heb gekregen voldoende? Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2180 Of heb ik er vertrouwen in dat de bewindspersoon de tijdens een debat gedane toezegging ruimhartig zal nakomen?" Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2181 In die gevallen is een motie soms niet het juiste instrument. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2183 We kunnen ons dus grotendeels vinden in de analyse dat we zorgvuldig met onze instrumenten moeten omgaan omdat het instrument anders bot wordt. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2184 Vandaag is de vraag aan de orde of we na de analyse tot dezelfde conclusie komen als de indiener en of wij van mening zijn dat dit concrete voorstel verstandig is. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.09
2185 Ik zal een aantal aspecten van het voorstel langslopen en daarna onze conclusie met u en de collega's delen. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2186 Allereerst de meer principiële vraag: moeten we onszelf als Kamer gaan beperken in de inzet van onze instrumenten? Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2187 In de toelichting en in het schriftelijk verslag is hier ook uitgebreid op ingegaan. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2188 Het klopt dat het instrument van de motie in de Grondwet niet wordt genoemd. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.32
2189 Dat betekent echter niet dat er met dit voorstel geen grondwettelijk recht wordt ingeperkt. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.02
2190 Meerdere collega's verwezen er al naar: hoogleraar Wim Voermans wees in de NRC terecht op artikel 67 van de Grondwet. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.02
2191 Volgens hem — en ik kan zijn redenering goed volgen — raakt het maximeren van het aantal moties de grondwettelijke beraadslagings- en stemmingsvrijheid. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.04
2192 Wanneer het maximum aantal moties is bereikt, is het Kamerlid niet meer vrij om te beraadslagen over een onderwerp dat hij of zij aan de orde wil stellen. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2193 Dat is echt anders dan de verwijzing van de indiener zelf naar het maximeren van de spreektijd. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2194 Je hebt als Kamerlid namelijk geen maximale spreektijd per jaar, maar slechts per debat. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.06
2195 Je kunt dus later in het jaar altijd nog deelnemen aan een debat. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.17
2196 Graag een uitgebreide reflectie van de indiener op dit grondwettelijke aspect. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2198 De Kamer als geheel en individuele Kamerleden hebben de taak om de regering te controleren. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2200 Zonder het middel van een motie kan het een Kamerlid een stuk lastiger worden gemaakt om de controlerende taak uit te voeren. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.02
2201 De initiatiefnemer wuift deze kritiek in de schriftelijke toelichting weg. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.03
2202 Hij stelt namelijk dat Kamerleden van tevoren weten hoeveel moties zij kunnen indienen en dat zij dus rekening kunnen houden met het feit dat zij ook later in het jaar nog moties moeten overhouden. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.03
2204 Hoe je het ook wendt of keert, het invoeren van een motiequotum betekent dat een Kamerlid later in het jaar te maken kan krijgen met situaties waarin geen moties meer ingediend kunnen worden. Lahlah GroenLinks-PvdA 37.95
2205 Derhalve wordt de controlerende taak van een Kamerlid hierdoor wel degelijk ingeperkt — zeker als het een motie van wantrouwen betreft, zoals ook door anderen is genoemd. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.03
2206 Voor mijn fractie is deze grondwettelijke beschouwing van zwaarwegend belang. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.08
2207 Graag ontvang ik ook op dit punt een uitgebreide reflectie van de indiener. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.06
2209 Een andere zorg die bij mijn fractie leeft, is of we niet een te enge discussie voeren over de kwaliteit van het Kamerwerk. Lahlah GroenLinks-PvdA 2.34
2210 Zoals gezegd, deelt mijn fractie het uitgangspunt van de indiener dat we kritisch moeten kijken naar hoe we onze instrumenten inzetten. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2212 Goede parlementaire controle kan alleen plaatsvinden als zowel Kamer als kabinet die rol op de juiste manier invullen. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.46
2213 Door alleen te kijken naar de rol van de Kamer wordt vergeten te constateren dat het kabinet zijn taken regelmatig niet goed genoeg uitvoert. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.05
2214 Hoe vaak zien we niet dat de Kamer niet over de juiste informatie beschikt en dat aangenomen moties laks, niet volledig of zelfs helemaal niet worden uitgevoerd? Lahlah GroenLinks-PvdA 0.02
2215 Het kabinet heeft dus ook een grote rol bij het goed laten functioneren van onze parlementaire democratie. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2216 Helaas mis ik dit deel van de analyse in het voorstel van de indiener. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2217 Hij stelt slechts voor om onszelf als Kamer beperkingen op te leggen, zonder dat we de positie van de Kamer ten opzichte van het kabinet versterken. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.03
2218 Mijn fractie vreest dat we hiermee juist het risico lopen om de positie van de Kamer te verzwakken in plaats van te versterken, terwijl dat laatste de bedoeling is van de indiener. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2219 Graag zou ik ook hier een uitgebreide reflectie op willen ontvangen van de indiener. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2222 Ook over dit punt heeft mijn fractie nog nadere vragen. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2223 Allereerst zou ik graag aan de indiener willen vragen waarom hij denkt dat het Kamerwerk er beter van wordt als het aantal moties wordt gemaximeerd op het door hem voorgestelde maximum. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2224 Mijn fractie vindt de aantallen moties ook niet logisch, nog los van de meer fundamentele zorgen ik hiervoor heb opgebracht. Lahlah GroenLinks-PvdA 1.95
2225 Kleine fracties krijgen in dit voorstel een relatief veel hoger maximumaantal moties dan grotere fracties, terwijl grotere fracties aan veel meer debatten meedoen. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.05
2227 De PVV zou met haar 37 zetels slechts 36 moties meer mogen indienen dan bijvoorbeeld JA21, dat maar één zetel heeft, terwijl we ervan uit mogen gaan dat de PVV aan veel meer debatten meedoet. Lahlah GroenLinks-PvdA 4.52
2228 Nu zit de PVV in de coalitie, dus het is best mogelijk dat zij haar rol anders invult, maar het voorstel van de indiener houdt slechts rekening met het aantal zetels. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.05
2230 Ik merk op dat de indiener schrijft dat het zijn doel is om terug te gaan naar een totaal maximumaantal moties dat gelijk is aan een halvering ten opzichte van het jaar 2022. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.02
2231 Kennelijk is dit voor de indiener een doel op zich. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2232 Mijn fractie vraagt zich evenwel af waarom de kwaliteit van het Kamerwerk pas goed kan zijn als we op dat maximumaantal zitten. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.02
2233 Waar is dat precies op gebaseerd, zo vraag ik de indiener. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2234 De indiener zegt dat hij zich graag richt op het verbeteren van de kwaliteit van het parlementaire werk. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.02
2235 Dat deelt mijn fractie met hem, maar in zijn voorstel richt hij zich zo specifiek alleen op getallen dat het er bijna op lijkt dat hij van mening is dat de kwaliteit van het Kamerwerk dus juist wel af te meten valt aan de getallen. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.04
2236 Maar kwaliteit kan toch niet louter af te lezen zijn aan een kwantitatief doel? Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2238 Vindt GroenLinks-PvdA dan dat we alles bij het oude moeten laten? Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2240 Zoals ik zelf net zei, moeten we allemaal in de spiegel kijken en mogen we zeker een stuk kritischer zijn op de inzet van onze instrumenten. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.38
2241 Dit voorstel vestigt echter alle hoop op een maximering van het aantal moties en doet verder niets aan de andere onderdelen van het parlementaire proces. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.07
2242 Er zijn wel degelijk zaken die we met elkaar kunnen verbeteren. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2243 Ik noem er een paar die deels ook al voorbij zijn gekomen bij de anderen in de schriftelijke ronde maar ook hier in het debat. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2244 Allereerst kunnen we elkaar in de fractie scherper aanspreken. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2245 Vervolgens kunnen we met elkaar ook tijdens debatten kritischer aanspreken. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2246 Naar mijn gevoel gebeurt dat de laatste tijd ook veel meer. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2248 Onlangs is het nieuwe appreciatiekader voor moties in werking getreden. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2249 Dat is misschien nog even wennen, maar dat kan zeker ook gaan helpen. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2251 Het moet aangespoord worden om de aangenomen moties uit te voeren en om de Kamer beter van informatie te voorzien. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2252 Op die manier zullen Kamerleden zich ook minder genoodzaakt voelen om een motie in te dienen. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2253 En we zouden als Kamer ook meer werk kunnen verplaatsen naar commissies. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2254 De werkgroep-Van der Staaij heeft hier eerder voorstellen voor gedaan, maar ook in andere landen gebeurt dit. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.02
2255 De indiener wijst in de schriftelijke stukken naar Duitsland, waar volgens hem veel minder moties worden ingediend. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.03
2256 Dat klopt, maar daar ligt het parlementaire werk ook meer bij commissies. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.21
2257 Dat is een van de redenen dat er plenair minder moties worden ingediend. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2259 Er valt dus zeker nog een hoop werk te verzetten om ons parlementaire proces te verbeteren. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2260 We moeten er ook zeker werk van maken om onze instrumenten scherper te maken. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2261 Ik hoop dat we ons daar allemaal voor in zullen zetten. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2263 Het voorstel van de indiener vinden we hierbij echter niet passend, omdat dit zich wat ons betreft te eenzijdig focust op het getalsmatig beperken van de inzet van onze instrumenten en te weinig het bredere probleem oplost. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2264 Daarnaast is het ook grondwettelijk zeer twijfelachtig. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.01
2265 Ik ben dus niet helemaal enthousiast, maar uiteraard kijk ik wel met veel interesse uit naar de beantwoording komende week in het vervolg van dit debat. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.75
2270 Voordat ik aan mijn inbreng begin, wil ik de initiatiefnemer graag bedanken voor de tijd en moeite die hij en zijn medewerkers gestoken hebben in dit voorstel. Vermeer BBB 0.68
2271 Ik wil benadrukken dat mijn fractie het doel van de initiatiefnemer begrijpt en het waardeert dat hij zich inzet voor verbetering van het functioneren van de Tweede Kamer. Vermeer BBB 21.87
2272 Toch vrees ik dat ook deze keer de dominee in de heer Bontenbal het heeft gewonnen van het Kamerlid; gewonnen heeft zijn geloof in regels en verboden, net als bij het vuurwerkverbod, dat al 8.752 van de 8.760 uren geldig is in Nederland; in een schrikkeljaar is dat zelfs 24 uur extra. Vermeer BBB 5.5
2275 In het kort komt het erop neer dat de initiatiefnemer vaststelt dat de Kamer niet zorgvuldig genoeg omgaat met een van haar belangrijke instrumenten: het indienen van moties. Vermeer BBB 0.01
2276 De oplossing die vervolgens wordt voorgesteld is inperking van dit recht. Vermeer BBB 0.01
2277 Met andere woorden: jullie doen het niet goed, dus gaan we jullie beperken. Vermeer BBB 0.34
2278 Dit voelt als betutteling van de Kamer, en ik vind dat we dat anders moeten aanpakken. Vermeer BBB 0.01
2279 Het doel van de initiatiefnemer, namelijk zorgvuldiger omgaan met het indienen van moties, deel ik volledig, maar dit doel bereiken door een belangrijk recht in te perken, is wat ons betreft niet de juiste weg. Vermeer BBB 0.05
2280 In plaats daarvan moeten wij als Kamer naar onszelf kijken en reflecteren op hoe we de cultuur in de Kamer kunnen verbeteren in een cultuur waarin we moties zorgvuldiger inzetten en waarin moties daadwerkelijk bijdragen aan het bijsturen van beleid. Vermeer BBB 0.01
2282 Heeft de initiatiefnemer gekeken naar de mogelijkheden waarop de motiecultuur in de Kamer positief zou kunnen veranderen? Vermeer BBB 0.01
2284 Een belangrijke factor bij het juiste gebruik van moties is ook hoe het kabinet ermee omgaat. Vermeer BBB 0.01
2285 Gekscherend zeg ik bij ons in de fractie weleens dat die appreciaties mij helemaal niks interesseren, want wij bepalen zelf wat wij verzoeken en of wij voor of tegen iets stemmen. Vermeer BBB 0.04
2286 Wat mij betreft zou een appreciatie alleen moeten aangeven of iets juridisch niet kan of tegen bepaalde wetten ingaat. Vermeer BBB 0.01
2287 Voor de rest vind ik dat alles oordeel Kamer is, want het oordeel is te allen tijde aan de Kamer. Vermeer BBB 0.44
2288 Bewindspersonen zeggen vaak dat een motie ondersteuning van beleid is. Vermeer BBB 0.04
2289 Dan denk ik: prima, maar neem die motie dan over in plaats van haar in stemming te laten brengen. Vermeer BBB 0.01
2291 Door een meer actieve en selectieve appreciatie van moties door het kabinet kunnen overbodige moties worden teruggedrongen zonder dat de Kamerrechten worden beperkt. Vermeer BBB 0.01
2293 Ook zou het kunnen helpen als alle departementen op dezelfde manier rapporteren over aangenomen moties en de Kamer met regelmaat op de hoogte houden van de stand van zaken omtrent aangenomen moties en van hoe zij hieraan uitvoering geven. Vermeer BBB 0.01
2294 Hetzelfde zou eigenlijk ook moeten gebeuren met toezeggingen van het kabinet. Vermeer BBB 0.01
2297 Mijn fractie is niet alleen tegen het voorstel omdat het een betutteling van de Kamer betekent, maar heeft ook principiële bezwaren. Vermeer BBB 0.02
2298 De initiatiefnemer stelt dat het voorstel niet strijdig is met grondwettelijke of staatsrechtelijke regels, maar dat durf ik hier stellig te betwisten. Vermeer BBB 0.05
2299 Het voorstel raakt namelijk ook aan de vertrouwensregel, een van de belangrijkste staatsrechtelijke fundamenten. Vermeer BBB 0.02
2300 Deze regel bepaalt dat de regering het vertrouwen van de Kamer moet hebben. Vermeer BBB 0.27
2301 Dit vertrouwen wordt geacht aanwezig te zijn tot het moment waarop een meerderheid van de Kamer haar vertrouwen in de regering of individuele bewindspersonen opzegt. Vermeer BBB 0.03
2302 Dit opzeggen van het vertrouwen gaat door middel van een motie, de welbekende motie van wantrouwen. Vermeer BBB 0.01
2303 Stel dat alle fracties in de loop van het jaar hun maximale aantal moties hebben bereikt; wat gebeurt er dan in het geval van een crisis? Vermeer BBB 0.01
2304 Hoe kan de Kamer haar vertrouwen in de regering of een bewindspersoon opzeggen als er geen motie van wantrouwen meer kan worden ingediend? Vermeer BBB 0.01
2305 Ik begrijp dat dit een theoretisch scenario is, zeker met het huidige kabinet, maar het is niet denkbaar. Vermeer BBB 0.01
2306 Graag ontvang ik een reflectie van de initiatiefnemer op deze zorg. Vermeer BBB 30.19
2307 Ik sta met mijn staatsrechtelijke bezwaren overigens niet alleen. Vermeer BBB 0.01
2308 Het is hier al eerder genoemd: hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans schrijft in een opiniestuk dat het voorstel ingaat tegen artikel 67 van de Grondwet. Vermeer BBB 0.03
2309 Is de initiatiefnemer bekend met dit schrijven van Voermans en kan de initiatiefnemer daarop reflecteren? Vermeer BBB 0.01
2310 Daarnaast dreigt dit voorstel onze positie als tegenmacht van de regering uit te hollen. Vermeer BBB 0.02
2311 Wij zijn gekozen om de regering te controleren en beleid waar nodig bij te sturen. Vermeer BBB 0.01
2312 Het recht om moties in te dienen is een essentieel onderdeel van onze taak. Vermeer BBB 38.53
2313 Wij noemen dat vaak "corebusiness"; daarvoor moet je gewoon in dit gebouw zijn. Vermeer BBB 12.71
2314 Door dit recht te beperken verzwakken we ons vermogen om effectief toezicht te houden op het kabinet. Vermeer BBB 26.33
2315 De initiatiefnemer stelt dat moties zich te vaak te veel met details bezighouden, maar wie bepaalt wat details zijn? Vermeer BBB 0.03
2316 Wat voor de ene partij erg belangrijk is, kan voor de andere partij van minder belang zijn. Vermeer BBB 0.01
2317 Gisteren diende ik in het debat over het Midden-Oosten, met de minister van Buitenlandse Zaken, een motie in waarbij ik noemde dat als er geĂŻnvesteerd wordt in de herbouw van Gaza, wij het liefst hebben dat Nederlandse bedrijven dit oppakken en er dan lokale arbeiders ingezet worden. Vermeer BBB 0.03
2318 Dat lijkt een detail, maar het is wel essentieel, misschien zelfs om steun te verkrijgen maar ook om het uitvoerbaar te maken. Vermeer BBB 0.01
2319 In het voorstel van de initiatiefnemer wordt gewezen op andere parlementen, zoals die in België en Duitsland. Vermeer BBB 0.02
2320 Deze landen zijn federaties, met een andere parlementaire structuur en een andere cultuur rond moties. Vermeer BBB 0.01
2321 Waarom heeft de initiatiefnemer geen breder onderzoek gedaan naar parlementen in landen die qua staatsinrichting meer lijken op Nederland? Vermeer BBB 0.15
2322 Het lijkt erop dat de vergelijking beperkt is gebleven. Vermeer BBB 0.01
2324 Het lijkt erop dat de initiatiefnemer het hiermee eens is, zo blijkt ook uit zijn antwoorden in de schriftelijke ronde. Vermeer BBB 0.05
2325 Heeft de initiatiefnemer inmiddels naar meer landen gekeken? Vermeer BBB 0.01
2326 Zoals ik in het begin van mijn inbreng al zei, is mijn fractie van mening dat de cultuur rond moties moet veranderen. Vermeer BBB 0.02
2327 Is het een idee om een werkgroep aan te stellen of een onderzoeksvraag uit te zetten om onderzoek te doen naar hoe we deze cultuurverandering teweeg kunnen brengen en daarbij te kijken naar andere, vergelijkbare landen? Vermeer BBB 0.01
2328 Of is er bij de heer Bontenbal ook al een quotum voor werkgroepen in voorbereiding? Vermeer BBB 0.01
2330 De CDA-fractie heeft in het afgelopen jaar 159 moties ingediend. Vermeer BBB 0.02
2331 Ik moet het eerlijk toegeven: dat zijn er slechts 4 meer dan onder dit voorstel zou zijn toegestaan. Vermeer BBB 1.99
2332 Maar beweert de initiatiefnemer nu werkelijk dat deze 4 van de 159 moties eigenlijk overbodig waren? Vermeer BBB 0.02
2333 Zo ja, kan hij aangeven welke moties hij dan achterwege gelaten zou hebben? Vermeer BBB 0.01
2334 En als zijn fractie dit maximum nauwelijks overschrijdt, waarom is een inperking dan nodig? Vermeer BBB 0.01
2335 Alle CDA'ers in de zaal schudden dat het een lieve lust is. voorzitter None 0.01
2337 In april is het voorstel door de heer Bontenbal ingediend. Inge van Dijk CDA 0.01
2340 In april kunnen we pas bepalen of we het daadwerkelijk overschreden hebben. Inge van Dijk CDA 32.62
2342 Het was dus voor de fractie wel nodig dat er een initiatiefnota was voordat men zich ging beperken. Vermeer BBB 1.29
2344 Daarnaast ben ik ook benieuwd hoe het CDA, dat zegt zich sinds enkele maanden al te houden aan het voorstel, binnen de fractie overleg voert over wie welke motie wanneer en waar mag indienen. Vermeer BBB 0.02
2347 De initiatiefnemer zelf, bijvoorbeeld, heeft vorig jaar maar 11 moties ingediend, maar twee anderen in zijn fractie, de heer Boswijk en mevrouw Van Dijk, hebben beiden 41 moties ingediend. Vermeer BBB 0.03
2348 Dat is voor beiden 10 meer dan ze gemiddeld hadden mogen indienen. Vermeer BBB 0.02
2349 Ik ben erg benieuwd naar het afwegingskader dat het CDA hanteert. Vermeer BBB 0.01
2350 Ondermijnt dit niet de onafhankelijkheid van de Kamerleden? Vermeer BBB 0.01
2351 En heeft de heer Bontenbal zichzelf daarmee laten beperken door zijn fractiegenoten? Vermeer BBB 0.01
2352 Ook wil ik iets zeggen over hoe wij de moties hier afsluiten. Vermeer BBB 0.01
2354 Caroline van der Plas heeft al eens geprobeerd om onder aan de moties het verfoeilijke "en gaat over tot de orde van de dag" weg te krijgen en dat te vervangen door bijvoorbeeld "en verder werken wij verder aan aandacht voor de regio in Nederland". Vermeer BBB 0.02
2356 Niet deze Voorzitter, maar de vorige Voorzitter en de Griffier hadden er ernstige moeite mee dat wij zo'n 100 jaar oude traditie aan de kant schoven. Vermeer BBB 0.46
2357 Maar echt, ik wil ervoor pleiten dat ieder Kamerlid zelf de afsluiting kan kiezen. Vermeer BBB 0.01
2358 Want als je motie echt urgent is, dan wil je helemaal niet over tot de orde van de dag. Vermeer BBB 0.01
2360 Ik wil daar ook graag een reflectie van de initiatiefnemer op. Vermeer BBB 0.01
2361 Ook die appreciatie zal ik trouwens volledig naast me neerleggen. Vermeer BBB 0.01
2362 Samenvattend deel ik de zorgen van de initiatiefnemer over het onzorgvuldig omgaan met het instrument van de motie, maar ik ben ervan overtuigd dat de oplossing niet ligt in het beperken van een van de belangrijkste rechten van de Kamer. Vermeer BBB 0.18
2363 De Kamer moet zelf verantwoordelijkheid nemen voor haar eigen gedrag. Vermeer BBB 0.01
2364 Dit vraagt om zelfreflectie en een andere werkwijze, niet om regels die ons beperken in onze taak als volksvertegenwoordigers als tegenmacht. Vermeer BBB 0.01
2367 De volgende spreker van de zijde van de Kamer is mevrouw Kamminga van de fractie van de VVD. voorzitter None 0.02
2369 Collega Michon-Derkzen laat zich helaas verexcuseren. Kamminga VVD 0.01
2370 U begrijpt dat als het over dit onderwerp gaat, ik natuurlijk meteen naar voren stap om dit debat over te nemen. Kamminga VVD 0.02
2371 U weet dat ik sinds ik toegetreden ben tot de Kamer een warm hart heb voor dit soort discussies. Kamminga VVD 0.05
2372 Ik ben het dan ook niet met de heer Van Nispen eens dat het niet goed is om dit debat hier in deze zaal te voeren omdat het over onszelf gaat. Kamminga VVD 0.01
2373 Ik ben het met hem eens dat we dat niet elke week moeten doen, maar af en toe met elkaar spreken over een onderwerp als dit, lijkt mij alleen maar heel erg goed. Kamminga VVD 0.02
2374 Ik denk ook dat de heer Bontenbal in die zin echt wel een punt heeft. Kamminga VVD 0.01
2375 In de afgelopen jaren hebben we het allemaal gezien. Kamminga VVD 2.18
2376 We hebben in dit huis vaker discussies gehad over hoe we nou omgaan met de moties. Kamminga VVD 0.01
2379 Ik heb zelf in commissie-Van der Staaij II mogen zitten. Kamminga VVD 0.01
2380 Daarin hebben we ons ook over dit onderwerp gebogen. Kamminga VVD 0.01
2381 In de wandelgang kwam ik net een van mijn voorgangers tegen, de heer Elias, die net als ik fractiesecretaris was van de VVD. Kamminga VVD 0.02
2382 Hij attendeerde mij nog op het feit dat ook de heer Remkes ooit een keer had gezegd dat het uiteindelijk ligt aan de Kamer en dat die eigenlijk aan wijze zelfbeperking zou moeten doen. Kamminga VVD 0.03
2383 We constateren allemaal dat dat niet altijd even goed lukt. Kamminga VVD 13.26
2384 Ook binnen de VVD-fractie proberen we kritisch te kijken hoe we omgaan met de moties. Kamminga VVD 0.04
2385 Wanneer dien je 'm in en wanneer dien je 'm niet in? Kamminga VVD 0.01
2386 Het is namelijk niet alleen voor ons eigen werk van belang waar we wel of niet voor stemmen, maar het is ook van belang dat we ons blijven realiseren dat als we impact willen maken, de ambtenaren ermee aan de slag moeten. Kamminga VVD 0.01
2387 Als ze met tien dingen tegelijk aan de slag moeten, is dat niet altijd even effectief. Kamminga VVD 0.01
2388 Dan kunnen ze die capaciteit ook inzetten voor die ene motie die er echt toe doet. Kamminga VVD 0.01
2389 Maar het dilemma dat we hebben — ik denk dat een aantal van mijn collega's dat ook geschetst hebben — is: wie bepaalt wanneer dit belangrijk is? Kamminga VVD 0.19
2390 Dat is het dilemma in meerdere werkgroepen waarin ik heb mogen zitten. Kamminga VVD 0.03
2391 De commissie-Van der Staaij was niet de enige die zich daarover boog. Kamminga VVD 0.02
2392 Ik mag momenteel ook weer een werkgroep voorzitten waarin we hier ook naar kijken, want het is natuurlijk gewoon een onderwerp waar we het steeds over hebben. Kamminga VVD 0.96
2393 Dan kom je steeds weer terug op het dilemma dat we hier in de Kamer ook hebben geschetst: hoe zorg je nou dat je met elkaar die focus hebt en dat je geen moties indient om maar een motie in te dienen? Kamminga VVD 0.97
2395 Er werd net gedaan alsof dit voorstel toch maar een beetje uit de lucht komt vallen. Kamminga VVD 0.03
2396 Ik heb het genoegen om af en toe in de stoel van de voorzitter te zitten. Kamminga VVD 0.02
2397 Dan heb ik af en toe wel het idee van "volgens mij heb ik gisteren ongeveer dezelfde motie voorbij zien komen" en "past deze nu wel bij het debat?" Kamminga VVD 0.01
2398 Ja, we hebben al voldoende handvatten in het Reglement van Orde. Kamminga VVD 0.01
2400 Maar we slagen er toch ook slecht in om elkaar aan te spreken. Kamminga VVD 0.01
2401 Ook kun je de voorzitter niet altijd in de rol van scheidsrechter plaatsen. Kamminga VVD 0.01
2403 Af en toe is die daarvoor, maar we hebben elkaar daarbij nodig. Kamminga VVD 0.01
2404 Dan kom je wederom bij het punt waarbij iemand een motie misschien heel relevant vindt, terwijl ik denk "die hoeft eigenlijk niet" en vice versa. Kamminga VVD 0.03
2406 Ik vraag dus ook aan de indiener of hij nog andere mogelijkheden ziet om ditzelfde doel te behalen. Kamminga VVD 0.01
2407 Mijn fractie heeft namelijk echt aarzeling over het instellen van het quotum, nog los van de vraag of dit dan ook het quotum is. Kamminga VVD 2.1
2408 Over de verdeelsleutel hebben we het al vaker gehad. Kamminga VVD 0.01
2409 Is het reëel dat ik als lid van de fractie van de VVD er dan zeven zou mogen indienen? Kamminga VVD 0.01
2410 Misschien houd ik me daar nog aan, maar ik denk dat we een eindeloze discussie gaan krijgen over waar we die knip dan moeten leggen. Kamminga VVD 0.01
2411 Maar in de afgelopen jaren hebben we best een aantal dingen gedaan. Kamminga VVD 4.25
2412 Hoe effectief vindt de heer Bontenbal dat die voorstellen dan zijn geweest? Kamminga VVD 0.01
2413 Ik bedoel bijvoorbeeld het nieuwe appreciatiekader dat we hebben ingediend en het feit dat we de spreektijd bij een tweeminutendebat hebben teruggebracht naar twee minuten, wat op zichzelf al een beperking is. Kamminga VVD 0.02
2414 Het risico is daarbij overigens ook dat de moties steeds korter worden. Kamminga VVD 0.01
2416 Dat is dan misschien ook weer lastiger voor de uitvoering om mee te werken. Kamminga VVD 0.01
2417 Mijn punt is dus dat er al best een aantal maatregelen zijn genomen. Kamminga VVD 5.78
2418 In de beleving van de VVD zijn dat vooral maatregelen in houding, gedrag en hoe we met elkaar samenwerken. Kamminga VVD 0.06
2419 Ik moet nog wel zeggen dat ik één ding uit het voorstel heel sympathiek vind. Kamminga VVD 0.01
2421 We zien dat de CDA-fractie dat nu ook wel vaak doet. Kamminga VVD 0.03
2422 Die heeft dan twee moties en tekent dan mee met een andere motie. Kamminga VVD 0.01
2424 Ik denk dat het goed is dat we samen een route vinden waarbij we motiedubbelingen voorkomen en toch kijken hoe we samen kunnen werken. Kamminga VVD 0.01
2425 Ik denk dat dat goed is voor de werking van het parlement. Kamminga VVD 0.01
2426 Ik denk ook dat dat uiteindelijk voor de opvolging van die motie heel goed is. Kamminga VVD 0.01
2427 Als er twee bijna gelijke moties worden aangenomen met net een klein nuanceverschil, wat betekent dat dan voor de departementen in de uitvoering? Kamminga VVD 0.01
2428 Ik denk dat het goed is dat wij zelf als Kamer dan de verantwoordelijkheid nemen om aan te geven waar we dan het belangrijkste accent op willen leggen en dat we ook kijken wat wij aan de voorkant al kunnen doen om het beleid effectiever te maken. Kamminga VVD 0.01
2429 Daarmee kunnen we vervolgens ook beter onze controlerende taak uitoefenen. Kamminga VVD 0.01
2431 De meeste vragen die ik zelf had, zijn al gesteld in dit debat. Kamminga VVD 0.01
2432 Een van de dingen betreft niet alleen de moties maar ook de duur en de lengte van de debatten. Kamminga VVD 3.6
2433 Ik vind dat we daarin ook kritischer moeten zijn naar elkaar. Kamminga VVD 0.01
2434 Voor de VVD is het ook meer een integraal punt: hoe gaan we om met het debat in de plenaire zaal? Kamminga VVD 0.02
2435 Hoe gaan we om met de keuze van de commissiedebatten? Kamminga VVD 0.01
2437 Ik neem als fractiesecretaris in ieder geval binnen mijn fractie de handschoen op. Kamminga VVD 0.01
2438 Ik weet niet helemaal of ik het quotum ga hanteren dat de heer Bontenbal suggereert, maar ik vind wel dat alle partijen de verplichting hebben om te blijven nadenken of het wel nodig is. Kamminga VVD 0.24
2439 Aan de andere kant zal ik er ook bij mijn fractie op aandringen om eerder op te staan en er een punt van te maken als we hier in de zaal staan en we een overbodige motie, een dubbele motie of een motie buiten de orde zien. Kamminga VVD 0.01
2440 Eigenlijk heeft mevrouw Kamminga met haar laatste zin al een deel van mijn vraag beantwoord. Inge van Dijk CDA 0.01
2441 Allereerst veel waardering voor het werk van mevrouw Kamminga, want ik weet dat ze in allerlei werkgroepen heel actief is om de werkwijze van de Kamer te verbeteren. Inge van Dijk CDA 0.01
2442 Mijn vraag was inderdaad: wat gaan wij met dit voornemen dan zien aan het gedrag van de VVD-fractie om in ieder geval die cultuur te gaan veranderen? Inge van Dijk CDA 0.08
2443 Ik sta hier als VVD'er en niet als deelnemer van al die werkgroepen waar ik in zit. Kamminga VVD 14.26
2444 Ik vind in die zin ook wel dat ik als fractiesecretaris van de VVD ook een ambassadeursrol heb om te zorgen dat we met elkaar die discipline hebben en kritisch naar elkaar blijven kijken. Kamminga VVD 0.01
2450 Daarbij moet ik tegen mevrouw Van Dijk zeggen dat ik wel merk dat als er moties ingediend worden die overbodig zijn maar waar je het wel mee eens bent, het toch lastig en ingewikkeld blijft om daar vervolgens tegen te stemmen. Kamminga VVD 0.58
2452 Dat komt ook door alles wat er om ons heen veranderd is. Kamminga VVD 0.01
2453 We moeten ons ook verhouden tot de samenleving, want vervolgens mag je uitleggen waarom je tegen een motie hebt gestemd waar je inhoudelijk eigenlijk voor bent. Kamminga VVD 0.01
2454 Dat is wel een traditie waar we met elkaar ingestapt zijn. Kamminga VVD 0.03
2455 Ook daarover was ik het niet eens met de heer Van Nispen. Kamminga VVD 0.23
2456 Als je nog nooit een motie hebt ingediend, of dat niet doet, dan betekent dat niet dat je je werk niet goed doet. Kamminga VVD 0.03
2457 Ik ben misschien toch nog een beetje van de oude stempel. Kamminga VVD 0.01
2458 Het allerknapst vind ik het eigenlijk als je in een debat op basis van je argumenten collega's en bewindspersonen weet te overtuigen en daardoor een toezegging krijgt. Kamminga VVD 0.01
2459 Daarom hebben we ook dat toezeggingenregister in het leven geroepen. Kamminga VVD 0.01
2460 Dat hebben we nu, maar ook daar zien we dat het weinig doet aan het naar beneden brengen van het aantal moties. Kamminga VVD 0.31
2462 Ik vind dus niet dat je niet hebt meegedaan of dat je je werk niet goed hebt gedaan als je geen motie indient. Kamminga VVD 0.92
2463 Ik hoop dat we dat met elkaar een keer kunnen tegenspreken als het aan de orde is. Kamminga VVD 0.01
2464 Het is misschien wel veel knapper om in het debat de dingen voor elkaar te krijgen zonder dat je een motie nodig hebt. Kamminga VVD 0.01
2466 De volgende spreker is mevrouw Inge van Dijk van de fractie van het CDA. voorzitter None 0.02
2468 Wij danken haar ook voor het vele werk dat zij verricht in allerlei commissies, waaronder de commissie die min of meer haar naam draagt. voorzitter None 0.01
2471 Ik was in mijn betoog vergeten op te nemen om de indiener te complimenteren, dus dat ga ik toch maar even doen. Inge van Dijk CDA 0.02
2472 Er werd zojuist gesproken over de eerste motie ooit. Inge van Dijk CDA 0.02
2473 Ik was bij de voorbereiding van het debat natuurlijk ook gewoon goed aan het zoeken naar de eerste motie, maar ik kom op een ander jaartal uit. Inge van Dijk CDA 0.04
2474 Dat is dan misschien een mooie voor een vervolgdiscussie. Inge van Dijk CDA 0.01
2475 Ik kwam de motie van 17 maart 1815 tegen als de eerste motie die ooit is ingediend in de Tweede Kamer. Inge van Dijk CDA 0.01
2476 Het was een verzoek om meer informatie over een specifiek wetsonderwerp. Inge van Dijk CDA 0.01
2477 Het ging ook nog over de openbaarheid van de begroting. Inge van Dijk CDA 0.02
2478 Dat vind ik natuurlijk als financieel woordvoerder helemaal fantastisch. Inge van Dijk CDA 0.01
2479 Het doel was om de regering verantwoording te laten afleggen over haar handelen, wat een belangrijke functie is van de moties in het parlement. Inge van Dijk CDA 0.01
2480 Maar wie nu op een willekeurige Kamerdag de tv aanzet om het debat in de Tweede Kamer te volgen, heeft een grote kans om terecht te komen in een aaneenschakeling van Tweede Kamerleden die motietekst na motietekst oplezen. Inge van Dijk CDA 0.05
2481 Dit kwam tot een record bij de Algemene Politieke Beschouwingen van 2021, toen meer dan 200 moties op een dag werden ingediend. Inge van Dijk CDA 0.02
2482 Moties zijn een krachtig democratisch middel en daarom is het belangrijk dat ze effectief, uitvoerbaar en doelgericht blijven. Inge van Dijk CDA 0.19
2483 Het CDA is van mening dat dit instrument aan kracht heeft ingeboet. Inge van Dijk CDA 0.01
2484 Meer is namelijk niet altijd beter en meer is in ons geval veel te veel. Inge van Dijk CDA 0.01
2486 Vorige week was het belangrijke debat over de parlementaire enquĂŞte Fraudebeleid en Dienstverlening. Inge van Dijk CDA 0.01
2487 We willen koste wat kost voorkomen dat we inwoners nog een keer een schandaal zoals de toeslagenaffaire aan gaan doen. Inge van Dijk CDA 0.01
2488 Een belangrijke constatering uit dat rapport voor de rol van de Kamer was dat het parlement in meerderheid heeft gefaald in haar wetgevende en controlerende taak. Inge van Dijk CDA 0.05
2489 Het rapport beveelt aan dat de Tweede Kamer voldoende tijd in moet ruimen voor de zorgvuldige behandeling van wetten. Inge van Dijk CDA 0.04
2490 Tijd kun je, en dat geldt ook voor Kamerleden, maar één keer inzetten. Inge van Dijk CDA 0.01
2491 Deze tijd zetten we nu onevenredig in voor het voorbereiden, indienen en behandelen van moties. Inge van Dijk CDA 0.04
2493 We vergeten al snel dat voor de uitvoering van elke motie heel wat ambtenaren aan de slag gaan om deze te interpreteren en om ervoor te zorgen dat ze bijvoorbeeld landen in beleid of in een aangepaste werkwijze. Inge van Dijk CDA 0.04
2496 Het doel van de Kamer is ook om bij te sturen en dingen te verbeteren voor inwoners. Inge van Dijk CDA 0.03
2497 Maar zijn we met elkaar er echt van overtuigd dat dit de beste manier is om ambtenaren in te zetten en verbeteringen voor mensen te realiseren? Inge van Dijk CDA 0.01
2498 Zouden we door meer tijd en aandacht aan de wetgevende kant te besteden niet veel problemen kunnen voorkomen, waardoor er dus achteraf veel minder moties nodig zijn? Inge van Dijk CDA 0.01
2499 Als we meer eenvoud willen voor de uitvoering, en vooral voor inwoners, moeten we dan zo veel toe blijven voegen aan wat we al hebben, om alles altijd passend te maken voor iedereen? Inge van Dijk CDA 0.01
2500 We blijven stapelen op het toch al wankele fundament van de uitvoering. Inge van Dijk CDA 0.01
2501 We maken met meer moties meer stuk dan moties goed kunnen maken. Inge van Dijk CDA 0.01
2502 Het is niet de eerste keer dat dit wordt geconstateerd. Inge van Dijk CDA 2.18
2503 Een commissie onder leiding van de heer Van der Staaij presenteerde eind 2021 een advies over de versterking van de functies van de Kamer. Inge van Dijk CDA 0.01
2504 Die commissie waarschuwt voor uitholling van het instrumentarium door oneigenlijk en overvloedig gebruik van onder andere de motie. Inge van Dijk CDA 0.03
2505 Zij adviseert daarom ook om werk te maken van terugdringing van het aantal moties. Inge van Dijk CDA 0.01
2507 Het CDA streeft naar een andere politieke en parlementaire cultuur. Inge van Dijk CDA 0.02
2509 Wij streven naar een parlementaire cultuur waarin meer ruimte is voor debat, zodat verschillen in opvatting uitgebreid besproken worden, er meer begrip voor elkaar kan ontstaan en bruggen naar oplossingen gebouwd kunnen worden. Inge van Dijk CDA 0.01
2510 De overvloed aan moties werkt juist de harde, plattere kant van de parlementaire debatcultuur in de hand. Inge van Dijk CDA 0.01
2511 Daarom pleiten wij voor parlementaire zelfbeheersing. Inge van Dijk CDA 0.08
2512 Als we uiteindelijk een constructievere parlementaire cultuur willen bereiken, helpt het als we onszelf daarbij doelen stellen. Inge van Dijk CDA 0.01
2514 Als fractie hebben we het onszelf opgelegde doel gehaald. Inge van Dijk CDA 0.01
2516 Zoals de heer Vermeer terecht zegt, sta ik zelf qua moties hoog in de top vijf. Inge van Dijk CDA 0.01
2518 Soms ben je zĂł klaar met de antwoorden van een bewindspersoon in een debat, dat je denkt: wie niet horen wil, krijgt een motie. Inge van Dijk CDA 0.02
2519 Hoe laat je zien aan een achterban met grote zorgen over een onderwerp dat je voor ze gestreden hebt als je geen motie als bewijs hebt ingediend? Inge van Dijk CDA 0.01
2520 Het vraagt keuzes maken en — dat is positief — ook meer samenwerking met andere fracties om tot meer gezamenlijke moties te komen over voor de Kamer belangrijke, vaak gezamenlijke, onderwerpen. Inge van Dijk CDA 0.05
2521 Ik heb straks ook een inbreng en de andere Kamerleden hebben ook wat gezegd, dus misschien is het wat dubbelop, maar ik heb toch een vraag aan mevrouw Van Dijk. Markuszower PVV 0.03
2522 Ze zegt dat het om zelfbeheersing vraagt, zo'n afstemming in de fractie en de vraag wie wel of niet in de top vijf komt. Markuszower PVV 0.04
2523 Ik wil mevrouw Van Dijk vragen of ze een tipje van de sluier kan oplichten over hoe die afstemming dan gaat in de CDA-fractie, of hoe die in de toekomst zal gaan, mocht dit initiatief worden aangenomen. Markuszower PVV 0.04
2524 Hoe wordt er gedeald in zo'n fractie over wie er een motie mag indienen? Markuszower PVV 0.08
2525 Stel dat je er gemiddeld zes of zeven per jaar mag indienen, maar je wilt er tien indienen. Markuszower PVV 0.08
2528 Moet u dan op het matje komen bij de fractievoorzitter? Markuszower PVV 0.05
2530 Is het degene met de grootste mond of met de meeste dienstjaren? Markuszower PVV 0.05
2532 Ik gaf al aan: ik sta hoog in de top vijf, dus ik heb relatief … Inge van Dijk CDA 0.09
2533 Is dat in de top vijf van uw fractie, of van de hele Tweede Kamer? voorzitter None 0.05
2534 Ik hoopte al op zo'n … Het was een ludiek grapje en u pakt 'm mooi op. Inge van Dijk CDA 0.02
2537 Voor de mensen die het interessant vinden: bij ons werkt het als volgt. Inge van Dijk CDA 0.05
2538 Wij dienen voor de belangrijke debatten onze stukken in bij de fractie, ook de moties die we eventueel gaan indienen. Inge van Dijk CDA 0.04
2539 Die bespreken we en dan zeggen we: weet je, dit vinden we zo relevant dat we er een motie over gaan indienen. Inge van Dijk CDA 0.03
2540 Ik heb nog nooit meegemaakt dat we daarbij rollend over straat gaan of er armpje over moeten drukken, omdat we als fractie echt wel weten wat we gezamenlijk belangrijk en minder belangrijk vinden. Inge van Dijk CDA 0.29
2541 Natuurlijk zeggen we weleens tegen elkaar: moet dit nou; kun je niet gewoon om een toezegging vragen? Inge van Dijk CDA 0.08
2542 Dan denk ik bijvoorbeeld in mijn geval: laat ik dat maar proberen. Inge van Dijk CDA 0.03
2544 Dus het is eigenlijk gewoon een kwestie van het gaan doen. Inge van Dijk CDA 0.02
2545 Het is helemaal niet zo'n wiskundige formule waarmee je moet rekenen. Inge van Dijk CDA 0.03
2546 Ja, onze medewerkers hebben een heel mooi schemaatje op de muur gehangen, waarop een streepje wordt gezet als we een motie indienen. Inge van Dijk CDA 0.08
2547 Maar zo werkt het binnen onze fractie helemaal niet. Inge van Dijk CDA 0.03
2549 Als we samen vinden dat een debat relevant is, dan wordt er een motie ingediend. Inge van Dijk CDA 0.1
2550 Dan wordt er niet gekeken of die van Jantje, Pietje of Klaasje is. Inge van Dijk CDA 0.41
2552 Dat klinkt allemaal heel logisch en dat kan nu ook, deze methode, omdat het Bontenbalquotum er nog niet is. Markuszower PVV 0.14
2556 Dan zit uw fractie dus op een quotum van 150 plus het aantal Kamerleden dat u heeft. Markuszower PVV 0.16
2557 Op een gegeven moment zijn de moties in oktober dan misschien wel op. Markuszower PVV 0.05
2560 Dan wil mevrouw Van Dijk een motie indienen én wil de heer Bontenbal zelf een motie indienen. Markuszower PVV 0.04
2565 Ik zei al: we zitten volgens mij nu ongeveer op 99 moties. Inge van Dijk CDA 0.07
2566 We hebben nog tweeënhalve maand te gaan, dus ik denk dat het wel goed gaat komen. Inge van Dijk CDA 0.26
2568 Stel dat we inderdaad toch een beetje enthousiast zijn geweest en dit speelt. Inge van Dijk CDA 0.04
2569 Dan kunnen we natuurlijk ook gewoon de telefoon pakken en een rondje bellen bij collega-Kamerleden en zeggen: ik vind dit zo'n belangrijk onderwerp, kunnen we daar samen een motie over indienen? Inge van Dijk CDA 0.04
2570 Dan kunnen we er samen een mooi pleidooi van maken en zij aan zij strijden om iets te bereiken. Inge van Dijk CDA 0.02
2571 Eigenlijk is het ook winst als we zover komen met elkaar. Inge van Dijk CDA 0.03
2572 Het CDA en de ChristenUnie delen veel historisch-politieke bronnen waar we inspiratie uit halen. Ceder ChristenUnie 0.07
2573 Een van de gedachtegangen is dat je verantwoordelijkheid legt bij de kring waar het thuishoort. Ceder ChristenUnie 0.03
2574 Je kan het hebben over de soevereiniteit van de eigen kring en differentiatie. Ceder ChristenUnie 0.15
2575 Maar in ieder geval neem je niet altijd de verantwoordelijkheid gelijk in handen, maar leg je die waar die hoort. Ceder ChristenUnie 0.02
2579 Maar waarom bent u er niet van overtuigd dat het goede voorbeeld goed doet volgen en probeert u dit af te dwingen op een manier waarvan ik kan constateren dat geen enkele andere fractie het tot nu toe met u eens is? Ceder ChristenUnie 0.05
2582 Ik ben benieuwd of mevrouw Van Dijk de afweging gemaakt heeft, ook gezien die beginselen, om een goed voorbeeld te laten volgen. Ceder ChristenUnie 0.04
2584 Ik ben benieuwd welke weging u daarin heeft gemaakt. Ceder ChristenUnie 0.04
2585 De weging die wij daarin hebben gemaakt, is als volgt. Inge van Dijk CDA 0.08
2586 Je kunt sprinten of je kunt trainen voor een lange afstand. Inge van Dijk CDA 1.98
2587 Wij denken dat cultuurverandering een lange adem nodig heeft. Inge van Dijk CDA 0.04
2589 Van der Staaij gaf in 2021 al aan: beste mensen, moeten jullie niet misschien na gaan denken over jezelf disciplineren? Inge van Dijk CDA 0.06
2591 Volgens mij hebben meerdere sprekers dat al aangegeven. Inge van Dijk CDA 0.04
2592 Wij hebben dus besloten: wij gaan het gewoon doen, los van of dit voorstel het haalt of niet. Inge van Dijk CDA 0.06
2593 Wij hopen dat de lange adem effectief zal blijken en dat mensen zeggen: het is zo gek nog niet wat daar gebeurt; eigenlijk is het wel goed om daar kritisch op te zijn met elkaar. Inge van Dijk CDA 0.03
2595 Dat begrijp ik, alleen ik vind het niet rijmen met de christendemocratische gedachte. Ceder ChristenUnie 0.02
2597 De overheid speelt hier weliswaar een kleine rol, maar ik bedoel dat die de verantwoordelijkheid naar zich toetrekt en vindt: wij moeten ervoor zorgen en wij moeten het ordenen; dat is onze taak. Ceder ChristenUnie 0.16
2598 Dat komt dan in plaats van faciliteren dat die kleine gemeenschappen, die kleine fracties, hier tot bloei kunnen komen. Ceder ChristenUnie 0.08
2600 Ik snap het betoog, maar ik snap niet waarom dat bij het christendemocratische gedachtegoed zou passen. Ceder ChristenUnie 0.03
2604 Soms duurt het een uur, soms anderhalf uur, soms zelfs twee uur. Ceder ChristenUnie 0.06
2607 Ik zie niet zo goed welk probleem u probeert op te lossen. Ceder ChristenUnie 0.03
2609 Het gaat er niet alleen over dat wij tijd steken in het indienen van moties en het stemmen daarover. Inge van Dijk CDA 0.13
2610 Het indienen van moties duurt volgens mij zeventien seconden. Inge van Dijk CDA 0.04
2613 Als we vinden dat een motie serieus genomen moet worden — ik vind dat dat moet gebeuren — dan moet er ook iets mee gebeuren. Inge van Dijk CDA 0.03
2614 Die moet ambtelijk behandeld worden en hopelijk komt er een voorstel. Inge van Dijk CDA 0.03
2615 Mijn collega kan zich vast nog wel herinneren dat we ook een tijd hebben gehad waar er iedere keer een brief moest komen als een motie niet als appreciatie oordeel Kamer had gekregen. Inge van Dijk CDA 0.15
2616 Die brief moest ook heel snel komen, want we vonden onze eigen motie toch belangrijk. Inge van Dijk CDA 0.03
2617 Als je daarover nadenkt, kun je je afvragen of we moeten willen dat al die capaciteit daarheen gaat. Inge van Dijk CDA 0.04
2618 Wij hebben dan liever dat de capaciteit wordt gestoken in bijvoorbeeld betere wetsvoorstellen of het oplossen van echte problemen, en niet alleen de problemen voor misschien een heel klein deeltje van onze achterban. Inge van Dijk CDA 0.04
2619 In dit verhaal ben ik benieuwd naar een analyse van de politieke ontwikkelingen in de afgelopen pak 'm beet vijf tot tien jaar. Ergin DENK 0.04
2622 Volgens mij lopen een aantal decentralisaties niet echt lekker; ze zijn in ieder geval niet geheel geslaagd. Ergin DENK 0.02
2623 We zien dat de snelheid in de samenleving enorm toeneemt. Ergin DENK 1.01
2625 Ik denk dat de Kamer in 2005 echt veel minder plenaire debatten of commissiedebatten had dan ze nu in 2025 heeft. Ergin DENK 74.15
2626 Heeft het CDA ook een analyse uitgevoerd en gekeken naar de reden voor de stijging in het aantal moties? Ergin DENK 0.07
2627 Want ja, er is inderdaad een stijging in het aantal moties, maar dat heeft ook een reden. Ergin DENK 0.06
2629 De overheid is groter geworden en gaat over veel meer et cetera. Ergin DENK 0.14
2630 Ik ben benieuwd of die analyse is gemaakt en of mevrouw Van Dijk die analyse met de Kamer zou willen delen. Ergin DENK 0.05
2632 Wij zijn ervan overtuigd dat het misschien toch wel tijd is voor iets meer "slow politics", in plaats van meer, meer en sneller, sneller. Inge van Dijk CDA 0.03
2633 In de huidige situatie moet het meer en moet het nu. Inge van Dijk CDA 0.04
2634 Als er een schandaal is, willen we nu een oplossing hebben. Inge van Dijk CDA 0.04
2635 We zien dat we door die snelheid echt niet altijd de beste beslissingen of besluiten hebben genomen. Inge van Dijk CDA 0.05
2636 Sterker nog, we hebben er heel veel werk aan om snelle besluiten uit het verleden nu te compenseren of op te lossen. Inge van Dijk CDA 0.04
2637 Ik hoef mijn collega niks te vertellen over de pijn en ellende die dat veroorzaakt. Inge van Dijk CDA 0.04
2638 Wij geloven echt veel meer in slow politics, iets meer praten met elkaar en op die manier besluiten te nemen die op een breed draagvlak kunnen rekenen. Inge van Dijk CDA 0.02
2639 We hebben al tien keer de conclusie getrokken dat de betrokkenheid van de Kamer niet altijd positief uitpakt. Ergin DENK 0.09
2640 Op dat punt ben ik het volledig eens met mevrouw Van Dijk. Ergin DENK 0.02
2642 Het Kamerwerk dat we hier doen, kent inderdaad een hoge druk, zeker als je onderdeel bent van een kleinere fractie. Ergin DENK 0.19
2643 Maar het is toch niet fijn om dit werk te doen als zo'n motiequotum als een zwaard van Damocles boven je hoofd hangt, in dit geval het zwaard van Bontenbal? Ergin DENK 0.05
2644 Je kunt dan niet vanuit je passie je werk doen, maar je moet vanuit zo'n saai quotum redeneren: als ik nu twee moties indien, dan moet ik er volgende maand drie minder indienen, of weet ik veel wat. Ergin DENK 0.03
2646 Dat is toch niet goed voor het werkplezier van heel veel collega's hier? Ergin DENK 0.06
2647 Ik vind het heel moeilijk om een oordeel te geven over het werkplezier van collega's. Inge van Dijk CDA 0.03
2648 Ieder Kamerlid is anders en iedereen haalt ergens anders energie vandaan. Inge van Dijk CDA 63.39
2649 Persoonlijk heb ik niet zo veel last van het zwaard van Bontenbal, want ik zie het niet als een zwaard van Bontenbal. Inge van Dijk CDA 0.04
2650 Ik zie het als een aanmoediging om kritisch te zijn over wat ik echt wil veranderen, om zelf goed na te denken of ik ergens echt een motie over moet indienen of dat het op een andere manier kan en om hopelijk met kwalitatief steeds betere moties te komen. Inge van Dijk CDA 0.02
2651 Zo kunnen we over een tijd tegen elkaar zeggen: hé, die moties van het CDA zijn zo gek nog niet. Inge van Dijk CDA 0.17
2654 Stel dat het zwaard van Bontenbal is gevallen, dat het voorstel is aangenomen, dat de fractie van het CDA 155 moties heeft ingediend en — ik hoop dat het nooit meer gebeurt — dat ongekend onrecht zoals de toeslagenmisdaad plaatsvindt. Ergin DENK 0.3
2655 Wat zou het gevoel van mevrouw Van Dijk zijn als iets zoals de toeslagenmisdaad precies op het moment plaatsvindt dat het zwaard van Bontenbal op het CDA is gevallen? Ergin DENK 0.09
2658 Dan zou het niet mijn primaire neiging zijn dat ik de scherpste motie moet indienen omdat ik dan in de krant sta. Inge van Dijk CDA 0.03
2659 Mijn primaire reactie zou dan zijn: laten we zoiets verschrikkelijks alsjeblieft vooral met elkaar, zij aan zij, oplossen. Inge van Dijk CDA 0.08
2660 Dan mag de heer Ergin van mij een briljante motie indienen. Inge van Dijk CDA 0.03
2662 Als de heer Ergin dan geen moties meer heeft, heb je natuurlijk hetzelfde probleem. Postma NSC 0.03
2663 Het begint een beetje te lijken op het dieet waar niemand aan wil. Postma NSC 0.1
2664 Ik vind het heel knap dat de CDA-fractie zichzelf op dit dieet heeft gezet, maar ik ben even benieuwd naar het volgende. Postma NSC 0.04
2665 Ik had het in mijn betoog ook al over het feit dat besturen in westerse democratieën veel machtiger zijn geworden. Postma NSC 0.07
2666 Je ziet het ook bij het Europees Parlement en de Europese Commissie: daar komt veel meer regelgeving uit. Postma NSC 0.32
2667 Juist waar besturen machtig worden, heb je tegenmacht van de Kamer nodig. Postma NSC 0.03
2668 Je ziet dat het aantal ingediende moties, amendementen en initiatieven is toegenomen. Postma NSC 0.13
2669 De Kamer is die rol naar ons idee dus gaan oppakken. Postma NSC 0.1
2670 Is het CDA het met ons eens dat die tegenmacht tegen een steeds sterker bestuur juist ontzettend nodig is, en dat daar een toename bij hoort van het aantal moties, amendementen en initiatieven? Postma NSC 0.07
2671 Het CDA is er heel erg van overtuigd dat zeker nu tegenmacht meer dan ooit nodig is. Inge van Dijk CDA 0.03
2672 Alleen, we kunnen van mening verschillen over de manier waarop je die biedt of geeft. Inge van Dijk CDA 0.03
2673 Dat kan gebeuren door heel veel moties in te dienen. Inge van Dijk CDA 0.1
2674 Volgens mij noemde de heer Vermeer, die nu ook naar de interruptiemicrofoon loopt, het corebusiness. Inge van Dijk CDA 0.04
2676 Wij geloven er echt in dat dit kan door meer zij aan zij te gaan staan in de Kamer, door bruggen te bouwen met elkaar en door te zeggen: dit gaan we met elkaar oplossen en doen. Inge van Dijk CDA 0.03
2677 Dan zou je weleens effectiever kunnen zijn dan door moties in te dienen. Inge van Dijk CDA 0.05
2679 We doen net alsof we geen moties meer kunnen indienen, maar dat is natuurlijk onzin. Inge van Dijk CDA 0.04
2682 We zeggen alleen: zet jezelf wel op dat dieet, wees kritischer op wat je indient en wees alsjeblieft een beetje bescheidener als het gaat om moties voor de bĂĽhne. Inge van Dijk CDA 0.03
2683 Ik weet zeker dat ook mijn collega van NSC regelmatig mailtjes moet beantwoorden over moties die ze bijvoorbeeld niet heeft gesteund en die enkel zijn ingediend om een populistisch standpunt in te nemen. Inge van Dijk CDA 0.06
2684 Als je dan tegenstemt, ben je een slecht mens of een slecht Kamerlid. Inge van Dijk CDA 0.09
2685 Dat is niet de manier waarop we Nederland verbinden en verder komen. Inge van Dijk CDA 0.04
2686 Het indienen van kwalitatief goede moties is iets wat we volgens mij met z'n allen moeten doen. Postma NSC 0.02
2687 Ook voel ik hier een handreiking om vooral samen te werken met elkaar en de dialoog aan te gaan. Postma NSC 0.03
2689 Ik denk ook dat we dat moeten doen: goed nadenken, met elkaar het gesprek aangaan en echt naar elkaar luisteren. Postma NSC 0.03
2690 Toch stel ik mijn vraag nog steeds, want dit is voor mij nog niet helemaal scherp. Postma NSC 0.04
2691 Wat gebeurt er als je toch door al je moties heen bent en je niet meer kunt aankloppen bij anderen omdat het nu eenmaal zo is geweest in een politiek druk jaar? Postma NSC 0.09
2692 Het aantal commissiedebatten is ook enorm toegenomen. Postma NSC 0.18
2693 Wat gaan we dan met z'n allen doen in oktober, als alles op is? Postma NSC 0.05
2694 Dat betekent gewoon zelfbeheersing gedurende het hele jaar, wetende dat er richting het einde van het parlementaire jaar altijd een piek is. Inge van Dijk CDA 0.03
2695 Dat weten we; ik bedoel, dan stemmen we tot 's nachts 2.30 uur. Inge van Dijk CDA 0.04
2698 Daar kun je zelf natuurlijk ook wel een beetje rekening mee houden. Inge van Dijk CDA 0.03
2699 Daar heb je zelf ook wel een stukje verantwoordelijkheid in te nemen. Inge van Dijk CDA 0.02
2700 Mevrouw Van Dijk zei net even in een tussenzinnetje dat tegenmacht zeker nu nodig is. Vermeer BBB 0.05
2702 Los van welk kabinet er zit, zien we dat de samenleving echt meer gepolariseerd is dan een aantal jaren geleden. Inge van Dijk CDA 0.12
2703 We moeten er met elkaar dus heel scherp op zijn dat besluiten die worden genomen op een breed draagvlak kunnen rekenen. Inge van Dijk CDA 0.03
2706 Misschien zit het kabinet er over een jaar niet meer, misschien ook wel, maar we moeten er wel voor zorgen dat we over het belastingstelsel of over de hervorming van ons arbeidsongeschiktheidsstelsel niet iedere anderhalf jaar opnieuw de discussie gaan voeren. Inge van Dijk CDA 0.05
2707 Laten we ervoor zorgen dat we een breed commitment hebben, dat we tegenmacht organiseren als het niet de goede kant op gaat en dat we daarin samenwerken, zodat die grote structuurwijzigingen ook echt gaan gebeuren, want ik maak me zorgen. Inge van Dijk CDA 0.03
2708 Ook ik vond de uitspraak over slow politics heel mooi. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.02
2709 Ik vind het heel mooi als dat een oproep is aan de Kamer, aan onszelf, om ons daaraan te houden, maar u wilt dit beperken door binnen een quotum te blijven. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.04
2713 Mevrouw Van Dijk stelt dat fracties hun moties beter kunnen plannen om binnen het quotum te blijven. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.11
2714 Heeft u ook nagedacht over onvoorziene urgente ontwikkelingen gedurende het jaar en wat het dan betekent voor fracties als ze al door hun moties heen zijn? Lahlah GroenLinks-PvdA 0.06
2716 Dan roep ik toch echt op tot samenwerking van de Kamer. Inge van Dijk CDA 0.03
2717 Dan roep ik toch echt op tot het opzoeken van elkaar. Inge van Dijk CDA 0.02
2718 Het is bijna nooit zo dat één enkele fractie een bepaald standpunt heeft, zeker niet als er grote onvoorziene omstandigheden zijn. Inge van Dijk CDA 6.87
2719 De collega van DENK noemde net een toeslagenaffaire. Inge van Dijk CDA 0.08
2720 Laten we elkaar dan alsjeblieft vooral opzoeken en samen een paar goede moties maken, zodat we ook echt tegenmacht organiseren. Inge van Dijk CDA 0.03
2722 Maar als ik dan bekijk wat het betekent om binnen het quotum te blijven, vraag ik me af hoe mevrouw Van Dijk aankijkt tegen het volgende. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.06
2723 Een snelle rekensom leert dat je binnen het CDA dan uitkomt op 155 moties. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.16
2726 Dat is een heel onevenwichtige balans in het rekenmodel. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.03
2727 Het is voor u dan natuurlijk veel makkelijker om zich aan dat dieet te houden dan voor mij. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.13
2729 Over de aantallen wil ik heel graag het debat met u aangaan. Inge van Dijk CDA 0.02
2730 Als u andere rekenvoorstellen heeft waarvoor wel een meerderheid te vinden is, is dat hartstikke mooi. Inge van Dijk CDA 0.04
2731 Maar het gaat natuurlijk ook om het aantal debatten dat we hebben. Inge van Dijk CDA 0.07
2732 Een Kamerlid van een kleinere fractie doet in het algemeen meer debatten dan een Kamerlid van een grotere fractie, puur omdat het in de praktijk zo werkt. Inge van Dijk CDA 99.0
2733 Ik neem aan dat moties ook bij grotere fracties onderling worden afgestemd. Inge van Dijk CDA 0.15
2734 Uiteindelijk kom je dan toch ongeveer op hetzelfde uit, waarbij ik zelfs denk dat kleinere fracties per saldo uiteindelijk altijd minder moties zullen indienen omdat ze gewoon minder capaciteit hebben. Inge van Dijk CDA 0.3
2737 Daarnaast is het punt van kwaliteit en kwantiteit nog niet gemaakt, maar ik dank mevrouw Van Dijk. Lahlah GroenLinks-PvdA 0.06
2738 Ik geef toch even hetzelfde compliment aan mevrouw Van Dijk dat zij aan mij gaf, want ik zit vaak samen met haar in de werkgroep. Kamminga VVD 0.04
2739 Daarom stel ik ook de volgende vraag, want als ik het allemaal zo beluister, weet ik niet helemaal of er brede steun gaat zijn voor het voorstel van de heer Bontenbal dat er nu ligt. Kamminga VVD 0.04
2740 Tegelijkertijd zie ik, zoals ik in mijn eigen inbreng al zei, wel een groot deel van het dilemma. Kamminga VVD 0.08
2741 Ik zou mevrouw Van Dijk willen vragen of er binnen de CDA-fractie ook is nagedacht over andere alternatieven om tot eenzelfde oplossing te komen. Kamminga VVD 0.21
2742 Je zou natuurlijk ook kunnen zeggen: we gaan wat preciezer om met hoeveel debatten we voeren. Kamminga VVD 0.03
2743 Je zou de twee minuten naar een minuut kunnen terugbrengen. Kamminga VVD 0.04
2745 Maar zijn er nog andere voorstellen die het CDA heeft overwogen? Kamminga VVD 0.05
2746 Welke weging heeft de CDA-fractie gemaakt om dan toch tot de keuze in dit voorstel te komen? Kamminga VVD 0.06
2748 Inderdaad, we vinden het gewoon een belangrijk onderwerp: hoe zorgen we er met de parlementaire cultuur voor dat we gewoon echt tot goede besluiten met elkaar komen? Inge van Dijk CDA 0.03
2750 We hebben het natuurlijk ook gehad over de toezeggingen. Inge van Dijk CDA 0.04
2752 Wij denken namelijk dat als daar beter mee om wordt gegaan, je misschien ook een bepaald effect zou kunt bereiken. Inge van Dijk CDA 0.03
2753 Maar het gaat ook om de vraag hoe moties worden uitgevoerd. Inge van Dijk CDA 0.05
2754 Dat werd ook al door verschillende collega's benoemd. Inge van Dijk CDA 0.04
2755 Ik zal heel eerlijk zijn: ik heb ook ooit een motie uit pure frustratie ingediend, omdat ik het gevoel had dat er weer niet werd geluisterd en een motie niet werd uitgevoerd. Inge van Dijk CDA 0.47
2758 Maar dat staat los van het feit dat we dit een bijzonder goed voorstel vinden. Inge van Dijk CDA 0.03
2762 Ten eerste: wat is zijn reflectie op de vraag of en hoe dit voorstel kan bijdragen aan de parlementaire cultuur die hij als Kamervoorzitter voor ogen heeft? Inge van Dijk CDA 0.15
2763 In de sollicitatie van de Kamervoorzitter ging de toen nog aspirant-Kamervoorzitter nadrukkelijk in op de verandering van de cultuur. Inge van Dijk CDA 0.03
2764 Hij zei letterlijk "dat we elkaar gek maken met al die moties". Inge van Dijk CDA 0.04
2766 Bovendien noemde de Kamervoorzitter het toen al een grote ergernis, die teruggaat tot Maarten Schakel van de Anti-Revolutionaire Partij. Inge van Dijk CDA 0.04
2767 De historie van die ergernis laat zien dat het niet zal lukken met alleen het voornemen om minder moties in te dienen. Inge van Dijk CDA 0.03
2768 Parlementaire zelfbeheersing werkt alleen als je concrete doelen afspreekt. Inge van Dijk CDA 0.55
2769 Het is wel grappig dat het zojuist ging over een dieet. Inge van Dijk CDA 0.13
2770 Ik had in mijn betoog het principe opgenomen dat je na een tijdje bewust je streefgewicht aan een aantal mensen vertelt als je gaat afvallen, omdat je dan toch iets meer vastzit aan wat je graag zou willen bereiken. Inge van Dijk CDA 0.04
2774 Ik ga u een brief sturen waarin ik die vragen ga beantwoorden. voorzitter None 0.06
2775 Er zijn ook twee vragen gesteld door mevrouw Postma richting de Voorzitter. voorzitter None 0.04
2781 Als laatste heb ik nog een vraag aan zowel de Kamervoorzitter als de heer Bontenbal. Inge van Dijk CDA 0.04
2782 Motie-inflatie hangt ook samen met de manier waarop er met toezeggingen wordt omgegaan. Inge van Dijk CDA 0.04
2783 Als je een toezegging krijgt van een bewindspersoon, heb je feitelijk meer in handen dan met een aangenomen motie. Inge van Dijk CDA 0.94
2784 Een toezegging is namelijk iets wat het kabinet echt gaat doen, terwijl een motie formeel gezien slechts een oproep aan de regering is om iets te gaan doen. Inge van Dijk CDA 0.18
2785 Maar als er te gemakkelijk met toezeggingen wordt omgegaan en niet wordt toegezien op daadwerkelijke en volledige uitvoering van een toezegging, dan is deze ook niet veel waard. Inge van Dijk CDA 0.04
2786 Aan de Kamervoorzitter en de indiener vraag ik dus: welke mogelijkheden zien zij om als Kamer beter zicht te hebben op gedane toezeggingen? Inge van Dijk CDA 0.08
2787 Maar ik wil vooral ook weten hoe de Kamer veel meer grip krijgt op de volledige uitvoering van toezeggingen. Inge van Dijk CDA 0.05
2788 Zou u hier ook op willen reageren in het kader van het adviesrapport van de werkgroep Informatieafspraken, waarin dit een expliciet speerpunt is? Inge van Dijk CDA 0.09
2790 Wie was ook alweer de voorzitter van die commissie? voorzitter None 0.05
2795 Als een van de laatste sprekers heb ik gemerkt dat een aantal argumenten al is genoemd. Markuszower PVV 0.05
2796 Toch ga ik die noemen, want die staan nou eenmaal in mijn spreektekst. Markuszower PVV 0.03
2798 Laat mij beginnen door mijn waardering uit te spreken voor onze collega of, beter gezegd, ambtsgenoot, de heer Bontenbal. Markuszower PVV 0.12
2799 Met zijn wens en initiatiefvoorstel om een einde te maken aan te veel zinloze moties in dit huis, snijdt hij een relevant thema aan. Markuszower PVV 0.03
2800 Ik kan mij nog herinneren, en zo oud ben ik nou ook weer niet, dat ik hier in de beginjaren vanaf 2000 rondliep achter de schermen bij een andere fractie. Markuszower PVV 0.2
2801 Het was toen binnen fracties nog niet zo makkelijk toestemming te krijgen om een motie in te dienen. Markuszower PVV 0.28
2803 In de vroege jaren zestig dienden 150 Kamerleden zo'n 25 moties per jaar in. Markuszower PVV 0.08
2806 Dat zijn bitcoinachtige groeipercentages waar zelfs Elon Musk jaloers op kan zijn. Markuszower PVV 0.36
2808 Laten we eens eerlijk zijn tegen elkaar: niet alle moties die in de Kamer worden ingediend, verdienen de Nobelprijs. Markuszower PVV 0.57
2809 En ja, vast en zeker zitten er moties tussen waarover veel of sommige mensen zeggen: was het nou nodig om die in te dienen? Markuszower PVV 0.15
2811 Toch kunnen wij niet instemmen met dit initiatiefvoorstel van de heer Bontenbal. Markuszower PVV 0.05
2812 Moties zijn uitspraken van de Kamer, die door één of meerdere Kamerleden worden voorgesteld. Markuszower PVV 0.03
2813 Een motie wordt vaak gebruikt om een conclusie van een debat of een actiepunt voor een bewindspersoon vast te leggen. Markuszower PVV 0.05
2814 Kamerleden hebben het parlementaire recht om moties in te dienen. Markuszower PVV 0.07
2815 Zonder moties kan het kabinet vooral zijn eigen gang gaan. Markuszower PVV 0.07
2816 Moties geven het parlement dan ook wat tanden en zorgen ervoor dat het parlement niet slechts blaft, maar soms ook bijt; geen parlementair lam, maar een parlementaire leeuw. Markuszower PVV 0.1
2817 Je kunt misschien ook betogen dat de Kamer zich genoodzaakt voelt meer moties in te dienen dan vroeger, omdat de regering meer bijgestuurd moet worden. Markuszower PVV 0.54
2818 Misschien is het ook wel zo dat successievelijke kabinetten aangenomen moties niet of niet goed uitvoeren. Markuszower PVV 0.17
2819 Daar zouden wij als parlement nou eens en voor altijd iets aan moeten doen. Markuszower PVV 0.04
2820 Kan het misschien ook zo zijn dat kabinetten tegenwoordig wat meer out of touch zijn met de noden van de Nederlanders en dat wij als Kamerleden, als echte volksvertegenwoordigers, die wensen en noden beter op het netvlies hebben? Markuszower PVV 0.05
2821 Vanuit die redenering zijn de vele moties dus eigenlijk een noodzakelijk democratisch kwaad. Markuszower PVV 0.03
2822 Graag op deze punten een reactie van de initiatiefnemer. Markuszower PVV 0.02
2823 Bij nadere bestudering van het voorliggende voorstel stuitte onze fractie — toen had ik Voermans nog niet gelezen; dat heb ik pas in dit debat gedaan — ook op nog wat andere bezwaren. Markuszower PVV 0.05
2824 Het voorstel zegt eigenlijk dat fracties nog maar 150 moties mogen indienen, plus een opslag van het aantal Kamerleden in combinatie met maximaal 2 moties per debat. Markuszower PVV 0.09
2825 Praktisch leidt dat tot situaties die zich maar moeilijk verhouden met onze Grondwet en ons staatsrecht. Markuszower PVV 0.05
2828 Maar ben je bijvoorbeeld lid van een fractie met 30 zetels, dan moet je binnen je fractie onderhandelen, smeken en bedelen of je alsjeblieft gemiddeld per jaar 6 moties in mag dienen. Markuszower PVV 0.12
2829 Een Kamerlid heeft, conform het staatsrecht, een onafhankelijk mandaat, zonder enige last. Markuszower PVV 0.09
2830 Dit initiatiefvoorstel maakt dat mandaat wat kleiner en de last groter. Markuszower PVV 0.04
2832 Dit wordt misschien nog wel het beste geĂŻllustreerd door wat het voorstel van de heer Bontenbal in petto heeft voor fractieafsplitsers. Markuszower PVV 0.09
2833 Het aantal moties dat zij mogen indienen, wordt in één keer gehalveerd. Markuszower PVV 0.05
2834 Dat is een onderscheid waar het staatsrecht niet in voorziet. Markuszower PVV 0.1
2835 Maar het voorstel leidt tot meer praktische bezwaren. Markuszower PVV 0.04
2836 Wat nou als een fractie aan haar Bontenbalquotum zit, maar er zich opeens belangrijke feiten voordoen — dat is al eerder genoemd — zoals oorlogen, crises, noodtoestanden of grote politieke ontwikkelingen. Markuszower PVV 0.24
2837 Met het idee van de heer Bontenbal zou je dan geen middel meer hebben om de regering bij te sturen of effectief weg te sturen. Markuszower PVV 0.04
2838 Dat is een staatsrechtelijke verlamming van het parlement, die wij als Kamer écht niet kunnen accepteren. Markuszower PVV 0.03
2839 Voorts denkt onze fractie dat dit voorstel botst met het stelsel van evenredige vertegenwoordiging. Markuszower PVV 0.09
2840 De stem van de kiezer moet hier in de Kamer gehoord worden. Markuszower PVV 0.03
2841 Als de kiezer besluit om een partij, en daarmee een fractie, groot te maken, dan mag de kiezer verwachten dat die stem hier dan ook evenredig krachtig klinkt. Markuszower PVV 0.04
2842 Het voorstel van de heer Bontenbal doet echter precies het tegenovergestelde. Markuszower PVV 0.05
2843 Dat zorgt namelijk voor een onevenredige, zelfs nivellerende — vandaar dat ik de opmerking wel kon plaatsen dat zo'n voorstel meer bij de fractie van GroenLinks-PvdA thuishoort — aanwending van een belangrijk parlementair middel. Markuszower PVV 0.07
2844 Graag een reactie van de initiatiefnemer op al deze punten. Markuszower PVV 0.02
2845 Tot slot, voorzitter, wil ik ondanks de geuite inhoudelijke kritiek initiatiefnemer Bontenbal een handreiking doen. Markuszower PVV 0.03
2846 Ik beloof de heer Bontenbal dat ik in mijn tweede termijn van dit debat geen motie zal indienen. Markuszower PVV 0.04
2847 Dan is het woord aan de heer Stoffer van de Staatkundig Gereformeerde Partij. voorzitter None 0.04
2848 O nee, u heeft gelijk, meneer Stoffer: de heer Eerdmans mag eerst spreken. voorzitter None 0.05
2850 Dat is met mijn 1,95 meter toch best lastig, want ik stond al naast mijn zetel. Eerdmans JA21 0.03
2853 JA21 kan een heel eind meekomen in de redenering van het CDA. Eerdmans JA21 0.03
2856 Die schrikt misschien eerder op als je géén motie indient. Eerdmans JA21 0.03
2861 In 2003 maakte ik het plan van aanpak Verandering Werkwijze Tweede Kamer. Eerdmans JA21 0.04
2862 Daarin pleitte ik al voor minder moties en minder Kamervragen. Eerdmans JA21 0.05
2863 Ik vind inderdaad dat we onszelf moeten matigen en moeten beheersen. Eerdmans JA21 0.03
2865 Toen ik in 2002 ten strijde trok, hadden we hier nog 1.200 moties per jaar. Eerdmans JA21 0.05
2869 We zijn eraan verslaafd; we vinden allemaal elke week dat we te veel moties indienen, maar we kunnen het gewoon niet laten. Eerdmans JA21 0.07
2870 Vroeger was de kampioen wat betreft de moties trouwens altijd de SP, maar die is inmiddels ingehaald door GroenLinks-PvdA. Eerdmans JA21 0.08
2873 In 2004 stelde ik een keer de Kamervraag: wat kost een Kamervraag? Eerdmans JA21 0.04
2875 Inmiddels is dat gemiddeld genomen al drie keer zo veel. Eerdmans JA21 0.65
2879 Ik zeg er eerlijk bij dat ik me niet heb ingehouden. Eerdmans JA21 0.05
2880 Maar ik blijf dus wel met gemak onder de Bontenbalnorm van 150 plus 1 per jaar. Eerdmans JA21 0.07
2881 Ik steun dus het voorstel voor een jaarlijks quotum voor het aantal moties. Eerdmans JA21 0.04
2882 Ik vind de onderbouwing van het voorstel ook sterk. Eerdmans JA21 0.02
2883 Ik heb alleen moeite met het tweede voorstel, namelijk het debatmaximum. Eerdmans JA21 0.04
2884 Dat is het idee van maximaal twee moties per debat per fractie. Eerdmans JA21 0.09
2885 Dat moeten we juist niet gaan doen, precies omdat het ene debat voor de ene fractie veel belangrijker en relevanter is dan het andere. Eerdmans JA21 0.04
2888 Ik heb ook een amendement ingediend om dit vrij te laten. Eerdmans JA21 0.04
2889 Waar ik veel meer moeite mee heb, is de uitvoering van moties. Eerdmans JA21 0.03
2890 Ik krijg altijd een keurige brief van de minister, met teksten als: "Uw voorstel wordt meegenomen in de voortgangsbrief medio dan en dan, bla bla; de minister zal de Kamer op de hoogte blijven houden; we zullen in gesprek gaan met de stakeholders." Eerdmans JA21 0.04
2893 Dat komt volgens mij mede door het grote aantal moties dat we indienen. Eerdmans JA21 0.05
2894 Maar je wordt vaak met een oneindig kluitje in het riet gestuurd. Eerdmans JA21 0.04
2896 Volgens mij is er ook geen register dat de uitvoering van de moties bijhoudt, waardoor we dit zelf moeten doen — en dat is veel eigen werk — zowel in de commissie als plenair. Eerdmans JA21 0.2
2897 Waarom denkt de heer Eerdmans dat … Sorry, ik ben even van mijn à propos. Markuszower PVV 0.03
2898 De heer Eerdmans zegt dat de moties niet worden uitgevoerd, en dat dat komt door de grote hoeveelheid moties. Markuszower PVV 0.1
2899 Hoezo denkt de heer Eerdmans dat daar een oorzakelijk verband in zit? Markuszower PVV 0.04
2900 Hoezo leidt het feit dat we veel moties indienen ertoe dat er veel moties niet worden uitgevoerd? Markuszower PVV 0.06
2901 Nou, dat is heel eenvoudig: omdat het ontzettend veel werk is. Eerdmans JA21 0.03
2902 Men maakt zich er dus over het algemeen met een jantje-van-leiden van af. Eerdmans JA21 0.04
2905 Zou het zo kunnen zijn dat deze Kamer zich genoodzaakt voelt om meer moties in te dienen, omdat ze merkt dat de regering niet doet wat de Kamer wenst? Markuszower PVV 0.07
2908 Maar goed, ik denk dat je dat met 150 moties per jaar prima kunt bijsturen. Eerdmans JA21 0.04
2909 Je kan ook om toezeggingen vragen, je kan door blijven vragen, je kan schriftelijke vragen indienen, je kan een debat aanvragen … Wat kunnen we nog meer? Eerdmans JA21 0.21
2911 Je kan de pers inschakelen, je kan kiezen voor naming-and-shaming, je kan lawaai gaan maken, je kan op de rode knop drukken als je in een coalitie zit … Ik noem maar wat. Eerdmans JA21 0.12
2912 Er is dus best veel mogelijk om dingen naar je hand te zetten. Eerdmans JA21 0.03
2913 Ik erken dat de heer Eerdmans vaker het pleidooi heeft gehouden over hoe we omgaan met moties, met de vraag of we het aantal kunnen beperken. Kamminga VVD 0.05
2914 Ik hoor de heer Eerdmans zeggen dat hij zich minder goed kan vinden in twee moties per debat, maar dat hij zich wel kan vinden in het voorgestelde quotum. Kamminga VVD 0.05
2915 Ik kan me daar nog best wel iets bij voorstellen als ik kijk naar het quotum voor een eenmansfractie. Kamminga VVD 0.05
2916 Ik dien, heel eerlijk gezegd, ook niet zo veel moties per jaar in. Kamminga VVD 0.2
2917 Maar stel dat we tot een ander quotum zouden komen. Kamminga VVD 0.04
2919 Stel dat de heer Eerdmans zeven moties zou krijgen, of laten we zeggen dat we er het driedubbele van maken omdat hij een eenmansfractie is. Kamminga VVD 0.06
2920 Bij spreektijden doen we dat ook altijd met zo'n klein trappetje. Kamminga VVD 0.06
2923 Het gaat mij in dit geval niet per se om JA21, want ik verwacht dat wij over een tijdje met meer zetels terugkomen. Eerdmans JA21 0.13
2925 Het gaat mij erom dat ik 150 een heel redelijk aantal vond. Eerdmans JA21 0.03
2931 Misschien zou dat een goede motie zijn, een motie voor een rode knop voor de coalitie. Eerdmans JA21 0.03
2932 Dat deden wij altijd in Rotterdam: als er echt stress was, drukte je op de rode knop. Eerdmans JA21 0.05
2933 Dan kwam je bij elkaar en was er weer een coalitiecrisis afgewend. Eerdmans JA21 0.14
2934 Maar dat is misschien meer aan de coalitiepartijen. Eerdmans JA21 0.03
2936 Hoe dan ook vind ik dat een motie pas kan worden uitgevoerd als de indiener het daarmee eens is. Eerdmans JA21 0.08
2939 Dan moest de wethouder altijd langskomen en buurten bij de indiener om na te gaan of die het ermee eens was. Eerdmans JA21 0.07
2940 Nu wordt er iets uitgevoerd, terwijl de indiener denkt: "Sorry? Eerdmans JA21 0.03
2943 Dan krijg je het punt van Markuszower, namelijk dat je steeds moet uitleggen dat je de motie niet zo had bedoeld en dat die anders geĂŻnterpreteerd moet worden. Eerdmans JA21 0.05
2944 Ik vind het dus belangrijk dat een motie pas kan worden gezien als uitgevoerd als de indiener het daarmee eens is. Eerdmans JA21 0.05
2945 Ik ben heel benieuwd hoe de heer Bontenbal daartegen aankijkt. Eerdmans JA21 0.03
2946 Zou de heer Eerdmans er dan ook voorstander van zijn dat als een motie is aangenomen, iemand van het ministerie even contact opneemt om na te gaan wat de indiener er precies mee wilde bereiken? Vermeer BBB 0.04
2947 Het is mij in zes jaar gemeenteraad één keer gebeurd dat ik daarover werd gebeld door een ambtenaar. Vermeer BBB 0.47
2948 Dat kan heel verhelderend werken, want dan hoeft men niet te gaan gissen welke kant je precies op wil en hoe stevig je iets wil neerzetten. Vermeer BBB 0.03
2950 Ik weet nog dat ik aan minister Remkes zes keer Kamervragen heb gesteld over hetzelfde punt. Eerdmans JA21 0.09
2952 Toen zei hij op een gegeven moment: Joost, had me nou even gebeld; dat had een hoop ellende kunnen voorkomen. Eerdmans JA21 0.04
2954 Het was, geloof ik, de kreet van Kok dat ambtenaren geen contact mochten opnemen met ons of met het parlement. Eerdmans JA21 0.09
2956 Het is juist heel goed om dat contact op te zoeken. Eerdmans JA21 0.03
2957 Dat doen we natuurlijk ook met de PA's van de ministers, in de zin van "wat bedoel je en wat kan ik voor je betekenen?" Eerdmans JA21 0.06
2960 Maar ik vind het belangrijk dat ik als indiener eigenlijk hoor te zeggen of ik het wel of niet eens ben met de uitvoering en dat er dan een streep onder gaat. Eerdmans JA21 0.03
2962 Dat is natuurlijk overdreven, maar er gaan soms moties járen mee, waardoor niemand nog weet wie daar nog aan hangt. Eerdmans JA21 0.07
2965 Ik wilde alleen iets zeggen over professor Voermans. Eerdmans JA21 0.04
2966 Ik hou van deze man en ik heb hem hoog zitten, maar professor Voermans is natuurlijk niet hetzelfde als de Grondwet. Eerdmans JA21 0.21
2967 We kunnen niet zeggen: omdat professor Voermans het zegt, is artikel 67 overtreden. Eerdmans JA21 0.09
2969 Het is een interpretatie ervan, en ik vind oprecht dat het maximeren van moties absoluut binnen de Grondwet kan worden gedaan. Eerdmans JA21 0.14
2970 De heer Eerdmans is het eens met het inperken van onder andere de kwantiteit, maar ik maak me veel meer zorgen over de kwaliteit van sommige moties. Ceder ChristenUnie 0.04
2971 U doet ook een voorstel om binnen een bepaalde tijd een maximumaantal moties in te kunnen dienen. Ceder ChristenUnie 0.04
2972 Nog los van het beperken ervan, vraag ik me af of u ook voorstellen heeft ... Ceder ChristenUnie 0.03
2974 Of de heer Eerdmans ook voorstellen heeft voor de kwaliteit van moties. Ceder ChristenUnie 0.04
2975 Hoe kunnen we met elkaar waarborgen dat moties ook ergens over gaan? Ceder ChristenUnie 0.06
2976 Ik denk, heel eerlijk gezegd, dat als je de kwantiteit beperkt, je veel meer gedisciplineerd wordt om te kijken: "Wat vind ik nou echt belangrijk? Eerdmans JA21 0.04
2978 Dan zeg je niet: "die kan er ook nog wel bij en misschien kunnen we daar nog een kruimel ... " Ik denk dat je juist meer kwaliteit krijgt door het in te dammen. Eerdmans JA21 0.03
2979 Overigens is het ons aller plicht om geen moties voor de bĂĽhne in te dienen. Eerdmans JA21 0.03
2980 Daar hebben Van der Staaij en zo veel anderen al op gewezen. Eerdmans JA21 0.06
2981 Je moet er echt iets mee willen bereiken en er concrete resultaten mee verlangen. Eerdmans JA21 0.03
2982 We moeten nog meer in de spiegel kijken, maar dat heeft naar mijn idee al twintig jaar lang niet echt geholpen. Eerdmans JA21 0.02
2983 Dus u zegt: "minder kwantiteit zou moeten leiden tot meer kwaliteit"? Ceder ChristenUnie 0.05
2984 Ik ben nu drie jaar Kamerlid en er zijn heel veel moties voorbijgekomen. Ceder ChristenUnie 0.1
2990 Ik wil toch even kijken hoe u die in het licht van dit betoog beoordeelt. Ceder ChristenUnie 0.03
2992 Eerdmans" Deze motie is ingediend op 7 november 2024. Ceder ChristenUnie 0.04
2993 Ik wil niet flauw zijn, maar ik zeg dit in het licht van uw betoog. Ceder ChristenUnie 0.02
2994 Is dit een motie waarvan u, in verhouding tot het stuk van de heer Bontenbal, nu denkt: deze had ik niet moeten indienen? Ceder ChristenUnie 0.04
2999 Dit is precies ... Kijk, ik ben het geheel eens met de indiener. Eerdmans JA21 0.02
3000 Dit is een goed boek om te lezen, vooral voor het linkerdeel. Eerdmans JA21 0.13
3003 Maar ik heb toen wel gemeend te denken: dat betaalt JA21 wel; wij leggen die boeken wel neer. Eerdmans JA21 0.06
3005 Alle woordvoerders hebben dat boek van mij gekregen, in overleg met de Voorzitter. Eerdmans JA21 0.03
3007 Je kan zeggen: nou, het is inderdaad beter om dat zelf te doen, die motie haal ik van tafel. Eerdmans JA21 0.04
3008 Dus ja, dat vond ik eigenlijk weer een goed voorbeeld om het aantal moties te verlagen. Eerdmans JA21 0.02
3012 De volgende spreker is dan toch de heer Stoffer van de SGP. voorzitter None 0.03
3015 In 2024 was inmiddels de helft van de Nederlanders te zwaar. Stoffer SGP 0.47
3016 Ondanks alle aansporingen om gezond te leven is het aantal Nederlanders met obesitas zelfs verdrievoudigd in de afgelopen 40 jaar. Stoffer SGP 99.96
3018 Ook daar zien we een schijnbare, onstuitbare stijging. Stoffer SGP 0.06
3019 Het blijft dus hard nodig om burgers te bewegen minder te snacken en minder te snoepen. Stoffer SGP 0.06
3020 Als iemand echter zou voorstellen om de toegang tot de dokter of de onderwijsinstelling te beperken als burgers te zwaar worden, dan verdient dat natuurlijk niet de schoonheidsprijs. Stoffer SGP 0.05
3022 U begrijpt dat ik er eigenlijk op doel dat de Tweede Kamer al jaren kampt met het probleem van overgewicht van het aantal moties. Stoffer SGP 0.17
3023 We zien een enorme stijging in de afgelopen 40 jaar. Stoffer SGP 2.82
3024 Het is mooi dat collega Bontenbal hier indringend aandacht voor vraagt en ook de moeite neemt om een voorstel voor te leggen. Stoffer SGP 0.15
3025 Ook de SGP vindt dat we kritisch moeten kijken naar het gebruik van de motie. Stoffer SGP 0.09
3026 Want moties zijn de tanden waarmee de Kamer heel concreet kan bijten. Stoffer SGP 0.03
3028 Laat moties daarom geen loze of overbodige boodschapper zijn. Stoffer SGP 0.04
3030 Dat zagen we net ook in het interruptiedebatje tussen JA21 en de ChristenUnie. Stoffer SGP 0.04
3032 De SGP hecht er wel aan om de cijfers in perspectief te plaatsen, want ze lijken soms een beetje een eigen leven te gaan leiden. Stoffer SGP 0.19
3033 De teneur is dan ook nog weleens: vroeger was alles beter. Stoffer SGP 0.12
3034 Maar daar willen we als SGP ook nuchter naar kijken. Stoffer SGP 0.04
3035 Net als bij de groei van het internet is het bijna onvermijdelijk dat ook het aantal moties door de tijd heen behoorlijk groeit als je kijkt naar de inhoudelijke uitdagingen en verwachtingen uit de samenleving. Stoffer SGP 0.07
3036 Wie de verdeling van het aantal ingediende moties over de verschillende fracties bekijkt, ziet dat daarin al best een natuurlijke lijn zit. Stoffer SGP 0.11
3037 Van circa 100 moties voor kleinere fracties naar honderden bij grotere fracties. Stoffer SGP 0.04
3038 En zonder namen te noemen constateer ik dat er slechts enkele uitschieters zijn, maar die fracties moeten dat zelf nog maar eens overwegen, geef ik ze maar mee. Stoffer SGP 0.13
3039 Een belangrijke Bijbelse spreuk zegt dat wie zijn geest inhoudt, sterker is dan wie een stad inneemt. Stoffer SGP 1.69
3040 Dat is volgens de SGP de eerste les die ieder Kamerlid ter harte moet nemen. Stoffer SGP 0.18
3041 Laat het overzicht van moties bij de jaarwisseling een mooie spiegel zijn om te kijken of we op de goede weg zijn. Stoffer SGP 0.04
3042 Gek genoeg krijg je met een onsje minder motie soms veel meer voor elkaar. Stoffer SGP 0.03
3043 De SGP bestrijdt wel de gedachte dat het instrument van de motie elke betekenis dreigt te verliezen door het toenemende gebruik. Stoffer SGP 0.11
3045 Maar die stellingen kloppen gewoon niet en die beeldvorming moeten we zeker als Kamer zelf niet voeden. Stoffer SGP 0.04
3047 De kracht van de motie is vooral afhankelijk van het moment en de inhoud van die motie. Stoffer SGP 0.03
3048 Een inhoudsloze motie heeft inderdaad weinig te betekenen. Stoffer SGP 0.03
3049 Zulke moties lijken niet zelden voor te komen, maar in de afgelopen jaren is het echter nog steeds geregeld gebeurd dat moties wel degelijk zinvolle bouwstenen hebben aangereikt, nieuwe perspectieven hebben ingebracht of zelfs een koerswijziging hebben afgedwongen. Stoffer SGP 0.11
3050 Het blijft een belangrijk instrument dat we niet lichtvaardig moeten beperken. Stoffer SGP 0.03
3051 We moeten dan ook voorzichtig zijn met aangeven welk type motie wel en welk type motie niet zinvol is, en wat de motieven van de indiener zouden zijn. Stoffer SGP 0.04
3052 Dat is toch allereerst de vrijheid van het gekozen Kamerlid. Stoffer SGP 0.14
3054 De SGP staat nog uitdrukkelijk stil bij de staatsrechtelijke uitgangspunten die bepalend zijn om dit voorstel te beoordelen. Stoffer SGP 0.04
3055 De voorzitter van de commissie kennende kunnen we wel stellen dat het niet toevallig is dat de commissie-Van der Staaij ondanks de kritiek op de motievloed geen quotum voorstelde. Stoffer SGP 0.13
3056 Natuurlijk zijn beperkingen aan de inbreng van Kamerleden niet op voorhand in strijd met de Grondwet. Stoffer SGP 0.05
3057 We kennen immers ook de limieten bij de spreektijd, terwijl die cruciaal is voor volksvertegenwoordigers. Stoffer SGP 0.11
3058 Toch moeten we juist ook met de motie erg zorgvuldig omgaan. Stoffer SGP 0.04
3059 Het is naast het amendement het instrument bij uitstek om een uitspraak van de volksvertegenwoordiging te krijgen en daarmee ook het kabinet richting te kunnen geven. Stoffer SGP 0.05
3060 Als we werkelijk de functies van de Tweede Kamer willen versterken, zoals we als Kamer hebben uitgesproken, is dit geen gelukkige richting. Stoffer SGP 0.04
3061 Als we willen doorbijten met het oog op de controlefunctie, moeten we zuinig zijn op onze tanden. Stoffer SGP 0.06
3062 Het is niet wenselijk om in december met een mond vol tanden te staan — misschien kun je beter zeggen: met een mond zonder tanden —terwijl er een wezenlijk punt aan de orde kan zijn. Stoffer SGP 0.03
3063 Het aantal moties is in sommige gevallen overigens al beperkt, ook door de spreektijd die we hebben. Stoffer SGP 0.06
3065 Dus laat ik heel helder zijn: we hebben er best een tijd over gedubd en we hebben het gewogen, maar we zijn toch geen voorstander van extra beperkingen. Stoffer SGP 0.45
3066 Het voorstel van het CDA doet wat ons betreft in ieder geval onvoldoende recht aan de positie van partijen, ook van grotere partijen. Stoffer SGP 0.07
3067 Gezien het verleden is de kans niet heel erg groot dat de SGP dat ooit wordt. Stoffer SGP 0.06
3069 Maar verder voelt de SGP ook weinig behoefte om te kiezen uit de nieuwe varianten die nu op tafel worden gelegd, want daarmee dreigt het ook weer een beetje willekeur en gevoelswerk te worden. Stoffer SGP 0.07
3071 De SGP heeft uiteraard ook nagedacht over alternatieve mogelijkheden om het aantal moties te beperken. Stoffer SGP 0.06
3072 Een van de voorstellen is dat we bijvoorbeeld vaker verkiezingen zouden kunnen houden, want het overzichtje laat zien dat in verkiezingsjaren de helft minder moties ingediend wordt. Stoffer SGP 0.49
3073 Dat scheelt een slok op een borrel, maar laat ik daar wel bij zeggen dat de SGP niet zo enthousiast is over tussentijdse verkiezingen. Stoffer SGP 1.31
3075 Dat voorstel komt bij dezen dus niet van mij, maar laat dit debat voor iedereen vooral wel een aansporing zijn om de komende periode kritischer naar onze keuzes te kijken, ook op het punt van moties. Stoffer SGP 0.08
3076 Dat proef ik ook een beetje in de woorden van mevrouw Van Dijk: dit is iets van een lange adem. Stoffer SGP 0.05
3077 Wellicht kunnen de voorzitters bij de debatten daaraan ook een steentje bijdragen door voortdurend het belang van matiging en zelfbeperking onder de aandacht te brengen. Stoffer SGP 0.03
3078 Die calvinistische benadering lijkt mij heel goed passen bij de afkomst en de inzet van collega Bontenbal. Stoffer SGP 0.03
3083 Allereerst mijn dank aan de heer Bontenbal voor het doen van dit voorstel. Ceder ChristenUnie 0.03
3084 Het kost tijd en hij heeft ook de tijd genomen; dus mijn complimenten. Ceder ChristenUnie 0.06
3085 Hij heeft zijn eerdere kritiek op het functioneren van de Kamer omgezet in een concreet voorstel. Ceder ChristenUnie 0.04
3086 Ik ken de heer Bontenbal als een echte christendemocraat. Ceder ChristenUnie 0.06
3088 Ik weet niet of dat waar is, maar dat is in ieder geval het beeld dat ik had, ook gezien de ernst van de toon in zijn voorstel. Ceder ChristenUnie 0.04
3090 Het is goed om aan de hand van een concreet idee te spreken over onze debatcultuur, want we dienen met elkaar inderdaad heel veel moties in en niet elke motie is even zinnig. Ceder ChristenUnie 0.31
3091 De commissie-Van der Staaij concludeerde ook dat er te veel moties worden ingediend, maar voor onze fractie is het nog maar de vraag of dit voorstel dan de juiste weg vooruit is. Ceder ChristenUnie 0.08
3092 Het voorstel van de heer Bontenbal gaat namelijk vrij ver. Ceder ChristenUnie 0.03
3093 Een motie is een belangrijk instrument voor alle 150 Kamerleden. Ceder ChristenUnie 0.08
3094 Dit voorstel perkt het recht op het indienen van een motie fors in en staat daarmee wat ons betreft op gespannen voet met de grondwettelijke democratische rechten van Kamerleden, zoals ook artikel 67 van de Grondwet. Ceder ChristenUnie 0.07
3095 Daar staat het niet letterlijk in, maar als je moties in augustus op zijn, kan je niet meer volwaardig deelnemen aan de beraadslaging en kan er niet meer over moties van jou gestemd worden. Ceder ChristenUnie 0.3
3096 Daarom komt de geest van de grondwettelijke uiting volgens mij in het gedrang als je een kwantitatieve beperking per jaar oplegt, dus niet per se per debat. Ceder ChristenUnie 0.03
3097 Ook met een beperking per debat zijn we het niet eens, maar als iemand tijdens een debat geen moties zou kunnen indienen en een ander Kamerlid wél, raakt dat volgens mij wel de geest van de grondwettelijke bepaling. Ceder ChristenUnie 0.04
3098 De vraag is of de heer Bontenbal daar een grondwettelijke juridische reflectie op kan geven. Ceder ChristenUnie 0.07
3099 En is het hoofdargument voor het voorstel, namelijk dat we gezamenlijk te veel moties indienen, wel een gerechtvaardigd argument voor inperking van dit mandaat van Kamerleden? Ceder ChristenUnie 0.05
3100 We hebben ook moeite met de link die in de toelichting wordt gelegd tussen het al dan niet zorgvuldig behandelen van wetten en de tijd die de Kamer bezig is met het voorbereiden, indienen en behandelen van moties. Ceder ChristenUnie 0.04
3101 Het aantal moties zou ervoor zorgen dat we als Kamer wetgeving niet zorgvuldig behandelen; althans, dat is de strekking van wat ik lees. Ceder ChristenUnie 0.11
3102 Dit is voor mij een redenering in de categorie "met grote stappen snel thuis". Ceder ChristenUnie 0.03
3103 Natuurlijk ben ik het eens met de constatering dat we wel heel veel moties indienen. Ceder ChristenUnie 0.04
3104 Ook wij als ChristenUnie-fractie kunnen best een tandje minder. Ceder ChristenUnie 0.07
3105 De suggestie is er dat wetten hierdoor onzorgvuldig worden behandeld. Ceder ChristenUnie 0.11
3106 Er zou een causaal verband zijn met het aantal ingediende moties. Ceder ChristenUnie 0.05
3107 Kan de heer Bontenbal uitleggen hoe hij deze stelling onderbouwt? Ceder ChristenUnie 0.06
3109 Heeft de heer Bontenbal ook gekeken naar bijvoorbeeld de oorzaken van het gestegen aantal moties? Ceder ChristenUnie 0.05
3110 We hebben net een aantal suggesties van Kamerleden gehoord: misschien daarin de rol betrekken die de regering pakt als het gaat om toezeggingen of ergens aan meewerken, of van tevoren bekijken waar wel of geen draagvlak voor is. Ceder ChristenUnie 0.04
3112 Andere partijen wezen er ook al op, maar een jaarquotum per fractie kan ook hele rare gevolgen hebben. Ceder ChristenUnie 0.05
3113 Ik heb al het voorbeeld gegeven dat iemand eerder in het jaar al door zijn "budget" heen is en er in bijvoorbeeld december een grote geopolitieke crisis uitbreekt, waarbij sturing van het kabinet nodig is. Ceder ChristenUnie 0.11
3114 Kan de heer Bontenbal nader motiveren waarom gekozen is voor een basisaantal van 150 moties per fractie? Ceder ChristenUnie 0.06
3115 Het doel is om het aantal moties uit 2022 te halveren. Ceder ChristenUnie 0.03
3116 Is de doelstelling van halvering ergens op gebaseerd? Ceder ChristenUnie 0.06
3117 En waarom heeft de heer Bontenbal zijn voorstel niet beperkt tot het andere deel, namelijk een maximering tot twee moties per debat? Ceder ChristenUnie 0.21
3118 Dat voorstel werd immers ook al voorzichtigjes gesuggereerd in het rapport van de commissie-Van der Staaij. Ceder ChristenUnie 0.05
3119 Het is minder vergaand dan de combinatie van maatregelen. Ceder ChristenUnie 0.03
3120 Bovendien hebben we ook nog geen concrete maatregelen geprobeerd. Ceder ChristenUnie 0.15
3122 Ik wil overigens wel benadrukken dat wij ook tegen het maximeren van het aantal moties zijn, want het ene debat is voor het ene Kamerlid gewoon belangrijker dan voor het andere. Ceder ChristenUnie 0.21
3123 Die ruimte moet je gewoon geven, maar wel binnen die twee minuten, waarvan de SP heel efficiënt gebruikmaakt, zie ik vaak. Ceder ChristenUnie 0.21
3124 De commissie-Van der Staaij heeft een uitgebreid rapport geschreven om de functies van de Tweede Kamer te versterken. Ceder ChristenUnie 0.16
3125 Daarin is ook geconstateerd dat het aantal moties dat wordt ingediend, zorgelijk is voor de effectiviteit van de Kamer. Ceder ChristenUnie 0.24
3126 De commissie deed echter geen aanbeveling — ik denk: bewust — om dat via het Reglement van Orde te beperken. Ceder ChristenUnie 0.07
3127 De commissie wijst de Kamer veel meer op de debatcultuur: spreek elkaar aan op overbodige moties en eis dat moties zien op onderwerpen die aan de orde zijn geweest in het debat. Ceder ChristenUnie 0.05
3128 Zijn dat volgens de heer Bontenbal geen adequate suggesties, om vanuit een cultuurverandering resultaat te boeken in plaats van vanuit het Bontenbalquotum? Ceder ChristenUnie 0.04
3129 En is niet alleen het aantal maar ook de aard van de moties niet zorgelijk? Ceder ChristenUnie 0.05
3130 Laten we het toegeven: soms is het ook zo plat dat ons stemgedrag wordt bepaald door in welk rijtje we willen staan in plaats van door de illusie te hebben dat de motie echt iets verandert. Ceder ChristenUnie 0.04
3133 De heer Bontenbal heeft vaak gepleit voor democratisch ethos, een prachtig begrip: een beroep op gedrag, op onze cultuur. Ceder ChristenUnie 0.07
3135 Hier is toch cultuurverandering voor nodig en niet per se een quotum, zo vraag ik ook aan de christendemocraat in de heer Bontenbal. Ceder ChristenUnie 0.05
3137 Hoezeer we ook het streven delen om het instrument effectiever en nuttiger te gebruiken, de weg van een motiequotum is niet de onze. Ceder ChristenUnie 0.03
3138 Ik wil afsluiten met te wijzen op het verschil tussen autoriteit en gezag. Ceder ChristenUnie 0.02
3144 De laatste spreker is de heer Ergin van de fractie van DENK. voorzitter None 0.04
3145 Hij stond niet op de sprekerslijst, maar hij gaat toch vandaag het debat voor ons afronden. voorzitter None 0.04
3147 Volgende week donderdag gaan we dan luisteren naar de heer Bontenbal. voorzitter None 0.03
3151 Ik verloor de onderhandelingen met de heer Van Baarle. Ergin DENK 0.04
3152 We waren in gesprek over: wat nou als er een quotum komt? Ergin DENK 0.07
3154 Dus ik dacht: weet je wat, ik ga gewoon naar het debat om mijn visie op deze nota te delen. Ergin DENK 0.03
3156 Het is goed om met deze initiatiefnota het gesprek aan te gaan over de mores hier in de Kamer. Ergin DENK 0.02
3157 Dat doen we meestal bij de Ramingen, maar het is, denk ik, gewoon goed om het ook nu te doen. Ergin DENK 0.11
3160 Ik had liever een debat gehad over hoe we de inflatie gaan temmen in Nederland en over hoe we discriminatie beter gaan uitbannen in Nederland. Ergin DENK 0.05
3161 Dat zeg ik niet om de inzet van de heer Bontenbal weg te zetten, maar zo voelt het wel. Ergin DENK 0.11
3162 Maar goed, we hebben een instituut hoog te houden en we moeten elkaar serieus blijven nemen. Ergin DENK 0.04
3164 Als je op de website van de Tweede Kamer kijkt, dan kom je uit op 51.711 moties. Ergin DENK 0.07
3166 Die is van het lid Gerkens en gaat over een speelruimtefonds. Ergin DENK 0.05
3167 51.711 is veel: het komt neer op 2.585 moties per jaar sinds 2005. Ergin DENK 0.06
3168 Dat klinkt nog steeds als veel, maar komt wel in de buurt van het maximumaantal moties dat door de heer Bontenbal wordt voorgesteld, namelijk 2.400. Ergin DENK 0.05
3169 We weten dat het aantal moties in de afgelopen tijd is toegenomen, maar heeft de initiatiefnemer ook gekeken naar het aantal debatten? Ergin DENK 0.26
3170 Heeft hij ook gekeken naar de extra taken en rollen die de Kamer heeft? Ergin DENK 0.05
3171 Heeft de initiatiefnemer ook in acht genomen dat er meer verantwoordelijkheden zijn belegd bij de overheid en de overheid ook meer taken op zich moet nemen, vanwege bijvoorbeeld digitalisering? Ergin DENK 0.12
3172 Deze ontwikkelingen dragen ook bij aan het feit dat er meer moties worden ingediend. Ergin DENK 0.04
3173 Ik ontvang graag een reactie op dit punt van de heer Bontenbal. Ergin DENK 0.04
3175 DENK heeft serieuze vraagtekens bij dit voorstel, bijvoorbeeld als het gaat om groepen — we zijn het er namelijk echt totaal niet mee eens dat groepen de helft van de 150 moties krijgen — maar als we heel eerlijk zijn, maakt de heer Bontenbal wel een punt. Ergin DENK 0.08
3176 Laten we eerlijk zeggen dat er soms moties worden ingediend die minder briljant zijn, moties die naast een politiek doel ook een ander doel hebben. Ergin DENK 0.1
3178 Ik weet dat wat ik nu doe heel gevaarlijk is, maar ik ga het toch doen. Ergin DENK 0.02
3180 Neem bijvoorbeeld de motie-Beertema waarin staat dat de overheid de taak heeft om hagelslag en pindakaas als nationaal erfgoed te behandelen en te beschermen. Ergin DENK 0.05
3183 Dat geldt ook voor de motie die de toenmalige premier Rutte opriep het Torentje te verlaten en zich aan te melden als assistent van EU-president Van Rompuy. Ergin DENK 0.05
3184 Volgens een andere motie moest de premier respect hebben voor de mening van zijn oude mentor, onmiddellijk opstappen en nieuwe verkiezingen uitschrijven. Ergin DENK 0.06
3185 Je kunt van alles vinden van de creatieve boodschap om het vertrouwen op te zeggen. Ergin DENK 0.03
3190 Deze motie vroeg aan de regering om ervoor te zorgen dat de grid girls weer terugkwamen bij de start van de formule 1. Ergin DENK 0.06
3191 Anders zouden deze vrouwen namelijk hun baan kwijtraken. Ergin DENK 0.37
3192 Ik ben de politiek ingegaan om een hele andere reden, maar ook deze motie kan en mag worden ingediend. Ergin DENK 0.04
3193 Toen het woord "pitspoezen" viel, spurtte de heer Markuszower naar de interruptiemicrofoon. voorzitter None 0.03
3194 Ik wilde aan de heer Ergin vragen of ik het nou goed begrijp dat hij niet van pindakaas, hagelslag en zelfs niet van pitspoezen houdt. Markuszower PVV 0.06
3195 Het lijkt me verstandig dat ik niet inga op deze vraag. Ergin DENK 0.03
3196 Maar het punt is dat ik denk dat de heer Bontenbal het in zijn initiatiefnota met name over dit soort moties heeft. Ergin DENK 0.1
3197 Ik kwam ook moties tegen waarvan ik dacht: is het echt nodig? Ergin DENK 0.03
3199 Maar moeten we dan tegen elkaar zeggen: u heeft motie nummer 153 ingediend, dus het kan niet meer? Ergin DENK 0.09
3201 Dat is alsof je een loodgieter op pad stuurt en hem na zijn 153ste klus zijn waterpomptang afpakt. Ergin DENK 0.71
3202 De loodgieter moet alsnog een lekkage aan de waterleiding fixen, maar dan zonder zijn gereedschap. Ergin DENK 0.25
3203 Ik heb twee linkerhanden, maar ik heb begrepen dat je echt waardeloos bent als loodgieter zonder waterpomptang. Ergin DENK 1.33
3204 We verwachten ook niet dat een dj gaat draaien zonder muziek of dat een bakker gaat bakken zonder deeg. Ergin DENK 0.05
3205 De indiener zal dan terecht wijzen op de andere tools die wij in onze gereedschapskist hebben, bijvoorbeeld schriftelijke vragen, amendementen en alle overige commissieactiviteiten. Ergin DENK 0.09
3206 Maar zonder de motie als instrument is de schwung van een Kamerlid weg. Ergin DENK 0.03
3207 Je hoeft ook geen toekomstvoorspeller te zijn om in te zien wat de slimmeriken onder ons gaan doen. Ergin DENK 0.15
3208 Als het quotum in zicht is, gaan we opeens héle lange moties zien, moties van drie tot vier pagina's. Ergin DENK 0.06
3210 Dat zijn moties die zo langdradig zijn dat het dictum langer is dan de overwegingen en de constateringen. Ergin DENK 0.32
3211 Ik kwam deze week nog een motie tegen die vorige week was ingediend, met vier dicta. Ergin DENK 0.1
3212 Ik citeer: "beschreven wordt wat de wenselijk geachte omvang van migratie is en welke beleidsmaatregelen daartoe ingezet zullen worden; dit kan, maar hoeft niet, uitgesplitst worden naar verschillende vormen van migratie, zoals arbeidsmigratie, studiemigratie" et cetera. Ergin DENK 0.04
3213 Dit is een soort motie binnen een motie binnen een motie. Ergin DENK 0.1
3214 Ik zou aan de initiatiefnemer willen vragen: moeten we dit over onszelf afroepen? Ergin DENK 0.03
3215 Ik wil ook gebruikmaken van de gelegenheid om te wijzen op de tekortschietende afdoening van moties. Ergin DENK 0.04
3216 Als een motie niet goed wordt afgedaan, leidt dat weer tot nieuwe moties. Ergin DENK 0.16
3217 Als die moties ook weer niet worden uitgevoerd, komen we binnen no time in een vicieuze motiecirkel terecht. Ergin DENK 0.09
3218 Dan heb je als Kamerlid je stinkende best gedaan om in die overload aan stukken iets van vooruitgang te boeken op een onderwerp en dan lees je zes maanden later dat het kabinet er nog bizar weinig mee heeft gedaan. Ergin DENK 0.08
3220 Al langer bestaat de politieke wens, gesteund door een brede meerderheid in de Kamer, om ouders toegang te geven tot hun dossiers. Ergin DENK 0.04
3221 Dat willen we omdat deze ouders het recht hebben om te weten waarom ze jarenlang door het slijk zijn gehaald. Ergin DENK 0.41
3222 We zijn een paar moties verder en nog steeds hebben te veel ouders geen toegang tot hun dossier. Ergin DENK 1.96
3223 We hebben als commissie wéér moties moeten indienen om de bewindspersoon in beweging te houden — overigens mede ingediend door het CDA. Ergin DENK 0.06
3225 Niet voor alles wat we willen, moeten wetten gewijzigd worden. Ergin DENK 0.06
3226 Veel moties gaan over veranderingen in de uitvoering. Ergin DENK 0.03
3227 Ze gaan vaak over hoe we met mensen omgaan en wat de visie is op de samenleving. Ergin DENK 0.04
3228 Daar hebben we het motie-instrument gewoon voor nodig. Ergin DENK 0.03
3229 Moet de discussie over de hoeveelheid moties ook niet gaan over de vraag of het kabinet wensen vanuit de Kamer serieuzer moet nemen en daar sneller werk van moet maken? Ergin DENK 0.05
3231 DENK is van mening dat we alleen al door dit te verbeteren — daarvoor kijk ik ook naar de Kamer, voorzitter — een heleboel andere moties kunnen voorkomen. Ergin DENK 0.23
3234 DENK is van mening dat wij niet de weg moeten inslaan om elkaar met quota, regeltjes en andere zaken onnodig te beperken. Ergin DENK 0.04
3237 Bij sommige moties dwingen we elkaar om standpunten in te nemen. Ergin DENK 0.03
3239 Maar DENK maakt zich grote zorgen om veel plannen van deze coalitie. Ergin DENK 0.05
3240 Daar hebben wij het instrument van moties gewoon voor nodig. Ergin DENK 0.03
3241 Zo kan ik nog wel even doorgaan met alle inhoudelijke bezwaren. Ergin DENK 0.03
3242 Maar de afweging of een motie relevant is, wanneer en hoe vaak moties ingediend mogen worden, moet toch echt bij het individuele Kamerlid blijven. Ergin DENK 0.03
3243 Het lijkt ons verstandig dat wij elkaar daarin scherp moeten houden en dat we er af en toe bij stil moeten staan of alle ingediende moties daadwerkelijk nodig zijn. Ergin DENK 0.04
3244 Maar quota opleggen en elkaar belemmeren, lijkt ons niet de juiste weg. Ergin DENK 0.03
3245 Niemand hoeft van DENK te verwachten dat wij met onze armen over elkaar gaan zitten terwijl extreemrechtse politiek iedere dag opnieuw terreinwinst boekt. Ergin DENK 0.16
3246 Wij zullen ons met alle parlementaire middelen die wij tot onze beschikking hebben met hand en tand parlementair verzetten. Ergin DENK 0.03
3247 Daarom kan het voorstel van de heer Bontenbal niet rekenen op de steun van DENK. Ergin DENK 0.06
3248 Het maakt niet uit of we ergens 500 moties voor nodig hebben; we zullen die moties blijven indienen. Ergin DENK 0.11
3250 De heer Ergin noemde volgens mij een aantal moties van de VVD en de PVV om deze te ridiculiseren. Eerdmans JA21 0.06
3251 Nu hebben we volgens mij dinsdag gestemd over een DENK-motie. Eerdmans JA21 0.05
3252 Als ik het goed zeg, was dat de motie: als een rijinstructeur drie keer zakt voor zijn eigen rijexamen, dan moet hij toch nog gewoon les kunnen geven aan mensen die hun rijbewijs willen halen. Eerdmans JA21 0.17
3258 Volgens mij is het een hele inhoudelijke motie, gebaseerd op het debat dat in de Kamer is gevoerd. Ergin DENK 0.07
3259 Als de heer Eerdmans dat een ludieke motie vindt, dan stemt hij tegen. Ergin DENK 0.11
3260 Als de heer Eerdmans dat een slechte motie vindt, dan stemt hij tegen. Ergin DENK 0.1
3261 Maar de afweging of zo'n motie relevant is en ingediend moet worden, mag en moet bij het Kamerlid blijven. Ergin DENK 0.03
3264 Ik heb overwogen om een stemverklaring te geven, want ik dacht echt bij mezelf: vinden jullie nou echt dat, als een rijinstructeur drie keer is gezakt voor zijn eigen rijexamen, hij dan nog les mag geven in een lesauto? Eerdmans JA21 0.24
3267 Maar ik kon dat bijna niet geloven, zelfs niet van DENK. Eerdmans JA21 0.04
3268 Ik verwijs de heer Eerdmans naar het desbetreffende debat, naar de beraadslaging die tijdens het debat is gevoerd. Ergin DENK 0.03
3269 Als ik me niet vergis, heeft DENK toen een vijftal moties ingediend om ervoor te zorgen dat de wachtlijsten bij rijexamens zo snel mogelijk worden verkort, zodat mensen gewoon netjes hun rijbewijs kunnen halen. Ergin DENK 0.09
3272 U was de laatste spreker van de zijde van de Kamer. voorzitter None 0.04
3275 Volgende week donderdag gaan we luisteren naar de antwoorden van de heer Bontenbal. voorzitter None 0.03
3276 Ik zie die meerderheid zich nog niet aftekenen, maar er kan heel veel gebeuren in een week. voorzitter None 0.22
3277 Volgende week mag ook de Kamer weer haar mening laten gelden en ook moties indienen. voorzitter None 0.19
3279 Daarna gaan we praten over het mbo, onder leiding van de heer Markuszower. voorzitter None 0.03
3283 Aan de orde is het tweeminutendebat Mbo, naar aanleiding van een commissiedebat gehouden op 11 december jongstleden. voorzitter None 0.03
3284 De eerste spreker van de zijde van de Kamer is de heer Soepboer. voorzitter None 0.04
3285 Ik heet natuurlijk de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van harte welkom. voorzitter None 0.03
3288 Een tijdje geleden hebben we het mbo-debat gevoerd, een hartstikke belangrijk debat. Soepboer NSC 0.04
3289 We hebben het toen ook gehad over het welzijn van de mbo-studenten. Soepboer NSC 0.04
3290 Een van de heel belangrijke dingen die zij aangaven en die ook uit rapporten bleken, is dat er voldoende ondersteuning en daadwerkelijke lesuren moeten zijn op het mbo. Soepboer NSC 0.05
3291 Dat is bevorderlijk voor het welzijn van de student, maar ook voor de kwaliteit van het onderwijs. Soepboer NSC 0.4
3292 Er komt een wet aan die de norm voor het aantal les- en contacturen iets gaat veranderen. Soepboer NSC 0.06
3299 Dan is nu het woord aan mevrouw Martens van de VVD-fractie. voorzitter None 0.04
3302 Een van de punten waar mijn fractie zich zorgen over maakt, is de grote doorstroom van het mbo naar het hbo en de ruim 51% van de studenten die uiteindelijk dat hbo-diploma niet haalt. Martens-America VVD 90.57
3303 Er zijn heel veel redenen bekend waarom mensen wel of niet de overstap maken van het mbo naar het hbo en waarom mensen uitvallen, maar ik merk dat alle informatie versnipperd is. Martens-America VVD 0.42
3304 Ik was benieuwd of de minister bereid is om alle onderzoeken die er zijn te bundelen en naar de Kamer te sturen om te zorgen dat wij bij het volgende debat daadwerkelijk alle informatie hebben om met z'n allen te kijken hoe we dit grote maatschappelijke probleem kunnen oplossen. Martens-America VVD 0.05
3306 Deze motie is voorgesteld door het lid Martens-America. voorzitter None 0.04
3310 Ik had nog niet de beurt gegeven aan de heer Paternotte van de fractie van D66, maar hij kwam al naar voren. voorzitter None 0.05
3311 Ik geef dus graag het woord aan de heer Paternotte van de D66-fractie. voorzitter None 0.03
3314 De andere voorzitter zegt altijd: kom alvast naar voren. Paternotte D66 0.04
3315 Het is wel goed dat u een klein beetje rust in het proces brengt. Paternotte D66 0.04
3319 Ik doe dit tweeminutendebat en mijn collega, mevrouw Rooderkerk, deed het commissiedebat. Paternotte D66 0.05
3321 Dit kabinet maakt een aantal keuzes die we echt moeilijk te volgen vinden. Paternotte D66 0.06
3322 Het kabinet wil iets doen aan tekorten in de zorg, maar bezuinigt het stagefonds in de zorg dan weer weg. Paternotte D66 0.13
3323 Deze minister heeft gezegd dat hij zich daar ook zorgen om maakt. Paternotte D66 0.08
3324 Ik zou hem willen vragen of hij daarover contact heeft met zijn collega-minister van VWS, wat er dan uit die gesprekken komt en of hij een kans ziet om dit terug te draaien. Paternotte D66 0.08
3326 De minister geeft ook aan dat hij voor de tekorten zorg- en techniekstudenten uit het buitenland wil gaan halen, internationale studenten wil aantrekken. Paternotte D66 0.1
3327 Dat vinden wij heel mooi, want tot nu toe hoorden we van het kabinet vaak wat er niet goed is aan de komst van internationale studenten. Paternotte D66 0.29
3329 De vraag is hoe de minister dit wil gaan regelen en welke stappen hij daarop wil gaan nemen. Paternotte D66 0.17
3331 Deze motie is voorgesteld door de leden Paternotte en Paulusma. voorzitter None 0.04
3335 Deze motie is voorgesteld door de leden Paternotte en Rooderkerk. voorzitter None 0.05
3340 Dan geef ik nu graag het woord aan mevrouw Tseggai, die ook al naar voren loopt — wat zijn de Kamerleden toch goed geïnstrueerd door de andere voorzitter — van de fractie GroenLinks-PvdA. voorzitter None 0.04
3342 Wij werken graag mee aan een efficiënt parlementair proces, zoals u weet. Tseggai GroenLinks-PvdA 0.03
3344 Mijn fractie heeft vandaag twee moties die financiële regelingen die nadelig uitpakken voor mbo-studenten, recht zouden moeten trekken. Tseggai GroenLinks-PvdA 0.07
3346 Deze motie is voorgesteld door de leden Tseggai, Ergin en Paternotte. voorzitter None 0.05
3350 De volgende motie gaat over studietoeslag voor studenten met een medische beperking. Tseggai GroenLinks-PvdA 0.11
3351 Deze motie is voorgesteld door de leden Tseggai, Westerveld, Ergin en Paternotte. voorzitter None 0.04
3355 U zei dat u mee wil werken aan een efficiënt parlementair proces, maar toch liep u iets uit in de tijd. voorzitter None 0.05
3356 We hebben net een debat gehad over het inperken van het aantal moties. voorzitter None 0.04
3357 Een van de dingen die daarbij besproken is, is dat wij als voorzitters heel erg op de tijd moeten letten. voorzitter None 0.13
3358 Ik roep alle Kamerleden op om, niet alleen in dit debat maar ook in andere tweeminutendebatten, te proberen om zich echt aan die twee minuten te houden. voorzitter None 0.04
3361 Hij had zich wel ingeschreven voor dit tweeminutendebat. voorzitter None 0.04
3363 De minister heeft aangegeven zeven minuten te willen schorsen. voorzitter None 0.1
3367 De vergadering wordt van 16.34 uur tot 16.41 uur geschorst. voorzitter None 0.04
3368 Ik heropen de vergadering en geef graag het woord aan de minister, die de vragen zoals gesteld in de eerste termijn van de Kamer zal beantwoorden. voorzitter None 0.03
3372 Ik kijk terug op een goed en constructief commissiedebat met de leden van de vaste Kamercommissie. Bruins None 0.07
3373 We delen met elkaar dat het mbo een prachtige sector is, waarin jongeren een mooi en betekenisvol vak leren. Bruins None 0.14
3374 Ik ben ook blij om in dit debat met uw Kamer nog over een aantal onderwerpen van gedachten te mogen wisselen. Bruins None 0.06
3375 Ik zal daarbij de verschillende thema's langslopen. Bruins None 0.02
3376 Ik wil wel alvast opmerken dat ik merk dat uw Kamer ook vragen heeft over studiefinanciering en daarmee samenhangende zaken. Bruins None 0.06
3377 Het is goed om in algemene zin vooraf te benoemen dat in mijn departement wordt gewerkt aan de verkenning studiefinanciering. Bruins None 0.06
3378 Binnen dat traject zijn signalen opgehaald uit het veld en de uitvoering voor mogelijke verbeteringen aan het stelsel, hoe die opgelost zouden kunnen worden en welke voor- en nadelen daaraan kleven. Bruins None 0.06
3379 Hiermee geef ik uitvoering aan de motie-Ergin, die oproept om het studiefinancieringsstelsel te beschouwen vanuit de menselijke maat. Bruins None 0.04
3380 Ik verwacht uw Kamer hierover in het najaar te informeren. Bruins None 0.03
3384 Tijdens het debat stelde de heer Soepboer vragen over de kwaliteit van het onderwijs en het herzien van de urennorm. Bruins None 0.04
3385 Bij de behandeling van het wetsvoorstel Vaba, waarvan de herziening van de urennorm een belangrijk onderdeel zal zijn, gaan we hierover nog uitgebreid in gesprek. Bruins None 0.03
3386 De motie van de heer Soepboer vraagt mij te onderzoeken hoeveel onderwijsuren er in de afgelopen vijf jaar zijn gerealiseerd. Bruins None 0.09
3387 In letterlijke en overkoepelende zin is dat best een ingewikkelde vraag. Bruins None 0.03
3388 De inspectie doet risicogebaseerd onderzoek en beschikt niet over letterlijke informatie over alle scholen. Bruins None 1.14
3389 De uitvoering van de motie zou betekenen dat ik bij elke instelling en elke opleiding deze data zou moeten opvragen. Bruins None 0.06
3390 Dat vraagt een enorme inzet van scholen, als ze deze data al beschikbaar zouden hebben. Bruins None 0.05
3391 Maar het is wel degelijk mogelijk om de data die we wel hebben op basis van het risicogebaseerd toezicht op te vragen en te kijken hoe een en ander zich verhoudt tot de kwaliteit van het onderwijs en de conclusies die de inspectie heeft getrokken. Bruins None 0.29
3392 Als ik de motie zo mag interpreteren dat ik u, in het kader van de wetsbehandeling Vaba in het voorjaar, de informatie doe toekomen bij de beantwoording van de schriftelijke vragen van uw Kamer, dan kan ik de motie oordeel Kamer geven. Bruins None 0.07
3393 Als ik de motie letterlijk moet nemen en deze in uitgebreide zin letterlijk moet uitvoeren, dan moet ik deze ontraden. Bruins None 0.03
3394 Maar naar mijn idee kan ik op deze manier de heer Soepboer de informatie leveren die hij verlangt, zodat hij ook de conclusies kan trekken die hij op basis daarvan wil trekken. Bruins None 0.03
3395 Mijn doel is nooit om onderzoeken te doen die nergens toe leiden of om mensen op kosten te jagen. Soepboer NSC 0.03
3396 Mijn doel is wel om representatieve cijfers boven tafel te krijgen. Soepboer NSC 0.02
3397 Daarom staat er ook het "daadwerkelijke" aantal lesuren en niet het voorgenomen aantal of het bij steekproef naar boven gehaalde aantal. Soepboer NSC 0.06
3400 Ik wil de minister uitdagen: is er nog een soort hybride vorm mogelijk, waarbij u zich baseert op de steekproefcijfers van de inspectie, maar daarnaast nog een aantal instellingen aanschrijft om hierover informatie aan te leveren? Soepboer NSC 0.08
3401 Het lijkt mij het meest verstandig als ik de inspectie gebruik als toetssteen. Bruins None 0.04
3403 Zodra zij twijfels heeft over de kwaliteit, stelt zij onderzoek in. Bruins None 0.04
3404 Dan wordt in veel gevallen ook gekeken naar het aantal contacturen. Bruins None 0.05
3405 Ik kan de heer Soepboer dus informatie over de bevindingen van de inspectie geven en ook nagaan over er een correlatie is tussen het onderwijs en de contacturen. Bruins None 0.06
3406 In de context van de behandeling van het wetsvoorstel Vaba kan ik meer informatie over de concrete contacturen geven. Bruins None 0.05
3407 Dan kunnen we ook kijken welke conclusies daaruit getrokken kunnen worden. Bruins None 0.03
3408 Ik hoop de heer Soepboer daarmee voldoende informatie te kunnen geven om conclusies te kunnen trekken. Bruins None 0.03
3410 Dan ga ik voor nu akkoord met de interpretatie van de minister. Soepboer NSC 0.09
3411 We gaan dan nog wel kijken naar de representativiteit van de cijfers en het daar in het debat verder over hebben. Soepboer NSC 0.03
3413 De behandeling van het wetsvoorstel Vaba is de juiste plek om hier verder naar te kijken en om te zien of de informatie die de heer Soepboer verlangt dan ook aanwezig is. Bruins None 0.09
3414 Als ik de motie zo mag interpreteren, dan kan ik deze oordeel Kamer geven. Bruins None 0.03
3416 Zij vroeg mij om de onderzoeken met betrekking tot doorstroom te bundelen en met de Kamer te delen. Bruins None 0.06
3417 Ik kan mevrouw Martens toezeggen dat ik voor haar zal kijken welke rapporten nog niet naar de Kamer zouden zijn gestuurd en welke informatie we verder nog hebben. Bruins None 0.08
3418 Dat betrek ik dan bij de eerstvolgende brief over dit onderwerp, zodat zij voldoende geĂŻnformeerd wordt. Bruins None 0.04
3422 Ik ben bereid te verkennen hoe het veld deze wettelijke taak interpreteert. Bruins None 0.12
3423 Het tweede dictum van deze motie loopt wel vooruit op die inventarisatie en daarom zou ik dit tweede dictum eigenlijk "ontijdig" moeten geven. Bruins None 0.06
3424 Maar als ik de motie zo mag uitleggen dat ik die inventarisatie uitvoer en uw Kamer hierover informeer, dus dat ik de dicta volgtijdelijk mag interpreteren, dan kan ik deze motie oordeel Kamer geven. Bruins None 0.04
3425 De heer Paternotte vroeg mij of ik in gesprek ben met de minister van VWS over dat stagefonds. Bruins None 0.07
3427 We maken ons allebei zorgen over de arbeidsmarkttekorten in de zorg. Bruins None 0.05
3428 Recent sprak de minister van VWS nog specifiek met mij over mbo 2-verpleegkundigen en de grote tekorten, juist ook op dat niveau. Bruins None 0.07
3429 We moeten met het mbo vol aan de bak om ervoor te zorgen dat we voldoende mensen in de zorg opleiden. Bruins None 0.05
3431 Ik blijf daar dan ook over in gesprek met de minister van VWS. Bruins None 0.03
3432 In die context heeft de heer Paternotte een motie ingediend die de regering verzoekt de tekorten in de zorg niet onnodig te vergroten en om dus ook niet te bezuinigen op het Stagefonds Zorg. Bruins None 0.06
3433 Nu is dat aan de minister van VWS en volgens de nieuwe regels betekent dat dat ik deze motie ontijdig moet verklaren, omdat dat thuishoort bij een minister van een ander departement. Bruins None 0.07
3434 Bovendien, als ik 'm dan ook nog zuiver in de leer pak, dan mist de dekking bij deze motie. Bruins None 0.03
3435 Het gaat inderdaad om de begroting VWS, maar is het dan misschien mogelijk dat we voor de stemmingen van komende dinsdag een appreciatie van de minister van VWS ontvangen? Paternotte D66 0.05
3436 De minister schetst het probleem heel duidelijk en ik deel volledig zijn zorg over het stagefonds en de bezuiniging. Paternotte D66 0.17
3437 Hij is daarover in gesprek met zijn collega, maar gaat hij op een gegeven moment de Kamer informeren over de uitkomsten van die gesprekken? Paternotte D66 0.08
3438 Ik heb bij het mbo-debat toegelicht dat ik in de zomer wil komen met een nieuw arbeidsmarktpact, waarbij we werkgevers en instellingen samen willen brengen om met elkaar na te denken over hoe we de tekorten in de verschillende sectoren gaan aanpakken. Bruins None 0.06
3439 Daar zal de zorg natuurlijk ook onderdeel van uitmaken. Bruins None 0.03
3441 Er wordt gevraagd om voor de stemmingen van dinsdag een brief te sturen over hoe het er nu voor staat. Bruins None 0.04
3442 Dat gaan we niet redden, want dit is echt een kwestie van lange adem, van meerdere jaren. Bruins None 0.03
3443 Hoe er specifiek op dit onderwerp geacteerd zal worden, heeft echt meer nodig dan dat ik er voor de stemmingen aan zou kunnen geven. Bruins None 0.03
3444 Mijn vraag was eigenlijk of de appreciatie van de motie door de andere minister schriftelijk kon komen, vóór dinsdag. Paternotte D66 0.03
3445 Het lijkt me dat dat kan. Ik snap dat het meer werk vereist, maar dat is tegelijkertijd waarom het ook zo belangrijk is, want als er veel minder mensen stage kunnen lopen in de zorg, heeft dat heel veel jaren effect. Paternotte D66 0.28
3446 Mijn vraag is dus of we vóór dinsdag een appreciatie van de motie kunnen krijgen van de collega van de minister. Paternotte D66 0.05
3447 En kunnen we dan ook horen wanneer de Kamer meer te horen krijgt over deze plannen? Paternotte D66 0.06
3448 Mijn appreciatie is "ontijdig", omdat dit aan de minister van VWS is. Bruins None 0.03
3449 Ik vermoed zo dat als mijn collega de appreciatie schrijft, erin zal staan dat de motie ontraden wordt, omdat de motie een dekking mist. Bruins None 0.03
3450 Er wordt immers gevraagd om niet te bezuinigen op het stagefonds. Bruins None 0.06
3455 Het gaat er mij alleen om dat als het oordeel "ontijdig" is, omdat het om een collega gaat, er vaak wordt gezegd: ik zal de collega vragen om de motie te appreciëren. Paternotte D66 0.08
3456 En anders ... Ik zie een verbaasde blik, maar de term "ontijdig" mag gebruikt worden als het bij een andere portefeuille hoort. Paternotte D66 0.03
3457 Maar dan nog kan het kabinet, dat met één mond spreekt, de Kamer natuurlijk een klein beetje bedienen. Paternotte D66 0.13
3459 Ik wil de vraag best doorgeleiden, maar ik probeer de hoop wat te temperen door te zeggen dat de motie een dekking mist en dat ik verwacht dat de minister van VWS zal zeggen: geen dekking en dus ontraden. Bruins None 0.09
3460 Ik kan het niet mooier maken; wel makkelijker maar niet mooier! Bruins None 0.03
3461 De heer Paternotte vroeg mij ook naar het bericht over studenten uit het buitenland halen. Bruins None 0.06
3463 Het is inderdaad zo dat internationale studenten welkom zijn, zeker in sectoren waar we mensen nodig hebben. Bruins None 0.23
3464 Maar de problemen in het mbo, met name tekorten in de zorg, zullen we toch vooral zelf moeten oplossen. Bruins None 0.03
3465 We hebben daar ook bij de vorige interruptie over gesproken. Bruins None 0.05
3466 We zullen toch moeten beginnen met vooral zelf genoeg mensen goed opleiden. Bruins None 0.04
3468 De heer Paternotte vroeg mij in zijn motie op stuk nr. Bruins None 0.05
3469 632 om in gesprek te gaan met internationale bedrijven met een hoofdkantoor in Nederland, om meer mbo-stages in het buitenland mogelijk te maken. Bruins None 0.17
3471 Internationalisering van het mbo is namelijk een maatregel uit de Werkagenda mbo, dus daar zijn we volop mee bezig. Bruins None 0.05
3472 Stages, en dus ook buitenlandse stages, maken daar onderdeel van uit. Bruins None 0.04
3473 Wat mij betreft is deze motie ondersteuning van beleid. Bruins None 0.09
3474 Volgens de nieuwe regels moet ik die motie dan overbodig verklaren. Bruins None 0.04
3476 633 van mevrouw Tseggai, over de restitutie van lesgeld. Bruins None 0.03
3477 Buitengewoon sympathiek, ook in het licht van de waaier. Bruins None 0.03
3479 Het automatisch restitueren van het les- en cursusgeld zou ongeveer 25 miljoen euro per jaar kosten en daar heb ik op dit moment geen dekking voor, hoe sympathiek ik de motie ook vind. Bruins None 0.21
3485 In de vorige periode is meerdere keren onderzoek gedaan naar dit onderwerp. Tseggai GroenLinks-PvdA 0.07
3486 Toen is de besluitvorming doorgeschoven, omdat het kabinet demissionair was. Tseggai GroenLinks-PvdA 0.05
3487 Misschien kan ik de minister aanmoedigen in de volgende begroting OCW hiervoor een voorstel op te nemen. Tseggai GroenLinks-PvdA 0.04
3488 De aanmoediging neem ik mee, maar gezien de grote financiële opgave die ik in deze kabinetsperiode heb, wil ik daar niet alleen geen toezegging over doen, maar durf ik er zelfs geen verwachting over uit te spreken. Bruins None 0.12
3489 Het is inderdaad zo dat hierover in de vorige kabinetsperiode gepraat is. Bruins None 0.07
3490 Uw Kamer is op verschillende momenten hierover geĂŻnformeerd. Bruins None 0.06
3491 Ik blijf ernaar streven om onnodige verschillen tussen mbo, hbo en wo weg te nemen, maar deze 25 miljoen euro per jaar ligt niet bij mij op de plank. Bruins None 0.84
3493 In die zin trekken mevrouw Tseggai en ik wel aan dezelfde kant van het touw. Bruins None 0.07
3494 Met alle respect: ik heb niet het gevoel dat wij aan hetzelfde kant van het touw staan. Tseggai GroenLinks-PvdA 0.03
3495 Ik hoor de minister "ik streef ernaar, maar ik heb geen 25 miljoen" zeggen. Tseggai GroenLinks-PvdA 0.1
3497 De gelijkwaardigheid van mbo-studenten is een mooi streven, maar dan mag je er ook geld voor uittrekken. Tseggai GroenLinks-PvdA 0.05
3498 Ik hoop dus, nogmaals, dat de minister dit bij de volgende begroting OCW meeneemt. Tseggai GroenLinks-PvdA 0.03
3499 Daar is nog een boel over te zeggen, bijvoorbeeld over het belang van voortijdig stoppen voorkomen en over wat dit zou gaan betekenen in de uitvoering. Bruins None 0.08
3500 Ik vermoed dat we hier nog verder over komen te spreken. Bruins None 0.03
3502 De laatste motie die ik op mijn lijstje heb staan, is de motie op stuk nr. Bruins None 0.03
3504 Die gaat over een studietoeslag voor minderjarige mbo-studenten. Bruins None 0.14
3505 Ook voor deze sympathieke wens heb ik begrip, maar dit ligt bij de staatssecretaris van SZW. Bruins None 0.07
3506 Specifiek voor dit verschil geldt dat het onderdeel is van de Participatiewet en daarmee onder de verantwoordelijkheid valt van SZW. Bruins None 0.07
3507 De weging van het specifieke verschil waar mevrouw Tseggai op wijst, kan ik dus niet voor mijn rekening nemen. Bruins None 0.11
3508 Aangezien het hier een andere bewindspersoon betreft, moet ik deze motie het oordeel ontijdig geven. Bruins None 0.03
3509 Onze collega Van der Plas zou zeggen: bel elkaar gewoon even. Tseggai GroenLinks-PvdA 0.07
3510 Misschien wil de minister mij toezeggen dat hij hierover een belletje pleegt naar de staatssecretaris van SZW en daarop nog eens bij ons terugkomt. Tseggai GroenLinks-PvdA 0.14
3511 Heeft de minister het nummer van de staatssecretaris van SZW? voorzitter None 0.07
3514 En de staatssecretaris van SZW is een buitengewoon sympathieke collega. Bruins None 0.07
3515 Ik kom hem de komende weken een paar keer tegen, en ook deze week nog wel, denk ik. Bruins None 0.21
3516 Dan zal ik hier eens over spreken met hem, zodat hij en ik beiden alert zijn op het verschil waar mevrouw Tseggai, geheel verklaarbaar, zich eigenlijk wel aan stoort. Bruins None 0.03
3518 Dan zijn we hiermee aan het einde gekomen van dit tweeminutendebat. voorzitter None 0.04
3520 Ik schors de vergadering voor echt heel weinig ogenblikken. voorzitter None 0.06
3524 Aan de orde is een debat over veiligheid op de Nederlandse universiteiten. voorzitter None 0.04
3525 Ik heet weer welkom, nog steeds welkom, de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. voorzitter None 0.04
3526 Ook welkom aan de toch wel redelijk drukbezette publieke tribune, waar ik zelfs aanwezig zie — dit debat staat bijna onder rabbinaal toezicht — landelijke studentenrabbijn de heer Yanki Jacobs. voorzitter None 0.04
3527 Van harte welkom aan hem en aan alle andere mensen die op de publieke tribune zitten. voorzitter None 0.03
3528 De sprekers hebben allen een spreektijd van vier minuten tijdens dit debat, op mevrouw Heite na, want zij houdt vandaag haar maidenspeech — van harte! voorzitter None 0.05
3529 — waardoor zij twee minuten extra spreektijd krijgt. voorzitter None 0.04
3530 Laten we afspreken, als u dat allemaal goedvindt, dat we zes interrupties doen. voorzitter None 0.03
3532 Dus u mag elkaar in deze termijn op zes momenten interrumperen. voorzitter None 0.12
3533 Maar laten we ook afspreken dat als deze interrupties langer duren dan 45 seconden, ze dubbel tellen. voorzitter None 0.16
3534 En als ze drie keer zo lang duren, tellen ze voor drie. voorzitter None 0.08
3535 De interrupties kort houden helpt dus, dan heeft u er meer. voorzitter None 0.03
3536 Ik geef graag het woord aan de heer Eerdmans van de fractie van JA21 als eerste spreker van de zijde van de Kamer. voorzitter None 0.03
3538 De rellen van 6 tot 14 mei vorig jaar op de UvA waren de aanleiding voor mij om dit debat aan te vragen. Eerdmans JA21 0.04
3539 Actievoerders bezetten dagenlang gebouwen van de universiteit. Eerdmans JA21 1.06
3540 Ze eisten dat de UvA alle samenwerking zou opzeggen met Israëlische onderzoeksinstituten. Eerdmans JA21 0.14
3541 Er moest een lijst met namen openbaar worden gemaakt. Eerdmans JA21 0.39
3542 Er breken rellen uit op het terrein van de UvA, mensen worden geslagen, een Israëlische vlag wordt in brand gestoken, politie wordt met vuurwerk bekogeld. Eerdmans JA21 98.36
3544 Aanwezige studenten en docenten worden geĂŻntimideerd en weggejaagd. Eerdmans JA21 99.5
3546 Mijn eerste vraag is hoeveel euro van die 4 miljoen intussen verhaald is op de relschoppers. Eerdmans JA21 0.06
3547 Wat begon op de UvA, breidde zich vervolgens als een olievlek uit naar Rotterdam, Nijmegen, Utrecht, Wageningen, Leiden. Eerdmans JA21 0.06
3549 Universiteiten gingen dicht, studenten en agenten werden belaagd, journalisten werden geĂŻntimideerd en voornamelijk studenten van Joodse afkomst durfden niet meer hun lessen te volgen. Eerdmans JA21 4.49
3552 Hoeveel meldingen en onderzoeken zijn er per universiteit het afgelopen jaar gemeld en uitgevoerd naar aanleiding van onveilige situaties? Eerdmans JA21 0.18
3554 Heeft de minister een handboek beveiliging voor de sector hoger onderwijs en duidelijke professionele normen, zoals die bestaan in het mbo? Eerdmans JA21 0.09
3556 Spreekt de minister zelf met het veiligheidsnetwerk hoger onderwijs of laat de minister dat over aan de koepels? Eerdmans JA21 0.05
3558 Hoe vaak hebben hogescholen en universiteiten sinds de aanmoediging van de minister vorig jaar na de rellen zelf aangifte gedaan van antisemitisme? Eerdmans JA21 0.1
3560 De rust lijkt teruggekeerd op onze universiteiten, maar is dat zo? Eerdmans JA21 0.04
3561 Onderzoek van Sapir en Kluveld laat zien dat antisemitische vijandigheid op de universiteit een blijvend probleem is. Eerdmans JA21 99.61
3562 Meer dan 63% van de Joodse studenten geeft aan zich onveilig te voelen. Eerdmans JA21 99.97
3563 16% meldt openlijke vijandigheid en opzettelijke uitsluiting vanwege hun Joodse identiteit. Eerdmans JA21 99.95
3564 In Rotterdam riepen docenten in de les openlijk op tot deelname aan pro-Palestinademonstraties en bezettingen en mochten studenten een beeld van Himmler ophangen. Eerdmans JA21 0.41
3565 Vandaar pleiten dertien medewerkers van de Radboud Universiteit ervoor om in actie te komen tegen antisemitisme. Eerdmans JA21 0.1
3566 Het klimaat op de Radboud is volgens hen verslechterd en studenten met een Joodse en Israëlische achtergrond hebben het zwaar. Eerdmans JA21 87.19
3567 En dan hebben we het dus niet alleen over een probleem van fysieke veiligheid, maar ook van de academische veiligheid. Eerdmans JA21 0.28
3568 14% van de studenten in Nederland voelt zich volgens de onderwijsinspectie onveilig om een afwijkende mening te uiten. Eerdmans JA21 99.97
3569 Ben je pro-Trump of klimaatkritisch, dan heb je het zwaar. Eerdmans JA21 0.03
3570 In sommige hallen van universiteiten hangt de Palestijnse vlag. Eerdmans JA21 0.13
3571 Op de Faculteit Geesteswetenschappen in Leiden wordt het vak Midden-Oostenstudies gegeven door een docent met een Palestinasjaal. Eerdmans JA21 0.09
3572 Een docent op de Radboud Universiteit tweette afgelopen weekend "fuck Israël, fuck iedereen die het heeft genormaliseerd". Eerdmans JA21 0.47
3573 Of neem de leraar op de hogeschool in Deventer die tweette dat de bewaking van Wilders maar beter opgeheven kan worden. Eerdmans JA21 0.06
3576 Men wil allemaal divers en inclusief zijn, maar juist daardoor wordt men exclusief en sluit men onwelgevallige meningen uit. Eerdmans JA21 0.03
3577 In mijn studententijd waren ook de meeste docenten lid van de PvdA, maar ik had toch het idee dat ik hardop kon discussiëren met ze zonder geïntimideerd of gecanceld te worden. Eerdmans JA21 0.11
3578 De Academic Freedom Index van 2023 toont aan dat Nederland sinds 2012 structureel achteruitgaat in de academische vrijheid, met name op het gebied van vrijheid van onderzoek, kennisuitwisseling en campusintegriteit. Eerdmans JA21 58.69
3579 Hoe beoordeelt de minister dit en wat vindt hij van het EU-rapport State of play of academic freedom, dat ervoor waarschuwt dat de cancelcultuur en ideologische druk zullen leiden tot een afname van diversiteit aan academische perspectieven en een groeiende trend van zelfcensuur? Eerdmans JA21 0.53
3581 Ik sluit af met de onlineproblematiek rond veiligheid op universiteiten, de ddos-aanvallen. Eerdmans JA21 0.04
3582 Meerdere universiteiten en onderzoeksinstellingen zijn de laatste tijd slachtoffer geworden van aanvallen door cybercriminelen. Eerdmans JA21 99.9
3583 Websites gingen op zwart en universiteiten gingen zelfs dicht. Eerdmans JA21 0.09
3584 Wat doet het kabinet om instellingen te beschermen tegen deze aanvallen van buitenaf? Eerdmans JA21 0.11
3587 Dan geef ik nu graag het woord aan mevrouw Van der Plas van de BBB-fractie. voorzitter None 0.03
3588 Voorzitter, burgers in Nederland en de mensen op de publieke tribune. Van der Plas BBB 0.03
3590 Zo luidt de kop van een nieuwsartikel dat zojuist verscheen op de website van De Telegraaf. Van der Plas BBB 0.04
3591 Joodse studenten voelen zich onveilig op de Radboud Universiteit en eisen maatregelen. Van der Plas BBB 99.95
3592 Ze noemen hierbij voorbeelden, waarbij iemand bijvoorbeeld zei in staat te zijn om een Israëlische student zijn kop af te hakken. Van der Plas BBB 13.28
3593 En ook zijn studenten op de Radboud Universiteit bang om te zeggen dat ze Joods zijn en zijn ze bang om Hebreeuws te praten. Van der Plas BBB 98.55
3595 Met de maatregelen die deze studenten eisen kan de veiligheid flink verbeterd worden, zoals bijvoorbeeld het handhaven van het verbod op gezichtsbedekkende kleding. Van der Plas BBB 0.07
3597 Eerder diende BBB een motie in over het hanteren van een identificatieplicht op universiteiten. Van der Plas BBB 0.07
3598 Gebeurt dit al en kan dit strenger worden nageleefd? Van der Plas BBB 0.05
3601 De veiligheid op de Nederlandse universiteiten is dramatisch, vooral voor Joodse studenten en Joods personeel. Van der Plas BBB 99.31
3602 En dan denk ik terug aan mei vorig jaar, twee dagen na de dodenherdenking en Bevrijdingsdag, toen de eerste pro-Palestijnse demonstraties begonnen op het terrein van de Universiteit van Amsterdam, waarbij reltuig eiste dat de universiteit alle banden met Israël verbrak. Van der Plas BBB 0.18
3603 Meer dan 4 miljoen euro schade werd er door dit tuig aangericht. Van der Plas BBB 5.74
3605 Bij de Koninklijke Academie van Beelden Kunsten in Den Haag ging een bang bestuur door de knieën. Van der Plas BBB 0.14
3606 De banden met de Israëlische universiteit werden verbroken. Van der Plas BBB 0.61
3607 Gelukkig nam de Kamer in november een motie aan die oproept om de gesprekken met groepen en instellingen die Joodse universiteiten willen boycotten te beperken. Van der Plas BBB 0.08
3608 Wat is de stand van zaken van deze motie, vraag ik de minister. Van der Plas BBB 0.04
3609 Op welke universiteiten voelen Joodse mensen zich nog wel veilig? Van der Plas BBB 0.08
3610 Om dat te weten te komen verzamelden historicus Amanda Kluveld en politicoloog Eliyahu Sapir getuigenissen van studenten en medewerkers op twintig universiteiten en hogescholen in Nederland. Van der Plas BBB 0.23
3612 De meerderheid voelt dat ze in gevaar zijn, vooral op universiteiten, zoals de Erasmus Universiteit, de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam. Van der Plas BBB 0.17
3614 Verbijsterend vond ik dat er vorig jaar een vertegenwoordiger van Samidoun werd uitgenodigd op de Radboud Universiteit. Van der Plas BBB 0.04
3615 Dit reltuig beroept zich vaak op de academische vrijheid en wordt hierbij helaas vaak gehoord door de bestuurders en de bewindspersonen. Van der Plas BBB 0.04
3616 Haatpredikers en hun bewegingen horen niet thuis op onze universiteiten, maar op de nationale sanctielijst terrorisme. Van der Plas BBB 0.22
3618 Naar aanleiding van onze motie zou de minister van Justitie en Veiligheid zo spoedig mogelijk in gesprek gaan met het Openbaar Ministerie en de inlichtingen- en veiligheidsdiensten om te zien of organisaties zoals Samidoun kunnen worden verboden. Van der Plas BBB 0.06
3619 Ook zou er gepraat worden over de mogelijkheden van ontbinding van organisaties die oproepen tot de vernietiging van het Joodse volk en Israël. Van der Plas BBB 0.06
3620 Hoe staat het met de uitvoering van deze motie, vraag ik de minister. Van der Plas BBB 0.04
3622 Het afgelopen jaar leken de Nederlandse universiteiten soms de bakermat van opkomend antisemitisme in ons land. Van der Plas BBB 17.09
3623 Tegelijkertijd is onderwijs de weg om vooroordelen definitief weg te nemen en te komen tot verdraagzaamheid. Van der Plas BBB 0.05
3624 We zien dat er in de strategie bestrijding antisemitisme veel aandacht is voor onderwijs en preventie. Van der Plas BBB 0.24
3625 Deze richt zich echter voornamelijk op het primair en voortgezet onderwijs. Van der Plas BBB 0.04
3626 Wel is er in dit document sprake van ondersteuning van universitaire docenten bij het voeren van maatschappelijk gevoelige gesprekken. Van der Plas BBB 0.06
3627 Zo zou het projectplatform TerInfo kosteloos toegankelijk gemaakt worden voor opleiders. Van der Plas BBB 0.06
3633 Ik hoop dat 2025 een beter jaar zal worden, met meer veiligheid op onze universiteiten, een jaar waarin ook Joodse studenten én personeel weer met gerust hart naar hun studie of werkplek kunnen. Van der Plas BBB 0.07
3644 Een mooie manier van kapittelen: ik moet u kapittelen en dat is dan bij dezen gedaan. Paternotte D66 0.03
3648 Dat is mijn bescheiden manier van u niet kapittelen. Paternotte D66 0.03
3649 Mevrouw Van der Plas heeft het over antisemitische incidenten, reltuig en enorme vernielingen die hebben plaatsgevonden. Paternotte D66 0.12
3650 Ik ben het volledig met haar eens dat dat absoluut niet kan. Ik heb ook goed zitten luisteren. Paternotte D66 0.04
3651 Ze had het over de Universiteit van Amsterdam, waar dat inderdaad ook heeft plaatsgevonden. Paternotte D66 0.06
3652 Maar er waren ook honderden studenten die daar vreedzaam hebben gedemonstreerd, studenten die gewoon hun mening ergens over willen uiten. Paternotte D66 0.12
3653 Ik heb met mevrouw Van der Plas vaak een debat over de boerenprotesten gehad. Paternotte D66 0.05
3654 Er waren boeren die dingen vernielden voor het huis van de minister of de snelweg blokkeerden. Paternotte D66 1.64
3655 Er waren ook heel veel boeren die gewoon hun mening wilden uiten. Paternotte D66 0.14
3656 Zij stond dan altijd vooraan om te zeggen: "Je moet niet alle boeren over één kam scheren. Paternotte D66 0.04
3657 Je moet niet doen alsof iedereen hier over de grens gaat. Paternotte D66 0.05
3658 Dit zijn gewoon mensen die opkomen voor hun zaak, voor hun bedrijf, voor hun mening." Paternotte D66 0.04
3659 Ik had het chic gevonden als zij in haar betoog ook had erkend dat er duizenden studenten in Nederland zijn, ook docenten, die gewoon vreedzaam gebruik willen maken van hun recht om iets te vinden. Paternotte D66 1.26
3661 Wij debatteren niet over vreedzame studenten die hun mening willen geven, wij debatteren hier over studenten die vernielingen aanrichten en die Joodse studenten bedreigen, waardoor Joodse studenten niet meer veilig zijn. Van der Plas BBB 0.34
3663 Natuurlijk, ik heb dat overigens heel vaak gezegd in debatten — dat weet de heer Paternotte heel goed — zijn ze niet allemaal zo. Van der Plas BBB 0.12
3668 Desondanks hebben we altijd, allemaal, continu gezegd: we doen niet alsof we met "tuig" alle boeren in Nederland bedoelen die opkomen voor hun zaak. Paternotte D66 0.11
3669 En met "reltuig" bedoelen we niet studenten die gewoon hun mening willen uiten. Paternotte D66 0.05
3670 Ik had het chic gevonden als mevrouw Van der Plas dat ook in haar betoog had gezegd, want ze gebruikte het woord "reltuig" continu. Paternotte D66 0.21
3671 We hebben op de beelden gezien wie het reltuig zijn. Van der Plas BBB 0.15
3672 Ik bedoel er ook niet mijn buurvrouw of achternicht mee. Van der Plas BBB 0.03
3676 Dan weten we ook over welke groepen het gaat, want we hebben allemaal gezien welk reltuig dat was. Van der Plas BBB 0.09
3677 Uiteraard gaat het niet over alle vreedzame demonstranten. Van der Plas BBB 0.08
3679 Het gaat natuurlijk ook over de rol van de universiteiten vandaag. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.03
3682 Zij gaf aan dat er een mars door de instituties moet komen. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.05
3688 Ja, er was een discussie over onder andere universiteiten en hogescholen. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.05
3689 De oproep was: er moet een mars door de instituties komen. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.03
3690 De woordvoerder van BBB was het daar volledig mee eens en verwees naar de Verenigde Staten. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.04
3693 Ik ga daar in tweede termijn op terugkomen, want ik heb dit even niet in het vizier. Van der Plas BBB 0.05
3697 Ter verduidelijking: het was een tweet van de woordvoerder van BBB vanochtend. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.04
3700 Het was een tweet van Claudia van Zanten, uw collega. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.03
3703 Daarom noem ik het hier bij dit debat over onderwijs. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.03
3704 Maar het is goed als u daar in de tweede termijn op terugkomt. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.03
3706 Ik hoop dat ze ons gerust kan stellen over wat daarmee bedoeld wordt. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.03
3709 Ik zat de hele dag in debatten, vanaf 9.00 uur vanochtend. Van der Plas BBB 0.04
3711 We weten dat er een wind van intimidatie en geweld raast door de Nederlandse universiteiten en hogescholen. Ergin DENK 80.7
3712 We weten dat studenten die opkomen voor de rechten van de Palestijnen worden geĂŻntimideerd. Ergin DENK 0.12
3713 We weten ook dat studenten in al die demonstraties en protesten die de afgelopen periode hebben plaatsgevonden, verwondingen hebben opgelopen. Ergin DENK 6.62
3718 Ze hebben er oogletsel aan overgehouden toen ze zich verzetten tegen het genocidale regime van Israël. Ergin DENK 24.38
3719 Ik zou aan mevrouw Van der Plas willen vragen waarom ze in heel haar verhaal en in al haar optredens van de afgelopen periode op geen enkele manier oog heeft gehad voor de studenten die dit allemaal hebben moeten meemaken. Ergin DENK 0.06
3720 Ik weet dat de politie altijd eerst de-escalerend werkt. Van der Plas BBB 0.04
3722 Die maakt afspraken, ook vaak bij de studentenprotesten. Van der Plas BBB 0.05
3723 Dan worden er een paar mensen aangewezen als aanspreekpunt voor de agenten die op dat moment ter plekke zijn. Van der Plas BBB 0.04
3724 Als het uit de hand dreigt te lopen, gaan ze in overleg. Van der Plas BBB 0.08
3726 Dan is het de bedoeling dat die mensen de demonstranten even rustig houden. Van der Plas BBB 0.03
3727 Als die de-escalatie niet werkt, gaat de politie optreden. Van der Plas BBB 0.04
3728 Ik weet ook dat er heel vaak eerst vorderingen worden gedaan om jezelf te verwijderen, opzij te stappen of achteruit te gaan. Van der Plas BBB 0.18
3733 Het is niet zo dat iemand op de grond zit bij de universiteit en er dan een agent aankomt die diegene keihard met een knuppel op het hoofd slaat en zegt: weg. Van der Plas BBB 0.49
3735 Zoals we hier ook zeggen, ligt het geweldsmonopolie bij de politie. Van der Plas BBB 0.1
3736 Als je niet voldoet aan vorderingen, als je zelfs ammoniak in het gezicht van een agente gooit, waardoor ze oogletsel heeft, als je met stenen gaat gooien of als je gewoon regelrechte vernieling pleegt — we hebben gezien welke chaos daar is ontstaan — dan kan het wel gebeuren dat je tikken krijgt. Van der Plas BBB 0.4
3739 Iemand die dat is overkomen en die vindt dat dat onrechtmatig is gebeurd, heeft in Nederland de kans om naar de politie te gaan en aangifte te doen. Van der Plas BBB 54.31
3740 Vervolgens gaat het Openbaar Ministerie bepalen of die aangifte ontvankelijk is en in behandeling wordt genomen. Van der Plas BBB 0.04
3741 Vervolgens spreekt een rechter zich uit over de vraag of dat onrechtmatig was of niet. Van der Plas BBB 0.05
3742 Ja, voorzitter, ik vind het heel vervelend dat mensen geslagen worden of gekneusde knieën of neuzen of weet ik veel wat hebben. Van der Plas BBB 0.1
3743 Maar ik leg wel het proces uit; ik leg wel uit hoe zoiets gaat. Van der Plas BBB 0.06
3745 Nogmaals, als je dat onrechtmatig vindt, doe dan aangifte en laat de rechter zich daarover uitspreken. Van der Plas BBB 0.14
3746 Dit is een heel lang antwoord over hoe de politie optreedt en welke rechtsbescherming mensen hebben. Ergin DENK 0.05
3748 Inderdaad, er is bij sommige demonstraties sprake geweest van overmatig politiegeweld. Ergin DENK 0.13
3749 Maar er zijn bijvoorbeeld ook groepen extreemrechtse lieden geweest die een demonstratie hebben verstoord, die met fakkels en met stokken op studenten hebben ingeslagen. Ergin DENK 0.1
3750 Maar er is ook de volgende situatie; toevallig kwam ik die vandaag tegen. Ergin DENK 0.03
3752 Ik ga mijn vraag opnieuw stellen, want ik sta niet toe dat mevrouw Van der Plas wegkomt met een procesantwoord. Ergin DENK 0.09
3753 Waarom heeft mevrouw Van der Plas geen oor en oog voor intimidatie van en geweld tegen mensen, in dit geval studenten, die opkomen voor de rechten van Palestijnen? Ergin DENK 0.07
3756 Voorzitter, het antwoord was ook langer dan 45 seconden. Ergin DENK 0.04
3759 Het antwoord was de vorige keer inderdaad ook iets te lang. voorzitter None 0.02
3760 Dus als we het allemaal ietsje korter doen, is dat beter. voorzitter None 0.03
3762 Ja, voorzitter, maar ik vind het wel belangrijk om een procesantwoord te geven, en wel om aan te geven dat hier niet de indruk moet bestaan dat de politie zomaar mensen wegknuppelt, zonder dat daar iets aan voorafgaat. Van der Plas BBB 0.04
3764 Vandaar dat wat langere antwoord, ook over de aangifte. Van der Plas BBB 0.08
3766 De rechter zal moeten bepalen of dat het geval is; wij zien dat. Van der Plas BBB 0.03
3768 Als mensen daartegen aangifte doen en de rechter bepaalt dat het overmatig politiegeweld was, dan zullen we dat zien. Van der Plas BBB 0.05
3769 Een Israëlische instantie of een universiteit die dreigt met juridische processen: ik begreep niet helemaal of het een universiteit was of een bedrijf. Van der Plas BBB 0.16
3774 Gisteren was er een heel heftige uitspraak van de rechter omdat een ngo, in dit geval Greenpeace, naar de rechter was gestapt. Van der Plas BBB 0.09
3775 Dat kunnen we allemaal vervelend vinden, maar mensen hebben dat recht wel. Van der Plas BBB 0.04
3778 Je kan zeggen dat je het niet leuk vindt, maar ja, gaan we dan zeggen "je mag niet naar de rechter"? Van der Plas BBB 0.04
3779 Dat lijkt me ingaan tegen de democratische rechtsstaat. Van der Plas BBB 0.03
3780 In de afgelopen periode heb ik een BBB gezien, een mevrouw Van der Plas gezien, die heel ver gaat als het gaat om maatregelen. Ergin DENK 0.06
3781 Cestmocro moest verboden worden, demonstraties moesten verboden worden. Ergin DENK 0.32
3782 Bijna iedereen die opkomt voor de rechten van de Palestijnen was voor mevrouw Van der Plas een probleem. Ergin DENK 0.22
3783 Dat mocht niet, dat kon niet, dat was allemaal schandalig, want alles was in de ogen van mevrouw Van der Plas antisemitisme. Ergin DENK 0.1
3784 Ik heb in dit debat twee keer geprobeerd aan mevrouw Van der Plas van de BBB te vragen waarom zij wegkijkt als het gaat om intimidatie van en geweld tegen mensen die opkomen voor Palestijnen. Ergin DENK 0.07
3788 Waarom is mevrouw Van der Plas heel eenzijdig als het gaat om rechten van Palestijnen? Ergin DENK 0.05
3789 Waarom kijkt en duikt zij met name eenzijdig weg als die mensen worden geĂŻntimideerd en te maken krijgen met geweld? Ergin DENK 0.07
3790 Ik heb nooit een voorstel ingediend om Cestmocro te verbieden. Van der Plas BBB 0.37
3791 Ik heb misschien ergens een keer gezegd dat het eigenlijk verboden zou moeten worden, maar in deze Kamer heb ik nĂşl voorstellen daartoe ingediend. Van der Plas BBB 0.1
3794 Volgens mij hebben we daar geen voorstellen ingediend om demonstraties te verbieden, dus dat is ook niet gezegd. Van der Plas BBB 0.55
3795 En wegkijken van geweld en intimidatie ... Nee, dat doe ik niet. Van der Plas BBB 0.03
3797 En ik vind ook dat er geen plek is voor geweld en intimidatie. Van der Plas BBB 0.06
3798 Over en weer niet, hè; ook groepen die daar komen rellen om demonstranten te bedreigen of te intimideren of wat dan ook. Van der Plas BBB 0.93
3800 Ik heb hier heel vaak gezegd, ook in heel veel andere debatten, dat geweld en intimidatie gewoon onacceptabel zijn. Van der Plas BBB 0.28
3801 Dus als de heer Ergin graag wil dat ik dat nog een keer zeg, ga ik dat nog een keer zeggen, zeker. Van der Plas BBB 0.03
3802 Maar nogmaals, als er wordt geduid op wat de heer Ergin dan "overmatig politiegeweld" noemt, dan heb ik daarvan aangeduid hoe dat proces in elkaar zit en dat onze politieagenten niet zomaar eventjes met een knuppel door een menigte gaan; daar gaat dan echt wel wat aan vooraf. Van der Plas BBB 0.05
3803 En ik heb altijd geleerd dat als een politieagent zegt "ga hier weg", je dan gewoon weggaat. Van der Plas BBB 0.16
3804 Heel simpel, dan kun je gewoon weggaan en gebeurt er niks. Van der Plas BBB 0.04
3807 Als er geen interrupties zijn, mag u ook weggaan van het spreekgestoelte. voorzitter None 0.03
3809 Ik geef nu het woord aan mevrouw Martens-America van de VVD. voorzitter None 0.04
3812 Onlineberichten van studiegenoten met daarin: "Vermoord alle zionisten!" Martens-America VVD 0.11
3813 Langs antisemitische posters om je universiteit in te komen. Martens-America VVD 98.89
3815 Aanschuiven in een werkgroep van een docent die diezelfde ochtend nog heeft lopen roepen boven een spandoek "there is no place for zionists here", of erger. Martens-America VVD 0.03
3816 Een docent die de uitspraken van Mohammed Khatib toejuicht, en hem zelfs uitnodigt. Martens-America VVD 0.1
3818 Je eigen foto's en gegevens terugzien in groepsapps. Martens-America VVD 66.23
3819 Jezelf uiteindelijk ziek melden omdat de sfeer dusdanig onveilig is. Martens-America VVD 0.04
3821 Bizarre en onacceptabele situaties, die vandaag nog aan de orde zijn aan onze universiteiten. Martens-America VVD 0.03
3822 En wij voeren dit debat een jaar na de eerste incidenten, maar eenieder die de afgelopen maanden door is gegaan met het voeren van gesprekken met docenten en studenten, weet dat dit recente incidenten zijn. Martens-America VVD 0.09
3823 Een groep voelt zich niet veilig, onvoldoende gehoord, niet welkom. Martens-America VVD 0.92
3825 Er is dus een groep studenten die blijkbaar onvoldoende in staat is om geopolitieke conflicten los te zien van iemands afkomst, religie of achternaam. Martens-America VVD 70.57
3826 Ik ken de minister inmiddels een beetje en ik verwacht een begripvol antwoord, zalvende en verbindende woorden. Martens-America VVD 0.06
3828 Ik spreek vanaf deze plek alvast de hoop uit dat we vandaag over kunnen gaan tot daadwerkelijke, concrete oplossingen. Martens-America VVD 0.03
3829 Het is wat de VVD betreft tijd om te gaan doen wat we wél kunnen. Martens-America VVD 0.03
3830 Dat de definitie van inclusiviteit niet langer voortkomt uit een exclusief wereldbeeld. Martens-America VVD 0.05
3831 Dat er ook verontwaardiging ontstaat wanneer het het veiligheidsgevoel van Joodse en ook Israëlische studenten betreft. Martens-America VVD 0.26
3832 Dat wetenschappelijke vrijheid met hand en tand wordt verdedigd, ook wanneer de studentenaantallen anders lijken te vragen. Martens-America VVD 0.08
3833 Wanneer de universiteiten van mening zijn dat iemand als Khatib niet te weren is onder de mantel van academische vrijheid, dan mis ik standvastigheid. Martens-America VVD 0.05
3834 Want het verheerlijken van geweld is geen onderdeel van academische vrijheid. Martens-America VVD 0.1
3835 Het intimideren van academici met een wereldbeeld dat jou niet aanstaat, schaadt academische vrijheid. Martens-America VVD 8.24
3838 Dus vanaf deze plek: waarom heeft de minister ervoor gekozen om zich hier niet over uit te laten? Martens-America VVD 0.04
3839 Klopt het dus dat de minister deze vorm van geweldverheerlijking schaart onder de noemer "academische vrijheid"? Martens-America VVD 0.07
3841 We hebben ons systeem zo ingericht dat de politiek op afstand staat van onderwijsinstellingen. Martens-America VVD 0.07
3843 Maar wanneer bestuurders blijkbaar een jaar na dato nog steeds niet in staat blijken te zijn om volledige en veilige toegang te creëren, is er dus meer nodig. Martens-America VVD 0.04
3844 Blijkbaar, tot mijn spijt, slagen universiteiten, diversityofficers en deze minister er niet in om te zorgen dat iedereen vrij en veilig is op onze universiteiten. Martens-America VVD 0.09
3845 Dan is er Ăłf onwil Ăłf deze minister heeft de instrumenten niet om daar iets aan te doen. Martens-America VVD 0.03
3846 Dan mijn vraag: als de minister die instrumenten niet heeft, waarom is er dan geen verzoek naar de Kamer gekomen om te zorgen dat hij deze instrumenten wel krijgt? Martens-America VVD 0.36
3847 Maar wat ik al concludeerde, en niet anders kan, na alle gesprekken met studenten en docenten de afgelopen weken, is dat de onveiligheid van deze toch al marginale groep studenten te vaak als niet-prioriteit wordt gezien of wordt genegeerd. Martens-America VVD 0.2
3848 Ik ga geen namen of instellingen noemen, maar blijkbaar kent ons systeem geen beschermingsmechanisme. Martens-America VVD 0.29
3850 Het lijkt de VVD dan ook goed om te kijken of we een externe organisatie controle kunnen gaan laten houden op de veiligheid wanneer deze zakt onder een acceptabel niveau. Martens-America VVD 0.06
3854 Vorig jaar heeft deze Kamer een motie aangenomen van de VVD waarin de minister wordt gevraagd ons op de hoogte te brengen bij niet-veilige incidenten. Martens-America VVD 0.13
3857 Wij zouden deze zomer een brief krijgen waarin wij op de hoogte worden gebracht van hoe de minister ons periodiek op de hoogte zou houden — voorzitter, ik ga naar mijn laatste pagina — maar waar is de brief? Martens-America VVD 0.25
3858 Mag ik hieruit dan ook concluderen dat de minister dus van mening is dat er geen enkel incident was dat moest worden gemeld aan de Kamer, dat dus iedereen vrij en veilig naar de universiteit kon? Martens-America VVD 1.09
3859 Kan de minister garanderen dat de rellen die vorig jaar hebben plaatsgevonden niet nog een keer kunnen gebeuren? Martens-America VVD 0.06
3860 Is hij er gerust op dat instellingen in staat zijn om dit op te lossen? Martens-America VVD 0.06
3863 Er is één gremium dat zich structureel bezighoudt met de veiligheid op universiteiten; dat is het integraal veiligheidsoverleg. Martens-America VVD 0.05
3865 Ik ben benieuwd hoe de minister hiernaar kijkt en of dat wel zo verstandig is. Martens-America VVD 0.04
3867 Ook u was een tikkeltje over de tijd, maar dat weerhoudt de heer Paternotte er niet van om een interruptie op uw betoog te doen. voorzitter None 0.06
3868 Er zijn veel dingen die mevrouw Martens zegt waar ik het natuurlijk mee eens ben, maar ze is ook wel snoei- en snoeihard over deze minister en over wat voor taak hij hierin heeft laten liggen, om het zo maar even neer te leggen. Paternotte D66 0.08
3869 Ik heb wel een vraag, want u heeft het over een externe organisatie die er toezicht op gaat houden. Paternotte D66 0.06
3871 De heer Eerdmans vroeg net, wat ik wel heel goed snapte: moeten we niet zorgen dat die mensen die echt vernielingen hebben aangericht, die relschoppers, die daar met bivakmutsen door de universiteit liepen, worden vervolgd en veroordeeld? Paternotte D66 0.05
3872 De minister van Justitie is hier niet bij, maar ik vraag de collega van de VVD: heeft hij daar niet óók een rol in? Paternotte D66 0.07
3874 Er zitten hier namelijk allemaal mensen op de tribune die meekijken en die al een jaar intimidatie ervaren. Martens-America VVD 0.19
3876 Ik ken de heer Paternotte als iemand die altijd een voorvechter is van ook die soms ongrijpbare sociale veiligheid. Martens-America VVD 0.05
3877 Dit is nou net zo'n punt dat extreem gevaarlijk is voor de toegankelijkheid van ons wetenschappelijk onderwijs. Martens-America VVD 0.14
3879 Als de heer Paternotte een alternatief heeft, sta ik daar oprecht voor open. Martens-America VVD 0.03
3881 of vo onder een bepaalde grens zakt, hebben wij een instrument om in te grijpen. Martens-America VVD 0.1
3882 Waarom kunnen we niet, wanneer onderwijsinstellingen en deze minister blijkbaar niet in staat zijn om te zorgen dat iedereen vrije toegang heeft, met z'n allen kijken wat onze ondergrens is en wie er dan ingrijpt? Martens-America VVD 0.08
3883 Op dit moment hebben wij namelijk geen enkel mandaat om er iets aan te doen. Martens-America VVD 1.2
3884 Ik wil me als politica niet gaan bemoeien met elke individuele school of universiteit, want dat lijkt me een ongezonde weg om te bewandelen. Martens-America VVD 0.04
3886 Sociale veiligheid is volgens mij inderdaad waar de inspectie op wordt ingezet in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Paternotte D66 0.38
3887 Dat is zeker het geval bij onveiligheid in de zin van of je wel in een werkgroep kunt komen, of als je een e-mail krijgt met: je moet vandaag heel erg opletten voor je eigen veiligheid. Paternotte D66 0.03
3889 Dat zijn vragen die met sociale veiligheid te maken hebben. Paternotte D66 0.08
3890 We hebben ook mensen gezien die keihard de wet hebben overtreden. Paternotte D66 0.28
3893 Ik vind het belangrijk om te zeggen dat het een kleine minderheid is, maar ik vind het wel heel belangrijk dat die mensen worden aangepakt. Paternotte D66 0.07
3894 Hoe verklaart mevrouw Martens het dan — we hebben hier geen debat met de minister van Justitie — dat er nog geen enkele vervolging of veroordeling heeft plaatsgevonden? Paternotte D66 22.22
3895 Dat kunnen we toch niet aan deze minister wijten, hoop ik. Paternotte D66 0.03
3897 Ik merk dat de heer Paternotte iets zoekt wat ik niet in mijn bijdrage heb genoemd, omdat mijn collega dat gisteren bij het demodebat heeft gedaan. Martens-America VVD 0.05
3898 Ik probeer daadwerkelijk dit debat zuiver te houden en te kijken naar de systeemverantwoordelijkheden van deze minister. Martens-America VVD 0.03
3899 Volgens mij zijn dat de vrije en veilige toegang tot de universiteiten en binnen de universiteiten. Martens-America VVD 0.03
3900 Ik ben heel blij dat de heer Paternotte de inspectie en alle andere organen die we hebben, noemt. Martens-America VVD 0.14
3901 Ik breng hem heel graag in contact met de tien mensen die ik afgelopen maandag heb gesproken. Martens-America VVD 0.04
3902 Zij hebben mij verteld over het niet reageren van de vertrouwenspersonen wanneer het gaat over antisemitisme en over raden van bestuur die terugsturen: laten we dit maar mondeling bespreken in plaats van via e-mail. Martens-America VVD 0.09
3904 Er is een hele grote groep studenten die zich niet vrij en veilig voelt, of nog erger: die niet gaat, omdat ze niet veilig zijn. Martens-America VVD 16.92
3905 De heer Paternotte daagt mij nu uit om het te hebben over arrestaties. Martens-America VVD 0.03
3907 Ik wil dit podium vandaag gebruiken om ervoor te zorgen dat iedereen die vandaag thuiszit, morgen weer terug naar de universiteit gaat. Martens-America VVD 0.03
3908 Ik krijg hier allerlei verwijten dat ik de sociale veiligheid niet serieus neem. Paternotte D66 0.04
3911 Ik vind het toch vreemd dat mevrouw Martens daar behoorlijk agressief … Nee, "agressief" wil ik het niet noemen, maar ze doet behoorlijk alsof ik dat niet belangrijk vind. Paternotte D66 0.04
3912 Ik was gisteren niet bij het debat over het demonstratierecht, want ik had allerlei andere debatten. Paternotte D66 0.06
3913 Ik weet niet of de mensen op de tribune dat allemaal hebben gevolgd, maar mijn vraag is wat de inzet van de VVD dan is ten aanzien van dat reltuig, waar ik net ook twee andere sprekers over heb gehoord, voor wie dit debat daar blijkbaar ook over gaat. Paternotte D66 0.1
3915 Als mevrouw Martens daar nu niet op wil ingaan omdat ze het over andere dingen wil hebben, vind ik dat prima, maar ja, ik vraag gewoon naar het standpunt van de VVD. Paternotte D66 0.04
3916 Ik denk dat veel mensen dat best interessant vinden. Paternotte D66 0.03
3918 Het is natuurlijk altijd mooi als een man aan de interruptiemicrofoon, en dan specifiek van D66, mij ervan beticht dat de toon waarop ik een emotioneel debat voer, niet juist is. Martens-America VVD 0.03
3921 Het laat ook zien dat het een emotioneel onderwerp is. Martens-America VVD 0.03
3922 Ik wil graag voorkomen dat we in elkaars bijdragen dingen gaan zoeken om elkaar mee voor het blok te zetten. Martens-America VVD 0.03
3925 Ik hoop dat wij elkaar aan de interruptiemicrofoon vinden om de minister te vragen wat hij wel kan doen. Martens-America VVD 0.03
3926 De heer Paternotte vroeg wat ik vind van relschoppers bij demo's. Martens-America VVD 0.05
3931 Het moge dus duidelijk zijn wat de VVD daarvan vindt. Martens-America VVD 0.04
3932 Ik hoop dat iedereen die daar de wet heeft overtreden, daar verantwoordelijk voor wordt gehouden. Martens-America VVD 0.03
3933 Ik hoop dat ze allemaal gaan bijdragen aan het vergoeden van de 4,1 miljoen schade die we hebben geleden. Martens-America VVD 0.33
3936 Dan geef ik het woord aan de heer Ergin van de DENK-fractie. voorzitter None 0.04
3937 Beter gezegd: van de fractie van DENK, want jullie denken ook in de fractie. voorzitter None 0.04
3938 Voorzitter, wij denken altijd; dat weet u. Voorzitter. Ergin DENK 0.07
3939 Er raast een wind van intimidatie en geweld over Nederlandse hogescholen en universiteiten. Ergin DENK 82.26
3941 Ze worden geĂŻntimideerd als ze opkomen voor de rechten van Palestijnen, zich verzetten tegen genocide en niet meer willen dat de universiteit bijdraagt aan apartheid en bezetting. Ergin DENK 0.25
3942 Het dragen van een kaffiya, een symbool van vrijheid, betekent voor hen dat ze hinderlijk gevolgd worden door beveiligers en zelfs worden afgeluisterd. Ergin DENK 0.42
3943 Als ze tijdens het studeren even van hun plek gaan, graaien beveiligers in hun tassen. Ergin DENK 3.35
3944 Zodra studenten zich verzetten tegen het criminele regime in Israël en daarbij soms de grenzen opzoeken, worden ze hardhandig aangepakt. Ergin DENK 99.39
3945 Ze betalen een hoge prijs voor hun protest: verwondingen, gekneusde ribben, bloedingen, hersenschuddingen, scheuren in hun schedeldak, oogletsel. Ergin DENK 5.14
3946 En dat allemaal omdat ze van de Nederlandse regering eisen dat die niet meer achter de regering van Netanyahu aanhuppelt en niet de kaken stijf op elkaar houdt als er misdaden tegen de menselijkheid worden gepleegd. Ergin DENK 0.14
3948 Als je een debat met DENK voert en zegt dat de aarde rond is, zegt DENK: de aarde is plat. Eerdmans JA21 1.52
3949 Als je zegt dat onze stoelen blauw zijn, zegt DENK: nee, ze zijn rood. Eerdmans JA21 0.06
3950 Het verdraaien van de werkelijkheid zou een eufemisme hiervoor zijn. Eerdmans JA21 0.03
3952 Daar is alle ruimte voor gegeven, maar die zijn uit de hand gelopen. Eerdmans JA21 0.02
3954 Hoe kan DENK dan volhouden dat het probleem zit bij mensen die pro-Gaza of pro-Palestina — maakt niet uit — zijn? Eerdmans JA21 0.06
3955 Erkent hij dat het probleem misschien ook wel zit bij studenten met een Joods-Israëlische achtergrond? Eerdmans JA21 0.05
3957 Als het gaat om de studenten over en weer en om de huidige situatie in het Midden-Oosten, vind ik het belangrijk dat we bij de feiten blijven. Ergin DENK 0.03
3958 Feit is dat mensen opkomen voor de rechten van de Palestijnen. Ergin DENK 0.12
3959 Feit is dat mensen weigeren stil te staan bij het uitmoorden van 50.000 Palestijnen en de meer dan 110.000 gewonden die gevallen zijn. Ergin DENK 41.12
3960 De voorbeelden die ik net noemde, wil ik opnieuw noemen. Ergin DENK 0.03
3961 De studenten die opkomen voor de rechten van Palestijnen, betalen een hoge prijs: verwondingen, gekneusde ribben, bloedingen, hersenschuddingen, scheuren in hun schedeldak, oogletsel. Ergin DENK 56.57
3962 Volgens mij is het ook belangrijk dat wij hier in dit huis zeggen waar het op staat en de problemen benoemen zoals ze zijn. Ergin DENK 0.03
3963 Dit is allemaal gebaseerd op rapporten en onderzoeken, en volgens mij betalen studenten die opkomen voor de rechten van de Palestijnen een enorm hoge prijs. Ergin DENK 0.4
3965 Universiteiten geven alle ruimte aan pro-Palestinademonstraties. Eerdmans JA21 0.05
3966 Er wordt zelfs een prediker, die we niet willen hebben, toch online uitgenodigd bij de Radboud. Eerdmans JA21 0.07
3967 Vandaag maakten studenten van de Radboud Universiteit bekend dat ze zich absoluut niet veilig voelen; nog steeds niet. Eerdmans JA21 6.34
3968 En dat terwijl de een na de andere pro-Palestinademonstratie wordt gehouden bij universiteiten. Eerdmans JA21 0.08
3970 De een na de ander wordt uitgenodigd om een lezing te houden met maar één ding: pro-Palestina, anti-Israël. Eerdmans JA21 0.05
3971 Hoezo onveiligheid voor mensen die de Palestijnse zaak aanhangen? Eerdmans JA21 0.05
3973 Er is denk ik niet alleen heel weinig ruimte voor pro-Israël demonstraties. Eerdmans JA21 0.29
3974 Sterker nog, als je wordt herkend als Joodse student, dan heb je op menig universiteit al een probleem. Eerdmans JA21 0.04
3975 Daar zit de onveiligheid en daar zit momenteel de grootste zorg. Eerdmans JA21 0.02
3977 De discussie met DENK gaat over waar je de meeste problemen mee hebt: heb je een keppeltje of een hoofddoekje op? Eerdmans JA21 0.12
3978 Nou, ik heb niet de indruk dat er heel veel mensen met een hoofdoekje in Rotterdam-West achterna worden gezeten. Eerdmans JA21 0.03
3979 Maar als je in Rotterdam-West met een keppeltje gaat lopen, heb je echt wel een probleem. Eerdmans JA21 0.05
3980 Ik vind dus dat DENK constant de zaken uit zijn verband haalt en verkeerd presenteert, en dat is schadelijk. Eerdmans JA21 0.04
3981 Ik zie deze interruptie als een oproep om meer voorbeelden te geven, en dat ga ik graag doen. Ergin DENK 0.02
3983 Ik heb net een aantal voorbeelden gegeven waarbij studenten een hoge fysieke, lichamelijke prijs betalen voor een protest. Ergin DENK 2.57
3984 Maar we zien ook in het gewijzigde reglement, dat studenten die opkomen voor de rechten van de Palestijnen harder aangepakt kunnen worden en van hun studie kunnen worden getrapt. Ergin DENK 0.31
3985 We zien dat studenten, even los van of ze wel of niet demonstreren en los van of ze wel of niet met een keffiyeh naar school gaan, soms geen toegang meer krijgen tot een schoolgebouw. Ergin DENK 2.27
3986 Dat is toch ook onveiligheid, of op z'n minst een gevoel daarvan? Ergin DENK 0.03
3987 Dat is toch ook iets wat we in dit debat moeten kunnen benoemen en waarover we het gesprek moeten kunnen voeren? Ergin DENK 0.04
3991 Als er mensen zijn die geweld gebruiken, keur ik dat in alle gevallen af. Ergin DENK 0.04
3992 We moeten hier het debat niet voeren op basis van wat het rechterdeel van dit huis wil, waarbij alles, alle voorbeelden, als het gaat om het opkomen voor de rechten van Palestijnen, wordt geproblematiseerd. Ergin DENK 0.04
3995 Kort, meneer Eerdmans, want u was net heel lang aan het woord, dus iets korter dan de vorige interruptie. voorzitter None 0.04
3998 Ik heb het gehad over uitspraken als "fuck Israël". Eerdmans JA21 0.03
4001 63% van de Israëlisch-Joodse studenten zegt: ik voel me onveilig. Eerdmans JA21 99.95
4002 16% meldt openlijke vijandigheid vanwege hun Joodse identiteit. Eerdmans JA21 99.96
4003 Heeft de heer Ergin ook een dergelijk onderzoek van islamitische of Palestijnse studenten? Eerdmans JA21 0.06
4006 Ik weet vanuit mijn bescheiden tijd hier in de Kamer dat het heel lastig is om verschillende onderzoeken met elkaar te vergelijken. Ergin DENK 0.04
4007 Dus ik heb hier geen percentage voorhanden zoals de heer Eerdmans noemt. Ergin DENK 0.05
4010 Ik heb een paar pagina's aan voorbeelden gekregen, bijvoorbeeld van studenten die opkomen voor de rechten van de Palestijnen. Ergin DENK 0.05
4011 Ik noem academici die opkomen voor de rechten van Palestijnen en op tv hun professionele duiding geven van wat er gebeurt in Israël, van wat er gebeurt in Palestina en van wat er gebeurt in Gaza. Ergin DENK 0.08
4013 Ik gaf net in debat met mevrouw Van der Plas het voorbeeld van een buitenlands instituut, volgens mij de Hebrew University, maar in ieder geval een universiteit uit Israël, dat onze instituties hier bedreigt. Ergin DENK 0.07
4015 Daar kunt u mooi een percentage aan koppelen, maar die voorbeelden zijn in dit debat in dit huis onderbelicht en ik kies ervoor, en zal dat altijd blijven doen, om ook die signalen hier in dit huis te benoemen. Ergin DENK 0.07
4019 Het is dus totaal niet gestaafd en daar hou ik niet van. Eerdmans JA21 0.03
4020 Ik vind het debatwaardig als je ook eerlijk zegt wat je cijfers zijn. Eerdmans JA21 0.03
4023 Dit is een probleem en dat hebben we nu aangetoond. Eerdmans JA21 0.18
4024 Ik vind het dus ook heel teleurstellend dat dit niet ook erkend wordt. Eerdmans JA21 0.05
4025 Zeg dan in ieder geval tegen mij: "Eerdmans, oké, daar heb jij een punt. Eerdmans JA21 0.08
4026 Veel studenten met een Joodse identiteit voelen zich niet veilig. Eerdmans JA21 99.16
4028 Kan ik aannemen dat DENK het wel een probleem vindt dat 63% van die studenten zich onveilig voelt? Eerdmans JA21 29.07
4030 Ik kijk even naar het eerste deel van uw interruptie. Ergin DENK 0.03
4031 Ik wil kort reageren, maar de interrupties zijn best wel lang en die vragen om uitleg. Ergin DENK 0.03
4032 Nee, er was één interruptie lang en daarna waren ze prima kort. voorzitter None 0.06
4036 We kunnen deze zaal vullen met voorbeelden van studenten die opkomen voor de rechten van Palestijnen en zich geĂŻntimideerd voelen. Ergin DENK 0.08
4038 Dat ging over fysieke veiligheid en de hoge prijs die pro-Palestijnse studenten betalen voor hun verzet tegen genocide. Ergin DENK 0.27
4040 Ik ontken ook niet dat er studenten zijn die zich niet geĂŻntimideerd voelen. Ergin DENK 0.17
4042 Maar de heer Eerdmans kijkt alleen maar naar voorbeelden en trekt die uit zijn verband. Ergin DENK 0.22
4044 Ik weiger ook om te fungeren als de grammofoonplaat van de heer Eerdmans, waarbij hij hier stellingen poneert, mij in een hoek drijft en ik maar moet reageren op zijn stellingen. Ergin DENK 0.04
4045 Dat kunnen alle andere sprekers hier ook doen, maar ik weiger om daaraan mee te doen. Ergin DENK 0.18
4050 Het was eerst meneer Ceder, dan mevrouw Van der Plas en dan mevrouw Martens. voorzitter None 0.04
4052 Sinds ik in de Kamer ben, is er volgens mij geen partij in de Kamer die zo veel uitspraken heeft gedaan en zo veel moties heeft ingediend om discriminatie tegen te gaan en de gelijkheid in Nederland te bevorderen als DENK. Ceder ChristenUnie 56.37
4054 Maar ik merk in dit debat, ook in de antwoorden op de heer Eerdmans, het volgende. Ceder ChristenUnie 0.09
4055 Er is sprake van onveiligheid en ongelijke behandeling op scholen. Ceder ChristenUnie 0.16
4056 Joodse studenten, of ze zich nou wel of niet uitspreken, voelen zich onveilig. Ceder ChristenUnie 99.77
4058 Er moeten evenementen geannuleerd worden vanwege veiligheidsdreigingen zonder dat er een prikkel was. Ceder ChristenUnie 5.78
4059 Als mijn collega gevraagd wordt zich daarover uit te spreken, dan hoor ik hem wegduiken en dat vind ik jammer. Ceder ChristenUnie 0.04
4060 Dat vind ik jammer voor een partij die volgens mij haar bestaansrecht heeft ontleend aan het willen bevorderen van gelijkheid. Ceder ChristenUnie 0.04
4062 Ik wil het even los zien van de groep die u noemt, de demonstranten. Ceder ChristenUnie 0.03
4065 Maar mag ik van u horen wat u vindt dat wij moeten doen om de veiligheid van Joodse, niet eens Israëlische, maar Joodse Nederlanders in Nederland, veilig te houden? Ceder ChristenUnie 0.07
4066 Ze geven namelijk aan dat ze zich niet veilig voelen en rekenen ook op parlementariërs zoals u. Ceder ChristenUnie 0.09
4069 Aan de ene kant zie ik een toenadering van de heer Ceder wat betreft de vraag hoe we deze situatie gaan oplossen. Ergin DENK 0.05
4070 Volgens mij hebben wij in ons rechtssysteem, in onze rechtsstaat, alle nodige instituties, de politie, het OM, om ervoor te zorgen dat mensen die zich onveilig voelen veiligheid kunnen krijgen. Ergin DENK 0.26
4071 Volgens mij proberen de universiteiten daar ook, niet altijd in goede zin naar mijn mening, aan bij te dragen. Ergin DENK 0.02
4073 Ik heb die vraag niet op die manier gehoord, maar als de vraag is of wij het verwerpelijk vinden dat mensen aangesproken worden op hun achtergrond, wat die ook mag zijn, culturele achtergrond, religieuze achtergrond, dan is voor mij het antwoord daarop heel duidelijk: dat werp ik verre van me. Ergin DENK 0.06
4074 Dat vind ik fijn om te horen, maar DENK poneert nu een afstand, een distantie. Ceder ChristenUnie 0.06
4075 Wanneer het gaat over een groep mensen in Nederland die zich uitgesloten voelt, bedreigd voelt, zegt u: we hebben de instituties al op hun plaats. Ceder ChristenUnie 0.05
4077 DENK is altijd de eerste, tijdens het vragenuur, bij de regeling van werkzaamheden, die, als er een krantenartikel is, een debat wil, omdat juist de instituten volgens DENK onvoldoende zijn. Ceder ChristenUnie 0.08
4078 Maar ik proef — en dat wil ik checken — dat DENK als het gaat om de veiligheid van Joodse studenten in Nederland zegt: daar hebben we al instituties voor, dus concreet kunnen we niet verder gaan dan verwijzen naar de geijkte wegen. Ceder ChristenUnie 0.13
4079 Ik heb nog nooit zo'n formeel antwoord gehoord van DENK. Ceder ChristenUnie 0.83
4080 Mijn vraag is nogmaals wat de voorstellen van DENK zijn ten aanzien van Joodse studenten in Nederland. Ceder ChristenUnie 0.07
4081 Of vinden zij in het algemeen, als het gaat om onveiligheid, dat Nederland af is en dat de instituties gewoon hun werk moeten doen? Ceder ChristenUnie 0.05
4082 Ik merk in heel veel opzichten dat we in onze rechtsstaat wel de nodige instituties hebben. Ergin DENK 0.04
4083 De vraag is of die instituties ook effectief bezig zijn. Ergin DENK 0.03
4084 Wat wij als DENK zijnde altijd doen, is die instituties versterken. Ergin DENK 0.03
4085 Voor het aanpakken van antisemitisme in Nederland zie ik de ChristenUnie heel veel voorstellen doen. Ergin DENK 0.1
4088 Als wij moties indienen om discriminatie op basis van andere gronden aan te pakken, zie ik die steun niet. Ergin DENK 0.04
4089 Desondanks steunen wij alle eerlijke voorstellen om antisemitisme aan te pakken. Ergin DENK 0.09
4090 Volgens mij hebben we de aanpak van discriminatie op meerdere manieren naar buiten gebracht. Ergin DENK 0.11
4092 Je moet ervoor zorgen dat de straffen zwaarder worden. Ergin DENK 0.05
4094 Je moet ervoor zorgen dat mensen die dat niet durven zich toch melden en de meldingsbereidheid bevorderen. Ergin DENK 0.05
4095 En je moet er inderdaad voor zorgen dat er vanuit dit huis en vanuit de minister soms grenzen worden getrokken. Ergin DENK 0.04
4096 Als mensen aangesproken worden op basis van hun culturele, religieuze of etnische achtergrond, dan verwerpen wij dat. Ergin DENK 0.03
4097 Ik verwerp dat persoonlijk en verwacht van de minister dat hij zich hierover uitspreekt. Ergin DENK 0.03
4098 We hoorden net dat hij eigenaar is van het stelsel. Ergin DENK 0.08
4099 Volgens mij kunnen we met deze ketenaanpak alle vormen van discriminatie aanpakken, inclusief antisemitisme. Ergin DENK 0.06
4100 Meneer Ceder, van mij mag u interrumperen, maar alstublieft wat korter dan de vorige twee. voorzitter None 0.03
4105 Wat kunnen Joodse of Israëlische studenten die niets verkeerds hebben gedaan en die hier willen studeren van DENK verwachten? Ceder ChristenUnie 0.08
4109 Ik verwacht dan ook dat DENK een toontje lager gaat zingen als het gaat om discriminatie en onveiligheid ten aanzien van alle bevolkingsgroepen. Ceder ChristenUnie 0.04
4112 Ook Joodse en Israëlische studenten verdienen steun en verdienen het om veilig aan universiteiten te kunnen studeren. Ceder ChristenUnie 52.82
4113 Ik bepaal zelf op welke toon ik praat, over welk onderwerp en op welk moment. Ergin DENK 0.24
4114 Volgens mij heb ik het standpunt van DENK over discriminatie op basis van welke grond dan ook heel duidelijk gemaakt. Ergin DENK 0.03
4118 De heer Ergin zei dat studenten de toegang bij universiteiten wordt ontzegd, alleen omdat ze een kaffiya om hebben. Van der Plas BBB 0.32
4120 Dat weten de heer Markuszower en de oudere mensen onder ons ook nog wel. Van der Plas BBB 0.05
4122 Wordt hun de toegang ontzegd omdat ze die sjaal om hebben, of wordt hun de toegang ontzegd omdat ze geen student zijn? Van der Plas BBB 0.06
4123 Ik kan me voorstellen dat je zegt: u studeert hier helemaal niet. Van der Plas BBB 0.07
4124 Mensen hebben een studentenpas en een identificatieplicht. Van der Plas BBB 0.14
4126 Heeft de heer Ergin er een onderbouwing voor dat het echt alleen maar om die sjaal gaat, terwijl ze daar wel studeren? Van der Plas BBB 0.07
4128 Dit zijn allemaal voorbeelden van studenten die op diverse hogescholen en universiteiten zitten en die hebben gemeld, bijvoorbeeld bij de Landelijke Studentenvakbond, dat zij anders worden behandeld omdat ze een kaffiya om hebben tijdens het college. Ergin DENK 0.14
4129 Dat staat even los van de vraag of ze wel of niet demonstreren. Ergin DENK 0.14
4132 Het lijkt mij heel raar dat een school of universiteit een student de toegang ontzegt, alleen maar omdat hij een bepaalde sjaal om heeft. Van der Plas BBB 0.24
4133 In dat geval zou ik als student meteen aangifte doen of een klacht indienen. Van der Plas BBB 0.06
4135 Het zou kunnen dat diegene geen student is en dat daarom de toegang wordt ontzegd. Van der Plas BBB 0.07
4136 Ik zou daar wel wat onderbouwing bij willen, omdat we hier een helder debat moeten voeren. Van der Plas BBB 0.03
4137 De heer Ergin zegt ook dat de universiteit in Jerusalem de universiteiten hier bedreigt. Van der Plas BBB 0.18
4140 Dat is echt bedreigen, maar dreigen met een proces dat als er banden worden verbroken, er naar de rechter wordt gestapt, vind ik geen dreigen. Van der Plas BBB 0.02
4143 We hebben te maken met een situatie waarbij een instituut uit het buitenland een instituut in Nederland bedreigt. Ergin DENK 0.18
4144 En dat is niet zomaar een instituut, het is niet zomaar een vereniging of een stichting, maar het is een instituut dat een belangrijke positie heeft in ons onderwijsstelsel. Ergin DENK 0.13
4145 In alle andere debatten zou mevrouw Van der Plas vooraan staan en zeggen: dat is buitenlandse inmenging, een buitenlands instituut of een buitenlandse regering en die moeten hun handen afhouden van onze instituties. Ergin DENK 0.05
4149 In mijn wereld kan iemand naar de rechter wil stappen, ook al is dat een buitenlands bedrijf of instituut. Van der Plas BBB 0.15
4150 Dan zal het OM zeggen dat dat hier niet kan en dat ze dat in hun eigen land moeten doen. Van der Plas BBB 0.08
4152 De heer Ergin doet het, ook in zijn bewoordingen, voorkomen als een bedreiging. Van der Plas BBB 0.05
4154 Dat is iets met fysiek geweld: ik ga jou doodmaken. Van der Plas BBB 0.03
4155 Of: als jullie niet doen wat ik zeg, ga ik jullie kapotmaken. Van der Plas BBB 0.03
4159 In mijn interruptie had ik het heel duidelijk over juridische dreigingen. Ergin DENK 0.03
4160 Ik roep mevrouw Van der Plas op om de Handelingen terug te lezen. Ergin DENK 0.03
4161 Maar ik wil wel antwoord geven op deze vraag, want ik vind het een belangrijke vraag. Ergin DENK 0.02
4162 Het punt dat ik wil maken, is dat een instituut uit het buitenland druk uitoefent op en juridische dreigementen uit richting onze instituten in Nederland. Ergin DENK 0.04
4163 De directeur van het instituut, de heer Jan Willem Duyvendak, spreekt van intimidatie. Ergin DENK 0.08
4164 Hij zegt: we zijn bezig met het verbreken van institutionele banden met organisaties die, direct of indirect, betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen. Ergin DENK 0.07
4165 En: wij doen dat niet richting de mensen omdat zij een Joodse achtergrond hebben. Ergin DENK 0.54
4166 Nee, dat doen wij richting organisaties die institutionele banden hebben met, in dit geval, de criminele regering van Netanyahu. Ergin DENK 0.12
4167 Dit is een pikant voorbeeld van buitenlandse inmenging. Ergin DENK 0.03
4168 In dit huis moeten we toch kunnen benoemen dat er vanuit het buitenland druk wordt uitgeoefend op instituten die in dit land belangrijk zijn en die onderdeel uitmaken van ons onderwijsstelsel? Ergin DENK 0.07
4169 We kunnen dan toch niet doen alsof dat zomaar iets is? Ergin DENK 0.05
4171 Daar moet ik toch de minister of mevrouw Van der Plas op kunnen bevragen? Ergin DENK 0.04
4172 Meneer Ergin, niemand zegt dat u dat niet mag zeggen. voorzitter None 0.25
4173 U zegt steeds: dat moeten we toch kunnen benoemen, alsof u het niet kan benoemen. voorzitter None 0.05
4174 Maar iedereen laat het u benoemen, er zijn alleen wat interrupties. voorzitter None 0.34
4175 Dat wil ik, ook voor de Handelingen, wel even gezegd hebben. voorzitter None 0.02
4176 Volgens mij ben ik niet in debat met u, voorzitter. Ergin DENK 0.03
4178 We horen het hier de hele dag in talloze debatten: benoemen. Ergin DENK 0.06
4182 Ik stel vast dat iedereen hier tot nu toe alles heeft kunnen benoemen wat hij of zij wil, maar dat we ook ruimte geven aan interrupties als iemand het niet eens is met wat er wordt benoemd. voorzitter None 0.17
4183 Het is goed om dat duidelijk te maken, ook aan de mensen die luisteren, want het leek er net even op dat iemand u niet de ruimte zou geven om iets te benoemen. voorzitter None 0.02
4190 Voorzitter, u bent niet in debat met de Kamerleden, maar de voorzitter bewaakt wel de orde van de vergadering. Van der Plas BBB 0.07
4192 Ik wil nog even een vraag stellen over wat de heer Ergin zei, namelijk dat studenten worden mishandeld, alleen maar omdat ze opkomen voor Palestijnen. Van der Plas BBB 0.14
4196 Daar zou ik graag iets over horen, want als dat het geval is, is onze democratische rechtsstaat in gevaar. Van der Plas BBB 0.04
4197 Als iemand alleen maar omdat hij een boer is of alleen maar omdat hij voor Gaza wil opkomen, wordt mishandeld door de politie, dan moeten we daar wel bewijs voor hebben. Van der Plas BBB 0.12
4198 In mijn beleving is dat overigens nog nooit gebeurd. Van der Plas BBB 0.95
4199 We moeten daar dan wel bewijs van hebben, want dat is een ernstige zaak. Van der Plas BBB 0.03
4201 We hebben gezien dat er bij diverse demonstraties en protesten sprake was van geweld richting de studenten die opkomen voor de rechten van Palestijnen. Ergin DENK 0.14
4202 In Amsterdam heeft de Amsterdamse politie over een geval zelf aangeven: dat hadden we niet moeten doen; we hebben te veel geweld gebruikt; dat was niet de bedoeling. Ergin DENK 0.25
4203 We hebben ook een situatie gehad waarbij een groepje van vijftien, vermoedelijk, mannen, die ik even typeer als extreemrechtse lieden, een demonstratie hebben bestormd en geweld hebben gebruikt, met fakkels en stokken. Ergin DENK 0.06
4204 Als gevolg van alles wat u nu noemt, hebben ... Dat zijn verhalen die gewoon in de media zijn voorgekomen en signalen die mij zelf ook hebben bereikt. Ergin DENK 0.04
4205 Maar het zijn veelal verhalen die mevrouw Van der Plas zo op internet kan checken. Ergin DENK 0.04
4206 Het gaat daarbij om studenten die verwondingen hebben opgelopen en gekneusde ribben hebben gehad. Ergin DENK 7.31
4207 Ze hadden te maken met bloedingen, hersenschuddingen en scheuren in het schedeldak. Ergin DENK 55.67
4209 En dat op basis van het feit dat zij opkomen voor de rechten van Palestijnen, zwijgen en weigeren stil te staan. Ergin DENK 0.1
4210 Volgens mij hadden we net al met elkaar gewisseld dat mishandeling, geweld en intimidatie, zomaar, onacceptabel is. Van der Plas BBB 0.07
4212 Ik vind dat ook, maar de indruk werd een beetje gewekt, ook in ons eigen interruptiedebatje van zojuist, dat dat ook door de politie gebeurd zou zijn en dat die zomaar even met knuppels door een menigte gaat. Van der Plas BBB 0.05
4213 Als onze instituties dat zouden doen, dan heb ik het ook over de democratische rechtsstaat. Van der Plas BBB 0.04
4217 Vindt hij het erg dat Joodse studenten worden bedreigd, niet meer durven te zeggen dat ze Joods zijn, niet meer durven te zeggen dat ze uit Israël komen en zelfs niet meer Hebreeuws durven te praten? Van der Plas BBB 0.12
4220 Ik vind dat iedereen het recht heeft om haar of zijn eigen identiteit te uiten op een manier zoals hij of zij dat wil. Ergin DENK 0.05
4221 Het maakt mij niet uit of het gaat om iemand die joods, christelijk of moslim is. Ergin DENK 0.08
4222 Voorzitter, ik begin ook wel een beetje moeite te krijgen met het debat. Ergin DENK 0.03
4223 Dat is niet omdat ik niet mijn punt kan maken, want ik kan heel duidelijk mijn punt maken. Ergin DENK 0.03
4224 Maar telkens staan collega's hier op om mij in een bepaalde hoek te duwen en om mij een soort van weg te zetten alsof ik het niet belangrijk zou vinden dat mensen op basis van een religie worden weggezet en alsof ik dat goed zou praten. Ergin DENK 0.03
4228 Ik heb dat ook niet tijdens een interruptiedebat geuit. Ergin DENK 0.12
4229 Het enige wat ik vandaag probeer, is dit debat weer terug te trekken naar de feiten, en vooral de feiten die niet benoemd worden in dit huis. Ergin DENK 0.02
4230 Ik begrijp dat het de feiten zijn die mevrouw Van der Plas misschien niet wil horen, maar ik zal die feiten blijven benoemen. Ergin DENK 0.02
4231 Ik concludeer uit het eerste deel van het antwoord van de heer Ergin dat hij het inderdaad erg vind dat Joodse studenten worden bedreigd, geĂŻntimideerd, mishandeld of gediscrimineerd. Van der Plas BBB 0.22
4234 U noemde weliswaar meerdere religies of meerdere mensen en zei "eigen identiteiten moet je kunnen uiten", maar ik vatte dat op als een "ja", als "ik vind het erg dat Joodse mensen op deze manier worden behandeld". Van der Plas BBB 0.06
4237 We hebben hier gewoon een open debat over een heel belangrijk onderwerp. Van der Plas BBB 0.06
4242 Volgens mij heeft de heer Ergin heel veel ruimte gekregen om daarop te antwoorden en inderdaad dingen te benoemen waarvan hij vindt dat die belangrijk zijn. Van der Plas BBB 0.07
4243 Ik wil er wel even afstand van nemen dat wij iemand in de hoek aan het drukken zijn. Van der Plas BBB 0.03
4247 Er zijn heel veel landen waar je wordt opgesloten als je doet wat wij hier doen, als je democratische dingen doet. Van der Plas BBB 0.6
4248 Ik ben er heel blij mee dat wij in Nederland leven en dat ook de heer Ergin en ook ikzelf de ruimte krijgen om hier dingen te zeggen. Van der Plas BBB 0.17
4250 Mevrouw Martens heeft lang gewacht ... Of sorry, uw reactie? voorzitter None 0.04
4252 Het gaat mij er niet om dat u en alle andere collega's, zeg ik uiteraard via de voorzitter, hier staan en bepaalde frames op mij proberen te plakken. Ergin DENK 0.07
4253 Ik heb inmiddels een olifantshuid ontwikkeld in de politiek. Ergin DENK 0.65
4258 Maar heel veel mensen, heel veel studenten die opkomen voor de rechten van de Palestijnen, zijn het zat dat ze door politieke partijen ... En de BBB stond in de afgelopen periode helemaal vooraan in de rij, bij alle verregaande voorstellen. Ergin DENK 0.16
4263 Dat klopt, want zoals ik net al zei: ik heb geen voorstel ingediend om Cestmocro te verbieden. Van der Plas BBB 0.09
4265 Ik heb geen oproep gedaan om demonstraties te verbieden. Van der Plas BBB 0.09
4266 Maar ik heb wel geluisterd naar de fractie van DENK, een tijdje geleden, naar aanleiding van het antisemitismedebat. Van der Plas BBB 0.07
4267 Ik heb toen heel veel mails gekregen van mensen, ook uit de Marokkaanse gemeenschap, die toch wel schrokken van de manier waarop hier gedebatteerd werd. Van der Plas BBB 0.06
4268 Inmiddels heb ik gesprekken gehad met mensen uit de Marokkaanse gemeenschap en ik heb ook een afspraak staan met het collectief verbond voor Palestina. Van der Plas BBB 0.08
4269 Die hebben mij ook benaderd en ik heb daar een afspraak mee gemaakt. Van der Plas BBB 0.05
4270 Net zoals ik toen in het debat zei: ik ga met iedereen in gesprek. Van der Plas BBB 0.03
4272 Dus alle aantijgingen die ik hier nu te horen krijg, werp ik verre van mij. Van der Plas BBB 0.02
4273 Het siert mevrouw Van der Plas dat zij openstaat voor gesprek. Ergin DENK 0.04
4275 Mevrouw Martens siert het dat zij met veel geduld heel lang heeft gewacht aan de interruptiemicrofoon. voorzitter None 0.15
4277 Natuurlijk met de mogelijkheid dat de heer Ergin mij verwijt dat ik hem in een bepaalde hoek wil duwen, maar volgens mij was het toch echt de heer Ergin zelf die een van mijn voorgaande collega's verweet hier een eenzijdige bijdrage te houden. Martens-America VVD 0.13
4278 Ik wacht dus nog even tot het einde van zijn bijdrage voordat ik hetzelfde verwijt bij de heer Ergin neerleg. Martens-America VVD 0.04
4282 Ik wil toch even terug naar waar voor mij dit debat over gaat, namelijk de toegankelijkheid van onze instellingen en de veiligheid. Martens-America VVD 0.11
4283 Ik hoor de heer Ergin heel mooi zeggen: oproepen tot geweld werp ik persoonlijk verre van mij. Martens-America VVD 0.06
4284 Heb ik dat goed begrepen, vraag ik hem via de voorzitter. Martens-America VVD 0.03
4286 Ik sta hier als persoon maar ik spreek namens de fractie. Ergin DENK 0.04
4287 En ik hoor ook nog, wat ik heel mooi vind, "zorgen over buitenlandse inmenging". Martens-America VVD 0.04
4288 Ook daar vinden de heer Ergin en ik elkaar, want laten we toch ook op zoek gaan naar een aantal zaken waar wij elkaar in vinden. Martens-America VVD 0.04
4289 Wat vindt de heer Ergin of de partij DENK eigenlijk van de uitnodiging van verschillende universiteiten en politieke partijen aan de heer Khatib? Martens-America VVD 0.07
4292 Wat wij ervan vinden dat er uitnodigingen worden verstuurd? Ergin DENK 0.07
4293 Volgens mij gaan al die organisaties daar zelf over. Ergin DENK 0.05
4295 We hebben een rechtsstaat en in een rechtsstaat beoordeelt uiteindelijk de rechter, en dat heeft de rechter meerdere malen gedaan, of iemand hier welkom is of niet. Ergin DENK 0.12
4298 Ik denk dat de heer Ergin een heel grote groep Joods-Israëlische studenten kan helpen door zich tegen zijn achterban uit te spreken over bepaalde intimidaties. Martens-America VVD 0.15
4299 Ik citeer: "Elke dag bezetten kolonisten …" Excuus, ik moet de volgende hebben: "Iedereen die meedoet aan de catastrofe tegen de Palestijnen kan en moet een prijs betalen." Martens-America VVD 0.07
4301 Voor mijn partij is die onacceptabel en verheerlijkt die geweld. Martens-America VVD 0.05
4302 Maar ik vond de heer Ergin niet aan mij zijde toen ik opriep om ervoor te zorgen dat dit soort verheerlijkers van geweld niet worden uitgenodigd op onze universiteiten. Martens-America VVD 0.06
4304 Ik weet dat de heer Ergin goed contact heeft met verschillende Free Palestine-groepen die gelinkt zijn aan de instellingen. Martens-America VVD 0.09
4305 Ik laat even in het midden wat je daarvan vindt, maar vandaag is er een bijzondere uitspraak gedeeld, namelijk eentje uit Maastricht van hun vrienden uit Griekenland. Martens-America VVD 0.09
4308 De heer Ergin sprak net heel mooi verbindend dat iedereen die oproept tot geweld, hem tegen zich zou vinden. Martens-America VVD 0.05
4309 Kan de heer Ergin dit podium dan nu gebruiken om tegen iedereen die meekijkt te zeggen: dit is onacceptabel; hier staan we niet achter; blijf alsjeblieft thuis? Martens-America VVD 0.04
4310 Mevrouw Martens-America krijgt hetzelfde antwoord als de heer Eerdmans. Ergin DENK 0.05
4311 Dit is niet een plek waar je even een stelling poneert, waar je even een aantal voorbeelden noemt. Ergin DENK 0.07
4313 U verwacht van mij dat ik afstand neem van iets en dat ik mijn achterban erover zou moeten informeren omdat u daarom vraagt. Ergin DENK 0.03
4316 Mevrouw Martens-America kan het allemaal proberen, maar ik ben hier geen grammofoon. Ergin DENK 0.12
4317 Ik ben geen jukebox waar je een kwartje in gooit waarna ik de woorden zeg waar u naar vist. Ergin DENK 0.08
4319 Meneer Ergin, ik, maar ook mijn voorgangers, probeer hier gewoon een gesprek te voeren. Martens-America VVD 0.04
4320 De heer Eerdmans probeert op basis van feiten een goed gesprek te voeren en te vragen naar andere feiten. Martens-America VVD 0.09
4321 De heer Ergin zegt: ik doe dit debat op basis van feiten. Martens-America VVD 0.05
4322 Maar er hebben al twee voorgangers van mij gevraagd naar uw feiten. Martens-America VVD 0.06
4323 Dus heeft de heer Ergin feiten of is dit een debat vanuit de onderbuik? Martens-America VVD 0.04
4324 Wat volgens mij elke keer weer fout gaat, is dat wij gewoon een simpel debat proberen te voeren over één onderwerp, namelijk de onveiligheid van een grote groep studenten. Martens-America VVD 0.03
4326 Maar het lukt de heer Ergin gewoon niet om te zeggen: "Ja, dat is inderdaad schokkend. Martens-America VVD 0.07
4330 Dus nog een keer, via de voorzitter: kan de heer Ergin erkennen — de heer Eerdmans heeft het in zes interrupties al geprobeerd — en gewoon toegeven dat het verschrikkelijk is dat er mensen thuisblijven om wie ze zijn en hoe ze heten? Martens-America VVD 0.2
4331 Ik vind de heer Ergin debat na debat aan mijn zijde — of ik sta aan zijn zijde — als het gaat over fraude en intimidatie bij DUO. Martens-America VVD 0.11
4332 Maar als het gaat over intimidatie van de Joodse gemeenschap komt er een "ja, maar". Martens-America VVD 0.1
4333 Laten we het nou ook de andere kant op doen, meneer Ergin, zeg ik via de voorzitter. Martens-America VVD 0.03
4336 Wat zo makkelijk is, is dat in deze interruptie alle voorgaande interrupties een beetje worden gereproduceerd. Ergin DENK 0.23
4338 Ik hoor het wel van u als het langdradig is, voorzitter. Ergin DENK 0.03
4340 Mevrouw Martens-America vroeg mij om een debat op basis van de feiten. Ergin DENK 0.04
4342 Ik kan ze nog een keer oplezen: de hoge prijs die studenten hebben moeten betalen omdat ze opkomen voor de rechten van Palestijnen; de aanscherping van bepaalde richtlijnen die ervoor zorgt dat sommige studenten niet meer hun schoolgebouw in kunnen, los van het punt of ze wel of niet demonstreren. Ergin DENK 0.15
4343 En er zijn een aantal andere voorbeelden op basis waarvan ze makkelijker van de universiteit gekickt kunnen worden. Ergin DENK 0.04
4345 Als ik daar telkens een uitnodiging voor krijg, kan ik die woorden herhalen. Ergin DENK 0.02
4347 Ik ben een geweldloos persoon; ik houd niet van geweld. Ergin DENK 0.04
4348 Volgens mij is geweld meestal niet de oplossing, dat zien we aan alle conflicten in de wereld. Ergin DENK 0.04
4350 En als mensen worden aangesproken … Als ik word aangesproken op mijn religie, op mijn culturele achtergrond, wat de VVD overigens in een andere motie heeft gedaan, dan vind ik dat erg, maar ik vind dat ook erg als dat plaatsvindt bij een ander met wie ik geen overeenkomsten heb. Ergin DENK 0.13
4351 Dat heb ik volgens mij al een paar keer gezegd, dus ik weet even niet meer wat ik moet zeggen. Ergin DENK 0.06
4352 Ik heb heel duidelijk antwoord gegeven, alleen doet mevrouw Martens-America alsof ze mij niet hoort. Ergin DENK 0.04
4354 Ik denk dat de heer Ergin en ik allebei een andere definitie hebben van feiten. Martens-America VVD 0.03
4356 Dan moeten we het een keertje buiten microfoon hebben over: als we het hier hebben over feiten, wat is dan een feit? Martens-America VVD 0.03
4357 Ik denk dat de heer Ergin bedoelt "ik heb persoonlijke voorbeelden", die heel schrijnend zijn als die hebben plaatsgevonden. Martens-America VVD 0.04
4359 Ik denk dat dat het lastige is, maar volgens mij zijn alle incidenten verschrikkelijk. Martens-America VVD 0.02
4360 Ik ben gewoon nog steeds op zoek naar het moment waarop het heer Ergin zegt "inderdaad, het is verschrikkelijk dat die mensen niet naar de universiteit gaan en laten we samen kijken hoe we dit gaan oplossen", maar ik wacht nog tot het einde van zijn bijdrage. Martens-America VVD 0.04
4364 U zei dat de heer Eerdmans zes interrupties gebruikt had, maar hij had er maar vijf gebruikt. voorzitter None 0.12
4374 Aan het begin van het debat refereerde de voorzitter aan het feit dat studentenrabbijn Yanki Jacobs hier op de tribune zit. Stoffer SGP 0.06
4375 Die heeft het Nederlands-Joods Studentenoverleg opgericht. Stoffer SGP 0.05
4376 Dat heeft twintig leden en die leden kunnen gewoon vanwege hun veiligheid niet met naam en toenaam bekend worden. Stoffer SGP 0.24
4377 Ze hebben maar één spokesman en dat is de heer Yanki Jacobs, die hier op de tribune zit, die er ook echt Joods uitziet, maar die wel het lef heeft om dat te doen. Stoffer SGP 0.27
4380 Mijn vraag is hoe de heer Ergin ertegenaan kijkt dat die twintig leden van dat Nederlands-Joods Studentenoverleg gewoon niet eens met hun naam en toenaam onderdeel van dat overleg kunnen zijn. Stoffer SGP 0.16
4382 DENK is van mening dat iedereen ondanks culturele, religieuze of welke achtergrond dan ook zichzelf moet kunnen zijn. Ergin DENK 0.29
4383 Als dat niet het geval is — de woordvoerder van de SGP, de heer Stoffer, verwijst naar een specifiek voorbeeld dat ik niet ken — als er sprake is van dat mensen niet zichzelf kunnen zijn om welke reden dan ook, dan betreur ik dat. Ergin DENK 0.09
4385 Dan komen we een klein beetje bij elkaar op dit gebied. Stoffer SGP 0.09
4386 Vaak hebben we gedoe als we het over Israël hebben en dergelijke, DENK en de SGP. Stoffer SGP 0.03
4388 Zou de heer Ergin dat hier ook willen uitspreken, zeggen tegen mensen op universiteiten? Stoffer SGP 0.05
4389 Er werd zojuist ook aan gerefereerd dat de heer Ergin contacten heeft met groepen die ook pro-Palestinabijeenkomsten organiseren en dergelijke. Stoffer SGP 0.1
4390 Zou hij hier de mensen willen oproepen en zeggen: doe dit nu niet en spreek je ook dan gewoon uit? Stoffer SGP 0.04
4392 Dat hoeft misschien niet hier, maar gewoon in de gesprekken die hij heeft met die groeperingen: je blijft gewoon met je vingers en met alles wat je hebt af van die Joodse mensen op die universiteit, die studenten. Stoffer SGP 0.04
4393 Zodat bij zo'n overleg — laten we dat eens afspreken — vanaf nu die mensen gewoon met naam en toenaam kunnen zeggen "ik ben daarvan" en dat ook met de borst vooruit kunnen roepen. Stoffer SGP 0.03
4395 En gelijk de vraag — dan heb ik geloof ik nog vier interrupties over — of hij dat ook wil doen in de overleggen die hij wellicht heeft met die groeperingen. Stoffer SGP 0.09
4396 Ik wil graag een oproep doen, maar dan gericht aan de SGP en alle andere partijen aan de rechterkant van de Kamer die in de afgelopen maanden eigenlijk een politiek bedreven op basis waarvan zij — dat is hoe ik ernaar kijk — pro-Palestijnse geluiden de mond wilden snoeren. Ergin DENK 0.14
4404 Daar hebben we gezongen, gesproken en gebeden, onder anderen met Yanki Jacobs, die hier zit, en met zijn vader. Stoffer SGP 0.09
4407 Daar moesten bakken met politie en een tram tussen gezet worden. Stoffer SGP 0.18
4408 We hebben echt met onze geluidsinstallatie moeten vluchten om te voorkomen dat de hele boel kapotgeslagen zou worden. Stoffer SGP 0.28
4409 Dat is waar ik tegen ageer, niet tegen de opmerking "laten we op een andere plek ook zo'n bijeenkomst hebben om te spreken over het lot van Palestijnen" enzovoort. Stoffer SGP 0.02
4410 Ik heb het over dat geweld dat we op universiteiten hebben gezien en dat ik aan den lijve heb ervaren toen ik een aantal keren op de Dam stond. Stoffer SGP 0.08
4413 Natuurlijk kijken de heer Ergin en ik compleet anders aan tegen wat er in het Midden-Oosten gebeurt. Stoffer SGP 0.06
4414 Ik ben honderd procent pro-Israël en ik denk dat de heer Ergin daar compleet anders tegenover staat. Stoffer SGP 0.04
4415 Maar als we het over de veiligheid in Nederland hebben, gaat het me om dit soort dingen. Stoffer SGP 0.03
4416 Vraag het maar na bij de politie: elke keer zie je dat als er een pro-Israëldemonstratie is — vreedzaam, met gebed, zingen en spreken — er mensen met Palestijnse vlaggen komen. Stoffer SGP 0.48
4417 Wie dat precies zijn, kun je niet zien, want ze hebben doeken voor het hoofd. Stoffer SGP 0.11
4418 Zij slaan er vervolgens op los en dan ben je je leven gewoon niet veilig. Stoffer SGP 0.05
4419 Je kunt er niet naartoe met de trein, je moet er met auto's naartoe gebracht worden en maar hopen dat je heel terugkomt. Stoffer SGP 0.08
4421 Ik word wel met een auto gebracht enzovoort, maar die Joodse studenten zijn oer- en oerbang. Stoffer SGP 2.09
4423 Dat is waar we het hier over hebben en ik zou willen dat de heer Ergin dat veroordeelt. Stoffer SGP 0.05
4424 Maar het punt waarover wij het niet eens zijn, is ... Laat ik beginnen met het punt waarover we het wél eens zijn. Ergin DENK 0.04
4425 Ik heb al meerdere keren in dit debat aangegeven dat ik een geweldloos persoon ben. Ergin DENK 0.07
4427 In geen enkel geval zal ik geweld goedpraten, goedkeuren of verheerlijken. Ergin DENK 0.04
4430 Daarover verschillen we zeker met de SGP van mening, want de SGP vindt dat niet. Ergin DENK 0.1
4434 Ik heb nog maar een minuut gesproken en ik heb er nog drie. Ergin DENK 0.07
4439 Alsof dit alles nog niet genoeg is, krijgen deze studenten ook te maken met politieke partijen in dit huis die vrijwel alles wegzetten als Jodenhaat en antisemitisme. Ergin DENK 0.13
4440 Zelfs als studenten door extreemrechtse lui worden aangevallen met fakkels en stokken, worden ze steevast weggezet als daders. Ergin DENK 97.89
4442 Van de Maagdenhuisbezetting tot de Vietnamoorlogprotesten staan studentenbewegingen op tegen onrecht. Ergin DENK 0.04
4443 Nu zijn we getuige van een nieuwe generatie studenten die opstaan tegen het onrecht in Palestina. Ergin DENK 0.05
4444 Ook in het verleden zijn studentenbewegingen geĂŻntimideerd door de politiek, belemmerd door bestuurders van onderwijsinstellingen en hebben ze te maken gehad met geweld. Ergin DENK 1.34
4445 De vraag is niet of, maar hoe we over twintig tot dertig jaar zullen terugkijken op de studentenprotesten voor Palestina. Ergin DENK 0.06
4447 Maar we moeten het vandaag ook hebben over hoe we deze studenten moeten en kunnen beschermen. Ergin DENK 0.03
4448 Hoe we hun recht op vreedzame protesten, hun grondrechten en hun academische vrijheid gaan waarborgen. Ergin DENK 0.04
4449 Daarom vraag ik de minister wat hij heeft gedaan met de aangenomen motie van DENK om de praktijk van undercoverbeveiligers een halt toe te roepen. Ergin DENK 0.05
4450 Zijn er onderwijsinstellingen die vandaag of gisteren of in ieder geval in de recente periode beveiligers hebben ingezet om hun eigen studenten te laten volgen? Ergin DENK 0.07
4453 Ook hebben we gezien dat hogescholen en universiteiten hun richtlijnen over protesten hebben aangescherpt en daarmee het recht op demonstratie hebben ingeperkt. Ergin DENK 0.19
4454 Onderwijsinstellingen mogen met deze richtlijnen in de hand studenten verbieden om het universiteitsgebouw te betreden, zelfs op momenten waarop ze niet demonstreren maar colleges willen volgen. Ergin DENK 0.54
4455 Het is zelfs mogelijk om inschrijvingen van deze studenten te beëindigen. Ergin DENK 0.07
4457 Ze worden uit hun opleiding gegooid, omdat ze weigeren hun ogen te sluiten voor 50.000 doden en 110.000 Palestijnse gewonden. Ergin DENK 0.71
4458 Kan de minister aangeven of bij hem bekend is hoeveel studenten zijn uitgeschreven omdat ze opkomen voor de rechten van Palestijnen en bij welke universiteiten dit is gebeurd? Ergin DENK 0.24
4460 Het is tijd dat de minister niet alleen toeziet op het recht op onderwijs, maar ook op het recht om te protesteren. Ergin DENK 0.3
4461 Deze studenten verdienen onze bescherming en niet onze afwijzing. Ergin DENK 0.04
4464 O, u heeft nog een interruptie van mevrouw Martens. voorzitter None 0.05
4466 De heer Ergin koos er natuurlijk voor om bij een van zijn eerste interrupties aan te geven dat hij de voorgaande bijdrages eenzijdig vond. Martens-America VVD 0.03
4467 Ik had gehoopt op een vlammend betoog, zoals ik de heer Ergin wel vaker hoor, over vrijheid, veiligheid en inclusie op onze universiteiten. Martens-America VVD 0.06
4468 Verbeter mij als ik het niet goed heb, maar de zorgen van de Joodse gemeenschap en de schokkende cijfers zijn niet één keer langsgekomen. Martens-America VVD 1.09
4469 Ik ben eigenlijk heel erg benieuwd waarom DENK ervoor heeft gekozen om het daar vandaag niet één keer over te hebben. Martens-America VVD 0.06
4470 Mede door uw interrupties ... U heeft er volgens mij nu vier, vijf verbrast. Ergin DENK 0.14
4475 Mede door uw interrupties heb ik het vier minuten lang over mijn verhaal gehad en heb ik 45 minuten lang antwoord gegeven op uw vragen. Ergin DENK 0.04
4478 De vragen van onder anderen mevrouw Martens-America. Ergin DENK 0.03
4480 Volgens mij heb ik duidelijk antwoord gegeven op vragen over mijn visie op of en hoe studenten met een Joodse achtergrond zichzelf kunnen zijn. Ergin DENK 0.06
4481 Volgens mij is de verhouding dat ik 4 minuten mijn eigen verhaal heb verteld en 45 minuten heb gereageerd op de vragen van onder anderen mevrouw Martens-America. Ergin DENK 0.05
4482 Volgens mij heeft mevrouw Van der Plas er tijdens haar interruptie wringend uit weten te krijgen dat u het daadwerkelijk vervelend vindt dat 63% van de Joodse, Israëlische, studenten zich niet veilig voelt, zeg ik via de voorzitter. Martens-America VVD 53.81
4483 Volgens mij wachten we allemaal nog steeds op het hoe. Martens-America VVD 0.03
4484 Misschien kan de heer Ergin toch alvast een klein kijkje in de keuken geven van de mooie voorstellen die we straks in de tweede termijn van DENK gaan krijgen om ervoor te zorgen dat de Joodse gemeenschap weer vrij en veilig is. Martens-America VVD 0.04
4485 Ik ga in herhaling vallen, maar ik heb volgens mij aangekaart dat wij op diverse momenten — dat gaan we niet per se vandaag in dit debat doen — voorstellen hebben gesteund om bijvoorbeeld Jodenhaat en antisemitisme aan te pakken. Ergin DENK 0.07
4486 DENK is de eerste partij in dit huis die een Ketenaanpak Discriminatie heeft geïntroduceerd, waarbij we voorstellen hebben ingediend, van het signaleren en melden tot aan het strenger straffen en het creëren van meer bewustzijn in het onderwijs en alle andere domeinen in de samenleving. Ergin DENK 0.06
4487 Dat waren vooral voorstellen die door de VVD werden weggestemd. Ergin DENK 0.04
4490 Mijn inzet van vandaag is dat we ook de andere kant van het verhaal, die in dit huis niet belicht wordt, gaan benoemen op basis van feiten en dat we gaan kijken naar de eisen van sommige studenten. Ergin DENK 0.04
4491 Wij moeten als politiek zijnde namelijk wat vinden van die eisen en daar moet de minister ook wat van vinden. Ergin DENK 0.04
4492 In het vorige antwoord daagde u mevrouw Martens een beetje uit. voorzitter None 0.07
4494 Ik ben nu gewoon een klein beetje in de war, want op de vraag wat DENK gaat doen, werd geantwoord: in het geval van antisemitisme hebben we daar systemen voor. Martens-America VVD 0.04
4495 Vervolgens vraag ik nu opnieuw aan DENK wat DENK dan gaat doen en dan komt de heer Ergin met het antwoord dat hij het hele systeem wil aanpassen, want er zijn zo veel verschillende verschrikkelijke voorbeelden van discriminatie en racisme. Martens-America VVD 0.05
4496 Is de heer Ergin nou van mening dat het systeem juist is en automatisch het gevolg van antisemitisme en uitsluiting oplost of is er ook voor antisemitisme een systeemverandering nodig? Martens-America VVD 0.05
4497 De systeemverandering waar ik op wijs, die wij negen jaar geleden hebben geĂŻntroduceerd, gaat om de Ketenaanpak Discriminatie. Ergin DENK 0.04
4498 Ik ga de inhoud daarvan niet nog een keer herhalen. Ergin DENK 0.02
4499 Dat is ons voorstel, waarmee we alle vormen van discriminatie, dus ook antisemitisme, willen aanpakken. Ergin DENK 0.04
4500 Ik constateer nogmaals dat als DENK die voorstellen doet, de VVD die voorstellen wegstemt. Ergin DENK 0.05
4501 Nu doen alsof DENK helemaal geen verhaal heeft of wegkijkt als het gaat om antisemitisme, vind ik vals. Ergin DENK 0.04
4503 Dat is geen uitdagen; dat is gewoon hoe ik erin sta. Ergin DENK 0.02
4504 Wij doen al negen jaar lang diverse voorstellen, juist om het systeem, dat goed is maar op veel fronten beter kan, te verbeteren. Ergin DENK 0.04
4507 Dan zijn we nu aangekomen bij de maidenspeech van mevrouw Heite van de NSC-fractie. voorzitter None 0.03
4508 Veel fractieleden zijn in de banken geklommen om u straks, na afloop — dan schorsen we heel kort — te feliciteren. voorzitter None 0.04
4509 Het is usance, zeg ik nog maar even, om iemand die een maidenspeech houdt niet te interrumperen. voorzitter None 0.04
4510 Zoals eerder aangekondigd, heeft mevrouw Heite niet vier maar zes minuten spreektijd. voorzitter None 0.07
4514 Het is een bijzonder voorrecht om hier vandaag mijn maidenspeech te houden als woordvoerder Hoger onderwijs, een sector waarin ik jaren werkzaam ben geweest. Heite NSC 0.04
4515 Ik ben mijn carrière begonnen met een studie communicatiekunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Heite NSC 0.07
4516 Daar leerde ik mijn man Albert kennen en werd ik op slag verliefd op hem en op de prachtige provincie Groningen met dito mensen. Heite NSC 0.13
4518 Mijn liefde voor Groningen kreeg een gitzwarte rafelrand toen wij eind augustus 2012 na een vakantie onze prachtige kop-hals-rompboerderij uit 1837 aan alle kanten gehavend aantroffen, gehavend door de zware beving in Huizinge. Heite NSC 0.56
4519 Jaren van ellende volgden, waarin we als David tegenover Goliath stonden en vochten tegen de NAM, Shell en de overheid voor rechtvaardigheid. Heite NSC 0.12
4520 Dat woord, "tegenover", is van groot belang, ook voor het debat van vandaag. Heite NSC 0.02
4521 Ik heb in Groningen zelf ervaren wat het betekent als overheid en burgers tegenover elkaar staan, als er geen dialoog meer is en als de overheid regels niet handhaaft. Heite NSC 0.07
4525 Door gesprekken met Tweede Kamerleden en bestuurders heb ik ook ervaren wat er gebeurt als je wél in gesprek gaat. Heite NSC 0.27
4526 Dan komt bijvoorbeeld de directeur van Shell met chocolaatjes van de lokale bakker op bezoek in je wooncontainer, waar we drie jaar moesten bivakkeren omdat ons huis moest worden gesloopt. Heite NSC 0.22
4527 Dan komen er oplossingen voor gedupeerden die geen uitweg meer zien. Heite NSC 0.05
4528 Dan komt er een parlementaire enquĂŞte en een Nij begun voor Groningen. Heite NSC 0.04
4529 Door deze ellende heb ik niet alleen geleerd hoe belangrijk het is om in gesprek te blijven, maar ook dat dialoog en vrijheid alleen kunnen bestaan bij strikte handhaving. Heite NSC 0.16
4531 NSC begrijpt de oprechte zorgen van studenten over de verschrikkelijke oorlog in Gaza en de vele doden en gewonden onder de Palestijnse bevolking. Heite NSC 3.44
4532 Maar er waren ook intimiderende, haatzaaiende relschoppers en vernielers. Heite NSC 0.05
4533 Sommigen van hen waren onherkenbaar gemaskerd en studeerden niet eens aan de universiteit. Heite NSC 12.16
4535 Dat geldt wat mijn fractie betreft ook voor onderhandelen met deze gemaskerde personen. Heite NSC 0.02
4536 Het is dus heel goed dat universiteiten inmiddels een veiligheidsvoorschrift hebben opgesteld waarin staat dat dit nooit meer mag gebeuren. Heite NSC 0.21
4538 Ze voelen een enorme onmacht en frustratie tegenover deze groep relschoppers. Heite NSC 0.04
4539 Want kennelijk worden aangiftes niet opgevolgd, zijn daders nog steeds niet in beeld en worden zelfs veroordelingen niet opgevolgd. Heite NSC 0.53
4541 Het is tijd dat de balans tussen vrijheid en verantwoordelijkheid wordt hersteld, dat relschoppers worden vervolgd en daders opdraaien voor de schade en dat er wordt gehandhaafd. Heite NSC 0.06
4542 Kan de minister aangeven hoe hij hiertegen aankijkt? Heite NSC 0.06
4544 Ik heb ook onderzoekers en betrokkenen uit de Joodse gemeenschap gesproken, en dat leverde een ontluisterend beeld op. Heite NSC 0.06
4545 Tijdens de demonstraties en rellen over de oorlog in Gaza waren Joodse en Israëlische studenten niet veilig. Heite NSC 97.34
4547 NSC staat voor goed bestuur en bestaanszekerheid, maar ook voor verdraagzaamheid, tolerantie en dialoog, die daar onlosmakelijk mee zijn verbonden. Heite NSC 0.27
4548 Maar van antisemitisme, in welke vorm dan ook, mogen we nooit wegkijken. Heite NSC 0.03
4549 Het beest moet recht in de bek worden aangekeken en met iedere vezel in ons onophoudelijk worden bestreden, zonder pardon. Heite NSC 0.05
4550 En dat mogen we ook van onze universiteiten verwachten. Heite NSC 0.03
4551 Universiteiten zijn er tijdens de rellen niet in geslaagd om Joodse en Israëlische studenten te beschermen. Heite NSC 99.76
4552 Zij hebben geen adequate veiligheidsmaatregelen genomen en onvoldoende ondersteuning geboden. Heite NSC 0.26
4553 De campus werd een omgeving van angst en uitsluiting, en dat is zeer ernstig. Heite NSC 0.14
4554 Op universiteiten moet je radicale standpunten kunnen innemen. Heite NSC 0.04
4556 Maar je kunt alleen vrijheid van meningsuiting hebben als iedereen geweldloos en veilig zijn mening kan geven, en anderen daarmee niet in hĂşn vrijheid en veiligheid worden belemmerd. Heite NSC 0.17
4557 Dialoog en vrijheid kunnen alleen bij strikte handhaving. Heite NSC 0.16
4560 Zij financiert het hoger onderwijs, op voorwaarde dat de veiligheid van de studenten daar wordt gewaarborgd. Heite NSC 0.06
4561 Wat NSC betreft, is het dus de taak van de minister om hiernaar te handelen. Heite NSC 0.06
4562 Want wat er is gebeurd tijdens de rellen en het toenemende antisemitisme zijn volstrekt onacceptabel en vragen om een snoeiharde veroordeling, aanpak én opvolging daarvan. Heite NSC 0.03
4564 Ik begon mijn pleidooi met het belang van verbinden en een open dialoog, maar ook van handhaving wanneer geweld en dreiging daarom vragen. Heite NSC 0.03
4566 Ik overweeg een motie hierover in de tweede termijn. Heite NSC 0.02
4573 Van harte gefeliciteerd met uw maidenspeech, waarin u indrukwekkend over ook wat persoonlijke dingen heeft verteld, en ook het woord "rechtvaardigheid" noemt. voorzitter None 0.03
4574 Wij wensen u allen toe dat u veel rechtvaardigheid in deze Kamer zult brengen. voorzitter None 0.02
4578 We gaan proberen deze termijn af te ronden voor de dinerpauze. voorzitter None 0.04
4579 Dan combineren we de dinerpauze … Ik hoop dat het allemaal lukt. voorzitter None 0.03
4580 Dan geef ik nu het woord aan de heer Ceder van de ChristenUnie. voorzitter None 0.03
4582 Ik wil ook hen bedanken die op de tribune zitten en hen die uit interesse meekijken via livestream of tv. Ceder ChristenUnie 0.04
4584 De plek waar je werkt of studeert, hoort een veilige plek te zijn. Ceder ChristenUnie 0.12
4585 Dat zou vanzelfsprekend moeten zijn, maar helaas is dat steeds minder het geval. Ceder ChristenUnie 0.27
4586 Vandaag spreken we specifiek over de veiligheid op universiteiten. Ceder ChristenUnie 0.03
4587 Directe aanleiding daarvoor is dat op onze universiteiten Joodse studenten en medewerkers zich vorig jaar heel onveilig hebben gevoeld en zich vaak nog steeds onveilig voelen. Ceder ChristenUnie 95.94
4589 Waar zijn we in terechtgekomen als er geen promotie voor Joodse evenementen meer gedaan kan worden uit vrees voor incidenten? Ceder ChristenUnie 0.17
4590 Wat voor klimaat heerst er als studenten niet meer de ruimte voelen om hun mening te uiten of niet meer durven te vertellen dat ze Joods zijn? Ceder ChristenUnie 0.17
4591 Wat voor klimaat heerst er als medewerkers aangeven dat ze zich niet meer veilig voelen, maar ook te weinig steun ervaren van hun leidinggevende? Ceder ChristenUnie 0.11
4593 Hoe staat het met de veiligheid van Joodse studenten en nadrukkelijk ook van medewerkers als docenten? Ceder ChristenUnie 0.08
4594 Wat is het beeld van de minister nu, ook mede naar aanleiding van zijn gesprekken hierover? Ceder ChristenUnie 0.07
4595 Heeft de minister een beeld van hoe meldingen van antisemitische incidenten worden opgepakt? Ceder ChristenUnie 0.08
4596 Voelen Joodse studenten en medewerkers zich hierin gesteund door de bestuurders volgens de minister? Ceder ChristenUnie 0.09
4597 Inmiddels zijn er protocollen en richtlijnen opgesteld over bijvoorbeeld de omgang met protesten. Ceder ChristenUnie 0.08
4600 Zien we dat ze daadwerkelijk bijdragen aan het verbeteren van de veiligheid van Joodse studenten en medewerkers? Ceder ChristenUnie 0.07
4604 Zijn deze wel voldoende uitgerust om antisemitisme te herkennen en om goed te handelen? Ceder ChristenUnie 0.07
4605 Is de minister bereid om in samenspraak met onderwijsinstellingen en de NCAB te zorgen voor het aanbod van trainingen daarvoor? Ceder ChristenUnie 0.06
4607 De specifieke vraag hoe om te gaan met demonstraties op universiteiten hangt voor mij samen met een vraag over de reikwijdte van de Wet openbare manifestaties. Ceder ChristenUnie 0.03
4608 Is deze wet van toepassing als het gaat over demonstraties op het terrein van de universiteit en in het gebouw? Ceder ChristenUnie 0.07
4610 Is het voldoende afgebakend, en voldoende duidelijk afgebakend, vraag ik me dan ook af. Ceder ChristenUnie 0.03
4611 Volgens mij is het afhankelijk van de uiterlijke kenmerken van het specifieke gebouw, het gebruik en de omstandigheden van het geval of een buitenterrein als voor publiek toegankelijke plaats of als openbare plaats aan te merken is. Ceder ChristenUnie 0.04
4612 Ik begrijp dat het ingewikkeld kan zijn, ook voor bestuurders. Ceder ChristenUnie 0.03
4614 Kan de minister zich voorstellen dat er handelingsverlegenheid is om op te treden tegen demonstraties, omdat de wet ruimte voor die verlegenheid biedt? Ceder ChristenUnie 0.08
4615 Als demonstraties altijd toegestaan moeten worden, wat is dan de betekenis en zeggingskracht van opgestelde huisregels, die er ook zijn? Ceder ChristenUnie 0.06
4616 Mogen universiteiten extra normen stellen of is het zo dat het wetboek de leidende beperkingen doet gelden? Ceder ChristenUnie 0.05
4618 Tot slot zou ik de internationale component willen meenemen. Ceder ChristenUnie 0.02
4619 Ook Israëlische studenten hebben zich het afgelopen anderhalf jaar zeer onveilig gevoeld. Ceder ChristenUnie 99.87
4620 Zie ook het zojuist gepubliceerde artikel in De Telegraaf over de nijpende situatie op de Radboud Universiteit. Ceder ChristenUnie 0.05
4623 Ik zou hem ook willen vragen om te reflecteren op wat het betekent voor de academische vrijheid, voor Nederland als kennisland en voor het aantrekken van talent. Ceder ChristenUnie 0.04
4624 Wat is uw taxatie van alles wat er gebeurd is op de universiteiten voor deze vrijheid? Ceder ChristenUnie 0.06
4626 Ik heb nog één vraag, over de samenwerking met buitenlandse universiteiten en kennisinstellingen. Ceder ChristenUnie 0.05
4627 Ik begreep dat er criteria werden ontwikkeld door instellingen waarmee zij kansen en risico's van samenwerkingen kunnen afwegen. Ceder ChristenUnie 0.05
4631 Kan de minister ook vertellen in hoeverre deze worden gevolgd en welke consequenties deze tot nu toe hebben gehad? Ceder ChristenUnie 0.06
4634 Dan geef ik nu graag het woord aan de heer Paternotte van de fractie van Democraten 66. voorzitter None 0.03
4637 Ik wil eigenlijk beginnen met het feliciteren van mevrouw Heite — ik zie haar daar achter in de zaal staan — met haar maidenspeech, want ik vond het een erg mooie speech. Paternotte D66 0.07
4639 Hoe zij de reis van Huizinge, met de aardbeving daar, naar de Tweede Kamer schetste, is indrukwekkend. Paternotte D66 0.2
4640 In mijn fractie gaat het er ook vaak over hoe de overheid de Groningers in de steek heeft gelaten, jarenlang, en welke lessen we daar elke dag nog uit moeten trekken. Paternotte D66 0.16
4641 Het is indrukwekkend dat zij die ervaring kan meenemen naar de Kamer. Paternotte D66 0.05
4642 Ik hoop dat ze veel voor mensen kan gaan betekenen in deze rol. Paternotte D66 0.03
4647 Dat betekent dat iedereen in ons land moet kunnen zeggen wat hij vindt, zichzelf moet kunnen zijn en ook zichtbaar zichzelf moet kunnen zijn, ook met het geloof dat hij heeft. Paternotte D66 0.05
4648 Nederland is een vrij land, waarin we universiteiten hebben, waar academische vrijheid moet gelden. Paternotte D66 0.93
4649 Dat betekent dat onderzocht kan worden wat mensen willen onderzoeken en dat mensen in werkgroepen zich veilig moeten voelen om te zeggen wat ze vinden. Paternotte D66 0.09
4650 Het betekent ook dat mensen die zich ergens druk om maken en ergens een mening over hebben, kunnen demonstreren. Paternotte D66 0.04
4652 De voorzitter weet zelf ook dat het hier nu gaat over mensen die op de campus geen Hebreeuws durven te praten, maar dat ik al twintig jaar Joodse Amsterdammers spreek die in lijn 5 geen Hebreeuws meer durven te spreken. Paternotte D66 0.51
4653 Antisemitisme is al ongelofelijk lang een gif in Europa en heeft het afgelopen jaar inderdaad steeds meer Joodse studenten geraakt, waardoor mensen zich onveilig voelen. Paternotte D66 99.96
4654 Vertegenwoordigers van Joodse studentenverenigingen vertellen dat aan ons en in de media. Paternotte D66 0.06
4657 Zij willen uiting geven aan dat gevoel en hebben daartoe ook het recht. Paternotte D66 0.04
4658 Zij mogen demonstreren, mits zij dat vreedzaam en geweldloos doen. Paternotte D66 0.05
4661 We moeten om mensen heen gaan staan die zich daardoor kwetsbaar voelen. Paternotte D66 0.04
4662 Daarover wil ik een aantal vragen aan de minister stellen. Paternotte D66 0.03
4663 Ik was zelf een van de mede-indieners van de motie die leidde tot de komst van de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding, een initiatief van de ChristenUnie en de VVD. Paternotte D66 0.07
4664 De nationaal coördinator heeft gemeld dat het aantal incidenten toeneemt. Paternotte D66 0.1
4665 Wat is het beeld van de afgelopen maanden, sinds er maatregelen zijn genomen? Paternotte D66 0.08
4666 Heeft de nationaal coördinator specifieke aanbevelingen voor hoe de veiligheid van Joodse studenten beter kan worden gewaarborgd op universiteiten? Paternotte D66 0.07
4667 Na de zomer zijn er maatregelen genomen waardoor het beleid op meerdere instellingen, bijvoorbeeld in Amsterdam, toen anders was dan voor de zomer. Paternotte D66 0.14
4668 Denk aan de controle met QR-codes en de beveiliging. Paternotte D66 0.04
4669 Ik zou graag van de minister horen wat dat nou heeft opgeleverd. Paternotte D66 0.04
4670 Is het beeld dat de veiligheid nu verbeterd is en dat de situatie op de campussen rustiger is, door de controles met QR-codes? Paternotte D66 0.09
4671 Ik zou hem ook willen vragen naar de rol die de medezeggenschap hierin kan spelen. Paternotte D66 0.05
4672 Daar hebben we het vandaag nog niet over gehad, maar het is mede te danken aan de Kamer dat de medezeggenschap in Nederland veel sterker is dan in bijna alle andere landen. Paternotte D66 81.9
4674 Denk bijvoorbeeld aan het instemmingsrecht op de hoofdlijnen van de begroting. Paternotte D66 0.1
4675 Ook bij dit soort vraagstukken vraag ik me af: hoe bewaak je de veiligheid op de campus? Paternotte D66 0.16
4676 Hoe kun je om studenten heen gaan staan die zich bedreigd voelen? Paternotte D66 0.13
4677 De medezeggenschap kan daarbij een belangrijke rol gaan spelen. Paternotte D66 0.05
4678 Ziet de minister een kans — ik spreek hem daar direct op aan — om dat te helpen bevorderen? Paternotte D66 0.04
4679 Want de rol van de medezeggenschap kwam niet helemaal uit zichzelf vanuit de instellingen. Paternotte D66 0.09
4682 Dat vind ik een prima term voor mensen die de boel kort en klein slaan, die daarmee heel veel anderen verdacht maken, die miljoenen schade veroorzaken en die bivakmutsen dragen. Paternotte D66 0.04
4683 Daar hoeven we geen enkel begrip voor te hebben en daar moeten we keihard voor zijn. Paternotte D66 0.03
4684 Het is heel moeilijk te verteren dat we daar geen vervolgingen en veroordelingen voor zien. Paternotte D66 0.06
4685 Ik kijk dan ook naar het kabinet: wat is daar precies gebeurd en hoe kan dat? Paternotte D66 0.17
4686 Want dat is iets waar volgens mij veel mensen in Nederland graag een duidelijk antwoord op willen. Paternotte D66 0.02
4689 Dan geef ik nu graag het woord aan de heer Van der Hoeff van de Partij voor de Vrijheid. voorzitter None 0.03
4692 De geweldsverheerlijking en de pure Jodenhaatlijken aan de orde van de dag te zijn. Van der Hoeff PVV 0.04
4693 Maar volgens de PVV en volgens heel beschaafd Nederland is dat niet normaal. Van der Hoeff PVV 0.12
4694 Noch zal het ooit normaal worden dat Joodse studenten niet zeker zijn of ze wel veilig kunnen studeren in de bibliotheken, en ongestoord over een campus kunnen lopen of dat hun de toegang tot een collegezaal voor hun veiligheid wordt ontzegd. Van der Hoeff PVV 0.11
4696 We hoeven niet slaafs de meest luidbrullende actiegroepen aan universiteiten te volgen. Van der Hoeff PVV 0.1
4700 De PVV vindt dat de minister universiteitsbesturen moet oproepen om relschoppende studenten van universiteiten af te sturen, en buitenlandse herrieschoppers, docent of student, het land uit te zetten. Van der Hoeff PVV 0.24
4701 De PVV wil dat de sit-ins en demonstraties op onderwijsterreinen verboden worden zodat welwillende studenten niet worden gehinderd, maar vooral zodat de orde en veiligheid van elke student gehandhaafd kan blijven worden. Van der Hoeff PVV 0.55
4703 Dan wend je je tot de burgemeester van die stad en vraag je waar je wel mag gaan demonstreren. Van der Hoeff PVV 0.03
4704 En dan krijg je een grasveldje, of iets in die richting, toebedeeld. Van der Hoeff PVV 0.04
4706 Dat wil zeggen: gewoon de veiligheid van studenten waarborgen. Van der Hoeff PVV 0.03
4707 Wilt u in ieder geval het gesprek aangaan met universiteitsbesturen om illegale demonstraties op onderwijsterreinen aan banden te leggen? Van der Hoeff PVV 0.06
4709 Ik vrees dat het eigenlijk uitermate lastig is wanneer het bewind gevoerd blijft worden door de huidige universiteitsbesturen. Van der Hoeff PVV 0.04
4710 Deze hebben er een voorkeur voor de meest foute hoogleraren de hand boven het hoofd te houden en links en rechts de belastingbetaler te schofferen onder het mom van academische vrijheid. Van der Hoeff PVV 0.03
4712 Hoe kijkt de minister naar leraren die oproepen tot geweld tegen Joden? Van der Hoeff PVV 0.19
4713 Ik denk dat we allemaal het antisemitische probleem op universiteiten inzien. Van der Hoeff PVV 0.04
4719 Universiteiten moeten weer een plek worden waar veilig gestudeerd kan worden, dus minister: aan de slag. Van der Hoeff PVV 0.06
4721 Dan als een-na-laatste spreker van de zijde van de Kamer de heer Stultiens van de GroenLinks-PvdA-fractie. voorzitter None 0.03
4724 Ik schrok ook, want ik dacht dat ik overgeslagen werd, maar gelukkig mag ik toch. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.03
4726 Veiligheid op onze universiteiten is van cruciaal belang. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.05
4727 Dat betekent dat er geen plek mag zijn voor geweld, vernieling, intimidatie, haatzaaien, racisme, discriminatie en antisemitisme. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.06
4728 Dat betekent dat studenten en docenten vrij en veilig naar hun werk of studie moeten kunnen, waar ze ook vandaan komen en ongeacht waar ze in geloven. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.06
4729 Dat betekent dat wij mensen niet aanspreken op groepskenmerken. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.05
4730 Artikel 1 van onze Grondwet: allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.05
4731 Dat betekent dus ook dat je iemand die Joods is niet mag aanspreken op het beleid van Israël omdat die persoon Joods is. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.73
4732 Het betekent ook, als je een veilige universiteit wilt hebben, dat je een harde aanpak hebt voor mensen die niet komen voor vreedzaam protest, maar uit zijn op escalatie en vernieling. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.04
4733 Dat is niet alleen van belang voor de veiligheid van universiteiten, maar ook om ervoor te zorgen dat de vreedzame meerderheid van alle demonstranten gewoon kan blijven demonstreren. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.33
4734 Want, voorzitter, demonstreren is een essentieel recht in een goed functionerende democratie. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.04
4735 Studenten moeten kritisch kunnen zijn op hun eigen universiteiten, op de politiek hier in Nederland, maar ook op de regering van Israël, zonder gelijk uitgemaakt te worden voor antisemiet. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.1
4736 Studentenbewegingen in het verleden hebben geprotesteerd tegen de oorlog in Vietnam, tegen apartheid in Zuid-Afrika en nu doen ze dat tegen het leed van de Palestijnen. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.14
4738 Het is onverteerbaar hoelang de wereld heeft weggekeken bij het leed van de Palestijnen. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.13
4739 Laten we hopen dat het staakt-het-vuren een eerste stap is naar een betere wereld en dat de gijzelaars zo snel mogelijk thuiskomen. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.03
4740 Ik kan hier nog veel meer over zeggen, maar dat laat ik graag aan de collega's van Buitenlandse Zaken, in een andere commissie, dus terug naar de universiteiten hier. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.11
4741 We ontvangen zorgen vanuit studenten, vanuit de medezeggenschap en vanuit de vakbonden over hun vrijheid en veiligheid op universiteiten vanwege de toegenomen beveiligingsmaatregelen, bijvoorbeeld over het bespioneren of afluisteren van studenten door beveiligers in burgerkleding. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.13
4744 Ook de heer Eerdmans zei aan het begin al dat wetenschappers nog steeds veel te vaak te maken krijgen met bedreigingen, haatreacties of intimidatie vanwege uitingen die zij doen in hun functie. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.34
4745 Dit zet de academische vrijheid en de vrijheid van wetenschappers op het spel en kan leiden tot zelfcensuur. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.06
4746 Wat gaat deze minister doen om te blijven waken over ook deze vrijheid? Stultiens GroenLinks-PvdA 0.07
4748 Aan het begin zijn een aantal voorbeelden genoemd door verschillende sprekers. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.03
4749 Ik vind niet dat wij daar individueel op in moeten gaan, maar ik wil wel van de minister horen of hij het beeld herkent en of hij, uitzoomend, kan ingaan op deze schokkende percentages die we gehoord hebben en of hij nog meer kan betekenen, samen met universiteiten, om dit terug te brengen. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.04
4750 Ik vind ook de vraag van de heer Paternotte terecht: is er een verschil tussen de eerdere maanden in het voorjaar en het afgelopen halfjaar? Stultiens GroenLinks-PvdA 0.07
4751 Dan sluit ik me echt tot slot aan bij de vraag van de heer Eerdmans over cyber. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.06
4752 Het staat niet helemaal op de agenda, maar het is wel terecht en raakt ook aan de veiligheid. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.1
4756 Ik hoorde dat mevrouw Van der Plas een punt van orde heeft. voorzitter None 0.04
4758 Ik ben een van de weinige fractievoorzitters of misschien wel de enige die heel veel debatten doet buiten de grote debatten om. Van der Plas BBB 0.22
4759 Het lot wil dat ik als fractievoorzitter ook heel veel andere overleggen heb die andere zaken betreffen. Van der Plas BBB 0.03
4761 Ik kan waarschijnlijk dus niet bij de tweede termijn zijn. Van der Plas BBB 0.04
4762 Misschien kan ik wat later aansluiten, maar dat is onzeker. Van der Plas BBB 0.02
4763 Ik wilde dus graag terugkomen op de vraag van de heer Stultiens. Van der Plas BBB 0.08
4764 Die zou ik in de tweede termijn namelijk beantwoorden. Van der Plas BBB 0.02
4765 Anders lijkt het of ik daarvoor wegloop en dat is natuurlijk niet het geval. Van der Plas BBB 0.04
4766 Als de Kamer dat toestaat, als de andere leden dat toestaan, vind ik dat goed. voorzitter None 0.04
4770 Ik wilde daar misschien ook nog een vervolgvraag op stellen. Paternotte D66 0.02
4772 Mag ik die dan ook nog aan mevrouw Van der Plas stellen? Paternotte D66 0.05
4773 Als u dat nodig vindt, dan moet ik dat ook wel toestaan, meneer Paternotte. voorzitter None 0.03
4775 Ik vind het een heel fideel voorstel van mevrouw Van der Plas en de Kamer vindt het goed. voorzitter None 0.03
4776 Voorzitter, vooropgesteld: ik ga geen tweets van Kamerleden recenseren hier in de Kamer. Van der Plas BBB 0.07
4778 Ik heb wel even uitgezocht dat de "mars door de instituties" uit de jaren zestig en zeventig komt. Van der Plas BBB 0.05
4779 Die werd genoemd door de Duitse studentenleider Rudi Dutschke. Van der Plas BBB 0.05
4780 Hij wilde linkse mensen op allerlei belangrijke posities krijgen om langzamerhand te infiltreren en invloed te krijgen in maatschappelijke instellingen, scholen, universiteiten, media, vakbonden, kerken en overheid. Van der Plas BBB 0.22
4782 Nogmaals, voor de rest: ik ga geen tweet van een Kamerlid recenseren. Van der Plas BBB 0.13
4784 Mevrouw Van Zanten is hier niet en ik ga ook niet op haar stoel zitten. Van der Plas BBB 0.14
4785 Dit is de oorsprong van de "mars door instituties". Van der Plas BBB 0.03
4788 Als u dat wenst, kunt u kort antwoorden, maar laten we hier geen hele discussie over voeren. voorzitter None 0.02
4790 Ik heb hem ook vanavond op Wikipedia opgezocht, dus ik herken deze definitie heel goed. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.04
4791 Ik dacht dat dit een BBB-standpunt was, want ik zag dit op Twitter staan, of op X. Ik hoor nu dat dat niet het geval is en dat ik dat los moet zien van de bijdrage van mevrouw Van der Plas vandaag. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.08
4793 In het volgende debat met mevrouw Van Zanten zal ik er bij haar nog eens op doorvragen. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.05
4794 Ik was even bang dat BBB een oproep tot zoiets deed. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.02
4800 Dit is een vreemde eend in de bijt, maar dat is dan nu opgelost. voorzitter None 0.03
4801 Als laatste spreker in deze termijn van de zijde van de Kamer de heer Stoffer van de Staatskundige Gereformeerde Partij. voorzitter None 0.04
4805 Het lijkt er soms op dat we weigeren om de werkelijkheid echt onder ogen te zien. Stoffer SGP 0.04
4806 Hoeveel signalen hebben we nog nodig voordat we werkelijk erkennen dat het antisemitisme in het hoger onderwijs te veel ruimte krijgt? Stoffer SGP 0.08
4807 Hoe ernstig moeten de misstanden worden voordat we stoppen met meelevend knikken, sussende brieven schrijven of zelfs onbeschaamd wegkijken? Stoffer SGP 0.07
4808 De SGP maakt zich grote zorgen over het gebrek aan daadwerkelijke, doortastende en dappere actie aan universiteiten en in universiteitssteden. Stoffer SGP 0.13
4809 Om een indruk te geven van waar Joodse studenten in Nederland voortdurend mee te maken kunnen krijgen, noem ik dit keer een lijstje met concrete voorbeelden. Stoffer SGP 0.06
4810 In Groningen wordt een pro-Palestinabijeenkomst gehouden in een jeugdsynagoge. Stoffer SGP 0.07
4811 De Technische Universiteit Eindhoven hijst een Palestijnse vlag naast die van de EU en de Oekraïense, zonder de Nederlandse of Israëlische vlag te hijsen. Stoffer SGP 99.86
4812 Aan de Radboud Universiteit legt het bestuur geen strobreed in de weg aan een initiatief van medewerkers — dat is vandaag al vaker langsgekomen — om spreker Khatib van Samidoun uit te nodigen, die terrorisme steunt, totdat het kabinet ingreep. Stoffer SGP 0.25
4813 In Amsterdam lopen intimiderende pro-Palestinademonstraties uit op extreme vernielingen. Stoffer SGP 57.94
4814 Pal naast ons parlement, op de Campus Den Haag van de Universiteit Leiden, flyeren studenten om steun te betuigen aan de gruweldaden van Hamas. Stoffer SGP 0.71
4816 Dat blijft zaaltjes beschikbaar stellen aan deze organisatie. Stoffer SGP 0.05
4817 Free Palestine Maastricht verstoort zelfs het onderwijs aan de universiteit om de universiteit tot een anti-Israëlkoers te dwingen. Stoffer SGP 10.31
4818 Aan de Erasmus Universiteit Rotterdam wordt een student die een Israëlische vlag draagt belaagd, maar er volgt geen actie van de instelling. Stoffer SGP 94.47
4819 Studenten aan de Universiteit Delft kregen te maken met intifadaleuzen. Stoffer SGP 99.91
4820 De nieuwe Joodse studentenvereniging houdt vanwege de veiligheid vergaderingen op geheime locaties. Stoffer SGP 76.51
4821 Teksten als "zionisten niet welkom" of "dood aan zionisten" kleven in verschillende universiteitssteden aan de organisatie Free Palestine. Stoffer SGP 0.07
4823 Hoe zou een Joodse student zich voelen bij deze aanhoudende storm van haat, intimidatie en bedreiging? Stoffer SGP 0.17
4825 Hoeveel bescherming voel je als medewerkers en bestuur van de universiteit mensen het hand boven het hoofd houden die terroristische daden en strafbare feiten plegen? Stoffer SGP 0.13
4826 Gisteren hoorde ik het uit de mond van Joodse studenten en medewerkers: "We waren voor 7 oktober al voorzichtig, maar nu, sinds die tijd, verbergen we onze identiteit volledig om haat en uitsluiting te voorkomen." Stoffer SGP 0.08
4827 Het is bijzonder treurig om te horen dat Joodse studenten zichzelf genoodzaakt zien om zo snel mogelijk na hun studie uit Nederland te vertrekken. Stoffer SGP 31.17
4828 Ik vraag de minister wat hem dat doet en wat hij daar heel concreet mee doet. Stoffer SGP 0.04
4829 Hoe is het mogelijk dat er zo'n grote kloof gaapt tussen de vele signalen die we kunnen lezen in het rapport van Sapir en Kluveld en de magere informatie die instellingen zelf kunnen leveren? Stoffer SGP 0.1
4830 Hoort de minister ook dat er geen goede procedures zijn voor meldingen, of dat meldingen stranden in de organisatie en dat er geen duidelijk toezicht op opvolging is? Stoffer SGP 0.07
4831 We kunnen met het aanhoudende patroon van problemen toch niet blijven verwijzen naar zelfregie van de bestuurders? Stoffer SGP 0.04
4833 De SGP vindt dat het tijd is voor de rijksoverheid om meer regie te nemen als het gaat om veiligheid, door het stellen van wettelijke regels. Stoffer SGP 0.39
4834 Dat dit nodig is, zien we bijvoorbeeld ook bij digitale veiligheid. Stoffer SGP 0.21
4835 Gaan de universiteiten ook gewoon onder de nieuwe cyberveiligheidswet vallen? Stoffer SGP 0.06
4837 Er is een duidelijk kader nodig waarop kan worden toegezien. Stoffer SGP 0.03
4839 Hoeveel antisemitische incidenten zijn er geregistreerd per Nederlandse universiteit? Stoffer SGP 0.12
4840 Wat zijn daarbij de trends en onderlinge verschillen? Stoffer SGP 0.06
4841 Hoeveel studenten zijn inmiddels verwijderd vanwege antisemitisch gedrag? Stoffer SGP 0.11
4842 Worden organisaties tijdelijk uitgesloten van aanwezigheid aan de universiteit als zij evident antisemitisch gedachtegoed verspreiden of geweld verheerlijken? Stoffer SGP 0.08
4843 Hoe houden we sprekers weg van onze universiteiten als zij terrorisme steunen? Stoffer SGP 0.09
4844 Hoe zorgen we ervoor dat de norm over gezichtsbedekkende kleding gehandhaafd wordt? Stoffer SGP 0.07
4846 Een laatste vraag betreft de positie van de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding. Stoffer SGP 0.04
4847 Wil de minister met deze coördinator verkennen of hij een duidelijk geregelde rol kan krijgen als veilig extern meldpunt voor antisemitisme in het hoger onderwijs? Stoffer SGP 0.07
4851 De eerste termijn van de minister vangen we aan om 19.45 uur. voorzitter None 0.04
4855 Ik schors de vergadering tot 19.45 uur en ik wens u een bon appetit. voorzitter None 0.04
4856 De vergadering wordt van 18.58 uur tot 19.47 uur geschorst. voorzitter None 0.04
4859 We hebben met de aanwezige Kamerleden afgesproken dat we vijf interrupties doen en dat ik veel strenger ga handhaven op de lengte van die interrupties. voorzitter None 0.06
4860 Als ze langer dan 45 seconden duren, rekenen we ze, ook zonder waarschuwing, als twee interrupties. voorzitter None 0.05
4861 De minister heeft mij beloofd kort en bondig maar gedegen antwoord te geven op alle gestelde vragen. voorzitter None 0.04
4863 Ik geef met alle plezier het woord aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. voorzitter None 0.03
4866 Ik hecht eraan om te benadrukken dat inhoudelijke kritiek op het regeringsbeleid van Israël volstrekt legitiem is. Bruins None 0.03
4867 Maar het is verschrikkelijk dat er studenten zijn, ook Joodse studenten, die zich onveilig voelen op hun universiteit of hogeschool. Bruins None 55.84
4869 Het is onmiskenbaar dat, sinds het conflict in Israël en de Palestijnse gebieden, het antisemitisme is toegenomen. Bruins None 16.62
4870 Ook de zorgen over antisemitisme zijn fors toegenomen, ook hier in uw Kamer. Bruins None 0.39
4871 De protesten bij onderwijsinstellingen waarover we vanavond spreken, hebben deze zorgen versterkt. Bruins None 0.04
4872 Zelfs al waren deze protesten volgens veel demonstranten zelf veelal gericht op samenwerkingsverbanden in het hoger onderwijs, de gescandeerde leuzen die we hebben gehoord en het gedrag van een deel van de demonstranten waren verwerpelijk. Bruins None 0.12
4874 Ook de gebeurtenissen in Amsterdam na de voetbalwedstrijd Ajax-Maccabi versterkten de gevoelens van pijn en angst van Joodse Nederlanders. Bruins None 87.42
4875 Maar snel daarna hoorden we van Nederlandse moslims dat zij zich over één kam geschoren voelden met degenen die geweld hadden gebruikt. Bruins None 47.59
4876 Het komt erop neer dat het fout gaat zodra we gaan groepsdenken. Bruins None 0.04
4878 Dan gaat het fout als mensen proberen vreedzaam samen te leven. Bruins None 0.08
4880 Ik heb de afgelopen tijd veel gesproken met Joodse studenten, maar ook met andere studenten. Bruins None 0.11
4881 Die gesprekken hebben mij doordrongen van de zorgen die bij studenten, maar ook bij docenten, leven. Bruins None 0.1
4882 Ik heb ook gesproken met het opgerichte netwerk van Joodse docenten en studenten. Bruins None 0.12
4883 Ook daar heb ik veel verhalen gehoord van zorg, soms ook angst, maar ook van moed. Bruins None 0.1
4884 Mensen zeggen: "Ik voel me geĂŻntimideerd, maar ik laat me niet intimideren. Bruins None 0.06
4885 Ik ga naar college toe en ik wil mijn gezicht kunnen laten zien daar waar demonstraties zijn." Bruins None 0.02
4887 Gevoelens van zorgen, angst en ook moed: dat kan allemaal bij elkaar horen. Bruins None 0.03
4888 Het kabinet strijdt tegen alle vormen van discriminatie. Bruins None 0.1
4889 Het kabinet is november vorig jaar gekomen met een strategie voor het bestrijden van antisemitisme. Bruins None 0.86
4890 In de uitwerking is ook aandacht voor de hogere onderwijsinstellingen, zoals met de brede taskforce die wordt ingesteld voor de bestrijding van antisemitisme. Bruins None 0.04
4891 Deze taskforce wordt momenteel ingesteld en krijgt de opdracht om gerichte voorstellen te doen voor maatregelen om de veiligheid van Joden te bevorderen. Bruins None 0.04
4892 De taskforce gaat daarbij als onderdeel van zijn opdracht specifiek aan de slag met het doen van gerichte voorstellen om de veiligheid van Joodse studenten en docenten op universiteiten en hogescholen te bevorderen. Bruins None 0.04
4893 Het secretariaat van deze taskforce, de coördinatie en de begeleiding, wordt ingebed bij de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding, de NCAB. Bruins None 0.04
4894 Als minister wil ik nogmaals benadrukken dat ik er ben voor alle studenten. Bruins None 0.11
4895 We moeten er met elkaar voor zorgen dat het onderwijs voor alle studenten een toegankelijke en veilige plek blijft, waarin in verbinding met elkaar leren en ontwikkelen centraal staan. Bruins None 0.05
4897 Ik wil de vragen die gesteld zijn, beantwoorden, waarbij ik eigenlijk onderscheid wil maken tussen vier onderwerpen. Bruins None 0.08
4898 Eerst wil ik dieper ingaan op antisemitisme en de bijbehorende sociale veiligheid en onveiligheid. Bruins None 0.03
4899 Ten tweede wil ik ingaan op de vragen die gesteld zijn over het veiligheidsbeleid van de instellingen. Bruins None 0.04
4900 Ten derde zal ik nog iets zeggen over academische vrijheid, internationale samenwerkingsverbanden en hoe universiteiten daarmee omgaan. Bruins None 0.03
4901 Ten vierde zijn er twee of drie vragen aan mij gesteld over cyberveiligheid en daar zal ik op het eind ook nog even op ingaan. Bruins None 0.03
4902 Ik wil beginnen met antisemitisme en sociale veiligheid. Bruins None 0.03
4903 Ik begin met een vraag van de heer Ceder, die zei: ook Israëlische studenten hebben zich onveilig gevoeld en elke internationale student zou zich in ons land veilig moeten voelen. Bruins None 0.19
4904 Kan ik daarop reflecteren en welke acties onderneem ik? Bruins None 0.06
4905 Voor onveiligheid bij studenten en medewerkers is geen enkele ruimte. Bruins None 0.05
4907 Iedereen moet zich vrij en veilig voelen op de universiteiten en de hogescholen en iedereen moet zich ook vrij en veilig voelen om de dialoog aan te gaan. Bruins None 0.05
4908 Juist onze universiteiten zijn plekken waar schurende discussies moeten kunnen plaatsvinden en waar je elkaar daarna hartelijk de hand schudt. Bruins None 0.03
4909 Met de integrale aanpak sociale veiligheid in het hoger onderwijs zet ik in op het versterken van de sociale veiligheid van iedereen die aan het hbo of het wo studeert of werkzaam is. Bruins None 0.06
4910 Dat geldt dus ook voor internationale studenten, vanuit welk land ze dan ook komen. Bruins None 0.41
4911 In die integrale aanpak sociale veiligheid is specifiek aandacht voor antisemitismebestrijding. Bruins None 0.04
4912 Aanvullend op deze aanpak zijn in de kabinetsstrategie maatregelen voor de bestrijding van antisemitisme aangekondigd voor het hbo en wo. Bruins None 0.05
4914 Zo wordt momenteel onder verantwoordelijkheid van het ministerie van JenV de taskforce opgericht, waar ik al over sprak. Bruins None 0.06
4915 Die taskforce zal gerichte maatregelen voorstellen om de veiligheid van Joodse studenten te bevorderen. Bruins None 0.03
4916 De heer Ceder vroeg mij of ik een beeld heb van hoe meldingen van antisemitische incidenten worden opgepakt. Bruins None 0.07
4917 Voelen Joodse studenten en medewerkers zich gesteund door bestuurders? Bruins None 0.08
4918 Wel, er zijn geluiden dat studenten en medewerkers niet altijd de benodigde ondersteuning hebben ervaren. Bruins None 0.14
4919 Mede vanwege dit signaal wordt op dit moment in opdracht van mijn ministerie een onderzoek uitgevoerd naar de inrichting en werking van de meld- en klachtenvoorzieningen binnen het hbo en het wo. Bruins None 0.07
4920 Daarbij zal specifiek gekeken worden naar het handelingsperspectief en de omgang met klachten over en meldingen van antisemitisme. Bruins None 0.05
4921 De resultaten van dit onderzoek wil ik nog voor de zomer met u delen. Bruins None 0.08
4922 Een heel persoonlijke ervaring in gesprekken met Joodse studenten is dat zij mij vertelden dat ze, ook al is er een meldpunt, niet altijd zeker weten of zij daar als Joodse student wel begrip zullen vinden voor hun specifieke gevoel van onveiligheid. Bruins None 0.1
4923 Ze weten niet of degene die achter dat loket zit, degene die dat meldpunt bemenst, iemand is die weet heeft van wat antisemitisme is, van de vele verschijningsvormen die het heeft en van de geschiedenis die het heeft. Bruins None 0.54
4924 Kortweg gezegd: is die persoon wel koosjer, kan ik veilig naar die persoon toe? Bruins None 0.03
4927 Een meldpunt is niet alleen maar een deur met een knop waar je op drukt. Bruins None 0.18
4929 Overigens heb ik dezelfde vraag daarna ook gesteld tijdens een gesprek dat ik had met moslimstudenten. Bruins None 0.05
4931 En ook zij vertelden me: ik heb juist vanuit mijn moslimzijn soms specifieke vragen en momenten dat ik wil weten naar wie ik toe kan met die specifieke vragen. Bruins None 0.05
4932 Ik zie dus een zekere handelingsverlegenheid wanneer het gaat om studenten vanuit verschillende groepen. Bruins None 0.03
4933 Ik denk dat er meer nodig is dan alleen maar een anoniem meldpunt. Bruins None 0.04
4934 Je moet weten welke persoon het specifieke type vragen snapt waar jij mee zit. Bruins None 0.04
4935 Zeker als het gaat om Joodse studenten is die onduidelijkheid er, maar dat geldt dus voor meer groepen, heb ik gemerkt in de vele gesprekken die ik heb gehad. Bruins None 0.07
4936 Op de vraag die mij gesteld werd — zijn vertrouwenspersonen wel voldoende uitgerust om antisemitisme te herkennen? Bruins None 0.06
4937 — zeg ik dus na die gesprekken: nou, niet altijd blijkbaar. Bruins None 0.04
4938 Maar er zijn en worden handreikingen ontwikkeld voor het herkennen van en omgaan met antisemitisme. Bruins None 0.37
4939 Op basis van de gevoerde gesprekken met de Vereniging Hogescholen en met UNL voor de universiteiten wordt er gekeken hoe hier vervolg aan kan worden gegeven. Bruins None 0.05
4940 Denk aan het ontwikkelen en aanbieden van trainingen en workshops, mocht hier behoefte aan zijn. Bruins None 0.03
4941 Daar betrek ik ook de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding bij. Bruins None 0.05
4942 De heer Eerdmans vroeg mij — dat was volgens mij de allereerste vraag van dit debat — hoeveel meldingen en onderzoeken er het afgelopen jaar zijn geweest per universiteit. Bruins None 0.15
4943 Ik moet de heer Eerdmans het antwoord daarop schuldig blijven. Bruins None 0.03
4944 Als minister heb ik een stelselverantwoordelijkheid, maar ik heb niet een centraal overzicht van alle meldingen en onderzoeken met betrekking tot antisemitisme. Bruins None 0.1
4945 Ik laat daarom onderzoek doen naar de klacht- en meldfaciliteiten, ook in de context van de persoonlijke gesprekken waar ik u net over vertelde. Bruins None 0.05
4946 Ik wil dat dat onderzoek in het tweede kwartaal van dit jaar gereed is, zodat we ook weten of die klacht- en meldfaciliteiten worden gevonden door studenten. Bruins None 0.42
4947 Zoals ik u al vertelde, weten met name de Joodse studenten niet altijd zeker of de weg daarnaartoe ook een weg voor hen is, en dat is schrijnend. Bruins None 0.12
4948 Ik laat mij door de NCAB ook regulier informeren over meldingen, hoe dat gaat en over onderzoeken. Bruins None 0.05
4949 De NCAB praat mij eveneens bij over de zorgen die leven bij de Joodse gemeenschap meer in het algemeen. Bruins None 0.04
4950 Mevrouw Martens-America sprak mij daar ook op aan en memoreerde dat er in de zomer een brief zou komen, waarmee ik de Kamer periodiek op de hoogte houd van incidenten. Bruins None 0.06
4951 Wat heb ik nou eigenlijk gedaan met de motie van mevrouw Martens-America? Bruins None 0.06
4952 Ik heb inderdaad toegezegd dat ik, zodra er sprake zou zijn van grootschalige verstoringen van onderwijs of onderzoek, de Kamer daarover terstond zou informeren. Bruins None 0.04
4953 Het goede nieuws is dat er na het aannemen van die motie geen sprake was van grootschalig of ontwrichtende verstoringen. Bruins None 0.23
4954 Wel was er afgelopen week op de TU Eindhoven sprake van een gemelde cyberaanval. Bruins None 1.11
4955 Dat was een grootschalige verstoring en indachtig deze motie heb ik uw Kamer daar dan ook over geĂŻnformeerd. Bruins None 0.06
4957 Op die wijze geef ik uitvoering aan de motie van mevrouw Martens-America. Bruins None 0.03
4958 Ik kan niet alle individuele incidenten of meldingen melden. Bruins None 0.1
4961 Het is ook niet altijd gewenst als het op individueel niveau is, omdat het herleidbaar kan zijn. Bruins None 0.07
4962 Maar zoals de motie mij vraagt, informeer ik uw Kamer zodra er sprake is van grootschalige of ontwrichtende verstoringen van het onderwijs. Bruins None 0.04
4963 Mijn verzoek ging nooit over "grootschalig en ontwrichtend" maar over veiligheidsincidenten. Martens-America VVD 0.04
4964 Maak ik uit het antwoord van de minister op dat de signalen die hem bereikt hebben niet grootschalig of ontwrichtend genoeg waren om daar bij de Kamer melding van te maken? Martens-America VVD 0.05
4965 Mijn tweede punt, waar geen antwoord op is gekomen, luidt als volgt. Martens-America VVD 0.03
4967 "Uw Kamer ontvangt na de zomer nadere invulling van de manier waarop ik u periodiek informeer." Martens-America VVD 0.05
4969 Ik ben benieuwd naar de beweegredenen van de minister om ons niet te vertellen hoe hij ons structureel op de hoogte gaat houden. Martens-America VVD 0.04
4970 Mijn herinnering is dat ik bij het aannemen van de motie het heb gehad over wanneer er sprake is van verstoring van onderwijs, dus dat onderwijs niet door kan gaan. Bruins None 0.07
4971 Ik meen me te herinneren dat de Kamer daarover zo snel mogelijk geĂŻnformeerd wil worden. Bruins None 0.03
4972 Dat wil ik doen en dat heb ik dan ook bij eerste gelegenheid gedaan. Bruins None 0.04
4974 Ik wil dus voortdurend uitvoering geven aan die motie zodra er sprake is van verstoring van onderwijs. Bruins None 0.03
4975 Geen interruptie, voorzitter, maar een punt van orde. Martens-America VVD 0.02
4976 Ik heb geen antwoord gekregen op mijn vraag waarom de brief over hoe de minister ons periodiek op de hoogte gaat houden, niet na de zomer is gekomen. Martens-America VVD 0.16
4978 Mijn hoop was dat de brief die ik heb gestuurd over de ontwrichtende cyberaanval bij de TU Eindhoven juist het antwoord zou geven waarop mevrouw Martens-America zat te wachten. Bruins None 0.06
4979 Ik heb in die brief ook heel expliciet verwezen naar die motie. Bruins None 0.04
4980 Ik heb geschreven dat dit de eerste mogelijkheid was om uitvoering te geven aan de motie van mevrouw Martens-America. Bruins None 0.05
4982 Daarmee heb ik een voorbeeld willen stellen en duidelijk willen maken dat dit de manier is waarop ik uitvoering denk te geven aan die motie. Bruins None 0.03
4984 De heer Ergin vroeg mij of ik kan aangeven of bij mij bekend is hoeveel studenten er uitgeschreven zijn en bij welke universiteiten dat is gebeurd omdat ze opkomen voor de rechten van Palestijnen. Bruins None 0.13
4986 De heer Ergin vroeg of ik wilde aangeven of dit mij bekend is. Bruins None 0.05
4988 De Eerdmans vroeg: hoe vaak hebben hogescholen en universiteiten aangifte gedaan van antisemitisme sinds de aanmoediging van de minister naar aanleiding de rellen? Bruins None 0.06
4989 Daar waar sprake is van strafbare feiten, zoals uitlatingen die aanzetten tot haat, geweld of discriminatie of die opruiend of onnodig beledigend zijn, doen instellingen aangifte bij de politie. Bruins None 0.17
4990 Dat zijn ook de regels die de VH en UNL met elkaar hebben afgesproken. Bruins None 0.06
4991 Ik wijs bestuurders ook nadrukkelijk op het belang hiervan: doe aangifte. Bruins None 0.03
4992 Strafrechtelijk optreden door de politie en het Openbaar Ministerie is in concrete gevallen mogelijk. Bruins None 0.04
4993 Mevrouw Van der Plas zei dat haatpredikers en bewegingen die haat verheerlijken, die geweld verheerlijken, niet thuishoren op onze universiteiten en vroeg of ik het daarmee eens ben. Bruins None 0.09
4996 Daar waar sprake is van strafbare feiten, zoals haat, geweld, discriminatie of opruiend gedrag, hoort dat er gewoon niet thuis en dan moet de instelling aangifte doen. Bruins None 0.16
4997 Daar roep ik alle besturen toe op, in lijn met de afspraken die de instellingen ook onderling hebben gemaakt. Bruins None 0.03
4998 Wanneer de wet wordt overtreden, dan wordt er aangifte gedaan. Bruins None 0.04
4999 Mevrouw Van der Plas zei ook dat de Kamer een motie heeft aangenomen die opriep om gesprekken te beperken met groepen en instellingen die Joodse instellingen boycotten. Bruins None 0.15
5000 De minister van BZK zal medio 2025 een brief sturen over de uitvoering van deze motie en zoals de minister van BZK tijdens het debat hierover al heeft gezegd, spreekt het kabinet in algemene zin niet met organisaties die dergelijke standpunten hebben. Bruins None 0.08
5001 Voor organisaties die antisemitisme, racisme of discriminatie verheerlijken of uitoefenen, is wat mij betreft nooit een plek en met zulke mensen praat ik niet. Bruins None 0.25
5003 Fijn om te horen dat de minister vindt dat er geen plek is voor haat. Martens-America VVD 0.09
5004 Ik probeer een beetje terug te zoeken welke minister zich waarover heeft uitgelaten en het voelt toch een beetje alsof de minister van Onderwijs een duidelijk statement over de haatpredikers heeft overgelaten aan zijn collega's van JenV en Migratie en Asiel. Martens-America VVD 0.07
5005 Misschien heb ik dat niet goed gezien en kan de minister mij erop wijzen waar hij een duidelijk statement heeft gegeven dat hij als systeemverantwoordelijke vindt dat het onacceptabel is. Martens-America VVD 0.51
5006 Ik ben blij dat hij hier bestuurders oproept om aangifte te doen, maar heeft hij dat ook intern besproken aan verschillende overlegtafels? Martens-America VVD 0.06
5007 Is er een expliciet verzoek geweest om aangifte te doen? Martens-America VVD 0.06
5008 Kan de minister met ons delen, aan de Kamer doen toekomen, op welke manier dat daadwerkelijk gedaan is? Martens-America VVD 0.05
5009 Ik ben gewoon een beetje op zoek naar de daadwerkelijke acties de deze minister genomen heeft om dit statement daadwerkelijk te maken in de buitenwereld. Martens-America VVD 0.04
5013 Ik blijf hier de universiteiten en hogescholen ook op aanspreken. Bruins None 0.04
5014 In het laatste gezamenlijke overleg dat ik had, hebben we dit nogmaals bevestigd. Bruins None 0.04
5015 Ook in individuele gesprekken die ik heb met bestuurders, bijvoorbeeld wanneer er overleg nodig is om een incident te bespreken dat er geweest is, benadruk ik ook telkens weer het feit dat we met elkaar hebben afgesproken dat zodra er sprake is van strafbare feiten aangifte wordt gedaan. Bruins None 0.04
5016 Ik probeer het toch even een beetje terug te zoeken. Martens-America VVD 0.03
5017 Ik snap dat deze verantwoordelijkheid ligt bij instellingen, maar uiteindelijk is deze minister wel systeemverantwoordelijk. Martens-America VVD 0.08
5018 Hoe kijkt de minister daarnaar als deze instellingen geen aangifte gaan doen? Martens-America VVD 0.09
5019 Want we weten allemaal dat de druk van aantallen — dat hebben we allemaal gezien — bij studenten enorm groot is. Martens-America VVD 0.35
5020 We kennen allemaal de geluiden van onbereikbare raden van bestuur, van de vertrouwenspersonen die niet reageren bij antisemitische berichten. Martens-America VVD 0.06
5021 Dus welke rol ziet de minister voor zichzelf weggelegd — dus even niet anderen, maar deze minister — op het moment dat deze besturen geen aangifte doen, waar wij allemaal kunnen lezen dat is gezegd dat alle zionisten moeten worden vermoord in een zaaltje dat is gehuurd bij een instelling? Martens-America VVD 0.4
5023 Het is duidelijk dat mijn rol is dat ik de instellingen erop wijs dat we met elkaar hebben afgesproken dat er aangifte wordt gedaan bij strafbare feiten. Bruins None 0.06
5025 Enige tijd geleden, toen ik in een krant las dat er weer sprake zou zijn van vernieling op een van onze universiteiten, heb ik de betreffende rector opgebeld om op de hoogte gesteld te worden van wat er was gebeurd: is hier sprake van strafbare feiten? Bruins None 0.1
5026 Ik heb toen de uitleg gekregen over wat er wel was gebeurd. Bruins None 0.04
5027 Het leek erop dat er een ruitje gesneuveld was door uitgaanspubliek. Bruins None 2.59
5028 In de krant was dat buitengewoon groot gebracht, in grote chocoladeletters. Bruins None 0.04
5029 In dit geval was er geen aanwijzing dat er sprake was van een strafbaar feit. Bruins None 0.08
5030 Men had ook geen idee wie dat ruitje had ingegooid. Bruins None 0.12
5031 Zelf ga ik dus zo ver dat ik individuele bestuurders opbel om te blijven benadrukken dat er aangifte gedaan moet worden. Bruins None 0.06
5032 Ik vind het buitengewoon belangrijk dat universiteiten en hogescholen zich houden aan de afspraken, want alleen als je de handen vasthoudt en schouder aan schouder staat, kun je de druk van de grote aantallen weerstaan. Bruins None 0.04
5034 Ik ben blij te horen dat de minister deze instelling zelf heeft gebeld. Martens-America VVD 0.18
5035 In mijn ogen en in de ogen van de VVD is dat het minimale dat de minister van Onderwijs zou moeten doen wanneer er zulke grootschalige rellen zijn. Martens-America VVD 0.09
5037 Ik heb geen antwoord gekregen op mijn vraag welke rol de minister verder voor zich ziet. Martens-America VVD 0.06
5038 Of moet ik hieruit opmaken dat de minister het bellen, dus het pakken van de telefoon en vragen om aangifte te doen of vragen wat er gebeurd is, ziet als zijn ultieme verantwoordelijkheid? Martens-America VVD 0.05
5039 Ik probeer gewoon scherp te krijgen wat ik verwacht van de minister en wat hij denkt dat zijn rol is. Martens-America VVD 0.04
5040 Mag ik hieruit opmaken dat telefoneren om te vragen om aangifte te doen, het enige is wat ik mag vragen van de minister in dezen? Martens-America VVD 0.05
5041 Bij een individuele casus is dat ongeveer hoe het gaat, omdat uiteindelijk de instelling verantwoordelijk is en bij strafbare feite de lokale driehoek wordt ingeschakeld. Bruins None 0.05
5042 Wat de stelselverantwoordelijkheid betreft: er is een groot aantal acties en maatregelen genomen. Bruins None 0.04
5043 Naast de richtlijn protesten die is opgesteld, is er geĂŻnvesteerd in contacten en afspraken met de lokale driehoek. Bruins None 0.05
5045 We hebben gesproken over strikte handhaving van de huisregels en ook van het belang dat iedereen op dezelfde manier handhaaft. Bruins None 0.07
5046 We hebben gesproken over de noodzakelijkheid van het toepassen van toegangscontrole wanneer dat nodig is en het intensiveren van het interne veiligheidsbeleid. Bruins None 0.04
5047 Al die zaken zijn besproken en worden ook steviger aangepakt. Bruins None 0.04
5048 In de loop van 2024 is dat steeds meer duidelijk geworden. Bruins None 0.07
5049 We hebben ook nog de integrale aanpak sociale veiligheid. Bruins None 0.05
5050 Die wordt vanuit het ministerie actief opgepakt, waarbij sociale veiligheid bij de instellingen wordt gemonitord. Bruins None 0.05
5051 We werken aan het verhogen van de meldingsbereid, het verbeteren van de meldvoorzieningen — ik ging daar al uitgebreid op in — en ik kom met een wet zorgplicht voor de sociale veiligheid. Bruins None 0.05
5052 Sociale veiligheid voor studenten en medewerkers wordt daarmee een wettelijke plicht voor de instellingen. Bruins None 0.13
5053 Dat wetstraject is nu gestart met een eerste consultatieronde onder de belangrijkste stakeholders. Bruins None 0.04
5054 Verder heb ik een regiegroep sociale veiligheid in het hoger onderwijs ingesteld. Bruins None 0.05
5055 Die is ingesteld om uitvoering te geven aan het landelijk programma Sociale Veiligheid, waarmee activiteiten om de sociale veiligheid te bevorderen binnen hogeronderwijsinstellingen en studentenorganisaties kunnen worden gefinancierd. Bruins None 0.05
5056 Dit is een kleine lijst van zaken die we in het afgelopen driekwart jaar hebben opgestart. Bruins None 0.04
5059 Ik wil het even noemen, zodat de minister weet waar ik het over heb. Ergin DENK 0.03
5060 Het gaat om de Richtlijn protesten universiteiten en hogescholen. Ergin DENK 0.04
5061 Mijn vraag over het uitschrijven van studenten, over de mogelijkheid daarvan bij deelname aan pro-Palestinademonstraties, is gebaseerd op deze richtlijn. Ergin DENK 0.04
5062 Klopt het dat de minister net heeft aangegeven dat er op basis van deze richtlijn op dit moment geen enkele student in Nederland is uitgeschreven? Ergin DENK 0.73
5063 Het is mij inderdaad niet bekend dat er studenten zouden zijn uitgeschreven vanwege een mening of een vreedzame demonstratie. Bruins None 81.17
5065 Het is goed dat we dat scherp hebben, want ik wil eigenlijk verdergaan op dit reglement. Ergin DENK 0.03
5067 Daarin zijn een aantal aanscherpingen gedaan die haaks staan op de vrijheid van demonstratie. Ergin DENK 0.04
5068 Dat is bijvoorbeeld het geval als het gaat om een protestactie verplicht van tevoren melden. Ergin DENK 0.11
5069 Ik kan me goed voorstellen dat het handig is dat een protestactie van tevoren wordt gemeld. Ergin DENK 0.04
5071 Maar in deze richtlijn staat nu dat het verplicht is om die bij de universiteit of hogeschool te melden. Ergin DENK 0.09
5072 Ik ben benieuwd hoe de minister kijkt naar of dit nu wel of niet op gespannen voet staat met de vrijheid van demonstratie. Ergin DENK 0.05
5075 Dit gaat dus niet over de openbare ruimte, maar over de terreinen van de universiteiten en hogescholen. Bruins None 0.05
5076 We hebben het in dit debat over studenten die eigenlijk bang zijn om op te komen voor de rechten van Palestijnen. Ergin DENK 0.13
5078 Even bezien vanuit dit reglement en dit specifieke punt, dat recentelijk is gewijzigd, begrijpt de minister dan dat als zo'n verplichting wordt opgelegd, studenten, met alle ervaringen van beveiligers die studenten achtervolgen, zo'n gevoel krijgen van: ja, maar wat als ik dat doe? Ergin DENK 0.22
5079 Begrijpt de minister dan dat studenten zoiets hebben van: ja, ik wil het op zich wel melden, maar ik voel me daar eigenlijk niet veilig bij, gezien de negatieve ervaringen die medestudenten — of de student in kwestie zelf — hebben gehad? Ergin DENK 0.06
5080 Wanneer studenten zich onveilig voelen, ook studenten die vreedzaam willen demonstreren, is dat natuurlijk niet goed. Bruins None 1.11
5081 Het is voorstelbaar dat er gevoelens van onveiligheid zijn. Bruins None 0.04
5082 Wanneer studenten het idee hebben dat er niet op een juiste manier wordt gehandhaafd, is het heel verstandig dat studenten dat aankaarten bij de medezeggenschap, bij het bestuur of bij meldpunten. Bruins None 0.03
5084 Iedere student heeft recht op een veilige omgeving wanneer hij studeert aan de universiteit. Bruins None 99.66
5086 Ik weet niet of de minister nog terug zou komen op mijn punt over de handelingsverlegenheid. Ceder ChristenUnie 0.04
5087 Ik bespeur namelijk dat er juist onduidelijkheid is over wanneer de Wet openbare manifestaties en welk deel daarvan geldt op het moment dat er sprake is van een buitenterrein of het gebouw zelf, wat de waarde van huisregels is en welke rol bestuurders nog hebben. Ceder ChristenUnie 0.05
5089 Zo niet, kan de minister daar dan nog wel op reageren? Ceder ChristenUnie 0.05
5090 Want volgens mij is dat wel een indringend punt, omdat besturen handelingskaders nodig hebben. Ceder ChristenUnie 0.03
5091 Ik kom specifiek bij het veiligheidsbeleid terug op de situatie buiten de percelen van de universiteit, binnen de percelen van de universiteit en de duidelijkheid over wie waar verantwoordelijk is. Bruins None 0.07
5092 De heer Van der Hoeff vroeg mij hoe ik aankijk tegen leraren die oproepen tot geweld tegen Joden. Bruins None 0.06
5093 Dat is onacceptabel, zeg ik tegen de heer Van der Hoeff. Bruins None 0.03
5098 Mevrouw Van der Plas vroeg naar het platform TerInfo dat kosteloos materiaal over antisemitisme toegankelijk maakt voor opleiders. Bruins None 0.09
5101 Het ministerie van OCW heeft een subsidie verstrekt aan TerInfo om dit te doen. Bruins None 0.1
5102 Het materiaal van TerInfo is nu dus niet alleen beschikbaar voor p.o., vo en mbo, maar ook voor hbo en wo. Bruins None 0.08
5104 Er wordt doorontwikkeld, zodat docenten ook in het hoger onderwijs een aanvraag kunnen indienen. Bruins None 0.06
5105 Die hebben toegang tot het reeds bestaande materiaal van TerInfo. Bruins None 0.04
5106 Ik verplaats mij in een Joodse student die dit debat beluistert en denkt: wat schiet ik er eigenlijk mee op als ik komende maandag weer naar de universiteit ga? Eerdmans JA21 0.1
5107 Ik noem bijvoorbeeld de Radboud Universiteit, waar een docent gewoon "fuck Israël" geroepen heeft, en iedereen die dat heeft genormaliseerd. Eerdmans JA21 0.09
5108 Een docent aan de Radboud Universiteit heeft dat afgelopen weekend gedaan. Eerdmans JA21 0.18
5110 Hij zegt: ja, dan moet er maar aangifte worden gedaan. Eerdmans JA21 0.05
5113 Waar ik een beetje mee worstel, is dat de minister zegt: mijn rol is beperkt; we hebben het stelsel en de universiteiten hebben autonomie. Eerdmans JA21 0.07
5114 Ik zoek in dit debat naar een manier waarop de minister de regie heeft over de veiligheid van Joodse studenten, van wie zes op de tien uitspreken dat ze zich niet veilig voelen. Eerdmans JA21 92.44
5115 Ik krijg nu eigenlijk alleen het antwoord: dan moet er aangifte worden gedaan. Eerdmans JA21 0.04
5116 Ik hoorde dat er een Regiegroep Sociale Veiligheid is. Eerdmans JA21 0.07
5117 Maar is de minister bereid om dit meer naar zich toe te trekken en te zeggen: "Ik wil om de tafel met universiteiten en hogescholen. Eerdmans JA21 0.14
5118 Ik wil dat wordt uitgesloten dat zes op de tien Joodse studenten zich onveilig voelen. Eerdmans JA21 99.89
5120 Ik moet dat met de universiteiten delen en als ze niet luisteren, dan wil ik ze er toch wat meer toe aanzetten om te helpen dit vreselijke fenomeen in te dammen." Eerdmans JA21 0.03
5121 De uitingen die de heer Eerdmans noemt, zijn walgelijk. Bruins None 0.13
5122 Of het strafbare feiten zijn, kan het OM beoordelen na aangifte. Bruins None 0.14
5123 Die aangifte hoeft helemaal niet per se van de Radboud Universiteit te komen. Bruins None 0.59
5125 Ik maak me er grote zorgen over dat dit soort uitingen worden gedaan door medewerkers op universiteiten. Bruins None 0.06
5127 Ik vind het moeilijk om te erkennen dat onze jonge mensen worden opgeleid door mensen die dit soort uitingen doen. Bruins None 0.04
5129 Tegelijkertijd kan ik niet in de relatie tussen werkgever en werknemer treden. Bruins None 0.05
5130 Het is aan de werkgever om te bepalen hoe die omgaat met zijn werknemers. Bruins None 0.18
5132 Ik zie ernaar uit dat de Taskforce Bestrijding Antisemitisme gaat beginnen. Bruins None 0.09
5133 Die zal ook voorstellen doen voor nieuwe en extra maatregelen. Bruins None 0.03
5134 Tegelijkertijd wil ik ook zeggen: ik sta pal voor de colleges van bestuur. Bruins None 0.04
5136 Ik zie dat zij er buitengewoon gecommitteerd aan zijn om dit gif in onze samenleving niet te tolereren. Bruins None 0.06
5137 Ook de besturen zijn dag in, dag uit bezig met de ingewikkelde taken om de academische vrijheid, de vrijheid van meningsuiting en het demonstratierecht te laten balanceren, en om zorg te dragen voor een veilige en toegankelijke studieomgeving, juist ook voor Joodse studenten. Bruins None 0.07
5138 Als Joodse studenten niet veilig zijn, is niemand veilig. Bruins None 99.07
5139 Ik en mijn ambtsvoorganger hebben sinds oktober 2023 intensief contact gehad met de universiteiten en hogescholen en met de veiligheidsdriehoek, Openbaar Ministerie, politie en burgemeesters. Bruins None 0.05
5140 Ook binnen de instellingen is er intensief gesproken. Bruins None 0.06
5142 Er is de richtlijn, waar ik door de heer Ergin op werd aangesproken. Bruins None 0.04
5143 Mijn beeld is nog steeds dat dat de richtlijn is die instellingen hanteren en dat de instellingen op dat gebied nog steeds schouder aan schouder staan. Bruins None 0.09
5145 Ik blijf daar ook over praten met universiteiten en studenten. Bruins None 0.11
5146 Naast de lange lijst acties en maatregelen die we al hebben genomen, zie ik ernaar uit dat we nog extra maatregelen kunnen nemen om de sociale veiligheid voor Joodse studenten te garanderen en ervoor te zorgen dat we de veiligheid monitoren. Bruins None 0.05
5147 Nogmaals, als het niet goed gaat met onze Joodse mensen, dan gaat het in ons land niet goed. Bruins None 0.23
5148 Even voordat u verdergaat: ik weet niet of u toen in de zaal was, meneer Eerdmans, maar we hebben vijf interrupties afgesproken. voorzitter None 0.05
5154 Kijk, wat de minister als laatst zei, deel ik helemaal. Eerdmans JA21 0.07
5157 Wat ik net opnoem, hoeft dus niet altijd een aangifte op te leveren, maar het zorgt wel voor dat gif dat zich verspreidt in onze lokalen en op de universiteiten. Eerdmans JA21 0.55
5158 Wij vinden dat ergerlijk, maar je zult maar een Joodse student zijn, daar rondlopen en weten dat er zo op je wordt neergekeken. Eerdmans JA21 0.04
5159 Als je even niet uitkijkt, word je gewoon belaagd of bedreigd of geĂŻntimideerd. Eerdmans JA21 0.04
5162 Ik had de indruk dat meer collega's van mij dit gevoel delen. Eerdmans JA21 0.03
5163 Wij laten het gif toch nog steeds vrij rondsluipen. Eerdmans JA21 0.98
5164 Sterker nog, het is niet eens sluipen, het gebeurt openlijk. Eerdmans JA21 0.15
5165 In feite wordt op die manieren openlijk aangezet tot Jodenhaat. Eerdmans JA21 0.05
5166 Ik kan daar niet mee leven, en ik hoop de minister ook niet. Eerdmans JA21 0.03
5168 Dat Joodse studenten les moeten krijgen van iemand die openlijk Jodenhaat verspreidt, kan helemaal niet. Bruins None 0.81
5171 En daarom is het ook zo belangrijk dat, als we mensen tegenkomen die openlijk Jodenhaat verspreiden, daarvan dan aangifte wordt gedaan en het OM ingrijpt. Bruins None 0.06
5173 Daar kan ik en wil ik als minister van OCW niet in treden, maar het verspreiden van haat is een strafbaar feit. Bruins None 0.15
5174 Als dat gebeurt, dan moet daartegen worden opgetreden, met een aangifte en zo mogelijk ook met vervolging door het OM. Bruins None 0.04
5175 Het kan aan mij liggen, maar ik vind de actiebereidheid en de uitstraling van de minister eigenlijk vrij mager als hij zegt: dit is voor mij de ... Ja, u zegt het wel, maar ik heb niet de indruk dat er maandag iets gaat veranderen. Eerdmans JA21 0.04
5176 Laten we dan eens het pamflet van de studenten uit Nijmegen pakken. Eerdmans JA21 0.04
5179 Zij vragen die van het college van bestuur van de Radboud. Eerdmans JA21 0.04
5180 Daar zitten natuurlijk de vermommingen bij op de campus, maar ook allerlei andere voorstellen die vandaag in De Telegraaf zijn uitgelegd. Eerdmans JA21 0.06
5183 Ik heb het pamflet gelezen dat op de Radboud Universiteit geschreven is, ook naar aanleiding van het rapport-Kluveld. Bruins None 0.07
5185 Ik vind de voorstellen die in het manifest worden gedaan, buitengewoon redelijk. Bruins None 0.03
5186 Ik wil dat manifest graag verder bestuderen en ik wil ook bekijken of we dat kunnen meenemen naar de taskforce die tot stand komt. Bruins None 0.04
5187 Want volgens mij staan daar heel nuttige, waardevolle en niet eens zo heel moeilijke adviezen in over wat je kunt doen. Bruins None 0.04
5188 Een eerste blik van mij op dat manifest leidde bij mij tot: nou, wat hier gevraagd wordt, is best heel redelijk; dat moeten we toch met elkaar kunnen opbrengen. Bruins None 0.03
5189 Ik zal dat manifest dus meenemen in de gesprekken die ik ga hebben met de taskforce en met de universiteit. Bruins None 0.02
5190 Ik weet dat deze minister het hart op de goede plek heeft, zeker als het onze Joodse medelanders betreft. Stoffer SGP 0.02
5191 Dat weet ik uit heel persoonlijke ervaring met hem. Stoffer SGP 0.02
5192 Wat de heer Eerdmans zojuist aangaf, snijdt mij door mijn ziel. Stoffer SGP 0.1
5193 Gisteren sprak ik met zeven van die Joodse studenten en even voorafgaand aan het debat ook met één docent. Stoffer SGP 0.07
5194 Zij geven het gewoon aan: "Daar komt het nooit toe, want wij durven het echt niet meer. Stoffer SGP 0.06
5198 En laat ze alsjeblieft ĂĽberhaupt niet weten dat we Joods zijn." Stoffer SGP 0.04
5200 Ik begrijp best dat je niet ijzer met handen kunt breken enzovoorts, maar we kunnen deze mensen toch niet laten zitten? Stoffer SGP 0.03
5202 De minister noemt nu al die goede dingen, maar het duurt gewoon tot in lengte van dagen voordat we voor die mensen echt wat hebben. Stoffer SGP 0.18
5203 Is er niet ergens iemand extern aan te wijzen bij wie Joodse studenten zich kunnen melden, iemand die zij honderd procent vertrouwen, van wie zij weten dat hij het lef heeft om dat dan ook op te pakken en die dat dan voor hen doet? Stoffer SGP 0.06
5204 Dat hoeft maar één iemand te zijn die ze vertrouwen. Stoffer SGP 0.06
5207 Ik wil dit ook graag meenemen wanneer we aan de slag gaan met de Taskforce Bestrijding Antisemitisme, maar ook vanuit mijn eigen ministerie bij de integrale aanpak sociale veiligheid, om te kijken wat inderdaad een veilige manier is om de aangiftebereidheid te verhogen. Bruins None 0.06
5209 Het kan toch niet zo zijn dat wij hier met z'n allen verontwaardigd staan te staan, maar dat er geen aangiftes worden gedaan. Bruins None 0.06
5210 De aangiftebereidheid kan omhoog, moet omhoog, want anders kan je ook nooit vaststellen of en waar strafbare feiten worden gepleegd. Bruins None 0.68
5211 Dus ik wil dit graag ook richting de taskforce meenemen — en dat is een toezegging aan de heer Stoffer. Bruins None 0.03
5212 Ik wil het aspect van het verhogen van de aangiftebereidheid meenemen in de aanpak, in de voorstellen die ik doe richting de Taskforce Bestrijding Antisemitisme. Bruins None 0.14
5214 Ik begrijp dat de minister een redelijk procedureel antwoord geeft, en dat hij, als hij vanuit zijn hart zou spreken ... Ik snap dat hij dat niet kan, maar dan zou hij het ongeveer doen zoals ik het nu ook doe of probeer. Stoffer SGP 0.04
5216 Kan hij iets zeggen over hoelang het duurt voordat we dat organiseren? Stoffer SGP 0.06
5217 Is dat een week, is dat twee weken, is dat drie weken? Stoffer SGP 0.05
5221 Op dit moment loopt er een onderzoek naar de meld- en klachtvoorzieningen binnen het hbo en het wo. Bruins None 0.09
5222 Daarbij kijk ik ook naar de omgang met klachtenmeldingen over antisemitisme; dat hoort daar integraal bij. Bruins None 0.05
5223 En daarbij moet het onderzoek ook inzicht geven in in hoeverre een onafhankelijk meldpunt, zoals de heer Stoffer dat in zijn bijdrage noemde, bijvoorbeeld de NCAB, meerwaarde kan bieden ten opzichte van de bestaande voorzieningen binnen de instellingen. Bruins None 0.06
5224 Het resultaat van dit onderzoek verwacht ik halverwege dit jaar, dus rond de zomer. Bruins None 0.07
5225 Dan wil ik ook kijken of het instellen van een onafhankelijk meldpunt de aangiftebereidheid inderdaad zou kunnen verhogen. Bruins None 0.05
5226 Ja, dan hebben we dus dit hele collegejaar praktisch nog niks. Stoffer SGP 0.3
5229 Dat kan bij wijze van spreken een vrijwilliger zijn, maar dat ze weten dat er, totdat dit geregeld is, iemand is waar ze naartoe kunnen; iets waarvan ze echt weten dat ze daar niet door de mangel worden gehaald. Stoffer SGP 0.07
5230 Ik denk dat de minister net zo goed doorheeft als ik dat die mensen zo bang zijn. Stoffer SGP 0.04
5231 Datgene wat de heer Eerdmans net zei, dat snijdt je gewoon door de ziel. Stoffer SGP 0.05
5232 Je wil dan niet dat mensen nog een halfjaar ... Tja, wie weet wat er nog allemaal met ze kan gebeuren? Stoffer SGP 0.05
5234 Dit is langer dan 45 seconden, voorzitter, excuus, maar volgens mij willen dit allemaal met elkaar, echt. Stoffer SGP 0.12
5238 Dus ik zal dat aan de orde stellen in mijn gesprekken. Bruins None 0.02
5239 En dan is het eerder dan een halfjaar dat ik dit in ieder geval bij de meldpunten binnen de instellingen kan aanroeren. Bruins None 0.12
5240 Daarnaast zal het onderzoek waar ik over spreek, in de loop van dit jaar komen, waarin dus ook de mogelijkheid van een onafhankelijk meldpunt zal worden onderzocht. Bruins None 0.06
5242 Want de minister geeft aan dat hij — terecht — niet komt in de relatie tussen werkgever en werknemer. Martens-America VVD 0.13
5244 Want het kan niet zo zijn dat ik vanavond naar huis ga met de opmerking "dit is het". Martens-America VVD 0.03
5245 Het is onbestaanbaar dat wij docenten hebben die uitspreken dat bepaalde studenten niet welkom zouden zijn op de instelling. Bruins None 0.43
5248 De eerste verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij de leiding van de instelling zelf; het bestuur. Bruins None 0.1
5249 Er zijn meldpunten, goede voorzieningen voor de sociale veiligheid waar studenten naartoe kunnen en ja, er kán aangifte gedaan worden. Bruins None 0.06
5250 Als er daadwerkelijk strafbare feiten zijn, kan er aangifte gedaan worden. Bruins None 0.15
5252 Dat kan de instelling doen, dat kunnen anderen doen, dat kan mevrouw Martens-America doen; iedere burger kan dat doen. Bruins None 0.09
5256 We heffen het glas, we deden een plas en alles blijft zoals het was. Van der Hoeff PVV 0.05
5260 De rector van de UvA geeft aan dat hij onderhandelt met demonstranten met gezichtsbedekking. Van der Hoeff PVV 1.18
5261 Een andere juf — ik zal haar naam niet noemen — besmeurde de Israëlische vlag. Van der Hoeff PVV 0.18
5262 Ik wil het f-woord liever niet noemen, maar het wordt gewoon geroepen door de onderwijzers. Van der Hoeff PVV 0.09
5264 Het zijn woorden die ik liever niet in de mond neem, maar ze zeggen gewoon "fuck Israel, and fuck everyone who has normalised it". Van der Hoeff PVV 0.02
5266 De UvA-docenten dreigen met een nieuwe staking als de universiteit de samenwerking met Israël niet stopt. Van der Hoeff PVV 99.83
5267 Ik kan de naam niet noemen, maar twee keer opvolgend wordt er een docent bekroond voor zijn werk. Van der Hoeff PVV 0.1
5268 Hij roept vervolgens ook "free Palestina" in de gemeenteraad in Amsterdam. Van der Hoeff PVV 0.04
5271 Dan heeft u de controle nog over wat er hier gebeurt. Van der Hoeff PVV 0.12
5272 Ik wil vanavond weggaan, twee uur lang naar huis rijden, naar Zeeuws-Vlaanderen, en dan kunnen denken: we zijn een stap verder gekomen. Van der Hoeff PVV 0.04
5273 Maar volgens mij is het gewoon: we heffen het glas, we deden een plas en alles blijft zoals het was. Van der Hoeff PVV 0.11
5278 Bij alle voorbeelden die de heer Van der Hoeff noemt, voel ik dezelfde afschuw die hij voelt. Bruins None 0.04
5279 Het is onacceptabel dat dit soort gedrag plaatsvindt. Bruins None 0.06
5280 Tegelijkertijd hoor ik als stelselverantwoordelijke minister niet te treden in de verantwoordelijkheid van de bestuurders. Bruins None 0.18
5281 De bestuurders zijn verantwoordelijk voor de orde op hun instellingen. Bruins None 0.05
5282 Als er sprake is van wanordelijkheden, dan kan een medewerker van de universiteit of hogeschool de deelnemers aan een protest vorderen het pand of het terrein te verlaten. Bruins None 0.11
5285 Indien deelnemers daar geen gevolg aan geven, wordt er aangifte gedaan van huisvredebreuk. Bruins None 0.05
5286 Dit hele protocol leidt uiteindelijk tot de lokale driehoek, die grip heeft op de lokale situatie. Bruins None 0.03
5287 Ik moet vanuit Den Haag niet pretenderen, zoals de heer Van der Hoeff mij vraagt, controle te hebben over de lokale situatie. Bruins None 0.15
5289 Gemeente, politie en OM moeten in de driehoek besluiten of er wordt opgetreden, of er ontruimd moet worden. Bruins None 0.25
5291 In de richtlijn voor universiteiten en hogescholen is afgesproken dat er altijd aangifte wordt gedaan van strafbare feiten, zoals bedreiging, geweld, vernieling of openlijke geweldpleging. Bruins None 0.09
5292 Wij kunnen als overheid rechtsstatelijk niet afdwingen dat instellingen aangifte doen. Bruins None 0.43
5293 Ik kan niet tegen een instelling zeggen: ge zult aangifte doen. Bruins None 0.09
5294 Zoals toegezegd, gaan we met bestuurders en JenV in het kader van de taskforce de aangiftebereidheid verhogen. Bruins None 0.03
5295 Dat heb ik ook afgesproken met de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding. Bruins None 0.05
5296 We gaan maatregelen nemen en onderzoeken hoe de aangiftebereidheid verhoogd kan worden, maar rechtsstatelijk kan ik niemand dwingen aangifte te doen bij de politie. Bruins None 0.09
5297 Maar de richtlijn is — die afspraak staat — dat zodra er strafbare feiten worden gepleegd, er aangifte wordt gedaan. Bruins None 0.07
5299 Mevrouw Martens-America vroeg ook of het niet goed zou zijn om een externe organisatie toezicht te laten houden op de veiligheid. Bruins None 0.06
5301 De onderwijsinspectie is nou precies bedoeld voor het toezicht op de veiligheid, via voorschriften aan het bestuur en toezicht. Bruins None 0.09
5302 Zij kan dus controleren of er aan de voorschriften, afspraken en procedures wordt voldaan. Bruins None 0.06
5303 Wanneer zij concludeert dat er sprake is van wanbeheer, kan de inspectie een herstelopdracht geven en toezicht houden op de uitvoering van die herstelopdracht. Bruins None 0.04
5304 Zoals ik al zei, ben ik momenteel bezig met een wetsvoorstel voor een zorgplicht voor de sociale veiligheid. Bruins None 0.05
5305 Daarbij verken ik de mogelijkheden om, net als in het funderend onderwijs, een registratieplicht voor veiligheidsincidenten in te voeren in het vervolgonderwijs, zodat ik in de toekomst wel kan leveren waar mevrouw Martens-America mij om vraagt. Bruins None 0.05
5306 Dit geeft de inspectie de mogelijkheid om daar dan ook toezicht op te houden. Bruins None 0.04
5307 Dit is dus een van de maatregelen die worden aangescherpt. Bruins None 0.05
5308 De heer Paternotte zei dat er de afgelopen tijd geen vervolging en veroordeling lijkt te zijn geweest van de relschoppers en de mensen die schade hebben gemaakt en vroeg hoe dat toch kan. Dit geeft aan waarom het belangrijk is dat er aangifte gedaan wordt. Bruins None 0.16
5309 Ik blijf de instellingen hier onvermoeibaar op wijzen. Bruins None 0.02
5310 Vervolgens is het aan het OM om vast te stellen of er strafbare feiten zijn gepleegd en of er wordt overgegaan tot vervolging. Bruins None 0.07
5311 Ik ken de beweegredenen van het Openbaar Ministerie niet en ik kan dus niet van geval tot geval aan u melden waarom er wel of niet tot vervolging wordt overgegaan. Bruins None 0.08
5312 Dat is een andere pijler in het huis van Thorbecke. Bruins None 0.04
5315 Ik denk namelijk dat de heer Paternotte op dit punt een interruptie heeft. voorzitter None 0.02
5317 Ik vertrouw erop dat de minister, als hij hierover meer had kunnen zeggen, dat vast wel had gedaan. Paternotte D66 0.04
5319 Misschien kan de minister wel iets zeggen over het proces aan het begin: zijn die aangiftes wel op gang komen? Paternotte D66 0.04
5320 Want zijn voorganger heeft de instellingen daar volgens mij echt toe opgeroepen en heeft gezegd: zorg nou dat er aangifte wordt gedaan. Paternotte D66 0.07
5321 Ik weet dat de universiteitsbestuurders nog steeds schouder aan schouder staan om bij het vermoeden van strafbare feiten inderdaad aangifte te doen. Bruins None 0.31
5322 Het vervolg van die aangifte volg ik niet vanuit mijn stelselverantwoordelijkheid; dat ligt uiteindelijk bij Justitie, bij JenV. Bruins None 0.05
5324 Ook voor een individuele casus heb ik niet paraat welke consequenties het in het verdere verloop heeft gehad, dus ik heb geen overzicht van wat het OM heeft gedaan en of er overgegaan is tot vervolging. Bruins None 0.41
5325 Nou ja, goed, wat de minister niet heeft, heeft hij niet. Paternotte D66 0.65
5327 Als zoiets gebeurt, zeggen we volgens mij van links tot rechts in de Tweede Kamer: aanpakken en zorgen dat dit tot op de laatste cent wordt terugbetaald. Paternotte D66 0.05
5328 Dat zijn vaak mooie zinnen, maar ik zou het mooi vinden als we er daarna dan ook iets van terugzien, als we dat kunnen waarmaken met elkaar. Paternotte D66 0.03
5330 Ik kan moeilijk doen alsof de minister van Justitie hier staat, maar zou deze minister misschien wel te rade kunnen gaan bij zijn collega om te kijken of de Kamer iets meer te horen kan krijgen over de afloop hiervan? Paternotte D66 0.05
5331 Dit debat is namelijk tot stand gekomen naar aanleiding van die vernielingen, en de informatie die we hier nu over kunnen krijgen van de minister is beperkt. Paternotte D66 0.08
5333 Op dit moment is die nog beperkt en wat mij betreft inderdaad te beperkt. Bruins None 0.03
5334 De instellingen hoeven niet aan mij te melden of er aangifte wordt gedaan en wat daar vervolgens mee gebeurt, maar met de zorgplicht en de meldingsplicht voor incidenten wordt dat in de toekomst wel helderder. Bruins None 0.23
5335 Ik zal ook — dat wil ik de heer Paternotte wel toezeggen — in mijn volgende bespreking met de bestuurders het onderwerp aansnijden en bespreken of, en zo ja, hoe het mogelijk is om beter overzicht te kunnen krijgen over aangiftes, meldingen en incidenten. Bruins None 0.05
5336 Dan kunnen we kijken of we daar ook meer overzicht over kunnen krijgen. Bruins None 0.04
5337 Op dit moment heb ik daar namelijk niet het overzicht over zoals de heer Paternotte mij dat vraagt, omdat die meldingsplicht er niet is. Bruins None 0.09
5339 Ja, dat ging over de vraag of er schade is verhaald op de daders. Bruins None 0.05
5341 De heer Eerdmans en mevrouw Heite hadden een soortgelijke vraag. Bruins None 0.04
5342 Mevrouw Heite zei ook dat NSC van de minister verwacht dat hij met spoed bestuurlijke afspraken maakt met de hogeronderwijsinstellingen om tot een gezamenlijk en effectief antisemitismebeleid te komen. Bruins None 0.13
5344 Die gaat komend jaar aan de slag met gerichte voorstellen voor maatregelen. Bruins None 0.06
5345 Met de integrale aanpak sociale veiligheid, die ik al meldde, wil ik ook inzetten op het versterken van de sociale veiligheid. Bruins None 0.04
5346 In die aanpak is er ook specifieke aandacht voor antisemitismebestrijding. Bruins None 0.04
5347 De heer Stoffer wees erop dat er een grote kloof is tussen de vele signalen die we krijgen via media en op andere manieren, de signalen die we lezen in het rapport van Sapir en Kluveld en de magere informatie die instellingen zelf kunnen leveren. Bruins None 0.09
5348 Dat komt omdat er ten aanzien van de signalering en behandeling, zoals ik al heb gezegd, geen meldingsplicht is bij mij. Bruins None 0.11
5349 Maar ten aanzien van die signalering voer ik dat onderzoek uit waarvan ik verwacht dat halverwege 2025 de resultaten met de Kamer kunnen worden gedeeld, zodat de inrichting van de meld- en klachtvoorzieningen binnen het hbo en wo kan worden verbeterd. Bruins None 0.04
5351 Dat is niet — zoals ze zelf ook in hun rapport schrijven — een representatief rapport, maar een opsomming van zeer zorgwekkende casussen. Bruins None 0.05
5353 Het is schrijnend, het is vreselijk, het is walgelijk. Bruins None 0.03
5354 Het is een rapport dat iedereen zou moeten lezen, want de angsten en zorgen die daarin staan en die velen delen, wensen we niemand toe. Bruins None 0.07
5356 Iedereen hoort veilig te zijn op onze kennisinstellingen. Bruins None 0.17
5357 De heer Stoffer vroeg ook: hoeveel studenten zijn inmiddels verwijderd vanwege antisemitisch gedrag? Bruins None 0.06
5360 Als minister houd ik geen centraal overzicht bij van het aantal uitschrijvingen, maar ook niet van de redenen daarvan. Bruins None 0.64
5361 Bij antisemitisch gedrag komt daar ook nog eens het volgende bij. Bruins None 0.1
5362 Stel dat bijvoorbeeld een Joods iemand melding zou willen doen van iemand die een antisemitische uiting heeft gedaan. Bruins None 0.08
5363 Als je dat zou registreren, registreer je ook persoonskenmerken van de melder. Bruins None 0.07
5365 Ik denk dat de overheid dan ook van discriminatie zou worden beticht. Bruins None 0.05
5367 Dus het bijhouden van antisemitische meldingen, met name wanneer de melder zelf Joods is, ligt rechtsstatelijk best ingewikkeld. Bruins None 0.29
5368 Dus het is goed dat we met de instellingen verder en dieper gaan praten over de vraag hoe we wel meldingen kunnen gaan registreren en hoe je eigenlijk vaststelt dat iets een melding van antisemitisme is. Bruins None 0.08
5369 Het is niet zo simpel als het op het eerste gezicht lijkt. Bruins None 0.04
5370 De heer Stultiens zei dat hij van de minister wilde horen of ik het beeld herken van en uitzoomend kan ingaan op de schokkende percentages. Bruins None 0.11
5373 Zoals ik al zei: als onze Joodse studenten en docenten niet veilig zijn, leven we in een samenleving die niet oké is. Bruins None 0.12
5374 Het is onacceptabel dat Joodse studenten zich niet veilig voelen op universiteiten. Bruins None 62.21
5375 Ik zie dan ook uit naar de voorstellen voor maatregelen die de taskforce, die het kabinet heeft ingesteld, zal gaan doen. Bruins None 0.07
5376 De heer Paternotte zei dat de NCAB meldt dat het aantal meldingen toeneemt. Bruins None 0.11
5377 Wat is het beeld van de afgelopen maanden, sinds er maatregelen zijn genomen? Bruins None 0.08
5378 We hebben gezien dat het aantal protesten is afgenomen. Bruins None 0.26
5379 Ik zie geen correlatie met de maatregelen die we hebben genomen. Bruins None 0.03
5380 Dat heeft natuurlijk te maken met de veranderende omstandigheden in de wereld. Bruins None 0.04
5381 De taskforce die binnenkort gaat beginnen, zal komen met gerichte voorstellen om het veiliger te maken, maar ook om beter te monitoren of het beter gaat met onze Joodse studenten en hoe veiligheid beter gewaarborgd kan worden op de universiteiten. Bruins None 0.06
5383 Dan is er een aantal vragen gesteld over het veiligheidsbeleid. Bruins None 0.04
5384 Onder andere de protocollen voor de omgang met protesten zijn genoemd en ook de richtlijn is al ter sprake gekomen. Bruins None 0.06
5385 De heer Ceder vroeg mij of de protocollen voor de omgang met protesten wel voldoende werken. Bruins None 0.06
5387 De huisregels zijn gebaseerd op de richtlijnen die de instellingen met elkaar hebben afgesproken. Bruins None 0.06
5388 Die huisregels en de ordemaatregelen moeten zorgen voor een veilig en ordelijk verloop van de activiteiten op de instelling. Bruins None 0.06
5389 Op het terrein van fysieke veiligheid, waar we het dan ook over hebben, zijn instellingen in de afgelopen maanden voorbereid, doordat er is geĂŻnvesteerd in contacten en in afspraken met de lokale driehoek. Bruins None 0.06
5390 We merken dat ook de fysieke veiligheid, als er goed contact is met de lokale driehoek, beter geborgd is. Bruins None 0.13
5392 Daarom is het ook goed om dit lokaal te regelen en niet vanuit een ministerie. Bruins None 0.07
5393 Met betrekking tot fysieke veiligheid is er door de heer Ergin gesproken over het bespieden van docenten, dat zou hebben plaatsgevonden. Bruins None 0.06
5395 In lijn met die motie zal ik in mijn eerstvolgende bestuurlijke gesprekken — dat wordt een lange agenda door al mijn toezeggingen — het verzoek uit de motie voor het voetlicht brengen en de instellingen wijzen op de noodzaak van herstel van vertrouwen tussen onderwijsbesturen en studenten. Bruins None 0.05
5396 Dat eerstvolgende gesprek gaat binnenkort plaatsvinden. Bruins None 0.03
5398 Het is belangrijk dat ik dat daar benadruk, want het is inderdaad voorstelbaar dat de aanscherping van regels op sommige campussen tegelijkertijd ook weer gevoelens van onveiligheid of weerstand kan oproepen. Bruins None 0.06
5399 Ik blijf hier wel zeggen dat het cruciaal is dat instellingen hier goed over communiceren en ook dat de medezeggenschap wordt betrokken bij het instellen van de procedures van het beveiligingsbeleid. Bruins None 0.21
5400 Als studenten vinden dat het beveiligingsbeleid disproportioneel zou zijn of dat wet- en regelgeving zou worden overtreden, dan roep ik de studenten op om gebruik te maken van de klachtenfaciliteit die alle instellingen op grond van de wet moeten hebben. Bruins None 0.13
5401 Dan kom ik bij de vraag van de heer Ceder over het demonstratierecht en de Wet openbare manifestaties. Bruins None 0.04
5402 Is de Wet openbare manifestaties van toepassing op demonstraties op het terrein van de universiteit, wanneer wel en wanneer niet? Bruins None 0.07
5403 Dit is natuurlijk primair het terrein van mijn collega van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, maar ik hoop dat ik het volledig en op de goede manier verwoord. Bruins None 0.06
5404 In principe geldt de Wom voor demonstraties op een openbare plaats. Bruins None 0.05
5405 Het privéterrein en de gebouwen van de universiteit zijn geen openbare plaats. Bruins None 0.11
5406 Op privéterreinen en in gebouwen is het, uiteraard binnen de geldende wet- en regelgeving, aan de eigenaar van dat terrein of gebouw om te bepalen wat er wel en niet mogelijk is met het oog op demonstraties. Bruins None 0.03
5407 De burgemeester kan in dat geval alleen optreden als er sprake is van wanordelijkheden of het voorkomen van wanordelijkheden of als de eigenaar van het terrein daarom verzoekt in het kader van huisvredebreuk, lokaalvredebreuk of erfvredebreuk. Bruins None 0.05
5408 Als een privéterrein van een onderwijsinstelling publiek toegankelijk is, kunnen er bij aanwijzing andere regels gelden en kan het publiek toegankelijke terrein wel onder de Wom vallen. Bruins None 0.18
5409 Omdat veel van de demonstraties hebben plaatsgevonden op publiek toegankelijke plaatsen op de privéterreinen van onderwijsinstellingen is het belangrijk dat instellingen in goed contact staan met zowel de actievoerders als de lokale driehoek. Bruins None 0.04
5410 In die contacten met de lokale driehoek is goed geĂŻnvesteerd om de handelingsverlegenheid die de heer Ceder benoemde te voorkomen. Bruins None 0.04
5411 Als ik de minister goed begrijp, bepaalt de eigenaar van een gebouw, in dit geval de universiteiten, wat er binnen het terrein gebeurt. Ceder ChristenUnie 0.05
5412 Als er een publieke toegang is, is het terrein niet openbaar maar wel publiek toegankelijk. Ceder ChristenUnie 0.12
5413 Dan zijn nadere afspraken nodig, als ik het goed begrijp. Ceder ChristenUnie 0.04
5417 Mijn vraag, die relevant is voor dit debat, is wat dan de status en de reikwijdte van de huisregels van universiteiten is. Ceder ChristenUnie 0.05
5418 Je zou je kunnen voorstellen dat de eigenaar zegt: "Het is prima om te demonstreren, maar doe dat buiten de poorten. Ceder ChristenUnie 0.07
5419 Op het moment dat u besluit dat niet te doen, bent u in mijn huis, dus dan gelden mijn regels." Ceder ChristenUnie 0.09
5421 Wat we het afgelopen jaar gezien hebben, ging alle perken te buiten. Ceder ChristenUnie 0.03
5423 Mijn vraag is dus om te kijken of de huisregels momenteel adequaat en wijd genoeg worden toegepast om er niet alleen voor te zorgen dat er gedemonstreerd kan worden op basis van het recht van demonstratie, maar ook te zorgen voor het recht om op universiteiten veilig rond te lopen. Ceder ChristenUnie 0.11
5426 Ook dit zal ik ter sprake brengen bij mijn eerstvolgende gesprek met de bestuurders, en dan inderdaad ook specifiek de publiek toegankelijke ruimtes die wel privégebied zijn, maar publiek toegankelijk. Bruins None 0.03
5427 Het is met name die tussenruimte waar sprake kan zijn van handelingsverlegenheid. Bruins None 0.04
5428 Ik zal met de bestuurders bespreken of daar sprake is van handelingsverlegenheid, of daarover verduidelijking nodig is en op welke wijze daarover wordt gecommuniceerd met de lokale driehoek. Bruins None 0.04
5431 Een vraag aan de voorzitter: kan ik dit beschouwen als toezegging, waarbij de Kamer ook een terugkoppeling krijgt over de uitkomst daarvan? Ceder ChristenUnie 0.07
5435 Kan de minister bevestigen dat dit een toezegging is? voorzitter None 0.06
5437 Ik kan, als dat qua timing allemaal lukt, in mijn eerstvolgende brief over onderzoek naar de meld- en klachtvoorzieningen, inclusief sociale veiligheid, ook een terugkoppeling geven uit dat gesprek. Bruins None 0.05
5440 De heer Eerdmans vroeg mij of ik een handboek beveiliging heb voor de sector hoger onderwijs. Bruins None 0.06
5441 Instellingen zijn verantwoordelijk voor het borgen van een veilige leer- en werkomgeving. Bruins None 0.05
5442 Binnen de koepels zijn diverse veiligheidsnetwerken actief. Bruins None 0.04
5443 In gezamenlijkheid ontwikkelen de koepels via deze veiligheidsnetwerken beleid en instrumenten om zo op een vergelijkbare manier te sturen op veiligheid. Bruins None 0.04
5444 Voorbeelden hiervan zijn het SURF-normenkader voor cyberveiligheid en het Volwassenheidsmodel Kennisveiligheid. Bruins None 0.05
5446 Ook dat heeft een rol binnen de instellingen om ervoor te zorgen dat de omgeving fysiek veilig is. Bruins None 0.05
5447 Mevrouw Martens-America zei dat het integraal veiligheidsoverleg op de planning staat om te worden afgeschaft. Bruins None 0.05
5448 Het bericht dat het Platform Integrale Veiligheid afgeschaft is, heb ik van de instellingen niet ontvangen. Bruins None 0.11
5449 Ik heb ook geen bericht van de instellingen gekregen dat zij plannen zouden hebben om dat af te schaffen. Bruins None 0.26
5450 Vanwege de situatie zoals we die hier kennen, kun je je ook afvragen of dat verstandig zou zijn. Bruins None 0.03
5451 Ook dit kan ik in mijn eerstvolgende gesprek met de instellingen bespreken. Bruins None 0.03
5453 Het is ingericht om de samenwerking tussen instellingen te versterken en het veiligheidsbeleid te professionaliseren. Bruins None 0.04
5454 Met name de kennisdeling en de productontwikkeling die daar plaatsvinden, zijn waardevol. Bruins None 0.13
5455 Ik zal met de instellingen overleggen hoe het gaat met het platform en wat hun plannen daarmee zijn. Bruins None 0.04
5456 De heer Paternotte vroeg welke rol de medezeggenschap kan spelen in vraagstukken omtrent veiligheid op de campus. Bruins None 0.05
5458 Ik vind het van groot belang dat de medezeggenschap bij de besluitvorming over het veiligheidsbeleid wordt betrokken, in lijn met de geëigende procedures van advisering dan wel instemming. Bruins None 0.03
5459 Ik ga er daarbij vanuit dat mijn betrokkenheid niet nodig zou moeten zijn en dat de instellingen dit belang delen, maar voor zover nodig zal ik hier nog eens aandacht voor vragen in mijn gesprekken met de instellingen. Bruins None 0.03
5460 Het eerstvolgende gesprek met de instellingen heeft een hele lange agenda. Bruins None 0.05
5461 De heer Van der Hoeff vroeg of ik demonstraties op campussen kan verbieden. Bruins None 0.06
5462 Over het demonstratierecht is gisteren met u in deze plenaire zaal gesproken. Bruins None 0.05
5463 Als het gaat om de vraag of ik als minister van OCW demonstraties kan verbieden, is het antwoord nee. Bruins None 0.04
5464 De minister zegt: ik ga ervan uit dat het gebeurt en ik zal ze eraan herinneren. Paternotte D66 0.04
5465 Maar weet hij of er in de richtlijnen van universiteiten en hogescholen, waar hij het 40 minuten geleden over had, sprake is van betrokkenheid van de medezeggenschap? Paternotte D66 0.23
5466 Het zou mooi zijn dat, als je die richtlijnen opstelt, dat ook een proces is met die Nederlandse inspraak van de docenten en de studenten. Paternotte D66 0.05
5468 Bij besluitvorming over het veiligheidsbeleid wordt de medezeggenschap in de regel betrokken. Bruins None 0.04
5469 Ik kan me voorstellen dat die richtlijnen in mei vorig jaar in alle haast zijn opgesteld. Bruins None 0.04
5470 Volgens mij was het mevrouw Martens-America die daar op 25 april om vroeg. Bruins None 0.04
5472 Ik weet niet of destijds de medezeggenschap daarbij is betrokken. Bruins None 0.08
5473 Maar ik zal ook dit nader bespreken in mijn eerstvolgende gesprek. Bruins None 0.02
5474 Mevrouw Van der Plas meldde mij dat zij eerder een motie indiende over het hanteren van de identificatieplicht op universiteiten. Bruins None 0.12
5475 Gebeurt dit al en kan dit strenger worden nageleefd? Bruins None 0.05
5476 Instellingen hanteren in de regel risicogericht veiligheidsbeleid, maar waar nodig zetten zij de actieve identificatieplicht in voor het goede verloop van het proces van onderwijs en onderzoek. Bruins None 0.04
5477 Op verschillende momenten is er bij diverse instellingen bij dreigende situaties inderdaad gewerkt met toegangscontrole. Bruins None 0.07
5478 Dit moet natuurlijk altijd proportioneel worden ingezet. Bruins None 0.04
5479 In reguliere situaties komen er zo veel studenten en bezoekers op universiteitslocaties dat het niet mogelijk is om daar altijd een toegangscontrole toe te passen. Bruins None 89.29
5480 Maar wanneer het nodig is in dreigende situaties, wordt dat inderdaad toegepast. Bruins None 0.04
5481 De heer Stoffer vroeg nog hoe we ervoor zorgen dat de norm voor gezichtsbedekkende kleding wordt gehandhaafd. Bruins None 0.07
5482 In de richtlijn die is afgesproken staat: bij protest zijn de organisatoren altijd herkenbaar en zonder gezichtsbedekking aanwezig voor de vertegenwoordiger van de instelling en aanspreekbaar op het verloop van het protest. Bruins None 0.06
5484 De Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding verbiedt het dragen van gezichtsbedekkende kleding op onderwijsinstellingen. Bruins None 99.84
5485 Indien deze wet wordt overtreden, is het zaak dat er aangifte wordt gedaan bij de politie. Bruins None 0.15
5487 Dan is er nog een aantal vragen over academische vrijheid gesteld. Bruins None 0.05
5489 Door de VVD is gevraagd of ik het verheerlijken van geweld onderdeel van de academische vrijheid vind. Bruins None 0.07
5491 Het verheerlijken van geweld is geen onderdeel van academische vrijheid. Bruins None 0.31
5493 Het intimideren van academici is ook geen onderdeel van academische vrijheid. Bruins None 0.12
5495 Ik veroordeel elke oproep tot haat, geweld en discriminatie. Bruins None 0.05
5496 Ik heb dat meermaals gedaan en ik zal dat blijven doen. Bruins None 0.12
5497 De heer Eerdmans sprak over de Academic Freedom Index. Bruins None 0.04
5498 Die laat in het laatste decennium een achteruitgang in academische vrijheid zien. Bruins None 0.3
5499 Het is zeer zorgelijk dat de academische vrijheid onder druk staat. Bruins None 0.04
5501 De heer Eerdmans deelde ook zelf zijn ervaringen op de universiteit. Bruins None 0.06
5502 Je kon het oneens zijn met je leraren en dan had je een goede discussie. Bruins None 0.04
5504 Inderdaad, de tijden zijn veranderd en het lijkt wel of we niet meer weten hoe "een goed gesprek en daarna elkaar hartelijk de hand schudden" moet. Bruins None 0.04
5505 De samenleving kruipt ook onze instellingen in en vice versa. Bruins None 0.08
5506 De colleges van bestuur van de universiteiten zijn verantwoordelijk voor het borgen van de academische vrijheid. Bruins None 0.05
5507 Dat doen ze samen met de hele academische gemeenschap. Bruins None 0.05
5508 Desondanks heeft dit onderwerp blijvend mijn aandacht. Bruins None 0.03
5509 In de gesprekken met besturen, maar ook op Europees niveau is academische vrijheid regelmatig onderwerp van gesprek, ook in mijn gesprekken met collega's uit andere landen. Bruins None 0.06
5510 Het is goed om dit met elkaar in de gaten te houden, want de academische vrijheid is een van onze belangrijkste vrijheden. Bruins None 0.06
5511 We willen dat zeker op kennisinstellingen, juist daar, het debat mag en kan schuren, maar ook dat we op een verstandige manier met elkaar omgaan. Bruins None 0.03
5513 Naar aanleiding van alle onrust is er op alle instellingen een ethische beoordelingscommissie ingericht. Bruins None 0.04
5514 Die zijn nu werkzaam en de eerste stappen zijn gezet. Bruins None 0.04
5515 De eerste onderzoeken zijn gedaan en daarnaast heb ik met de kennissector een ambtelijke werkgroep ingesteld, die werkt aan een landelijke set van uniforme criteria voor risico's bij internationale samenwerkingen in brede zin. Bruins None 0.06
5516 Dus dit laten we niet alleen aan de lokale zaak over, want we zijn hierover met de hele kennissector in gesprek. Bruins None 0.04
5517 Deze werkgroep onderzoekt daarbij ook welke ethische afwegingen bij samenwerkingen daarin een plek moeten krijgen. Bruins None 0.04
5518 Ik kan niet genoeg herhalen dat die beoordeling van internationale samenwerkingen landenneutraal moet plaatsvinden. Bruins None 0.1
5519 Als er één specifiek land anders wordt behandeld dan andere landen in soortgelijke situaties, dan doet zo'n commissie haar werk niet goed. Bruins None 0.06
5520 De heer Stultiens zei: "Wetenschappers krijgen nog steeds te maken met bedreigingen en intimidatie door de uitingen die ze doen. Bruins None 0.88
5521 Ook dat zet de academische vrijheid onder druk en kan leiden tot zelfcensuur." Bruins None 0.03
5522 Dat klopt en het bedreigen van wetenschappers is onacceptabel. Bruins None 0.04
5523 Werkgevers zijn verantwoordelijk voor het bieden van directe hulp aan bedreigde wetenschappers. Bruins None 83.99
5524 Er is nu het WetenschapVeilig-platform en dat platform ondersteunt UNL, universiteiten en instituten bij de invulling van deze taak. Bruins None 0.05
5526 Mijn ambtsvoorganger heeft in 2023 een onderzoek laten uitvoeren naar academische zelfcensuur en ik zal in 2028 nogmaals een onderzoek doen naar academische vrijheid, zodat we een vijfjaarlijkse update krijgen om dit te blijven monitoren. Bruins None 0.04
5527 2028 is nog een eind weg en ik zal, vanzelfsprekend, daarom in de tussentijd dit onderwerp blijven bespreken met de instellingen. Bruins None 0.03
5528 Dan in dit blokje sprekers die terroristen steunen. Bruins None 0.03
5529 Het is ter beoordeling van de instellingen welke sprekers zij wel of niet toelaten op hun campus, zowel fysiek als digitaal. Bruins None 0.07
5530 Dat hoort en moet passen binnen de grenzen van de wet, want het is onderdeel van de wettelijk geborgde academische vrijheid. Bruins None 0.34
5531 Academische vrijheid moet zich ook bewegen binnen de grenzen van de wet. Bruins None 0.05
5532 Daar waar er sprake is van strafbare feiten kan dat niet worden toegestaan. Bruins None 0.17
5533 Met name de taskforce die net is opgericht, gaat een belangrijke rol spelen in de aanpak van het weren van antisemitische sprekers, want ik ben niet tevreden over hoe dat tot nu toe gaat. Bruins None 0.08
5534 Ik wil maximaal kijken wat we daaraan wel kunnen doen, want we maken ons gezamenlijk wel zorgen over het type sprekers dat hier en daar wordt uitgenodigd. Bruins None 0.03
5535 Voorzitter, dan als laatste nog het blokje cyberveiligheid. Bruins None 0.03
5536 Er is een aantal vragen gesteld over cyberveiligheid en dat is logisch gezien de recente aanval op de TU Eindhoven en de bredere ddos-aanval die een paar dagen daarna kwam. Bruins None 0.09
5537 Dit kwartaal nog informeer ik uw Kamer per brief over de maatregelen en de stand van zaken op cyberweerbaarheid in het vervolgonderwijs. Bruins None 0.07
5538 Het kabinet zet zich sterk in voor de verhoging van de cyberweerbaarheid. Bruins None 0.15
5539 We hebben een Nederlandse cybersecuritystrategie en op 5 februari gaat uw Kamer hierover in debat met de minister van Justitie en Veiligheid. Bruins None 0.06
5540 De heer Eerdmans en de heer Stultiens vroegen wat het kabinet doet om onderwijsinstellingen te beschermen tegen cyberaanvallen van buitenaf. Bruins None 0.09
5541 Dit kwartaal nog informeer ik uw Kamer met een brief over de maatregelen die we nemen en de stand van zaken op cyberweerbaarheid in het vervolgonderwijs. Bruins None 0.07
5543 Dat geldt voor de hele sector en voor de hele samenleving, maar dus ook voor het hoger onderwijs. Bruins None 0.24
5545 Als laatste vroeg de heer Stoffer mij nog of de universiteiten onder de nieuwe cyberveiligheidswet gaan vallen. Bruins None 0.08
5546 Op dit moment ben ik in overleg met alle relevante partijen om de gevolgen in kaart te brengen van het aanwijzen van het hoger onderwijs onder de cyberveiligheidswet. Bruins None 0.06
5547 Ik zal uw Kamer nog dit kwartaal informeren in mijn brief over de stand van zaken cyberweerbaarheid in het mbo, hbo en wo. Bruins None 0.11
5548 In die brief ga ik dan ook in op het al dan niet aanwijzen van die instellingen onder de cyberveiligheidswet. Bruins None 0.03
5549 Daarmee ben ik van mening, meneer de voorzitter, dat ik alle vragen beantwoord heb. Bruins None 0.08
5553 De aanvrager van het debat — dat was ik vergeten te zeggen aan het begin van dit debat — is de heer Eerdmans en daarmee is hij ook de eerste spreker van de zijde van de Kamer. voorzitter None 0.05
5557 Bedankt voor de beraadslagingen, ook aan de collega's en zeker aan de minister. Eerdmans JA21 0.03
5558 Ik ga gewoon aan de slag om even vier pareltjes, zoals de voorzitter meestal zegt, van moties voor te lezen. Eerdmans JA21 0.03
5560 Deze motie is voorgesteld door de leden Eerdmans, Martens-America, Stoffer, Van der Plas en Van der Hoeff. voorzitter None 0.04
5563 Deze motie is voorgesteld door de leden Eerdmans en Martens-America. voorzitter None 0.04
5574 Dank en excuus voor het overschrijden van de spreektijd. Eerdmans JA21 0.02
5575 Nou, ik vond het wel grappig dat juist u de tijd heeft overschreden, want in het vorige debat heeft u bepleit om voor het idee van Bontenbal te zijn ter beperking van het aantal moties. voorzitter None 0.06
5577 Nou, in dat debat hadden we gezegd dat je het aantal moties vooral kan beperken door streng op de tijd toe te zien. voorzitter None 0.06
5579 Ik zal eerlijk zijn, ik heb vandaag drie debatten gedaan en in bijna alle debatten ben ik ruim binnen mijn spreektijd gebleven. Eerdmans JA21 0.08
5584 Dan is het woord aan mevrouw Martens-America van de VVD-fractie, met dank aan de heer Eerdmans. voorzitter None 0.03
5587 Ondanks de absolute beste intenties van deze minister was dit eigenlijk wel een debat van wat niet mogelijk is, wat niet kan. We zagen vandaag weer een docent die openlijk oproept tot geweld en daarmee een groep intimideert, maar wij kunnen blijkbaar niets. Martens-America VVD 0.13
5588 Ik hoop dat we de volgende debatten gaan hebben over de middelen die deze minister wel heeft of wat de Kamer wel kan. Martens-America VVD 0.04
5589 Deze motie is voorgesteld door de leden Martens-America, Eerdmans en Van der Plas. voorzitter None 0.04
5593 Dan is nu het woord aan de heer Ergin van de fractie van DENK. voorzitter None 0.04
5601 De tweede motie gaat over de grondoorzaken van wat op onze Nederlandse hogescholen en universiteiten heeft gespeeld. Ergin DENK 0.04
5608 Overigens mag zij — ik wil niet vervelend doen — in deze termijn wel geïnterrumpeerd worden, als de Kamer dat wenst. voorzitter None 0.03
5611 Ook een hartelijke dank aan de minister voor de uitgebreide beantwoording. Heite NSC 0.07
5613 Deze motie is voorgesteld door de leden Heite, Eerdmans, Ceder, Stoffer, Martens-America en Paternotte. voorzitter None 0.04
5619 Dan is nu het woord aan de heer Ceder van de ChristenUnie. voorzitter None 0.04
5620 Mevrouw Heite sprak net namens Nieuw Sociaal Contract. voorzitter None 0.05
5623 Ik ben blij met in ieder geval de toezegging om in gesprek te gaan over het handelingskader en de huisregels bij demonstraties. Ceder ChristenUnie 0.04
5627 Die gaat over het aanbiedingen van trainingen voor vertrouwenspersonen om antisemitisme te herkennen. Ceder ChristenUnie 0.04
5629 We vinden het belangrijk dat er niet alleen over gesproken wordt, maar dat we ook tijdig met een aanpak komen. Ceder ChristenUnie 0.04
5639 Enerzijds zagen we de rellen in Amsterdam bij de universiteiten, waar vele vernielingen zijn aangericht. Paternotte D66 0.06
5640 Anderzijds was er de intimidatie van Joodse studenten, die bij heel veel mensen heeft geleid tot gevoelens van onveiligheid. Paternotte D66 0.1
5641 Op het eerste punt vind ik de uitkomst echt onbevredigend, zoals ik net al zei. Paternotte D66 0.03
5642 We hebben daar immers weinig vervolg op kunnen vernemen. Paternotte D66 0.03
5643 Ik hoop dat dat in ieder geval nog komt, want dat gaat om het gevoel van straffeloosheid. Paternotte D66 0.02
5644 Wat betreft het tweede punt: ik constateer op basis van dit debat dat de instellingen en de minister, en eigenlijk ook de hele Kamer, daar wat aan willen doen. Paternotte D66 0.05
5645 Antisemitisme heeft een geschiedenis van 2.000 jaar. Paternotte D66 4.4
5646 Daar zit een serieus probleem, bij heel veel mensen. Paternotte D66 0.02
5649 Ik heb ook andere studenten gesproken die zeiden dat ze zich vanwege hun afkomst, niet vanwege hun Joodse identiteit maar vanwege een andere identiteit, in de hoek gezet voelden. Paternotte D66 0.07
5650 Het is mooi dat er initiatieven zijn en dat er verbetering is. Paternotte D66 0.06
5651 Het is goed om te constateren dat er iets met vertrouwenspersonen kan gebeuren, maar het zou wel mooi zijn om ook daar een concreet vervolg op te zien, zodat we na een tijd met elkaar kunnen constateren dat iedereen weet: er is een plek waar ik naartoe kan, waar ik gehoord word. Paternotte D66 0.03
5652 Misschien is het niet mogelijk om voor honderd procent tegemoet te komen aan een gevoel van veiligheid, maar het zou mooi zijn als iedereen weet: er is in ieder geval iemand die zich ervoor wil inzetten dat ik veilig kan deelnemen aan het hoger onderwijs in Nederland. Paternotte D66 0.05
5654 Hij heeft ook een heleboel beloften gedaan over meer informatie. Paternotte D66 0.19
5658 Heeft de heer Van der Hoeff behoefte aan een tweede termijn? voorzitter None 0.05
5662 Ik beperk me tot het indienen van een drietal moties. Van der Hoeff PVV 0.03
5663 Deze motie is voorgesteld door het lid Van der Hoeff. voorzitter None 0.04
5666 Deze motie is voorgesteld door het lid Van der Hoeff. voorzitter None 0.04
5669 Deze motie is voorgesteld door het lid Van der Hoeff. voorzitter None 0.04
5673 Dan is nu het woord aan de heer Stultiens, van GroenLinks-PvdA. voorzitter None 0.04
5675 Laat ik stilstaan bij de belangrijkste uitspraken van de minister vandaag. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.03
5679 Inhoudelijke kritiek op het beleid van Israël is volstrekt legitiem. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.04
5681 Als Joodse studenten niet veilig zijn, is niemand veilig. Stultiens GroenLinks-PvdA 99.07
5686 Ik vond het een mooie samenvatting van uw betoog en ik vond het belangrijk om dat hier te benadrukken. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.02
5687 Ik wil mijn tijd nog graag gebruiken voor een citaat waaraan dit mij dit deed denken. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.03
5688 Het is van Primo Levi, een bekende overlevende uit Auschwitz, ook bekend bij de minister: "Ik kan niet begrijpen, niet verdragen dat men een mens beoordeelt niet naar wat hij doet of vindt, maar naar de groep waar hij toevallig toe behoort." Stultiens GroenLinks-PvdA 0.29
5689 Ik wil het gezegd hebben, omdat het ook aansluit bij het debat van vandaag. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.02
5692 Echt tot slot wil ik ook graag spreken tot alle vreedzame studenten, want van hen zijn er ook heel veel in dit land, die zich uitspreken voor mensenrechten en tegen de oorlog. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.07
5694 Ik snap dat het debat vandaag vooral ging over de misstanden, maar deze grote groep moet ook niet onbenoemd blijven. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.03
5696 Als laatste spreker van de zijde van de Kamer is de heer Stoffer, van de SGP. voorzitter None 0.04
5706 Tot slot wil ik de minister hartelijk danken voor de beantwoording van de vragen. Stoffer SGP 0.04
5707 Het zal ook voor hem geen gemakkelijk debat zijn geweest. Stoffer SGP 0.04
5713 Het scheelt maar vier minuutjes, maar dan echt om 21.40 uur. voorzitter None 0.07
5715 De vergadering wordt van 21.22 uur tot 21.40 uur geschorst. voorzitter None 0.04
5717 Het woord is aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. voorzitter None 0.04
5719 Ik dank de leden van uw Kamer voor de gedachtewisseling die we mochten hebben over een gevoelig en beladen onderwerp. Bruins None 0.13
5720 Zoals ik al zei: als Joodse mensen in onze samenleving niet veilig zijn, dan is er iets grondig mis in onze samenleving. Bruins None 0.42
5721 Wij staan met elkaar aan de lat om al onze mede-Nederlanders veilig te houden. Bruins None 0.15
5722 In het bijzonder in het hoger onderwijs is het belangrijk dat we met elkaar kunnen spreken en soms ook kunnen schuren, maar dat we dat altijd op een respectvolle manier doen. Bruins None 0.04
5726 De taskforce die gaat starten, zal ook weer met nieuwe voorstellen voor maatregelen komen. Bruins None 0.08
5727 Zo willen we meer en meer zorgen dat Joodse en Israëlische studenten en medewerkers zich veilig voelen op de universiteit. Bruins None 0.08
5729 159 van de heer Eerdmans, breed ondersteund ook door anderen, die mij verzoekt alle barrières weg te nemen opdat Joodse en Israëlische studenten en medewerkers zonder angst naar hun universiteit kunnen, eigenlijk alleen maar oordeel Kamer kan geven. Bruins None 0.04
5731 Alle barrières wegnemen is een enorme ambitie, maar ik kan niet anders dan deze motie oordeel Kamer geven. Bruins None 0.02
5735 160 verzoekt het kabinet samen met universiteiten en hogescholen een eenduidig veiligheidsprotocol te ontwikkelen. Bruins None 0.07
5736 Die kan ik ook oordeel Kamer geven, maar wel met twee kanttekeningen. Bruins None 0.08
5737 Dit moeten de universiteiten en hogescholen samen doen, aangezien dit hun verantwoordelijkheid is. Bruins None 0.09
5738 Daarbij vraag ik ook wel ruimte, omdat de medezeggenschap hierbij moet worden ingeschakeld — dat vroeg uw Kamer mij ook —zodat er een eenduidig veiligheidsprotocol ontwikkeld kan worden. Bruins None 0.07
5739 Ik vraag u dus wat ruimte op de tijdstermijn, maar met die opmerking geef ik deze motie oordeel Kamer. Bruins None 0.03
5743 Mag ik het dan zo verstaan dat dat onder regie van de minister gebeurt? Eerdmans JA21 0.06
5747 Ik zal dit ook bespreken in het eerstvolgende gesprek dat ik met de bestuurders heb. Bruins None 0.02
5749 Dan is het ook mijn zaak om aan u terug te rapporteren dat dit gaat gebeuren en wanneer dit zal gebeuren. Bruins None 0.06
5751 161 van de heer Eerdmans verzoekt het kabinet de Kamer elk jaar te rapporteren over het aantal incidenten en agressie per universiteit en hogeschool. Bruins None 0.1
5752 Die jaarlijkse publieke rapportage gebeurt eigenlijk al door de instellingen. Bruins None 0.05
5753 Die werken aan een monitor van de ervaren sociale veiligheid. Bruins None 0.04
5754 De instellingen besteden in hun jaarverslagen ook aandacht aan de sociale veiligheid. Bruins None 0.04
5755 Daar komt nu mijn wetsvoorstel Zorgplicht sociale veiligheid bovenop, waarmee de mogelijkheden voor een registratieplicht voor veiligheidsincidenten zullen worden verkend. Bruins None 0.05
5756 Dit alles bij elkaar optellende krijgt uw Kamer meer dan de gevraagde jaarlijkse rapportage, dus acht ik deze motie overbodig. Bruins None 0.05
5760 162 van de heer Eerdmans vraagt mij een plan voor academische vrijheid te maken. Bruins None 0.04
5761 De academische vrijheid is al wettelijk verankerd in artikel 1.6 van de Wet op het hoger onderwijs, de WHW. Bruins None 0.06
5762 Daarnaast hebben alle instellingen een protocol voor wetenschappers, om hen te ondersteunen bij bedreiging en intimidatie, die de academische vrijheid zouden kunnen beknotten. Bruins None 0.09
5763 Bovendien heeft de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen in 2021 een buitengewoon zorgvuldig rapport over academische vrijheid geschreven. Bruins None 0.08
5766 Ik zal dit ook in mijn reguliere overleggen met de KNAW blijven bespreken. Bruins None 0.03
5767 Ik zie het KNAW als het geweten van de Nederlandse wetenschap. Bruins None 0.04
5776 De daarin gedane overige verzoeken acht ik overbodig. Bruins None 0.03
5777 De pilot waarom wordt gevraagd, is namelijk al mogelijk. Bruins None 0.05
5778 Wat mij betreft is die niet nodig, aangezien de inspectie al toezicht houdt op veiligheid via de voorschriften aan bestuur en toezicht. Bruins None 0.07
5779 Als de inspectie concludeert dat er sprake is van wanbeheer, kan zij een herstelopdracht geven en toezicht hierop houden. Bruins None 0.06
5780 Bovendien wordt dit nog beter, want momenteel wordt het wetsvoorstel over de zorgplicht sociale veiligheid voorbereid, en ik verken daarbij de mogelijkheden om net als in het funderend onderwijs ook in het vervolgonderwijs een registratieplicht voor veiligheidsincidenten in te voeren. Bruins None 0.06
5781 Ik zal bij het opstellen van dat wetsvoorstel over de zorgplicht onderzoeken of het wenselijk, werkbaar en proportioneel is om daarin een registratieplicht voor veiligheidsincidenten mee te nemen. Bruins None 0.04
5782 En die geeft de inspectie vervolgens de mogelijkheid om daarop ook daadwerkelijk toezicht te houden. Bruins None 0.04
5789 Ik zal oprecht uitkijken naar het wetsvoorstel waar de minister op dit moment aan werkt. Martens-America VVD 0.02
5790 Ik heb wel een hele concrete vraag, want volgens mij poog ik met mijn motie het gat op te vullen dat op dit moment ontstaat. Martens-America VVD 0.05
5791 De minister wijst namelijk naar de onderwijsinstellingen en de onderwijsinstellingen wijzen op dit moment nog nergens naar. Martens-America VVD 0.11
5792 Maar wat als onderwijsinstellingen geen aangifte doen? Martens-America VVD 0.06
5793 Ik hoop dat de minister begrijpt dat ik met deze motie dat gat probeer op te vullen. Martens-America VVD 0.02
5795 Misschien kan hij daarop nog heel even reflecteren. Martens-America VVD 0.03
5796 Vindt hij dat de onderwijsinspectie nu bekwaam genoeg is en genoeg handvatten heeft om die rol te pakken? Martens-America VVD 0.05
5797 Ja, ik vind dat de inspectie voldoende bekwaam is en ook de handvatten heeft om toezicht te houden op het veiligheidsbeleid van hogeronderwijsinstellingen. Bruins None 0.13
5798 Bijvoorbeeld aan de zaak-TU Delft zien we dat de inspectie een goed toezicht houdt op de sociale veiligheid in hogeronderwijsinstellingen. Bruins None 0.09
5800 De inspectie heeft dus de instrumenten om toezicht te houden op het veiligheidsbeleid in het hoger onderwijs. Bruins None 0.06
5801 Dan het genoemde gat inzake het wel of niet doen van aangifte. Bruins None 0.07
5802 In het debat heb ik al gezegd dat ik niet kan dwingen tot het doen van een aangifte. Bruins None 0.06
5803 Als de Inspectie van het Onderwijs zou constateren dat een onderwijsinstelling geen aangifte doet, dan kan ook de Inspectie van het Onderwijs de onderwijsinstelling niet dwingen tot het doen van aangifte. Bruins None 0.23
5804 Zij kan wel kijken of de protocollen en de procedures, de meld- en klachtenprocedures, op orde zijn. Bruins None 0.15
5805 Maar zij kan niet dwingen tot het doen van aangifte. Bruins None 0.39
5807 Niemand kan gedwongen worden tot het doen van aangifte, althans niet door mij en niet door de inspectie. Bruins None 0.65
5809 164 van de heer Ergin vraagt de regering om op jaarlijkse basis aan de Kamer te rapporteren over de uitkomsten van de monitor sociale veiligheid. Bruins None 0.05
5810 In het bestuursakkoord is afgesproken dat VH en UNL de resultaten geaggregeerd op sectorniveau opstellen. Bruins None 0.06
5811 Het is aan de instelling om deze sectorbeelden publiek te maken, niet aan mij. Bruins None 0.05
5814 165 vraagt mij te verhinderen dat Nederlands onderwijsgeld direct of indirect gebruikt wordt voor samenwerking met Israëlische universiteiten. Bruins None 0.95
5816 Samenwerkingen worden individueel beoordeeld en niet per land. Bruins None 0.07
5817 Bovendien is het niet aan het kabinet om samenwerkingen te verbieden, tenzij er internationale sancties van kracht zijn. Bruins None 0.24
5822 166 geef ik oordeel Kamer — dat is de motie van mevrouw Heite c.s. Bruins None 0.04
5823 — als ik deze motie zo mag interpreteren dat daarin wordt verzocht met de besturen in gesprek te gaan over de vraag of en hoe de regie op het veiligheidsbeleid verder kan worden verbeterd. Bruins None 0.11
5825 Daarnaast zal de taskforce die mijn collega van JenV inricht, een belangrijke bijdrage leveren aan de veiligheid. Bruins None 0.07
5830 167 van de heer Ceder, waarin hij de regering verzoekt om in samenspraak met onderwijsinstellingen en de NCAB te zorgen voor het ontwikkelen en aanbieden van trainingen aan vertrouwenspersonen op universiteiten zodat zij antisemitisme herkennen, is buitengewoon sympathiek, maar overbodig. Bruins None 0.04
5831 Zoals genoemd in de nationale Strategie Bestrijding Antisemitisme zal ik op basis van gesprekken die we gaan voeren met vertrouwenspersonen, met UNL nagaan hoe we hen beter kunnen equiperen, bijvoorbeeld met het ontwikkelen en aanbieden van trainingen of workshops. Bruins None 0.12
5833 De terugkoppeling hierover zal ik laten opnemen in de eerste voortgangsbrief aan uw Kamer over de nationale Strategie Bestrijding Antisemitisme. Bruins None 0.07
5834 Dus we gaan dat doen, en daarmee is de motie overbodig. Bruins None 0.17
5838 168 van de heer Van der Hoeff vraagt mij om alles in het werk te stellen om de 4,1 miljoen schade te verhalen op de daders. Bruins None 0.15
5839 Die moet ik ontraden, want dat is aan de UvA zelf; die heeft die schade geleden. Bruins None 0.11
5840 De heer Van der Hoeff vraagt in de elfde motie, die op stuk nr. Bruins None 0.04
5841 169, van mij om alles in het werk te stellen om personen die zich bij de illegale demonstraties schuldig hebben gemaakt aan strafbare feiten, van de universiteit te verwijderen. Bruins None 0.73
5842 Die motie moet ik ontraden, omdat het opleggen van sancties, op welke manier dan ook, aan onderwijsinstellingen zelf is. Bruins None 0.06
5844 Bij strafbare feiten is het aan instellingen om aangifte te doen en aan het OM om dan te handelen, zoals ik in het debat ook meermaals heb duidelijk gemaakt. Bruins None 0.09
5849 170 van de heer Van der Hoeff geldt helaas ook dat ik die moet ontraden. Bruins None 0.05
5850 Die verzoekt de regering om alles in het werk te stellen om illegale demonstraties op universiteiten de kop in te drukken. Bruins None 0.16
5851 In het kader van het demonstratierecht moet ik dit ontraden. Bruins None 0.03
5852 Maar op het privéterrein en in de gebouwen van de instellingen is het aan de instellingen om te besluiten of, en zo ja hoe, demonstraties kunnen doorgaan. Bruins None 0.04
5855 171, die de regering verzoekt om te komen tot een duidelijk geregelde en adequate meld- en adviesfunctie, en om die te beleggen bij de NCAB. Bruins None 0.04
5856 We hebben gesproken over een centrale meld- en adviesfunctie. Bruins None 0.06
5858 Ik laat het aan de heer Stoffer of hij deze motie in stemming wil brengen, maar het onderzoek naar de meld- en klachtvoorziening loopt. Bruins None 0.08
5859 Daarvan heb ik gezegd dat die voor de zomer van 2025 naar de Kamer gaat. Bruins None 0.06
5860 Bovendien heb ik de heer Stoffer zojuist de toezegging gedaan om in het eerstvolgende gesprek dat ik met de universiteiten heb, met hen te bespreken dat zij zorgen voor een veilig meldpunt specifiek voor Joodse studenten, zodat die weten dat zij daar veilig naartoe kunnen, op elke universiteit. Bruins None 0.09
5861 Verder kan ik de NCAB ook niet opdragen wat deze wel of niet doet, omdat de NCAB niet valt onder mijn verantwoordelijkheid, maar onder die van JenV. Bruins None 0.08
5862 De NCAB verwijst zelf door naar twee bestaande meldpunten voor antisemitisme, namelijk discriminatie.nl en het meldpunt antisemitisme van het CIDI. Bruins None 0.06
5863 Ik heb een melding: ik houd deze motie vooralsnog aan. Stoffer SGP 0.04
5866 Op verzoek van de heer Stoffer stel ik voor zijn motie (29240, nr. voorzitter 29240, nr. 171 0.04
5869 Dat is ook fijn, want die toezegging kan ik op korte termijn inwilligen. Bruins None 0.05
5872 172, ook van de heer Stoffer, verzoekt de regering het reeds lang aangekondigde wetsvoorstel sociale veiligheid vóór 1 september aan de Kamer voor te leggen. Bruins None 0.04
5875 Het najaar lukt het me wel om dan het wetsvoorstel in internetconsultatie te leggen. Bruins None 0.07
5876 Maar 1 september ga ik, denk ik, toch niet halen, dus ik durf dit geen oordeel Kamer te geven. Bruins None 0.07
5879 172 ontraden, maar de heer Stoffer snelt naar de interruptiemicrofoon voor een mededeling. voorzitter None 0.04
5880 Nou, ik kon nog sneller, voorzitter, maar ik kreeg nog het advies van een verstandige partij. Stoffer SGP 0.04
5881 Maar als ik de datum op de motie verander in "najaar 2025", wordt het dan anders? Stoffer SGP 0.04
5884 Als de minister de toezegging doet dat het wetsvoorstel dit najaar hier ligt, dan trek ik de motie nu in. Stoffer SGP 0.09
5886 Ik ga mijn uiterste, uiterste best doen om het dit najaar in internetconsultatie te leggen. Bruins None 0.02
5887 En dan is dat een toezegging voor een uiterste inspanning om dat te redden. Bruins None 0.04
5888 Is dat voldoende voor de heer Stoffer om 'm in te trekken? voorzitter None 0.05
5890 Ik vertrouw deze minister gewoon als hij zijn woord geeft dat hij dat doet. Stoffer SGP 0.04
5892 172) is ingetrokken, maakt zij geen onderwerp van beraadslaging meer uit. voorzitter 29240, nr. 172 0.05
5894 De minister heeft aangegeven dat de motie op stuk nr. Ceder ChristenUnie 0.09
5896 Er komt ook een terugkoppeling en de NCAB wordt al betrokken bij het aanbieden van trainingen aan vertrouwenspersonen. Ceder ChristenUnie 0.05
5898 Om die reden en omdat de minister daar al op terugkomt en het aan de Kamer terugkoppelt, zou ik de motie willen intrekken. Ceder ChristenUnie 0.05
5900 167) is ingetrokken, maakt zij geen onderwerp van beraadslaging meer uit. voorzitter 29240, nr. 167 0.05
5903 Ik wil niet het feest van collega Stoffer verpesten, maar ik wil voorkomen dat we langs elkaar heen praten. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.03
5904 Het ging over het aan de Kamer voorleggen en over consulteren op internet. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.03
5905 Dat maakt nogal uit, want als er in het najaar wordt geconsulteerd en het daarna nog langs de Raad van State komt, zijn we weer een jaar verder. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.25
5906 Ik ben dus even benieuwd wat nu precies is toegezegd aan de Kamer. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.04
5907 In het najaar gaat het wetsvoorstel in internetconsultatie. Bruins None 0.04
5908 Dan wordt het openbaar en kan iedereen er commentaar op leveren. Bruins None 0.04
5910 Dus het komt niet in de Kamer dit jaar, constateer ik dan. Stultiens GroenLinks-PvdA 0.05
5911 Daarna gaat het proces in werking zoals we dat kennen, dus na internetconsultatie zijn er nog wel wat stappen te nemen. Bruins None 0.04
5912 Ik heb mij laten vertellen dat ook Kamerleden naar internetconsultaties kunnen kijken. voorzitter None 0.11
5913 Misschien was dat voor meneer Stoffer de reden om zijn motie in te trekken, toch? voorzitter None 0.03
5914 Dan danken wij de minister zeer hartelijk voor zijn beantwoording van alle vragen en voor het debat. voorzitter None 0.08
5915 Hopelijk brengt het wat veiligheid op de Nederlandse universiteiten. voorzitter None 0.03