Tweede Kamer 🇳🇱

_id	6788faa2b25842b62a1506bf
url	https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/plenaire_verslagen/detail/2024-2025/42
datetime	2025-01-16 00:00:00

 

Statements

idx	statement	speaker	association	score
0	Dat is precies de reden waarom de motie wat mij betreft oordeel Kamer kan krijgen.	Van Hijum	None	0.01
1	Ik open de vergadering van donderdag 16 januari 2025.	voorzitter	None	0.01
2	Dat zijn zaken waarop we volop werkzaam zijn in Brussel.	Van Hijum	None	0.01
3	Ik deel aan de Kamer mee dat er geen afmeldingen zijn.	voorzitter	None	0.16
4	Deze mededeling wordt voor kennisgeving aangenomen.	voorzitter	None	0.01
5	Hamerstukken Aan de orde is de behandeling van: Deze wetsvoorstellen worden zonder beraadslaging en, na goedkeuring van de onderdelen, zonder stemming aangenomen.	voorzitter	None	0.24
6	Als er inderdaad qua diversiteit in volksbuurten, die heel divers zijn, iets moet gebeuren aan de woningbouw bijvoorbeeld: ja, helemaal eens.	Dijk	SP	0.01
7	We zijn toe aan het tweeminutendebat Digitale infrastructuur en economie.	voorzitter	None	0.01
8	Ik heet de minister van Economische Zaken en de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van harte welkom.	voorzitter	None	0.04
9	Die gaan de komende jaren één sociale huurwoning per jaar bouwen.	Dijk	SP	0.01
10	Ik heb daar ook niet voor niets over gezegd dat daar de minste opvang plaatsvindt.	Dijk	SP	0.02
11	We zijn op dit moment aan het kijken hoe deze specifieke uitkering na 2025 wordt voortgezet.	Keijzer	None	0.01
12	Dan is het toch wel degelijk heel logisch dat als de rijksoverheid zich gaat bemoeien met integratie in volkswijken en -buurten, de rijksoverheid zich ook gaat bemoeien met de segregatie in de villabuurten?	Dijk	SP	0.01
13	Ik heb mij per abuis niet aangemeld voor dit debat, maar ik wil wel graag meedoen.	Vermeer	BBB	0.01
14	Waarom wel bemoeienis in de volksbuurten — zeer terecht; ik sta ook onder die motie — maar niet in de villabuurten waar de segregatie het grootst is?	Dijk	SP	0.02
15	Ik hoop dat u mij toestaat om dat zo snel als mogelijk te doen.	Keijzer	None	0.01
16	Ik heb gisteren ook het debat mogen voeren over de parlementaire enquête Fraudebeleid en Dienstverlening.	Van Hijum	None	0.01
17	Ik wil dat zo snel mogelijk afbouwen, maar ik zal toch nog een periode afhankelijk blijven van commercieel vastgoed.	Faber	None	1.48
18	Maar je zult die effecten toch altijd per land moeten verbijzonderen om een zinvolle discussie over beleid en maatregelen te kunnen voeren.	Van Hijum	None	0.01
19	Zij voert het woord namens de fractie van GroenLinks-Partij van de Arbeid.	voorzitter	None	0.01
20	Daarbij wil ik tot slot nog aantekenen dat de heer Timmermans vraagt om in het eerste kwartaal van 2025 de Kamer te informeren.	Van Hijum	None	0.01
21	Door gebrek aan tijd moet ik gelijk beginnen met de moties.	Kathmann	GroenLinks-PvdA	0.01
22	Deze motie is voorgesteld door de leden Kathmann, Vermeer en Koekkoek.	voorzitter	None	0.01
23	Ik kom zo dadelijk nog even terug op de motie-Bikker c.s.	Van Hijum	None	0.01
24	Maar eigenlijk wil ik gewoon dat mijn breed aangenomen motie wel degelijk wordt opgepakt en uitgewerkt, gewoon conform het advies en de aanbeveling van de staatscommissie.	Bontenbal	CDA	0.01
25	Deze motie is voorgesteld door de leden Kathmann, Vermeer en Koekkoek.	voorzitter	None	0.01
26	Ik hoop straks te horen dat u dat ondanks wat strubbelingen toch gaat doen.	Bontenbal	CDA	0.01
27	De motie-Sneller die bij meerderheid is aangenomen, is vervolgens door ons als Kamerorganisatie uitgevoerd, loyaal en vol liefde.	Martin Bosma	PVV	0.01
28	Deze motie is voorgesteld door de leden Kathmann, Vermeer en Koekkoek.	voorzitter	None	0.01
29	De enige winst van dit experiment is — dat moeten we de voorstanders eerlijk nageven — een nieuw woord in het woordenboek: de kennismakingshoorzitting.	Diederik van Dijk	SGP	9.53
30	De SGP vindt die opbrengst echter zo mager dat we niet om die reden alsnog het experiment willen continueren.	Diederik van Dijk	SGP	0.05
31	Zij moesten iets doen wat ze nog nooit gedaan hadden, namelijk zo'n kennismakingshoorzitting voorzitten.	Martin Bosma	PVV	0.02
32	We moesten veel schuiven met zaaltjes, want er was al een programma.	Martin Bosma	PVV	1.04
33	Dan is het woord aan de heer Six Dijkstra namens NSC, Nieuw Sociaal Contract.	voorzitter	None	0.01
34	Er moest natuurlijk geschakeld worden met Algemene Zaken et cetera.	Martin Bosma	PVV	0.01
35	Ik stel vast dat dat in organisatorisch-formele zin allemaal goed is gegaan.	Martin Bosma	PVV	0.01
36	Ook dank aan de minister en de staatssecretaris en aan de leden voor het toch wel eensgezinde debat dat we over dit onderwerp gevoerd hebben.	Six Dijkstra	NSC	39.48
37	Ik ben zelf blij met de toezegging dat het kabinet zich gaat inspannen voor de komst van een AI-faciliteit in Nederland.	Six Dijkstra	NSC	0.03
38	Ik wil hier nogmaals mijn steun uitspreken, ook richting het kabinet.	Six Dijkstra	NSC	0.02
39	Ik hoop dat het lukt en dat we daar snel meer duidelijkheid over zullen krijgen.	Six Dijkstra	NSC	0.01
40	De commissie voor de Werkwijze heeft een aantal keren gekeken naar die hoorzittingen.	Martin Bosma	PVV	0.01
41	Omdat ik de toezegging heb gekregen, zal ik verder geen moties indienen.	Six Dijkstra	NSC	0.01
42	De heer Sneller wilde het uiteraard zo stevig mogelijk opzetten.	Martin Bosma	PVV	0.01
43	Mevrouw Michon stond precies aan de andere kant en zei: we moeten het helemaal niet doen.	Martin Bosma	PVV	0.01
44	Maar de zaal ernaast zat bomvol, met camera's erbij en met journalisten.	Van Nispen	SP	0.02
45	Vervolgens is daar chocola van gemaakt door de griffier van de commissie voor de Werkwijze, de heer Miguel Israel, die sindsdien verdwenen is uit de Kamerorganisatie en die we nog steeds naarstig missen.	Martin Bosma	PVV	0.02
46	Daar is een compromis uitgerold, waar bijvoorbeeld, mevrouw Lahlah, in stond dat de minister-president niet zou worden gehoord.	Martin Bosma	PVV	0.03
47	Ik heb toen als Voorzitter dat compromis verdedigd.	Martin Bosma	PVV	0.01
48	Ook van mijn hand geen moties, maar ik heb wel meegetekend met die van collega Kathmann.	Koekkoek	Volt	0.01
49	Vervolgens, nadat de hoorzittingen gehouden waren, hebben wij een ambtelijke terugblik geproduceerd, waarin bijvoorbeeld staat dat het heeft bijgedragen aan de transparantie.	Martin Bosma	PVV	0.01
50	Alle zijden van veel meer autonoom worden en een goede digitale infrastructuur zijn echt heel belangrijk.	Koekkoek	Volt	0.01
51	We hebben in het reces ook weer gezien wat vooral de agenda vanuit de VS zal zijn.	Koekkoek	Volt	0.03
52	Mark Zuckerberg en Trump hebben veel duidelijker hun kaarten laten zien, denk ik.	Koekkoek	Volt	0.04
53	Het Presidium heeft het aan de commissie voor de Werkwijze gevraagd.	Martin Bosma	PVV	0.01
54	De eerste is dat we net na het reces zagen dat de Britse overheid een soort ommekeer maakte op het gebied van AI en zei: we gaan vol investeren.	Koekkoek	Volt	0.01
55	Ik wil eigenlijk aan de bewindspersonen vragen of dat nog iets heeft gedaan met hun eigen ambities.	Koekkoek	Volt	0.02
56	Hoewel het wat mij betreft strikt genomen niet een-op-een verbonden is met waar wij vandaag over besluiten, wil ik wel zeggen dat ik onderschrijf wat mevrouw Helder belangrijk noemt.	Uitermark	None	0.01
57	Want ik ben het er wel mee eens dat je als Europa niet achterop wil raken, als het op generatieve AI en systeemtechnologie aankomt.	Koekkoek	Volt	7.27
58	De eerste vraag is dus of de uitingen van de minister in het Verenigd Koninkrijk iets veranderen aan de intenties en ambities die de bewindspersonen hebben.	Koekkoek	Volt	0.01
59	De tweede vraag kwam ook al terug in het debat en gaat over de digitale ambassades.	Koekkoek	Volt	0.01
60	Ik zou toch wel graag willen weten wie nu de kartrekker is.	Koekkoek	Volt	0.01
61	Bij wie kan ik aankloppen voor de vraag hoe die motie wordt uitgevoerd?	Koekkoek	Volt	0.01
62	Zeker als ik kijk naar bijvoorbeeld de cyberaanval in Eindhoven maar ook naar andere cybersecuritygevaren die er zijn, denk ik dat zo'n digitale ambassade wel echt het overwegen waard is.	Koekkoek	Volt	11.12
63	Ik zou op z'n minst willen weten wie de kartrekker gaat zijn.	Koekkoek	Volt	3.47
64	Via dit soort routes zoekt het kabinet de verbinding met burgers, ook met degenen die zijn afgehaakt.	Uitermark	None	0.04
65	Ik ben sindsdien wel voortvarend aan het werk met de uitvoeringswetgeving.	Uitermark	None	1.62
66	Mijn streven is om voor het zomerreces van 2026 een voorstel voor de uitvoeringswetgeving bij uw Kamer in te dienen.	Uitermark	None	0.05
67	Dit is eigenlijk wat ik u vandaag heb willen vertellen.	Martin Bosma	PVV	0.01
68	Er was nog een vraag van mevrouw Postma over bewindspersonen die niet willen.	Martin Bosma	PVV	0.02
69	Ze hebben het gevoel dat ze toch geen invloed kunnen uitoefenen.	Uitermark	None	0.01
70	Ik kan dus ook bevestigend antwoorden op de vraag van mevrouw Chakor van GroenLinks-PvdA dat ik over de uitvoeringswetgeving in gesprek zal gaan met vertegenwoordigers van medeoverheden.	Uitermark	None	0.02
71	Als ze niet willen, denk ik dat ze ook niet verplicht zijn om te komen.	Martin Bosma	PVV	0.01
72	De heer Sneller vroeg mij naar de stand van zaken van de uitvoering van de motie van de leden Van Dijk, Mulder en Strolenberg uit mei 2022 over de evaluatie van bestaande vormen van participatie en nieuwe voorstellen voor participatie.	Uitermark	None	0.02
73	Vragen over deze motie zijn al beantwoord in Kamerbrieven van mijn ambtsvoorgangers, onder meer in de Kamerbrief over de aanpak en voortgang van burgerparticipatie en burgerfora van 17 maart 2023.	Uitermark	None	0.02
74	Bij die Kamerbrief is destijds ook een verkennend onderzoek gedaan, waarin geschetst wordt wat er op het gebied van burgerparticipatie op nationaal niveau juridisch kan en moet, en wat er al aan participatie plaatsvindt.	Uitermark	None	0.02
75	Zoals gezegd, werk ik op dit moment opties uit voor het versterken van betekenisvolle participatie op nationaal niveau.	Uitermark	None	0.03
76	Op deze manier kunnen we, denk ik, tegemoetkomen aan de wens van mevrouw Koekkoek om een offensieve strategie op het gebied van AI te hanteren.	Vermeer	BBB	0.01
77	Daarnaast werk ik aan het doorontwikkelen van gecombineerde vormen van burgerbetrokkenheid.	Uitermark	None	0.01
78	Dit is het einde van de termijn van de zijde van de Kamer.	voorzitter	None	0.01
79	Evengoed werk ik natuurlijk aan het versterken van onze representatieve democratie en haar instituties, zoals de politieke partijen en de volksvertegenwoordiging.	Uitermark	None	0.01
80	Dan krijgen we een antwoord vanuit het kabinet en een appreciatie op de vijf ingediende moties.	voorzitter	None	0.01
81	De vergadering wordt van 10.24 uur tot 10.32 uur geschorst.	voorzitter	None	0.02
82	De term "diplomademocratie" verwijst naar de tweedeling tussen lager en hoger opgeleiden.	Uitermark	None	0.01
83	Aan de orde is de voortzetting van het tweeminutendebat Digitale infrastructuur en economie.	voorzitter	None	0.06
84	Als eerste geef ik het woord aan de minister van Economische Zaken.	voorzitter	None	0.37
85	Ik zie het referendum juist als een instrument dat iets kan doen aan dit beeld van de diplomatiedemocratie.	Uitermark	None	0.01
86	Zoals de heer Dijk aangaf in zijn bijdrage blijkt uit het onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau dat in 2019 84% van de lager opgeleiden een referendum steunde.	Uitermark	None	99.81
87	De steun voor het referendum onder hoger opgeleiden bedroeg toen "slechts" 60%.	Uitermark	None	96.75
88	Er is dus met name onder niet-academisch geschoolden een aanzienlijke steun voor het referendum.	Uitermark	None	0.01
89	Naar aanleiding van de raadgevende referenda — dat zijn niet de referenda waar we het vandaag over hebben — in 2016 over de associatieovereenkomst met Oekraïne en in 2018 over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten zijn kiezersonderzoeken uitgevoerd.	Uitermark	None	0.02
90	Ik begin met de motie van mevrouw Kathmann op stuk nr.	Beljaarts	None	0.02
91	Over de relatie tussen de opkomst en het niveau van de opleiding komt een wisselend beeld naar voren.	Uitermark	None	0.04
93	Het eerste deel, het spreekt-uitgedeelte, kan ik volledig ondersteunen, getuige ook de reis die ik vorige week heb gemaakt in de Verenigde Staten.	Beljaarts	None	0.15
94	Over het belang van AI zijn de nodige stappen gemaakt.	Beljaarts	None	0.7
95	Het tweede deel van de motie kan ik appreciëren met "oordeel Kamer", dus dank daarvoor.	Beljaarts	None	99.96
96	Het zijn ook niet enkel de hoger opgeleiden die hun weg naar het referendum weten te vinden.	Uitermark	None	0.04
97	1266 van mevrouw Kathmann geef ik ook oordeel Kamer.	Beljaarts	None	0.04
98	Daarbij kan ik verwijzen naar het debat dat we daarover hebben gehad, dus ook dank daarvoor.	Beljaarts	None	0.1
100	1267 van het lid Kathmann over zeekabels, ook daarvoor dank.	Beljaarts	None	0.03
103	1269 van de heer Vermeer over de effecten op het landschap van de AI-fabriek geef ik ook oordeel Kamer.	Beljaarts	None	0.07
104	Dan heb ik een vraag gekregen van mevrouw Koekkoek over de status van de AI-fabrieken, ook in het licht van de aankondiging van het Verenigd Koninkrijk en hun AI-visie.	Beljaarts	None	0.06
105	Het kabinet heeft, zoals bekend, de onverminderde ambitie om de AI-rekenkracht van Nederland te vergroten met een eigen AI-fabriek of AI-faciliteit, maar er is nog geen besluit genomen.	Beljaarts	None	0.74
106	We zijn daarover wel in overleg binnen het kabinet, want er zijn veel domeinen die kunnen profiteren van een AI-faciliteit.	Beljaarts	None	0.11
107	Dat vergt natuurlijk ook een financiële investering.	Beljaarts	None	0.03
108	Daarbij wordt gekeken naar hoeveel het Rijk zelf zou kunnen bijdragen.	Beljaarts	None	0.06
109	Maar ook andere bronnen, zoals de EuroHPC, zijn voor cofinanciering beschikbaar.	Beljaarts	None	0.05
110	Wat dat betreft is er nu wel een window of opportunity.	Beljaarts	None	0.09
111	In het debat heb ik uw Kamer toegezegd om in Q1 van dit jaar nog nader hierop terug te komen.	Beljaarts	None	0.05
113	Daarmee ben ik aan het einde gekomen van mijn beantwoording, voorzitter.	Beljaarts	None	0.03
115	Dan geef ik nu het woord aan de staatssecretaris, die ook nog een motie te appreciëren heeft.	voorzitter	None	0.03
118	Dank voor het indienen van de motie en voor de vragen die ik heb gekregen over Estland en de datacenters.	Szabó	None	0.07
120	Ik ben verantwoordelijk als het gaat om de keuze waar overheidsdatacenters komen te staan.	Szabó	None	0.09
121	Ik heb inmiddels ook met de ambassadeur van Estland in Nederland gesproken.	Szabó	None	0.07
122	Ik ben inmiddels ook in Estland geweest om te kijken wat daar de situatie is.	Szabó	None	0.06
124	Als het gaat om weerbaarheid en de Nederlandse digitaliseringsstrategie, is dit een belangrijk punt dat ik mee ga nemen.	Szabó	None	0.03
129	Daarin gaat hij in op de soevereine cloud en de definitie daarvan.	Szabó	None	0.03
130	In het dictum heeft hij het over soevereiniteit maar niet meer over cloudsoevereiniteit, maar ik neem aan dat hij daar hetzelfde mee bedoelt.	Szabó	None	0.05
132	Dit zal namelijk ook terugkomen in onze beantwoording op het document over de wolken van de PvdA en NSC.	Szabó	None	0.03
134	Eigenlijk is dit een van de belangrijkste … Nee, laat ik het anders formuleren.	Szabó	None	0.02
135	Deze motie is heel belangrijk, want toen ik aantrad was mijn eerste vraag wat we verstaan onder "cloud", "soevereiniteit" en "autonomie", en hoe we een soevereine cloud definiëren.	Szabó	None	0.04
136	De motie uit 2009 over "cloud first" is al veertien jaar geleden aangenomen, maar sindsdien is er nooit een goede definitie geweest.	Szabó	None	0.08
139	Wij zullen de algemene soevereiniteit van Nederland in alle debatten bewaken.	Vermeer	BBB	0.04
143	Dan komt-ie wel op de stemmingslijst, maar hoeven we er niet apart over te stemmen.	voorzitter	None	0.06
148	Gister is een rapport van de Algemene Rekenkamer uitgekomen over de cloud, een vrij vernietigend rapport op sommige punten.	Six Dijkstra	NSC	0.17
149	Daarin wordt ook een definitie van digitale soevereiniteit gehanteerd.	Six Dijkstra	NSC	0.05
150	Er wordt gezegd: "Digitale soevereiniteit is het vermogen om autonoom te kunnen beslissen en handelen over essentiële digitale aspecten in economie, maatschappij en democratie."	Six Dijkstra	NSC	0.09
151	Is dat ook de definitie die de staatssecretaris hanteert of niet?	Six Dijkstra	NSC	0.05
153	Ik moet even kijken of dit een-op-een past bij wat wij straks als definitie naar voren brengen in de Nederlandse Digitaliseringsstrategie.	Szabó	None	0.03
158	Ik heb zelf ook al aangegeven dat de cloud wat strakker moet worden aangestuurd.	Szabó	None	0.09
159	Het is moeilijk voor een gemeente Heemskerk — laat ik het zo formuleren — om een eigen cloudstrategie op te zetten.	Szabó	None	0.1
160	Dus we hebben aangegeven dat we dat samen moeten doen met de VNG, het IPO, de waterschappen en het Rijk.	Szabó	None	0.08
161	Nogmaals, de definitieve definitie wil ik graag met u in de Kamer bespreken en daarmee ook met de commissie Digitale Zaken.	Szabó	None	0.06
163	Dan zijn we aan het einde gekomen van dit tweeminutendebat.	voorzitter	None	0.04
166	Wat mij betreft gaan we gelijk door met het volgende tweeminutendebat.	voorzitter	None	0.02
167	Dat gaat over economische veiligheid en strategische autonomie.	voorzitter	None	0.05
168	De eerste spreker is de heer Thijssen namens de fractie GroenLinks-Partij van de Arbeid.	voorzitter	None	0.04
171	Een belangrijk debat, zeker omdat we nu zien dat over een paar dagen de heer Trump weer president is van de Verenigde Staten en hij allerlei grote uitspraken doet over bijvoorbeeld importtarieven.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.12
172	We kunnen lezen in de kranten dat de EU zich hierop voorbereid en zegt: we prepare for the worst and hope for the best.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.12
173	Ik zou graag de toezegging van de minister krijgen dat wij de scenario's waarover hierbij wordt gesproken ook kunnen ontvangen als Kamer en kunnen kijken wat de uitwerking van de scenario's is in Nederland.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.12
174	Verder zien we ook in het nieuwe jaar weer dat deze minister een-op-een zaken doet met de Verenigde Staten, met het bezoek aan een aantal staten.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.08
175	We zien ook — dat bleek vorige week bij een werkbezoek van deze Kamer aan de Verenigde Staten — dat de strategie van Project 2025, oftewel de Trumpisten, is om een-op-een zaken te doen met lidstaten in Europa, om zo de EU te verzwakken.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.22
176	Mijn vraag aan de minister is: stapt hij nou zomaar in deze val, of gaat hij echt zorgen dat er in de EU samen wordt opgetrokken?	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.06
178	Het is toch wat vaag wat het beleid op economische veiligheid is.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.04
183	Dan nog één om daar wat meer invulling aan te geven.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.05
191	De volgende keer als u drie moties heeft, moet u geen inleiding van een minuut houden, want u ging nu ruim over de spreektijd heen.	voorzitter	None	0.17
196	Ik zal proberen de overschrijding van de heer Thijssen te compenseren.	Vermeer	BBB	0.02
202	Het woord is aan de heer Dassen namens Nieuw Sociaal Contract.	voorzitter	None	0.04
218	Dan is het woord aan de heer Idsinga namens Nieuw Sociaal Contract.	voorzitter	None	0.04
226	Dat was het einde van de termijn van de Kamer in dit tweeminutendebat.	voorzitter	None	0.03
229	Dan krijgen we ook een appreciatie van de zes ingediende moties.	voorzitter	None	0.03
231	De vergadering wordt van 10.46 uur tot 10.55 uur geschorst.	voorzitter	None	0.04
233	Aan de orde is de voortzetting van het tweeminutendebat over economische veiligheid en strategische autonomie.	voorzitter	None	0.03
234	Het woord is aan de minister van Economische Zaken.	voorzitter	None	0.04
238	327 van de heer Thijssen kan ik oordeel Kamer geven.	Beljaarts	None	0.07
242	Ik verzoek hem om deze motie aan te houden, met de toelichting dat ik wel positief ben over het voorstel van de pilots.	Beljaarts	None	0.04
243	Wij zijn vanuit EZ nu bezig met de publiek-private routekaart voor meer weerbaarheid en circulariteit van de prioritaire productgroepen, onder andere de Nationale Grondstoffenstrategie.	Beljaarts	None	0.05
244	Zo'n routekaart is een plan van aanpak voor een productgroep, bijvoorbeeld voor windmolens, om die zo circulair mogelijk te produceren.	Beljaarts	None	0.08
245	Daarin kijken we dus ook in het bijzonder naar wat er aan kritieke grondstoffen kan worden teruggewonnen en hergebruikt.	Beljaarts	None	0.09
246	Via de routekaarten wil ik graag eerst in kaart brengen wat het potentieel is van recycling voor de leveringszekerheid en de kritieke grondstoffen.	Beljaarts	None	0.06
247	Over zes maanden is de eerste routekaart, die voor de windmolens, al klaar.	Beljaarts	None	0.11
250	Anders zou ik haar als ontijdig moeten appreciëren.	Beljaarts	None	0.04
253	Op verzoek van de heer Thijssen stel ik voor zijn motie (32852, nr.	voorzitter	None	0.04
256	Meneer Vermeer, hebt u nog een vraag over het oordeel over de eerste motie?	voorzitter	None	0.05
257	Ik heb een vraag over de reactie van de minister hierop.	Vermeer	BBB	0.04
258	Wil de minister ook meenemen dat terugwinnen technisch al kan, maar dat er vaak regelgeving is die dat blokkeert?	Vermeer	BBB	0.06
259	De bijproducten van bijvoorbeeld Nyrstar of Tata Steel waaruit die grondstoffen kunnen worden gewonnen, worden in de huidige wetgeving gezien als afval.	Vermeer	BBB	0.13
260	Als dat ervan af gaat, kan men dat gewoon gebruiken als grondstof door andere elementen eruit te halen.	Vermeer	BBB	0.03
263	Voor zover dat niet al onderdeel is van de plannen, nemen we het mee.	Beljaarts	None	0.06
267	Ik kan me volledig verenigen met de motie, zowel qua overwegingen als qua dictum, dus ook dank daarvoor.	Beljaarts	None	0.03
272	Ik kan volledig achter het eerste deel van het dictum staan.	Vermeer	BBB	0.03
273	Vervolgens staat er: deze afhankelijkheden en handelspraktijken af te bouwen dan wel te voorkomen.	Vermeer	BBB	0.04
274	Ik kan de impact daarvan totaal niet overzien, ook financieel niet.	Vermeer	BBB	0.03
275	Als de heer Vermeer bezwaar maakt, moeten we erover stemmen.	voorzitter	None	0.03
276	Dan moet de minister ook een ander oordeel geven dan "overnemen".	voorzitter	None	0.04
277	In de informatie over de financiële impact is nu niet voorzien.	Beljaarts	None	0.06
281	De heer Vermeer wil stemmen, dus dan wordt het: oordeel Kamer.	voorzitter	None	0.06
285	330 van de heer Vermeer moet ik ontraden, omdat BRICS een informeel samenwerkingsverband is.	Beljaarts	None	0.05
287	Er zijn aanzienlijke verschillen tussen de leden, onder andere op politiek terrein, handelsterrein en ontwikkelingsterrein.	Beljaarts	None	0.05
288	Het kabinet voert hier dan ook geen specifieke strategie op.	Beljaarts	None	0.11
289	De economische ontwikkeling van derde landen zoals de BRICS-landen biedt natuurlijk ook kansen voor Nederlandse bedrijven en voor Nederland als geheel.	Beljaarts	None	0.4
290	Met de BRICS-leden onderhoudt Nederland goede bilaterale betrekkingen, inclusief intensieve handels- en investeringsrelaties.	Beljaarts	None	0.09
291	Dat gebeurt bijvoorbeeld ook via de EU en de OESO, onder meer op het gebied van kritieke grondstoffen, waarvoor de samenwerking met de BRICS-leden van groot belang is voor de diversificatie van onze toeleveringsketens.	Beljaarts	None	0.09
292	Daarom zetten we ook in op de Nationale Grondstoffenstrategie en de Critical Raw Materials Act, naast eigen Europese productiecapaciteit.	Beljaarts	None	0.05
293	We zetten dus juist in op dergelijke samenwerkingsverbanden om de leveringszekerheid van kritieke grondstoffen te waarborgen.	Beljaarts	None	0.07
294	Tegelijkertijd zijn we alert op de veiligheidsrisico's die zich kunnen voordoen.	Beljaarts	None	0.07
295	Ongeacht de specifieke samenwerkingspartner houdt het kabinet dus altijd de Nederlandse economische belangen en veiligheidsbelangen in het oog.	Beljaarts	None	0.06
302	332 van de heer Dassen is ontijdig, want het kabinet heeft eigenlijk al toegezegd om nog in dit kwartaal met een brief te komen.	Beljaarts	None	0.06
303	Daarin gaan we in op de inzet voor de kapitaalmarktunie, getrokken door mijn collega op Financiën.	Beljaarts	None	0.04
304	Daarom moet ik deze motie het oordeel "ontijdig" geven.	Beljaarts	None	0.02
305	Maar dat neemt niets weg van de inzet die we hierop al plegen als kabinet.	Beljaarts	None	0.03
306	Dan wil ik eerst even de heer Dassen het woord geven over deze motie.	voorzitter	None	0.07
309	Op verzoek van de heer Dassen stel ik voor zijn motie (32852, nr.	voorzitter	32852, nr. 332	0.04
314	Ik sta achter de inhoud van de motie, maar ik zou de minister op willen roepen om ook met zijn collega van Financiën te bespreken dat de Nederlandse banken gepusht worden om ervoor te zorgen dat deelnemers met hun beleggingsrekeningen gewoon in defensie-industrie kunnen investeren.	Vermeer	BBB	0.08
315	Dat wordt op dit moment namelijk geblokkeerd bij in ieder geval twee Nederlandse banken.	Vermeer	BBB	0.07
319	Die kan ik oordeel Kamer geven, mits ik die zo kan interpreteren dat we de Kamer voor de zomer vertrouwelijk informeren over het handelsperspectief en de reeds geïdentificeerde risicovolle strategische afhankelijkheden, waarbij strategische voorraden ook een van de mogelijke handelsopties zijn.	Beljaarts	None	0.12
321	We gaan uw Kamer voor de zomer informeren over de invulling van de aanpak en de verdere versterking van de weerbaarheid van onze vitale infrastructuur in het licht van de hybride dreiging of het militaire conflict.	Beljaarts	None	0.07
322	We rapporteren jaarlijks over de voortgang op de economische veiligheid, waarbij uw Kamer de eerste brief ook uiterlijk in de zomer van dit jaar zal ontvangen.	Beljaarts	None	0.05
328	Met uw goedvinden, voorzitter, ga ik over naar de beantwoording van de vraag die ik van de heer Thijssen heb gekregen, over het een-op-een zakendoen.	Beljaarts	None	0.03
329	Daar kan ik de heer Thijssen over geruststellen, want in het gebruikelijke diplomatieke verkeer hebben lidstaten onderling natuurlijk normaal onderhoud, onder andere voor de handelsbevordering.	Beljaarts	None	0.05
330	De competentie voor handelspolitiek ligt natuurlijk bij de Commissie.	Beljaarts	None	0.03
331	Daar zijn ook volstrekt geen onduidelijkheden over.	Beljaarts	None	0.04
332	Daarmee kan ik de heer Thijssen hopelijk geruststellen.	Beljaarts	None	0.02
334	Wat kan er nu allemaal gebeuren met de handelsplannen van Trump?	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.08
341	U kunt zich namelijk voorstellen dat de Verenigde Staten er belang bij zouden hebben als ik die hier uit de doeken zou doen.	Beljaarts	None	0.05
343	Ook collega Klever is daar natuurlijk druk mee bezig.	Beljaarts	None	0.05
345	Het is niet alsof de Europese Unie of het kabinet achteroverleunt en wacht op wat er komen gaat, maar het is niet iets wat publiek gedeeld kan worden.	Beljaarts	None	0.03
346	Maar ik kan de heer Thijssen waarschijnlijk wel comfort bieden door te zeggen dat er absoluut al maandenlang op geanticipeerd is, in Europa en ook hier.	Beljaarts	None	0.15
350	330) is ingetrokken, maakt zij geen onderwerp van beraadslaging meer uit.	voorzitter	32852, nr. 330	0.04
353	We gaan over de ingediende moties stemmen op dinsdag 21 januari aanstaande.	voorzitter	None	0.03
355	Ik stel voor dat we ook weer direct doorgaan met het volgende tweeminutendebat, dat ook met de minister van Economische Zaken is.	voorzitter	None	0.04
356	Dat betreft een debat over innovatie en ruimtevaart.	voorzitter	None	0.03
358	Als eerste gaat de heer Thijssen het woord voeren namens de fractie GroenLinks-Partij van de Arbeid.	voorzitter	None	0.03
361	We hebben een zorgwekkend debat gevoerd over innovatie en ruimtevaart, vooral over innovatie.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.05
362	De voorzitter van de bedrijvenlobby in Nederland, mevrouw Thijssen, stelt heel duidelijk: op langere termijn maak je dit land kapot als je te weinig investeert in onderzoek en innovatie.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.08
364	De Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie zei bij het rondetafelgesprek hierover dat het innovatiedoel van deze minister, namelijk dat 3% van ons nationaal product daarnaartoe moet, met dit beleid never nooit wordt gehaald.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.27
365	24 bedrijven en 15 start-ups en scale-ups zeggen het ook: bezuinigingen op kennis en innovatie zijn in feite bezuinigingen op het toekomstig verdienvermogen van Nederland.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.18
367	Niets minder dat het verdienvermogen van Nederland staat op het spel.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.03
368	Peter Wennink, de succesvolle oud-topman van ASML, zegt dat Nederland dik, dom en blij is, en dat hij een innovatiestrategie mist.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.13
369	Ik durf te zeggen dat het nog erger is, want op innovatie wordt bezuinigd.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.23
371	Zoals ik in het debat ook zei: met gelul kun je niet innoveren; er moet geld op tafel.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.06
380	De heer Sneller gaat nu spreken namens de fractie van D66.	voorzitter	None	0.05
383	In het commissiedebat ben ik zeer kritisch geweest op de bezuinigingen op onderzoek, onderwijs en innovatie.	Sneller	D66	0.04
384	Ik denk dat de heer Thijssen uitgebreid heeft toegelicht waarom die zo schadelijk zijn, dus dat zal ik niet proberen te herhalen.	Sneller	D66	0.08
385	Ik heb er ook over nagedacht — dat heb ik ook in het debat ingebracht — hoe we met de middelen die er wel zijn, ervoor zorgen dat we innovatie verder aanjagen.	Sneller	D66	0.05
386	Daarom heb ik een motie over innovatief aanbesteden.	Sneller	D66	0.03
391	Dan gaan we luisteren naar de heer Dassen namens de fractie van Volt.	voorzitter	None	0.04
411	Ik neem dit debat even waar voor mijn collega Inge van Dijk; zij heeft het commissiedebat gedaan.	Krul	CDA	0.04
412	Wij hebben naar aanleiding van dat debat een vraag en een motie.	Krul	CDA	0.04
414	In het commissiedebat is stilgestaan bij het mogelijke belang van een eigen satellietconstellatie om juist ook onze positie in Europa te versterken.	Krul	CDA	0.05
415	Wij zijn benieuwd of de minister bereid is om vanuit EZ samen met Defensie te onderzoeken of een Nederlandse satellietconstellatie in aanvulling op het Europese IRIS 2 -netwerk kansen kan bieden.	Krul	CDA	0.19
416	Wij willen daar graag een reactie van de minister op.	Krul	CDA	0.03
418	Deze motie is voorgesteld door de leden Krul en Inge van Dijk.	voorzitter	None	0.04
423	We gaan weer tien minuten schorsen en krijgen dan een appreciatie op de zes ingediende moties en een antwoord op een enkele vraag.	voorzitter	None	0.03
425	De vergadering wordt van 11.10 uur tot 11.21 uur geschorst.	voorzitter	None	0.04
427	Aan de orde is het vervolg van het tweeminutendebat Innovatie en ruimtevaart.	voorzitter	None	0.03
428	Ik geef het woord wederom aan de minister van Economische Zaken.	voorzitter	None	0.04
433	Uiteraard streef ik ernaar om het eerder op te leveren, maar dat kan ik ook niet toezeggen.	Beljaarts	None	0.07
434	De minister is nu van plan om een actieplan over die 3%-norm over innovatie in het derde kwartaal naar de Kamer te sturen.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.11
436	Dat betekent dat, als er extra middelen komen, dat pas over twee jaar zal zijn: januari 2027.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.07
437	Gezien de waarschuwingen van iedereen die hier iets van weet, vind ik, vindt mijn partij, dat echt onverantwoord.	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.03
438	Kan de minister in ieder geval zeggen dat dat actieplan waar hij mee bezig is, voor de zomer naar de Kamer komt, zodat dat kan worden meegenomen met de prinsjesdagstukken voor september?	Thijssen	GroenLinks-PvdA	0.06
439	Omdat het zo belangrijk is, is het ook belangrijk dat het zorgvuldig gebeurt.	Beljaarts	None	0.03
440	We hebben deze discussie al een paar keer eerder gehad.	Beljaarts	None	0.05
441	Hoewel de ambitie is om het zo snel mogelijk te doen, laat dit zich niet forceren in de tijd.	Beljaarts	None	0.02
443	Aan de ambitie ligt het niet, maar vandaar dat het hierbij moet blijven.	Beljaarts	None	0.03
448	Dat heeft ermee te maken dat die mogelijk grote financiële consequenties met zich meebrengt.	Beljaarts	None	0.2
449	Wel kan ik me heel goed vinden in de geest van de motie, die de regering vraagt of en hoe we meer gebruik kunnen maken van innovatiegericht inkopen als middel om innovatie aan te jagen.	Beljaarts	None	0.04
450	Innovatiegericht inkopen is een rijksbrede aangelegenheid.	Beljaarts	None	0.07
452	Ik kan nu niet zeggen in hoeverre het percentage en de in de motie van de heer Sneller genoemde deadline realistisch zijn.	Beljaarts	None	0.27
455	Hij denkt erover na, maar voorlopig is het oordeel over deze motie "ontraden".	voorzitter	None	0.04
456	Dan ben ik aangekomen bij de motie-Dassen op stuk nr.	Beljaarts	None	0.03
469	Ik herken daarin de signatuur van mevrouw Van Dijk vanwege de term "innovatiespaghetti".	Beljaarts	None	0.07
471	Als u het mij toestaat, ga ik door naar de vraag die is gesteld door de heer Krul over de satellieten.	Beljaarts	None	0.04
472	In de kabinetsreactie op de langetermijnruimtevaartagenda ga ik ook in op de ambitie rond IRIS 2 , de Europese satellietconstellatie voor communicatie.	Beljaarts	None	0.04
473	Wij volgen daarbij de Europese ontwikkelingen en sluiten ook nationaal daarbij aan als dat onze belangen dient.	Beljaarts	None	0.17
474	Het is belangrijk om te benadrukken dat het nu niet aan de orde is, omdat er ook enorme kosten mee gepaard gaan.	Beljaarts	None	0.11
479	We gaan dinsdag aanstaande, 21 januari, stemmen over de ingediende moties.	voorzitter	None	0.03
482	Daarna gaan we door met een ander onderwerp met de minister van Binnenlandse Zaken.	voorzitter	None	0.03
483	De vergadering wordt van 11.25 uur tot 11.29 uur geschorst.	voorzitter	None	0.04
486	Aan de orde is het tweeminutendebat Klokkenluiders.	voorzitter	None	0.03
487	Van harte welkom aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.	voorzitter	None	0.07
488	Ik geef als eerste het woord aan de heer Van Waveren.	voorzitter	None	0.03
489	Hij spreekt namens de fractie van Nieuw Sociaal Contract.	voorzitter	None	0.05
492	Dank aan de collega's dat we dit debat even over het kerstreces heen konden tillen ten behoeve van de voorbereiding.	Van Waveren	NSC	0.02
493	In de commissie is uitgebreid met de minister gesproken over klokkenluiders.	Van Waveren	NSC	0.07
494	Ik ben blij met de vele stappen die het kabinet al zet.	Van Waveren	NSC	0.03
495	Ik ben ook blij dat de minister toen uitgebreid de voorstellen uit de initiatiefnota-Omtzigt is langsgelopen.	Van Waveren	NSC	0.05
496	Dat geeft een helder inzicht in de stand van zaken.	Van Waveren	NSC	0.04
497	Twee punten behoeven wat de Nieuw Sociaal Contractfractie betreft nog wat extra aandacht.	Van Waveren	NSC	0.08
498	Als eerste heb ik een motie over de waarborgen voor klokkenluiders bij de veiligheids- en opsporingsdiensten.	Van Waveren	NSC	0.04
499	Deze motie is voorgesteld door het lid Van Waveren.	voorzitter	None	0.04
502	U moet wel "de Kamer, gehoord de beraadslaging" et cetera helemaal voorlezen.	voorzitter	None	0.03
511	Die zullen de komende tijd nog wel meer aandacht vragen.	Van Waveren	NSC	0.02
512	Volgens mij gaat meneer Van Nispen straks iets zeggen over het amendement-Leijten.	Van Waveren	NSC	0.02
513	Als Nieuw Sociaal Contractfractie hebben we ook een motie die stuurt op de afstemming tussen de verschillende autoriteiten en op het eenduidige sanctiekader en de sanctiepraktijk.	Van Waveren	NSC	0.04
515	Deze motie is voorgesteld door het lid Van Waveren.	voorzitter	None	0.04
520	Dan is het woord aan de heer Van Nispen namens de Socialistische Partij.	voorzitter	None	0.03
523	Deze motie is voorgesteld door de leden Van Nispen en Chakor.	voorzitter	None	0.05
526	Deze motie is voorgesteld door de leden Van Nispen en Chakor.	voorzitter	None	0.05
530	Deze motie is voorgesteld door de leden Van Nispen en Chakor.	voorzitter	None	0.05
536	Dat doet zij namens de fractie van GroenLinks-Partij van de Arbeid.	voorzitter	None	0.04
538	We hebben de vorige keer een goed commissiedebat gehad.	Chakor	GroenLinks-PvdA	0.21
539	Ik heb toch nog wat zorgen over de bescherming van de identiteit van de melders c.q.	Chakor	GroenLinks-PvdA	0.03
540	klokkenluiders en over hoe wij daar sancties tegenover zetten.	Chakor	GroenLinks-PvdA	0.03
542	Deze motie is voorgesteld door de leden Chakor en Van Nispen.	voorzitter	None	0.05
545	Deze motie is voorgesteld door de leden Chakor en Van Nispen.	voorzitter	None	0.05
551	Daarna krijgen we het antwoord van de minister, in de vorm van een appreciatie van de zeven ingediende moties.	voorzitter	None	0.03
553	De vergadering wordt van 11.35 uur tot 11.45 uur geschorst.	voorzitter	None	0.04
555	Aan de orde is de voortzetting van het tweeminutendebat Klokkenluiders.	voorzitter	None	0.03
556	We zijn toe aan de termijn van de zijde van het kabinet.	voorzitter	None	0.04
557	Ik geef het woord aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.	voorzitter	None	0.04
561	66 van het lid Van Waveren van NSC kan ik oordeel Kamer geven.	Uitermark	None	0.05
563	Ik heb in het debat ook aangegeven dat ik het voorstel van het lid Omtzigt om regels te stellen aan het melden van geheime informatie zal betrekken bij de nadere uitwerking.	Uitermark	None	0.04
564	Daarmee heb ik bedoeld dat ik de vragen van het lid Omtzigt of er een aparte voorziening nodig is voor het melden van staatsgeheime informatie en op welke wijze die zou kunnen worden vormgegeven, nader onderzoek en ook betrek bij de voorbereidingen.	Uitermark	None	0.04
565	Daar is nader overleg voor nodig met in ieder geval mijn ambtsgenoten van Justitie en Veiligheid en van Defensie.	Uitermark	None	0.11
566	Bij dit onderzoek zal ik de vraag uit deze motie betrekken of aanvullende waarborgen nodig zijn om klokkenluiders bij deze organisaties in het kader van anonimiteit en veiligheid beter te beschermen.	Uitermark	None	0.13
567	Wel wil ik alvast opmerken dat de Wet bescherming klokkenluiders al voorschrijft dat een werkgever of een bevoegde autoriteit de melding vertrouwelijk dient te behandelen en de identiteit van de melder geheimhoudt.	Uitermark	None	0.09
570	67, ook van het lid Van Waveren, om in beeld te brengen welke constateringen of oordelen van de autoriteiten voldoende grondslag bieden om overtreders nu al te sanctioneren, en de Kamer hierover voor de zomer te informeren.	Uitermark	None	0.04
571	Die motie kan ik ook oordeel Kamer geven, want ik vind het van groot belang dat werkgevers zich houden aan de Wet bescherming klokkenluiders.	Uitermark	None	0.09
572	Het handhavingsvraagstuk vind ik belangrijk en heeft ook mijn aandacht.	Uitermark	None	0.02
573	Dus ik zal een nadere uitwerking doen naar de handhavingsmaatregelen.	Uitermark	None	0.02
576	68, die de regering verzoekt om te zorgen dat er niet wordt bezuinigd op het Huis voor Klokkenluiders.	Uitermark	None	0.04
581	69 over het systeem van nummerherkenning moet ik ontraden.	Uitermark	None	0.1
582	Ik kan wel toelichten dat ter uitvoering van de eerdere motie van de heer Van Nispen op telefoongesprekken bij de afdeling advies van het huis de geheimhoudingsprocedure wordt toegepast op grond van het Wetboek van Strafvordering.	Uitermark	None	0.05
583	De minister van JenV en mijn ambtsvoorganger hebben uw Kamer hierover ook geïnformeerd bij brief van 5 juli 2023.	Uitermark	None	0.06
584	Dit vraagstuk valt primair onder de verantwoordelijkheid van de minister van JenV.	Uitermark	None	0.04
586	Tijdens het commissiedebat heb ik dan ook opgemerkt dat er juridische bezwaren zijn om voor het huis een systeem van nummerherkenning in te voeren dat vergelijkbaar zou zijn met dat van de advocatuur.	Uitermark	None	0.17
589	Het ging volgens mij juist om het niet goed uitvoeren van mijn motie.	Van Nispen	SP	0.02
592	De juridische bezwaren waar de minister het over heeft, zijn niet overtuigend.	Van Nispen	SP	0.11
593	Ik hoor nu geen overtuigende juridische bezwaren anders dan "we hebben een andere keuze gemaakt".	Van Nispen	SP	0.23
594	Daarom kijk ik toch even in de richting van de partijen die deze motie aan een meerderheid zouden kunnen helpen.	Van Nispen	SP	0.03
596	Ik licht nog even extra toe waarom het volgens mij wel degelijk kan en het een keuze is om het niet te doen.	Van Nispen	SP	0.04
598	De juridische bezwaren zitten er ook in dat er een stelsel geldt voor verschoningsgerechtigden.	Uitermark	None	0.08
599	Dat betekent dat bijvoorbeeld artsen, maar ook geestelijken die verschoningsgerechtigd zijn, niet zo'n systeem hebben als de advocatuur nu heeft.	Uitermark	None	0.93
600	Daar is destijds vanuit JenV een hele principiële discussie over gevoerd.	Uitermark	None	0.04
602	Die geldt niet voor artsen en die geldt niet voor geestelijken.	Uitermark	None	0.12
603	Het zou dus heel verstrekkend zijn om deze nu wel te laten gelden voor het Huis.	Uitermark	None	0.04
608	Die verzoekt om de onderdelen van de wetswijziging die strekt tot een sanctionerende en handhavende bevoegdheid — dan gaat het over het eerdere amendement van mevrouw Leijten — die nu al wél mogelijk zijn alvast in werking te laten treden.	Uitermark	None	0.04
609	Ik moet deze ook ontraden, want voor de diverse wetswijzigingen en de nadere uitwerking die noodzakelijk zijn om tot een toezichts- en handhavingsstelsel te komen dat juridisch houdbaar en ook goed uitvoerbaar is, is nog het nodige nodig.	Uitermark	None	0.06
610	Het is dus niet mogelijk om nu al onderdelen van het amendement-Leijten in werking te laten treden.	Uitermark	None	0.08
612	De heer Van Nispen heeft daar toch nog een vraag over.	voorzitter	None	0.04
613	Toch heel even: de Tweede Kamer heeft dit amendement in meerderheid aangenomen.	Van Nispen	SP	0.05
614	Later bleek dat een bepaald onderdeel van het amendement op juridische bezwaren stuitte, maar voor het overgrote deel vond de Kamer — dat vindt de Kamer volgens mij nog steeds, en de minister ook — dat het belangrijk is om die handhavende en sanctionerende bevoegdheid daar neer te leggen.	Van Nispen	SP	0.07
615	Wat is er dan voor nodig om te doen wat we wel willen?	Van Nispen	SP	0.07
616	Betreft dat een hele specifieke wetswijziging om dat ene onderdeeltje eruit te halen?	Van Nispen	SP	0.05
618	Zo ja, gaat de minister daaraan werken, en op welke termijn kunnen we die dan verwachten, om toch recht te doen aan datgene wat we hier willen?	Van Nispen	SP	0.05
620	In die zin is het te vroeg om te zeggen: kan er nu niet toch alvast wat?	Uitermark	None	0.03
622	Dat is geen politieke onwil; het is juridisch nu niet haalbaar.	Uitermark	None	0.08
627	Maar we kunnen nu echt niet zeggen dat er al onderdelen in werking kunnen treden.	Uitermark	None	0.27
631	Zij verzoekt de regering om met een voorstel te komen om wettelijk te borgen dat het Huis voor Klokkenluiders de rol van centrale autoriteit krijgt.	Uitermark	None	0.07
632	Deze motie moet ik ontraden, want het aanmerken van het Huis als een centrale autoriteit zou betekenen dat we een hiërarchie gaan scheppen tussen het Huis en andere autoriteiten.	Uitermark	None	0.08
633	Dat is niet passend bij de manier waarop we het stelsel hebben ingericht.	Uitermark	None	0.06
634	Ik heb in het debat al gezegd dat er wel een samenwerking is tussen het Huis en de bevoegde autoriteiten en dat daar ook stappen in zijn gezet.	Uitermark	None	0.09
635	Er zijn namelijk afspraken vastgelegd in een samenwerkingsprotocol.	Uitermark	None	0.06
636	Ik juich die samenwerking tussen de partijen en de intensivering daarvan bijzonder toe, maar ik vind het niet wenselijk en ook niet passend om een hiërarchie tussen de partijen te creëren.	Uitermark	None	0.09
639	Daarin verzoekt zij de regering om met een concreet voorstel te komen zodat het Huis voor Klokkenluiders sancties kan opleggen wanneer de identiteit van melders niet wordt gewaarborgd.	Uitermark	None	0.05
640	Op grond van artikel 1a van de Wet bescherming klokkenluiders geldt er een geheimhoudingsplicht voor eenieder die betrokken is bij een melding of het onderzoek naar een vermoeden van een misstand.	Uitermark	None	0.24
641	Als iemand deze geheimhoudingsplicht schendt en de identiteit van de melder deelt, is deze persoon strafbaar op grond van artikel 272 van het Wetboek van Strafrecht.	Uitermark	None	0.13
642	In dat artikel staat dat wanneer iemand een wettelijke geheimhoudingsplicht schendt, die persoon wordt gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogte een jaar of een geldboete van de vierde categorie.	Uitermark	None	0.08
643	Ik zie dus geen noodzaak om hiervoor een aanvullende sanctiebevoegdheid bij het huis neer te leggen, omdat er al een sanctiemogelijkheid in het strafrecht bestaat.	Uitermark	None	0.09
644	Ik begrijp dus de wens die mevrouw Chakor neerlegt, maar de motie is overbodig, want dit zou een dubbeling betekenen.	Uitermark	None	0.06
648	We gaan op dinsdag 21 januari aanstaande stemmen over de ingediende moties.	voorzitter	None	0.03
649	We zijn gekomen aan het einde van dit tweeminutendebat.	voorzitter	None	0.03
651	Daarna gaan we door met de initiatiefwet van de heer Van Nispen over het correctief referendum.	voorzitter	None	0.03
653	Opneming in de Grondwet van bepalingen inzake het correctief referendum Aan de orde is de voortzetting van de behandeling van: (Zie vergadering van 20 november 2024.)	voorzitter	None	0.03
655	Aan de orde is nu de voortzetting van de behandeling van het Voorstel van wet van het lid Van Nispen houdende verandering in de Grondwet, strekkende tot opneming van bepalingen inzake het correctief referendum (36468).	voorzitter	36468	0.04
656	Verder zijn aanwezig Nicole Temmink, oud-Kamerlid voor de SP en oud-initiatiefnemer van dit initiatiefwetsvoorstel, en Anne Cramer, beleidsmedewerker bij de SP-fractie.	voorzitter	36468	0.06
657	Tevens heet ik in vak K de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wederom van harte welkom.	voorzitter	36468	0.03
658	Zij zal bij de behandeling van dit wetsvoorstel optreden als adviseur van de Kamer.	voorzitter	36468	0.04
659	In november was de eerste termijn van de zijde van de Kamer aan de orde.	voorzitter	36468	0.03
660	Vandaag gaan we door met de beantwoording in de eerste termijn, maar gaan we ook de tweede termijn volledig afmaken.	voorzitter	36468	0.03
662	Ik wens de heer Van Nispen, die nu als initiatiefnemer het woord gaat voeren, van harte succes met zijn eerste termijn.	voorzitter	None	0.03
664	Dank u wel, voorzitter, voor het succes wensen maar ook voor het woord.	Van Nispen	SP	0.02
665	We moeten oppassen met het woord "historisch", omdat dit te pas en te onpas wordt gebruikt, maar vandaag kan toch echt een historische dag worden waarop we een belangrijke stap zetten naar een correctief referendum.	Van Nispen	SP	0.04
666	25 jaar geleden werd een eerste wetsvoorstel nipt afgewezen in de Eerste Kamer.	Van Nispen	SP	0.05
667	Dat was een voorstel van het kabinet-Kok van de PvdA, de VVD en D66.	Van Nispen	SP	0.06
668	Als dat niet was gebeurd, was het correctief referendum nu al een onmisbaar onderdeel geworden van onze democratie.	Van Nispen	SP	0.11
670	In die jaren zijn veel voorstellen gemaakt, is er geoefend met het referendum en is het onderzoek naar en het debat over het correctief referendum verdergegaan.	Van Nispen	SP	0.08
671	Lang werd het referendum vooral gezien als onverenigbaar met de parlementaire democratie, maar inmiddels wordt het correctief referendum vrij algemeen beschouwd als aanvulling op onze parlementaire democratie, als een welkome noodrem voor de kiezers richting de gekozenen.	Van Nispen	SP	0.15
675	En natuurlijk mijn voormalige fractiegenoten Ronald van Raak, Renske Leijten, Lilian Marijnissen en Nicole Temmink.	Van Nispen	SP	0.05
677	Het is een eer dat ik hier mag staan, min of meer op hun schouders.	Van Nispen	SP	0.03
679	Als wij een referendumwet hadden gemaakt, was die anders geweest; die wás natuurlijk ook anders.	Van Nispen	SP	0.22
680	We hebben hier bewust geen partijpolitiek voorstel gedaan, omdat we vinden dat de inrichting van onze democratie iets is wat boven de partijen uitstijgt en moet kunnen rekenen op brede steun.	Van Nispen	SP	0.23
681	Daarom waren wij blij met het voorstel in 2018 van de staatscommissie parlementair stelsel oftewel de commissie-Remkes.	Van Nispen	SP	0.09
683	Schiet de inhoudelijke representatie tekort, dan kan dat bij burgers leiden tot onvrede of zelfs vervreemding van het parlementair stelsel.	Van Nispen	SP	0.04
684	Gebrek aan acceptatie van overheidsbesluiten door de bevolking kan regeringsbeleid ineffectief maken, kan het draagvlak voor politieke besluitvorming schaden en kan een aantasting betekenen van de democratische rechtsstaat.	Van Nispen	SP	0.21
685	De invoering van het bindend correctief referendum kan bijdragen aan het oplossen van dit probleem en een aanvulling betekenen op de representatieve democratie."	Van Nispen	SP	0.04
686	De opvatting van de staatscommissie wordt gedeeld door de Raad van State in het advies bij dit wetsvoorstel en wordt ondertussen ook gedeeld door de meeste wetenschappers.	Van Nispen	SP	0.11
687	Het correctief referendum als een sluitstuk, als een noodrem of als een kroon — zo zou ik het willen noemen — op de parlementaire democratie.	Van Nispen	SP	0.03
688	Een referendum dat de werking van ons parlement niet beperkt maar versterkt, en dat het vertrouwen kan vergroten.	Van Nispen	SP	0.06
689	De gekozen Kamers blijven gewoon wetten maken zoals we dat gewend zijn om te doen; daar verandert dit wetsvoorstel natuurlijk niets aan.	Van Nispen	SP	0.39
690	De kiezers krijgen met deze wet wel de mogelijkheid om ons, de gekozenen, te corrigeren als wij wetten maken die de mensen echt helemaal niet willen omdat het niet een goed maar een slecht compromis is, of niet uitvoerbaar is, of gewoon niet kan rekenen op draagvlak onder de bevolking.	Van Nispen	SP	0.5
691	Ik wil alle woordvoerders uit de eerste termijn hartelijk bedanken voor hun bijdrages, voor de complimenten hier en daar en voor alle vragen.	Van Nispen	SP	0.04
692	De heer Erkens en mevrouw Van Dijk volharden in hun verzet.	Van Nispen	SP	0.1
693	Dat respecteer ik, maar ik ben het er niet mee eens.	Van Nispen	SP	0.02
694	De VVD en het CDA gebruiken het klassieke argument dat het referendum niet zou passen bij ons parlement.	Van Nispen	SP	0.34
695	De staatscommissie-Remkes is het daar niet mee eens, de Raad van State ook niet en de meeste wetenschappers delen die opvatting ook niet.	Van Nispen	SP	0.19
700	Dit soort argumenten tegen referenda hoor ik weleens.	Van Nispen	SP	0.13
702	In Groot-Brittannië weigerde het parlement om zich uit te spreken over een heel belangrijke politieke kwestie en werd de zaak overgelaten aan de bevolking, die in een referendum een keuze maakte.	Van Nispen	SP	0.07
703	Vervolgens had het parlement geen idee wat het met die uitslag aan moest en zagen we een politieke chaos ontstaan.	Van Nispen	SP	0.22
704	De brexit is een goed voorbeeld van hoe het wat ons betreft precies niet moet.	Van Nispen	SP	0.04
705	Het voorstel dat wij doen, is dan ook precies het tegenovergestelde.	Van Nispen	SP	0.03
706	Het referendum over de brexit was een raadplegend referendum.	Van Nispen	SP	0.03
707	Om het aardig te zeggen: de politiek legde een probleem voor aan de kiezers.	Van Nispen	SP	0.03
708	Om het wat minder aardig te zeggen: de politici schoven een probleem af op de bevolking.	Van Nispen	SP	0.04
709	Daarna was er wel een besluit, maar geen oplossing, geen richting en geen idee.	Van Nispen	SP	0.05
710	Wat wij met deze wet voorstellen, is een correctief referendum.	Van Nispen	SP	0.1
711	Het kabinet en de Kamers maken de wetten, zoals we dat sinds 1848 gewend zijn te doen, en zo presenteert de politiek een oplossing voor een probleem.	Van Nispen	SP	0.08
712	Daarna kunnen de kiezers onder allerlei voorwaarden een referendum houden over het wetsvoorstel.	Van Nispen	SP	0.04
713	Het referendum maakt van politieke problemen een ja of nee, zei de heer Erkens.	Van Nispen	SP	0.05
714	En het referendum kan de tegenstellingen tussen wij en zij vergroten, vreesde mevrouw Van Dijk.	Van Nispen	SP	0.06
715	De politiek gaat uiteindelijk altijd over ja of nee.	Van Nispen	SP	0.05
717	En elk besluit schept toch iets van een wij tegenover een zij: mensen die hun zin kregen tegenover mensen die dat niet kregen.	Van Nispen	SP	0.02
718	Daarom is het wel heel belangrijk dat over ieder voorstel een goed debat wordt gevoerd, zodat we weten waarom mensen een bepaalde opvatting hebben en we elkaar daarover kunnen bevragen.	Van Nispen	SP	0.04
719	Dat hoeft er niet toe te leiden dat we het eens worden, maar het kan er wel aan bijdragen dat we elkaars standpunten beter begrijpen en dat we daardoor een besluit beter kunnen accepteren.	Van Nispen	SP	0.04
720	Datzelfde kan gebeuren bij een correctief referendum.	Van Nispen	SP	0.03
721	Voordat we gaan stemmen, wordt een uitgebreide campagne gevoerd.	Van Nispen	SP	0.04
723	Het referendum kan helpen het hokjesdenken en de bubbels juist te doorbreken.	Van Nispen	SP	0.11
724	Dan vroeg de heer Sneller hoe recht kan worden gedaan aan de uitslag als een wet wordt afgewezen.	Van Nispen	SP	0.05
726	Op het moment dat de bevolking nee zegt, gaat de wet in die vorm niet door.	Van Nispen	SP	0.07
727	Bij het vervallen van een wetsvoorstel, of het nu door de Tweede Kamer wordt verworpen, door de Eerste Kamer, of straks mogelijk door de bevolking via een referendum, is het in eerste instantie altijd aan de regering om te bepalen hoe verder te gaan met het onderwerp en de voorstellen.	Van Nispen	SP	0.04
728	Hiervoor zal ze ook in debat moeten met de volksvertegenwoordiging.	Van Nispen	SP	0.03
729	Dat betekent dat juist niet de verantwoordelijkheid van het parlement ophoudt.	Van Nispen	SP	0.03
731	Het nee van de kiezers is een opdracht aan de gekozenen, want wij moeten dan besluiten hoe we verder gaan.	Van Nispen	SP	0.06
732	Dat is nou eenmaal onze rol als gekozen volksvertegenwoordigers.	Van Nispen	SP	0.03
733	Soms zal dit makkelijker zijn, als tijdens een campagne blijkt dat een bepaald onderdeel van een wet op grote bezwaren stuit.	Van Nispen	SP	0.03
734	Soms zal dit moeilijker zijn, bijvoorbeeld als groepen mensen verschillende bezwaren hebben.	Van Nispen	SP	0.03
735	Dat zullen we dan met elkaar moeten uitdiscussiëren, hier in deze Kamer.	Van Nispen	SP	0.03
736	Wij moeten dan een besluit nemen om geen wet te maken, of een andere wet, of om een deel van de wet te veranderen.	Van Nispen	SP	0.05
737	Wij moeten de bezwaren van de kiezers interpreteren.	Van Nispen	SP	0.04
740	Het is mijn vaste overtuiging dat in de maatschappelijke discussie en de stemgronden van burgers voldoende argumenten zullen zitten om een wijze uitkomst te vinden voor de vraag hoe verder te gaan.	Van Nispen	SP	0.02
741	Uiteraard kan dan over dat wetsvoorstel, als het door beide Kamers is aangenomen, opnieuw een referendum worden aangevraagd en kan het voorstel in theorie opnieuw gecorrigeerd worden door de bevolking.	Van Nispen	SP	0.15
742	Verschillende leden vroegen naar de uitvoeringswet en vroegen wat voor ons goede drempels zouden zijn voor het aanvragen van een referendum.	Van Nispen	SP	0.05
746	Ik begrijp dat de heer Van Nispen geen voorstander is van een vaste procedure of, zoals in sommige andere landen, bijvoorbeeld een burgerforum of een andere vaste vorm om daar opvolging aan te geven.	Sneller	D66	0.2
749	Impliciet blijkt uit mijn antwoord dat wij daar geen voorstander van zijn.	Van Nispen	SP	0.08
750	De vraag van de heer Sneller heeft ons wel aan het denken gezet; dat bleek ook in het debat.	Van Nispen	SP	0.05
752	Wij denken dat we als volksvertegenwoordiging de argumenten van kiezers wel moeten interpreteren, maar dat daarna echt regering en kabinet weer aan zet zijn.	Van Nispen	SP	0.04
753	Natuurlijk kunnen daar in de toekomst nog verschillende varianten aan worden toegevoegd.	Van Nispen	SP	0.13
754	Als we het bijvoorbeeld als Kamer verstandig vinden om mensen wel te raadplegen met een burgerforum of op andere wijze, dan kan dat allemaal.	Van Nispen	SP	0.04
757	Sterker nog, dat zouden we misschien zelfs toejuichen.	Van Nispen	SP	0.02
758	Maar een vaste procedure, waar de heer Sneller nu om vraagt, lijkt ons niet zinnig, omdat je die niet vast kunt voorschrijven.	Van Nispen	SP	0.05
759	Ja, misschien kan het in andere landen wel, maar wij kiezen er niet voor om die vast voor te schrijven.	Van Nispen	SP	0.2
760	Bij elk type wetsvoorstel en bij elk type referendum kan dat namelijk heel anders liggen.	Van Nispen	SP	0.04
762	Ik suggereerde het omdat ik zoek naar een manier om te zorgen dat niet elk referendum en elke uitslag leiden tot het controversiëler maken van het instrument referendum.	Sneller	D66	0.04
763	Want "u heeft geen recht gedaan aan de uitslag" is een leuk politiek spel, maar mijn observatie is dat het aanzien van het instrument daar uiteindelijk ook onder lijdt.	Sneller	D66	0.03
764	Natuurlijk is het allemaal politiek, dus voor mij is het ook een zoektocht.	Sneller	D66	0.02
765	Ik hoop daarbij ook op wat creativiteit van de heer Van Nispen.	Sneller	D66	0.02
766	Kunnen we door daar toch iets over te zeggen tijdens deze behandeling, niet zorgen dat we dit wat serieuzer nemen?	Sneller	D66	0.04
767	Kunnen we niet duidelijker maken dat de manier waarop we omgaan met die uitslag ook iets is wat we collectief doen om te zorgen dat dat instrument, als het er zo meteen komt, ook blijft bestaan?	Sneller	D66	0.05
768	Die zoektocht begrijp ik, want ik weet natuurlijk ook wat er in het verleden is gebeurd, gezegd en voorgevallen.	Van Nispen	SP	0.03
770	Ik zou tegen de heer Sneller willen zeggen dat ik daarover graag met hem meedenk.	Van Nispen	SP	0.04
771	Het heeft misschien wat hem betreft nu nog tot teleurstellend weinig creativiteit bij ons geleid om dit voorstel aan te vullen, maar ik denk wel dat dit iets is wat we zouden kunnen bespreken, bijvoorbeeld bij gelegenheid van de uitvoeringswet, waar we ook nog op terugkomen.	Van Nispen	SP	0.06
772	Dus laten we die handschoen oppakken en dit debat zeker vervolgen.	Van Nispen	SP	0.02
775	Ons is gevraagd wat voor ons dan goede drempels zouden zijn voor het aanvragen van een referendum en voor het erkennen van de uitkomst.	Van Nispen	SP	0.07
776	Eerder hebben de toenmalige initiatiefnemers aangegeven dat naast dit wetsvoorstel voor een correctief referendum in de Tweede en Eerste Kamer ook alvast een uitvoeringswet zou kunnen worden besproken.	Van Nispen	SP	0.06
777	Dat leek toen logisch, maar dat bleek het niet te zijn.	Van Nispen	SP	0.03
778	Voordat een wetsvoorstel voor de uitvoering kan worden behandeld, moet er namelijk eerst iets uit te voeren zijn.	Van Nispen	SP	0.05
780	Dan zou de wet ook moeten worden aangenomen als de Kamer daarvoor kiest.	Van Nispen	SP	0.05
781	Eerst komt de grondwetswijziging en daarna pas de uitvoering.	Van Nispen	SP	0.04
782	De grondwetswijziging geeft het haakje, de wettelijke basis, om tot die uitvoeringswet te komen.	Van Nispen	SP	0.1
783	Die uitvoeringswet willen wij graag overlaten aan het kabinet.	Van Nispen	SP	0.03
785	Dat willen we niet alleen omdat het veel werk is, zeg ik even eerlijk — dat is het natuurlijk ook — maar ook om een wat principiëlere reden.	Van Nispen	SP	0.1
786	Als dit wetsvoorstel voor een correctief referendum straks in tweede lezing met tweederdemeerderheid door de Tweede en Eerste Kamer zou worden aangenomen, dan is deze wet van ons allemaal.	Van Nispen	SP	0.05
787	Dan past het wat ons betreft niet meer goed om de uitvoering over te laten aan één fractie.	Van Nispen	SP	0.03
788	We zijn dan ook heel blij dat de minister zich bereid heeft verklaard om die uitvoeringswet op zich te nemen, om dit uit te gaan werken, om dit te gaan doen.	Van Nispen	SP	0.19
789	Hoe die drempels en al die andere formele voorwaarden en organisatorische zaken voor een referendum eruit komen te zien, is uiteindelijk aan de Tweede en Eerste Kamer, die deze uitvoeringswet met een tweederdemeerderheid moeten gaan aannemen.	Van Nispen	SP	0.05
790	Dat gegeven past volgens ons bij een wet die gaat over de inrichting van onze democratie.	Van Nispen	SP	0.05
791	Daarvoor is een gewone meerderheid niet voldoende; er moet een breed draagvlak zijn in de Kamers.	Van Nispen	SP	0.04
793	Er is al heel veel goed werk verricht, onder meer door die al genoemde staatscommissie onder leiding van de heer Remkes.	Van Nispen	SP	0.05
794	Daarin hebben ervaren bestuurders en vooraanstaande wetenschappers zich hierover gebogen.	Van Nispen	SP	0.04
795	Ik heb een aantal leden, onder wie de heer Dijk, al horen zeggen dat zij de voorstellen van de commissie-Remkes als uitgangspunt willen nemen voor de uitvoeringswet.	Van Nispen	SP	0.05
797	Maar wat ik vandaag persoonlijk vind van die uitvoeringswet, doet iets minder ter zake.	Van Nispen	SP	0.03
798	We laten het graag aan de minister over om met een wetsvoorstel te komen en daarna aan de collega's in de Tweede en Eerste Kamer om te bespreken wat precies de goede drempels zijn en wat daarbij verstandig is.	Van Nispen	SP	0.11
799	Ik zeg nog wel in de richting van de heer Erkens dat de uitvoeringswet op grond van de nieuwe artikelen 89a en 89d in de Grondwet — die bespreken we dus wel vandaag — met tweederdemeerderheid moeten worden aangenomen.	Van Nispen	SP	0.04
800	Daarin komt namelijk te staan hoeveel kiezers nodig zijn voor een inleidend verzoek, hoeveel ondersteuningsverklaringen er nodig zijn.	Van Nispen	SP	0.09
801	De uitkomst die bepaalt of de uitslag geldig is, komt daar ook in te staan.	Van Nispen	SP	0.05
803	Alle andere uitvoeringszaken kunnen op grond van artikel 89f bij wet met gewone meerderheid worden aangenomen, maar dat zou ook samen kunnen in één wet.	Van Nispen	SP	0.05
805	Dat laatste lijkt mij persoonlijk op het eerste gezicht logischer, maar op grond van deze wet zouden beide varianten technisch gezien mogelijk zijn.	Van Nispen	SP	0.04
807	Als ik de lijst met woordvoerders verder afga, kom ik toch nogmaals bij de heer Erkens, die nog enkele interessante vragen stelde.	Van Nispen	SP	0.03
808	Wat nou als een belangenorganisatie een referendum organiseert?	Van Nispen	SP	0.08
809	Past dit dan wel bij onze parlementaire democratie, zo vroeg hij mij.	Van Nispen	SP	0.04
810	Ik snap die vraag, want er is wel degelijk een verschil.	Van Nispen	SP	0.02
811	Belangenorganisaties lobbyen voor deelbelangen, en dit parlement moet alle belangen afwegen.	Van Nispen	SP	0.06
812	Maar het is niet zo dat een organisatie zomaar een referendum kan organiseren.	Van Nispen	SP	0.22
814	Die moeten laag genoeg zijn om een referendum mogelijk te maken en hoog genoeg om misbruik te voorkomen.	Van Nispen	SP	0.07
815	Maar stel dat een aantal belangenorganisaties bijvoorbeeld meehelpt om handtekeningen op te halen.	Van Nispen	SP	0.04
816	Dan nog moet de meerderheid van de bevolking in een referendum nee zeggen.	Van Nispen	SP	0.07
817	Ik denk dat veel lobbyisten liever in stilte lobbyen dan een referendum houden.	Van Nispen	SP	0.04
818	Het lijkt mij minder logisch dat politieke partijen een referendum proberen te houden, zeker partijen die vertegenwoordigd zijn in de Tweede of Eerste Kamer.	Van Nispen	SP	0.05
820	Anderzijds is het wel weer logisch dat partijen zich ook mengen in een referendumcampagne.	Van Nispen	SP	0.04
821	De heer Erkens is bovendien bang dat het referendum ons land bestuurlijk tot stilstand zou brengen.	Van Nispen	SP	0.09
822	We hebben volgens mij een gaspedaal nodig en geen rempedaal, zei hij.	Van Nispen	SP	0.06
823	Wij nodigen het kabinet natuurlijk van harte uit om met voorstellen te komen.	Van Nispen	SP	0.1
826	Maar dit referendum is bedoeld om wetsvoorstellen voor te leggen aan de bevolking.	Van Nispen	SP	0.04
827	Als een groot deel van de mensen vreest dat een wet niet goed, te ingewikkeld, onuitvoerbaar of niet gewenst is en als we in flinke vaart de verkeerde kant op gaan, dan is het volgens ons niet goed om gas te geven, maar soms juist beter om toch nog heel even te remmen.	Van Nispen	SP	0.05
828	De heer Erkens kwam ten slotte nog met cijfers waaruit zou blijken dat de steun voor het referendum groot is, maar zou afnemen.	Van Nispen	SP	0.08
829	Wij denken dat het uitmaakt om wat voor referendum het gaat.	Van Nispen	SP	0.04
830	Zoals ik net zei, was het brexitreferendum geen goed referendum.	Van Nispen	SP	0.08
831	Dit heeft de sympathie voor het referendum niet altijd groter gemaakt.	Van Nispen	SP	0.23
832	Zoals gezegd, is dit voorstel het tegenovergestelde.	Van Nispen	SP	0.05
833	Het correctief referendum is geen alternatief voor de parlementaire democratie, maar een versterking daarvan.	Van Nispen	SP	0.22
835	De heer Erkens citeerde wel enigszins selectief uit de cijfers.	Van Nispen	SP	0.03
836	We kunnen uit het Nationaal Kiezersonderzoek 2023, waar ook de heer Erkens naar verwees, opmaken dat de groep mensen die tegen referenda is, nog steeds aanzienlijk kleiner is dan de groep voorstanders.	Van Nispen	SP	0.74
837	Daarnaast kunnen we wijzen op cijfers van I&O Research.	Van Nispen	SP	0.05
838	Daarin is de steun voor referenda groter, namelijk 61%.	Van Nispen	SP	0.13
839	Deze cijfers zijn niet allesbepalend of zaligmakend, maar hiermee heb ik wel gereageerd op de opmerkingen van de heer Erkens hierover.	Van Nispen	SP	0.05
840	Mevrouw Helder en andere woordvoerders — ik noem de heer Sneller en mevrouw Palmen — spraken hun steun uit voor dit wetsvoorstel voor een correctief referendum.	Van Nispen	SP	0.05
842	De staatscommissie-Remkes noemt dit referendum een belangrijk middel om de parlementaire democratie te versterken, maar doet ook nog allerlei andere voorstellen.	Van Nispen	SP	0.06
843	Die ga ik niet allemaal aflopen; daarvoor vind ik nu niet het moment.	Van Nispen	SP	0.02
845	Het correctief referendum is een noodrem die mensen helemaal aan het einde van het wetgevingsproces kunnen gebruiken.	Van Nispen	SP	1.67
846	Dit wetsvoorstel is prima te verenigen met voorstellen om de mensen meer invloed te geven aan het begin van het proces, bijvoorbeeld in een burgerforum, of tijdens het proces, zoals met een recht van amendement.	Van Nispen	SP	0.19
848	Zo kan een burgerforum heel goed worden afgesloten met een referendum, zodat er draagvlak is voor een voorstel.	Van Nispen	SP	0.05
849	Over burgerbetrokkenheid zou ik als Kamerlid, voor een partij die buitenparlementair vrij veel werk verzet, kunnen uitweiden, maar ik houd het kort.	Van Nispen	SP	0.04
850	Het betrekken van burgers is gewoon altijd van groot belang.	Van Nispen	SP	0.03
851	Dat kan op allerlei manieren, zo ook bij het ontwikkelen van beleid en bij het toetsen of iets werkt.	Van Nispen	SP	0.11
852	Het moet dus echt altijd gebeuren, maar dat staat los, echt los, van de mogelijkheid van een noodrem, die mensen wat ons betreft ook altijd moeten hebben.	Van Nispen	SP	0.03
853	Ook een wetsvoorstel dat eindeloos is besproken met de bevolking kan onderwerp worden van een referendum.	Van Nispen	SP	0.05
854	Mijn overtuiging is dat als er goed naar draagvlak is gezocht, het referendum dat ook zal reflecteren.	Van Nispen	SP	0.02
855	Een referendum gaat om bestuurders die de moed hebben zich te laten corrigeren, om plannen die ze zelf goed vinden en hartstochtelijk verdedigen voor te leggen aan de bevolking.	Van Nispen	SP	0.07
857	Wat mij betreft zegt dit referendum dus meer over de kunst van bestuurders en volksvertegenwoordigers om zich te laten corrigeren dan van burgers die kunnen participeren als bestuurders ze daar om vragen.	Van Nispen	SP	0.04
858	Ik ga even terug, want ik was in afwachting van de visie van de initiatiefnemer op de drempels.	Chakor	GroenLinks-PvdA	0.04
859	U zegt terecht over de uitvoeringswet dat we dan komen te spreken over hoe we het gaan doen.	Chakor	GroenLinks-PvdA	0.06
860	Nu spreken we inderdaad over wat we gaan doen: we stemmen voor een correctief referendum.	Chakor	GroenLinks-PvdA	0.04
861	Wat betreft het inleidend verzoek ben ik toch wel benieuwd naar het volgende.	Chakor	GroenLinks-PvdA	0.02
862	De staatscommissie heeft getallen genoemd met betrekking tot het besluitend definitief verzoek en het inleidend verzoek.	Chakor	GroenLinks-PvdA	0.06
865	Ik denk dat het geen geheim is wat mijn fractie daarover heeft gezegd, ook eerder bij de behandeling, in de eerste lezing.	Van Nispen	SP	0.05
866	Er is ook door de voormalige initiatiefnemer, mevrouw Leijten, een brief geschreven aan de Kamer waarin is voorgesteld om de drempels te volgen die de staatscommissie-Remkes noemt, omdat dat een objectief gegeven is.	Van Nispen	SP	0.08
869	Dat zou wat mij betreft richtinggevend kunnen voor het debat.	Van Nispen	SP	0.04
870	Maar de discussie is toch wat prematuur, omdat ik echt denk dat we vandaag de grondwetswijziging bespreken en dat op een later moment de minister met een uitvoeringswet kan komen.	Van Nispen	SP	0.11
871	Dan kunnen we precies bespreken wat daar de redelijke drempels zijn.	Van Nispen	SP	0.03
872	Maar ik zal ze toch noemen, ook voor het debat en voor de Handelingen.	Van Nispen	SP	0.02
873	Om te komen tot een geldig inleidend verzoek heeft de staatscommissie geadviseerd om het aantal verzoeken op 5.000 te stellen.	Van Nispen	SP	0.06
874	Vervolgens zijn er 400.000 ondersteuningsverklaringen nodig om het definitieve verzoek geldig te verklaren.	Van Nispen	SP	0.06
876	Dan heeft de staatscommissie ook nog geadviseerd om een uitkomstdrempel te hanteren.	Van Nispen	SP	0.08
878	Die bestaat uit een derde van het aantal kiesgerechtigden voor de Tweede Kamerverkiezingen.	Van Nispen	SP	0.08
879	Dat houdt in dat een wetsvoorstel is verworpen als een meerderheid van de opgekomen kiezers tegenstemt én die meerderheid ten minste een derde omvat van hen die gerechtigd waren deel te nemen aan de stemming.	Van Nispen	SP	0.11
880	De staatscommissie heeft dat ook "een haalbare, maar niet eenvoudig te nemen horde" genoemd.	Van Nispen	SP	0.05
881	Dat is dus de reden dat wij in het wetsvoorstel, in artikel 89d, hebben opgenomen: "een representatief en haalbaar deel".	Van Nispen	SP	0.05
882	Wat dat dan precies is ... Ik noem dus nu net heel concreet die getallen, maar dat is echt een discussie die we wat ons betreft bij de uitvoeringswet zouden moeten voeren.	Van Nispen	SP	0.03
884	Mevrouw Helder van BBB vroeg ook nog waarom in de lijst van uitzonderingen voor het referendum nationale veiligheid niet is opgenomen.	Van Nispen	SP	0.07
885	Het korte antwoord: dat is inderdaad een bewuste keuze geweest.	Van Nispen	SP	0.05
886	Het is ook niet besproken, gewogen of in twijfel getrokken in de eerste lezing.	Van Nispen	SP	0.08
887	Het iets langere antwoord van ons is dat het ook niet logisch is om dit echt uit te sluiten.	Van Nispen	SP	0.08
888	Het raadgevend referendum uit 2017 over de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten leidde bijvoorbeeld tot een brede maatschappelijke discussie.	Van Nispen	SP	0.03
889	Wellicht vond niet iedereen de uitkomst toen leuk, maar er is wel breed gediscussieerd en mensen hebben gemotiveerd gestemd.	Van Nispen	SP	0.05
890	Het zou, denken wij, niet goed zijn als in dit soort zaken de bevolking het recht om een referendum aan te vragen, kan worden onthouden met een beroep op de nationale veiligheid.	Van Nispen	SP	0.06
891	Dat is juist ook omdat gedachten en opvattingen hierover aan verandering onderhevig zijn; dat is misschien nog wel belangrijker.	Van Nispen	SP	0.15
892	Mevrouw Helder verwees in haar bijdrage zelf ook naar de definitie van de AIVD.	Van Nispen	SP	0.06
893	Die geeft aan dat wat onder nationale veiligheid moet worden verstaan niet voor eens en altijd vast staat.	Van Nispen	SP	0.07
895	Bovendien kan het aspect van nationale veiligheid, en alle argumenten daarover, zeer goed onderdeel zijn van het maatschappelijke debat tijdens de referendumcampagne.	Van Nispen	SP	0.03
896	Wij danken mevrouw Helder van BBB voor haar steun, en ook mevrouw Palmen.	Van Nispen	SP	0.06
897	Zij wees ons in de eerste termijn van de Kamer terecht op de lange geschiedenis van het correctief referendum, die teruggaat tot de commissie-Biesheuvel in de jaren tachtig.	Van Nispen	SP	0.05
898	Mevrouw Palmen van NSC heeft ons gevraagd naar de bepaling dat ook andere overheden, namelijk gemeenten en provincies, kunnen besluiten tot een referendum.	Van Nispen	SP	0.06
900	De Tweede en Eerste Kamer hebben in eerste lezing bewust voor die kan-bepaling gekozen met een amendement.	Van Nispen	SP	0.06
901	Dat deden ze mede vanwege de autonomie van de lokale en provinciale politiek.	Van Nispen	SP	0.05
902	Maar wij zijn de nationale volksvertegenwoordiging.	Van Nispen	SP	0.07
903	Wij kunnen met dit wetsvoorstel een correctief referendum mogelijk maken voor wetten die wij hebben goedgekeurd.	Van Nispen	SP	0.07
904	De meerderheid van de Tweede en Eerste Kamer meende in eerste lezing dat het besluit voor een correctief referendum op lokaal en provinciaal niveau kan worden overgelaten aan volksvertegenwoordigers op die bestuurlijke niveaus.	Van Nispen	SP	0.05
905	Maar het is wel nodig dat wij daarvoor in de Grondwet de mogelijkheid bieden.	Van Nispen	SP	0.03
906	Op dit moment is er een verschil tussen gemeentes waar wel en niet een referendum mogelijk is.	Van Nispen	SP	0.15
908	Wat wel kan helpen is dat het IPO, het Interprovinciaal Overleg, en de VNG, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, de provincies en gemeenten gaan helpen bij het opstellen van de regels en die zo ook uniformeren.	Van Nispen	SP	0.26
910	Maar er zijn nu dus al gemeenten met een referendumverordening, maar ook gemeenten zonder.	Van Nispen	SP	0.4
911	Dit is ook een onderwerp dat bij reguliere lokale verkiezingen een speerpunt kan zijn, waar partijen van die dingen om de gunst van de kiezer een onderwerp kunnen maken.	Van Nispen	SP	0.12
912	Wat nieuw wordt, is dat als er een lokaal correctief referendum komt, het dan ook bindend is.	Van Nispen	SP	0.08
913	Ik wil er nog wel op wijzen dat er wel een signaal uitgaat van het feit dat het recht op een correctief referendum in de Grondwet komt.	Van Nispen	SP	0.08
914	Het zal mensen in gemeentes waar het niet in de lokale verordening komt mogelijk motiveren om er actie voor te voeren.	Van Nispen	SP	0.03
915	Dat betekent dat mensen zich met de democratie bemoeien en zich er dus om bekommeren.	Van Nispen	SP	0.04
916	Het is dan aan burgers en lokale volksvertegenwoordigers en bestuurders om eruit te komen.	Van Nispen	SP	0.18
919	De fracties van PvdA en GroenLinks hebben een belangrijke rol gespeeld in de wetgeving voor het correctief referendum.	Van Nispen	SP	0.05
920	Het doet ons goed dat wij zo een deel van het verkiezingsprogramma weten te realiseren van PvdA-GroenLinks, zeg ik even met een knipoog.	Van Nispen	SP	0.09
921	Mevrouw Chakor vraagt in het bijzonder naar het probleem van nepnieuws.	Van Nispen	SP	0.04
922	Ook enkele andere woordvoerders hebben dat gedaan, en terecht.	Van Nispen	SP	0.06
923	Nepnieuws kan een bedreiging zijn voor onze democratie.	Van Nispen	SP	99.52
924	We zijn ook verheugd om te constateren dat de minister serieus aandacht heeft voor dit probleem.	Van Nispen	SP	0.04
925	Een referendum kan niet zonder een goede referendumcampagne, zoals een verkiezing niet zonder een verkiezingscampagne kan, waarin kiezers zichzelf goed kunnen informeren.	Van Nispen	SP	4.43
926	Het probleem van nepnieuws is een probleem voor onze hele democratie en vraagt brede aandacht.	Van Nispen	SP	0.05
927	Dat kunnen en mogen we niet beperken tot dit wetsvoorstel voor een correctief referendum.	Van Nispen	SP	0.05
928	Het is ook niet met welke mogelijkheid dan ook in deze wet te regelen.	Van Nispen	SP	0.18
929	Maar we kunnen en moeten het wel bediscussiëren in andere debatten.	Van Nispen	SP	0.03
930	Zo is er bijvoorbeeld vanavond — dat is vrij toevallig, maar het is wel zo — een debat gepland over dit onderwerp met de minister van Binnenlandse Zaken.	Van Nispen	SP	0.05
931	Want er is wel aandacht en beleid voor vanuit de regering, en terecht.	Van Nispen	SP	0.11
932	Daarbij is ook al benadrukt dat de waarden en de grondrechten van de rechtsstaat, zoals de vrijheid van meningsuiting, voorop blijven staan.	Van Nispen	SP	0.06
933	Dat zeg ik ook in de richting van de heer Van Meijeren.	Van Nispen	SP	0.03
934	Maar het is dus niet exclusief een probleem voor het referendum.	Van Nispen	SP	0.04
936	Veel dank ook voor de steun van de heer Deen van de PVV.	Van Nispen	SP	0.09
937	Hij spreekt van "het broodnodige referendum dat een middel kan zijn om de kloof tussen samenleving en politiek te verkleinen".	Van Nispen	SP	0.04
938	De heer Deen noemde ook het hoofdlijnenakkoord, waarin afgesproken is dat de behandeling van het initiatiefgrondwetsvoorstel voor het correctief referendum in tweede lezing wordt voortgezet.	Van Nispen	SP	0.06
940	Ik realiseer me dat ik hierbij bijdraag aan het uitvoeren van het coalitieakkoord.	Van Nispen	SP	0.07
941	Ik zal daar geen gewoonte van maken, zal ik daar nog even bij zeggen.	Van Nispen	SP	0.03
942	We moeten wel een beetje rolvast blijven hier in deze Kamer.	Van Nispen	SP	0.04
943	Maar dit, het versterken van de democratie, stijgt toch wel boven de partijen uit, dus daar maak ik graag een uitzondering voor.	Van Nispen	SP	0.05
944	Ik denk dat het ook goed is dat de heer Deen benadrukt dat het debat over de uitvoeringswet en zaken als de drempels goed en zorgvuldig moet worden gevoerd.	Van Nispen	SP	0.08
945	Het is ook mooi om te horen dat hij er veel belang aan hecht dat voorstellen voor drempels en dergelijke moeten kunnen rekenen op brede steun in beide Kamers.	Van Nispen	SP	0.12
947	Ik zal die discussie te zijner tijd heel graag met hem voeren.	Van Nispen	SP	0.03
948	De heer Van Meijeren brengt ons in herinnering dat zijn fractie aanvankelijk tegen dit voorstel voor een correctief referendum wilde stemmen, maar hier een referendum over organiseerde met haar leden.	Van Nispen	SP	0.07
950	Een referendum houden over deze referendumwet, dat is natuurlijk prachtig.	Van Nispen	SP	0.04
951	De heer Van Meijeren liet duidelijk weten waar hij het niet eens was met deze wet.	Van Nispen	SP	0.07
953	Het is niet het voorstel van Forum voor Democratie.	Van Nispen	SP	0.06
956	Deze wet is het resultaat van de uitvoerige discussie in de samenleving op allerlei plekken, maar vooral ook van de discussie in eerste lezing in de Tweede en Eerste Kamer.	Van Nispen	SP	0.06
957	Dit wetsvoorstel is gebaseerd op de referendumvoorstellen van de staatscommissie-Remkes.	Van Nispen	SP	0.05
958	Dat leek ons de beste manier om voldoende steun en draagvlak te krijgen voor deze wet in de samenleving en in de politiek.	Van Nispen	SP	0.03
959	De heer Van Meijeren zegt dat hij dit voorstel met frisse tegenzin zal gaan steunen.	Van Nispen	SP	0.04
961	Ik had liever gehad dat hij het vol overtuiging zou steunen, maar toch dank ik hem hartelijk voor de steun van zijn fractie.	Van Nispen	SP	0.04
964	Wij zijn gekozen door de kiezers, die aan ons hun vertrouwen hebben gegeven.	Van Nispen	SP	0.07
965	Om dat vertrouwen waar te maken, werken we hier hard en leggen we voortdurend verantwoording af.	Van Nispen	SP	0.14
966	We doen allemaal ons best om, ieder vanuit onze eigen ideeën, beginselen en achtergrond, het algemeen belang te dienen.	Van Nispen	SP	0.03
967	Soms doen wij het niet goed of niet goed genoeg, of kunnen we onze kiezers niet overtuigen.	Van Nispen	SP	0.04
968	Dan is het geen teken van zwakte, maar een vorm van kracht dat wij ons ook laten corrigeren, en dat we dat durven te laten doen door de mensen die ons hebben gekozen en die wij vertegenwoordigen.	Van Nispen	SP	0.03
970	25 jaar hebben we kunnen nadenken over de juiste vorm.	Van Nispen	SP	0.07
972	Na al die jaren lijkt er eindelijk sprake van voldoende consensus in de Tweede en Eerste Kamer om een correctief referendum in te voeren.	Van Nispen	SP	0.08
973	Het is jammer dat het 25 jaar geleden niet is gelukt en dat we zo lang hebben moeten wachten, maar misschien hadden we die 25 jaar ook wel nodig met elkaar.	Van Nispen	SP	0.19
979	Hartelijk dank aan de heer Van Nispen als initiatiefnemer.	voorzitter	None	0.07
980	In deze termijn is het ook mogelijk het woord te geven aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.	voorzitter	None	0.04
982	Zij zal in haar rol als adviseur van de Kamer ook nog ingaan op vragen die zijn gesteld in de eerste termijn.	voorzitter	None	0.13
985	Ik begin met een compliment aan de initiatiefnemer, de heer Van Nispen, en aan zijn voorgangers.	Uitermark	None	0.03
986	Hij gaf zelf aan op hun schouders te staan bij de verdediging van dit wetsvoorstel.	Uitermark	None	0.05
987	Het verdient altijd lof als Kamerleden het initiatief nemen voor wetgeving, maar zeker als het gaat om een zo fundamenteel onderwerp als onze Grondwet.	Uitermark	None	0.05
988	Het onderwerp waarover wij vandaag spreken, is in het verleden al vaak onderwerp van debat geweest.	Uitermark	None	0.05
989	Dit initiatiefvoorstel voor een bindend correctief referendum past daarmee in een lange traditie van wetsvoorstellen die beogen het referendum in onze rechtsorde te verankeren.	Uitermark	None	0.05
990	Ik mag wel zeggen dat de leden van de SP-fractie in de afgelopen jaren hierin een niet mis te verstane rol hebben gespeeld.	Uitermark	None	0.08
991	Nadat het initiatiefgrondwetsvoorstel tot opneming van een bindend correctief referendum in de Grondwet van de heer Van Raak en later mevrouw Leijten op 5 juli 2022 in tweede lezing geen meerderheid haalde in deze Kamer, liet mevrouw Leijten het er niet bij zitten.	Uitermark	None	0.05
992	Nog dezelfde dag maakte zij een initiatiefwetsvoorstel met dezelfde strekking in eerste lezing opnieuw aanhangig bij uw Kamer.	Uitermark	None	0.04
994	Vandaag zijn we hier bijeen voor de behandeling van de tweede lezing van dit initiatiefgrondwetsvoorstel.	Uitermark	None	0.03
995	De procedure hiervoor is net iets anders dan die voor de eerste lezing.	Uitermark	None	0.05
996	In de tweede lezing moet namelijk een voorstel tot wijziging van de Grondwet met tweederdemeerderheid door de Tweede en Eerste Kamer worden aanvaard.	Uitermark	None	0.16
997	Of deze steun aanwezig is in uw Kamer, zal tijdens deze behandeling blijken.	Uitermark	None	0.03
998	De voorzitter zei het al: ik sta hier vandaag als adviseur voor de Kamer en om het standpunt van het kabinet over dit voorstel te geven.	Uitermark	None	0.05
999	Ik zal mijn inbreng verdelen in de volgende blokjes.	Uitermark	None	0.02
1000	Eerst zal ik ingaan op het oordeel van het kabinet over de wijzigingen die zijn aangebracht tijdens de behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer tijdens de eerste lezing.	Uitermark	None	0.11
1001	Daarna zal ik een antwoord geven op de vragen die uw Kamer in de eerste termijn aan mij heeft gesteld.	Uitermark	None	0.1
1002	Ik ga eerst in op de vragen over de uitvoeringswetgeving, daarna op enkele vragen over participatie en dan op vragen in de categorie varia.	Uitermark	None	0.03
1004	Tijdens de eerste lezing van dit grondwetsvoorstel hebben mijn twee ambtsvoorgangers namens het kabinet een neutraal standpunt ingenomen.	Uitermark	None	0.03
1005	Zij hebben daarnaast als adviseur van uw Kamer een aantal inhoudelijke punten ingebracht die het toenmalige kabinet graag geregeld zag.	Uitermark	None	0.05
1006	Tijdens de behandeling in eerste lezing is de Kamer het kabinet op een aantal van die punten inhoudelijk tegemoetgekomen.	Uitermark	None	0.04
1007	Zo zijn dankzij een amendement wetten tot goedkeuring van verdragen nu integraal uitgezonderd van referendabiliteit.	Uitermark	None	0.06
1008	Over de hoogte van de uitkomstdrempel is bepaald dat die — dat vind ik belangrijk — "representatief en haalbaar" moet zijn.	Uitermark	None	0.04
1009	Ook is de reikwijdte van het voorstel beperkt tot het nationale niveau.	Uitermark	None	0.04
1010	Wel biedt dit voorstel aan decentrale overheden de mogelijkheid om zelf te beslissen of zij een correctief bindend referendum wensen of niet.	Uitermark	None	0.04
1011	De Kamer heeft het advies van het vorige kabinet niet overgenomen over het vastleggen van de concrete hoogte van de verschillende drempels in de Grondwet.	Uitermark	None	0.16
1013	De overgangsbepaling uit het voorstel geeft de wetgever vijf jaar de tijd om deze wetgeving in te voeren, met de mogelijkheid van een verlenging van nog eens vijf jaar.	Uitermark	None	0.05
1014	Mocht de gewone wetgever daar niet uit komen, dan zal de grondwettelijke bepaling over het referendum een lege huls blijven.	Uitermark	None	0.03
1015	Als uw adviseur wil ik namens het kabinet nog een aantal aanvullende aandachtspunten meegeven, maar voordat ik daaraan toekom lijkt het mij goed om de positie die het kabinet inneemt te benoemen.	Uitermark	None	0.04
1016	Net als mijn twee ambtsvoorgangers kan ik melden dat ook dit kabinet zich neutraal opstelt en het oordeel over het voorstel aan uw Kamer laat.	Uitermark	None	0.05
1017	Als uw Kamer van oordeel is dat het correctief bindend referendum met dit voorstel geïntroduceerd kan worden, dan zal het kabinet dat niet in de weg staan.	Uitermark	None	0.04
1018	Zo staat het ook in het regeerprogramma: de behandeling van het wetsvoorstel zal worden voortgezet.	Uitermark	None	0.05
1019	Dan de aandachtspunten die ik graag aan uw Kamer wil meegeven.	Uitermark	None	0.03
1020	Allereerst wil ik benadrukken dat het grondwetsvoorstel en de daarop te baseren uitvoeringswetgeving, waarmee ik aan de slag zal gaan, financiële consequenties heeft.	Uitermark	None	0.03
1021	NSC heeft mij daar in zijn bijdrage in eerste termijn ook naar gevraagd.	Uitermark	None	0.04
1022	Het is op dit moment onduidelijk hoe hoog die kosten zullen zijn.	Uitermark	None	0.2
1023	De kosten zullen sterk afhangen van de keuzes die in de uitvoeringswetgeving nog gemaakt zullen worden, bijvoorbeeld over de eventuele mogelijkheden voor subsidiëring van meningsvormende campagnes.	Uitermark	None	0.1
1024	Een significant deel van de kosten wordt daarnaast gemaakt door gemeenten.	Uitermark	None	0.19
1025	Omdat zij belast zijn met de uitvoering, maken zij kosten voor de organisatie van het referendum.	Uitermark	None	0.06
1026	Om een beter inzicht te krijgen in de kosten die gemeenten maken voor verkiezingen, laat ik op dit moment onderzoek uitvoeren naar de kosten die gemeenten hebben gemaakt voor de organisatie van de Tweede Kamerverkiezing in 2023 en de verkiezing van de leden van het Europees Parlement in 2024.	Uitermark	None	0.21
1027	De resultaten van dit onderzoek zullen ook inzicht geven in de mogelijke toename van de kosten van de organisatie van een referendum.	Uitermark	None	0.18
1028	Ook wijs ik erop dat op voorhand niet te voorspellen is hoeveel referenda er zullen plaatsvinden, dus ook niet welk bedrag hiervoor gereserveerd moet worden.	Uitermark	None	0.16
1029	Ik constateer dat de initiatiefnemer vooralsnog geen voorstellen heeft gedaan voor de budgettaire dekking.	Uitermark	None	0.09
1030	Ik zie als minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties hiervoor op mijn eigen begroting geen dekking.	Uitermark	None	0.13
1031	In het regeerprogramma is voorzien in een beperkte bijdrage van 2 miljoen per 2025 voor het grotendeels dekken van de structurele kosten van een referendum.	Uitermark	None	0.06
1032	Ik nodig de initiatiefnemer en de Kamer daarom alsnog nadrukkelijk uit om met een dekkingsvoorstel te komen.	Uitermark	None	0.03
1033	Ik wil u er ook op wijzen dat de uitvoeringswetgeving pas in werking zal treden als er is voorzien in adequate financiële dekking voor het voorstel.	Uitermark	None	0.07
1034	In dit verband wil ik ook benadrukken dat het combineren van een referendum met een verkiezing uit kostenoverweging of vanwege de hoogte van de uitkomstdrempel weliswaar aanlokkelijk lijkt, maar dat hier ook grenzen aan zitten.	Uitermark	None	0.07
1035	Het ligt niet in de rede dat alle referenda gelijktijdig zullen plaatsvinden met verkiezingen.	Uitermark	None	0.07
1037	Ten eerste lopen verkiezingen doorgaans niet gelijk op met de referenda in de tijd en qua planning.	Uitermark	None	0.29
1038	Ten tweede speelt een rol dat de organisatie van meervoudige verkiezingen, dus gecombineerde verkiezingen en referenda, een zware opgave is voor gemeenten.	Uitermark	None	0.19
1039	Het opsparen van meerdere referenda om die te kunnen combineren met een reguliere verkiezing kan leiden tot problemen bij de gemeenten.	Uitermark	None	0.17
1040	Ten derde is het ook denkbaar dat het opsparen van referenda over meerdere onderwerpen ertoe kan leiden dat bepaalde onderwerpen in het maatschappelijk debat ondersneeuwen door andere, misschien meer actuele kwesties.	Uitermark	None	0.05
1041	Dat zou een nadelig effect kunnen hebben op de kwaliteit van het maatschappelijk debat.	Uitermark	None	0.04
1042	Natuurlijk zijn er ook andere goede redenen om bepaalde wetgeving waarover men een referendum wenst niet enkele jaren op te houden totdat er weer een verkiezing is.	Uitermark	None	0.2
1043	Ik zal nu ingaan op de in de eerste termijn gestelde vragen als het gaat over de uitvoeringswetgeving.	Uitermark	None	0.03
1044	De heer Sneller, mevrouw Chakor, mevrouw Helder van de BBB en de heer Erkens van de VVD hebben vragen gesteld over de planning.	Uitermark	None	0.06
1045	Om deze vragen te beantwoorden ga ik eerst in op hoe ik de verdere behandeling van de uitvoeringswetgeving voor mij zie.	Uitermark	None	0.03
1046	In veel gevallen wordt pas gestart met de uitvoeringswetgeving als de tweede lezing van een grondwetsvoorstel bijna of geheel is afgerond.	Uitermark	None	0.16
1047	De initiatiefneemsters in eerste lezing waren aanvankelijk van plan zelf het initiatief te nemen voor de uitvoeringswetgeving, maar de heer Van Nispen — hij gaf het net ook al aan — kiest een andere route en heeft mij begin oktober verzocht om de uitvoeringswetgeving ter hand te nemen.	Uitermark	None	0.05
1048	Ik heb aangegeven daartoe bereid te zijn, maar dat betekent wel dat pas op dat moment de verantwoordelijkheid voor de uitvoeringswetgeving bij mijn departement is komen te liggen en het proces dus ook pas recent is opgestart.	Uitermark	None	0.08
1049	Ik ben sindsdien wel voortvarend aan het werk met de uitvoeringswetgeving.	Uitermark	None	1.62
1050	Mijn streven is om voor het zomerreces van 2026 een voorstel voor de uitvoeringswetgeving bij uw Kamer in te dienen.	Uitermark	None	0.05
1051	Dat klinkt misschien ver weg, maar het is de kortst mogelijke termijn, want voor het tijdpad moet ik ook rekening houden met een zorgvuldig wetgevingsproces.	Uitermark	None	0.04
1052	Het opstellen van de uitvoeringswetgeving vergt namelijk op veel punten nog nadere doordenking.	Uitermark	None	0.01
1053	Bovendien moet er voldoende ruimte zijn voor inbreng en consultatie van relevante partners, zoals de Kiesraad, de NVVB, de koepels, de Autoriteit Persoonsgegevens en de gemeente Den Haag.	Uitermark	None	0.01
1054	Ik kan dus ook bevestigend antwoorden op de vraag van mevrouw Chakor van GroenLinks-PvdA dat ik over de uitvoeringswetgeving in gesprek zal gaan met vertegenwoordigers van medeoverheden.	Uitermark	None	0.02
1055	Sterker nog, de eerste gesprekken hebben hierover al plaatsgevonden op ambtelijk niveau.	Uitermark	None	0.02
1056	Dat de uitvoeringswetgeving er nu nog niet is, staat niet in de weg aan de behandeling van het voorliggende grondwetsvoorstel.	Uitermark	None	0.48
1057	Het gaat om twee afzonderlijke voorstellen die op hun eigen merites kunnen worden beoordeeld.	Uitermark	None	0.01
1058	Van belang is ook dat het Reglement van Orde van uw Kamer bepaalt dat de Kamer een tweede lezing met bekwame spoed behandelt.	Uitermark	None	0.03
1059	Ik ben een beetje in de war, ook naar aanleiding van het debat dat we gisteren hebben gehad over wetten naar de Kamer brengen zonder financiële dekking.	Inge van Dijk	CDA	12.99
1060	Toen konden bepaalde wetten niet naar de Kamer waar de Kamer wel om vroeg; de Kamer vroeg om vaart te maken.	Inge van Dijk	CDA	0.04
1061	Dan is een van de argumenten vaak: we hebben toch geen geld, dus dan kunnen we ook geen wet naar de Kamer brengen.	Inge van Dijk	CDA	0.04
1063	Los van de vraag of ik het er wel of niet mee eens ben; mij gaat het even om het proces, om wat er gisteren gezegd werd en wat ik hier nu hoor.	Inge van Dijk	CDA	0.01
1065	Wat ik hier neerleg, is dat het pas materieel effect krijgt op het moment dat ook die uitvoeringswet straks in werking treedt.	Uitermark	None	0.02
1066	Ergens in het proces daarnaartoe, voordat dat wordt aangeboden, moet de financiële dekking duidelijk zijn.	Uitermark	None	0.02
1067	Dan ga ik er gewoon van uit dat er met de behandeling van de uitvoeringswet ook een financieel dekkingsvoorstel ligt.	Inge van Dijk	CDA	11.87
1069	Ik benadruk nogmaals dat het belangrijk is dat uw Kamer zelf ook nadenkt over de gevolgen hiervan, ook de financiële gevolgen.	Uitermark	None	0.15
1070	Die hangen ook samen met de keuzes die gemaakt worden, bijvoorbeeld als het gaat om drempels bij de uitvoeringswetgeving.	Uitermark	None	2.2
1072	Ik was volgens mij gebleven bij het feit dat ik wil benadrukken dat het belangrijk is om de tweede lezing ook met bekwame spoed te behandelen, zoals ook het Reglement van Orde van uw Kamer voorschrijft.	Uitermark	None	0.04
1073	Namens NSC en de VVD is gevraagd of ik bereid ben een brief te sturen met de hoofdlijnen van de uitvoeringswetgeving, want zoals ik net aangaf, heb ik meer tijd nodig om het uitvoeringswetsvoorstel an sich voor te bereiden.	Uitermark	None	0.03
1075	Maar ik kan toezeggen dat ik eerst een hoofdlijnenbrief zal schrijven.	Uitermark	None	0.01
1076	Ik streef ernaar om die voor de zomer gereed te hebben.	Uitermark	None	1.44
1077	Als de Tweede Kamer het inhoudelijk eens is met het wetsvoorstel dat vandaag wordt behandeld, dan kan de brief door de Eerste Kamer worden betrokken bij de plenaire behandeling daar.	Uitermark	None	0.02
1078	Dus ik zal mijn best doen om die contourenbrief voor deze zomer gereed te hebben.	Uitermark	None	0.01
1080	Mevrouw Chakor heeft ook enkele vragen gesteld over de inhoudelijke invulling van de uitvoeringswetgeving.	Uitermark	None	0.01
1081	Haar vragen zagen op zowel de uitkomstdrempel als de drempels in de voorfase van het referendum.	Uitermark	None	0.01
1083	Ik wil benadrukken dat we vandaag debatteren over het grondwetswetvoorstel als zodanig en nog niet over de uitvoeringswetgeving.	Uitermark	None	0.03
1084	Op enkele vragen van mevrouw Chakor, zoals de vraag of handtekeningen digitaal of fysiek moeten worden verzameld, ga ik daarom op dit moment nog niet in.	Uitermark	None	0.02
1085	Dat gezegd hebbende zal ik alvast wel enkele gedachten over de drempels meegeven, uiteraard onder het voorbehoud dat er nog geen inhoudelijke keuzes zijn gemaakt, want dat vergt nog aparte bespreking en besluitvorming, ook in het kabinet.	Uitermark	None	0.01
1088	Zo gaat de staatcommissie uit van een derde van het electoraat — dat werd net ook al genoemd — maar de Afdeling advisering gaat uit van een meerderheid van de bij de laatste verkiezingen opgekomen kiezers.	Uitermark	None	0.03
1089	De wetenschappers daarentegen hanteren weer andere percentages.	Uitermark	None	0.01
1090	Ik noemde het net ook al: tijdens de eerste lezing is een clausulering aangebracht in de ruimte die de gewone wetgever heeft ten aanzien van de hoogte van de uitkomstdrempel, die we dus nog moeten bepalen.	Uitermark	None	0.02
1091	Het moet gaan om een representatief en haalbaar deel van hen die gerechtigd waren aan het referendum deel te nemen.	Uitermark	None	0.01
1093	Welk percentage het precies zal worden, is onderdeel van de uitvoeringswet waar ik aan ga werken.	Uitermark	None	0.01
1094	Ik doe daar onderzoek naar en beraad mij daar nog op.	Uitermark	None	0.01
1095	In de richting van de heer Dijk van de SP en mevrouw Chakor van GroenLinks-PvdA kan ik dus zeggen dat ik de adviezen van de staatscommissie zal betrekken in mijn overwegingen.	Uitermark	None	0.36
1096	Het is echter nog geen uitgemaakte zaak dat ik ze per definitie overneem in de uitvoeringswetgeving.	Uitermark	None	0.05
1097	Over de drempels in de voorfase kan ik het volgende zeggen.	Uitermark	None	0.02
1098	Ook op dit onderdeel zitten er behoorlijke verschillen tussen de adviezen van de staatscommissie en die van de Afdeling advisering van de Raad van State.	Uitermark	None	0.02
1099	Ik zie het zo dat de drempels bedoeld zijn om vast te stellen in welke mate de kiezers daadwerkelijk hechten aan een referendum over een specifiek voorstel.	Uitermark	None	0.02
1100	Ik vind daarom dat de hoogte van de drempels in beide voorfasen afhankelijk zou moeten zijn van de wijze waarop in deze voorfasen referendumverzoeken kunnen worden ingediend.	Uitermark	None	0.02
1101	Een voorbeeld: als kiezers worden verplicht om in persoon een referendumverzoek in te dienen, moeten zij daar relatief veel moeite voor doen.	Uitermark	None	8.17
1102	Dat zou tot gevolg kunnen hebben dat de drempel in absolute zin lager kan worden vastgesteld dan wanneer bijvoorbeeld het indienen van een verzoek elektronisch kan. Dat ís ook veel laagdrempeliger.	Uitermark	None	0.03
1103	Ik zoek dus naar een juiste verhouding tussen de hoogte van de drempel en de wijze waarop een verzoek tot steun kan worden ingediend.	Uitermark	None	0.01
1104	De heer Erkens van de VVD stelde tot slot enkele technische vragen aan de initiatiefnemer over de uitvoeringswetgeving.	Uitermark	None	0.01
1105	Hij vroeg onder meer of de Kamer twee wetsvoorstellen voor de uitvoering mag verwachten: eentje over de drempels in de voorfase en de uitkomstdrempel, dat met een tweederdemeerderheid moet worden aangenomen, en eentje over de rest van de uitwerking, waarvoor een gewone meerderheid voldoende is.	Uitermark	None	0.02
1106	Gelet op de wetstechnische aard van de vragen en mijn rol bij de uitvoeringswetgeving, licht ik graag toe wat hierin de smaken zijn en welke voor- en nadelen hieraan kleven.	Uitermark	None	37.32
1107	De eerste optie is dat alle uitvoeringswetgeving in één wetsvoorstel wordt gestopt.	Uitermark	None	14.72
1108	Dit wetsvoorstel moet dan met een tweederdemeerderheid worden aangenomen.	Uitermark	None	10.21
1109	Voor de behandeling van het voorstel, en wetstechnisch gezien, heeft deze optie voordelen.	Uitermark	None	1.32
1110	Maar het betekent ook dat er een tweederde-eis gaat gelden voor onderdelen van de uitvoeringswetgeving die op grond van het Grondwetsvoorstel eigenlijk geen tweederdemeerderheid zouden behoeven.	Uitermark	None	0.02
1111	Dat betekent overigens niet dat wijzigingsvoorstellen later altijd met een tweederdemeerderheid moeten worden aangenomen.	Uitermark	None	0.06
1112	In dat geval kan onderscheid worden gemaakt tussen wijzigingen van een tweederdeonderdeel en die van een gewoon onderdeel.	Uitermark	None	0.02
1113	De tweede optie is dat de uitvoeringswetgeving in twee wetsvoorstellen wordt geknipt: het deel dat een tweederdemeerderheid behoeft en het gewone deel.	Uitermark	None	0.01
1114	De moeilijkheid van deze optie is dat veel onderdelen uit de uitvoeringswetgeving met elkaar samenhangen.	Uitermark	None	0.24
1115	Het is dan ook lastig om te bepalen waar je de splitsing maakt tussen het tweederdedeel en het gewone deel.	Uitermark	None	0.02
1116	Zo moet de hoogte van het aantal benodigde verzoeken om een referendum te houden in het tweederdedeel in de wet staan, maar strikt genomen hoeft de wijze waarop die verzoeken worden gedaan er niet in.	Uitermark	None	0.06
1117	De wijze waarop die verzoeken worden gedaan is juist heel relevant voor hoe hoog de drempel in de praktijk wordt ervaren.	Uitermark	None	0.01
1118	Het kan er dan bijvoorbeeld om gaan of je fysiek naar het gemeentehuis moet of dat je een verzoek digitaal vanuit huis kunt indienen.	Uitermark	None	0.02
1119	Bovendien heeft het weinig zin als uiteindelijk alleen het gewone wetsvoorstel zou worden aangenomen, want dan is er nog steeds geen volledige uitvoeringswetgeving aangezien de drempels uit het tweederdedeel dan ontbreken.	Uitermark	None	0.03
1120	Het klinkt misschien wat ingewikkeld, maar dat is het ook.	Uitermark	None	0.02
1123	Die maak ik nu nog niet; dit doe ik zodra ik meer duidelijkheid heb over de hoofdlijnen van de uitvoeringswetgeving, want pas dan kunnen we immers goed kijken op welke wijze de verschillende onderwerpen met elkaar samenhangen.	Uitermark	None	44.63
1125	Daarover zijn door meerdere Kamerleden vragen gesteld.	Uitermark	None	0.01
1126	Mevrouw Helder van de BBB wees er in haar bijdrage op dat het van belang is om voorafgaand aan besluitvorming al brede maatschappelijke betrokkenheid rond een vraagstuk te realiseren.	Uitermark	None	0.02
1127	Zij vroeg mij naar mijn visie op de manieren om burgers er al in een vroege fase van het wetgevingsproces bij te betrekken.	Uitermark	None	0.01
1128	Hoewel het wat mij betreft strikt genomen niet een-op-een verbonden is met waar wij vandaag over besluiten, wil ik wel zeggen dat ik onderschrijf wat mevrouw Helder belangrijk noemt.	Uitermark	None	0.01
1130	Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor alle departementen om te zorgen dat we burgers op de juiste manier en vroeg betrekken bij belangrijke besluitvorming.	Uitermark	None	0.01
1131	Dat doen we op dit moment ook, omdat we bijvoorbeeld het uitgangspunt hebben dat we burgers in de vorm van internetconsultatie vooraf willen laten meedenken over wetten.	Uitermark	None	0.01
1132	Iedere burger kan een conceptwetsvoorstel online bekijken en daarop reageren.	Uitermark	None	0.01
1133	Recent is een strategische verkenning met een essaybundel gepubliceerd over het versterken van de participatie op nationaal niveau.	Uitermark	None	0.01
1134	Daarin verken ik manieren om de participatie rijksbreed beter te verankeren.	Uitermark	None	11.12
1135	Verder zet dit kabinet in op het versterken van de kracht van de samenleving en willen we initiatieven van burgers waar mogelijk versterken.	Uitermark	None	3.64
1136	Via dit soort routes zoekt het kabinet de verbinding met burgers, ook met degenen die zijn afgehaakt.	Uitermark	None	0.04
1139	In antwoord daarop wil ik aangeven dat er veel redenen zijn waarom groepen mensen niet meer meedoen in de politiek.	Uitermark	None	0.6
1140	Een belangrijk aandachtspunt is dat deze burgers vaak minder het gevoel hebben dat de politiek er is voor mensen zoals zij.	Uitermark	None	0.07
1141	Ze hebben het gevoel dat ze toch geen invloed kunnen uitoefenen.	Uitermark	None	0.01
1143	De democratie is van ons allemaal en raakt ons allemaal.	Uitermark	None	0.04
1144	De heer Sneller vroeg mij naar de stand van zaken van de uitvoering van de motie van de leden Van Dijk, Mulder en Strolenberg uit mei 2022 over de evaluatie van bestaande vormen van participatie en nieuwe voorstellen voor participatie.	Uitermark	None	0.02
1145	Vragen over deze motie zijn al beantwoord in Kamerbrieven van mijn ambtsvoorgangers, onder meer in de Kamerbrief over de aanpak en voortgang van burgerparticipatie en burgerfora van 17 maart 2023.	Uitermark	None	0.02
1146	Bij die Kamerbrief is destijds ook een verkennend onderzoek gedaan, waarin geschetst wordt wat er op het gebied van burgerparticipatie op nationaal niveau juridisch kan en moet, en wat er al aan participatie plaatsvindt.	Uitermark	None	0.02
1147	Zoals gezegd, werk ik op dit moment opties uit voor het versterken van betekenisvolle participatie op nationaal niveau.	Uitermark	None	0.03
1148	Het erbij betrekken van mensen moet veel meer en veel vaker in Den Haag gebeuren op vroege momenten, eigenlijk al vanaf de allereerste momenten waarop we nadenken over het oplossen van problemen en over hoe wet- en regelgeving daarin een rol heeft.	Uitermark	None	0.01
1149	Daarnaast werk ik aan het doorontwikkelen van gecombineerde vormen van burgerbetrokkenheid.	Uitermark	None	0.01
1150	Voorbeelden daarvan zijn het burgerberaad en online participatie.	Uitermark	None	0.01
1151	Evengoed werk ik natuurlijk aan het versterken van onze representatieve democratie en haar instituties, zoals de politieke partijen en de volksvertegenwoordiging.	Uitermark	None	0.01
1152	Mevrouw Helder vroeg ook om een reflectie op de term "diplomademocratie".	Uitermark	None	0.01
1153	Ze koppelde dit aan de vraag of de uitkomst van het referendum wel representatief is als vooral hoogopgeleiden de weg naar het referendum weten te vinden.	Uitermark	None	0.02
1154	De term "diplomademocratie" verwijst naar de tweedeling tussen lager en hoger opgeleiden.	Uitermark	None	0.01
1155	De essentie hiervan is dat de politiek wordt gedomineerd door burgers met de hoogste diploma's.	Uitermark	None	0.06
1156	Deze groep heeft gedeeltelijk andere voorkeuren, belangen, en een andere invloed dan praktisch opgeleiden.	Uitermark	None	0.37
1157	Ik zie het referendum juist als een instrument dat iets kan doen aan dit beeld van de diplomatiedemocratie.	Uitermark	None	0.01
1158	Zoals de heer Dijk aangaf in zijn bijdrage blijkt uit het onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau dat in 2019 84% van de lager opgeleiden een referendum steunde.	Uitermark	None	99.81
1159	De steun voor het referendum onder hoger opgeleiden bedroeg toen "slechts" 60%.	Uitermark	None	96.75
1160	Er is dus met name onder niet-academisch geschoolden een aanzienlijke steun voor het referendum.	Uitermark	None	0.01
1161	Naar aanleiding van de raadgevende referenda — dat zijn niet de referenda waar we het vandaag over hebben — in 2016 over de associatieovereenkomst met Oekraïne en in 2018 over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten zijn kiezersonderzoeken uitgevoerd.	Uitermark	None	0.02
1162	Daarbij is er onder andere gekeken naar de verschillen tussen respondenten met verschillende opleidingen ten aanzien van opkomst en stemkeuze.	Uitermark	None	0.02
1163	Over de relatie tussen de opkomst en het niveau van de opleiding komt een wisselend beeld naar voren.	Uitermark	None	0.04
1165	Wat betreft de stemkeuze zelf was er volgens de onderzoekers in 2018, dus bij de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, geen statistisch significante trend te ontdekken tussen opleidingsniveau en stemkeuze.	Uitermark	None	0.15
1166	Maar bij het referendum in 2016 waren daarentegen de hoger opgeleiden duidelijk meer voorstander van het associatieverdrag met Oekraïne dan lager opgeleiden.	Uitermark	None	0.7
1167	Kortom, het recente verleden laat zien dat hoger opgeleiden niet per definitie vaker hun zin krijgen bij een referendum dan lager opgeleiden.	Uitermark	None	99.96
1168	Het zijn ook niet enkel de hoger opgeleiden die hun weg naar het referendum weten te vinden.	Uitermark	None	0.04
1169	Dank aan de minister voor haar uitgebreide antwoord.	Wijen-Nass	BBB	0.06
1170	De vraag van mijn collega zag erop dat er bij de referenda die er zijn geweest, vaak maar een opkomst van ongeveer 30% was.	Wijen-Nass	BBB	0.29
1172	We zien dat die kloof tussen politiek en samenleving steeds groter is geworden.	Wijen-Nass	BBB	0.03
1173	Ook bij de praktisch opgeleiden zien we dat dat heel erg speelt.	Wijen-Nass	BBB	0.05
1174	Ik ben heel benieuwd naar hoe de minister dat ziet.	Wijen-Nass	BBB	0.01
1175	Hoe denkt de minister dat met die uitvoeringswet, waar we later nog over gaan debatteren, verder vorm te kunnen gaan geven?	Wijen-Nass	BBB	0.01
1176	Hoe gaat ze ervoor zorgen dat het referendum ook echt zin gaat hebben, in die zin dat we een representatieve uitslag krijgen?	Wijen-Nass	BBB	0.01
1177	Volgens is dat de kern van waar het straks in de uitvoeringswetgeving over moet gaan.	Uitermark	None	0.01
1178	De drempels die er op meerdere momenten zijn, vind ik een heel belangrijk onderdeel straks van het referendum.	Uitermark	None	0.01
1179	In die zin zijn ze natuurlijk onvergelijkbaar, omdat het raadgevend referendum aan de voorkant en het correctief referendum aan de achterkant zit, dus als de Tweede Kamer en de Eerste Kamer er al een oordeel over hebben gevormd.	Uitermark	None	0.03
1180	Het is dan correctief, dus de volksraadpleging kan de bestuurder corrigeren.	Uitermark	None	0.01
1182	Maar ik vind het zowel aan de voorkant als aan de achterkant ontzettend goed als het volk zich kan uitspreken en als alle mensen zich dus kunnen uitspreken.	Uitermark	None	0.01
1183	Uit de cijfers blijkt dat het verleden echt een wisselend beeld laat zien.	Uitermark	None	0.03
1184	Het is dus niet zo dat bepaalde groepen beter de weg naar het referendum weten te vinden dan andere groepen.	Uitermark	None	0.03
1185	Dat wisselt per referendum, niet alleen gelet op het onderwerp maar ook gelet op hoe het wordt georganiseerd, dus of het bijvoorbeeld tegelijkertijd met andere verkiezingen wordt georganiseerd.	Uitermark	None	0.07
1186	Ik denk dat dit allemaal vraagstukken zijn die we mee kunnen nemen bij het verder invullen van die uitvoeringswetgeving.	Uitermark	None	0.01
1187	Het is goed om te horen dat de minister hier aandacht voor heeft, maar ik ben wel benieuwd of de minister het ook met mij eens is dat 30% best wel een laag opkomstpercentage is en dat we dat referendum juist ook willen gebruiken om de kloof tussen politiek en samenleving weer te verkleinen.	Wijen-Nass	BBB	3.14
1188	Het is een van de instrumenten die we eventueel kunnen gaan inzetten.	Wijen-Nass	BBB	0.12
1189	Het zou wel mooi zijn als het opkomstpercentage wel echt hoger gaat zijn dan 30%.	Wijen-Nass	BBB	0.01
1191	Als we het hebben over de wenselijkheid dat mensen zich uitspreken, geldt: hoe hoger de opkomst, hoe beter.	Uitermark	None	0.01
1192	Dat geldt eigenlijk voor elke keer dat we een burger vragen om zich ergens over uit te spreken.	Uitermark	None	0.01
1194	Zoals ik net aangaf, zijn er adviezen waarin staat: een derde.	Uitermark	None	0.01
1197	Ik denk dat het nu veel te vroeg is om richtinggevende uitspraken te doen over het bepalen van die drempel.	Uitermark	None	0.01
1198	Maar ik ben het er helemaal mee eens dat de wens is dat de feitelijke opkomst zo hoog mogelijk is.	Uitermark	None	0.01
1201	Mevrouw Van Dijk van het CDA vroeg mij of het kabinet de toezegging na zal komen om nog voor het WGO Sport te komen met een reactie op het rapport over regeldruk bij vrijwilligersorganisaties.	Uitermark	None	0.04
1202	Ik begrijp dat die reactie op 28 november is verstuurd door de staatssecretaris Langdurige en Maatschappelijke Zorg en de staatssecretaris Rechtsbescherming.	Uitermark	None	0.02
1203	Daarom verwijs ik mevrouw Van Dijk voor dit onderwerp graag naar deze brief.	Uitermark	None	0.02
1204	Die kent zij ongetwijfeld al, maar voor de Handelingen zeg ik het toch even.	Uitermark	None	1.05
1205	Mevrouw Chakor gaf aan zich zorgen te maken over de mogelijkheid van desinformatie en buitenlandse online beïnvloeding bij referenda.	Uitermark	None	0.08
1206	Zij vroeg mij om op deze zorgen in te gaan en aan te geven hoe we desinformatie bij referenda zo veel mogelijk tegen kunnen gaan.	Uitermark	None	0.01
1207	De heer Van Nispen heeft daar net ook het nodige over gezegd.	Uitermark	None	0.01
1209	Nepnieuws en desinformatie zijn op meerdere momenten een belangrijk punt van zorg.	Uitermark	None	45.48
1210	Dat geldt bij verkiezingen en dat zal ook gelden bij referenda.	Uitermark	None	0.03
1211	Het is belangrijk dat referenda eerlijk kunnen verlopen, vrij van heimelijke beïnvloedingspogingen en vrij van desinformatie.	Uitermark	None	0.01
1212	Het kabinet neemt daartoe maatregelen tijdens verkiezingen.	Uitermark	None	0.01
1213	Het is ook verstandig om na te gaan of er voor het referendum extra maatregelen nodig zijn, want het verleden heeft aangetoond dat referenda extra kwetsbaar zijn voor desinformatie.	Uitermark	None	8.25
1214	Het lijkt mij logisch om straks bij dit onderwerp stil te staan bij de behandeling van de uitvoeringswetgeving.	Uitermark	None	0.01
1215	De heer Sneller sprak in dit kader over waarborgen tegen microtargeting, buitenlandse beïnvloeding en andere vormen van desinformatie.	Uitermark	None	0.02
1216	Hij vroeg of we hier voldoende weerbaar tegen zijn en wat we daaraan gaan doen.	Uitermark	None	0.02
1217	Laat ik, aanvullend op wat ik al gezegd heb, nog toevoegen dat per oktober 2025 de Europese verordening inzake transparantie en gerichte politieke reclames in werking treedt.	Uitermark	None	0.02
1218	Daarmee worden transparantie-eisen gesteld aan politieke reclames en ontstaat de verplichting om inzicht te geven in de manier waarop er gebruik is gemaakt van targeting.	Uitermark	None	0.01
1220	Het kabinet werkt op dit moment aan een bijbehorende uitvoeringswet op dit specifieke punt.	Uitermark	None	0.01
1221	Meneer de voorzitter, hiermee ben ik aan het einde gekomen van mijn termijn.	Uitermark	None	0.01
1223	Daarmee zijn we ook aan het einde gekomen van de hele eerste termijn.	voorzitter	None	2.58
1224	Ik stel wel voor dat we gelijk doorgaan met de tweede termijn.	voorzitter	None	0.01
1227	Mevrouw Van Dijk ziet ook af van haar tweede termijn.	voorzitter	None	0.01
1236	Het lijkt me in ieder geval passend om de beide personen die hebben geantwoord even te bedanken voor de uitgebreide beantwoording, mede namens de collega's.	Sneller	D66	0.01
1238	Kan ik er daarmee van uitgaan dat ook de heren Deen en Van Meijeren geen tweede termijn willen?	voorzitter	None	0.01
1240	Dan is het ook niet nodig dat de initiatiefnemer en de minister een tweede termijn houden.	voorzitter	None	0.01
1243	We kunnen dinsdag ook al stemmen over de wet, want er zijn geen amendementen ingediend waar we ons nog op moeten beraden.	voorzitter	None	0.02
1244	Dan zien we uit naar de stemming op de 21ste, dinsdag aanstaande.	voorzitter	None	42.51
1246	Na de schorsing is er ook direct een beëdiging van een nieuwe collega van Forum voor Democratie, maar gelet op het tijdstip waarop mensen en ook de familie in huis zijn, ga ik nu schorsen tot 14.05 uur.	voorzitter	None	0.01
1248	De vergadering wordt van 13.00 uur tot 14.05 uur geschorst.	voorzitter	None	0.01
1251	Aan de orde is de beëdiging van een nieuwe collega.	voorzitter	None	0.01
1252	Ik geef het woord aan de heer Ellian tot het uitbrengen van verslag namens de commissie voor het onderzoek van de Geloofsbrieven.	voorzitter	None	0.01
1254	De commissie voor het onderzoek van de Geloofsbrieven heeft de stukken onderzocht die betrekking hebben op mevrouw L.G.	Ellian	voorzitter van de commissie	0.02
1256	De commissie is tot de conclusie gekomen dat mevrouw L.G.	Ellian	voorzitter van de commissie	0.02
1257	de Vos te 's-Gravenhage terecht benoemd is verklaard tot lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.	Ellian	voorzitter van de commissie	0.01
1258	De commissie stelt u daarom voor om haar toe te laten als lid van de Kamer.	Ellian	voorzitter van de commissie	0.01
1259	Daartoe dient zij wel eerst de eden zoals die zijn voorgeschreven bij de Wet beëdiging ministers en leden Staten-Generaal van 27 februari 1992, Staatsblad nr.	Ellian	voorzitter van de commissie	0.01
1261	De commissie verzoekt u tot slot om de Kamer voor te stellen het volledige rapport in de Handelingen op te nemen.	Ellian	voorzitter van de commissie	0.01
1263	Daarmee dank ik ook de hele commissie voor haar verslag.	voorzitter	None	0.04
1266	(Het rapport is opgenomen aan het eind van deze editie.)	voorzitter	None	0.25
1267	Ik verzoek de leden en de overige aanwezigen in de zaal en op de publieke tribune, voor zover dat mogelijk is, om te gaan staan.	voorzitter	None	0.01
1269	de Vos is in het gebouw der Kamer aanwezig om de voorgeschreven eden af te leggen.	voorzitter	None	0.01
1271	(Mevrouw De Vos wordt binnengeleid door de Griffier.)	voorzitter	None	0.09
1272	De door u af te leggen eden luiden als volgt: "Ik zweer dat ik, om tot lid van de Staten-Generaal te worden benoemd, rechtstreeks noch middellijk, onder welke naam of welk voorwendsel ook, enige gift of gunst heb gegeven of beloofd.	voorzitter	None	0.01
1273	Ik zweer dat ik, om iets in dit ambt te doen of te laten, rechtstreeks noch middellijk enig geschenk of enige belofte heb aangenomen of zal aannemen.	voorzitter	None	6.26
1274	Ik zweer trouw aan de Koning, aan het Statuut voor het Koninkrijk en aan de Grondwet.	voorzitter	None	0.05
1275	Ik zweer dat ik de plichten die mijn ambt mij oplegt getrouw zal vervullen."	voorzitter	None	0.01
1277	Ik wens u van harte geluk met het Kamerlidmaatschap van deze Kamer.	voorzitter	None	0.02
1280	We gaan schorsen tot 14.30 uur voor het volgende debat, maar u kunt nu door uw collega's gefeliciteerd worden.	voorzitter	None	0.02
1282	De vergadering wordt van 14.08 uur tot 14.30 uur geschorst.	voorzitter	None	0.01
1284	Op de tafel van de Griffier ligt een lijst van ingekomen stukken.	voorzitter	None	0.01
1285	Op die lijst staan voorstellen voor de behandeling van deze stukken.	voorzitter	None	0.01
1286	Als voor het einde van de vergadering daartegen geen bezwaar is gemaakt, neem ik aan dat daarmee wordt ingestemd.	voorzitter	None	0.01
1290	Ik deel aan de Kamer mee dat de vaste commissie voor Koninkrijksrelaties tot haar ondervoorzitter heeft gekozen het lid Olger van Dijk.	voorzitter	None	0.02
1291	Op verzoek van een aantal leden stel ik voor de volgende door hen ingediende moties opnieuw aan te houden: 36600-XIII-34 en 36600-XIII-35.	voorzitter	None	0.01
1293	Aangezien voor de volgende stukken de termijnen zijn verstreken, stel ik voor deze voor kennisgeving aan te nemen: 36600-VI-110; 27664-95; 28286-1355; 32820-530; 28286-1360; 29477-916.	voorzitter	None	0.01
1295	Overeenkomstig de voorstellen van de voorzitter wordt besloten.	voorzitter	None	0.01
1296	Advies continuering van hoorzittingen in de huidige opzet met beoogd bewindspersonen	voorzitter	None	0.02
1297	Dan is nu aan de orde een debat over het advies van de commissie voor de Werkwijze om de hoorzittingen met beoogd bewindspersonen in de huidige opzet te continueren.	voorzitter	None	0.01
1298	Het betreft een debat over de eigen werkzaamheden van de Kamer.	voorzitter	None	0.01
1299	Daarom zit de Kamervoorzitter ook in zijn hoedanigheid als voorzitter van de commissie voor de Werkwijze in vak K. De leden kunnen hem vragen stellen over het advies.	voorzitter	None	0.01
1301	Het woord zal gevoerd worden door de heer Sneller als eerste spreker in dit debat.	voorzitter	None	0.01
1305	Ruim een halfjaar geleden ontvingen we als Kamer de kandidaat-bewindspersonen voorafgaand aan hun beëdiging voor een hoorzitting.	Sneller	D66	0.01
1306	Het doel daarvan was om kandidaat-bewindspersonen te kunnen bevragen op hun geschiktheid en motivatie.	Sneller	D66	0.01
1307	Ook gaf het de kandidaten de gelegenheid om bepaalde zaken, bijvoorbeeld uit hun verleden, toe te lichten of persoonlijke accenten te leggen.	Sneller	D66	0.01
1308	Zo brachten de hoorzittingen meer transparantie in het formatieproces, de zwarte doos van het Nederlandse staatsrecht.	Sneller	D66	0.36
1309	De commissie voor de Werkwijze beveelt op basis van een evaluatie, waar ik de Griffie hartelijk voor dank, de Kamer dan ook aan om door te gaan met de hoorzittingen.	Sneller	D66	0.01
1310	Ook heeft de commissie twee aanbevelingen gedaan om het proces verder te verbeteren.	Sneller	D66	0.01
1311	Die deel ik, en ik zou daar nog aan willen toevoegen dat het goed zou zijn als de Kamer de brief van de formateur over de zakelijke en de financiële belangen voortaan vóór de hoorzittingen kan krijgen.	Sneller	D66	0.03
1313	Iedere hoorzitting kende haar eigen dynamiek, afhankelijk van de behoeften van de commissie en de antwoorden van de bewindspersonen.	Sneller	D66	2.18
1314	Zo bood de hoorzitting minister Faber de kans om met "mijn tweet klopte niet" haar eerdere uitspraak recht te trekken.	Sneller	D66	0.01
1315	Goed dat we dat in die fase uit de weg konden krijgen.	Sneller	D66	0.01
1316	Staatssecretaris Szabó gaf tijdens het gesprek zijn visie op digitalisering van de overheid, en het werd duidelijk dit iemand is met verstand van zaken.	Sneller	D66	0.03
1317	Zeker bij bewindspersonen die "van buiten" kwamen, was zo'n inhoudelijke schets vaak nuttig.	Sneller	D66	0.01
1318	En ja, over minister Keijzer leerden we uiteraard dat ze van ajourbreien houdt.	Sneller	D66	0.06
1319	Ik ben dan ook blij met de vele positieve reacties.	Sneller	D66	0.01
1320	Critici die vreesden voor spektakelpolitiek kregen ongelijk.	Sneller	D66	0.61
1322	Mevrouw Lahlah liet weten het een goede zaak te vinden dat Nederlanders sneller dan vroeger konden zien wie er aan de knoppen zouden komen.	Sneller	D66	0.03
1323	Collega Postma van NSC vond de hoorzittingen in het algemeen geslaagd, en mevrouw Rikkers van de BBB gaf tijdens de vergadering van de commissie voor de Werkwijze over de evaluatie te kennen de hoorzittingen te willen doorzetten.	Sneller	D66	0.02
1324	Ook van de kant van de bewindspersonen kregen we een aantal positieve reacties.	Sneller	D66	0.01
1325	Minister Uitermark keek terug op een hoorzitting met "terechte vragen" en minister Bruins vond de zijne "heel inhoudelijk en prettig".	Sneller	D66	0.01
1326	Positieve geluiden dus, uit oppositie en coalitie, uit kabinet en Kamer.	Sneller	D66	0.24
1327	Het verbaast me dan ook dat een aantal partijen nu alweer van de hoorzittingen af willen.	Sneller	D66	0.01
1328	Dit standpunt wordt aangevoerd door een aantal partijen die niet eens aan een hoorzitting hebben deelgenomen!	Sneller	D66	0.02
1329	De staatsrechtelijke primeur die we beleefden geeft daar volgens mij eerlijk gezegd echt geen enkele aanleiding toe.	Sneller	D66	0.01
1330	Wat me nog wel het meest verbaasde, was dat ik daar ook de naam de PVV tussen zag staan.	Sneller	D66	11.25
1331	We gaan het zo meteen horen van de heer Markuszower zelf, maar in 2020, in 2021 en in 2023, toen D66 in de coalitie zat en de PVV in de oppositie, steunden ze ons.	Sneller	D66	0.02
1332	Nu de rollen één keer omgedraaid zijn en er een paar kritische vragen zijn gesteld aan kandidaat-bewindspersonen van de PVV, wil de partij het plan opeens de nek omdraaien en zijn ze ertegen?	Sneller	D66	0.24
1334	Dat kan ik me niet voorstellen, maar we gaan het zo van hem horen.	Sneller	D66	0.01
1337	We streven allemaal naar een transparante en integere overheid.	Sneller	D66	0.01
1338	Deze hoorzittingen dragen daaraan bij en hebben zich wat mij betreft bewezen.	Sneller	D66	2.19
1339	Reden genoeg dus om dit instrument een vaste plek te geven in ons staatsrecht.	Sneller	D66	0.01
1340	De staatsrechtelijke kennis van de heer Sneller is onbetwist.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1341	Ik geef hierbij ook meteen aan dat de hoorzittingen niet een soort dramatisch circus of spektakel zijn geworden.	Diederik van Dijk	SGP	12.96
1343	Maar kan de heer Sneller zich nog verder rekenschap geven van het feit dat deze openbare hoorzittingen met kandidaat-ministers een bijzonder vreemde eend in deze staatsrechtelijke bijt zijn?	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1344	Linksom of rechtsom suggereert u met deze hoorzittingen toch dat de Kamer een soort instemming moet betonen met deze kandidaat-ministers.	Diederik van Dijk	SGP	0.03
1345	Dat zien we in de VS, in de EU en misschien ook in andere landen.	Diederik van Dijk	SGP	1.14
1346	Maar dat staat haaks op hoe wij het bestel hebben ingericht.	Diederik van Dijk	SGP	0.02
1347	Kan de heer Sneller zich daar toch nog wat rekenschap van geven met, zoals ik al zei, zijn staatsrechtelijke kennis in het achterhoofd?	Diederik van Dijk	SGP	0.03
1348	Ik denk dat we hebben getracht om deze hoorzittingen vorm te geven binnen de Nederlandse staatsrechtelijke context.	Sneller	D66	0.01
1350	Ik heb het zelf verwoord als het midden tussen een kennismakingsgesprek en een sollicitatiegesprek.	Sneller	D66	0.04
1351	Wij benoemen namelijk geen ministers en staatssecretarissen, maar het is juist ook een kenmerk van het Nederlandse staatsrecht dat wij een zeer onbevredigend proces van kabinetsformatie hebben.	Sneller	D66	0.13
1352	Deze hoorzittingen kunnen daar in enige mate wel in tegemoetkomen; dat hebben ze ook laten zien.	Sneller	D66	0.01
1353	Volgens mij kan dit juist een verrijking zijn voor een deel van het Nederlands staatsrecht.	Sneller	D66	0.01
1355	Als ik het goed begrijp, komt de heer Sneller hiermee dus ook terug op zijn begrip van transparantie.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1356	Die zou hierdoor groter worden, maar het intransparante is toch eigenlijk vaak de vraag hoe die partijen aan die kandidaat-bewindslieden komen et cetera?	Diederik van Dijk	SGP	0.02
1357	Daar hebben we natuurlijk nog steeds geen zicht op, laat staan invloed op.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1358	Wat is in het opzicht van transparantie dan de winst van deze gesprekken?	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1359	Is het nou werkelijk anders dan wanneer je deze gesprekken gewoon netjes een plek zou geven na de beëdiging?	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1361	Die is volgens mij breder dan alleen de transparantie.	Sneller	D66	0.01
1363	De hoorzittingen geven ons ook de gelegenheid om kandidaat-bewindspersonen te bevragen op hun geschiktheid en motivatie.	Sneller	D66	0.01
1365	Ik denk dat het ook een gelegenheid kan zijn om bijvoorbeeld vragen te stellen over zakelijke belangen.	Sneller	D66	0.01
1366	Ik denk dat die dan ook op een bevredigende manier op dat moment kunnen worden geadresseerd in plaats van hoe het in het verleden weleens is voorgekomen.	Sneller	D66	0.01
1367	Een onderzoeksjournalist doet onderzoek en komt ergens achter.	Sneller	D66	0.02
1369	Dat gebeurde bijvoorbeeld bij minister Hoekstra; hij staat 2-0 achter en moet opeens allemaal uitleg geven, terwijl hij zegt "ik heb dit aan de formateur laten weten".	Sneller	D66	0.07
1370	Zo'n hoorzitting geeft de gelegenheid om dat proactief op tafel te leggen en het daarmee ook te adresseren en weg te nemen.	Sneller	D66	0.01
1371	Nou, datzelfde geldt voor eventuele afspraken of uitspraken uit het verleden, die bijvoorbeeld van context kunnen worden voorzien.	Sneller	D66	1.15
1372	Anders gaan die in een commissiedebat over een heel ander onderwerp toch opeens een rol spelen en worden er dingen voor de voeten geworpen.	Sneller	D66	0.01
1374	Dan verrommelt het daarna juist het parlementaire proces.	Sneller	D66	0.01
1375	Ik denk dus dat de meerwaarde wat dat betreft veel breder is.	Sneller	D66	0.01
1377	Dat hangt ook samen met de motie uit 2021 die ik noemde.	Sneller	D66	0.01
1378	Die heb ik ingediend bij het debat over de voorlichting van de Raad van State over de verenigbaarheid van het ambt van Kamerlid en dat van, in dat geval, een staatssecretaris in een demissionair kabinet.	Sneller	D66	0.02
1379	Na die voorlichting trokken alle drie de staatssecretarissen zich uiteindelijk terug uit de Kamer om alleen maar staatssecretaris te zijn.	Sneller	D66	0.01
1380	Dat gedoe hadden we ook kunnen voorkomen — ook deze staatssecretarissen stonden allemaal op een 1-0 achterstand — als wij in zo'n hoorzitting, voorafgaand aan de beëdiging, serieus met hen hadden stilgestaan en hun hadden gevraagd: hoe ziet u dat in het licht van artikel 57 van de Grondwet?	Sneller	D66	0.42
1381	Dan hadden zij waarschijnlijk gezegd: wij dachten dat het kon, maar als u er problemen mee heeft, dan zeg ik mijn Kamerlidmaatschap op.	Sneller	D66	0.04
1382	Dan hadden we al dat gedoe en de schade voor het aanzien van de Kamer en het kabinet niet gehad.	Sneller	D66	0.01
1383	Dank voor het uitvoerige antwoord, waarin de heer Sneller heel veel zegt.	Diederik van Dijk	SGP	1.47
1384	Het principiële punt blijft wel: de Kamer is wat mij betreft en wat de SGP betreft niet aan zet om te beoordelen of de bewindspersonen geschikt zijn of niet.	Diederik van Dijk	SGP	0.06
1385	Dat staat wat mij betreft ook wel haaks op hoe wij de vertrouwensregel vormgeven.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1386	Als een bewindspersoon hier komt, heeft hij het vertrouwen totdat het tegendeel blijkt.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1387	Zou er voor een deel tegemoet kunnen worden gekomen aan de wensen van de heer Sneller door zo'n kennismakingsgesprek toch achteraf te doen, in de juiste volgorde?	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1388	Ik wil nog even een punt maken over het doorvragen op zakelijke belangen of over de vraag of er nog andere dingen verborgen zitten die ook de pers niet naar boven heeft gehaald.	Diederik van Dijk	SGP	0.02
1389	Daar hebben we toch juist die uitgebreide screening voor?	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1390	Er kan toch niet een gedachte zijn dat de Tweede Kamer dat ook nog een keer dunnetjes over gaat doen?	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1392	Wat betreft de vertrouwensregel: we hebben juist laten zien dat we het op een nette manier kunnen doen die de vertrouwensregel recht overeind laat.	Sneller	D66	0.01
1393	Ik zie ook niet hoe de positie van de bewindspersonen die nu hoorzittingen hebben gehad in het dagelijks verkeer met de Kamer of in het functioneren van de vertrouwensregel anders is dan van degenen van voorgaande generaties, bij wie dat niet het geval was.	Sneller	D66	0.26
1394	Ik heb daar ook nog niemand een punt van horen maken of daarover een punt naar voren horen brengen.	Sneller	D66	0.02
1395	Een kennismaking achteraf heeft wat mij betreft toch echt een heel ander karakter en heeft ook een nauwere reikwijdte.	Sneller	D66	0.01
1397	Het woord "slap aftreksel" klinkt een beetje badinerend, maar het voldoet minder aan de functies die ik voor me zie.	Sneller	D66	0.47
1399	Dan het derde punt over het nog een keer dunnetjes overdoen van wat er door de formateur is gedaan.	Sneller	D66	0.05
1400	Er zit ook een mate, juist in de vertrouwensregel ... Wij krijgen die brief van de formateur nu pas vlak voor de regeringsverklaring, terwijl daar eigenlijk zo veel andere dingen op de agenda staan.	Sneller	D66	0.01
1401	Het is een inhoudelijk debat waar dat eigenlijk onder geschoven is, terwijl je ziet dat het later wel weer opeens opkomt.	Sneller	D66	0.06
1402	Het is niet zo dat wij nog een extra onafhankelijk expertisebureau inhuren.	Sneller	D66	0.02
1403	We hebben volgens mij ook een andere vorm gevonden dan die van de senaat of van het Europees Parlement, waar ze allerlei opvraagbevoegdheden en dat soort dingen hebben.	Sneller	D66	8.18
1405	Ik doe hier dus ook niet alsof wij het allemaal nog eens dunnetjes over zouden gaan doen.	Sneller	D66	0.01
1406	Het gaat om in de openbaarheid vragen kunnen stellen en om nadere verduidelijking kunnen vragen.	Sneller	D66	0.46
1407	Bij bepaalde bewindspersonen kan er ook voortschrijdend inzicht komen, bijvoorbeeld over het op afstand plaatsen van zakelijke belangen.	Sneller	D66	0.17
1408	Iemand kan denken dat hij het met de formateur goed geïnterpreteerd heeft, maar er is ook een controlerende macht.	Sneller	D66	1.95
1409	Als die er anders naar kijkt, kan iemand daar rekenschap van geven en vóór de beëdiging ervoor zorgen dat het op een andere manier geregeld of op afstand gezet wordt.	Sneller	D66	0.01
1411	Elke keer zal zich weer een andere aangelegenheid voordoen, maar het is nuttig dat dat vóór de beëdiging plaatsvindt, ook voor het aanzien van de politiek.	Sneller	D66	0.01
1412	Als daarna weer dingen moeten worden teruggedraaid, is dat altijd slechter voor het aanzien van de politiek dan wanneer het van tevoren wordt gerepareerd.	Sneller	D66	0.02
1413	Dank voor uw bijdrage en de beantwoording van de interrupties.	voorzitter	None	0.01
1414	Dan gaan we nu luisteren naar de heer Markuszower, die spreekt namens de fractie van de Partij voor de Vrijheid.	voorzitter	None	0.02
1416	Sowieso leuk om de heer Bosma eens in vak K te zien.	Markuszower	PVV	0.01
1417	Ik hoop niet dat hij er appetijt van krijgt en er vaker wil zitten.	Markuszower	PVV	0.01
1418	Maar als dat wel zo is, kunnen wij daar als Kamer voor zorgen door vaker van dit soort debatten te organiseren.	Markuszower	PVV	0.01
1420	Vandaag bespreken we op verzoek van de D66-fractie de vraag of wij als Tweede Kamer de hoorzittingen met kandidaat-bewindspersonen willen continueren.	Markuszower	PVV	0.02
1421	Bij de recente kabinetsformatie heeft de Tweede Kamer, ook met steun van onze fractie, voor het eerst hoorzittingen gehouden met beoogde bewindspersonen.	Markuszower	PVV	0.02
1422	Twee slimmeriken, te weten de heren Van Hout en Maarsen, hebben in het Tijdschrift voor Constitutioneel Recht hun licht laten schijnen op deze hoorzittingen.	Markuszower	PVV	0.01
1423	Aan de 28 kandidaat-bewindspersonen zijn volgens hen 581 vragen gesteld.	Markuszower	PVV	0.01
1424	68% van de vragen zag op beleidsinhoudelijke onderwerpen.	Markuszower	PVV	67.31
1425	38% van de vragen ging over uitlatingen die door de respectievelijke kandidaten of hun collega's in het verleden in andere functies waren gedaan.	Markuszower	PVV	0.98
1426	Een soort katholieke biechtprocedure dus met een quasiconstitutioneel sausje eroverheen gegooid, in combinatie met wat morele linkse verhevenheid.	Markuszower	PVV	0.01
1427	24% van de vragen ging over open deuren als motivatie, samenwerking en geschiktheid van de kandidaten.	Markuszower	PVV	0.16
1428	Voor de wiskundigen in deze zaal: omdat sommige vragen meerdere codes van de twee slimmeriken toegekend konden krijgen, tellen de percentages op tot boven de 100%.	Markuszower	PVV	0.01
1429	Maar het beeld dat ik zojuist schetste, is duidelijk.	Markuszower	PVV	0.01
1430	De gehouden hoorzittingen leverden geen zichtbare toegevoegde waarde op.	Markuszower	PVV	0.01
1431	Immers, beleidsinhoudelijk konden de kandidaten niks anders dan het hoofdlijnenakkoord reciteren.	Markuszower	PVV	0.05
1432	Het regeerakkoord was namelijk bij lange na nog niet gesloten.	Markuszower	PVV	0.01
1433	Beleidsinhoudelijke kennis is nooit een voorwaarde om kandidaat-bewindspersoon te zijn.	Markuszower	PVV	14.01
1434	Sommigen van u zullen zeggen "om bewindspersoon te zijn", maar ik zeg hier "om kandidaat-bewindspersoon te zijn".	Markuszower	PVV	0.13
1435	Dat de hoorzittingen schuren of konden schuren met onze Grondwet, was natuurlijk bekend, ook bij de geestelijk vaders — of moet ik zeggen "moeders" of "personen"?	Markuszower	PVV	0.08
1437	In 2020 zei het D66-Kamerlid Van Meenen nog dat deze hoorzittingen een kennismakingsgesprek zouden moeten zijn, en geen sollicitatiegesprek.	Markuszower	PVV	0.03
1438	Zijn opvolger, onze zeer gewaardeerde collega de heer Sneller, rekte dit enigszins op door te zeggen dat de hoorzittingen zich juist tussen die twee begrippen zouden moeten bewegen.	Markuszower	PVV	0.02
1439	Naast bijdragen aan meer transparantie rond het formatieproces, moeten deze hoorzittingen, zo zei Sneller, Kamerleden de mogelijkheid bieden kandidaat-bewindspersonen te bevragen op onder andere hun geschiktheid en motivatie.	Markuszower	PVV	0.02
1440	In de praktijk zien wij dus dat het allemaal anders heeft uitgepakt.	Markuszower	PVV	0.03
1441	De Grondwet werkt nou eenmaal zo dat de vertrouwensregel pas ingaat vanaf het moment dat een nieuw kabinet is aangetreden en van vertrouwen uitgaat zolang er geen wantrouwen is uitgesproken.	Markuszower	PVV	0.16
1442	De kandidaat-bewindspersonen bevonden zich dus in een staatsrechtelijk niemandsland bij de hoorzittingen en kregen inhoudelijk weinig relevante vragen.	Markuszower	PVV	0.08
1443	Met hun antwoorden werd eigenlijk politiek niks gedaan.	Markuszower	PVV	0.01
1444	Dat is, zoals de heer Van Dijk volgens mij net ook al noemde, anders dan bij bijvoorbeeld de congressional hearings in de USA van onze grote vriend en nieuw herkozen president Donald Trump — wat heerlijk om dat te kunnen zeggen, hè, voorzitter?	Markuszower	PVV	0.05
1445	— en zelfs anders dan bij de hoorzittingen die dat nutteloze EU-parlement organiseert met de kandidaat-Eurocommissarissen.	Markuszower	PVV	0.27
1446	De hoorzittingen die wij hier als experiment voerden zijn zowel staatsrechtelijk als inhoudelijk nutteloos gebreken.	Markuszower	PVV	11.15
1449	Daarom zegt onze fractie vandaag — ik heb nog vijf seconden, dus ik ga het halen — dat het een leuk experiment was, maar wel een in de categorie "eens, maar nooit weer".	Markuszower	PVV	0.03
1454	Is het nou eerlijk dat het alleen maar is omdat het politiek niks heeft opgeleverd?	Sneller	D66	0.01
1455	En omdat het staatsrechtelijk botst en omdat de kwaliteit van de vragen van zo'n niveau was dat we denken: wat heeft dit nou nog voor zin?	Markuszower	PVV	0.01
1456	Als u wilt weten wat iemand vond van een uitspraak die vijftien, acht of vier jaar geleden is gedaan en of er wel genoeg afstand wordt gedaan, dan is dat natuurlijk allemaal a waste of time.	Markuszower	PVV	0.01
1458	Als u impliceert dat wij dit doen omdat we bang zouden zijn voor het lage niveau van vragen dat gesteld is aan onze kandidaten, dan zeg ik: nee, daar zijn wij niet bang voor.	Markuszower	PVV	0.01
1459	Maar ik vind het wel a waste of time; zonde van de tijd.	Markuszower	PVV	0.01
1462	De commissie voor de Werkwijze heeft gezegd: ga gewoon door.	Sneller	D66	0.02
1466	Wat mij betreft waren we gewoon doorgegaan, want ik denk — dat heb ik ook geciteerd — dat het voor heel veel Kamerleden en ook voor sommige bewindspersonen wel degelijk wat heeft opgeleverd.	Sneller	D66	0.03
1467	En wat betreft de open deuren: ik weet wel welke fractie veel van die opendeurenvragen had, maar ja, dat hoort er ook een beetje bij.	Sneller	D66	0.23
1469	De motie die de heer Markuszower zelf ook heeft gesteund, laat het vrij dat al dat soort dingen ook aan de orde kunnen komen.	Sneller	D66	0.02
1470	Ik heb het over die persoonlijke accenten en dat er publieke toelichtingen kunnen komen.	Sneller	D66	11.8
1471	Die kunnen er toch de ene keer pregnanter in zitten dan een andere keer?	Sneller	D66	0.01
1472	Daarom moeten we het toch niet meteen, na één keer, helemaal weer bij het grofvuil gooien?	Sneller	D66	0.01
1473	Als dat het enige bezwaar zou zijn, zou ik de heer Sneller misschien nog gelijk geven.	Markuszower	PVV	0.01
1474	Maar ik heb er ook helemaal geen spijt van dat we destijds die motie steunden.	Markuszower	PVV	0.78
1475	Ik heb er eigenlijk ook helemaal geen spijt van dat we die hoorzittingen hebben georganiseerd.	Markuszower	PVV	0.12
1476	Ik vond het een leuk experiment, maar wel een eenmalig experiment.	Markuszower	PVV	34.09
1477	Het levert politiek, staatsrechtelijk namelijk niets op, zoals ik in mijn inbreng zei.	Markuszower	PVV	0.03
1480	Voor onze fractie blijkt het in de praktijk meer te wringen dan dat we konden bevroeden toen we instemden met het experiment.	Markuszower	PVV	0.01
1481	We konden het misschien wel bevroeden, maar hoe het in de praktijk zou uitwerken, moest zich nog uitkristalliseren.	Markuszower	PVV	0.01
1484	Ik vind het politiek zonde van de tijd, want ik zie gewoon dat er niks mee gedaan wordt.	Markuszower	PVV	0.01
1485	Ik zie niet dat die bewindslieden anders in de wedstrijd zijn gaan zitten.	Markuszower	PVV	0.01
1486	De kennismaking met de bewindslieden kan tegenwoordig via de eigen socialmediakanalen.	Markuszower	PVV	0.01
1488	Daar kunnen de bewindslieden zich introduceren aan de Kamer.	Markuszower	PVV	0.01
1489	De respectievelijke Kamercommissies kunnen ook in een vroeg stadium na de benoeming in contact komen met de bewindslieden.	Markuszower	PVV	0.01
1490	Tijdens het debat over de regeringsverklaring en het hoofdlijnenakkoord kan de minister-president zijn clubje verdedigen.	Markuszower	PVV	0.01
1493	De heer Markuszower maakt er een karikatuur van, die volgens mij onnodig is en geen recht doet aan wat we als Kamer georganiseerd hebben.	Sneller	D66	0.01
1494	Het doet volgens mij ook geen recht aan de mate waarin de kandidaat-bewindspersonen daar serieus aan mee hebben gewerkt.	Sneller	D66	0.01
1495	Volgens mij hebben we juist laten zien dat het wel degelijk in de staatsrechtelijke context van Nederland past en dat we dat op een hele goeie, zorgvuldige en serieuze manier kunnen doen als Kamer.	Sneller	D66	0.01
1496	Volgens mij begon de heer Markuszower tijdens de allereerste vergadering over de uitwerking van de motie, die na de afgelopen verkiezingen plaatsvond, opeens over "vertrouwensregel dit, vertrouwensregel dat".	Sneller	D66	0.02
1497	Al de keren dat de heer Markuszower in de oppositie zat en dat D66 als coalitiepartij dit voorstel deed, heb ik hier nooit een woord over gehoord.	Sneller	D66	0.09
1499	Ik had het niet gedacht van de PVV, maar ze lopen weg van dit initiatief na een aantal keer een paar kritische vragen te hebben gehad die de heer Markuszower niet zinden.	Sneller	D66	0.05
1500	Dat vind ik gewoon echt teleurstellend, omdat dit het instrument uiteindelijk de nek omdraait en daarmee ons formatieproces verarmt.	Sneller	D66	0.17
1502	Dat zijn insinuaties die lekker klinken, maar natuurlijk niet echt hardgemaakt kunnen worden.	Markuszower	PVV	0.01
1505	De analisten die voor het Tijdschrift voor Constitutioneel Recht iets hebben geschreven, zeggen het volgende.	Markuszower	PVV	0.02
1506	Deze mensen zijn dus geen lid van de Tweede Kamer en hebben geen kandidaat-bewindspersonen voorgesteld.	Markuszower	PVV	0.03
1507	Zij zeggen: "Bovendien blijkt dat de oppositie" — partijen als D66 — "het de beoogde ministers Klever en Faber moeilijker heeft gemaakt, dan de initiële analyse van ons.	Markuszower	PVV	0.03
1508	Want 14 van de 18 vragen van de oppositiepartijen aan Klever waren niet beleidsinhoudelijk van aard.	Markuszower	PVV	0.01
1510	Bovendien, de beleidsinhoudelijke vragen die wel werden gesteld aan hen, waren niet altijd zuiver beleidsinhoudelijk."	Markuszower	PVV	0.03
1511	Met andere woorden, er is bij die hoorzittingen niet met een oprechte interesse gevraagd naar wat ze van plan waren om te doen, naar wat hun achtergrond is, naar hun kennis en kunde.	Markuszower	PVV	4.81
1512	Er is door de oppositiepartijen, die dus geen deel uitmaakte van de beoogde coalitie, gewoon politiek bedreven bij de hoorzittingen.	Markuszower	PVV	0.02
1514	Ik zeg ook niet dat wij, als wij aan de andere kant hadden gezeten, dat niet hadden gedaan.	Markuszower	PVV	0.14
1517	De vragen die werden gesteld, waren zeer politiek gekleurd.	Markuszower	PVV	0.03
1518	Daar is een potje van gemaakt door de oppositiepartijen.	Markuszower	PVV	0.01
1519	Dat gekoppeld aan het feit dat het constitutioneel, dus staatsrechtelijk, wringt met de vertrouwensregel, heeft mijn fractie tot de conclusie doen komen dat het geen enorme meerwaarde heeft, en dus een waste of time is.	Markuszower	PVV	0.79
1520	Ik zal het vertalen voor de Handelingen: het is zonde van onze tijd.	Markuszower	PVV	0.01
1527	Het experiment met die hoorzittingen was leuk, maar doe het alsjeblieft niet nog een keer, ook niet als wij in ze oppositie zouden komen.	Markuszower	PVV	1.46
1529	Ik was aan het begin heel kritisch over de hoorzittingen, net als u. Maar ik heb gemerkt dat er ook een intense nieuwsgierigheid was, op een positieve manier, naar wie de nieuwe kabinetsploeg nou eigenlijk was.	Postma	NSC	2.14
1530	Ik moet eerlijk bekennen dat ik een deel van de bewindspersonen ook gewoon niet kende, omdat heel veel bewindspersonen van buiten kwamen.	Postma	NSC	0.04
1531	Ik heb gemerkt dat er ontzettend veel aandacht voor was.	Postma	NSC	0.01
1533	Veel mensen hebben via de livestream meegekeken om te zien hoe die gesprekken verliepen en wat dit voor mensen waren: wie gaan straks Nederland besturen, hoe gaan ze dat doen en wat is hun motivatie?	Postma	NSC	0.01
1534	Ik heb daar eigenlijk heel positieve dingen over gehoord.	Postma	NSC	0.7
1535	Met dat als conclusie wil ik zeggen dat ik er eigenlijk wel gecharmeerd van ben, omdat je op die manier de politiek en onze Kamer toch wat meer openheid geeft en dichter bij mensen brengt.	Postma	NSC	0.01
1536	Is de heer Markuszower het met mij eens dat het dit wel gebracht heeft?	Postma	NSC	0.01
1537	Ik ben het zeker met mevrouw Postma eens dat dat ook de intentie van mijn fractie was toen we voor dit experiment stemden.	Markuszower	PVV	0.16
1538	We dachten dus dat het zeker iets leuks zou zijn om te doen, zodat mensen zich wat beter kunnen presenteren aan de Nederlandse bevolking.	Markuszower	PVV	0.01
1539	Maar laat ik het dan zo zeggen: voor de bewindslieden die onze fractie heeft voorgedragen, heeft het niet zo veel opgeleverd.	Markuszower	PVV	1.57
1541	Onze bewindslieden zijn er dus niet per se beter uit gekomen.	Markuszower	PVV	0.01
1543	Sommige bewindslieden ken ik overigens nog steeds niet en sommige zijn ook alweer weg.	Markuszower	PVV	0.02
1544	De vraag is dus of je dat steeds nog een keer moet doen.	Markuszower	PVV	0.01
1545	Er zijn zo veel kanalen, zoals de eigen kanalen van de ministeries.	Markuszower	PVV	0.02
1546	Ik zie dat ze allemaal heel veel woordvoerders in dienst hebben, wat mij betreft te veel.	Markuszower	PVV	0.01
1547	Maar oké, ze hebben allemaal woordvoerders in dienst.	Markuszower	PVV	0.01
1549	Ze hebben socialmediakanalen waar ze zelf wat op kunnen pielen.	Markuszower	PVV	0.01
1550	X schijnt hartstikke goed te zijn, hoor ik van iedereen.	Markuszower	PVV	8.94
1552	We hebben heel snel heel veel debatten met alle bewindslieden.	Markuszower	PVV	0.08
1554	Ik zie overigens bewindslieden die zich wel hebben gepresenteerd en die helemaal geen goede beurt hebben gemaakt als ze dat deden.	Markuszower	PVV	0.07
1555	Ik denk dus dat de hoorzittingen uiteindelijk noch voor de bewindslieden, noch voor de Kamer een meerwaarde hebben.	Markuszower	PVV	0.01
1556	Natuurlijk zijn er hier en daar leuke gesprekjes en is er hier en daar een leuke kennismaking, maar hadden EenVandaag, De Telegraaf of het AD dat niet ook kunnen faciliteren?	Markuszower	PVV	0.41
1557	Ik ben het niet geheel met de heer Markuszower eens als hij beschrijft dat bepaalde bewindslieden er slechter uit zijn gekomen.	Postma	NSC	0.02
1558	Ik mocht zelf een van de hoorzittingen voorzitten met twee bewindslieden van de PVV.	Postma	NSC	0.02
1559	Over het algemeen was dat gewoon een aardig gesprek.	Postma	NSC	0.01
1560	De hoorzittingen met andere bewindslieden kwamen er eigenlijk ook wel heel goed uit.	Postma	NSC	0.13
1561	Ook de tussentijdse hoorzittingen met de twee nieuwe bewindspersonen van NSC waren toch op zo'n manier neergezet dat het wel gesprekken waren.	Postma	NSC	0.01
1564	Wat zijn de zaken waarvoor de persoon zich gaat inzetten?	Postma	NSC	0.01
1565	Juist met de charmante manier waarop de commissie voor de Werkwijze aan het begin heeft gezegd … Elke keer herhaalde de voorzitter van de hoorzitting dat het echt een hoorzitting was, maar dat de Kamer niet bij machte is om de kandidaat-bewindspersonen naar huis te sturen.	Postma	NSC	0.05
1566	Daardoor had ik het idee dat de balans juist heel goed gevonden was, ook naar buiten toe.	Postma	NSC	0.01
1567	Het spijt mij om te horen dat de PVV daar anders over denkt.	Postma	NSC	0.01
1569	Natuurlijk zijn er leuke momenten geweest bij de hoorzittingen en hebben we kanten van de kandidaat-bewindspersonen leren kennen die niet breed bekend waren.	Markuszower	PVV	0.02
1570	Niet alles is dus negatief, maar ik denk dat heel veel van die dingen ook naar buiten waren gekomen op een later moment of op een ander moment of via een ander kanaal of een ander medium.	Markuszower	PVV	0.08
1572	Ik heb net wel wat cijfers genoemd die daarop duiden; objectief gezien waren veel vragen nutteloos.	Markuszower	PVV	0.02
1573	Maar dat wil niet zeggen dat het geen leuke momenten heeft opgeleverd voor de bewindslieden of voor de Kamer of dat er wat chemie gekweekt kon worden.	Markuszower	PVV	0.07
1574	Dat is allemaal leuk, maar we hebben er veel tijd aan moeten besteden.	Markuszower	PVV	0.1
1575	Als je je afvraagt wat de meest effectieve manier is om onze tijd te besteden, dan vind ik de hoorzittingen eigenlijk jammer.	Markuszower	PVV	0.01
1576	Het was een leuk experiment, maar ik vind het niet de moeite waard om het te continueren.	Markuszower	PVV	1.38
1577	Dat is met name omdat er andere mogelijkheden zijn voor bewindslieden en de Kamer om elkaar te leren kennen die helemaal niet de suggestie wekken dat we rommelen aan de vertrouwensregel en tegen de Grondwet aan duwen, want dat doen we toch wel een beetje met die hoorzittingen.	Markuszower	PVV	0.16
1580	Juist die bundeling zorgde ervoor dat veel Nederlanders gingen klaarzitten om het nieuwe kabinet te volgen.	Postma	NSC	2.22
1582	In die zin had het de positieve connotatie van een voetbalwedstrijd, waarbij je gaat kijken, gaat aanschouwen, gaat luisteren wat eraan komt.	Postma	NSC	0.01
1583	Juist die informatiedrang van mensen om de personen van het kabinet te leren kennen, heb ik als positief ervaren.	Postma	NSC	0.01
1584	De heer Markuszower geeft aan: kunnen we dat niet allemaal apart doen in een interview in het Algemeen Dagblad of De Telegraaf of bij de NOS?	Postma	NSC	0.02
1586	Dit had juist zo'n grote reikwijdte voor mensen die hier, ook via social media, bij betrokken waren.	Postma	NSC	0.01
1587	Nou, dat is ook een interessante invalshoek, die ik wel kan volgen.	Markuszower	PVV	0.01
1588	Ikzelf hoorde bij mijn zeer beperkte achterban … Ik had weinig voorkeursstemmen; meneer Bosma had er veel meer!	Markuszower	PVV	0.03
1590	Ikzelf hoorde toch in mijn omgeving, na al die maanden waarin er was gepraat en geformeerd: ga nou eens aan de slag.	Markuszower	PVV	0.01
1591	Dus dan waren er eindelijk kandidaat-bewindspersonen en dan moesten we nog eens twee weken wachten totdat de Kamer haar plasje eroverheen had gedaan.	Markuszower	PVV	0.01
1593	Ik vond het eerlijk gezegd, als ik er zo over nadenk — dit staat niet in mijn spreektekst, dus ik doe het à l'improviste — eigenlijk niet daadkrachtig overkomen als politiek.	Markuszower	PVV	0.04
1595	We hadden negen maanden of zo onderhandeld en eindelijk bewindspersonen gevonden — een paar zijn er zelfs gestruikeld nog voordat ze waren benoemd — en toch gingen ze niet aan de slag.	Markuszower	PVV	0.06
1597	Dat hoorde ik uit mijn omgeving, hoor; ik doe dit even uit mijn hoofd.	Markuszower	PVV	0.01
1598	Ik begrijp wat mevrouw Postma zegt, maar ik deel het niet helemaal, omdat ik uit mijn omgeving andere geluiden hoorde, zo van: ga nou eens eindelijk aan de slag en hou op met praten; doe gewoon goede dingen voor het land.	Markuszower	PVV	0.04
1599	Even voor de feitelijke correctie: donderdag, vrijdag, maandag, woensdag.	Sneller	D66	0.06
1609	De heer Markuszower noemt met name de inefficiëntie van de hoorzittingen, onder andere door de kwaliteit van de vragen en dergelijke.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.01
1610	Maar is dat nu niet juist een reden om het proces te verbeteren in plaats van het helemaal af te schaffen?	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.01
1611	En zo ja, waar ziet u dan de grootste verbetering in?	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.01
1612	Als je het zou willen verbeteren, is dat zeker een goed aanknopingspunt, maar ik heb dus ook andere redenen.	Markuszower	PVV	0.01
1614	Ik heb ook genoemd dat het geen meerwaarde heeft, omdat we er politiek eigenlijk niks mee kunnen doen.	Markuszower	PVV	0.04
1615	Een voorbeeld is als een kandidaat-bewindspersoon enorm blundert, de verkeerde antwoorden geeft of ruzie maakt tijdens die hoorzittingen en alles verkeerd doet wat je maar verkeerd kunt doen.	Markuszower	PVV	0.02
1616	Toch heeft de Kamer dan niet het middel om op basis van die hoorzittingen te zeggen "we doen het niet", want zolang een meerderheid van de Kamer, dus de coalitie, een kandidaat blijft steunen, kan die gewoon benoemd worden.	Markuszower	PVV	0.05
1618	Als er behoefte is aan meer contact tussen kandidaat-bewindspersonen en de bevolking, laten we dan een mediamomentje voor ze creëren.	Markuszower	PVV	0.01
1619	Al die woordvoerders op het ministerie hebben anders niks te doen, en die worden wel van ons belastinggeld betaald.	Markuszower	PVV	1.09
1621	Op het moment dat de motie-Sneller werd ingediend, was ook al bekend dat de Kamer niet gaat over de benoembaarheid van de bewindspersonen, maar toch heeft een grote meerderheid van de Kamer daarmee ingestemd.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.08
1622	Dan ben ik toch heel erg benieuwd waarom u toen wel hebt ingestemd en nu datzelfde argument gaat gebruiken om dit instrument tegen te houden.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.01
1623	Ik wil mezelf helemaal niet betichten, en onze fractie zeker ook niet, van voortschrijdend inzicht.	Markuszower	PVV	0.01
1624	Dat zijn toch woorden die niet echt bij mij passen.	Markuszower	PVV	0.01
1625	Maar in onze optiek hebben we ingestemd, met veel overtuiging, met een experiment.	Markuszower	PVV	0.01
1628	Ik heb ook helemaal geen spijt dat we daarvoor hebben gestemd.	Markuszower	PVV	0.01
1629	Alleen zeggen we nu: eenmalig en niet nog een keer.	Markuszower	PVV	0.03
1633	Het heeft niet opgeleverd wat we ervan verwachtten, dus laten we het gewoon niet meer doen.	Markuszower	PVV	0.02
1634	Over dat experimentele: als de heer Markuszower het wil afschaffen, kan hij een motie indienen om het weer af te schaffen.	Sneller	D66	0.16
1635	Maar in die motie, waar hij voor heeft gestemd, staat niks dat suggereert dat het eenmalig is.	Sneller	D66	0.07
1636	Daarvan wou ik even een bevestiging van de heer Markuszower hebben.	Sneller	D66	0.01
1638	Alles is altijd definitief, maar tegelijkertijd — ik wil geen filosoof zijn — is ook alles tijdelijk in het leven.	Markuszower	PVV	0.05
1639	Elke paus is natuurlijk uiteindelijk een tussenpaus.	Markuszower	PVV	40.68
1646	Je hebt moties die zeggen "laten we iets één keer proberen" en je hebt moties die dat niet zijn.	Sneller	D66	0.02
1649	Maar vindt de heer Sneller … Hij heeft het ook over wetten.	Markuszower	PVV	0.02
1650	Volgens mij gaat dit over een soort orde, over een soort handleiding, over een soort werkwijze.	Markuszower	PVV	0.01
1652	Hier als Kamer bespreken we gewoon hoe de orde gaat.	Markuszower	PVV	0.02
1653	Dat kan één keer zus gaan en dat kan één keer zo gaan.	Markuszower	PVV	0.01
1655	Daar hadden we bijna elk jaar bij de alv nieuwe voorstellen, die dan weer werden verworpen.	Markuszower	PVV	0.01
1657	Dit is geen wet en dit is ook geen experimentele wet, maar dit was gewoon een eenmalig iets.	Markuszower	PVV	0.02
1659	Ik vind het nu toch niet meer zo leuk, dus doen we het niet meer.	Markuszower	PVV	1.18
1660	Toen de heer Markuszower zei "een leuk experiment, maar niet meer", dacht ik even dat hij doelde op de kabinetsdeelname van de PVV.	Van Nispen	SP	0.02
1661	Maar dat is natuurlijk niet zo, want dat is helemaal geen leuk experiment.	Van Nispen	SP	0.03
1666	Laat ik eerst mijn vraag stellen, en uiteraard krijg ik dan een weerwoord.	Van Nispen	SP	1.13
1667	De heer Markuszower gebruikt ... Ik ben het eens met zijn conclusie; ik zal dat straks ook zeggen.	Van Nispen	SP	33.76
1668	De SP is nooit voorstander geweest van de hoorzittingen.	Van Nispen	SP	0.69
1669	Overigens heb ik wel mijn verantwoordelijkheid genomen door als voorzitter van een Kamercommissie daaraan bij te dragen, omdat we dat als Kamer zo hadden afgesproken.	Van Nispen	SP	1.79
1671	De heer Markuszower gebruikt de snelheid als een van de argumenten: ga nou eens wat doen.	Van Nispen	SP	26.18
1672	Eerst hebben jullie maandenlang zitten onderhandelen.	Van Nispen	SP	0.01
1673	Dat duurde maar eindeloos en de problemen van de mensen, die konden niet wachten.	Van Nispen	SP	0.28
1675	Dan duren die hoorzittingen nog een paar dagen extra en is het argument opeens: daar kunnen we niet op wachten.	Van Nispen	SP	0.01
1676	Wat vindt de heer Markuszower eigenlijk zelf van dat argument?	Van Nispen	SP	0.01
1677	Ik wilde eigenlijk kort op het eerste reageren, maar ik zal even met het laatste beginnen.	Markuszower	PVV	0.06
1678	Wat het laatste betreft: dat was een steunargument in de wisseling die ik had met mevrouw Postma.	Markuszower	PVV	0.28
1681	Ik citeer even vrij dat zij in haar omgeving hoorde: het was eigenlijk heel leuk, we hebben die bewindslieden beter leren kennen en het was heel nuttig.	Markuszower	PVV	0.02
1682	Ik heb gezegd dat ik in mijn omgeving wat anders hoorde.	Markuszower	PVV	0.02
1683	Ik hoorde: ga nou eens aan de slag na al die maanden.	Markuszower	PVV	0.02
1684	Toen zei ik per ongeluk twee weken, maar het was een week.	Markuszower	PVV	0.01
1685	Dit was voor mij wat inkleuring, maar zeker niet mijn hoofdargument.	Markuszower	PVV	0.01
1686	Wat onze deelname betreft begrijp ik heel goed dat de SP andere dingen wil.	Markuszower	PVV	0.01
1687	De SP wil bijvoorbeeld meer asielzoekers, wij minder.	Markuszower	PVV	7.36
1689	Dat is feitelijk onjuist en dat weet de heer Markuszower.	Van Nispen	SP	0.03
1690	Oké, maar ik begrijp dus heel goed dat de SP ons liever niet in het kabinet heeft zoals heel veel Nederlanders.	Markuszower	PVV	0.01
1691	Maar ik zeg daar ook bij dat heel veel Nederlanders op ons hebben gestemd, met een grote factor meer dan op de SP deze keer.	Markuszower	PVV	0.07
1692	Misschien is dat de volgende keer anders; dat kan allemaal.	Markuszower	PVV	0.01
1693	Wij hopen met dat mandaat van onze kiezers — het zijn toch 2,5 miljoen mensen of zo geweest — goede dingen te doen voor onze kiezers.	Markuszower	PVV	0.02
1695	En als het de volgende keer op een andere plek is, dan zullen we daar ons best doen, zoals de SP nu voor haar kiezers op die plek goed haar best doet.	Markuszower	PVV	0.01
1696	De mensen willen oplossingen voor hun problemen, die ze inderdaad nog steeds niet zien, dus dat even vooropgesteld.	Van Nispen	SP	0.3
1697	Maar dan noem ik toch even een van de andere argumenten.	Van Nispen	SP	0.02
1698	De heer Markuszower citeerde veelvuldig dat artikel uit het Tijdschrift voor Constitutioneel Recht.	Van Nispen	SP	0.02
1701	Maar daar verbond hij de conclusie aan dat het toch vooral dankzij de gebrekkige kwaliteit van de vragenstellers was dat doorzettingen geen succes waren.	Van Nispen	SP	0.02
1702	Nogmaals, dat trek ik mij niet aan, want ik heb daar niet aan meegedaan; dat vond de heer Markuszower.	Van Nispen	SP	0.03
1704	Zou dat er misschien ook iets mee te maken gehad kunnen hebben?	Van Nispen	SP	0.01
1708	Met het feit dat de heer Markuszower zegt: het leek eigenlijk nergens op, want de kwaliteit was onvoldoende.	Van Nispen	SP	0.02
1709	De heer Markuszower weet dat aan de kwaliteit van de vragenstellers.	Van Nispen	SP	0.04
1710	Mijn vraag is: zou het ook iets te maken kunnen hebben met de mensen die de vragen moesten beantwoorden, met de kandidaten?	Van Nispen	SP	0.01
1711	Dan zou ik al die vragen en antwoorden moeten bestuderen en daar een inhoudelijk oordeel over geven.	Markuszower	PVV	0.01
1712	Dan zou ik dus mogelijk bewindspersonen die ik als coalitiepartij steun nu hier moeten affakkelen.	Markuszower	PVV	0.01
1715	Het lijkt heel flauw, maar de heer Markuszower probeert een oordeel te vormen over de kwaliteit.	Van Nispen	SP	0.09
1716	Ik heb ook een paar van die hoorzittingen gezien en zelfs een paar voorgezeten.	Van Nispen	SP	0.01
1717	Als je dan al iets vindt van de kwaliteit ... Nogmaals, principieel en staatsrechtelijk ben ik geen voorstander van het middel, maar de kwaliteit kun je toch niet louter wijten aan degenen die de vragen stelden.	Van Nispen	SP	0.02
1718	De heer Markuszower heeft toch ook bepaalde hoorzittingen gezien, ook van kandidaten van zijn partij, waarvan je kan zeggen: nou, ja ... Nou ja, goed, ik laat het hierbij.	Van Nispen	SP	0.02
1720	Ik heb niet alleen gezegd dat de kwaliteit van de vragen niet goed is.	Markuszower	PVV	0.06
1721	Ik heb een aantal argumenten genoemd waarom wij het een eenmalig experiment vinden.	Markuszower	PVV	0.01
1722	Dat ziet erop dat het schuurt met de Grondwet, dat de vragen en antwoorden — dat geef ik u dan ook — niet leiden tot zo'n meerwaarde dat ik daar de kwalificatie "goede besteding van onze tijd" aan moet geven.	Markuszower	PVV	0.01
1723	Ik heb ook nog gezegd dat die bewindslieden zich op een heel andere manier kunnen introduceren, zowel binnen de Kamer als daarbuiten.	Markuszower	PVV	0.02
1725	Natuurlijk kunnen we al die 500 en nog wat vragen en antwoorden gaan analyseren.	Markuszower	PVV	0.01
1726	Natuurlijk zullen daar goede vragen tussen hebben gezeten en slechte antwoorden natuurlijk ook, maar andersom was het meer waar.	Markuszower	PVV	0.01
1729	Dan ga ik het woord geven aan de heer Diederik van Dijk, die namens de SGP-fractie zijn eerste termijn gaat houden.	voorzitter	None	0.01
1732	Vandaag spreek ik mede namens collega Grinwis van de ChristenUnie.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1734	Wie een betrouwbaar kompas zoekt om een staatsrechtelijke koers te bepalen, doet er goed aan om met regelmaat het werk van Groen van Prinsterer te lezen.	Diederik van Dijk	SGP	1.14
1735	Hij was in de negentiende eeuw onder meer intensief bezig met staatsrechtelijke vernieuwingen en daarbij merkte hij eens het volgende op: "Ik behoor niet tot de onvoorwaardelijke vrienden van al wat oud is.	Diederik van Dijk	SGP	0.02
1736	Ook mij bevalt wat nieuw is, namelijk wanneer het niet tegen waarheid en recht strijdt."	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1740	Wie zakelijk naar de hoorzittingen met kandidaat-bewindspersonen kijkt, ziet al snel drie belangrijke knelpunten.	Diederik van Dijk	SGP	0.69
1742	Het grootste probleem is dat de voorafgaande ondervraging van bewindspersonen niet past bij onze staatsrechtelijke kaders.	Diederik van Dijk	SGP	0.02
1743	De hoorzittingen gaan uit van de gedachte dat het volk directe zeggenschap heeft over de benoeming van bestuurders en die gedachte klopt gewoon niet, want de Kamer benoemt geen bewindspersonen.	Diederik van Dijk	SGP	0.14
1744	De SGP gaat niet uit van wantrouwen, maar wil de vertrouwensregel hooghouden.	Diederik van Dijk	SGP	0.03
1745	Het argument dat voorafgaande hoorzittingen de democratische controle en het mandaat van de bewindspersonen zouden versterken, slaat de plank mis.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1747	De hoorzitting onderstreept juist dat de Kamer geen bevoegdheid heeft.	Diederik van Dijk	SGP	0.03
1748	Er is dus ook geen besluit van de Kamer dat het mandaat van een bewindspersoon kan versterken.	Diederik van Dijk	SGP	0.03
1749	In de tweede plaats zouden de hoorzittingen moeten leiden tot meer transparantie.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1750	De SGP constateert dat de hoorzittingen als zodanig daar weinig aan bijdragen.	Diederik van Dijk	SGP	0.04
1751	Beperkingen in de transparantie zitten vooral in de fase van voordracht van bewindslieden en juist daarin is niets veranderd.	Diederik van Dijk	SGP	0.02
1752	Het zoeken van kandidaten blijft zich grotendeels aan onze waarneming onttrekken.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1753	Meer transparantie is met name ontstaan door openbaarmaking van de getoetste belangen van bewindspersonen, maar dat staat los van de hoorzittingen.	Diederik van Dijk	SGP	0.03
1754	De hoorzittingen blijken weinig toe te voegen aan de uitgevoerde toets.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1755	Waar de hoorzitting ook geen verschil maakt, is in de rol van de media.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1756	Die waren en blijven actief op zoek om meer duidelijkheid te bieden over de personen en achtergronden van de voorgestelde bewindspersonen.	Diederik van Dijk	SGP	0.06
1757	Het derde probleem is het karakter van de hoorzittingen.	Diederik van Dijk	SGP	0.31
1758	Dat past eigenlijk niet bij wat er feitelijk gebeurt.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1759	De ambtelijke evaluatie geeft aan dat eigenlijk geen sprake is van een echte hoorzitting, maar meer van een kennismaking.	Diederik van Dijk	SGP	0.04
1760	De enige winst van dit experiment is — dat moeten we de voorstanders eerlijk nageven — een nieuw woord in het woordenboek: de kennismakingshoorzitting.	Diederik van Dijk	SGP	9.53
1761	De SGP vindt die opbrengst echter zo mager dat we niet om die reden alsnog het experiment willen continueren.	Diederik van Dijk	SGP	0.05
1763	De SGP constateert dat men met de hoorzitting een buitenlandse plant heeft willen overpoten in Nederlandse bodem en die gaat hier niet bloeien.	Diederik van Dijk	SGP	99.98
1764	Nederland heeft nu eenmaal niet het stelsel van bijvoorbeeld de Europese Unie of de Verenigde Staten.	Diederik van Dijk	SGP	0.04
1765	Als we al iets van een kennismaking zouden willen, moeten we iets zoeken wat past bij de Nederlandse staatsrechtelijke bodem.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1768	Er is nog een vraag van mevrouw Postma aan u. Dus als u nog even blijft staan, geef ik het woord aan mevrouw Postma.	voorzitter	None	0.01
1770	U dient ook een motie in, las ik in de krant, waarbij u volgens mij aan gaat geven dat de hoorzittingen in deze vorm eigenlijk niet meer door zouden moeten gaan.	Postma	NSC	0.05
1771	Geeft u dan eigenlijk ook aan dat ze in een andere vorm wel door kunnen gaan of is dat niet ter sprake?	Postma	NSC	0.01
1774	Dat laat ik bewust open in die motie, maar wat mij betreft, wat de SGP betreft, is het wel degelijk mogelijk om te kijken naar zo'n kennismakingsgesprek tussen Kamer en bewindspersonen.	Diederik van Dijk	SGP	0.29
1776	Ik kan me dat best voorstellen als iets goeds, maar dan wel in de goede volgorde, dus gewoon na de beëdiging.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1778	In de Eerste Kamer gebeurt het al jaren dat een nieuwe bewindspersoon nader kennismaakt met de commissie, dat er vragen kunnen worden gesteld.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1779	Laten we dat dan een "serieuze conversatie" noemen, maar wel in de juiste volgorde en niet met een instrument — dat is het belangrijkste punt dat ik hier wil maken — dat wezensvreemd is aan ons staatsrechtelijk bestel.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1781	Dat is ook het belangrijkste aan een motie als die nodig is, maar niet een openbare hoorzitting met kandidaat-ministers voordat zij benoemd zijn.	Diederik van Dijk	SGP	1.71
1782	Als het kabinet geïnstalleerd is, dan hebben we hier plenair een kennismaking met het kabinet, met name met de minister-president.	Postma	NSC	0.02
1783	Is de heer Van Dijk niet bang dat zoiets juist snel van de agenda zal verdwijnen als we alsnog een gesprek, zoals de heer Van Dijk het noemt, laten plaatsvinden op zo'n manier?	Postma	NSC	0.01
1784	Nou ja, het zijn nogal een aantal kabinetsleden die we dan willen spreken.	Postma	NSC	0.93
1787	Is de heer Van Dijk niet bang dat dat dan snel van de agenda verdwijnt?	Postma	NSC	0.01
1788	Nee, eigenlijk zeg ik dat ook met enige overtuiging.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1789	Ik heb een aantal jaren in de Eerste Kamer gezeten.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1791	Ook als er tussendoor een nieuwe bewindspersoon komt, wordt zo snel mogelijk daarna een kennismakingsgesprek gevoerd.	Diederik van Dijk	SGP	41.3
1792	Dan kun je ook wat persoonlijke dingen vragen of vragen naar bepaalde speerpunten.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1793	Je mag het niet te politiek maken, maar er is wel even een kennismaking.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1794	Dan voorkom je ook dat een persoon er misschien al maanden zit en daarna misschien pas een keer een eerste debat heeft.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1798	Ik heb zelf ook even geworsteld met hoe je dit staatsrechtelijk inbrengt.	Postma	NSC	0.01
1799	We hebben als commissie voor de Werkwijze met elkaar overlegd en ervoor gekozen dat elke commissievoorzitter aan het begin van het debat duidelijk zou uitspreken: dit is een hoorzitting, maar de Kamer is niet bij machte de beoogde bewindspersonen naar huis te sturen.	Postma	NSC	0.02
1800	Dat vond ik zelf een zeer charmante oplossing, zoals het het Nederlands poldermodel misschien wel betaamt.	Postma	NSC	0.01
1801	Is de heer Van Dijk het met mij eens dat dit toch ook wel een oplossing met charme was?	Postma	NSC	0.01
1803	Tegelijkertijd vind ik het veelzeggend dat zo'n disclaimer dan wel moet worden opgemerkt.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1805	Blijkbaar hebben ze een instrument in het leven geroepen dat niet zomaar vanzelf spreekt.	Diederik van Dijk	SGP	6.62
1806	Daarom moeten we daar wel bij voorbaat bij opmerken: denk erom, dit betekent niet dit of dat.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1807	Eigenlijk vind ik dat eerder een onderstreping van het feit dat dit niet de goede aanvliegroute is.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1808	Openbare hoorzittingen met een kandidaat-minister voorafgaand aan de benoeming passen gewoon niet in het bestel zoals wij dat hebben ingericht.	Diederik van Dijk	SGP	0.02
1809	De heer Van Dijk zegt nu al een aantal keer: het is wezensvreemd, het past hier niet.	Sneller	D66	0.03
1810	Maar we hebben toch ook gezien dat het wel past en dat het wel kan?	Sneller	D66	0.07
1811	Of kan de heer Van Dijk duidelijk aangeven waar het is misgegaan?	Sneller	D66	0.01
1812	Misgegaan eh … Ik heb er bewust voor gekozen om niet te zeggen: het werd toch een spektakel of een circus.	Diederik van Dijk	SGP	0.16
1813	Ik wil wegblijven van dat soort woorden in die zin, maar het is een instrument dat niet past bij ons bestel.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1814	Het past inderdaad bij een Europees Parlement, bij een VS of bij landen waar het parlement ook een zekere instemming moet betonen met de kandidaat-ministers.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1817	Of bij 200+ gemeenten in Nederland, waar het volgens meneer Van Dijk dan ook zou passen.	Sneller	D66	0.01
1818	Maar ik hoor eigenlijk niet waarom het niet past, wat er dan precies niet past of waarom dat een probleem zou zijn.	Sneller	D66	0.02
1819	Hij stelt dat het hier niet zal groeien in deze bodem, terwijl we in de evaluatie hebben gezien — en dat was ook de aanbeveling van de commissie voor de Werkwijze — dat het prima heeft gefunctioneerd voor wat het moest doen.	Sneller	D66	0.05
1820	Ik verval misschien in herhaling, maar nogmaals: openbare hoorzittingen met kandidaat-ministers passen bij een stelsel waar de volksvertegenwoordiging een stem in heeft.	Diederik van Dijk	SGP	28.45
1823	Op dat moment geldt dat die persoon het vertrouwen heeft van de Tweede Kamer, totdat dat vertrouwen wordt opgezegd.	Diederik van Dijk	SGP	0.02
1834	De hoorzittingen kunnen, mits ze de goede vorm hebben, de politiek dichter bij de mensen brengen en bijdragen aan versterking van het vertrouwen in de politiek.	Postma	NSC	0.01
1836	Daarbij is het wel de kunst dat de voorzitter goed voorzit, zodat er een gesprek ontstaat waarin kritisch wordt gesproken over de inhoud, maar wel met respect naar de persoon.	Postma	NSC	0.01
1837	Uit het interruptiedebatje dat ik had met de heer Markuszower concludeer ik een beetje dat dat wat hem betreft wat miste, maar met een kabinet met zo veel bewindspersonen van buitenaf hadden de hoorzittingen wat ons betreft toch wel een extra cachet.	Postma	NSC	7.27
1838	We kwamen zaken over bewindspersonen te weten die horen bij een echte manier van kennismaken met elkaar — de nutteloze, maar toch leuke weetjes.	Postma	NSC	0.01
1840	Ik heb het opgezocht; het blijkt een vorm van breien te zijn waar je af en toe steekjes moet laten vallen.	Postma	NSC	0.01
1841	Als we mevrouw Keijzer erop betrappen dat zij ons vertelt dat ze thuis een steekje heeft laten vallen, dan moeten we het dus wijten aan het ajourbreien!	Postma	NSC	0.01
1842	We hebben ook geleerd dat Eddie van Marum — ik kende hem hiervoor niet — muskusrattenbestrijder en uitvaartverzorger was.	Postma	NSC	0.02
1843	Daarnaast zijn er wel degelijk inhoudelijke vragen gesteld en alvast wat politieke voorzetjes gedaan.	Postma	NSC	0.01
1844	Denk hierbij aan de militaire steun aan Oekraïne, aandacht voor vrouwen bij Defensie en het milieubeleid bij IenW.	Postma	NSC	0.29
1846	De gesprekken bleken door veel mensen gevolgd te worden.	Postma	NSC	0.01
1847	Er waren livestreams van de Tweede Kamer en van de NOS, en de pers was ruim aanwezig om verslag te doen.	Postma	NSC	0.02
1848	Nu heb ik eigenlijk een vraag aan de Voorzitter, aangezien hij ook in vak K zit.	Postma	NSC	0.01
1849	Kan de Voorzitter inzicht geven in hoeveel views de hoorzittingen hebben opgeleverd op de livestreams?	Postma	NSC	0.01
1850	En heeft de Voorzitter enig zicht op wat het aantal views was, bijvoorbeeld bij de NOS?	Postma	NSC	0.01
1851	Is daarnaar gekeken, en is daarin een vergelijking te trekken met bijvoorbeeld het vragenuurtje, dat toch altijd goed bekeken wordt door Nederlanders?	Postma	NSC	0.02
1853	Het moet duidelijk zijn wat de rol van de Kamer is in deze hoorzittingen.	Postma	NSC	0.01
1854	De Kamer is niet bij machte om een beoogd bewindspersoon na de hoorzitting naar huis te sturen, zoals bij de Europese Commissie en het Europees Parlement wel het geval is.	Postma	NSC	13.09
1855	Ik zei het net al: de voorzitters van de hoorzitting gaven hier ook duidelijk invulling aan door dit aan het begin van de hoorzitting zo te benoemen.	Postma	NSC	0.01
1856	Het is belangrijk om dat in het vervolg ook te blijven doen.	Postma	NSC	0.01
1857	Kan de Voorzitter toezeggen dat dat in het vervolg ook zo zal zijn?	Postma	NSC	0.01
1858	Ik wil het noch de Voorzitter, die in vak K zit — ik heb het dus niet over u, meneer Van der Lee — noch mevrouw Postma heel lastig maken, maar de views op zich zeggen natuurlijk niet zo veel.	Markuszower	PVV	13.43
1859	Zo kijken de media ook niet; die kijken vooral naar de herhaling en of mensen worden vastgehouden.	Markuszower	PVV	0.06
1860	Als je nou echt iets met die views wil doen, zou je eigenlijk moeten kijken naar de volgende zaken.	Markuszower	PVV	0.01
1861	Hoeveel mensen keken er naar de eerste hoorzitting en hoeveel naar de laatste?	Markuszower	PVV	0.01
1863	En hoeveel mensen schakelden in aan het begin en zijn tussendoor uitgeschakeld?	Markuszower	PVV	0.01
1864	Ik vraag me af of de Voorzitter deze cijfers kan vinden.	Markuszower	PVV	34.53
1866	Ik zou het hem niet kwalijk nemen als hij deze cijfers niet kan vinden, want dit is te gedetailleerd.	Markuszower	PVV	0.01
1867	Ik weet ook niet of onze organisatie hiertoe geëquipeerd is; ik denk eigenlijk dat het niet lukt.	Markuszower	PVV	0.01
1868	Maar als hij de cijfers niet kan vinden, dan kunnen we eigenlijk niets met het naakte cijfer dat aangeeft of er veel of weinig views waren.	Markuszower	PVV	1.51
1870	Deze toevoeging is absoluut nodig om echt een goed oordeel te vellen, maar ik durfde de Voorzitter in dezen niet te overvragen.	Postma	NSC	2.18
1871	Mocht de Voorzitter dit mee willen nemen, dan zou ik hem daar eeuwig dankbaar voor zijn.	Postma	NSC	0.01
1872	Wel vind ik de vergelijking mooi met het mondelinge vragenuurtje, want daarvan weet ik dat het toch een van de meest bekeken momenten is van de debatten van de Tweede Kamer.	Postma	NSC	0.16
1873	Niet alle fracties hebben deelgenomen aan deze hoorzittingen.	Postma	NSC	0.02
1875	Mijn vraag aan deze fracties is: wat gaan zij doen als we hiermee doorgaan en deze fracties in het kabinet zitten?	Postma	NSC	1.09
1876	Komen de bewindspersonen dan niet opdagen uit principe?	Postma	NSC	0.01
1877	Of gaat de attitude ten opzichte van deze hoorzittingen dan toch veranderen?	Postma	NSC	0.01
1878	Mijn vraag aan de Voorzitter is: hoe is hierin voorzien?	Postma	NSC	16.45
1879	Het is immers een uitnodiging van de Kamer aan het kabinet om mee te doen en het kabinet gaat over zijn eigen afvaardiging.	Postma	NSC	0.02
1882	De minister-president is nadrukkelijk uitgezonderd van de hoorzittingen, omdat hij het debat over de regeringsverklaring een week later doet.	Postma	NSC	0.05
1883	Dat is immers de kennismaking met de minister-president en dat zouden wij graag zo willen houden.	Postma	NSC	1.07
1884	Wij steunen dit initiatiefvoorstel met de wijzigingen die door de commissie voor de Werkwijze zijn verwoord en zien dit als een goede toevoeging om de politiek dichter bij de mensen te brengen.	Postma	NSC	10.62
1885	Ik permitteer het mij om, voor de staatsrechtelijke zuiverheid, de volgende vraag aan een NSC'er te stellen.	Markuszower	PVV	0.51
1886	Mevrouw Postma zegt: we onderwerpen de premier niet aan zo'n hoorzitting, want hij komt toch snel aan de beurt bij het debat over de regeringsverklaring of, in dit geval, over het hoofdlijnenakkoord.	Markuszower	PVV	0.02
1887	Waarom gunt de NSC-fractie de minister-president wél het privilege om zich te presenteren via een debat, dat inderdaad snel komt, maar gunt zij dat niet aan een andere bewindspersoon, die ook snel aan bod komt in een debat?	Markuszower	PVV	0.36
1888	In het staatsrecht is onze minister-president immers niks meer dan een primus inter pares.	Markuszower	PVV	0.2
1889	Qua staatsrechtelijke zuiverheid volg ik de lijn van NSC dus niet, terwijl ik weet dat NSC juist daaraan zo gehecht is.	Markuszower	PVV	0.04
1890	Heel vak K is bij dat debat natuurlijk gevuld, dus in principe worden alle bewindspersonen daar gepresenteerd.	Postma	NSC	0.02
1891	Maar we zien wel dat de minister-president daar het woord pakt.	Postma	NSC	0.12
1892	Juist die hoorzittingen vooraf geven wat ons betreft een mogelijkheid aan de andere bewindspersonen om zich kenbaar te maken aan Nederland, om hun motivatie te laten zien, om te laten zien wie zij zijn en waar zij zich voor willen inzetten.	Postma	NSC	0.03
1893	Dat beantwoordt niet helemaal mijn vraag, maar er wat dieper op ingaand: in dat debat wordt zo'n minister-president bijvoorbeeld niet gevraagd of hij in zijn vrije tijd cavia's voedt, breit of marathons loopt — wat nu wel het geval is.	Markuszower	PVV	0.04
1894	De minister-president krijgt dus van de NSC-fractie een uitzonderingspositie, ondanks dat hij primus inter pares is.	Markuszower	PVV	0.02
1895	De minister-president wordt in de gedachten van NSC niet onderworpen aan een hoorzitting — wel snel aan een eerste debat, maar daarin worden geen persoonlijke vragen gesteld.	Markuszower	PVV	0.02
1897	Dus ik begrijp niet zo goed waarom de NSC-fractie onderscheid maakt tussen de ene minister, die van Algemene Zaken, en de andere kandidaat-ministers.	Markuszower	PVV	0.03
1898	In principe staat het de Kamer vrij om elke vraag te stellen die het wil stellen, maar we zien vanuit de traditie dat we het in het debat bij de regeringsverklaring met name over de inhoud willen hebben met elkaar.	Postma	NSC	0.17
1900	Het staat de heer Markuszower en zijn fractie vrij om ook vragen te stellen over cavia's en hardlopen.	Postma	NSC	0.01
1901	Eerlijk gezegd betwijfel ik dat, zeg ik tegen mevrouw Postma via de voorzitter.	Markuszower	PVV	0.02
1902	Want de voorzitter van het debat gaat over de orde van het debat, en zo'n caviavraag ... Laten we het niet ridiculiseren.	Markuszower	PVV	37.22
1903	Als een van de fractievoorzitters zou zeggen "nou, meneer Schoof, vertelt u eens aan Nederland wat u in uw vrije tijd doet", dan is dat eigenlijk buiten de orde voor zo'n groot debat.	Markuszower	PVV	0.02
1904	Ik kan me eigenlijk niet voorstellen dat dat binnen de orde valt.	Markuszower	PVV	0.01
1905	Misschien zouden we aan de voorzitter moeten vragen wat hij zou doen in zo'n geval.	Markuszower	PVV	0.01
1906	Ik constateer toch dat de hele opzet van de hoorzittingen enorm verschilt van het debat bij de regeringsverklaring.	Markuszower	PVV	0.02
1909	Daarom vraag ik aan de NSC-fractie: waarom zonderen ze de premier, uiteindelijk is dat gewoon de minister van Algemene Zaken, uit?	Markuszower	PVV	0.02
1911	Waarom gunnen ze die ene minister die uitzondering, terwijl alle andere kandidaat-ministers die uitzondering niet wordt gegund?	Markuszower	PVV	0.06
1912	We hebben hier een verschil van inzicht, want ik hoor de heer Markuszower het woord "gunnen" noemen.	Postma	NSC	0.01
1913	Ik weet niet of de term "uitvlucht" de lading denkt, maar zo voelt het wel.	Postma	NSC	0.01
1914	Wij zien die hoorzittingen toch ook echt als een moment voor de beoogd bewindspersoon om wat meer te laten zien van de motivatie om die functie te bekleden.	Postma	NSC	0.01
1915	Als ik terugdenk aan de reacties die ik kreeg van de bewindspersonen van NSC, dan hebben zij dit over het algemeen ook als positief ervaren.	Postma	NSC	6.61
1917	Ik moet eerlijk zeggen dat ik toch wel verrast ben door de hele insteek van mevrouw Postma, die spreekt namens NSC, de partij die staat voor staatsrechtelijke zuiverheid et cetera.	Diederik van Dijk	SGP	7.23
1918	Nu krijg ik bijna het idee dat deze hoorzittingen zo goed zijn omdat het de politiek wat dichter bij de burger brengt.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1919	Er worden een aantal persoonlijke weetjes opgelepeld, waarvan ik denk: "So what, wie interesseert dat nou?	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1922	Een staatsrechtgeleerde als Paul Bovend'Eert doet het af als een politiek toneelstukje, wat gewoon niet past binnen ons parlementaire stelsel.	Diederik van Dijk	SGP	0.02
1923	Kan mevrouw Postma daar ook nog wat rekenschap van geven?	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1925	Maar u doet de hoorzittingen nu wel tekort, vind ik, door te zeggen dat daar wat liflafjes worden uitgedeeld en dat het dat dan ook is.	Postma	NSC	3.49
1926	Voor mijn fractie is het wel degelijk mogelijk om die hoorzittingen op zo'n manier in het bestel in te bedden dat het past en er niet tegenstrijdig mee is.	Postma	NSC	0.01
1927	Dat is voor ons heel belangrijk; daar kijken we ook naar.	Postma	NSC	0.01
1928	Maar wij reflecteren daar anders op, merk ik al, als partij.	Postma	NSC	0.01
1930	Even voor de duidelijkheid: ik ben er juist steeds bij vandaan gebleven om de hoorzittingen een beetje weg te zetten.	Diederik van Dijk	SGP	0.02
1931	Mij viel juist op hoezeer mevrouw Postma benadrukte hoe mooi het was dat die weetjes werden gedeeld, dicht bij de burger et cetera.	Diederik van Dijk	SGP	21.5
1932	Ik vraag eigenlijk om een reflectie aan de hand van een staatsrechtsgeleerde, hoe zich dit instrument nou verhoudt tot ons stelsel?	Diederik van Dijk	SGP	0.02
1936	Kan ze daar toch nog iets meer rekenschap van geven?	Diederik van Dijk	SGP	0.01
1937	De heer Van Dijk bekijkt echt nauwkeurig hoe het in het staatsstelsel past.	Postma	NSC	0.02
1938	Ik bekijk daarnaast ook hoe je vanuit het gedachtegoed de politiek die wij hier met elkaar bedrijven dichter bij mensen brengt.	Postma	NSC	0.01
1939	Wat doen we nou om ervoor te zorgen dat mensen in Nederland zien wie hen gaan besturen, wat voor mensen dat zijn en wat hun bedoelingen en idealen zijn?	Postma	NSC	0.01
1940	Dat is iets wat wij ook heel zwaar meewegen: hoe zorg je nou voor die open en transparante blik?	Postma	NSC	0.01
1941	Zeker in dit geval kwamen heel veel ministers en bewindspersonen van buiten; ik benoemde dat al.	Postma	NSC	0.01
1942	Wij vonden dus dat dit wel echt een moment was waarop je kon zien dat mensen de behoefte hadden om meer te weten over die personen.	Postma	NSC	0.03
1945	Ik heb dit laatste antwoord goed gehoord, en ook het hele betoog.	Van Nispen	SP	0.21
1946	Het is mij toch nog niet helemaal duidelijk wat volgens NSC nou het doel is, of wat de meerdere doelen zijn, van deze hoorzittingen.	Van Nispen	SP	0.28
1947	Is dat nou vooral dat laatste, de politiek dichter bij mensen brengen doordat ze de mensen die hen gaan besturen beter leren kennen?	Van Nispen	SP	0.01
1949	Voor ons is het belangrijk dat we kunnen zien wie onze bestuurders zijn.	Postma	NSC	0.01
1950	Ik noemde net de leuke weetjes — die horen er ook bij — maar ik heb ook een aantal inhoudelijke voorbeelden genoemd.	Postma	NSC	0.02
1952	Daarvoor vind ik het wel heel belangrijk om gewoon te zien wie je nou eigenlijk voor je hebt.	Postma	NSC	0.01
1953	Er is ook een hoorzitting geweest met een bewindspersoon die kritische vragen kreeg, volgens mij van GroenLinks-PvdA, over een bepaald vermogen dat hij in box 3 had.	Postma	NSC	0.02
1954	Hij had alles heel netjes aangeleverd, zoals dat hoort bij een bewindspersoon, maar dat zat er net niet bij, terwijl hij wel over box 3 ging.	Postma	NSC	0.05
1955	Hij heeft die dag toegezegd: oké, ik ga er meteen voor zorgen dat dat transparant is en ik zoek dat uit.	Postma	NSC	0.01
1957	Het is dus vooral een kennismaking, en dan weer geen sollicitatiegesprek, maar het is toch ook wel een vorm van screening?	Van Nispen	SP	0.03
1958	En die wordt dan mede een taak van de Kamer, die eigenlijk helemaal niet over alle informatie beschikt om precies die vragen te stellen?	Van Nispen	SP	0.01
1961	Het kan hier en daar wel wat opgeleverd hebben in de ogen van mevrouw Postma, maar waren dit nou de doelen van de hoorzitting?	Van Nispen	SP	0.01
1962	Is dit nou waaraan je als Tweede Kamer je tijd moet besteden?	Van Nispen	SP	0.01
1965	Tegelijkertijd is het ook een manier waarop wij als Kamer vragen kunnen stellen die ons bezighouden.	Postma	NSC	0.01
1966	Dat is in die hoorzittingen ook veelvuldig gebeurd.	Postma	NSC	0.01
1967	Er zijn daarbij vragen geweest, soms kritische vragen, over uitspraken in het verleden die echt besproken moesten worden met de Kamerleden, maar er waren ook vragen over wat nou de inhoudelijke inzet op bepaalde dossiers is.	Postma	NSC	0.01
1971	Voordat de heer Van Nispen interrumpeerde, dacht ik: hé, een kennismaking; volgens mij kunnen we er met elkaar echt over doordenken hoe we de politiek dichter bij de burger kunnen brengen.	Inge van Dijk	CDA	0.12
1972	Ik denk bijvoorbeeld aan livestreams met burgers waarin ze rechtstreeks vragen kunnen stellen.	Inge van Dijk	CDA	0.12
1974	Laat ze met een bus door het land gaan; dan komen ze ook nog overal.	Inge van Dijk	CDA	0.02
1975	Maar vooral de laatste zin over vragen die Kamerleden gesteld moeten hebben of willen stellen, triggerde me.	Inge van Dijk	CDA	0.49
1976	Als ik dat zo beluister, zijn die vragen zo wezenlijk dat daar bijna van afhangt of we echt iets met die bewindspersoon willen.	Inge van Dijk	CDA	0.01
1977	Maar ja, daarvoor hebben we een heel ander instrument.	Inge van Dijk	CDA	0.05
1979	Nee, het zijn de vragen die bij veel mensen leven, denk ik.	Postma	NSC	0.01
1980	Zo'n idee van een livestream met vragen van burgers die je binnen kan halen, zou volgens mij hetzelfde type vragen opleveren.	Postma	NSC	0.01
1981	Ik noemde net het voorbeeld van de staatssecretaris over box 3, omdat dat voorbeeld inhoudelijk zo klopte.	Postma	NSC	0.02
1982	Het geeft immers juist die dialoog aan die wij als Kamer ook met elkaar aan kunnen gaan.	Postma	NSC	0.01
1983	Maar als ik de argumenten van NSC zo hoor, zou het dus net zo goed een kennismakingsgesprek na de installatie kunnen zijn.	Inge van Dijk	CDA	0.01
1984	Nee, wat ons betreft niet, want daar mis je net die extra laag in.	Postma	NSC	0.01
1985	Mijn angst bij een kennismakingsgesprek na een installatie is dat het makkelijk wegzakt, makkelijk aan het einde van de agenda komt en daardoor misschien helemaal niet doorgaat, want dan zijn er andere dingen waar we ons mee bezig willen houden.	Postma	NSC	0.01
1986	Die angst bemerkte u misschien al in het interruptiedebatje dat ik net met de heer Van Dijk had.	Postma	NSC	0.01
1987	Juist het gesprek met beoogde bewindspersonen maakt dat je net die laag dieper kan gaan.	Postma	NSC	0.01
1989	Als we het met elkaar echt belangrijk vinden dat we de politiek dichter bij de burger brengen en als we bewindspersonen in contact willen brengen met de inwoners, kan dat niet laag op de agenda komen.	Inge van Dijk	CDA	0.01
1991	Ik heb dus eigenlijk geen enkel argument gehoord waarom het nou per se vóór de installatie moet, maar in ieder geval heel hartelijk dank voor de beantwoording.	Inge van Dijk	CDA	0.08
1992	Ik deel met mevrouw Van Dijk dat het een mooi instrument is om de politiek dichter bij de burger te brengen.	Postma	NSC	22.74
1993	Dank voor uw inbreng en de beantwoording van de interrupties.	voorzitter	None	0.01
1994	We gaan luisteren naar de heer Van Nispen namens de Socialistische Partij.	voorzitter	None	0.01
1996	De SP heeft de hoorzittingen met bewindspersonen altijd een aparte figuur gevonden.	Van Nispen	SP	0.06
1998	Ons belangrijkste bezwaar is dat we als Tweede Kamer de positie niet hebben om hier echt een zinvolle bijeenkomst van te maken.	Van Nispen	SP	0.04
1999	Het past gewoon niet in de staatsrechtelijke verhoudingen.	Van Nispen	SP	0.01
2000	We hebben eerst een Tweede Kamerverkiezing van volksvertegenwoordigers.	Van Nispen	SP	0.01
2001	Dan gaan in de nieuwe Tweede Kamer partijen kijken welke meerderheden mogelijk zijn.	Van Nispen	SP	0.03
2002	Dan sluiten de partijen die dan "coalitiepartijen" genoemd kunnen worden een akkoord en wijzen zij bewindspersonen aan.	Van Nispen	SP	0.01
2003	Dat doet niet de Tweede Kamer en daar hoeft de Tweede Kamer ook niet mee in te stemmen of expliciet vertrouwen in uit te spreken.	Van Nispen	SP	31.87
2005	Op grond van het ongeschreven staatsrecht, de vertrouwensregel, hebben bewindspersonen vanaf dat moment het vertrouwen totdat het tegendeel is uitgesproken.	Van Nispen	SP	0.01
2006	Die regel staat nergens; dat is gewoonterecht, maar dit is wel een essentiële staatsrechtelijke regel.	Van Nispen	SP	0.05
2007	Als je een hoorzitting gaat houden met een kandidaat-bewindspersoon, wat voor een bijeenkomst wordt dat dan?	Van Nispen	SP	0.01
2008	Het is meer dan een gezellige kennismaking met een kopje koffie.	Van Nispen	SP	0.01
2009	Het gaat niet alleen over koetjes en kalfjes, maar het is minder dan een sollicitatiegesprek, want de Tweede Kamer stelt deze personen niet aan.	Van Nispen	SP	0.06
2013	Het is dus eigenlijk net niks wat de SP betreft, en het past ook niet.	Van Nispen	SP	0.01
2014	De SP heeft niet meegedaan aan deze eerste ronde van hoorzittingen.	Van Nispen	SP	0.49
2015	Wel hebben we het democratisch genomen besluit om dit te gaan doen, gerespecteerd.	Van Nispen	SP	0.16
2016	Ik heb zelf als toenmalig voorzitter van de commissie Justitie en Veiligheid enkele hoorzittingen voorgezeten.	Van Nispen	SP	0.01
2017	We gaan daar dus ook helemaal niet flauw over doen.	Van Nispen	SP	0.01
2018	Maar nu de vraag opnieuw voorligt, steunt de SP opnieuw het hele concept van de hoorzittingen niet, om de redenen die ik gaf.	Van Nispen	SP	0.02
2019	Ik zie ook niks in de genoemde functie van screening.	Van Nispen	SP	0.01
2020	Want ik ben toch helemaal niet in staat om met enkele vragen de geschiktheid of de integriteit van kandidaat-bewindspersonen te toetsen?	Van Nispen	SP	0.01
2021	We mogen er toch van uitgaan dat kandidaten goed gescreend zijn door mensen die wel over die informatie beschikken.	Van Nispen	SP	0.02
2022	Je maakt de Tweede Kamer hiermee medeverantwoordelijk voor fouten en onzorgvuldigheden bij de selectie van kandidaten.	Van Nispen	SP	2.8
2028	Ik herinner me heel goed die week van die hoorzittingen.	Van Nispen	SP	0.01
2029	We hadden op dat moment een belangrijk wetgevingsoverleg, namelijk het verantwoordingsdebat over het jaarverslag en de slotwet Justitie en Veiligheid.	Van Nispen	SP	0.01
2039	Maar de zaal ernaast zat bomvol, met camera's erbij en met journalisten.	Van Nispen	SP	0.02
2042	Ze waren daar allemaal, want er was een hoorzitting bezig met een kandidaat, terwijl dat dus eigenlijk helemaal nergens over gaat.	Van Nispen	SP	0.02
2043	Ja, misschien had de media de hoop op wat spektakel.	Van Nispen	SP	0.01
2044	In de handleiding staat expliciet: "Er kan worden besloten andere commissieactiviteiten op te schorten voor het inplannen van de hoorzittingen en ook plenaire vergaderingen dienen te worden afgestemd op de hoorzittingen".	Van Nispen	SP	0.02
2049	Een hoorzitting dreigt een soort talkshow te worden, waarin handigheid het wint van de inhoud.	Van Nispen	SP	0.01
2052	We hebben hier minder van nodig in plaats van meer.	Van Nispen	SP	0.01
2053	Dus noem mij ouderwets, maar ik gun ons als parlement wat parlementaire saaiheid en degelijkheid, met wetten, debatten over beleid, diepgravende onderzoeken en echte oplossingen voor echte problemen van mensen.	Van Nispen	SP	0.01
2057	Zij spreekt namens de fractie GroenLinks-Partij van de Arbeid.	voorzitter	None	0.02
2059	Tijdens de laatste kabinetsformatie heeft de Kamer voor het eerst gebruikgemaakt van het instrument van hoorzittingen voor kandidaat-bewindspersonen.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.02
2060	Dit experiment, ingevoerd na een breed gesteunde motie, heeft ons als Kamer waardevolle inzichten gegeven in de mogelijkheden maar ook in de beperkingen van dit instrument.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.01
2061	Daarnaast heeft ook de samenleving een beter beeld gekregen van de wijze waarop bewindspersonen worden benoemd.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.01
2062	Deze personen, die vaak voorafgaand aan de start van een kabinet helemaal niet bekend zijn in de samenleving, zullen in de jaren daarop heel vaak in de media verschijnen.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.02
2063	Enerzijds biedt het Kamerleden dus de kans om de beoogd bewindspersonen te bevragen op eerdere uitspraken en handelen, wat bijdraagt aan meer transparantie en publieke controle.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	1.41
2064	Anderzijds constateert ook mijn partij dat de Kamer geen formele rol speelt in de benoeming van bewindspersonen.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.03
2065	De eindverantwoordelijkheid ligt immers bij de coalitiepartijen, bij de formateur en uiteindelijk bij de Kroon.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.02
2066	Maar dat is niets nieuws, want dat wist de Kamer anderhalf jaar geleden ook al, toen een ruime meerderheid voor de motie stemde.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.03
2067	Verder bleek dat sommige hoorzittingen nauwelijks — ik zou willen zeggen: minder — meerwaarde hadden.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	11.55
2068	Beoogde bewindspersonen kwamen met ontwijkende antwoorden en de samenwerking tussen fracties om een diepgravend inhoudelijk gesprek te voeren, kon beter.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.08
2069	Maar dat neemt niet weg dat er juist ook hoorzittingen waren waarin echt hele mooie gesprekken ontstonden tussen de Kamer en de beoogd bewindspersonen.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.02
2070	Mijn fractie vond, in tegenstelling tot mevrouw Postma van NSC, die nu net wegloopt, daarnaast het ontbreken van een hoorzitting met de beoogd premier een gemiste kans, zeker bij een politiek onbekende kandidaat, zoals in dit geval.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.03
2071	Een van de argumenten om geen hoorzitting met de beoogd premier te houden, was dat deze persoon in de campagne al volop in beeld is geweest als lijsttrekker van doorgaans de grootste partij.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.02
2073	Een hoorzitting had dus wel degelijk toegevoegde waarde kunnen hebben.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.01
2074	Wat ons betreft zou het goed zijn om dit alsnog te regelen.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.01
2077	Alles afwegende ziet mijn fractie meer kansen dan bezwaren.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.01
2078	Hoorzittingen kunnen bijdragen aan een betere toegankelijkheid van de politiek en ze vergoten het vertrouwen in onze democratie.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.17
2079	Het geeft een krachtig signaal dat de Kamer serieus werk maakt van haar controlerende taak, vooral wanneer er een bredere samenwerking is tussen oppositie en coalitie.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	9.91
2080	We hebben immers als gehele Kamer belang bij een goede en inhoudelijke kennismaking met de beoogde bewindspersonen.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.01
2081	Concluderend is GroenLinks-PvdA dan ook een voorstander van het continueren van het instrument hoorzitting.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.01
2082	Ik hoop van harte dat een meerderheid van de Kamer dit ook is.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.01
2083	Ik ben ervan overtuigd dat we dan als Kamer én als samenleving meer betrokken zijn bij de formatie van een nieuwe kabinetsploeg.	Lahlah	GroenLinks-PvdA	0.01
2086	Dan gaan we nu luisteren naar mevrouw Michon-Derkzen.	voorzitter	None	0.12
2091	In oktober 2023 heeft mijn fractie tegen de motie-Sneller gestemd.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2092	Wij waren en zijn tegen de hoorzittingen vanwege allerlei argumenten die hier al zijn gewisseld.	Michon-Derkzen	VVD	0.02
2094	Ook in de bijdrage van de heer Van Nispen kon ik mij zeer vinden.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2095	De Kamer heeft formeel geen rol om over de geschiktheid of over de kwaliteit van beoogde bewindspersonen een oordeel te vellen, dus doe ook niet alsof je dat wel hebt.	Michon-Derkzen	VVD	0.3
2096	Ik was ook zeer voor een van de voorstellen van de werkgroep-Van der Staaij, namelijk om met een nieuwe bewindspersoon een hoofdlijnendebat te hebben, zodat je op korte termijn al met elkaar over de inhoud kan praten.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2098	Elk voorstel dat vanmiddag langs zal komen om te stoppen met hoorzittingen zal mijn fractie steunen.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2105	We moeten ervoor zorgen dat we zo netjes mogelijk ons werk doen.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2106	Daarmee vind ik het wel, met alle goede bedoelingen van de heer Sneller, opmerkelijk dat hij zo zo'n vurig pleidooi blijft houden voor de hoorzittingen, terwijl hij toch altijd, met alle boeken op zijn desk, voor alle bestaande regelgeving is.	Michon-Derkzen	VVD	0.02
2107	Daar wil ik hem ook mee complimenteren; daar blijft hij gewoon tot het einde mee doorgaan.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2110	Ik heb een vraag over een voorstel dat mevrouw Michon-Derkzen doet, namelijk het voorstel voor een hoofdlijnencommissiedebat kort na het aantreden van de bewindspersoon.	Van Nispen	SP	0.01
2111	Mogelijk — ik weet dat niet — kan dat deels het karakter gaan dragen van een kennismaking of het uit de wereld helpen van bepaald gedoe.	Van Nispen	SP	0.01
2112	Maar het kan voor degenen die dat willen vooral ook over de inhoud van beleid gaan.	Van Nispen	SP	0.01
2113	Er is dan een regeerprogramma of een coalitieakkoord en er is een persoon die dat kan verdedigen.	Van Nispen	SP	0.01
2114	Per beleidsterrein kan je dan dus een soort commissiedebat hebben over de hoofdlijnen van het beleid van de komende jaren.	Van Nispen	SP	0.07
2115	Heb ik dat voorstel van mevrouw Michon-Derkzen zo goed begrepen?	Van Nispen	SP	0.01
2116	We hebben dat een keer gedaan bij de commissie voor Justitie en Veiligheid, waar de heer Van Nispen en ik allebei in zitten.	Michon-Derkzen	VVD	0.02
2117	Daar hebben we op een bepaald moment na het verschijnen van het hoofdlijnenakkoord of het regeerprogramma — het heeft altijd weer een andere naam — een hoofdlijnendebat gehad over specifieke thema's.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2120	We konden over en weer echt even elkaar de nieren proeven op de inhoud.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2123	We moeten ervoor zorgen dat er oplossingen komen voor de problemen in ons land.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2125	Ik zal in de commissie een dergelijk voorstel niet blokkeren.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2127	Dank voor uw inbreng en de antwoorden op de interrupties.	voorzitter	None	0.01
2128	We gaan luisteren naar mevrouw Wijen-Nass namens BBB.	voorzitter	None	0.01
2131	BBB is mede opgericht om het vertrouwen van burgers in de politiek te herstellen.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2132	Dat willen we doen door burgers meer te betrekken bij beleid en door transparantie te vergroten.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2133	Ook nieuwe ideeën kunnen helpen om de oude bestuurscultuur te doorbreken.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2134	Toen de motie van de heer Sneller om kennismakingshoorzittingen in te voeren, werd ingediend, steunde mijn fractie deze dan ook.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2135	We zagen hierin een kans om transparantie te bevorderen en de bestuurscultuur te vernieuwen.	Wijen-Nass	BBB	0.21
2136	Het zou ook mogelijk moeten zijn om zo'n doel te bereiken met hoorzittingen.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2137	Maar we moeten vaststellen dat de praktijk weerbarstig is.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2139	Hoewel we destijds hebben ingestemd met het organiseren van hoorzittingen, constateren we met teleurstelling dat ze niet het gewenste effect hebben gehad.	Wijen-Nass	BBB	0.02
2140	Want wij vinden dat ze, in plaats van bij te dragen aan vertrouwen en openheid, hebben geleid tot meer polarisatie.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2141	Na de coalitieonderhandelingen verdeelt dit huis zich standaard in coalitie en oppositie, zelfs met een extraparlementair kabinet.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2142	Door die hoorzittingen wordt dat alleen maar versterkt.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2143	Van het uitspreken van een oordeel of stemming zou geen sprake zijn in de hoorzittingen, ook gelet op de vertrouwensregel en het grondwettelijke stelsel rondom de benoeming van de bewindspersonen.	Wijen-Nass	BBB	0.53
2144	Maar de hoorzittingen zijn niet echt een kennismaking geworden.	Wijen-Nass	BBB	5.62
2145	Oppositiepartijen konden inhakken op kandidaat-bewindspersonen en na de volgende verkiezing kan het natuurlijk weer omgekeerd zijn.	Wijen-Nass	BBB	0.02
2146	Dat is geen transparantie of breken met de oude bestuurscultuur.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2147	Dat is met een nieuw instrument de oude bestuurscultuur voortzetten.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2148	Voor de mensen thuis kan het een boeiend spektakel zijn, maar het draagt niets bij aan het herstel van vertrouwen in de politiek, integendeel.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2149	Het voedt de polarisatie en schaadt het aanzien van het huis.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2150	Vertrouwen winnen we niet door kandidaten af te rekenen op een oude tweet of een uitlating uit het verleden.	Wijen-Nass	BBB	0.03
2151	Vertrouwen winnen we door bewindspersonen te beoordelen op wat zij daadwerkelijk presteren.	Wijen-Nass	BBB	0.08
2153	Hoorzittingen zijn niet bedoeld als een overhoring over zaken uit het verleden, maar dat gebeurde wel.	Wijen-Nass	BBB	0.02
2154	Het veranderde in een podium voor kritiek, soms met meer aandacht voor het effect op de eigen achterban dan op de inhoud.	Wijen-Nass	BBB	39.45
2157	Natuurlijk mag zo'n hoorzitting kritisch zijn, maar er is wel een grens.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2158	Ik ben benieuwd waar die grens ligt, meneer de voorzitter.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2161	Mijn fractie zal de motie van de heer Diederik van Dijk steunen.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2166	We hadden de commissie voor de Werkwijze op 22 oktober.	Sneller	D66	0.01
2167	Daar zei de fractiegenoot van mevrouw Wijen-Nass: BBB is ervoor om dit voort te zetten.	Sneller	D66	0.02
2168	Dus het is niet alleen zo dat de motie is gesteund door BBB, maar nadat we de evaluatie hadden gekregen zei ook BBB: we moeten ermee doorgaan.	Sneller	D66	0.03
2170	We hebben het hier als fractie op een later moment nog uitgebreid over gehad.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2171	Wat ik zojuist heb genoemd, was voor ons eigenlijk de aanleiding om te zeggen: we willen dit toch liever niet doorzetten.	Wijen-Nass	BBB	0.16
2174	Het kost heel erg veel tijd en het is meer een spektakel.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2175	Dat is de reden dat de BBB toch tegen het voortzetten van deze hoorzittingen is.	Wijen-Nass	BBB	0.02
2177	We gaan tot slot in deze termijn luisteren naar mevrouw Inge van Dijk.	voorzitter	None	0.01
2178	Zij spreekt namens de fractie van het Christen Democratisch Appèl, ook wel bekend als het CDA.	voorzitter	None	0.02
2180	Er ligt een aangenomen motie om hoorzittingen met toekomstige bewindspersonen toe te voegen aan de werkwijze van de Kamer, een motie waar het CDA tegen heeft gestemd.	Inge van Dijk	CDA	0.03
2181	Dit debat geeft ons de kans om nog een keer goed uit te leggen waarom we vinden dat deze hoorzittingen niet bijdragen aan waar het om zou moeten draaien in de Kamer, namelijk het vertegenwoordigen van de Nederlandse bevolking en het bewaken van de democratie.	Inge van Dijk	CDA	2.22
2182	De hoorzittingen vervullen geen functie in ons democratisch proces.	Inge van Dijk	CDA	36.79
2183	Er volgt geen wijziging van een wet en ook de samenstelling van het kabinet staat niet ter discussie.	Inge van Dijk	CDA	0.69
2184	Dat is anders in het Europees Parlement, waar hoorzittingen wél een nuttige functie hebben.	Inge van Dijk	CDA	0.02
2185	Daar worden aanstaande Eurocommissarissen gegrild en er volgt een stemming.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2188	Bewindspersonen genieten het vertrouwen tot het tegendeel is bewezen.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2189	De beoordeling van de integriteit en geschiktheid is een taak van de formerende partijen en de formateur.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2190	De grondwettelijke bevoegdheid tot het benoemen van ministers en staatssecretarissen ligt bij de regering.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2191	Dit is de reden waarom er niet gestemd wordt bij onze hoorzittingen.	Inge van Dijk	CDA	0.03
2192	De enige rol die de hoorzittingen in de Nederland dus vervullen, is die van een kennismakingsgesprek.	Inge van Dijk	CDA	0.02
2194	Door zo'n kennismakingsgesprek dik aan te zetten, zoals we bij de hoorzittingen doen, wekken we de schijn van versterking van de parlementaire controle of versterking van de democratie en de rechtsstaat.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2195	Het risico van lege spektakelpolitiek ligt op de loer omdat het formeel geen functie vervult, maar wel de indruk moet achterlaten dat er wat belangrijks gebeurt, namelijk inhoudelijke parlementaire controle, terwijl daar geen sprake van is.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2196	Transparantie is het doel, maar verwarring en afleiding zijn het resultaat van de hoorzittingen.	Inge van Dijk	CDA	33.71
2197	Natuurlijk kunnen kennismakingsgesprekken nuttig zijn, maar dat kan ook achteraf, direct na aantreden.	Inge van Dijk	CDA	0.06
2200	In de opzet van de hoorzittingen staat als doel van de hoorzittingen dat het gaat om bewindspersonen te bevragen naar hun geschiktheid en motivatie.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2201	Tegelijkertijd staat er dat er geen sprake zal zijn van het uitspreken van een oordeel of stemming over de beoogde bewindspersonen na afloop van de hoorzitting, gelet op de vertrouwensregel en de grondwettelijke bevoegdheid van de regering tot het benoemen van ministers en staatssecretarissen.	Inge van Dijk	CDA	0.03
2202	Er staat hier "zal geen sprake zijn", maar ik neem aan dat er "kan geen sprake zijn" bedoeld wordt.	Inge van Dijk	CDA	28.11
2206	We zijn aan het einde van de eerste termijn van de zijde van de Kamer.	voorzitter	None	0.01
2207	De Voorzitter, en dan bedoel ik de heer Martin Bosma als voorzitter van de commissie voor de Werkwijze, heeft aangegeven direct zijn beantwoording te kunnen geven.	voorzitter	None	0.02
2209	Ik zal hem met de heer Bosma aanspreken, anders wordt het, ook in de Handelingen, wat verwarrend wie nou op welk moment de voorzitter is.	voorzitter	None	0.01
2211	U zit toch een beetje in mijn stoelpoten te zagen; ik hoor het al.	Martin Bosma	PVV	0.02
2213	De zaal weer eens van deze kant bekijken, geeft toch een geheel ander perspectief.	Martin Bosma	PVV	0.01
2215	Er is een lastige vraag gekomen van mevrouw Postma over het aantal views.	Martin Bosma	PVV	0.01
2217	Wellicht is er aan het eind van mijn verhaaltje een antwoord op mijn app verschenen.	Martin Bosma	PVV	0.02
2218	Zo niet, dan laat ik u dat schriftelijk weten, zoals men vaak zegt in vak K. U ziet dat ik al helemaal groei in mijn rol die bij deze plaats hoort.	Martin Bosma	PVV	0.02
2219	Vandaag doen we iets wat we niet te vaak moeten doen, namelijk over onszelf praten.	Martin Bosma	PVV	0.01
2220	Maar ik denk dat het toch nuttig is dat we dat even doen.	Martin Bosma	PVV	0.01
2222	Ik moet eerlijk zeggen dat het wel een onderwerp naar mijn hart is, want hier ging mijn maidenspeech over in het jaar onzes Heren 2007.	Martin Bosma	PVV	0.01
2223	Toen lag er een voorstel — let op: de voorzitter zit agressief ja te knikken — van mevrouw Femke Halsema om hoorzittingen te houden en om dat meteen vast te leggen in het Regelement van Orde.	Martin Bosma	PVV	0.01
2224	Het was dus iets anders dan het voorstel van de heer Sneller.	Martin Bosma	PVV	0.02
2225	Net zoals vandaag de groten uit de Nederlandse politiek bijeen zijn gekomen in deze zaal, was dat in 2007 ook zo.	Martin Bosma	PVV	0.03
2226	Toen waren meneer Pechtold, meneer Van der Staaij, Halbe Zijlstra, Agnes Kant, Jan de Vries en Wijnand Duyvendak er.	Martin Bosma	PVV	0.01
2227	Femke Halsema stond op deze plaats, natuurlijk toen nog op het Binnenhof.	Martin Bosma	PVV	0.02
2229	Een jonge en veel belovende beleidsmedewerker: de heer Tom van der Lee.	Martin Bosma	PVV	0.01
2230	Hij heeft, denk ik dan, een zekere vinger in de pap gehad bij het schrijven van dat voorstel.	Martin Bosma	PVV	0.01
2231	Het is leuk dat we hier vandaag dan weer in deze verhoudingen zijn.	Martin Bosma	PVV	0.01
2232	Ik heb nog even gekeken naar wat ik toen allemaal voor briljante dingen heb gezegd over dat voorstel.	Martin Bosma	PVV	0.02
2234	Er is door mij een zinnetje uitgesproken dat sindsdien weinig meer heeft weerklonken, namelijk: de Partij voor de Vrijheid steunt mevrouw Halsema.	Martin Bosma	PVV	0.02
2237	De voorgeschiedenis van wat we vandaag bespreken, kent u natuurlijk allemaal.	Martin Bosma	PVV	0.02
2238	De motie-Sneller die bij meerderheid is aangenomen, is vervolgens door ons als Kamerorganisatie uitgevoerd, loyaal en vol liefde.	Martin Bosma	PVV	0.01
2242	Zij moesten iets doen wat ze nog nooit gedaan hadden, namelijk zo'n kennismakingshoorzitting voorzitten.	Martin Bosma	PVV	0.02
2243	We moesten veel schuiven met zaaltjes, want er was al een programma.	Martin Bosma	PVV	1.04
2244	We moesten contact opnemen met de kandidaat-bewindspersonen.	Martin Bosma	PVV	0.01
2245	Er moest natuurlijk geschakeld worden met Algemene Zaken et cetera.	Martin Bosma	PVV	0.01
2246	Ik stel vast dat dat in organisatorisch-formele zin allemaal goed is gegaan.	Martin Bosma	PVV	0.01
2247	De Kamerorganisatie heeft dat in voldoende mate opgepakt.	Martin Bosma	PVV	39.48
2248	Ik onthoud me verder van een kwalitatief oordeel over hoe dat gegaan is.	Martin Bosma	PVV	0.03
2249	De Kamer is verdeeld over hoe dat inhoudelijk is gegaan.	Martin Bosma	PVV	0.02
2250	Ik heb met veel belangstelling uw waardeoordelen beluisterd.	Martin Bosma	PVV	0.01
2251	De commissie voor de Werkwijze heeft een aantal keren gekeken naar die hoorzittingen.	Martin Bosma	PVV	0.01
2253	De heer Sneller wilde het uiteraard zo stevig mogelijk opzetten.	Martin Bosma	PVV	0.01
2254	Mevrouw Michon stond precies aan de andere kant en zei: we moeten het helemaal niet doen.	Martin Bosma	PVV	0.01
2256	Vervolgens is daar chocola van gemaakt door de griffier van de commissie voor de Werkwijze, de heer Miguel Israel, die sindsdien verdwenen is uit de Kamerorganisatie en die we nog steeds naarstig missen.	Martin Bosma	PVV	0.02
2257	Daar is een compromis uitgerold, waar bijvoorbeeld, mevrouw Lahlah, in stond dat de minister-president niet zou worden gehoord.	Martin Bosma	PVV	0.03
2258	Ik heb toen als Voorzitter dat compromis verdedigd.	Martin Bosma	PVV	0.01
2259	Dat is uitgevoerd en dat is wat hier uiteindelijk is gebeurd.	Martin Bosma	PVV	0.01
2260	Vervolgens, nadat de hoorzittingen gehouden waren, hebben wij een ambtelijke terugblik geproduceerd, waarin bijvoorbeeld staat dat het heeft bijgedragen aan de transparantie.	Martin Bosma	PVV	0.01
2261	Voor de rest hebben we ons onthouden van een oordeel.	Martin Bosma	PVV	0.01
2262	U heeft de brief gelezen: we hebben gezien dat er een meerderheid was in de commissie voor de Werkwijze, dus we hebben gezegd dat het gewoon kan voortgaan.	Martin Bosma	PVV	0.03
2264	Het Presidium heeft het aan de commissie voor de Werkwijze gevraagd.	Martin Bosma	PVV	0.01
2266	Toen ontstond een zekere commotie en wilden allerlei fracties daar iets over zeggen.	Martin Bosma	PVV	0.02
2268	Mijn positie als Voorzitter is duidelijk, namelijk: luister gewoon naar de meerderheid.	Martin Bosma	PVV	7.27
2269	Als de meerderheid zegt hoorzittingen te willen doen, dan doen we het.	Martin Bosma	PVV	0.01
2270	Als de meerderheid zegt ze niet te willen, dan doen we het niet.	Martin Bosma	PVV	0.01
2272	Ik verdedig het compromis zoals dat is neergezet door de commissie voor de Werkwijze.	Martin Bosma	PVV	0.01
2274	Ik weet niet of dat heel veel of heel weinig is, maar dit zijn de cijfers.	Martin Bosma	PVV	3.47
2278	Dit is eigenlijk wat ik u vandaag heb willen vertellen.	Martin Bosma	PVV	0.01
2279	Er was nog een vraag van mevrouw Postma over bewindspersonen die niet willen.	Martin Bosma	PVV	0.02
2282	Als ze niet willen, denk ik dat ze ook niet verplicht zijn om te komen.	Martin Bosma	PVV	0.01
2287	Het zijn geen bewindspersonen, het zijn gewoon burgers.	Diederik van Dijk	SGP	0.04
2288	Die kun je natuurlijk nooit dwingen om te komen opdraven.	Diederik van Dijk	SGP	0.01
2290	Geeft dat ook eigenlijk niet een beetje aan dat we ons bezighouden met een bijzondere figuur?	Diederik van Dijk	SGP	0.01
2291	Een "bijzondere figuur" is al te zeer een waardeoordeel.	Martin Bosma	PVV	0.01
2293	U heeft het standpunt gehoord van de commissie voor de Werkwijze.	Martin Bosma	PVV	0.02
2297	Als we gaan stemmen over de brief van de commissie voor de Werkwijze en u die verwerpt, heeft u alleen een brief verworpen.	Martin Bosma	PVV	0.03
2300	Ik hoop dat dat gebeurt — dat lijkt mij het meest logische — in de vorm van een motie, zodat wij als Presidium weten waar we aan toe zijn.	Martin Bosma	PVV	0.01
2302	Dank aan de heer Bosma en daarmee ook aan de voorzitter van de commissie voor de Werkwijze en de Voorzitter van de Kamer.	voorzitter	None	0.01
2303	We gaan wat mij betreft gelijk door met de tweede termijn van de zijde van de Kamer.	voorzitter	None	0.01
2304	Dan kom ik als eerste spreker weer uit bij de heer Sneller, die het woord voert namens de fractie van D66.	voorzitter	None	0.02
2306	Het is goed dat we dit debat hebben gehad en dat de meningen transparant op tafel liggen.	Sneller	D66	0.01
2307	Eigenlijk zijn er volgens tegenstanders twee redenen om het af te schaffen: deels de kwaliteit en deels de staatsrechtelijke inpasbaarheid.	Sneller	D66	0.02
2308	Ik constateer gewoon dat in het kader van die staatsrechtelijke inpasbaarheid eigenlijk door niemand concreet hard wordt gemaakt wat er nou misgaat of waarom het niet werkt.	Sneller	D66	0.43
2309	Volgens mij hebben we laten zien, zoals ook uit de evaluatie blijkt, dat het gewoon goed heeft gefunctioneerd en dat de vertrouwensregel op geen enkele manier geweld aan is gedaan.	Sneller	D66	0.07
2310	Je kunt altijd vragen stellen over de kwaliteit van de vragen en, zoals de heer Van Nispen terecht zei, over de kwaliteit van de antwoorden.	Sneller	D66	0.02
2311	De ene was beter dan de andere, dus dat is volgens mij onvoldoende reden om ervan af te stappen.	Sneller	D66	0.05
2312	We gaan toch even lekker door op dat staatsrecht, nu we hier zijn.	Michon-Derkzen	VVD	0.02
2313	Het staatsrecht regelt ook de verhouding tussen Kamer en kabinet.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2314	Tussen Kamer en kabinet hebben we de ongeschreven regel van de vertrouwensregel.	Michon-Derkzen	VVD	0.02
2316	Het zijn gesprekken tussen beoogde bewindspersonen, mensen zonder enige titel of gewicht, en de Kamer.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2318	Omdat je het voorafgaand aan de benoeming door de Kroon doet, heeft het het karakter van: nou, we zullen nog wel even zien hoe u ervoor staat.	Michon-Derkzen	VVD	3.32
2319	Je kunt precies zo'n zelfde gesprek voeren na de benoeming.	Michon-Derkzen	VVD	0.02
2321	De heer Sneller doet dit in zijn voorstel juist vóór de benoeming.	Michon-Derkzen	VVD	0.02
2322	Daarmee wekt hij de indruk dat er wel degelijk consequenties kunnen zitten aan dit soort vragenrondes.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2323	Die zijn er niet in de verhouding Kamer-kabinet of -beoogd kabinet, maar die gaan via de media natuurlijk wel spelen.	Michon-Derkzen	VVD	0.02
2325	Via de media is iets opeens staatsrechtelijk onjuist?	Sneller	D66	0.01
2327	De vertrouwensregel betreft het verkeer tussen Kamer en kabinet.	Sneller	D66	0.01
2328	Nu komt er een soort U-bocht dat de media mee zouden kijken en dat dit het staatsrechtelijk problematisch maakt.	Sneller	D66	0.02
2329	Het is toch een tamelijk zwak argument om het staatsrechtelijke probleem via die bocht te moeten zoeken.	Sneller	D66	0.01
2330	Hierop doorgaand: er is dus geen enkel staatsrechtelijk argument te noemen om het juist wel voorafgaand aan de benoeming te doen, omdat de Kamer geen enkel instrument heeft om er consequenties aan te verbinden.	Michon-Derkzen	VVD	0.07
2332	Het is altijd goed om kennis te maken met wie dan ook in het leven.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2334	Het doet dus niks in de verhouding tussen Kamer en beoogd bewindspersoon.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2335	Daarom vind ik het ook vreemd dat u dat zelf blijft verdedigen.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2337	Omdat het vóór de benoeming door de Kroon is, wordt er wel gewicht aan toegekend.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2340	De enigen die de suggestie wekken dat er hierin iets met de vertrouwensregel is en dat wij daar nog mensen gaan wegsturen of iets dergelijks, zijn degenen die er niet aan willen, die tegenstander zijn van die hoorzittingen.	Sneller	D66	0.03
2342	Volgens mij heb ik steeds gezegd: het is het midden tussen een kennismaking en een sollicitatiegesprek.	Sneller	D66	0.01
2346	Volgens mij zijn het juist mevrouw Michon-Derkzen en de anderen die ervanaf willen, die stellen dat het staatsrechtelijk een probleem is.	Sneller	D66	0.04
2347	Nou, dan mag die kant stellen wat het probleem is en dan is het: de vertrouwensregel is nog niet in werking getreden.	Sneller	D66	0.04
2349	We hebben gewoon een hoorzitting met de kandidaat-bewindspersonen.	Sneller	D66	0.01
2354	Die kennismaking kan ook heel goed nadat alle bewindspersonen zijn benoemd.	Michon-Derkzen	VVD	0.01
2356	Meneer Sneller keert het om en zegt: omdat u niet zegt waarom het staatsrechtelijk verboden is, moet het mogelijk zijn.	Michon-Derkzen	VVD	0.02
2357	Nee, staatsrechtelijk is het niks en wordt het ook niks, dus kan je het net zo goed niet doen.	Michon-Derkzen	VVD	0.08
2359	Maar dus is het staatsrechtelijk geen probleem, tenzij iemand mij aanwijst wat nou staatsrechtelijk het probleem is.	Sneller	D66	0.01
2361	Mevrouw Michon-Derkzen vraagt mij om uit te leggen waarom het staatsrechtelijk iets is waarvan ik niet pretendeer dat het het is.	Sneller	D66	0.01
2363	Verdergaand op dat pretenderen: de heer Sneller zegt zelf dat dit ergens tussen een kennismaking en een sollicitatie in zit.	Markuszower	PVV	0.02
2364	Bij een sollicitatie is het in de volksmond zo dat je ergens op solliciteert en het dan wordt als de sollicitatiecommissie je goed acht.	Markuszower	PVV	34.67
2365	De Kamer, zo is al gezegd, gaat helemaal niet over wie bewindspersoon wordt, alleen maar over wie bewindspersoon blijft.	Markuszower	PVV	0.04
2368	Er is alleen maar een probleem bij mensen die er een probleem in willen zien.	Markuszower	PVV	0.01
2373	Maar inmiddels kan je wel zeggen, zeker als de heer Sneller persisteert in de kwalificatie dat het toch bijna een sollicitatie is, dat we eigenlijk nieuw staatsrecht gaan schrijven.	Markuszower	PVV	0.35
2377	Als je zegt dat het ergens daartussenin zit, geef je daarmee ook aan hoever het is van alleen maar een kennismakingsgesprek, want in de toekomst zal er wel een vertrouwensregel in werking treden met degenen die te gast zijn voor deze hoorzitting.	Sneller	D66	0.01
2379	Dat is wat ik geprobeerd heb tot uitdrukking tot brengen met die kwalificatie.	Sneller	D66	0.01
2383	We horen ook argumenten met een beetje een valse tegenstelling: als we dit afschaffen, dan zou iedereen ineens bij wetgeving zijn.	Sneller	D66	1.04
2386	Dat komt dan van de partijen die wegblijven, maar wel kijken en het dan een "talkshow" noemen.	Sneller	D66	0.02
2391	Een ogenblik dan, want u spreekt de heer Van Nispen aan en die wil daar nog even iets over zeggen.	voorzitter	None	0.01
2392	Ik kan best tegen een stootje, zeker van de heer Sneller.	Van Nispen	SP	0.01
2394	Maar je kunt de SP niet verwijten op de een of andere manier inconsistent te zijn of niet open te zijn over de redenen van wegblijven.	Van Nispen	SP	0.01
2395	Bovendien neem ik als toenmalig voorzitter mijn verantwoordelijkheid om bij te dragen aan iets waar ik het niet mee eens ben, maar waar een democratische meerderheid voorstander van was.	Van Nispen	SP	0.09
2396	Ga mij dus nou niet verwijten dat ik daar niet bij aanwezig was.	Van Nispen	SP	0.01
2397	Om die reden heb ik dat natuurlijk ook kunnen zien.	Van Nispen	SP	0.01
2398	Dan stelt de heer Sneller dat ik zou hebben gezegd dat als we dit afschaffen, iedereen dan weer aanwezig is bij wetten.	Van Nispen	SP	0.03
2400	Nee, ik zeg dat u de valse tegenstelling creëert met het wetgevingsoverleg en dan we dit soort dingen minder nodig hebben en wetgeving meer.	Sneller	D66	0.19
2401	Ik ben het van harte met de heer Van Nispen eens dat we meer aandacht voor wetgeving moeten hebben.	Sneller	D66	0.01
2402	Maar de heer Van Nispen creëert in zijn inbreng een soort valse tegenstelling.	Sneller	D66	0.01
2403	De suggestie wordt gewekt door de heer Van Nispen dat als we dit afschaffen, we dan wel opeens met z'n tienen bij zo'n wetgevingsoverleg zitten.	Sneller	D66	0.02
2405	Dat is ook een slechte reden om te zeggen dat we daarom van de hoorzittingen af zouden moeten.	Sneller	D66	0.01
2408	Ik heb gezegd dat ik vind dat het niet binnen onze staatsrechtelijke verhoudingen past en dat het in ieder geval niks toevoegt, om even weg te blijven bij het vorige debat of het wel of niet regelrecht in strijd is met.	Van Nispen	SP	0.07
2409	Ik vind het in ieder geval niks toevoegen, omdat ik vind dat het niet past.	Van Nispen	SP	0.01
2410	Ten tweede heb ik gezegd dat ik vind dat wij medeverantwoordelijk worden voor een soort screening, terwijl je helemaal niet beschikt over die informatie.	Van Nispen	SP	0.04
2411	Ons wordt zelfs verweten: waarom heb je dat toen niet gevraagd over die belangen en die zakelijke verhoudingen?	Van Nispen	SP	0.02
2414	Ten derde komt daar nog mijn persoonlijke frustratie bij dat er nul aandacht was voor een belangrijk wetgevingsoverleg dat over miljarden ging.	Van Nispen	SP	0.24
2415	Er waren drie mensen vanuit de Kamer en nul journalisten.	Van Nispen	SP	0.01
2416	Maar in de zaal daarnaast was er volop aandacht voor het politieke theater waarvan ik inderdaad vond dat het het karakter van een talkshow had.	Van Nispen	SP	0.01
2417	De persoon die het meest handig was, kwam er leuk uit.	Van Nispen	SP	0.01
2418	Die maakte een grapje hier en daar, een kwinkslag en die deed het leuk in de media.	Van Nispen	SP	0.04
2421	Ik heb nergens gezegd dat als we dat afschaffen, er weer tien Kamerleden bij het wetgevingsoverleg zitten.	Van Nispen	SP	0.17
2423	Maar het heeft mij gestoord: de aandacht vanuit de Kamer en vanuit de media, wel voor die hoorzittingen en niet voor dat belangrijke wetgevingsoverleg.	Van Nispen	SP	0.02
2424	Gun mij dus even om die persoonlijke frustratie te uiten.	Van Nispen	SP	0.01
2425	Dat speelde bij mij mee, maar dat was geen hoofdargument.	Van Nispen	SP	0.03
2426	Ik denk dat de heer Sneller dat heel goed heeft gehoord.	Van Nispen	SP	0.01
2427	Ja, we hebben die andere argumenten de revue laten passeren.	Sneller	D66	0.01
2428	Daar hebben we het uitgebreid over gehad en daar ben ik het voornamelijk mee oneens.	Sneller	D66	0.01
2430	Laten we inderdaad hopen dat er meer aandacht is van zowel de Kamer als de media voor wetgeving.	Sneller	D66	0.01
2431	Ik denk alleen dat sommige van deze hoorzittingen tekort wordt gedaan door ze weg te zetten als een talkshow, dat wat ze hebben gebracht tekort wordt gedaan door het op die manier te diskwalificeren en dat dat onnodig is.	Sneller	D66	0.06
2432	Ik ben blij dat de heer Van Nispen de suggestie heeft weggenomen.	Sneller	D66	0.03
2433	De motie-Kolfschoten ging in 1971 erover dat we de kabinetsformatie anders moeten aanvliegen, namelijk beginnen met een debat in de Kamer voordat de Koning, destijds de toenmalige koningin, een formateur benoemt.	Sneller	D66	0.01
2434	Dat mislukte en daarna heeft het heel lang geduurd voordat het weer kwam.	Sneller	D66	0.01
2435	Nu is het staande praktijk geworden dat de Kamer het voortouw heeft.	Sneller	D66	0.02
2436	Laten we hopen dat, nu de meerderheid waarschijnlijk besluit om het niet te doen, we het ooit weer terugzien.	Sneller	D66	0.01
2441	De heer Diederik van Dijk wil wel een tweede termijn houden.	voorzitter	None	0.25
2442	Er was al sprake van een motie die hij in formele zin nog niet heeft ingediend en hij is van plan om dat nu in tweede termijn namens de SGP te doen.	voorzitter	None	0.03
2444	Dank u wel, voorzitter, en dank aan de heer Bosma voor zijn kwieke beantwoording.	Diederik van Dijk	SGP	0.02
2447	Deze motie is voorgesteld door de leden Diederik van Dijk, Van Nispen, Michon-Derkzen, Grinwis en Wijen-Nass.	voorzitter	None	0.02
2452	Dan gaan we naar de heer Van Nispen in tweede termijn.	voorzitter	None	0.01
2457	Dan geef ik haar het woord namens de fractie van BBB.	voorzitter	None	0.01
2460	Allereerst wil ik de heer Bosma bedanken voor zijn beantwoording en ook de commissie voor het gedane werk.	Wijen-Nass	BBB	24.65
2461	Ik wil toch nog één puntje benadrukken, meneer de voorzitter.	Wijen-Nass	BBB	0.01
2462	We kunnen wel willen dat er meer aandacht is vanuit de media en vanuit de Kamer voor die WGO's bijvoorbeeld — dat was een heel terecht punt dat werd aangeraakt — maar wat verwachten we als er in de zaal daarnaast dan zo'n poppenkast wordt opgevoerd?	Wijen-Nass	BBB	0.04
2463	Dat is ook precies de reden dat wij af willen van deze hoorzitting en ook de motie van de heer Diederik van Dijk hebben meeondertekend.	Wijen-Nass	BBB	0.02
2469	Dan moet ik toch even weer naar vak K kijken, want we hebben een heel nieuwe wijze van het appreciëren van moties.	voorzitter	None	0.07
2470	Ik weet dat de Voorzitter daarvoor geijverd heeft, dus ik ben benieuwd hoe hij deze motie gaat appreciëren en daartoe geef ik hem het woord.	voorzitter	None	0.01
2472	Het is aan de Kamer om te bepalen wat zij wil met deze hoorzittingen.	Martin Bosma	PVV	19.3
2473	Wij als Presidium zullen daar uitvoering aan geven.	Martin Bosma	PVV	0.01
2474	Ik kan deze motie dan ook niet anders dan oordeel Kamer geven.	Martin Bosma	PVV	0.01
2479	We gaan aanstaande dinsdag, 21 januari, stemmen over deze motie.	voorzitter	None	0.01
2481	Het wordt dus een kwartiertje vervroegd, maar vroeger dan dat lukt niet.	voorzitter	None	0.02
2483	De vergadering wordt van 16.18 uur tot 19.16 uur geschorst.	voorzitter	None	0.01
2484	Rapport van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050	Voorzitter: Martin Bosma	None	39.48
2487	Aan de orde is het debat over het rapport van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050.	voorzitter	None	0.01
2489	Voor het kerstreces hebben we de eerste termijn gedaan; toen zijn we dus halverwege opgehouden.	voorzitter	None	0.01
2490	Een hartelijk woord van welkom aan de drie ministers.	voorzitter	None	2.35
2493	Ik geef graag als eerste het woord aan de heer Flach van de Staatkundig Gereformeerde Partij, die bijna bij de Grüne Woche had gezeten en hier niet was geweest.	voorzitter	None	0.02
2495	Tja, voorzitter, wat het belangrijkste is, moet het zwaarst wegen wat dat betreft.	Flach	SGP	0.01
2496	Ik zei al bij de regeling van de week dat ik terugkijk op het debat van een aantal weken geleden als een van de mooiste debatten die ik in mijn korte Kamerperiode heb gevoerd.	Flach	SGP	0.03
2497	Het ging over inhoud en we hadden allemaal de tijd om onze visies neer te zetten.	Flach	SGP	1.3
2499	Het is ook goed om te constateren dat eigenlijk de volledige Kamer in grote lijnen het rapport van de staatscommissie ondersteunt en onderkent dat niets doen aan demografische ontwikkelingen onwenselijk is.	Flach	SGP	2.1
2500	Aan de ene kant hebben we immers het scenario van ongeremde groei, wat zal leiden tot allerlei druk op onze voorzieningen en onze economie, maar aan de andere kant is een nulgroei ook lastig voor te stellen met het huidige economische systeem en gezien ook de dubbele vergrijzing die op ons afkomt.	Flach	SGP	0.49
2501	Dus dat iets daartussenin dan uiteindelijk de richting is waar we ons met elkaar aan gaan vasthouden, lijkt mij de uitkomst van dat debat.	Flach	SGP	0.01
2502	De staatscommissie noemt dat "gematigde groei"; wat de SGP betreft mag die groei zo laag als mogelijk zijn om te zorgen dat wij onze voorzieningen en economie aan de gang kunnen houden.	Flach	SGP	0.02
2505	Deze motie is voorgesteld door de leden Flach en Becker.	voorzitter	None	0.01
2509	Dan heb ik gezegd dat als wij aan de ene kant de migratie indammen, zeker als het gaat om arbeidsmigratie, het aan de andere kant ook goed is om werk te maken van sterke relaties en vitale gezinnen.	Flach	SGP	0.02
2510	Het geboortecijfer is in Nederland namelijk ver onder het instandhoudingsniveau.	Flach	SGP	0.04
2511	Ik heb daar allerlei dingen over gezegd, zoals over het belang van sterke relaties en goed gezinsbeleid.	Flach	SGP	0.01
2513	Deze motie is voorgesteld door de leden Flach, Van der Plas, Eerdmans en Bikker.	voorzitter	None	0.01
2519	Dan geef ik graag het woord aan de heer Ergin van de fractie van DENK.	voorzitter	None	0.04
2521	Naar aanleiding van het debat dat we een aantal weken geleden met elkaar hebben gevoerd, zou ik graag drie moties indienen.	Ergin	DENK	0.02
2522	De eerste motie gaat over de discussie die we een beetje in het debat hebben gehad maar die met name daarbuiten wordt gevoerd, namelijk over mensen met een migratieachtergrond.	Ergin	DENK	0.02
2528	De inhoud van de tweede motie kwam ook aan de orde tijdens het debat.	Ergin	DENK	0.01
2529	Die gaat over de constatering van de staatscommissie dat er in Nederland in 2050 sprake is van een superdiversiteit.	Ergin	DENK	0.07
2535	Dan een motie die in diezelfde week van het debat leidde tot discussie.	Ergin	DENK	0.01
2536	In het debat zelf hebben we daar misschien geen discussie over gehad, maar rondom het debat ging de discussie daar wel over.	Ergin	DENK	0.05
2537	Dat was een discussie naar aanleiding van de motie van collega Becker.	Ergin	DENK	0.01
2545	Laat ik beginnen met mij aan te sluiten bij de woorden van de heer Flach.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2546	Ik vond het een waardevol debat over een ongelofelijk groot onderwerp dat van groot belang is voor de ontwikkeling van Nederland.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2547	Ik denk dat ik mag vaststellen dat een overgrote meerderheid van deze Kamer vindt dat de conclusies van de staatscommissie omarmd dienen te worden en ook tot beleidsmaatregelen zouden moeten leiden.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.69
2548	Voor mij zijn vandaag twee dingen belangrijk, in de eerste plaats dat we als Kamer met elkaar vaststellen: omarm nou die conclusies en ga ermee aan de slag.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2549	In de tweede plaats is er een beleidsterrein waar we toch al een tijdje wachten op concrete maatregelen die dringend nodig zijn omdat mensen steeds vaker in de knel komen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2551	Probeer om ook eens concrete stappen te zetten in de juiste richting.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2553	Deze motie is voorgesteld door de leden Timmermans, Bikker, Becker, Dijk, Podt en Bontenbal.	voorzitter	None	0.01
2558	Deze motie is voorgesteld door de leden Timmermans en Dijk.	voorzitter	None	0.01
2562	Deze motie is voorgesteld door de leden Timmermans en Dijk.	voorzitter	None	0.01
2568	Ik probeer even te begrijpen wat de tweede motie vraagt, namelijk een uitzendverbod in de vleesverwerkende industrie.	Omtzigt	NSC	0.01
2569	Ik neem dus aan dat dat de slachterijen en dergelijke zijn.	Omtzigt	NSC	0.06
2570	Maar hoe ziet de heer Timmermans een uitzendverbod in de distributiesector voor zich?	Omtzigt	NSC	0.01
2572	Ik snap een aantal van de zorgen erachter, zeg ik er maar even bij.	Omtzigt	NSC	0.02
2573	Maar in de distributiesector zitten alle aanvoerketens van alle winkels.	Omtzigt	NSC	0.01
2575	En als je dan zegt dat daar nooit meer een uitzendkracht werkzaam mag zijn … Kijk, ik snap het idee dat je die niet alleen op uitzendkrachten wilt laten draaien, maar een uitzendverbod heeft vergaande consequenties voor de distributiesector in Nederland.	Omtzigt	NSC	0.14
2576	Ik moet zeggen dat de heer Omtzigt een relevant punt maakt.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2577	Ik denk dat hij gelijk heeft wanneer hij zegt dat het voor de vleesverwerkende industrie en de tuinbouw een stuk helderder en makkelijker in kaart te brengen is.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.05
2578	Ik zou graag in overleg willen met de sector — misschien kunnen we dat samen doen — om eens te kijken in hoeverre je dat ook voor de distributiesector zou kunnen implementeren.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2579	Maar ik zie ook wel de beperkingen die er zijn, gelet op de complexiteit van de sector.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2580	Dat is dus een terecht punt dat de heer Omtzigt maakt.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.18
2582	Dan wacht ik even af hoe de regering de motie apprecieert.	Omtzigt	NSC	0.01
2583	Ik denk dat mevrouw Van der Plas over twee van de andere sectoren een vraag zal stellen.	Omtzigt	NSC	0.01
2584	Maar voor de distributiesector zie ik 'm niet hangen.	Omtzigt	NSC	0.01
2586	Geef mij ook even de tijd om er zelf wat dieper in te duiken.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2587	Ik wil dit graag oppakken en het niet wegzetten als "niet relevant".	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2589	Voor die andere sectoren zie ik wel duidelijker dat het mogelijk is, ook omdat je daar sectorbreed een groeiende behoefte ziet om te proberen om net als in Duitsland de arbeidsvoorwaarden structureel te regelen en niet op basis van uitzendwerk.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.03
2590	Ik zie het probleem het scherpst in de distributiesector, zeg ik er even bij.	Omtzigt	NSC	0.01
2591	Maar ik zie ook in de tuinbouwsector precies welke constructies de heer Timmermans zou willen verbieden, namelijk grote groepen uit het buitenland die daar werken.	Omtzigt	NSC	0.03
2592	Maar een absoluut uitzendverbod is een vrij drastische maatregel.	Omtzigt	NSC	0.08
2593	Ik hoop dus dat we even na kunnen denken, misschien ook met de appreciatie van de regering erbij, over wat dat betekent.	Omtzigt	NSC	0.01
2595	Dat wil ik graag doen, ook omdat ik zelf bij werkbezoeken heb gezien dat er onder andere in de tuinbouw al heel positieve constructies zijn gevonden die rekening houden met deze problemen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2596	Die lossen deze problemen ook ten gunste van de werknemers op.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	2.74
2597	Er zijn dus oplossingen te vinden, maar er zitten nog veel te veel kwaden tussen de goeden.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.03
2599	Aansluitend op de vraag van de heer Omtzigt heb ik inderdaad de volgende vraag.	Van der Plas	BBB	0.01
2601	De heer Timmermans heeft in het verleden in de Europese Commissie gewerkt en de huidige Europese Commissie geeft ook aan dat wij onze voedselvoorraden gewoon op orde moeten hebben, net als bij geneesmiddelen en defensie, zeker met alle ontwikkelingen die er wereldwijd gaande zijn.	Van der Plas	BBB	0.04
2602	Mijn vraag is dus eigenlijk gelijk aan die van de heer Omtzigt: hoe ziet de heer Timmermans dit voor zich op het gebied van voedselproductie?	Van der Plas	BBB	0.02
2603	Want de vleessector wordt hier altijd, nu eigenlijk ook, een beetje neergezet als … In de glastuinbouw, oké, kan het misschien wel iets anders, is er nuance mogelijk.	Van der Plas	BBB	4.18
2604	Bij de distributiecentra misschien ook wel, maar in vleessector moeten we dan een totaal uitzendverbod hebben.	Van der Plas	BBB	0.64
2605	En dat terwijl wat zich daar afspeelt — dat weet de heer Timmermans, denk ik, ook uit de stukken en rapporten die wij krijgen — gaat om excessen en niet om de totale vleessector.	Van der Plas	BBB	0.09
2606	Ja, maar in de vleessector worden door de Arbeidsinspectie iedere keer weer misstanden vastgesteld, en die zijn zó consistent dat ik denk dat daar inmiddels zachte heelmeesters stinkende wonden achterlaten.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.06
2607	De sector heeft alle ruimte gehad om dit te verbeteren.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	1.2
2609	Los van welke sector het is, vind ik in heel algemene zin dat een economische sector die alleen met dit soort misstanden winst kan maken, niet klopt.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2610	Ik vind dan dat je daarin een correctie moet aanbrengen, in het belang van de brede economie in Nederland, maar zeker in het belang van de mensen die daar werken.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2611	Er zijn gewoon nog steeds, zo zeg ik tegen mevrouw Van der Plas, veel te grote misstanden.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
2612	Dat wordt iedere keer weer door de Arbeidsinspectie vastgesteld.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2614	Ik ben heel benieuwd naar de reactie van de minister op ons voorstel.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2615	Hier wordt gewoon even een complete sector neergezet als een sector waarin er alleen maar misstanden zijn, en daarom zou er een totaal uitzendverbod moeten komen.	Van der Plas	BBB	0.02
2616	De vleessector is er al jaren mee bezig om de misstanden die er zijn, uit te bannen.	Van der Plas	BBB	0.02
2617	Dat zal de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kunnen beamen.	Van der Plas	BBB	0.01
2618	De grote slachterijen hebben vaak last van kleinere slachterijen die met malafide uitzendbureaus werken.	Van der Plas	BBB	0.14
2620	Die zijn natuurlijk helemaal niet wenselijk voor de vleessector.	Van der Plas	BBB	0.01
2621	De grote slachterijen in Nederland die zich houden aan de wet- en regelgeving … Misschien komt daar soms weleens wat voor; dat zou best kunnen.	Van der Plas	BBB	0.01
2625	Nou, dat kan goed zijn, maar hier wordt wel een complete sector neergezet als een sector waarin er alleen maar misstanden zijn.	Van der Plas	BBB	0.01
2626	Bovendien — nog even ter aanvulling daarop — gaat het voedsel dat uit die slachterijen komt … Distributiecentra doen niet alleen in wasmachines en tv's.	Van der Plas	BBB	0.01
2628	Eén sector, één voedselsector, wordt dus eigenlijk dubbel zo hard gepakt.	Van der Plas	BBB	2.09
2629	Dat gaat grote economische gevolgen hebben in Nederland, ook voor onze concurrentiepositie ten opzichte van andere landen.	Van der Plas	BBB	4.75
2630	Als een sector zich alleen maar kan handhaven door structureel zo veel misstanden op de arbeidsmarkt te veroorzaken, dan heeft die sector misschien geen economische toekomst in Nederland.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
2631	Als die sector zich kan aanpassen en veel sneller dan nu gebeurt kan toewerken naar fatsoenlijke arbeidsomstandigheden met vaste contracten voor werknemers, dan krijgt die sector in Nederland alle ruimte.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2632	Maar tot nu toe heeft deze sector niet bewezen zichzelf van deze ellende te kunnen bevrijden.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
2634	Maar als ik kijk naar de rapporten van de Arbeidsinspectie, moet ik vaststellen dat er nog veel te veel misstanden plaatsvinden.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	12.35
2635	Vandaar dat wij samen met collega Dijk van oordeel zijn dat daar maar gewoon met vaste contracten moet worden gewerkt.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
2636	Misschien dat de misstanden dan kunnen worden uitgebannen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2637	Nogmaals maak ik er bezwaar tegen dat hier een complete sector wordt neergezet als een sector waarin er alleen maar misstanden zijn.	Van der Plas	BBB	0.03
2638	De heer Timmermans weet ook dat daar hele goede stappen zijn gezet en dat er in slachterijen heel veel mensen zijn die daar met veel plezier werken en een vast contract hebben.	Van der Plas	BBB	0.02
2639	Het gaat hier ook om een stukje voedselvoorziening.	Van der Plas	BBB	0.11
2640	Nogmaals, dit gaat grote economische gevolgen hebben.	Van der Plas	BBB	1.18
2641	Als er in sectoren misstanden zijn, gaat het vaak om excessen.	Van der Plas	BBB	5.21
2642	Die excessen zijn erg; daar ben ik het helemaal mee eens.	Van der Plas	BBB	0.01
2643	Maar als de lijn wordt dat wij aan allerlei sectoren totaalverboden gaan opleggen omdat wij vinden dat een sector niet zelf het vermogen heeft om de misstanden die er zijn op te lossen, dan kunnen we dat doortrekken naar heel veel sectoren.	Van der Plas	BBB	0.25
2644	Want wat gaat er dan bijvoorbeeld gebeuren in de bouw of in de zorg?	Van der Plas	BBB	0.01
2646	Volgens mij hebben wij binnenkort een debat over een nieuwe wet op het gebied van arbeidsmigratie.	Van der Plas	BBB	0.01
2647	Ik vind het echt niet kunnen dat één sector eruit wordt gepikt als zijnde de allerslechtste, waarvoor dan een totaal uitzendverbod zou moeten komen.	Van der Plas	BBB	0.01
2651	Ik heb niet gezegd wat mevrouw Van der Plas mij in de mond legt.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2652	Ik heb gezegd dat in deze sector nog steeds veel te veel misstanden voorkomen, dat daarom moet worden ingegrepen en dat wij daarom voorstellen om voor die sector een uitzendverbod in te voeren.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.05
2653	Als die sector zo'n aantrekkelijke werkgever is, dan moet hij ook zonder uitzendverbod aantrekkelijke banen kunnen bieden, die dan vervuld kunnen worden.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2654	Ik stel vast dat het in deze sector ongelofelijk moeilijk is om mensen daar te kunnen laten werken, en dat het ook steeds moeilijker wordt om mensen van zelfs buiten de Europese Unie aan te trekken om in deze sector te werken.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
2655	Dan is er gewoon iets mis, en dan hebben wij de plicht om daarin op te treden.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2663	Deze motie is voorgesteld door de leden Dijk en Timmermans.	voorzitter	None	0.01
2673	Het zal u niet ontgaan zijn: de SP wil dat álle verdienmodellen van migratie stoppen.	Dijk	SP	0.02
2674	Als je dat doet, kun je het migratiesaldo van 110.000 mensen per jaar verlagen naar 40.000 per jaar.	Dijk	SP	0.02
2675	Ieder jaar komen er 75.000 extra arbeidsmigranten bij, die uitgebuit worden en slecht behandeld worden.	Dijk	SP	99.82
2676	We moeten de arbeidsmigranten die in Nederland zijn, goed behandelen en de beunhazen eruit halen.	Dijk	SP	0.01
2678	Het verdienmodel van de peperdure noodopvang van asiel zorgt ervoor dat we daaraan een miljard euro per jaar kunnen besteden.	Dijk	SP	0.01
2679	Dat kunnen we dan in de IND steken, zodat de procedures korter kunnen worden en er minder opvang nodig is.	Dijk	SP	0.04
2681	Het stoppen van alle verdienmodellen van migratie geeft grip op migratie en maakt migratie een stuk humaner.	Dijk	SP	0.05
2685	En uiteraard ook van mij dank aan de bewindspersonen en hun ondersteuning voor de beantwoording en het goede debat.	Koekkoek	Volt	0.01
2698	We hebben inderdaad een goed debat gehad en veel met elkaar gewisseld.	Van der Plas	BBB	0.03
2699	Ik dank de leden daarvoor en de bewindspersonen evenzeer.	Van der Plas	BBB	1.68
2702	Deze motie is voorgesteld door het lid Van der Plas.	voorzitter	None	0.01
2706	We zien dat demografische ontwikkelingen ook veel invloed hebben op het platteland, op de regio's.	Van der Plas	BBB	26.09
2707	Ook maatregelen die wij nemen in de regio's hebben hele grote gevolgen.	Van der Plas	BBB	0.31
2708	Kijk bijvoorbeeld naar het verdwijnen van vele boeren.	Van der Plas	BBB	0.05
2709	Wij maken hier beleid, maar dat heeft grote gevolgen.	Van der Plas	BBB	0.01
2710	Vorige keer heb ik dat in het debat ook aangegeven: boeren zijn een grote spil in de lokale en regionale economie.	Van der Plas	BBB	0.02
2711	Denk aan de toeleverende bedrijven, de dierenartsen die daardoor werk hebben, de voerbedrijven, maar ook gewoon de loonwerkers, de elektriciens, de loodgieters.	Van der Plas	BBB	0.65
2712	Veel boeren hebben zorgboerderijen of agrarische kinderopvang of een bed and breakfast.	Van der Plas	BBB	0.01
2715	Deze motie is voorgesteld door het lid Van der Plas.	voorzitter	None	0.01
2719	Er kan gerust gesteld worden dat sinds de jaren zestig, zeventig en tachtig het probleem van uitbuiting van arbeidsmigranten al speelt en dat daar eigenlijk al 50 jaar niets tot nauwelijks iets aan is gedaan.	Dijk	SP	0.62
2721	En dan hoor ik deze motie van mevrouw Van der Plas.	Dijk	SP	0.01
2723	Ik ben het er niet mee eens, maar ik begrijp de achtergrond, waar de motie vandaan komt.	Dijk	SP	0.54
2724	Ik zag net ook het interruptiedebatje tussen u en de heer Timmermans.	Dijk	SP	0.01
2725	Dan vraag ik me echt af: u ziet toch ook dat het geen incidenten meer zijn, na 50 jaar?	Dijk	SP	0.02
2726	Het gaat om uitbuiting van onzekere mensen in onzekere contracten, die van heinde en verre hierheen worden gehaald, onder slechte arbeidsomstandigheden en onder slechte leefomstandigheden.	Dijk	SP	0.37
2728	Het is dweilen met de kraan open, zegt de Arbeidsinspectie.	Dijk	SP	0.03
2729	Wat is dan de oplossing van mevrouw Van der Plas om ervoor te zorgen dat mensen onder normale arbeidsomstandigheden en met fatsoenlijke lonen zekerheid krijgen en niet meer uitgebuit worden?	Dijk	SP	0.02
2730	Ik vind sowieso — dat debat hebben we natuurlijk ook al gehad in de debatten over arbeidsmigratie — dat er gewoon een einde moet komen aan die malafide uitzendbureaus.	Van der Plas	BBB	39.0
2732	Diverse sectoren, waaronder de vleessector, willen die malafide uitzendbureaus eigenlijk helemaal uitfaseren.	Van der Plas	BBB	0.01
2733	Ik heb in vorige debatten ook moties ingediend die aangenomen zijn en die vragen om strenger te zijn op niet alleen de inleners, maar ook op de bedrijven die inlenen.	Van der Plas	BBB	0.01
2735	Er kan nog meer, want elke uitbuiting is er natuurlijk één te veel.	Van der Plas	BBB	0.02
2736	Ik wil me wel richten op het aanpakken van die specifieke sectoren waarin die uitbuitingen, die specifieke misstanden plaatsvinden.	Van der Plas	BBB	0.01
2737	Als de heer Dijk doelt op een totaal uitzendverbod voor generieke sectoren, ben ik het daar niet mee eens.	Van der Plas	BBB	0.02
2738	Dat gaat grote economische gevolgen hebben voor ons land.	Van der Plas	BBB	5.03
2739	Het heeft grote economische gevolgen voor ons land dat de helft van de dak- en thuislozen in de grote steden bestaat uit afgedankte, uitgebuite arbeidsmigranten.	Dijk	SP	99.99
2740	Het is inhumaan en de kosten zijn voor de samenleving.	Dijk	SP	0.03
2741	De noodopvang in gemeentes zit vol met afgedankte, uitgebuite arbeidsmigranten.	Dijk	SP	0.1
2742	Dat is onwijs slecht voor onze samenleving en in die zin ook voor onze economie.	Dijk	SP	59.41
2746	Turkse gastarbeiders, Marokkaanse gastarbeiders, Spanjaarden, Italianen, Polen, Bulgaren, Roemenen en nu zijn het Oekraïners; van heinde en verre worden ze hierheen gehaald, zelfs van buiten de EU.	Dijk	SP	0.65
2748	Vorige week nog is bij Horizon Groep en Flexcraft de helft van de mensen op staande voet ontslagen.	Dijk	SP	0.01
2751	Dan moet je toch iets doen aan de structuren daarvan?	Dijk	SP	0.01
2753	Dan moet flex de aller-, aller-, allerlaatste uitzondering zijn.	Dijk	SP	0.01
2754	Laat ik dat toevoegen aan de motie van de heer Timmermans en mij.	Dijk	SP	0.01
2755	Flex in algemene zin kan alleen maar zijn voor piek en ziek, niets meer en niets minder.	Dijk	SP	0.01
2756	Als bedrijven het niet anders afkunnen, zijn ze óf onrendabel, óf moeten ze gaan innoveren.	Dijk	SP	0.02
2757	Als ze daar hulp bij nodig hebben, moet de overheid daarvoor garant kunnen staan.	Dijk	SP	0.01
2759	Waar ik bezwaar tegen maak, is dat hier een beetje het beeld wordt geschetst dat Nederlandse bedrijven massaal bezig zijn met het uitbuiten van arbeidsmigranten.	Van der Plas	BBB	0.19
2760	Nee, niet massaal alle bedrijven in Nederland zijn daarmee bezig.	Van der Plas	BBB	19.37
2761	Ik vind dat echt een diskwalificatie voor ons bedrijfsleven.	Van der Plas	BBB	0.01
2762	Heel veel bedrijven zorgen gewoon goed voor hun werknemers en voor hun uitzendkrachten en gaan ook in zee met bonafide uitzendbureaus die de zaken goed geregeld hebben.	Van der Plas	BBB	0.13
2765	Dat wil niet zeggen dat ik geen oog heb voor de misstanden die er wel plaatsvinden en voor de bedrijven die niet goed hun best doen of waar continu misstanden zijn.	Van der Plas	BBB	0.02
2766	Daar moeten we van af, ook van die malafide uitzendbureaus.	Van der Plas	BBB	0.02
2767	Maar de uitzendbranche en de bedrijven die met arbeidsmigranten werken willen dat ook.	Van der Plas	BBB	0.01
2769	Niemand is erbij gebaat om een imago te hebben van een sector die alleen maar bezig is met de uitbuiting van arbeidsmigranten.	Van der Plas	BBB	0.01
2770	Daarbij wil ik ook het volgende; en daarmee rond ik mijn antwoord af, voorzitter.	Van der Plas	BBB	0.01
2771	Het zou natuurlijk heel mooi zijn als mensen in vaste dienst kunnen komen.	Van der Plas	BBB	0.01
2772	Er worden ook acties ondernomen bij bedrijven om eerder mensen in vaste dienst te nemen.	Van der Plas	BBB	0.01
2773	Maar er zijn ook heel veel mensen die niet in vaste dienst willen.	Van der Plas	BBB	0.01
2777	Maar laten we alsjeblieft ophouden met het beeld schetsen dat onze bedrijven in Nederland uit zijn op uitbuiting van arbeidsmigranten.	Van der Plas	BBB	0.02
2779	Deze discussie doet mij ontzettend denken aan de discussie die ik jarenlang in de gemeenteraad van Groningen heb gevoerd over de aanpak van huisjesmelkers.	Dijk	SP	0.01
2780	25 jaar lang zei mijn partij: er moet iets gedaan worden aan de huisjesmelkers, die al die studenten, al die jongeren, uitbuiten, intimideren en bedreigen.	Dijk	SP	0.01
2781	25 jaar lang werd het verwoord als "nee, het zijn incidenten", totdat zo ongeveer alle binnenstadsbuurten en -wijken totaal opgekocht werden door een stelletje patjepeeërs die daar flink aan beurden.	Dijk	SP	0.07
2783	Het zijn niet de uitzendkrachten en zelfs niet altijd de werkgevers, maar het zijn de uitzendbureaus — ik noemde er net eentje — die mensen op staande voet ontslaan.	Dijk	SP	0.02
2784	Dat is de macht die een periode van 40, 50 jaar neoliberalisme deze bedrijven heeft gegeven.	Dijk	SP	0.01
2785	Als u iets wilt doen aan het beeld dat is geschapen, moet u het fundament van het probleem aanpakken, want dit soort zogenaamde incidenten zijn bij elkaar opgeteld een structureel probleem, en een structureel probleem moet je met een structurele oplossing aanpakken.	Dijk	SP	0.01
2786	Dat betekent dat flex alleen maar is voor piek en ziek en dat je anders een slechte werkgever bent.	Dijk	SP	0.3
2789	Ik deel wel de mening dat waar er misstanden zijn, die ook moeten worden aangepakt.	Van der Plas	BBB	0.37
2790	Om te zien of er misschien sprake is van een misverstand heb ik de volgende vraag.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
2791	De heer Dijk en ik willen dat er een rechtstreekse relatie is tussen de werkgever en de werknemer.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2792	Dat laat allerlei mogelijkheden voor flexibele arbeidsovereenkomsten.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2793	Het punt is niet dat wij zeggen dat iemand 40 uur per week in vaste dienst moet.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	7.39
2794	Nee, wij zeggen: de relatie moet zijn tussen de werkgever en de werknemer, en niet via allerlei constructies, zodat iemand anders de verantwoordelijkheid draagt voor het welzijn van die werknemer.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
2798	Daar pleiten wij voor en ik hoop dat we het daarover eens kunnen worden.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
2799	Ik geef hetzelfde antwoord dat ik net heb gegeven in ons interruptiedebat en in het interruptiedebat met de heer Dijk.	Van der Plas	BBB	0.01
2800	Waar er misstanden en excessen zijn, moeten we die aanpakken.	Van der Plas	BBB	0.01
2801	Dat doen bedrijven zelf ook, want sectoren hebben niks aan een imago van uitbuiting.	Van der Plas	BBB	4.21
2802	Van de vleessector bijvoorbeeld weet ik dat de brancheorganisaties daar al hard mee bezig zijn, bijvoorbeeld door het royeren van leden.	Van der Plas	BBB	0.02
2803	Zij willen dat uitfaseren; zij willen al die malafide uitzendbureaus uitfaseren.	Van der Plas	BBB	0.03
2804	Maar nee, ik ben niet voor een totaaluitzendverbod.	Van der Plas	BBB	1.88
2806	Nou ja, dan stel ik vast dat we daarmee helaas toch te veel ruimte geven aan werkgevers die voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten en die het niks kan schelen dat de gemeenten uiteindelijk met de overlast zitten van mensen die gedumpt worden alsof ze oud vuil zijn.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.21
2808	Nou, in mijn beleving zijn intimidatie, bedreiging en uitbuiting al strafbaar.	Van der Plas	BBB	0.14
2810	Iets wat al strafbaar is, kun je niet opnieuw verbieden, maar ik ben er zeer voor om dat soort gasten hard aan te pakken.	Van der Plas	BBB	0.18
2811	Nogmaals, een totaaluitzendverbod hoort daar niet bij.	Van der Plas	BBB	0.06
2813	Dan gaan we luisteren naar de heer Omtzigt van de fractie van Nieuw Sociaal Contract.	voorzitter	None	0.01
2817	Het is heel bijzonder om dat te hebben, omdat dat heel belangrijk is.	Omtzigt	NSC	0.01
2818	Ik denk dat over tien jaar op dit debat zal worden teruggekeken als een debat met een markerend effect, omdat we weer durfden te praten over hoe we precies met migratie omgaan, en ook op een manier die gepaard gaat met enig respect.	Omtzigt	NSC	0.01
2821	Uit de definitieve cijfers blijkt dat Nederland voor het derde jaar achter elkaar meer sterftegevallen dan geboortes heeft.	Omtzigt	NSC	99.99
2822	In een aantal andere landen daalt het geboortecijfer nog veel harder dan hier.	Omtzigt	NSC	99.93
2823	In Zuid-Korea is het aantal geboortes nu 75% lager dan ongeveer 50 jaar geleden.	Omtzigt	NSC	81.21
2825	Dat zijn landen waarin men nu afstevent op twee keer zoveel sterftegevallen als geboortes.	Omtzigt	NSC	0.12
2826	Dat heeft ontzettend ingrijpende gevolgen voor de hele samenleving, ook voor de woningmarkt of de volkshuisvesting, zeg ik met een blik op minister Keijzer.	Omtzigt	NSC	0.03
2829	Omdat in heel grote delen van de wereld — in Noord-China, in Zuid-India, in Chili, in Polen en in Italië, nu ultra-lage geboortecijfers zijn, zo rond de 1, denk ik dat het van belang is dat we ook scenario's daarvan zien, zodat we een idee hebben van wat er gebeurt als dat gebeurt.	Omtzigt	NSC	97.82
2831	Ik wil gewoon weten: wat gebeurt er met de samenleving als dat gebeurt?	Omtzigt	NSC	0.01
2839	Daarnaast zien we op dit moment in de Achterhoek en in Zeeuws-Vlaanderen echt een afwijkende bevolkingsontwikkeling ten opzichte van bijvoorbeeld rond Almere.	Omtzigt	NSC	17.44
2842	Ik vind de motie eigenlijk behoorlijk lijken op de motie-Timmermans, maar dan weer net met een andere kleur, zoals iedere fractie die heeft.	Bikker	ChristenUnie	0.06
2844	Is het eigenlijk dezelfde wens, of zit er nog iets anders achter, wat ik op dit moment wel gehoord heb, maar niet begrepen?	Bikker	ChristenUnie	0.03
2846	Ik moet de eindversie van de motie van de heer Timmermans nog zien.	Omtzigt	NSC	0.01
2849	In die van mij staat ook iets over bekijken of er belemmeringen zijn op het gebied van het wel of niet hebben van kinderen.	Omtzigt	NSC	0.01
2851	Ik meen me te herinneren dat er in de motie van de heer Timmermans iets meer staat over getallen.	Omtzigt	NSC	0.03
2852	Met die getallen ben ik het overigens volledig eens.	Omtzigt	NSC	0.01
2853	In ons verkiezingsprogramma stond niet voor niets een soort richtgetal van 50.000.	Omtzigt	NSC	0.01
2854	Wat dat betreft sta ik zeer sympathiek tegenover de bandbreedte.	Omtzigt	NSC	0.01
2855	Als je een richtgetal hebt, haal je het richtgetal nooit en dus is het goed om over een bandbreedte te praten.	Omtzigt	NSC	15.99
2857	Ik denk dat het wel zinnig is dat de regering daarover iets aangeeft.	Omtzigt	NSC	0.01
2859	Ik vond dat juist ook het mooie in de motie-Timmermans.	Bikker	ChristenUnie	0.01
2860	Daardoor blijft het heel dicht bij het rapport-Van Zwol.	Bikker	ChristenUnie	0.02
2861	Verder moet meneer Timmermans het vooral over zijn motie hebben, maar dat is wel wat mij erin aansprak.	Bikker	ChristenUnie	0.01
2862	Toen ik de heer Omtzigt de motie hoorde voorlezen, dacht ik: aan de ene kant is dit heel mooi, maar het gevaar is eigenlijk dat we nog een rapport op het rapport-Van Zwol stapelen en nog een rapport erop stapelen en nog een, terwijl ik ook zou willen zeggen: niet breien, maar doorvoetballen.	Bikker	ChristenUnie	49.94
2865	Ik ben het helemaal met de heer Omtzigt eens dat we werk moeten maken van het gezinsbeleid, maar dat vraagt ook om concrete acties.	Bikker	ChristenUnie	0.13
2867	Als ik het goed beluister, komt het in ieder geval over vier jaar terug.	Bikker	ChristenUnie	0.1
2869	Maar ik hoop ook dat wij zij aan zij staan in het vinden van concrete acties, die nu al kunnen vanuit dit kabinet.	Bikker	ChristenUnie	0.01
2871	Waarom moet je elke vier jaar opnieuw kijken hoe je erbij staat?	Omtzigt	NSC	0.01
2872	Vier jaar geleden had niemand van ons zich voorgesteld dat we op dit moment zo'n grote groep Oekraïners zouden opvangen en dat we met een relatief grote asielinstroom te maken hebben.	Omtzigt	NSC	0.04
2873	We moeten dus elke vier jaar herijken om te bekijken wat er is gebeurd en of dat ongeveer was wat we verwachtten en of we moeten bijsturen.	Omtzigt	NSC	0.01
2877	Het gaat niet om het geld, maar er worden een aantal pagina's aan de rijksbegroting toegevoegd waarin staat waar we staan en hoe we verder moeten.	Omtzigt	NSC	0.02
2878	Demografie leent zich er niet voor om dat elk jaar bij te stellen, behalve als er een noodsituatie is — "noodsituatie" was niet het woord dat ik zocht vandaag — maar wel om te bekijken of er meer beleid nodig is rondom bijvoorbeeld arbeidsmigratie.	Omtzigt	NSC	3.39
2879	Het kan ook dat juist de studiemigratie niet goed loopt.	Omtzigt	NSC	0.01
2880	In een heel uitzonderlijke situatie zou de sterfte buitengewoon hoog kunnen zijn en is daar iets aan de hand.	Omtzigt	NSC	0.01
2883	Als tweede kan een nieuw aantredende regering schrijven dat het overneemt wat er eerder in stond of dat het dat beleid een beetje aanpast.	Omtzigt	NSC	0.41
2885	Een regering met een ander signatuur kiest voor een ander beleid.	Omtzigt	NSC	0.01
2886	De Partij van de Arbeid voert ander beleid op arbeidsmigratie dan de BBB van mevrouw Van der Plas.	Omtzigt	NSC	0.47
2888	Ik herinner me zijn HJ Schoo-lezing nog, waarin hij onder andere het sterk dalende geboortecijfer benoemde als een probleem.	Flach	SGP	0.01
2890	Daar kreeg hij veel kritiek op, maar het is simpelweg een feit.	Flach	SGP	0.02
2892	Het debat op 4 december herinner ik me bijna als een college, met die grote kartonnen platen waarop die cijfers zichtbaar waren.	Flach	SGP	0.02
2893	Nu vraagt de heer Omtzigt in een motie om in kaart te brengen of er belemmeringen zijn waarom mensen niet komen tot het krijgen van kinderen.	Flach	SGP	0.02
2895	We horen met name dat die er zijn op de woningmarkt.	Flach	SGP	0.01
2896	Mensen hebben gewoon geen huis en stellen daarom het stichten van een gezin uit.	Flach	SGP	0.03
2897	Is de heer Omtzigt ook bereid om niet alleen dingen te blijven onderzoeken, maar ook om dingen te doen?	Flach	SGP	0.01
2898	Ik heb net een motie ingediend rondom positief gezinsbeleid, juist om die belemmeringen die er zijn aan te pakken, zodat mensen in volle vrijheid kunnen kiezen voor het krijgen van kinderen.	Flach	SGP	0.02
2901	Overigens is het voor mij een vrije keuze om wel of geen kinderen te krijgen.	Omtzigt	NSC	0.01
2902	Ook die laatste keuze is een volledig gelijkwaardige keuze.	Omtzigt	NSC	0.05
2903	Als iemand dat niet wil, moet de Staat zich daar niet mee bemoeien.	Omtzigt	NSC	0.01
2905	Het gaat er niet over dat mensen dit of dat moeten doen.	Omtzigt	NSC	0.01
2906	Die nuance zou ik wel in het debat willen brengen, omdat een aantal mensen er soms bewust of onbewust misinterpretatie aan verbinden.	Omtzigt	NSC	0.01
2907	Laat dat helder zijn: daar zijn we het van harte mee eens.	Flach	SGP	0.01
2908	Als de Staat ergens niet over gaat, is het wel over het krijgen van kinderen.	Flach	SGP	0.02
2909	Hij moet alleen de randvoorwaarden scheppen, zodat mensen die keus kunnen maken.	Flach	SGP	0.01
2913	Het is inderdaad een geschenk van God, maar je moet er ook zelf iets voor doen.	Omtzigt	NSC	0.01
2914	Wat dat betreft zit er ook in enige mate een keuze-element in.	Omtzigt	NSC	0.01
2920	Ik zou bijna zeggen: het is een vluggertje in vergelijking met gisteren.	voorzitter	None	0.01
2921	Gisteren kwam u na 22 minuten net een beetje op gang.	voorzitter	None	2.75
2923	We gaan luisteren naar de heer Boon van de fractie van de Partij voor de Vrijheid.	voorzitter	None	0.02
2925	Dank aan de ministers voor het debat dat we gevoerd hebben.	Boon	PVV	8.18
2926	Voor de PVV is het duidelijk: wij willen minder migratie.	Boon	PVV	0.04
2927	De huidige migratiestromen zijn financieel en maatschappelijk onhoudbaar en bieden geen oplossing voor de vergrijzing.	Boon	PVV	0.19
2929	Uit berekeningen blijkt dat immigratie de Nederlandse belastingbetaler ongelooflijk veel geld kost, zelfs meer dan de kosten van de vergrijzing.	Boon	PVV	99.99
2936	Dan gaan we luisteren naar de heer Bontenbal van het CDA.	voorzitter	None	0.01
2938	Ik was even nieuwsgierig naar de mening van de PVV over de brokers.	Dijk	SP	0.01
2939	Een broker is een soort tussenhandelaar die hotelkamers weet te verhuren voor het COA en daar een ton per dag aan verdient.	Dijk	SP	0.14
2941	Ik sprak net over een miljard euro aan noodopvang, maar die broker weet er een ton per dag aan te verdienen.	Dijk	SP	0.05
2942	Vindt de PVV ook dat deze commerciële beunhazen helemaal gestopt moeten worden en dat de minister keihard aan de slag moet om deze beunhazen keihard aan te pakken?	Dijk	SP	0.01
2943	Ik had niet verwacht dat de PVV ooit de vraag zou krijgen of ze minder asielzoekers wil.	Boon	PVV	0.02
2944	Natuurlijk willen wij minder asielzoekers en daar is de minister ook keihard voor aan het werk.	Boon	PVV	26.78
2946	U weet namelijk donders goed dat uw minister ook op pad moet om noodopvang te regelen.	Dijk	SP	0.03
2947	Mijn vraag gaat over de commerciële beunhazen die ertussen zitten en die hier een miljard euro per jaar aan verdienen.	Dijk	SP	0.01
2948	Vindt de PVV dat dit gestopt moet worden, dat dit niet meer mag en dat de minister ervoor moet zorgen dat we niet meer aan commerciële noodopvang gaan doen, wat een miljard euro per jaar kost?	Dijk	SP	0.03
2949	Vindt de PVV dat de minister moet ingrijpen bij deze zogenaamde brokers, tussenhandelaren die €100.000 per dag beuren voor deze opvang?	Dijk	SP	0.02
2951	Zoals u ook aangaf: wij willen het verdienmodel stoppen.	Boon	PVV	0.03
2955	Dat asielbeleid gaat er komen en dan is er geen noodzaak meer voor commerciële opvang.	Boon	PVV	0.14
2960	Die beuren nu flink geld door het beleid van uw minister.	Dijk	SP	4.33
2962	Deze minister is bezig om de rotzooi van twaalf jaar, misschien wel twintig jaar, op te ruimen.	Boon	PVV	0.01
2964	Wij hebben er echter het volste vertrouwen in dat de minister het strengste asielbeleid van Nederland voor elkaar gaat krijgen, zodat dit soort commerciële partijen niet meer nodig zijn.	Boon	PVV	0.01
2965	Dat gaat niet binnen een dag gebeuren, maar wij hebben het volste vertrouwen in de minister.	Boon	PVV	2.51
2969	U kunt gewoon uw minister op pad sturen en zeggen "morgen willen wij dit niet meer; dit gaan wij niet meer doen; geen commerciële noodopvang meer; geen miljard aan kosten en geen tussenhandelaren meer".	Dijk	SP	0.14
2972	U stelt die subsidieslurpers gewoon in staat om flink de zakken te vullen, omdat uw minister geen opvang weet te regelen.	Dijk	SP	24.73
2975	Het is makkelijk als je de SP bent en al jaren aan de zijkant staat, nooit verantwoordelijkheid neemt en nooit iets doet.	Boon	PVV	0.01
2977	Maar hier zit een minister die de moeilijkste taak van Nederland op zich heeft genomen en die keihard aan het werk is om die taak voor elkaar te krijgen.	Boon	PVV	30.2
2978	U kunt nu blijven schreeuwen, maar daar verandert u niks mee.	Boon	PVV	0.02
2980	Ik wil niet dat er in de zaal geschreeuwd wordt buiten de microfoon, meneer Dijk.	voorzitter	None	0.01
2982	De PVV wil graag de binnenlandse arbeidsparticipatie bevorderen.	Omtzigt	NSC	0.01
2983	Welke groepen zou de heer Boon op dit moment aan het werk willen helpen die nu niet aan het werk zijn?	Omtzigt	NSC	0.01
2986	Er zijn ook mensen die in deeltijd aan het werk zijn, die we kunnen verleiden om meer uren te gaan werken.	Boon	PVV	0.02
2988	Heeft de PVV ook ambities om specifieke groepen aan het werk te helpen?	Omtzigt	NSC	0.01
2990	Zijn dat de mensen die misschien wat langer willen doorwerken tot aan de pensioenleeftijd, waardoor er minder mensen vroeger uitvallen?	Omtzigt	NSC	0.01
2992	Maar waar zit de ambitie bij de PVV als daar de extra arbeidsparticipatie vandaan moet komen?	Omtzigt	NSC	0.01
2993	Ik denk dat er honderdduizenden extra arbeidsplaatsen nodig zijn.	Omtzigt	NSC	0.01
2994	Welke groepen zou de PVV hard aan het werk willen helpen?	Omtzigt	NSC	0.01
2995	Er zijn heel veel groepen en het is heel breed beleid.	Boon	PVV	0.04
2996	We willen bijvoorbeeld dat mensen die deeltijd werken, vrijwillig meer uren maken doordat we werken financieel aantrekkelijker maken.	Boon	PVV	0.01
2997	We willen mensen uit de bijstand naar werk begeleiden.	Boon	PVV	0.01
2998	Voor mensen die na hun pensioenleeftijd vrijwillig langer willen doorwerken, willen we dat ook aantrekkelijk maken.	Boon	PVV	0.02
3001	Ik kan nu niet specifiek één groep noemen, maar volgens mij is er in Nederland een onbenut arbeidspotentieel van miljoenen.	Boon	PVV	2.24
3002	Als we daar een gedeelte van kunnen inzetten, dan hebben we in Nederland al een heel stuk arbeidsmigratie minder nodig.	Boon	PVV	0.03
3004	We hebben de PVV aan onze kant om te bekijken of mensen uit de bijstand aan het werk kunnen en of mensen vrijwillig langer kunnen doorwerken, dus geen geklooi met de pensioenleeftijd, want daar is de PVV altijd duidelijk in geweest.	Omtzigt	NSC	0.04
3005	De PVV steunt ons ook in beleid om mensen die nu deeltijd werken, te verleiden om fulltime te gaan werken.	Omtzigt	NSC	0.07
3009	De volgende spreker is de heer Bontenbal van de fractie van het CDA.	voorzitter	None	0.02
3012	Omdat de heer Dijk er vier heeft ingediend, dacht ik: ik doe er geen een.	Bontenbal	CDA	0.01
3013	Er zijn heel veel moties ingediend die ook wel op elkaar lijken.	Bontenbal	CDA	0.01
3018	Nu wil het geval dat ik zelf eerder ook een motie heb ingediend, waarin ik aan het kabinet vroeg om een met een voorstel te komen hoe dat er nou uit zou kunnen zien.	Bontenbal	CDA	0.02
3019	In een aantal debatten heb ik gevraagd om dat nou eens uit te werken.	Bontenbal	CDA	0.01
3020	Die motie is breed aangenomen, maar niet uitgevoerd.	Bontenbal	CDA	0.03
3021	Vandaag of gisteren kwam er een brief waarin eigenlijk stond: we gaan 'm op die manier niet uitvoeren.	Bontenbal	CDA	0.01
3022	Maar de Kamer heeft duidelijk gevraagd om 'm wel op die manier uit te voeren.	Bontenbal	CDA	0.02
3023	Ik vind dat niet netjes, ook gelet op alle moties die nu worden ingediend.	Bontenbal	CDA	0.05
3025	Die reactie van het kabinet doet ook geen recht aan het rapport.	Bontenbal	CDA	0.01
3026	Het kabinet zegt de aanbevelingen uit het rapport over te gaan nemen, maar dit is wel een kernaanbeveling uit dat rapport.	Bontenbal	CDA	0.05
3028	Nee, het is specifiek: werk die bandbreedte eens uit!	Bontenbal	CDA	0.01
3029	Daar worden ook de nuances bij vermeld, dat het voor sommige typen van migratie net iets ingewikkelder zal zijn dan voor andere.	Bontenbal	CDA	0.06
3030	Dat is ook precies de reden waarom ik die motie heb ingediend: doe dat voorstel nou eens, ga die exercitie nou eens aan!	Bontenbal	CDA	24.34
3032	Ik heb ook eigenlijk geen zin om nu weer een nieuwe motie te hoeven indienen.	Bontenbal	CDA	0.01
3033	Ik zal wellicht een paar van de ingediende moties steunen en ik sta onder die van de heer Timmermans en die van mevrouw Bikker.	Bontenbal	CDA	0.7
3034	Maar eigenlijk wil ik gewoon dat mijn breed aangenomen motie wel degelijk wordt opgepakt en uitgewerkt, gewoon conform het advies en de aanbeveling van de staatscommissie.	Bontenbal	CDA	0.01
3036	Ik hoop straks te horen dat u dat ondanks wat strubbelingen toch gaat doen.	Bontenbal	CDA	0.01
3039	De heer Vijlbrief van D66, die mevrouw Podt vervangt.	voorzitter	None	0.01
3042	"Toekomstige arbeidsmigratie naar Nederland bijvoorbeeld hangt direct samen met urgente keuzes die Nederland moet maken over onze gewenste toekomstige economische structuur."	Vijlbrief	D66	0.01
3043	In de eerste termijn was het kabinet daarin wat terughoudend.	Vijlbrief	D66	0.03
3044	Daarom heb ik de volgende motie in gedachten, een motie over de toekomstvisie op de economie.	Vijlbrief	D66	0.01
3045	Deze motie is voorgesteld door de leden Vijlbrief, Podt en Bikker.	voorzitter	None	0.01
3049	Ten slotte heb ik nog een aanmoedigende motie om meer grip op arbeidsmigratie te krijgen.	Vijlbrief	D66	0.01
3050	Deze motie is voorgesteld door de leden Vijlbrief, Podt en Bikker.	voorzitter	None	0.01
3060	In mijn OCD leidt dat even af, maar dat komt allemaal goed.	Bikker	ChristenUnie	0.01
3062	Het is meer een soort barkruk, maar hij staat hier vanwege collega Vijlbrief, die een probleem heeft met zijn rug.	voorzitter	None	0.03
3064	Dan hebben wij zo'n stoel achter de hand, in dit geval achter de zuil.	voorzitter	None	0.01
3068	Woorden van waardering aan u. Hopelijk is het zo min mogelijk nodig, zeg ik tegen de heer Vijlbrief.	Bikker	ChristenUnie	0.02
3070	Allereerst wil ik het kabinet maar ook de collega's in de Kamer danken, want volgens mij hebben we een goed en inhoudelijk debat gehad over een enorm belangrijk rapport van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen.	Bikker	ChristenUnie	0.39
3071	Maar na al deze tijd en na al die studietijd is het ook wel tijd om aan de slag te gaan.	Bikker	ChristenUnie	0.01
3072	In sommige steden zeg je dan "geen woorden, maar daden" of "niet …, maar poetsen" of "niet breien, maar doorvoetballen en naar voren voetballen".	Bikker	ChristenUnie	0.07
3073	Dat is de boodschap die ik zou willen meegeven aan dit kabinet.	Bikker	ChristenUnie	0.01
3074	Kom met concrete plannen, met name als het gaat om arbeidsmigratie, waar een groot deel van de Kamer zo duidelijk over is.	Bikker	ChristenUnie	0.19
3076	Wacht niet alleen maar op het ibo arbeidsmigratie en het SER-advies, maar ga ook zelf dingen doen.	Bikker	ChristenUnie	0.09
3077	In september heb ik een motie ingediend om een bandbreedte voor het arbeidsmigratiesaldo te definiëren, samen met collega Patijn.	Bikker	ChristenUnie	0.01
3078	Deze motie is nagenoeg Kamerbreed aangenomen, op een enkele partij, met drie dezelfde letters, na.	Bikker	ChristenUnie	0.02
3079	Toch is de uitwerking van deze motie tot nu toe heel slap en wordt uit de brieven van het kabinet ook niet duidelijk wat er nu verder wél precies gaat gebeuren, dus daarom toch nog een motie.	Bikker	ChristenUnie	16.51
3080	Deze motie is voorgesteld door de leden Bikker, Eerdmans, Timmermans en Bontenbal.	voorzitter	None	0.01
3084	De ChristenUnie heeft uiteraard ideeën over wat er moet gebeuren om grip te krijgen op arbeidsmigratie, bijvoorbeeld een duidelijk plan om in de Europese Unie en met andere lidstaten afspraken te maken over arbeidsmigratie.	Bikker	ChristenUnie	0.02
3085	Ook op dat punt weten we eigenlijk niet precies wat het kabinet nu wil.	Bikker	ChristenUnie	0.01
3087	Daarom geef ik ook hierover een motie aan het kabinet cadeau waarmee ze juist heel veel kunnen gaan inzetten op die Europese inzet.	Bikker	ChristenUnie	0.01
3089	Deze motie is voorgesteld door de leden Bikker, Flach en Eerdmans.	voorzitter	None	0.01
3093	Ik weet dat minister Keijzer enorm houdt van breien.	Bikker	ChristenUnie	0.19
3094	Ik wil wel duidelijk maken dat ik het hier heb over het trage voetbal en niet over het voortreffelijke breien van een prachtige trui.	Bikker	ChristenUnie	0.01
3095	Niet breien, maar doorvoetballen, zou ik tegen het kabinet willen zeggen, want dat is heel hard nodig als het gaat om het punt van migratie.	Bikker	ChristenUnie	0.01
3097	De volgende spreker is de heer Eerdmans van de fractie van JA21, maar die zie ik niet.	voorzitter	None	0.02
3098	Dan geef ik graag het woord aan de laatste spreker van de zijde van de Kamer en dat is mevrouw Becker van de VVD.	voorzitter	None	0.02
3100	We bespraken inderdaad in een ontzettend goed en prettig debat het feit dat Nederland als we niets doen in 2050 mogelijk 23 miljoen inwoners heeft, volledig door migratie.	Becker	VVD	99.98
3101	Dan is het de vraag hoe iedereen moet wonen en verzorgd kan worden en hoe onze buurten er dan uitzien.	Becker	VVD	0.01
3102	Het risico van nog meer segregatie en polarisatie is groot en de politiek moet dus iets doen.	Becker	VVD	0.01
3103	Veel partijen, eigenlijk nagenoeg allemaal, hebben zich uitgesproken voor het omarmen van het rapport van de staatscommissie en ook voor de bandbreedtes.	Becker	VVD	0.01
3104	Helaas gaven de ministers aan dat niet op die manier te willen gaan doen.	Becker	VVD	0.02
3105	Ze willen eigenlijk niet verder gaan dan een jaarlijks inzicht in de demografische ontwikkeling en dat zouden wij zeer teleurstellend vinden.	Becker	VVD	0.05
3106	Daarom is het goed dat we vandaag moties kunnen indienen, eigenlijk in lijn met de eerdere motie van de heer Bontenbal.	Becker	VVD	0.02
3109	De eerste gaat over ditzelfde onderwerp, maar dan in het verband van de Europese Unie.	Becker	VVD	0.01
3110	Deze motie is voorgesteld door de leden Becker en Bontenbal.	voorzitter	None	0.01
3113	Deze motie is voorgesteld door de leden Becker en Dijk.	voorzitter	None	0.01
3120	Ik beperk dat tot de eerste indiener van elke motie steeds.	voorzitter	None	2.0
3121	Ik hoop dat ook de bewindspersonen heel kort en puntig door de moties heen kunnen gaan.	voorzitter	None	0.01
3122	U weet dat u daar als het "oordeel Kamer" is verder niets aan hoeft toe te voegen.	voorzitter	None	0.01
3124	De vergadering wordt van 20.22 uur tot 20.54 uur geschorst.	voorzitter	None	0.01
3125	De bewindspersonen hebben om nog wat extra tijd verzocht: vijf à tien minuten.	voorzitter	None	0.01
3127	De vergadering wordt van 20.54 uur tot 21.06 uur geschorst.	voorzitter	None	0.01
3131	Nogmaals, ik sta alleen interrupties toe door de eerste indiener per motie, en dan doe ik het in tweeën.	voorzitter	None	0.01
3132	Gister deed de minister van Sociale Zaken het heerlijk kort en puntig.	voorzitter	None	5.38
3133	Ik weet zeker dat hij dat vandaag ook kan. Het woord is aan hem.	voorzitter	None	1.55
3136	Ik denk ook dat we kunnen zeggen dat het een belangrijke mijlpaal is dat deze Kamer en dit kabinet samen tot de conclusie zijn gekomen dat wij een actief beleid nodig hebben op het gebied van de demografische ontwikkeling en migratie.	Van Hijum	None	0.04
3137	Jarenlang is dat beleid niet gevoerd, zoals een aantal van u ook heeft gezegd.	Van Hijum	None	0.04
3138	Dat beleid hebben we nodig vanuit de onderkenning dat demografie en migratie van invloed zijn op de voorzieningen, de woningbouw en de sociale samenhang, dat demografie niet iets is wat ons overkomt, maar iets waarop wij moeten willen sturen op basis van een scenario van gematigde groei.	Van Hijum	None	0.01
3139	Dat is breed in de Kamer aangegeven als basis waarop we willen gaan sturen.	Van Hijum	None	0.02
3140	Het debat daarover met uw Kamer willen we op een geordende en inhoudelijk goede manier vormgeven en structureren.	Van Hijum	None	0.01
3141	Ik heb u al toegezegd dat wij voor de zomer met de uitwerking daarvan komen.	Van Hijum	None	0.02
3142	Dat wil zeggen dat we dit stelsel zullen moeten borgen op basis van onderzoek, op basis van periodieke rapportages, een soort stand van de uitvoering.	Van Hijum	None	0.01
3143	Maar we zullen ook één keer in de vier jaar komen met een Staat van Uitvoering.	Van Hijum	None	0.02
3144	Dan zullen we ons weer gaan bezinnen op wat nou de meest actuele prognoses zijn, of een verregaande bijsturing en bijstelling van die prognoses nodig is en wat dit betekent voor het voorzieningenniveau en de ambities die we op dit terrein moeten kiezen.	Van Hijum	None	0.01
3145	Ik denk dat we daarmee een basis leggen voor een actiever beleid op het gebied van demografie en migratie.	Van Hijum	None	0.01
3147	Ik zeg op voorhand dat een groot aantal moties enige overlap vertoont.	Van Hijum	None	0.01
3148	Volgens mij wordt met name de motie van de heer Timmermans vrij breed gesteund.	Van Hijum	None	0.01
3149	Ik zal daar af en toe naar verwijzen, omdat daarin een aantal punten zitten in relatie tot de toezeggingen die ik net deed.	Van Hijum	None	0.01
3150	Het nadeel als je geen moties indient, is dat je geen vragen over je moties mag stellen.	Bontenbal	CDA	0.25
3152	Volgens mij behoort tot de kern van het debat of de adviezen worden opgevolgd.	Bontenbal	CDA	0.01
3153	Wat de minister nu zegt, is "we gaan het monitoren", "het komt steeds terug" enzovoorts.	Bontenbal	CDA	43.07
3154	Maar het gaat de Kamer er ook om welke instrumenten je vervolgens inzet, en dat hoor ik niet.	Bontenbal	CDA	10.67
3155	De commissie zegt duidelijk: ga met die bandbreedtes werken.	Bontenbal	CDA	0.02
3157	Ik wil gewoon een duidelijk antwoord: gaat het kabinet invulling geven aan die aanbeveling, en dus sturen op bandbreedtes voor de verschillende typen migratie, want dat is wat de commissie zegt.	Bontenbal	CDA	0.01
3160	Het luistert dan nauw wat je onder die bandbreedtes verstaat.	Van Hijum	None	0.01
3161	Kijk, als je stuurt op een scenario van gematigde groei, dan weet je — dan gaat het om 19 à 20 miljoen inwoners — dat daarbij een bandbreedte hoort in de volle omvang van 40.000 tot 60.000.	Van Hijum	None	0.02
3162	Op het moment dat je jaarlijks in beeld brengt hoe de migratie zich ontwikkelt, boven of onder dat getal, dan weet je ook of je nog steeds goed zit in relatie tot het gewenste scenario.	Van Hijum	None	0.02
3164	U kunt dus volgen: hoe gaat het met arbeidsmigratie, hoe gaat het asiel, hoe gaat het met studiemigratie?	Van Hijum	None	0.08
3165	Ook om keuzes te kunnen maken en debatten te kunnen voeren over wat je moet doen om binnen die bandbreedtes te blijven.	Van Hijum	None	0.01
3166	Want in het ene jaar kan arbeidsmigratie de boosdoener zijn, om het zo even te zeggen, en in het andere jaar kan het asiel zijn.	Van Hijum	None	0.23
3167	Het gaat er natuurlijk wel om dat je in totaliteit blijft binnen dat scenario van gematigde groei.	Van Hijum	None	0.01
3170	Op basis daarvan kun je dus elk jaar een nuttigere discussie voeren over hoe het gaat en kun je een discussie voeren over de bijstelling van beleid en maatregelen.	Van Hijum	None	0.02
3171	De totale bandbreedte klopt, maar die is een resultante van verschillende bandbreedtes plus het migratiesaldo.	Bontenbal	CDA	0.02
3173	De commissie zegt dus: je moet ook subbandbreedtes maken.	Bontenbal	CDA	0.02
3175	U zegt in uw beantwoording al: als de ene iets meer is dan de andere, dan vullen ze elkaar aan.	Bontenbal	CDA	0.02
3177	Blijkbaar heeft de minister dan al bedacht dat die elkaar mogen aanvullen.	Bontenbal	CDA	0.02
3178	Maar dat is nou juist wat ik in mijn motie vraag; doe een voorstel voor hoe dat dan kan werken.	Bontenbal	CDA	13.97
3179	Gaan we met gemiddeldes over vijf jaar werken, omdat er altijd fluctuatie in zal zitten?	Bontenbal	CDA	0.01
3180	Als het aantal arbeidsmigranten afneemt, betekent dat dan inderdaad meer asielmigratie of niet?	Bontenbal	CDA	0.01
3181	Dat is precies wat de commissie zegt: werk daaraan voor de verschillende typen migratie.	Bontenbal	CDA	0.02
3182	Ik hoor niet dat het kabinet dat stukje van het advies overneemt.	Bontenbal	CDA	0.18
3183	Ik zou willen dat dat wel overgenomen wordt en ik weet dat de Kamer dat wil.	Bontenbal	CDA	0.01
3184	Nogmaals, wij willen echt recht doen aan het advies van deze commissie.	Van Hijum	None	0.01
3185	Dat is dat je gaat sturen op die migratie en daarbij ook zinvol discussie kunt voeren over wat dat betekent voor arbeidsmigratie, asiel en studiemigratie.	Van Hijum	None	0.02
3186	Het is wel zo dat wij denken dat het vaststellen van bandbreedtes per substroom migratie voor de verschillende typen meer of minder zinvol is.	Van Hijum	None	0.08
3188	Voor arbeidsmigratie ga ik wel degelijk kijken wat het nut van die bandbreedte is.	Van Hijum	None	0.01
3189	Dat zeg ik nogmaals, ook een beetje vooruitlopend op de motie van mevrouw Bikker, die al is aangenomen.	Van Hijum	None	0.02
3190	Daarvan heb ik toegezegd in de Kamer dat ik daarnaar ga kijken.	Van Hijum	None	0.01
3192	Wat mij betreft kunnen we ook afspreken dat we in de uitwerking van het monitoringsinstrument die ik u voor de zomer toezeg, ook nog specifiek verder zullen ingaan op dit vraagstuk.	Van Hijum	None	20.23
3194	U wilt inzicht in die totale stromen, maar u wilt ook een gevoel krijgen bij waar je op basis van dat inzicht nu maatregelen kunt treffen.	Van Hijum	None	0.01
3195	Maar of een bandbreedte per substroom daarin het behulpzaamste instrument is, daarover zouden we de discussie graag verder met uw Kamer voeren.	Van Hijum	None	0.01
3196	Nogmaals, ik denk dat we het over de totale bandbreedte eens zijn, want je wilt op die gematigde groei sturen.	Van Hijum	None	0.01
3197	Maar daarbinnen moet je kijken hoe die migratie zich ontwikkelt, wat daar de oorzaak van is en wat nuttige maatregelen zijn die je kunt treffen.	Van Hijum	None	0.01
3198	We zijn als Kamer natuurlijk niet over één nacht ijs gegaan — gelukkig maar — met hoe we dit rapport hebben besproken.	Becker	VVD	0.04
3199	We hebben technische briefings gehad, we hebben gesprekken gehad, ook met de heer Van Zwol, en er zijn drie rondetafelgesprekken geweest waarin ook diep is ingegaan op die vraag van de subbandbreedtes.	Becker	VVD	0.01
3200	De commissie zegt juist: ieder type migratie draagt in dit land op een andere manier bij aan de samenleving.	Becker	VVD	0.06
3201	Het ene type migratie zal meer bijdragen aan de economie dan het andere type migratie.	Becker	VVD	0.01
3202	Het ene type migratie is misschien stuurbaarder en het ene type migrant heb je misschien meer nodig dan het andere.	Becker	VVD	0.01
3203	Juist daarom zegt de commissie dat een totaal richtgetal, of één bandbreedte, onvoldoende is.	Becker	VVD	0.03
3204	Zij zegt: het is een politieke keuze waar een kabinet zich over zou moeten willen buigen om voor ál die vormen van migratie een bandbreedte aan te geven; dan is één richtgetal te specifiek, maar werk nou met een bandbreedte.	Becker	VVD	0.02
3206	Op een gegeven moment, als we er zo veel gesprekken over hebben gehad, er zo veel moties liggen en ook hier weer blijkt dat de Kamer er behoefte aan heeft, zou ik de minister willen vragen of hij daar dan toch eens op zou willen reflecteren.	Becker	VVD	0.01
3207	Begrijpt hij dat de Kamer het te mager vindt als we jaarlijks een inzicht krijgen in hoe migratiestromen zich ontwikkelen?	Becker	VVD	0.01
3208	Begrijpt hij dat dat niet het omarmen van het advies is?	Becker	VVD	0.01
3210	Dat rechtvaardigt namelijk ook een inhoudelijke discussie over de vraag of dat voor de ene migratiesoort nuttiger is dan voor de andere.	Van Hijum	None	0.01
3211	Voor asiel geldt nu eenmaal dat je daar minder grip op hebt, omdat de situatie in landen zomaar aanleiding kan geven tot een forse instroom van het aantal asielmigranten.	Van Hijum	None	4.86
3212	Ik verwijs even naar de situatie in Oekraïne of de situatie in Syrië, die er op een gegeven moment toe geleid hebben dat wij hier grote aantallen asielmigranten te verwerken kregen.	Van Hijum	None	0.07
3213	Dan kun je zeggen: ja, oké, dat valt buiten of binnen de bandbreedte.	Van Hijum	None	0.03
3214	Maar de vraag is of je dat een sturingsmogelijkheid oplevert.	Van Hijum	None	0.01
3216	Dat is eigenlijk ook wat de commissie zelf zegt, namelijk dat het voor het ene type nuttiger zal zijn dan voor het andere.	Van Hijum	None	48.64
3217	Voor arbeidsmigratie ben ik graag bereid die discussie met u te voeren.	Van Hijum	None	0.01
3218	Ik kom er straks weer op terug bij een andere motie, maar ik denk ook dat als we echt een discussie met elkaar gaan voeren over hoe de economie van de toekomst eruitziet ...	Van Hijum	None	0.05
3219	In welke sectoren denk je wel of niet arbeidsmigranten nodig te hebben op de langere termijn?	Van Hijum	None	0.01
3220	Kun je die behoefte misschien ook nog kwantificeren, waardoor je toch een soort richtgetal krijgt waar je ook samen met het bedrijfsleven iets mee zou kunnen doen?	Van Hijum	None	0.01
3221	Nou, misschien dat zo'n bandbreedte dan ook een sturende werking zou kunnen hebben.	Van Hijum	None	0.01
3222	Ik denk wel dat het antwoord op de vraag of die een sturende werking kan hebben, bepalend is voor het antwoord op de vraag of je er wel of niet iets mee zou doen.	Van Hijum	None	0.01
3223	Nogmaals, het gaat niet over de totale bandbreedte, want wij vinden allemaal dat je grip zult moeten krijgen op migratie om op dat gematigde groeiscenario uit te komen.	Van Hijum	None	0.08
3224	Daarbinnen moet je de goede discussie met elkaar kunnen voeren.	Van Hijum	None	0.01
3225	Ja, maar met alle respect: de commissie heeft gezegd dat het lastig zal zijn en dat alle zeilen bijgezet zullen moeten worden om te sturen op bijvoorbeeld asielmigratie.	Becker	VVD	1.51
3226	Maar ze zei ook dat dit noodzakelijk is om überhaupt in de richting van die gematigde groei te komen, dat het te weinig is om dit alleen bij één type migratie te doen en dat je om die reden verschillende bandbreedtes nodig hebt.	Becker	VVD	0.04
3227	Ik vind het dus ingewikkeld als de minister zegt: "Ik volg nu eigenlijk het rapport op, want ook de commissie zegt dat het ingewikkeld zal zijn om te sturen op asielmigratie."	Becker	VVD	0.06
3228	Erkent de minister dat de commissie wel degelijk aanbeveelt met een bandbreedte te komen op het terrein van asiel?	Becker	VVD	0.01
3229	Waarom kan het kabinet niet in ieder geval proberen om dit uit te werken, zodat we daarover een concrete discussie kunnen hebben?	Becker	VVD	0.01
3230	Volgens mij heb ik geprobeerd aan te geven hoe we met die aanbeveling om willen gaan.	Van Hijum	None	0.01
3231	Nogmaals, binnen de totale bandbreedte willen we graag de discussie met de Kamer vervolgen.	Van Hijum	None	0.01
3232	We komen met de uitwerking van het monitoringsinstrument.	Van Hijum	None	0.01
3235	Wij denken dat we op die manier echt recht doen aan de adviezen van de commissie en dat we u en onszelf de mogelijkheden geven om daar echt op te gaan sturen en ervoor te zorgen dat de ontwikkelingen ons niet overkomen.	Van Hijum	None	0.01
3237	Een bandbreedte is uiteindelijk een sturingsinstrument.	Van Hijum	None	0.03
3238	Nut en noodzaak daarvan voor de arbeidsmigratie gaan we zeker uitwerken.	Van Hijum	None	0.01
3239	Voor asiel zien we die meerwaarde op dit moment nog niet.	Van Hijum	None	0.02
3240	Maar nogmaals, in het kader van het bredere monitoringsinstrument zullen we deze discussie graag met u vervolgen.	Van Hijum	None	0.01
3242	Aan de ene kant heb je namelijk wel een bandbreedte voor de totale migratie.	Omtzigt	NSC	9.29
3243	Je hebt ook een bandbreedte voor de arbeidsmigratie en straks gaan we nog praten over een bandbreedte voor de studiemigratie.	Omtzigt	NSC	0.02
3244	Maar als je een bandbreedte hebt voor de totale migratie, voor de arbeidsmigratie en voor de studiemigratie, dan heb je impliciet toch echt wel een bandbreedte voor de asielmigratie.	Omtzigt	NSC	0.03
3246	Waarom heb je dan niet gewoon drie verschillende bandbreedtes?	Omtzigt	NSC	0.01
3249	Ik denk dat de heer Omtzigt daar wel een punt heeft.	Van Hijum	None	0.01
3250	Kijk, impliciet … Maar is de optelsom … Laat ik het zo zeggen: als je de getallen op de ene migratiesoort kent, dan weet je ook wat de ruimte is op de andere migratiesoorten.	Van Hijum	None	0.02
3251	Het is altijd het totaalplaatje dat je in beeld moet krijgen.	Van Hijum	None	0.01
3253	Die bandbreedtes moeten voor ons als sturingsinstrument een meerwaarde hebben.	Van Hijum	None	0.01
3254	Waarom zou je die bijvoorbeeld kunnen gebruiken bij arbeidsmigratie?	Van Hijum	None	0.01
3255	Omdat je dan een discussie met sectoren zou kunnen hebben: we zitten dit jaar wel heel erg ver boven een bepaalde bandbreedte; waar komt dat door en zou dat tot een bijsturing moeten leiden?	Van Hijum	None	0.01
3256	Voor asiel zien we de ruimte om tot een bijsturing te komen op de instroom niet direct.	Van Hijum	None	0.01
3258	Je kunt niet in één keer een einde maken aan een crisis in een ander deel van de wereld.	Van Hijum	None	0.01
3259	Wat wél kan, is dat je in de Europese Unie een bredere discussie aangaat: de instroom is nu wel heel hoog; wordt ons land niet overvraagd?	Van Hijum	None	1.55
3260	In die zin biedt het inzicht in de totale stroom van migranten wel zicht op de mate waarin het land overbelast raakt.	Van Hijum	None	2.12
3263	Ik probeerde heel goed te luisteren naar wat de minister zegt.	Becker	VVD	0.01
3264	Zegt hij nou eigenlijk dat het kabinet zegt dat er niet te sturen is op de instroom van asiel en dat om die reden geen bandbreedte ontwikkeld kan worden?	Becker	VVD	0.11
3265	In het hoofdlijnenakkoord hebben we toch met elkaar afgesproken dat we de asielinstroom gaan terugdringen?	Becker	VVD	0.03
3266	Dat is toch de belangrijkste opgave van minister Faber?	Becker	VVD	0.01
3267	We hebben toch allerlei wetgeving in voorbereiding om die instroom terug te dringen?	Becker	VVD	0.06
3268	Dus we hebben met elkaar de ambitie om dat te doen.	Becker	VVD	0.01
3269	Zou het dan niet ontzettend goed zijn om daar ook een bandbreedte voor te benoemen?	Becker	VVD	0.01
3270	De ambitie is om een zo klein mogelijk aantal asielzoekers te krijgen.	Van Hijum	None	0.01
3271	Daar zal de minister zo dadelijk zelf ook op ingaan.	Van Hijum	None	0.01
3272	Alleen, zeker op dit moment kun je niet zeggen dat het heel makkelijk is om daarbij op die bandbreedte te sturen.	Van Hijum	None	0.01
3273	Met de wetten, met de instroombeperking, kunnen wij daadwerkelijk invloed uitoefenen op die stroom.	Van Hijum	None	0.01
3274	Maar de bandbreedte als instrument heeft daar natuurlijk niet heel veel in te betekenen; dan gaat het concreet om de maatregelen die je treft.	Van Hijum	None	0.01
3276	Op het moment dat de asielinstroom in een bepaald jaar heel erg hoog blijft en het totale saldo te veel belast, kun je die discussie over maatregelen gaan voeren.	Van Hijum	None	0.02
3277	Ik zou het heel mooi vinden als er weinig asielzoekers zouden zijn en als er weinig oorlogen zouden zijn.	Bikker	ChristenUnie	0.01
3278	Dat zou fantastisch zijn, en wat hopen we dat ook allemaal!	Bikker	ChristenUnie	0.01
3279	Tegelijkertijd, als er aan de grenzen van Europa nare dingen gebeuren, dan heeft dat repercussies.	Bikker	ChristenUnie	0.01
3280	Dat hebben we gezien met de grote instroom van Oekraïense vluchtelingen.	Bikker	ChristenUnie	99.99
3281	Dus ik snap heel goed dat deze minister zegt dat het niet allemaal zo maakbaar is als we zouden willen in de ideale samenleving.	Bikker	ChristenUnie	0.01
3282	Dat zegt ook het rapport-Van Zwol, en dat zegt ook de staatscommissie heel duidelijk.	Bikker	ChristenUnie	0.04
3283	Maar de vraag die daar dan achter schuilgaat, is denk ik deze.	Bikker	ChristenUnie	0.01
3284	Op het moment dat er een oorlog is aan de randen van het continent — en laten we hopen dat het niet zo is — dan is de vraag vooral: hoe doe je aan de ene kant wel recht aan vluchtelingen die weg moeten vanwege hun leven?	Bikker	ChristenUnie	0.01
3285	Of bijvoorbeeld Aramese christenen die in Syrië in hele moeilijke omstandigheden zitten, hoe doe je daar recht aan?	Bikker	ChristenUnie	0.01
3286	En aan de andere kant: hoe zorg je dan dat niet de discussie vertroebelt rondom arbeidsmigratie, rondom studiemigratie, waarvan we gewoon met elkaar hebben gezegd dat je daar heel gericht de bandbreedtes voor kunt afspreken.	Bikker	ChristenUnie	0.03
3287	Dat is voor een veel groter stuk maakbaar, omdat je de keuzes kan maken voor wat voor economie je wilt, voor hoe je het onderwijs naar de toekomst toe vormgeeft.	Bikker	ChristenUnie	42.6
3288	Dus ik hoop van harte dat de minister zich niet laat gijzelen doordat we het alleen maar hebben over een totaalsom, maar dat hij vooral aan de slag gaat met zoals juist het rapport-Van Zwol het zo duidelijk neerzet: "Op deze punten is duidelijk te sturen, en op deze punten niet".	Bikker	ChristenUnie	8.38
3289	En het zal natuurlijk een gesprek vragen; partijen verschillen van mening.	Bikker	ChristenUnie	0.01
3290	Maar asielmigratie is in die zin echt een andere dan de andere vormen van migratie.	Bikker	ChristenUnie	0.02
3292	Ik beschouw dat dan een beetje als een bevestiging van de lijn die ik net toelichtte, waarbij het niet zo is dat we zeggen dat er helemaal niet valt te sturen op asielmigratie.	Van Hijum	None	0.21
3293	Dat is niet aan de orde; we nemen juist strenge maatregelen om die asielmigratie in te dammen.	Van Hijum	None	0.19
3294	Maar het gaat even om de vraag wat de bandbreedte daaraan toevoegt en of je op basis daarvan kunt sturen.	Van Hijum	None	0.03
3296	Op het punt van arbeidsmigratie verwijs ik nogmaals naar de motie die mevrouw Bikker ook zelf heeft ingediend.	Van Hijum	None	0.01
3298	En ja, daarbij gaan we echt aan de slag met de vraag of je dat ook daadwerkelijk als sturingsinstrument in het beheersen van die arbeidsmigratie kunt gebruiken in de richting van het bedrijfsleven of in het gesprek met het bedrijfsleven.	Van Hijum	None	0.01
3299	Daar ben ik blij mee, en daar komen we dan ook over te spreken.	Bikker	ChristenUnie	0.04
3301	Heb ik hem daarin goed begrepen, dat we dat dan ook terug gaan krijgen?	Bikker	ChristenUnie	0.01
3302	Nou ja, inderdaad: hoe we met het geheel en de delen omgaan.	Van Hijum	None	0.01
3306	Nou, dit betekent wel dat ik korter door de moties kan. Want deze hele discussie is de reden waarom wij de eerste motie, die op stuk nr.	Van Hijum	None	0.05
3309	97, van de heer Flach over gezinsbeleid, kan ik oordeel Kamer geven.	Van Hijum	None	0.02
3312	Ik had me ingehouden om mijn interruptie te bewaren voor nu.	Flach	SGP	0.01
3313	Ik heb toch wel met verbazing geluisterd naar het eerste deel.	Flach	SGP	9.19
3314	Het antwoord van de minister zou denk ik gepast hebben in 1979, in de tijd dat onze toenmalige vorstin zei dat Nederland vol was met 10 miljoen inwoners.	Flach	SGP	0.06
3315	Toen hadden we de tijd om te monitoren, te kijken en te discussiëren met elkaar.	Flach	SGP	0.02
3316	Inmiddels hebben we 18 miljoen inwoners en moet er gewoon geregeerd worden.	Flach	SGP	0.01
3317	En dat is wat we met deze motie vragen aan de regering.	Flach	SGP	0.03
3318	We hebben geen behoefte aan iets wat het CBS nu al doet, namelijk dingen monitoren.	Flach	SGP	0.56
3319	We hebben er behoefte aan dat de regering gaat sturen.	Flach	SGP	0.01
3320	Daar heb je richtgetallen voor nodig en daar heb je ook een wet voor nodig, waardoor er maatregelen in werking treden op het moment dat je die richtgetallen overschrijdt.	Flach	SGP	0.99
3321	En als de discussie hiervoor de appreciatie was van de motie, dan vind ik dat echt absoluut teleurstellend, en dan zeg ik tegen de minister: regeer ook in dezen!	Flach	SGP	0.01
3322	Dat vind ik jammer, want ik heb beoogd echt inhoudelijk aan te geven dat het ons juist gaat om dat richtgetal per soort als sturingsinstrument.	Van Hijum	None	0.03
3323	Ik heb niet beoogd om onder stoelen of banken te steken dat wij inzicht willen bieden in de omvang in relatie tot de totale problematiek.	Van Hijum	None	0.02
3324	Wat je uiteindelijk nodig hebt om die instroom te beheersen, zijn maatregelen.	Van Hijum	None	0.01
3325	Dat is niet een richtgetal; dat zijn maatregelen die daadwerkelijk werken.	Van Hijum	None	0.02
3327	Dat zijn de maatregelen die we op arbeidsmigratie treffen om daadwerkelijk ervoor te zorgen dat het aantal kleiner wordt of dat het in elk geval gerichter en selectiever wordt.	Van Hijum	None	33.94
3328	Die discussie willen we met u voeren, zodat je het totale saldo in elk geval niet overschrijdt.	Van Hijum	None	0.1
3332	Ik heb een jaar gewerkt aan de voorbereiding van dit debat en dat komt samen in deze motie, dus ik wil hier toch wel even bij stilstaan.	Flach	SGP	0.01
3334	Richtgetallen zijn nodig om te sturen, maar zijn een middel.	Flach	SGP	26.49
3335	Vervolgens is het tweede dictum: verzoekt de regering met een wet te komen waarin wordt voorgesteld dat er gerichte beleidsmaatregelen … Er wordt ook nog gekeken naar een inclusief proces van besluitvorming.	Flach	SGP	0.01
3336	Ik zie werkelijk niet in waarom de minister dit zo makkelijk ontraadt.	Flach	SGP	0.01
3337	Ik heb echt geprobeerd zorgvuldig toe te lichten waarom we op dit moment niet de toegevoegde waarde zien van puur dat element van het sturende richtgetal per soort als middel.	Van Hijum	None	0.14
3339	Je moet inzicht bieden in hoe binnen dat totale migratiesaldo de verschillende soorten zich tot elkaar verhouden.	Van Hijum	None	0.01
3340	Vervolgens moet je ook de maatregelen eraan koppelen om die grip op die migratie te krijgen.	Van Hijum	None	0.01
3344	Maar wat de minister zegt, is iets wat het CPB al doet.	Flach	SGP	0.03
3345	Ik denk niet dat iemand in de Kamer per se zit te wachten op inzicht in de migratiestromen.	Flach	SGP	0.01
3346	We zitten te wachten op het met elkaar definiëren van getallen: dit vinden we acceptabel.	Flach	SGP	0.01
3347	Daar heeft de commissie zelfs een moedige voorzet voor gegeven.	Flach	SGP	0.01
3348	We vragen de regering om dat te differentiëren naar de verschillende migratieklassen en om met beleidsmaatregelen te komen.	Flach	SGP	0.01
3351	Dan doen we eigenlijk niks met die aanbevelingen, want dan differentiëren we niet naar migratieklasse en dan koppelen we er geen maatregelen aan.	Flach	SGP	0.4
3354	Nee, dat deel ik dan weer niet met de heer Flach, want door inzicht te geven in wat de omvang is van die verschillende migratiestromen, weet je waar je aangrijpingspunt ligt om maatregelen te treffen en waar het grootste probleem zit, om maar iets te noemen.	Van Hijum	None	0.06
3355	Dat is de basis voor het jaarlijkse debat met uw Kamer dat wij willen organiseren.	Van Hijum	None	0.02
3362	Die gaat over voorstellen voor een positief gezinsbeleid.	Van Hijum	None	0.01
3364	98 van de heer Ergin gaat eigenlijk de andere kant op.	Van Hijum	None	0.35
3365	Die moet ik dus ontraden, want die zegt: je kunt eigenlijk helemaal niet sturen op cijfers.	Van Hijum	None	0.02
3366	Maar ik heb aangegeven dat wij die kwantitatieve aanpak wel wenselijk vinden.	Van Hijum	None	0.02
3368	99 met het verzoek om discriminatie in alle vormen steviger aan te pakken, acht ik overbodig, want dit is gewoon een afspraak uit het regeerprogramma.	Van Hijum	None	0.03
3371	98 vraag ik niet aan de regering om helemaal niets te doen, om helemaal niet te sturen.	Ergin	DENK	0.02
3372	Sterker nog, volgens mij heeft de regering aangegeven met bandbreedtes et cetera te willen werken.	Ergin	DENK	0.03
3373	Eigenlijk is het verzoek hier om in z'n totaliteit niet te sturen op de hoeveelheid mensen met een migratieachtergrond in heel Nederland, dus ook voor wat betreft mensen die inmiddels al in het land zijn en dus niet per se via arbeids-, asiel- of studiemigratie naar Nederland komen.	Ergin	DENK	0.06
3374	Er staat dus volgens mij iets anders in deze motie dan hoe de regering het heeft opgevat.	Ergin	DENK	0.03
3375	Oké, maar dan zou ik willen zeggen dat ik 'm overbodig vind, want dat is echt op geen enkele manier het voornemen van deze regering.	Van Hijum	None	0.01
3376	Tegelijkertijd zijn er wel ontwikkelingen in het land, in de politiek, ook door uitspraken van coalitiepartijen die daar wel op aansturen.	Ergin	DENK	13.6
3377	Ik heb net ook een motie ingediend over het idee dat er naar een bepaalde groep mensen onderzoek verricht zou moeten worden.	Ergin	DENK	0.01
3378	Dan vraag ik mij af waarom de regering die bestempelt als overbodig.	Ergin	DENK	0.01
3379	De regering kan toch zeggen: dat is inderdaad goed, dat is nooit onze ambitie, dat is nooit onze intentie, en daarom geven wij deze motie oordeel Kamer?	Ergin	DENK	0.01
3380	Dat zien wij hier de hele dag gebeuren en opeens zegt de regering dat de motie overbodig is.	Ergin	DENK	0.14
3381	Ik ga ook niet aangeven dat we ook maar in deze richting denken.	Van Hijum	None	0.01
3384	Er is geen enkele aanleiding om te veronderstellen dat de regering een dergelijk onderzoek gaat voorstellen.	Van Hijum	None	0.01
3385	Begrijp ik dat de minister zijn oordeel "ontraden" heeft omgezet in "overbodig"?	voorzitter	None	0.09
3395	Die acht ik overbodig, omdat ook het aanpakken van discriminatie letterlijk in het regeerprogramma staat als belangrijke prioriteit, zoals ik heb aangegeven.	Van Hijum	None	0.03
3397	100 moet ik ontraden, omdat wij in een reactie op die motie van mevrouw Becker al hebben aangegeven op welke wijze wij deze motie interpreteren, hebben geïnterpreteerd en uitvoeren.	Van Hijum	None	0.02
3398	Daarmee willen wij ook aansluiten bij het onderzoekstraject Samenleven in Meervoud, dat het SCP al van plan was te gaan doorlopen.	Van Hijum	None	0.01
3402	Ik denk dat het belangrijk is om hier even bij stil te staan.	Van Hijum	None	0.01
3403	Wij begrijpen de intentie van deze motie namelijk heel goed en we zoeken ook een gemeenschappelijke landingsgrond met deze Kamer om dit belangrijke thema vandaag op een goede manier af te ronden.	Van Hijum	None	0.01
3404	Laat ik even een paar kanttekeningen bij de tekst van de motie plaatsen.	Van Hijum	None	0.01
3405	Er wordt gevraagd om het rapport "integraal" over te nemen.	Van Hijum	None	0.01
3406	Dat is in dit geval lastig, want het is een dik rapport, maar eigenlijk zonder hele specifieke aanbevelingen waar je wel of niet opvolging aan kunt geven.	Van Hijum	None	35.24
3407	Het staat namelijk vol met opmerkingen, waarnemingen en soms opvattingen, waarvan het de vraag is wat je precies overneemt.	Van Hijum	None	0.01
3409	Ik heb gisteren ook het debat mogen voeren over de parlementaire enquête Fraudebeleid en Dienstverlening.	Van Hijum	None	0.01
3410	Het luistert nauw, ook in de dialoog tussen Kamer en kabinet: wat neem je dan precies over en hoe ga je ermee verder?	Van Hijum	None	26.02
3411	Wij zijn het er volstrekt over eens dat wij het belangrijkste beleidsdoel, namelijk de keuze voor gematigde bevolkingsgroei, zoals in uw dictum staat, hier met elkaar omarmen.	Van Hijum	None	0.08
3412	Als ik de motie zo mag lezen dat dat het vertrekpunt is voor het vervolg van het traject dat we met de Kamer gaan doorlopen en dat we niet zozeer sturen op de bandbreedtes, maar op de gematigde bevolkingsgroei, dan kan ik 'm oordeel Kamer geven.	Van Hijum	None	0.01
3413	Daarbij wil ik tot slot nog aantekenen dat de heer Timmermans vraagt om in het eerste kwartaal van 2025 de Kamer te informeren.	Van Hijum	None	0.01
3414	Ik zou iets meer clementie willen vragen om daar "het eerste halfjaar van 2025" van te maken.	Van Hijum	None	0.01
3415	Dan is het ook in lijn met de toezegging die we hebben gedaan om u over de hele monitoringsystematiek en het vervolg daarvan te informeren in de eerste helft van dit jaar.	Van Hijum	None	0.01
3416	Op dat laatste punt zal ik mij moeten verstaan met mijn mede-indieners, maar ik sluit niet uit dat wij voor de stemming dinsdag op dit laatste punt, ten aanzien van de tijd die ermee gemoeid is, het kabinet tegemoet kunnen komen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.03
3417	Ik wil wel aangeven dat als het kabinet zelf zegt "we omarmen het rapport", ik dat zo interpreteer dat we zeggen dat we het rapport ook in zijn geheel, integraal, graag uitgevoerd willen zien.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
3418	Ik zou het toch jammer vinden als we het op dat punt niet eens waren, maar ik vind het prima als de minister de motie oordeel Kamer geeft, want dat vind ik in lijn met het interruptiedebatje dat de minister met verschillende collega's heeft gevoerd over de bandbreedtes.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
3420	De indieners bedoelen het ook zo: je moet het wel in onderlinge samenhang zien en niet alleen maar afzonderlijk.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.1
3421	Ik denk dat we kunnen concluderen dat de Kamer en het kabinet het op dit punt eens zijn, omdat u het oordeel aan de Kamer laat.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.21
3423	Maar kunt u voor het tweede deel, over de tijd, dus niet het eerste kwartaal maar het eerste halfjaar, niet even kijken of er geknikt wordt door uw mede-indieners?	voorzitter	None	0.01
3424	Als de mede-indieners daarmee kunnen leven, vind ik het goed.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
3429	Maar op de andere punten weet ik niet helemaal zeker of ik de heer Timmermans goed heb verstaan.	Van Hijum	None	0.01
3431	Ik vind het echt problematisch dat er wat dat betreft niet meer scherpte is in de aanbevelingen, wat het navolgbaar zou maken wat de regering doet, zodat de Kamer weet of dat aan haar verwachtingen voldoet.	Van Hijum	None	0.02
3432	Ik wil voorkomen dat we hier in een spraakverwarring terechtkomen.	Van Hijum	None	0.01
3434	Ik begrijp de opmerking van de minister, ook in het licht van de discussie die gisteren met de Kamer is gevoerd.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	25.19
3436	Met "integraal" bedoelen we, als ik tenminste namens de collega's mag spreken, dat we het omarmen en dat we zeggen: het hele rapport heeft, in zijn integraliteit, waarde voor ons.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
3437	Als we concreet worden, hebben we het juist over de bandbreedtes.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
3438	Daar heeft u met de Kamer net een discussie over gevoerd.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
3440	Onze intentie was om het kabinet te stimuleren om in die richting verder te gaan.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	1.9
3441	Dat was ook de aard van het debat dat we hebben gevoerd.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	5.29
3442	Als ik het goed begrijp, is er als het over bandbreedtes gaat, ruimte voor discussie met de Kamer om over de substromen verder te spreken, zonder dat we op voorhand zeggen dat we de bandbreedtes bij alle drie de stromen omarmen.	Van Hijum	None	0.02
3443	Want nogmaals, ik hecht er toch aan om het gesprek daarover te voeren.	Van Hijum	None	0.01
3445	Dat vind ik nou jammer, want we hebben het niet voor niks over bandbreedtes, in het meervoud.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
3446	Als je het namelijk los van elkaar laat, kun je niet integraal sturen op de bevolkingsgroei zoals we zouden willen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
3447	Je zult ze per categorie moeten bekijken, maar die categorieën hebben ook wel een onderlinge samenhang.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
3451	In die zin moet de samenhang wel onderdeel zijn van de beleidsvorming.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
3452	Het is goed dat de heer Timmermans dat zegt, maar ik heb die samenhang ook niet betwist.	Van Hijum	None	0.17
3454	Je moet altijd binnen de totale hoeveelheid blijven, maar de vraag is of je dan per stroom op de bandbreedtes gaat sturen.	Van Hijum	None	0.02
3455	Daarvan zeg ik: geef ons even de tijd om met u het sturingsinstrumentarium te ontwikkelen en laten we niet op voorhand zeggen dat we de bandbreedte per stroom als een soort instrument gaan hanteren.	Van Hijum	None	0.4
3456	Dat is de ruimte die ik van u vraag, zodat we voor de zomer — dank daarvoor — een goede discussie met elkaar kunnen voeren.	Van Hijum	None	0.25
3457	Ik ga het toch nog een keer proberen, want volgens mij heb ik het juist wel zo begrepen, ook van veel partijen achter mij in dit verband, namelijk dat het juist wel gaat om die subgroepen en dat er wel degelijk een verschil zit tussen subgroepen als het gaat om hoeveel invloed je kunt uitoefenen.	Dijk	SP	1.38
3458	Daarom heeft u net in mijn bijdrage heel duidelijk gehoord hoe je op een aantal verdienmodellen kunt sturen.	Dijk	SP	0.01
3459	Op asiel is het inderdaad een ander verhaal, omdat je afhankelijk bent van internationale ontwikkelingen, maar je kunt wel degelijk in die subgroepen bandbreedtes aanbrengen.	Dijk	SP	0.14
3461	Het verhaal dat ik net heb gehouden over een migratiesaldo van 40.000 is puur gebaseerd op de cijfers die het CBS geeft.	Dijk	SP	0.02
3462	Anders kun je nooit tot zo'n totaal migratiesaldo komen.	Dijk	SP	0.01
3463	Het verzoek van de Kamer is — als ik het goed begrijp en als ik het zo beluister, is er een volle meerderheid voor — om juist wel met bandbreedtes te gaan werken van subgroepen: asiel-, kennis-, studie- en arbeidsmigratie.	Dijk	SP	0.01
3464	Het lijkt me eerlijk gezegd helemaal niet ingewikkeld.	Dijk	SP	0.01
3465	Ik begrijp het heel goed, maar ik wil ook voorkomen dat ik in herhaling val.	Van Hijum	None	0.01
3466	Ik heb echt geprobeerd uit te leggen wat voor ons het verschil is.	Van Hijum	None	0.01
3467	Wij willen het echt in beeld brengen, in totaliteit, en daarover het inhoudelijke debat voeren, maar het instrument bandbreedtes waarderen wij verschillend in relatie tot de verschillende typen migratie, als instrument om daar grip op te krijgen.	Van Hijum	None	0.01
3468	Dat is de reden waarom wij er niet op voorhand van overtuigd zijn dat dit bijvoorbeeld bij asiel veel toegevoegde waarde heeft.	Van Hijum	None	0.02
3469	Daarom ons verzoek om ons de ruimte te geven om over het totale monitoringsinstrument, dat wij voor de zomer naar de Kamer sturen, met u verder te spreken.	Van Hijum	None	0.02
3470	Ik meen toch enige kramp te ontwaren, ook binnen dit kabinet, over de vraag hoe dit dan precies geïnterpreteerd moet worden.	Bontenbal	CDA	0.01
3471	Het kabinet geeft wel de motie van Timmermans oordeel Kamer.	Bontenbal	CDA	0.02
3474	Wat zich hier wreekt, is dat de motie die wij eerder hebben ingediend en die als input voor het debat moest gelden, namelijk "werk het in een aantal scenario's uit", niet is uitgevoerd.	Bontenbal	CDA	0.03
3475	Daardoor hebben we dat stukje van het debat gewoon niet goed kunnen voeren.	Bontenbal	CDA	0.01
3476	Ik zou dan toch nogmaals willen oproepen tot het volgende.	Bontenbal	CDA	0.01
3477	De motie liet de ruimte voor meerdere scenario's en liet ook ruimte voor het feit dat je niet overal zo gemakkelijk op kunt sturen.	Bontenbal	CDA	0.02
3480	Maar dan weten we hoe het kan. Op het moment dat arbeidsmigratie tegenvalt of meevalt, wat betekent dit dan voor een andere bandbreedte?	Bontenbal	CDA	0.01
3481	Op het moment dat er meer mensen uit Nederland vertrekken — want uiteindelijk gaat het om het migratiesaldo — kun je daar dan ook in de andere bandbreedtes rekening mee houden?	Bontenbal	CDA	0.01
3482	Werk een aantal scenario's uit en zeg iets over de sturingsinstrumenten.	Bontenbal	CDA	0.1
3483	Zeg ook iets over de mate waarin je dan kunt sturen, over de periodes waarover je rekent.	Bontenbal	CDA	0.01
3484	Als het een tegenvalt, wordt dit dan met een andere bandbreedte in verband gebracht?	Bontenbal	CDA	0.01
3488	Ik wil toch even herhalen dat ik oprecht pogingen doe om met deze Kamer tot iets te komen wat ons een vertrekpunt biedt om hiermee echt aan de slag te gaan.	Van Hijum	None	0.01
3489	De winst van dit debat — ik herhaal dat nogmaals — is dat we voor het eerst sinds hele lange tijd hier met elkaar handen en voeten aan gaan geven.	Van Hijum	None	0.03
3490	Ik pak deze handreiking op, in de zin dat de heer Bontenbal mij vraagt "werk dan in dat monitoringsinstrument verschillende varianten uit van hoe je met die bandbreedtes zou kunnen omgaan en wat nut en noodzaak van een bandbreedte voor de verschillende migratietypen zijn."	Van Hijum	None	0.01
3491	Dan kunnen we die discussie verder met elkaar afconcluderen bij de uitwerking van het instrument.	Van Hijum	None	0.01
3493	Maar nogmaals: wij zullen daar ook vanuit onze eigen invalshoek naar kijken.	Van Hijum	None	0.01
3494	Ik heb goed gehoord wat uw Kamer zegt en wij zullen daarop bij het instrument terugkomen.	Van Hijum	None	0.06
3503	Niet alleen dat; het betreft ook het opleggen van een norm voor het aantal mensen in vaste dienst.	Van Hijum	None	0.01
3504	Dat loopt, onafhankelijk van sectoren, zeg ik er even bij.	Van Hijum	None	0.02
3505	Ik hoop dat echt begin dit jaar naar uw Kamer te sturen.	Van Hijum	None	0.01
3509	Die motie, over een actueel overzicht, kan ik oordeel Kamer geven als ik 'm als volgt mag uitleggen.	Van Hijum	None	0.3
3510	Er is een website van de Arbeidsinspectie: resultaten.arbeidsinspectie.nl.	Van Hijum	None	0.02
3511	Daar wordt al heel veel op zichtbaar gemaakt, maar ik snap ook de oproep om werkgevers er nog bewuster van te maken met welke uitzendbedrijven zij zaken doen.	Van Hijum	None	0.34
3520	Ik verwijs kortheidshalve naar de discussie van net.	Van Hijum	None	0.01
3524	Dat is hier meerdere malen bediscussieerd, ook aan de hand van adviezen van de Raad van State.	Van Hijum	None	0.02
3525	We delen wel de zorgen over de uitbuiting, maar wij nemen andere maatregelen en richten ons in de eerste plaats op het punt van detachering.	Van Hijum	None	0.01
3526	Mag ik nog even een vraag stellen over de motie op stuk nr.	Van der Plas	BBB	0.02
3529	Liever niet, want ik sta eigenlijk alleen de eerste indieners van moties vragen toe.	voorzitter	None	0.01
3534	In de motie wordt verzocht om een actueel overzicht te publiceren van uitzendbedrijven die overtredingen hebben begaan.	Van der Plas	BBB	0.02
3535	Een overtreding hoeft geen misstand te zijn, maar kan gewoon een overtreding zijn die niet direct in relatie staat tot een misstand.	Van der Plas	BBB	0.01
3536	Wordt er ook bekeken of het om overtredingen gaat die echt met misstanden te maken hebben?	Van der Plas	BBB	0.01
3537	Dat is voor mij een belangrijke overweging om hier wel of niet voor te zijn.	Van der Plas	BBB	0.01
3538	Nu wordt er een feitelijke weergave gegeven van waar er is geïnspecteerd, of er sprake is van een wetsovertreding en wat de status is van de beslissing.	Van Hijum	None	0.01
3540	Als we daar meer mee gaan doen, zal er iets meer weging plaatsvinden dan wat hier puur gebeurt.	Van Hijum	None	0.01
3552	Die gaat over het behoud van internationale studenten.	Van Hijum	None	0.01
3558	Met die duiding kan ik de motie oordeel Kamer geven.	Van Hijum	None	0.01
3561	Hier zou ik een toezegging willen doen, namelijk dat wij de oproep van mevrouw Van der Plas in het kabinet bespreken.	Van Hijum	None	0.27
3562	Wij vinden eigenlijk dat dit niet helemaal in dit debat thuishoort, hoewel ik ook wel weer de redenering kan volgen waarom dat misschien toch wel zo is.	Van Hijum	None	0.03
3563	Maar een plattelandstoets bij alle wetsvoorstellen en bij alle beleidsvoorstellen is een hele ingrijpende maatregel.	Van Hijum	None	0.01
3564	Tegelijkertijd is het een ambitie van dit kabinet om veel meer rekening te houden met regio's.	Van Hijum	None	0.01
3566	We willen de balans tussen stad en platteland waarborgen.	Van Hijum	None	0.01
3567	Ik zou dus aan de indiener, mevrouw Van der Plas, de ruimte willen vragen om een reactie te geven waarin we aangeven hoe we in de geest van deze motie te werk gaan.	Van Hijum	None	0.01
3575	Dan zou het natuurlijk kunnen dat ik het dictum, het verzoek, wijzig in wat de minister nu aangeeft te willen doen: binnen het kabinet bespreken hoe een plattelandstoets vormgegeven kan worden binnen wet- en regelgeving van de overheid.	Van der Plas	BBB	0.01
3577	Dan wijzig ik de motie in de geest van wat de minister nu aangeeft, want ik vind het wel belangrijk dat dit binnen het kabinet goed wordt besproken en dat hier uiteindelijk acties op kunnen worden ondernomen.	Van der Plas	BBB	0.01
3579	Dan verwachten wij van u, mevrouw Van der Plas, een bijgewerkte motie en dan zal de minister daar nog even naar kijken, neem ik aan.	voorzitter	None	0.04
3580	Als u hem letterlijk citeert, dan zal de motie oordeel Kamer krijgen, denk ik.	voorzitter	None	0.01
3582	112 van de heer Omtzigt kunnen wij oordeel Kamer laten.	Van Hijum	None	0.06
3587	114 is een spreekt-uitmotie, dus ik weet niet of ik die moet appreciëren.	Van Hijum	None	0.17
3591	Laat ik zeggen: wij hebben er geen bezwaar tegen als deze motie wordt aangenomen.	Van Hijum	None	0.01
3593	motie 115 moet ik op dit moment ontraden, onder verwijzing naar het SER-advies, maar ook het ibo-rapport over migratie.	Van Hijum	None	0.02
3594	De minister van Economische Zaken, en ook de minister van VRO als het gaat om de ruimtelijke ontwikkeling, werken op dit moment de toekomstvisie van de economie uit.	Van Hijum	None	0.01
3595	Natuurlijk moeten elementen als arbeidsmigratie daarin een plek krijgen, maar een aparte toekomstvisie op de economie op basis van arbeidsmigratie — dat is eigenlijk wat hier wordt gevraagd — gaat ons net een stap te ver.	Van Hijum	None	0.01
3598	Als je beleid wil voeren op arbeidsmigratie — en dat wil de minister, want hij wil bandbreedte et cetera — moet je ook een idee hebben over hoe de economie eruit gaat zien.	Vijlbrief	D66	0.01
3599	Gevraagd wordt om die twee dingen bij elkaar te brengen.	Vijlbrief	D66	0.01
3600	Ik begrijp niet zo goed waarom die twee dingen niet bij elkaar gebracht kunnen worden, als de minister van Economische Zaken daar toch al mee bezig is.	Vijlbrief	D66	0.01
3601	Misschien is het goed dat ik mij hier nog even met de collega van Economische Zaken over versta.	Van Hijum	None	0.01
3602	Dan kunnen we misschien iets zorgvuldiger op de motie reageren.	Van Hijum	None	0.01
3603	Misschien vindt u het goed als we hier nog even schriftelijk op reageren, voor de stemmingen van volgende week dinsdag.	Van Hijum	None	0.24
3611	Dat is de motie van de heer Vijlbrief over het opvolgen van het advies van de Adviesraad Migratie.	voorzitter	None	0.02
3612	Die motie moet ik ontraden, omdat wij toch wel hechten aan het instrument van tewerkstellingsvergunningen en het kunnen sturen op basis van prioriteitgenietend aanbod.	Van Hijum	None	0.02
3613	Het advies van de Adviesraad Migratie gaat veel verder dan dat, want dat gaat over het invoeren van een puntensysteem op basis van brede welvaart.	Van Hijum	None	0.02
3616	Maar dan wil ik toch even terug naar de discussie die de minister had met de heer Timmermans over het niet volledig overnemen van het rapport door het kabinet.	Vijlbrief	D66	0.02
3618	Ik handhaaf de motie, want wij denken dat dit wel verstandig is.	Vijlbrief	D66	0.02
3619	Maar dat is dan wel een juiste constatering, lijkt me.	Vijlbrief	D66	0.01
3620	Maar juist hier geldt: als je grip op migratie wil krijgen, moet je ook kijken naar de effecten van de maatregelen.	Van Hijum	None	0.01
3621	Wij geloven op dit moment niet dat het instrument dat de adviescommissie voorstelt daadwerkelijk zal zorgen voor meer grip op de migratie.	Van Hijum	None	0.01
3622	Het instrument van de tewerkstellingsvergunning houdt de mogelijkheid open om op individueel niveau af te wegen of toelating gewenst is of niet.	Van Hijum	None	0.01
3626	Ik kan zeggen dat ik deze motie oordeel Kamer geef, maar ik kan ook zeggen dat deze motie overbodig is.	Van Hijum	None	1.02
3627	Ik geef de motie oordeel Kamer, in de hoop dat mevrouw Bikker het vertrouwen heeft dat de eerder aangenomen motie gewoon wordt uitgevoerd.	Van Hijum	None	0.03
3633	Deze motie is eigenlijk een beetje hetzelfde als de motie van de heer … Of haal ik nu dingen door elkaar?	Van Hijum	None	0.02
3637	Ik heb de papieren niet helemaal goed voor mij liggen.	Van Hijum	None	0.01
3639	119 gaat over het opnemen van een equivalent van de staatscommissie in het werkprogramma van de Europese Commissie.	Van Hijum	None	0.01
3642	Wel belangrijk zijn de effecten van de demografische ontwikkelingen in andere landen, want die hebben natuurlijk impact op de totale wensen aan migratie en op zaken als vergrijzing en pensioenen.	Van Hijum	None	0.55
3643	Maar je zult die effecten toch altijd per land moeten verbijzonderen om een zinvolle discussie over beleid en maatregelen te kunnen voeren.	Van Hijum	None	0.01
3644	Wij achten dus de toegevoegde waarde van een taak en activiteiten van de Europese Commissie op dit niveau niet groot.	Van Hijum	None	0.01
3647	Ik kijk naar mijn collega's voor de resterende moties.	Van Hijum	None	0.01
3648	Ik kom zo dadelijk nog even terug op de motie-Bikker c.s.	Van Hijum	None	0.01
3656	107 van de heer Dijk, betreffende verdienmodellen van de commerciële asiel- en noodopvang.	Faber	None	0.01
3657	Ik ben het met de heer Dijk eens dat de kosten enorm hoog zijn.	Faber	None	0.02
3659	Een van de eerste zaken die ik deed toen ik minister werd, was in kaart brengen wat daar nou aan de hand is.	Faber	None	0.02
3660	Toen kwam ik er ook achter dat er natuurlijk contracten zijn die al een poosje lopen.	Faber	None	0.01
3661	Het is lastig om dat soort zaken te ontbinden, maar wat kan, dat doen we wel.	Faber	None	0.01
3662	U kunt er in ieder geval van uitgaan dat het onze volle aandacht heeft en dat we alles op alles zetten om daarvan af te komen.	Faber	None	0.01
3663	Daarom wil ik dus ook de asielinstroom maximaal verlagen.	Faber	None	0.32
3665	Ik wil juist krimp, zeker op het gebied van asielmigratie.	Faber	None	0.01
3667	Als de maatregelen die we nu in de pijplijn hebben zitten, resultaten gaan opleveren, dan zal ook de instroom verlagen en zullen we die dure noodopvang niet meer nodig hebben.	Faber	None	0.01
3669	Alleen is het natuurlijk wel zo dat ik op dit moment nog afhankelijk ben van commercieel vastgoed waar nog asielzoekers en statushouders in zitten.	Faber	None	0.05
3671	Ik wil dat zo snel mogelijk afbouwen, maar ik zal toch nog een periode afhankelijk blijven van commercieel vastgoed.	Faber	None	1.48
3678	Dan is de vraag waarom u daar nog steeds afhankelijk van bent.	Dijk	SP	0.01
3679	Wat ik al eerder zei: we hebben een te hoge instroom.	Faber	None	0.02
3680	Die kunnen we niet aan en we willen ook niet dat er mensen in het gras liggen.	Faber	None	0.01
3681	Dan zal je soms toch tot deze noodgrepen moeten komen.	Faber	None	0.01
3683	Ik ben er ook helemaal niet gelukkig mee, maar als er mensen in het gras liggen, zijn we daar ook niet gelukkig mee.	Faber	None	0.02
3684	Ik zit dus in een duivels dilemma, maar u kunt ervan uitgaan dat ik er alles aan zal doen om hier zo gauw mogelijk van af te komen.	Faber	None	0.01
3686	Dan zal ik mij uiterst constructief opstellen, omdat ik namelijk — ik denk om heel andere redenen en ook met een andere argumentatie — vind dat commerciële beunhazen uit het asielsysteem moeten worden geweerd.	Dijk	SP	0.01
3687	Het enige wat ik kan toezeggen is "zo snel mogelijk".	Faber	None	0.01
3688	Ik kan daar niet een termijn aan koppelen, want dan zou ik hier onzin vertellen.	Faber	None	0.01
3689	Ik ben natuurlijk ook afhankelijk van wat er binnenkomt en hoe zich dat ontwikkelt.	Faber	None	0.03
3690	Natuurlijk doe ik er alles aan om de instroom naar beneden te brengen.	Faber	None	0.01
3697	Het gaat hier om één persoon, die volgens krantenberichten ongeveer een ton per dag zou verdienen.	Omtzigt	NSC	0.02
3699	Als alle asielzoekers bij elkaar — dat zijn 30.000 mensen — 36,5 miljoen aan dwangsommen zouden krijgen, dan staat hier de tent in brand, want dat is te veel.	Omtzigt	NSC	0.32
3701	— dit verdient over de rug van belastingbetalers, dan gaan we eromheen draaien.	Omtzigt	NSC	0.01
3702	Je kunt dit toch nauwelijks een verdienmodel noemen dat eerlijk is.	Omtzigt	NSC	0.01
3704	Misschien wordt er in noodgevallen een hotel geboekt wordt, maar dan kun je dat hotel toch gewoon rechtstreeks boeken en niet de dubbele prijs betalen via een tussenpersoon?	Omtzigt	NSC	0.02
3705	Dat lijkt me toch de meest logische gang van zaken.	Omtzigt	NSC	0.01
3706	Niet dat het wenselijk is, die vele hotels, maar zolang het nodig is, moet je in ieder geval niet de dubbele prijs betalen.	Omtzigt	NSC	0.01
3708	Even kort door de bocht: ik vind het ook een belachelijke situatie.	Faber	None	0.01
3710	Ik vind ook dat het niet kan. Ik ben het daar helemaal mee eens.	Faber	None	0.01
3713	Ik heb het daar ook binnen het departement over gehad.	Faber	None	0.02
3717	Het heeft onze volle aandacht, want het is mij ook een doorn in het oog.	Faber	None	0.01
3720	Dit betekent dus ... Want volgens mij vraagt de heer Dijk hier iets heel simpels: ga zo snel mogelijk van deze contracten met tussenpersonen af.	Omtzigt	NSC	0.03
3721	Natuurlijk ook van hotels, maar ga zo snel mogelijk van deze tussenpersonen af, want dit is belastinggeld dat gewoon over de balk gegooid wordt.	Omtzigt	NSC	0.1
3722	Is de minister bereid om ervoor te zorgen dat al die contracten eindigen wanneer ze beëindigd kunnen worden?	Omtzigt	NSC	0.01
3724	Wil ze de Kamer over een maand informeren op welke wijze dat gaat lukken?	Omtzigt	NSC	0.01
3725	Het kan dat het dan nog niet gelukt is, want dat zo'n contract een looptijd heeft, snap ik.	Omtzigt	NSC	0.01
3726	Maar kunnen we dan over een maand horen hoe het met die contracten staat en of die afgelopen zijn?	Omtzigt	NSC	0.01
3729	Als u mij wat extra tijd wil geven, laten we zeggen twee maanden, dan hebben we mooi de tijd om het goed in kaart te brengen.	Faber	None	0.01
3730	Dan ben ik zeker bereid om de Kamer daarover te informeren.	Faber	None	0.01
3733	Die doet de minister van Volkshuisvesting, neem ik aan.	voorzitter	None	0.02
3739	106 moet ik ontraden, deels omdat deze informatie gewoon bij het CBS te vinden is.	Keijzer	None	0.03
3740	Daar kunt u bekijken wat het opleidingsniveau en inkomensniveau is van de verschillende wijken in Nederland.	Keijzer	None	0.02
3741	Daarnaast is het een bevoegdheid van gemeenten om te bepalen welke woningen waar gebouwd worden, waarbij ik uiteraard wel conform het hoofdlijnenakkoord stuur op 30% sociaal en twee derde betaalbaar.	Keijzer	None	0.02
3744	120 kan ik oordeel Kamer geven als ik 'm als volgt mag interpreteren.	Keijzer	None	0.01
3745	Publiek-private allianties op lokaal niveau hebben voor de twintig focusgebieden gebiedsplannen opgesteld.	Keijzer	None	0.01
3746	Het nemen van maatregelen op het terrein van veerkracht en weerbaarheid via de specifieke uitkering Kansrijke wijk maakt deel uit van die uitvoering.	Keijzer	None	0.01
3747	Voor elk focusgebied is hiervoor tot en met 2025 €255.000 beschikbaar gesteld.	Keijzer	None	0.01
3749	We zijn op dit moment aan het kijken hoe deze specifieke uitkering na 2025 wordt voortgezet.	Keijzer	None	0.01
3750	Met de minister van Sociale Zaken zal worden overlegd in hoeverre integratie en sociale cohesie daar onderdeel van kunnen uitmaken.	Keijzer	None	0.02
3752	Er is aan mij gevraagd om daar voor de zomer van 2025 mee te komen.	Keijzer	None	0.02
3753	Ik hoop dat u mij toestaat om dat zo snel als mogelijk te doen.	Keijzer	None	0.01
3755	Zij knikt ja, dus beide voorwaarden zijn bij dezen geaccepteerd.	voorzitter	None	0.02
3765	Maar ik heb natuurlijk effe zitten kijken en dan verbaas ik mij over het oordeel over de motie op stuk nr.	Dijk	SP	0.01
3767	Die heeft eigenlijk een vergelijkbare strekking, maar dan gaat het over de rijkste buurten en wijken in de rijkste gemeentes van ons land.	Dijk	SP	0.03
3768	Wij hebben in de volksbuurten inderdaad een opstapeling van sociale problematiek, maar we hebben eigenlijk ook een opstapeling van sociale problematiek in de villabuurten, want daar vindt helemaal geen integratie plaats.	Dijk	SP	0.03
3769	Ik heb daar ook niet voor niets over gezegd dat daar de minste opvang plaatsvindt.	Dijk	SP	0.02
3771	Dan is het toch wel degelijk heel logisch dat als de rijksoverheid zich gaat bemoeien met integratie in volkswijken en -buurten, de rijksoverheid zich ook gaat bemoeien met de segregatie in de villabuurten?	Dijk	SP	0.01
3772	Ik verbaas me dus eigenlijk een beetje over deze reactie.	Dijk	SP	0.01
3773	Waarom wel bemoeienis in de volksbuurten — zeer terecht; ik sta ook onder die motie — maar niet in de villabuurten waar de segregatie het grootst is?	Dijk	SP	0.02
3774	Ik ben in een aantal van de NPLV-gebieden inmiddels op bezoek geweest en ik ga volgende week ook weer.	Keijzer	None	0.02
3778	Ik was ook heel blij met de motie die heer Dijk eerder ingediend heeft en die ook Kamerbreed is aangenomen om goed te kijken hoe we dit in de toekomst kunnen gaan bestendigen.	Keijzer	None	0.02
3779	Het lijkt mij niet nodig om in de wijken waar deze problematiek zich niet voordoet, want daar heeft de heer Dijk gelijk in, ook €250.000 per wijk te besteden.	Keijzer	None	0.1
3782	Natuurlijk, ik noemde volksbuurten en de NLPV-wijken.	Dijk	SP	0.01
3783	Daar heb ik eerder inderdaad ook een voorstel voor ingediend.	Dijk	SP	0.01
3787	Als er inderdaad qua diversiteit in volksbuurten, die heel divers zijn, iets moet gebeuren aan de woningbouw bijvoorbeeld: ja, helemaal eens.	Dijk	SP	0.01
3788	Maar dan moeten we ook kijken naar de andere kant van de medaille, de andere kant van de medaille in gemeentes, buurten en wijken waar mensen in villa's zich achter muren terugtrekken, achter beveiliging terugtrekken en zeggen: hier gaan hospice, hier geen opvang, hier geen sociale huurwoningen.	Dijk	SP	0.02
3789	Een gemeente als Rozendaal, naast Arnhem, schrijft gewoon letterlijk op: in onze gemeente passen geen sociale huurwoningen, we hebben ze niet nodig.	Dijk	SP	0.04
3790	Die gaan de komende jaren één sociale huurwoning per jaar bouwen.	Dijk	SP	0.01
3792	De heer Dijk houdt een vlammend betoog, waarmee ik het trouwens op onderdelen wel eens ben.	Keijzer	None	0.02
3793	Dat is ook waarom ik op dit moment aan het werken ben aan een maatregel die onder de wet over regie komt te hangen om de afspraken die wij gemaakt hebben in het hoofdlijnenakkoord en het regeerprogramma om in Nederland op regioniveau 30% sociale huur te gaan bouwen uit te voeren.	Keijzer	None	0.02
3795	Daar waar het gaat over hoe in bestaande wijken soms geopereerd wordt: dat is aan de desbetreffende gemeenteraad en het desbetreffende college.	Keijzer	None	0.03
3796	Dus daar kan ik vanuit mijn positie hier niet zo veel aan doen.	Keijzer	None	0.01
3799	Dan geef ik graag het woord aan de minister van Sociale Zaken voor de motie op stuk nr.	voorzitter	None	0.01
3802	Deze motie kan ik oordeel Kamer geven als wij de term "bilaterale afspraken" zo kunnen interpreteren dat het om bilaterale samenwerking gaat.	Van Hijum	None	0.28
3803	Ik hecht er toch even aan om dat te zeggen, omdat er te veel de verwachting van uitgaat dat we met bilaterale afspraken sturing kunnen hebben op aantallen.	Van Hijum	None	0.44
3806	Wat we wel kunnen doen, is afspraken maken over bijvoorbeeld informatievoorziening over terugkeer in bepaalde projecten.	Van Hijum	None	0.09
3808	Als ik 'm zo mag uitleggen, dan kan zij oordeel Kamer krijgen.	Van Hijum	None	0.01
3809	Akkoord, waarbij ik de minister wel de ambitie en ook de vasthoudendheid toewens om daar waar we op verschillende punten naar Brussel toegaan om te zeggen "joh, zijn de afspraken die we met elkaar hebben gemaakt up-to-date" in dat opzicht ook de ogen open te houden.	Bikker	ChristenUnie	0.02
3812	Dat is precies de reden waarom de motie wat mij betreft oordeel Kamer kan krijgen.	Van Hijum	None	0.01
3813	Dat besef van de afhankelijkheid in Europa is er absoluut bij mij en ik wil ook graag in Europees verband afspraken maken, bijvoorbeeld over hoe we verder grip kunnen krijgen op detachering en over hoe we de positie van de Europese arbeidsinspectie, de ELA, kunnen versterken.	Van Hijum	None	0.01
3814	Dat zijn zaken waarop we volop werkzaam zijn in Brussel.	Van Hijum	None	0.01
3815	We zullen ook kritisch zijn — daar vraagt de motie ook om — als het gaat om verdere uitbreiding van de EU en, als er al sprake is van uitbreiding, hoe we dan vervolgens omgaan met arbeidsmigratie.	Van Hijum	None	0.96
3816	Dat zijn allemaal elementen die we ons ter harte kunnen nemen.	Van Hijum	None	0.01
3817	Maar dit specifieke element heb ik er even uitgelicht om te zeggen dat we elkaar goed begrijpen.	Van Hijum	None	0.24
3821	Dank aan de drie bewindspersonen voor deze tweede termijn.	voorzitter	None	0.16