Tweede Kamer 🇳🇱

_id	6762bf27aa571b75ee469fbc
url	https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/plenaire_verslagen/detail/2024-2025/38
datetime	2024-12-18 00:00:00

 

Statements

idx	statement	speaker	association	score
0	Laten we dan maar wijs voor die eerste variant gaan.	Van Nispen	SP	0.01
1	Als hij daarin geen onderzoek aankondigt, dan zou u alsnog die motie kunnen indienen en het op die manier kunnen afdwingen.	Van Weel	None	0.01
2	Ik open de vergadering van woensdag 18 december 2024.	voorzitter	None	0.28
3	Dank aan de leden, de ondersteuning en de mensen die dit live, hier ter plekke of digitaal, hebben gevolgd.	voorzitter	None	0.04
4	Ik deel aan de Kamer mee dat er geen afmeldingen zijn.	voorzitter	None	0.02
5	Deze mededeling wordt voor kennisgeving aangenomen.	voorzitter	None	0.01
6	GR-advies "Verbetermogelijkheden voor het bevolkingsonderzoek borstkanker"	voorzitter	None	0.01
7	Aan de orde is het tweeminutendebat Gezondheidsraadadvies "Verbetermogelijkheden voor het bevolkingsonderzoek borstkanker".	voorzitter	None	0.01
8	Ik heet de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van harte welkom.	voorzitter	None	0.02
9	De eerste spreker van de zijde van de Kamer is mevrouw Paulusma van de fractie van Democraten 66.	voorzitter	None	0.13
10	Iedere minderheid, ieder persoon, hoort veilig te zijn in ons land."	Bikker	ChristenUnie	0.01
11	Vrouwen met dicht borstweefsel wachten al veel te lang, niet alleen op informatie, maar ook op doorverwijzing voor de MRI.	Paulusma	D66	0.01
12	Die hebben zij zo hard nodig om te weten of ze gezond zijn en gerust de kerst in kunnen.	Paulusma	D66	0.01
13	Er kunnen nu al bijzondere voorwaarden worden gesteld waaraan de veroordeelde moet voldoen.	Van Weel	None	0.01
14	Deze motie is voorgesteld door de leden Paulusma, Koekkoek, Kostić, Tielen, Eerdmans, Dobbe, El Abassi, Diederik van Dijk, Rikkers-Oosterkamp en Slagt-Tichelman.	voorzitter	None	0.02
15	Ik heb u toegezegd tijdens het debat over de gebeurtenissen in Amsterdam dat ik begin 2025 kom met een brief waarin ik nader inga op de mogelijkheden om een gedragsinterventie op te leggen bij discriminatiezaken bij jeugdige daders.	Van Weel	None	0.02
16	Als ik de motie zo mag interpreteren dat ik dat onderzoek en de resultaten daarvan mag meenemen in de brief die u begin 2025 krijgt, dan kan ik 'm oordeel Kamer geven.	Van Weel	None	0.03
17	Oftewel, kan het slachtoffer bij het hof voorleggen dat er wel vervolgd zou moeten worden voor een hatecrime?	Six Dijkstra	NSC	0.01
18	Ik moet gewoon dieper nadenken over wat een passende strafmaat is voor dit soort discriminatoire delicten.	Van Nispen	SP	0.01
19	Dan geef ik nu graag het woord aan mevrouw Dobbe van de SP.	voorzitter	None	26.99
20	Daarom verhoogt het wetsvoorstel de maximale vrijheidsstraffen al met een derde.	Van Weel	None	0.02
21	Naast groot enthousiasme over de zojuist door mevrouw Paulusma ingediende motie, heb ik zelf nog drie moties.	Dobbe	SP	0.01
22	De verhoging met een derde geeft zowel het duidelijke signaal dat het bij hatecrimes geboden is om hogere straffen op te leggen als toereikende mogelijkheden om de ernstigste delictscenario's passend te bestraffen.	Van Weel	None	0.01
23	Ik zie dus geen aanleiding voor een nog forsere strafverzwaring.	Van Weel	None	0.01
24	Maar ik heb daar een derde blokje, een derde categorie, aan toegevoegd, namelijk: doorgespeeld aan de minister.	Van Weel	None	0.01
25	Maar wij als initiatiefnemers merken op dat de Nationale ombudsman in dit opzicht wél bevoegdheden heeft.	Bikker	ChristenUnie	0.02
26	De heer El Abassi heeft een motie aangekondigd, maar die motie heb ik nog niet gezien, dus daar kan ik nu verder niks over zeggen.	Bikker	ChristenUnie	0.04
27	Ik begin met de vraag van de heer Van Nispen over de meerwaarde van dit voorstel.	Van Weel	None	0.01
28	Daar is al wat over gezegd door de initiatiefnemers, maar ik zal daar nog wat aan toevoegen vanuit het ministerie.	Van Weel	None	0.02
29	Ik gaf in mijn inleiding al aan dat het specifiek in de wet opnemen van een strafverzwaringsgrond ook volgens het kabinet meerwaarde heeft.	Van Weel	None	0.02
30	Het verhoogt het strafmaximum en zorgt ervoor dat de rechter ook in de ernstigste gevallen een passende straf kan opleggen.	Van Weel	None	0.01
31	Daarnaast is het een duidelijk signaal van de wetgever dat het bij hatecrimes passend en geboden is om hogere straffen op te leggen.	Van Weel	None	0.01
32	Dit versterkt de normstellende en de afschrikwekkende werking van de strafrechtelijke aanpak van discriminatie.	Van Weel	None	0.02
33	Wettelijke verankering kan verder bevorderen dat de officier van justitie en de rechter zich daarvan meer rekenschap geven en dat de afweging die daarover wordt gemaakt, beter zichtbaar wordt.	Van Weel	None	0.02
34	Dan geef ik graag het woord aan mevrouw Slagt-Tichelman van de GroenLinks-PvdA-fractie.	voorzitter	None	0.01
35	En de rechter zal daarover een bewijsbeslissing moeten nemen, die uiteindelijk ook in het vonnis wordt opgenomen en in het openbaar wordt uitgesproken.	Van Weel	None	0.03
36	Naar verwachting zullen slachtoffers zich hierdoor beter gehoord voelen.	Van Weel	None	0.01
37	Ik kan het niet beter verwoorden dan mevrouw Paulusma dat heeft verwoord.	Slagt-Tichelman	GroenLinks-PvdA	0.01
38	Dat de gehele strafrechtketen straks dezelfde definitie hanteert, kan bijvoorbeeld behulpzaam zijn bij het identificeren van strafzaken met een discriminatieaspect door de politie, en daarmee de desbetreffende zaakselectie verbeteren.	Van Weel	None	0.03
39	Maar ik geef daarbij aan dat het enigszins ongebruikelijk is om een initiatiefwet waar met veel kracht en inzet aan is gewerkt, op deze manier te gebruiken als, als ik het oneerbiedig mag zeggen, "treintje", waaraan je je eigen wagonnetje kan hangen.	Bikker	ChristenUnie	28.43
40	Deze motie is voorgesteld door de leden Slagt-Tichelman en Westerveld.	voorzitter	None	0.03
41	Komt die bewijsdrempel hiermee niet te hoog te liggen?	Van Weel	None	0.01
42	Het is goed dat we het hierover hebben, want het discriminatoir aspect moet in de praktijk wel bewijsbaar zijn, zodat de strafverzwaringsgrond waar het hier uiteindelijk om draait, ook daadwerkelijk kan worden toegepast.	Van Weel	None	0.01
43	Ik verwacht, samen met de initiatiefnemers, dat de nieuwe bewijsstandaard werkbaar is voor de praktijk.	Van Weel	None	0.02
44	Dan geef ik graag het woord aan mevrouw Tielen van de VVD.	voorzitter	None	0.01
45	Die bewijsdrempel ligt heel dicht aan tegen het aannemelijk worden van het discriminatoir aspect zoals dat nu al is vereist.	Van Weel	None	44.07
46	Zowel in het schriftelijke overleg dat over dit rapport is gevoerd alsook tijdens het commissiedebat Medische preventie hebben wij veelvuldig over het onderwerp borstkankeronderzoek bij vrouwen met dicht borstklierweefsel gesproken.	Tielen	VVD	0.03
47	De staatssecretaris heeft toen gezegd serieus met een aantal organisaties in gesprek te gaan.	Tielen	VVD	0.01
48	Er zijn geen aanwijzingen dat deze bewijsstandaard in die landen een wezenlijke belemmering vormt voor de bewijsbaarheid van een discriminatoir motief.	Van Weel	None	0.75
49	Ik wil graag van de staatssecretaris weten wat daar nu over gewisseld is, omdat we met z'n allen hebben uitgesproken dat het belangrijk is om vrouwen serieus te nemen.	Tielen	VVD	0.01
50	Ik ben dus benieuwd wat daaruit komt en of we daar nog iets mee zullen moeten.	Tielen	VVD	2.72
51	Verder staat mijn naam onder de motie van mevrouw Paulusma.	Tielen	VVD	0.02
52	Zoals mevrouw Slagt al zei, heeft mevrouw Paulusma dat goed opgeschreven.	Tielen	VVD	29.89
53	Dus ik ben benieuwd wat de staatssecretaris daarvan vindt.	Tielen	VVD	0.02
54	Dat betekent dat ook niet steeds een oogmerk bewezen hoeft te worden.	Van Weel	None	0.01
55	De laatste spreker van de zijde van de Kamer is mevrouw Rikkers-Oosterkamp van BBB.	voorzitter	None	0.2
56	Hoe verhoudt dit zich tot het bestaande codis-beleid?	Van Weel	None	0.01
57	We hebben een heel mooi debat gehad over borstonderzoeken en dicht borstklierweefsel.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.02
58	Het was een heel respectvol debat, wat ik altijd heel fijn vind.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.01
59	We zijn helemaal niet zo verschillend hierin, gelukkig.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.01
60	Daarom hebben we ook de motie van mevrouw Paulusma mee ingediend, dus we hoeven niet nog een nieuwe motie in te dienen.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.04
61	Daarmee gaat het initiatiefvoorstel dus een stap verder.	Van Weel	None	0.25
62	We hebben gehoord dat u op 16 december een gesprek heeft gehad met de branche en ervaringsdeskundigen.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.01
63	We willen heel graag weten wat er uit dat gesprek is gekomen.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.01
64	Daarbij gaat het dus om gevangenisstraf en hechtenis.	Van Weel	None	0.01
65	Maar dat neemt niet weg dat ik met de initiatiefnemers ook de verwachting uitspreek dat binnen de strafmaxima die op dat strafbare feit zijn gesteld, het strafverzwarende karakter van hatecrimes ook bij het opleggen van een taakstraf of bij een geldboete tot uitdrukking zal worden gebracht.	Van Weel	None	0.03
66	Immers, door de strafverzwaringsgrond brengt de wetgever tot uitdrukking dat als strafbare feiten onder deze omstandigheden worden gepleegd, ze als ernstiger moeten worden beschouwd, en dan ligt het voor de hand dat ook te betrekken bij de strafeis voor een geldboete of een taakstraf.	Van Weel	None	0.03
67	De staatssecretaris heeft aangegeven dat hij vijftien minuten nodig heeft om te beginnen aan zijn eerste termijn.	voorzitter	None	0.01
68	We komen weer bij elkaar om … Ik ben een beetje moe.	voorzitter	None	0.08
69	Ik ben het met de heer Sneller eens dat het ook bij initiatiefvoorstellen van groot belang is dat de betrokken organisaties in de gelegenheid worden gesteld om daarover advies uit te brengen, bijvoorbeeld over de uitvoerbaarheid, de handhaafbaarheid en de verwachte uitvoeringsconsequenties.	Van Weel	None	0.02
70	Ik zou die organisaties dan ook allemaal willen aanmoedigen om zo mogelijk van die gelegenheid gebruik te maken en ook over initiatiefvoorstellen te adviseren.	Van Weel	None	0.01
71	De vergadering wordt van 10.24 uur tot 10.36 uur geschorst.	voorzitter	None	0.03
72	Het is ietsje eerder dan gepland, maar ik heropen de vergadering.	voorzitter	None	0.01
73	Het woord is aan de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, die de vragen, zoals die in de eerste termijn door de Kamer zijn gesteld, en de moties zal beantwoorden of becommentariëren.	voorzitter	None	0.01
74	Dan ga ik nu over naar mijn tweede blokje, en dat betreft het beleid en de uitvoering.	Van Weel	None	0.01
75	Dat begint met de vraag van de heer Van Nispen, die al gedeeltelijk is beantwoord door de heer Timmermans en deels is doorgespeeld aan mij.	Van Weel	None	0.02
76	Op 21 november hebben wij een debat gehad over het bevolkingsonderzoek borstkanker.	Karremans	None	0.01
77	In dat debat heb ik niet alleen aangegeven dat dit onderwerp mij aan het hart gaat, maar ook dat ik in gesprek zal gaan — dat heb ik ook al in oktober aangegeven en dat heb ik in dat debat herhaald — met betrokken partijen over mogelijke oplossingen.	Karremans	None	0.01
78	Deze voorwaarden kunnen bestaan uit een gedragstraining van de reclassering, maar ook uit andere bijzondere voorwaarden gericht op educatie.	Van Weel	None	0.01
79	Ik heb toen gesproken met radiologen, oncologisch chirurgen, huisartsen, DENSE-onderzoekers, het Nationaal Borstkanker Overleg Nederland, Borstkankervereniging Nederland en Stichting Erfelijke Kanker.	Karremans	None	0.02
80	Ook Bevolkingsonderzoek Nederland, het RIVM en de Gezondheidsraad namen deel aan dit gesprek.	Karremans	None	0.08
81	Ik moet zeggen dat ik het een open en constructief gesprek vond.	Karremans	None	0.02
82	Het was heel mooi om te zien dat zo veel partijen met ziel en zaligheid willen meedenken over de mogelijkheden.	Karremans	None	0.01
83	Alle aanwezigen, zij allemaal, voelen de urgentie dat er iets moet gebeuren om het bevolkingsonderzoek voor vrouwen met zeer dicht borstweefsel te verbeteren.	Karremans	None	0.01
84	Er waren vragen over van mevrouw Tseggai en de heer Sneller.	Van Weel	None	0.01
85	Tegelijkertijd is het voor mij nog duidelijker geworden dat er niet met één druk op de knop een oplossing beschikbaar is.	Karremans	None	0.01
86	Dat zou betekenen dat we, daar waar we wat betreft andere delicten de strafverzwarende gronden en omstandigheden verzwaren met een derde, bij dit discriminatoir aspect voor een hogere verzwaring zouden gaan.	Bikker	ChristenUnie	0.01
87	Hierbij moeten er moeilijke keuzes worden gemaakt over hoe om te gaan met schaarse capaciteit.	Karremans	None	40.54
88	Er bestaan namelijk nog steeds verschillende beelden over de beschikbare MRI-capaciteit voor aanvullende MRI-screening.	Karremans	None	46.83
89	Ook zijn er nog veel onzekerheden over de mogelijke nadelige gevolgen van het aanbieden van aanvullende MRI-screening.	Karremans	None	0.01
90	In het gesprek van afgelopen maandag heb ik over deze verschillende beelden en onzekerheden gesproken.	Karremans	None	0.01
91	Enerzijds heb ik verschillende radiologen gehoord die stellen dat aanvullende MRI-screening haalbaar kan zijn, maar wel onder de voorwaarde dat je andere dingen vervolgens niet gaat doen.	Karremans	None	0.02
92	Anderzijds heb ik signalen ontvangen van een aantal partijen dat deze aanvullende screening gaat leiden tot verdringing in de zorg.	Karremans	None	0.01
93	Dat kan negatieve gevolgen hebben voor andere patiënten, bijvoorbeeld voor vrouwen met een sterk verhoogd risico op borstkanker door erfelijke aanleg.	Karremans	None	0.01
94	De initiatiefnemers gaan ervan uit dat in de praktijk de door de leden van de fractie van D66 veronderstelde verschillen beperkt blijven.	Bikker	ChristenUnie	31.64
95	Hier moet en wil ik rekening mee houden, omdat dit ook levensbedreigend kan zijn voor hen.	Karremans	None	0.02
96	Het OM heeft aangegeven dat er bij hen een uitvoeringsvraag ligt met betrekking tot de registratie van de beoogde strafverzwaringsgrond.	Van Weel	None	0.02
97	Zoals de Kamer weet, is er al onderzoek gedaan naar de capaciteit.	Karremans	None	0.02
98	Het onderzoek van KPMG uit 2022 geeft een beeld, maar roept tegelijkertijd ook veel nieuwe vragen op.	Karremans	None	0.04
99	Het rapport waarschuwt weliswaar voor verdringing, maar de omvang van die verdringing en de nadelige effecten op de zorg zijn daarin niet onderzocht.	Karremans	None	0.09
100	Door KPMG is namelijk alleen een vragenlijstonderzoek gedaan onder zorginstellingen over de te leveren capaciteit.	Karremans	None	0.01
101	Maar tijdens het gesprek met het veld ontstond gezamenlijk het plan om het RIVM opdracht te geven om een uitvoeringstoets te doen.	Karremans	None	0.01
102	Hier was unaniem draagvlak voor onder de aanwezigen, dus heb ik het RIVM gevraagd om deze toets uit te voeren.	Karremans	None	0.02
103	We gaan kijken hoe het aanbieden van MRI aan vrouwen met zeer dicht borstweefsel wél kan. Het hoofddoel van deze uitvoeringstoets is het in kaart brengen van scenario's voor het realiseren van aanvullend MRI-aanbod voor vrouwen met zeer dicht borstweefsel, en wat de consequenties daarvan zijn.	Karremans	None	0.01
104	Hierdoor verwacht ik zicht te krijgen op welke scenario's haalbaar zijn en wat we daarvoor moeten regelen.	Karremans	None	1.51
105	De uitvoeringstoets gaat daarmee veel verder dan het KPMG-onderzoek.	Karremans	None	0.02
106	Mevrouw Tseggai vroeg of het geen zwaarwegende gevolgen zal hebben voor de uitvoering.	Van Weel	None	16.7
107	We komen met die uitvoeringstoets echt in een volgende fase.	Karremans	None	0.02
108	Zoals ik al zei: de omvang van mogelijke verdringing en nadelige effecten op de zorg zijn destijds niet onderzocht door KPMG, maar deze informatie moeten we wel boven water krijgen om vervolgstappen te kunnen nemen.	Karremans	None	0.01
109	Met behulp van deze toets verwacht ik te kunnen beoordelen in hoeverre de risico's, bijvoorbeeld op verdringing, aanvaardbaar zijn.	Karremans	None	0.02
110	Dat is ook gebleken uit de gesprekken met de diverse uitvoeringsorganisaties.	Van Weel	None	0.02
111	Ook verwacht ik hiermee inzicht te krijgen in welk aanbod we kunnen bieden met de capaciteit die op dit moment beschikbaar is.	Karremans	None	0.01
112	De uitvoeringstoets vindt wel plaats tegen de achtergrond van het feit dat we op dit moment al een heel goed bevolkingsonderzoek hebben.	Karremans	None	0.01
113	Dat bevolkingsonderzoek is voor de hele doelgroep effectief, ook voor vrouwen met zeer dicht borstweefsel.	Karremans	None	0.03
114	Naar aanleiding van de pilot van het ECAD-P en de gelijklopende aankondiging van de structurele financiering heeft het ECAD-P in overleg met het ministerie gekozen voor een andere vormgeving.	Van Weel	None	0.01
115	Dat betekent dat ook de rol van de discriminatierechercheurs anders zal worden ingevuld.	Van Weel	None	0.02
116	We vinden dan ook dat we dat programma moeten beschermen.	Karremans	None	0.01
117	We verhogen het aantal discriminatierechercheurs an sich dus niet, maar de expertise en inzet worden geconcentreerd in het ECAD-P, en van daaruit geleverd aan elke regionale eenheid.	Van Weel	None	0.01
118	De uitvoeringstoets moet een gezamenlijk beeld opleveren.	Karremans	None	0.01
119	Na de oplevering van dat onderzoek moet niet weer een welles-nietesdiscussie ontstaan.	Karremans	None	0.01
120	Daarom zal over de toets en over de resultaten nauw worden afgestemd met de verschillende betrokken partijen waarmee ik de afgelopen tijd en ook afgelopen maandag heb gesproken.	Karremans	None	0.28
121	Het RIVM heeft aangegeven dat de toets ongeveer een halfjaar in beslag neemt.	Karremans	None	0.02
122	In de brief die ik volgend jaar naar de Kamer zal sturen, zal ik meer toelichting geven op de planning van de uitvoeringstoets.	Karremans	None	0.02
123	Naar aanleiding van de uitvoeringstoets kan besloten worden welk scenario verder uitgewerkt kan worden.	Karremans	None	0.02
124	Vervolgens kunnen de voorbereiding van de implementatie en de daadwerkelijke implementatie starten.	Karremans	None	0.05
125	Hierbij zullen instellingen via een aanbesteding worden gecontracteerd; ook zullen kwaliteitsrichtlijnen worden opgesteld.	Karremans	None	0.02
126	Over de wijzigingen in het bevolkingsonderzoek zal ik ook advies moeten vragen aan de Gezondheidsraad, zoals we dat altijd doen.	Karremans	None	0.03
127	De Gezondheidsraad zal het gewijzigde aanbod toetsen aan de criteria in de Wet op het bevolkingsonderzoek.	Karremans	None	0.01
128	Ik zeg er wel bij dat er op dit moment nog geen financiële dekking is voor het aanvullende MRI-aanbod.	Karremans	None	0.02
129	Zo hebben we hem ook opgenomen in de antisemitismebestrijdingsstrategie.	Van Weel	None	0.01
130	Als dit wetsvoorstel wordt aangenomen, zal straks de wettelijke definitie van het discriminatoire aspect, artikel 44bis van het Wetboek van Strafrecht, leidend zijn voor de beoordeling of er sprake is van strafbaarheid.	Van Weel	None	0.03
131	Een volledige implementatie zal naar verwachting enkele jaren in beslag nemen.	Karremans	None	0.02
132	Ik realiseer me dat dit geen oplossing biedt voor de korte termijn, en dat vind ik pijnlijk.	Karremans	None	0.02
133	Tijdens het gesprek is mij met name door de patiëntenverenigingen meermaals op het hart gedrukt tempo te maken.	Karremans	None	0.18
134	Daarom vraag ik het RIVM om in de uitvoeringstoets ook te kijken of er op de korte termijn mogelijkheden zijn.	Karremans	None	0.01
135	Het RIVM verwacht niet dat er een snelle, simpele oplossing is, maar we gaan zien wat daar uitkomt.	Karremans	None	0.1
136	Met dit traject beogen we sowieso veel sneller resultaat te behalen dan met wachten op de DENS 2-studie.	Karremans	None	0.03
137	Deze studie loopt namelijk nog tot 2031, waarna implementatie ook nog enkele jaren in beslag zou nemen.	Karremans	None	0.01
138	In de uitvoeringstoets zal worden gekeken naar het totaalpakket: meten, rapporteren en aanbieden van MRI, dus ook terugkoppelen.	Karremans	None	0.01
139	Iedereen die aanwezig was bij het gesprek van afgelopen maandag, vindt dit totaalpakket de allerbeste optie.	Karremans	None	0.01
140	Patiëntenperspectief heeft de duidelijke oproep gedaan om ook zonder vervolgaanbod terugkoppeling over borstdichtheid te geven.	Karremans	None	0.71
141	Over het vervolg op dit advies wordt uw Kamer binnenkort nader geïnformeerd door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.	Van Weel	None	0.02
142	Ik heb het al in het commissiedebat gezegd: ik vind dat een dilemma.	Karremans	None	0.01
143	Aan de ene kant besef ik natuurlijk dat het vreemd kan overkomen dat borstdichtheid nu niet wordt gemeten en gerapporteerd, alsof de informatie wordt achtergehouden en de overheid bepaalt wat wel en niet goed is om te weten over je eigen lichaam.	Karremans	None	0.01
144	Echter, mij is in het gesprek van afgelopen maandag nogmaals bevestigd dat het onverstandig is om informatie over borstdensiteit terug te koppelen zonder dat er een vervolgaanbod is.	Karremans	None	0.01
145	Medische professionals vinden het alléén terugkoppelen, dus zonder vervolgaanbod, geen goed idee.	Karremans	None	0.01
146	Dat is niet gezegd in de zin van "het is aan jou, staatssecretaris, om dat te bepalen, maar wij zouden het niet doen".	Karremans	None	0.02
147	Het is echt een advies in de trend van: doe het niet; het leidt door de linie tot veel slechtere zorg en tot een ongecontroleerde toestroom op de zorg en zeer waarschijnlijk dus niet tot betere gezondheidsuitkomsten.	Karremans	None	0.01
148	Dat vond het merendeel van degenen die afgelopen maanden aanwezig waren.	Karremans	None	0.01
149	Er zijn namelijk verschillende nadelen verbonden aan terugkoppelen zonder vervolgaanbod.	Karremans	None	0.02
150	Daarmee zeg ik niet dat vrouwen daar niet mee om zouden kunnen gaan, maar de verwachting is dat vrouwen iets met die informatie over borstdensiteit willen doen.	Karremans	None	0.02
151	Dan kreeg ik nog een vraag over wat de implicaties zijn van de bewijsstandaard voor concrete strafzaken.	Van Weel	None	0.01
152	Ze zullen naar de huisarts gaan — dat zien we nu natuurlijk ook al gebeuren — en herhaaldelijk vragen om een doorverwijzing voor een MRI.	Karremans	None	0.02
153	Dat zorgt voor een ongecontroleerde, extra druk op de huisartsen en de vervolgzorg.	Karremans	None	0.01
154	Immers, een deel van de vrouwen zal uiteindelijk toch doorverwezen worden.	Karremans	None	4.03
155	Het levert ook verdringing op, waardoor bijvoorbeeld vrouwen met wel een echte medische indicatie langer op een MRI moeten wachten, zoals vrouwen met een erfelijke aanleg voor borstkanker, met alle risico's van dien.	Karremans	None	0.01
156	Een ander nadeel is dat deze terugkoppeling zonder vervolgaanbod mogelijk ongelijkheid in de hand werkt als vrouwen bereid zijn om zelf voor een MRI te betalen.	Karremans	None	99.11
158	Bovendien adviseert de Gezondheidsraad om informatie over borstdensiteit niet terug te koppelen zonder dat er een vervolgaanbod is, omdat deelnemers dan niks kunnen met die informatie.	Karremans	None	0.02
159	Mijn verantwoordelijkheid is zorgen voor een goed bevolkingsonderzoek dat leidt tot gezondheidswinst, waarbij deelnemers aan het bevolkingsonderzoek iets kunnen met de informatie, dus waarbij ze met een afwijkende uitslag naar het ziekenhuis kunnen voor vervolgzorg.	Karremans	None	0.02
160	Op dit moment kunnen deelnemers nauwelijks iets met de informatie over borstdichtheid, omdat er geen vervolgaanbod is in de screening en omdat een hoge borstdichtheid volgens de beroepsrichtlijn geen medische indicatie voor vervolgzorg is.	Karremans	None	29.1
161	Het beste scenario voor iedereen is dat er een terugkoppeling over borstdichtheid plaatsvindt als er wél een vervolgaanbod is, en daar gaan we aan werken.	Karremans	None	0.01
162	Ik zie dat er een interruptie van mevrouw Paulusma is.	voorzitter	None	23.51
163	Dank aan de staatssecretaris voor deze uitvoerige reactie, want dit onderwerp leeft enorm.	Paulusma	D66	0.01
164	Dat hebben we niet alleen in onze eigen commissiedebatten, maar juist ook in de wereld eromheen gemerkt.	Paulusma	D66	0.1
165	Ik hoorde de staatssecretaris op een gegeven moment zeggen: het traject rond het GR-advies duurt een aantal jaar.	Paulusma	D66	0.02
166	Toen hoorde ik de staatssecretaris ook zeggen: we gaan tegelijkertijd kijken of er versnelling mogelijk is.	Paulusma	D66	0.02
167	Ik zou me zo kunnen voorstellen dat je met een tijdelijke maatregel of met een soort proef, in een bepaald gebied en met een bepaalde omvang, alvast ervaring opdoet, want dan gaat het hand in hand; dan kun je én informeren én MRI-onderzoek laten doen.	Paulusma	D66	0.01
168	Is dat volgens de staatssecretaris ook een van de mogelijkheden voor versnelling?	Paulusma	D66	0.01
169	Hier raakt mevrouw Paulusma aan een heel terecht punt, dat ook door de patiëntenverenigingen is aangekaart.	Karremans	None	0.02
170	We weten dat het even duurt als we naar volledige implementatie gaan.	Karremans	None	7.11
172	Dat hebben we het RIVM ook op het hart gedrukt; dat willen ze zelf ook graag.	Karremans	None	0.1
173	Ik denk dat dit een hele goede suggestie is om mee te geven aan het RIVM, want dat heeft toegezegd ook te kijken naar tijdelijke opties.	Karremans	None	9.31
174	Ik geef daar wel een winstwaarschuwing bij, omdat er natuurlijk geen snelle knop is.	Karremans	None	0.01
175	Maar ik wil toezeggen dat ik dit meeneem naar het RIVM om te kijken hoe we dit eventueel in pilotvormen kunnen doen om te zorgen dat een eventuele implementatie later op de rit sneller kan verlopen.	Karremans	None	46.5
179	Ik heb net in mijn bijdrage, in eerste termijn, gezegd dat ik de intentie heb om dat mogelijk te maken.	Karremans	None	0.01
182	Bij de uitvoeringstoets kijken we naar hoe en wat en of dat niet tot extreem nadelige verdringing leidt voor andere patiëntengroepen, onder andere.	Karremans	None	0.02
185	Met die twee opmerkingen erbij wil ik de motie oordeel Kamer geven, als dat akkoord is.	Karremans	None	0.01
192	In die motie wordt de regering verzocht om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om het aantal locaties waar vrouwen terechtkunnen voor het bevolkingsonderzoek borstkanker weer te vergroten, zodat zij hiervoor minder ver hoeven te reizen.	Karremans	None	0.02
193	Meerdere leden zeiden het al: dit is natuurlijk een heel belangrijk onderwerp.	Karremans	None	0.01
194	Het is ook een onderwerp waar we niet vandaag voor het laatst over spreken, denk ik.	Karremans	None	0.01
195	We zullen hierover blijven spreken, evenals over bevolkingsonderzoeken in brede zin.	Karremans	None	0.02
196	Ik kom in het eerste kwartaal van volgend jaar met een brief en met een ontwikkelagenda voor bevolkingsonderzoeken en de deelnamegraden.	Karremans	None	0.01
199	Ik wil heel graag het gesprek hierover voeren op basis van de ontwikkelagenda en de brief die ik daarover stuur, maar ik zeg er wel bij: personeelskrapte is ook hierbij de grote bottleneck.	Karremans	None	5.43
200	We hebben nu niet de mensen om meerdere centra te openen.	Karremans	None	0.02
202	Ik kan dus helaas niet anders dan die motie ontraden.	Karremans	None	0.01
204	Sorry, ik zie dat mevrouw Tielen een interruptie heeft, een korte interruptie zelfs!	voorzitter	None	1.06
206	Ik hoor de staatssecretaris een brief aankondigen over de ontwikkelagenda bevolkingsonderzoeken.	Tielen	VVD	0.02
208	Ik wil de staatssecretaris vragen of andere vormen van borstkankerbevolkingsonderzoeken daarin serieus worden meegenomen.	Tielen	VVD	0.01
209	Er zijn namelijk steeds meer alternatieven voor een mammogram.	Tielen	VVD	0.02
212	Als ik 'm zo mag interpreteren — ik vind dat namelijk een goed punt — dat innovatie daar een nadrukkelijke rol in speelt, en in moet spelen, dan kan ik dat inderdaad doen.	Karremans	None	0.01
215	Die verzoekt de regering om in gesprek te treden met private aanbieders van borstscans om te kijken of hun capaciteit op korte termijn tijdelijk tegen redelijke tarieven kan worden ingezet om de wachttijden voor het bevolkingsonderzoek terug te brengen naar 24 maanden.	Karremans	None	0.02
217	De motie is zelfs zo goed dat we dit al gedaan hebben.	Karremans	None	0.03
218	Daar kwam uit naar voren dat er geen capaciteit is.	Karremans	None	0.02
223	Als je nu googelt op "MRI-scan" en "borstonderzoek" — wij kunnen dat nu allemaal ter plekke doen — dan vind je een hele trits aan centra waar je, tegen commerciële tarieven, binnen drie dagen of zonder enige wachttijd direct een MRI-scan kan laten doen en ook direct de uitslag krijgt.	Dobbe	SP	0.06
224	Hoe kan het dan dat de staatssecretaris zegt dat daar geen capaciteit zit?	Dobbe	SP	0.01
225	Als je geld hebt, kan je daar namelijk wel terecht.	Dobbe	SP	0.01
227	Je staat dan op een wachtlijst en dat heeft misschien wel consequenties.	Dobbe	SP	10.29
230	Dat heeft met heel veel verschillende dingen te maken.	Karremans	None	0.06
231	Mevrouw Dobbe vraagt of ze dat onderzoek of die uitvraag kan krijgen en of we de details daarvan op papier willen zetten en naar de Kamer willen sturen.	Karremans	None	0.02
235	Maar mag ik dan wel een reactie op wat ik hier zeg?	Dobbe	SP	0.01
236	Als ik googel … Ik neem aan dat de staatssecretaris ook wel een keer gegoogeld heeft, en anders kan hij dat nu binnen drie seconden doen.	Dobbe	SP	3.03
237	Je ziet dan gewoon dat je voor €200, €250 of €300 nu direct terecht kan voor een MRI-scan voor je borst.	Dobbe	SP	2.81
240	Ik moet nu reageren op dingen waarvan ik … Mevrouw Dobbe heeft hier zelf onderzoek naar gedaan.	Karremans	None	0.02
243	Het heeft ook met de aanbesteding en met expertise te maken.	Karremans	None	0.01
246	Maar mevrouw Dobbe vraagt mij om daar wat meer informatie over naar de Kamer te sturen.	Karremans	None	0.01
252	Ik hoop dat de collega's in de Kamer ook zien dat het goed is om dit nu te gaan doen en uit te voeren.	Dobbe	SP	0.01
253	Er is namelijk gewoon heel veel capaciteit beschikbaar die nu niet ingezet wordt voor publieke doelen, maar alleen voor de mensen die het zelf kunnen betalen.	Dobbe	SP	0.1
254	Die conclusie laat ik voor rekening van mevrouw Dobbe, want dat ben ik niet met haar eens.	Karremans	None	0.01
255	Maar de staatssecretaris heeft wel een toezegging gedaan.	voorzitter	None	0.02
261	Ik denk dat we dat ook kunnen we doen als we de brief sturen.	Karremans	None	0.01
262	Dan kunnen we daar volgend jaar met elkaar over spreken.	Karremans	None	0.04
264	800 van mevrouw Dobbe verzoekt de regering om te onderzoeken hoe deze verschillen kunnen worden voorkomen door preventief onderzoek naar borstkanker volledig publiekelijk te organiseren.	Karremans	None	0.02
265	Ook bij deze motie verwijs ik naar volgend jaar, naar de brief en de ontwikkelagenda.	Karremans	None	0.01
266	Daarom zou ik zeggen dat ik deze motie "ontraden" wil geven als appreciatie.	Karremans	None	0.01
267	Ik zeg daar wel bij dat mevrouw Dobbe een terecht punt heeft over gezondheidsverschillen.	Karremans	None	0.02
268	De motie van mevrouw Paulusma ziet daar natuurlijk ook op: hoe zorgen we ervoor dat zo'n vervolgonderzoek voor alle vrouwen beschikbaar wordt?	Karremans	None	0.11
269	Tot slot de motie van mevrouw Slagt-Tichelman op stuk nr.	Karremans	None	0.01
271	Die verzoekt de regering om het werkveld te faciliteren als dat een Nederlandse pilot wil om artificial intelligence als hulpmiddel in te zetten bij het bevolkingsonderzoek naar borstkanker bij vrouwen met dicht klierweefsel.	Karremans	None	0.04
272	Laat me vooropstellen dat ik volledig het belang onderschrijf van het inzetten van artificial intelligence bij het bevolkingsonderzoek.	Karremans	None	0.01
273	Ik zal dat ook meenemen in de ontwikkelagenda, zeg ik tegen mevrouw Slagt-Tichelman.	Karremans	None	0.02
274	Op dit moment werkt het RIVM in mijn opdracht aan voorbereidingen voor de mogelijke inzet van AI in het bevolkingsonderzoek borstkanker.	Karremans	None	0.01
275	Ik moet werken binnen de budgettaire kaders en heb geen geld voor extra pilots.	Karremans	None	0.07
276	Als ik deze motie mag interpreteren als een signaal voor het verder inzetten van artificial intelligence, wil ik die graag oordeel Kamer geven.	Karremans	None	0.01
278	Dan moet ze natuurlijk wel met deze interpretatie instemmen.	Karremans	None	0.01
283	Ik schors de vergadering voor een zeer kort ogenblik, want de minister is al binnengekomen.	voorzitter	None	0.02
284	Ik wil haar gedag zeggen en dan kunnen we zo beginnen met het volgende debat.	voorzitter	None	0.01
287	Ik heropen de vergadering en heet de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van harte welkom.	voorzitter	None	0.01
288	Ik zie ook dat de andere staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aanwezig is.	voorzitter	None	0.02
289	Aan de orde is het tweeminutendebat Integraal Zorgakkoord.	voorzitter	None	0.01
290	Voordat wij beginnen, zie ik dat mevrouw Rikkers-Oosterkamp van BBB een verzoek heeft.	voorzitter	None	0.02
292	Ik wil de Kamer graag vragen of ik mee mag doen met het tweeminutendebat, hoewel dat ik niet bij het commissiedebat aanwezig ben geweest.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.08
293	Indien de Kamer daar geen bezwaar tegen heeft, voegen we mevrouw Rikkers-Oosterkamp toe als spreker.	voorzitter	None	0.06
294	Dan kunnen wij nu beginnen met mevrouw Jansen van de fractie van NSC met haar inbreng in de eerste termijn.	voorzitter	None	0.01
297	Deze motie is voorgesteld door de leden Daniëlle Jansen en Slagt-Tichelman.	voorzitter	None	0.01
300	Deze motie is voorgesteld door het lid Daniëlle Jansen.	voorzitter	None	0.01
304	Ik vind dat die goede voorbeelden echt in de etalage moeten, zodat we niet overal het wiel opnieuw laten uitvinden.	Tielen	VVD	0.01
305	Tegelijkertijd luister ik naar deze motie en denk ik: o jee, wat komt daar nou weer voor registratielast uit voort?	Tielen	VVD	24.85
307	Welke mogelijkheden ziet zij om ervoor te zorgen dat er niet allerlei extra formuliertjes moeten worden ingevuld en vinkjes moeten worden gezet om te bereiken wat mevrouw Jansen wil?	Tielen	VVD	0.01
310	Ik hoor van alle kanten signalen dat de goede voorbeelden veel te weinig worden gedeeld.	Daniëlle Jansen	NSC	0.03
311	Dat is nou juist een doel van het IZA: dat je de goede voorbeelden verder gaat implementeren.	Daniëlle Jansen	NSC	1.44
312	Over hoe dat moet zonder registratielast, kan de speciaal gezant met zijn rapporten over adviseren, lijkt mij.	Daniëlle Jansen	NSC	0.05
314	Maar ik hoor mevrouw Daniëlle Jansen ook zeggen dat in jaarverslagen moet worden opgeschreven welke goede voorbeelden zijn overgenomen.	Tielen	VVD	0.02
315	Over dat eerste deel ben ik het eens met mevrouw Jansen, maar dat tweede is volgens mij echt overbodig.	Tielen	VVD	28.99
316	Laat de goede voorbeelden groeien en bloeien, maar laten we niet weer allerlei verslaginstructies geven.	Tielen	VVD	0.01
317	Daarover ben ik het eens met mevrouw Tielen, maar goede voorbeelden groeien en bloeien niet als ze niet bekend zijn.	Daniëlle Jansen	NSC	0.03
319	Dan geef ik graag het woord aan mevrouw Slagt-Tichelmans van de GroenLinks-PvdA-fractie.	voorzitter	None	0.63
323	Wij zijn mede-indiener van de motie om Nederland Zorgt voor Elkaar te laten aansluiten bij de bestuurstafel van het IZA.	Slagt-Tichelman	GroenLinks-PvdA	0.02
324	Daarmee kunnen in heel Nederland zorgzame buurten worden ondersteund.	Slagt-Tichelman	GroenLinks-PvdA	0.01
326	Deze motie is voorgesteld door de leden Slagt-Tichelman en Bushoff.	voorzitter	None	0.01
330	Dan graag het woord aan mevrouw Paulusma van onze vrienden van D66.	voorzitter	None	1.73
331	Voorzitter, wat bent u toch in kerstsfeer, deze dag.	Paulusma	D66	0.01
336	Ik had een aantal goede moties om aan de ene kant het Integraal Zorgakkoord te verbeteren.	Paulusma	D66	0.01
338	Aan de andere kant wordt het gesloopt door de bewindspersonen in vak K. Daar maak ik mij ernstige zorgen over.	Paulusma	D66	0.01
339	Gisteren kwam het bericht dat de personeelstekorten vier keer groter zijn dan we allemaal met elkaar bedacht hadden.	Paulusma	D66	0.04
341	Mensen zitten echt in nood en hebben grote zorgen, ook gezien de recente hallucinante bezuinigingen op de vervolgopleidingen van verpleegkundigen.	Paulusma	D66	1.8
344	Momenteel is er geen samenwerking en lopen partijen weg.	Paulusma	D66	0.02
345	Ik begin me zo langzamerhand te schamen voor wat hier gebeurt en vooral voor wat de bewindspersonen niet doen.	Paulusma	D66	0.01
347	Ik wil van de bewindspersonen zo snel mogelijk een update van wat er gaande is, wat hun acties zijn en met welke partijen ze om de tafel zitten.	Paulusma	D66	0.01
348	Ik waardeer de motie van mijn collega, maar het voorjaarsreces is mij echt veel te laat.	Paulusma	D66	0.02
350	Ik verwacht zo snel mogelijk van de bewindspersonen een brief met een update en vervolgacties.	Paulusma	D66	0.01
351	De zorg, de patiënten en de professionals, verdienen dat.	Paulusma	D66	0.03
354	Dan geef ik graag het woord aan mevrouw Dobbe van de SP.	voorzitter	None	12.06
356	Ik sluit me aan bij de vragen over de staat van het Integraal Zorgakkoord.	Dobbe	SP	0.01
357	Sowieso geldt voor elk zorgakkoord dat het alleen kan werken als er aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan.	Dobbe	SP	0.23
358	Wij hebben al eerder gezegd dat de markt dit akkoord in de weg zit.	Dobbe	SP	0.1
367	Deze motie is voorgesteld door de leden Dobbe en Bushoff.	voorzitter	None	0.01
370	We hebben volgens mij allemaal de acties van de apothekersassistenten bij verzekeraar VGZ gezien.	Dobbe	SP	0.01
374	Volgens mij moeten we de apothekersassistenten die actievoeren gewoon helpen.	Dobbe	SP	0.01
377	We hebben hier al een paar keer moties over gedeeld.	Tielen	VVD	0.01
378	Een motie meer of minder maakt op het totaal van 5.000 misschien niet uit, maar mijn vraag aan mevrouw Dobbe is wel wat ze nu precies met de motie beoogt, anders dan wat er inmiddels al gewisseld is en wat de minister daarover heeft toegezegd.	Tielen	VVD	0.05
379	Daarom zei ik: ik hoop dat u allen kennis heeft genomen van de actie van de apothekersassistenten een aantal dagen geleden bij VGZ.	Dobbe	SP	0.01
380	Er zijn ontwikkelingen in de beloning van de apothekersassistenten.	Dobbe	SP	0.01
381	Apothekersassistenten komen terecht al een tijd in actie.	Dobbe	SP	0.01
382	Je kunt geen enkel zorgakkoord afsluiten als daar geen apothekersassistenten meer bij horen.	Dobbe	SP	0.54
384	We hebben ons denk ik rekenschap te geven van de nieuwe ontwikkelingen.	Dobbe	SP	0.01
387	Dan is het woord aan de heer Claassen van de fractie van de PVV.	voorzitter	None	0.01
406	Sorry, ik zie wel een interruptie van mevrouw Slagt-Tichelman.	voorzitter	None	0.01
408	Ik dacht: ik wacht even tot de heer Claassen is uitgesproken.	Slagt-Tichelman	GroenLinks-PvdA	0.01
409	Zijn motie vraagt om informatie om de politieke koers op het IZA te kunnen bijsturen.	Slagt-Tichelman	GroenLinks-PvdA	0.01
412	Vindt u ook dat er wat gedaan moet worden om partijen weer te laten aansluiten, en dat aan de voorwaarden voldaan moet worden?	Slagt-Tichelman	GroenLinks-PvdA	0.01
413	Ik had deze moties niet ingediend als ik er niet het volle vertrouwen in had dat dat ging lukken, dat dat deze minister ging lukken en dat dat het kabinet ging lukken.	Claassen	PVV	19.69
421	Ik heb er alle vertrouwen in dat dat deze minister gaat lukken.	Claassen	PVV	0.01
426	We hadden een breed debat over het Integraal Zorgakkoord met de aankondiging van de minister dat ze op redelijk korte termijn zou komen met een aanvullend zorg- en welzijnsakkoord.	Tielen	VVD	0.01
427	Ik wens haar daar sterkte mee, gezien de ontwikkelingen van deze week.	Tielen	VVD	16.03
428	Ik vermoed dat we daarover nog wel van gedachten zullen wisselen de komende tijd.	Tielen	VVD	0.01
429	Ik heb twee moties naar aanleiding van het commissiedebat.	Tielen	VVD	0.01
434	Verder hebben we veel gewisseld over kwaliteit, kwaliteitsuitkomsten en de transparantie daarvan.	Tielen	VVD	0.01
440	Dan als laatste spreker van de zijde van de Kamer mevrouw Rikkers-Oosterkamp van de BBB.	voorzitter	None	0.01
443	Om te beginnen zijn er bij de BBB signalen binnengekomen dat de zorgverzekeraars nog altijd ALS-patiënten in de palliatieve fase de Wlz proberen in te duwen.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.03
444	In het Integraal Zorgakkoord is afgesproken dat dit niet meer mag.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.02
446	Zo ja, welke maatregelen is de minister bereid om op dit punt te nemen?	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.01
447	Kan zij toezeggen dat er alsnog aandacht komt bij de zorgverzekeraars voor deze afspraak?	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.01
448	Daarnaast merken wij dat de toegankelijkheid van de zorg onder druk staat.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.11
449	Dit komt vooral door de budgetplafonds en de medisch-specialistische zorg.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.01
450	In de zomermaanden stoppen ziekenhuizen en huisartsen al met doorverwijzen, waardoor met name patiënten vast komen te zitten in lange wachttijden.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.07
451	BBB is van mening dat "geld volgt patiënt" hiervoor mede een oplossing kan zijn.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.01
452	Kan de minister toezeggen het idee van "geld volgt patiënt" mee te nemen in haar visie op de marktwerking?	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.01
454	Het is belangrijk om de continuïteit van de zorg te waarborgen voor zowel de patiënten als de zorgverleners in onze regio's.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.01
455	Door een goeie samenwerking tussen de zelfstandige klinieken en de ziekenhuizen in het gezamenlijke gebruik van personeel kunnen we ervoor zorgen dat de zorg in de toekomst goed en toegankelijk blijft.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.42
456	Kan de minister toezeggen om op lange termijn de continuïteit van de zorg in de regio te stimuleren door samenwerking tussen zelfstandige klinieken en ziekenhuizen en hun personeel?	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.01
463	Om 11.25 uur zullen de minister en de staatssecretarissen antwoord geven op de door de Kamer gestelde vragen en commentaar geven op de moties.	voorzitter	None	0.01
465	De vergadering wordt van 11.14 uur tot 11.25 uur geschorst.	voorzitter	None	0.01
467	Ik weet niet aan wie van de drie ik als eerste het woord mag geven, maar ik neem aan aan de minister.	voorzitter	None	0.02
471	884 van mevrouw Jansen over Nederland Zorgt voor Elkaar een plek geven in het bestuurlijk overleg, in de eerste ring van de tafel van het Integraal Zorgakkoord.	Agema	None	0.01
472	Ik zou dat niet willen doen, omdat we nu bij het Integraal Zorgakkoord veertien partijen aan de BO-tafel hebben.	Agema	None	0.02
473	Daar komen er nu met het aanvullend Integraal Zorgakkoord drie bij.	Agema	None	0.01
475	Dan heb je 34 mensen aan tafel en dan nog de delegatie van VWS.	Agema	None	0.01
478	Maar Nederland Zorgt voor Elkaar wordt wel betrokken, net als andere partijen, op het moment dat onderwerpen voor hen van belang zijn.	Agema	None	0.32
479	Dat geldt bijvoorbeeld ook voor de fysiotherapeuten, ergotherapeuten en diëtisten.	Agema	None	0.05
480	Ze worden dan wel betrokken, alleen niet aan de hoofdtafel.	Agema	None	0.01
481	Dat zou ik dus ook niet doen, want op die manier wordt het een Poolse landdag.	Agema	None	0.02
483	Ik snap dat er niet een onbeperkt aantal organisaties bij kunnen, maar dit is natuurlijk wel een heel bijzondere groep mensen, omdat het gaat om een hele andere vertegenwoordiging, die helemaal niet bij de eerste schil zit.	Daniëlle Jansen	NSC	28.33
484	Ik zou er dus toch voor willen pleiten om deze groep toe te voegen.	Daniëlle Jansen	NSC	0.01
485	Ik weet dat ze worden aangehaakt, maar het is toch anders als je daar echt als volwaardige partner aan tafel zit.	Daniëlle Jansen	NSC	20.69
486	Ik zou dat niet doen, omdat we dan een heel goed argument hebben om nog veel meer mensen aan de tafel te vragen.	Agema	None	0.01
487	Zoals ik al zei, worden ze wel betrokken op het moment dat onderwerpen hen aangaan.	Agema	None	0.03
488	Dat geldt ook voor de fysiotherapeuten, de diëtisten en de ergotherapeuten.	Agema	None	1.6
489	Voor alle groepen die niet aan de hoofdtafel zitten, geldt dat ze wel worden betrokken.	Agema	None	0.02
490	Maar we moeten wel met z'n allen de neuzen dezelfde kant op krijgen.	Agema	None	0.01
491	Alle organisaties zijn voor mij heel belangrijk, maar bij het bestuurlijk overleg zit een deel van de partijen.	Agema	None	0.01
493	Maar de minister zegt dat er nu ook drie partijen bij komen.	Daniëlle Jansen	NSC	0.03
494	Waarom wordt de keuze dan niet gemaakt voor een koepelorganisatie die meer de burgers en de regio's vertegenwoordigt?	Daniëlle Jansen	NSC	0.02
495	De partijen die erbij komen, zijn onder andere MIND en de ggz; ik meen de partijen uit het GALA.	Agema	None	0.02
497	Dat akkoord wordt nu opgenomen in het aanvullend zorg- en welzijnsakkoord.	Agema	None	0.01
500	Wij zijn ook heel blij dat die andere partijen nu aan tafel komen.	Slagt-Tichelman	GroenLinks-PvdA	0.02
501	Maar Nederland Zorgt voor Elkaar is een partij die heel dicht bij de burger staat.	Slagt-Tichelman	GroenLinks-PvdA	0.08
502	Ik heb ook de PVV weleens horen zeggen dat het gevoel kan heersen bij mensen dat het heel hoog over is.	Slagt-Tichelman	GroenLinks-PvdA	0.05
503	Het brengt het IZA juist dicht bij de mensen als een organisatie van bewonersinitiatieven direct kan aansluiten.	Slagt-Tichelman	GroenLinks-PvdA	0.02
506	Ik vind deze organisatie ook heel waardevol, maar dat geldt ook voor MantelzorgNL.	Agema	None	0.02
507	Dat geldt dus ook voor de fysiotherapeuten, de diëtisten, de ergotherapeuten.	Agema	None	0.21
508	Ik vind iedereen heel belangrijk en heel waardevol.	Agema	None	0.01
509	Op het moment dat hun onderwerp aan de orde is, worden ze betrokken.	Agema	None	6.11
510	Maar ik kan niet iedereen een plek geven in het bestuurlijk overleg, want daar worden ook de beslissingen genomen en het moet overzichtelijk blijven.	Agema	None	0.02
511	De partijen moeten met de neuzen in dezelfde richting komen.	Agema	None	0.01
512	Als je dat heel ongebreideld groot maakt, wordt het toch een lastiger proces.	Agema	None	0.01
513	Dus iedereen is belangrijk en iedereen wordt betrokken op het moment dat het nodig is.	Agema	None	0.01
519	Ik sluit me aan bij de interruptie van mevrouw Tielen.	Agema	None	5.09
521	Het is echt mijn heilige plicht de administratie uit te bannen.	Agema	None	0.01
523	Dat neemt niet weg dat ik met veel partijen in gesprek ben en dat we passende zorg een belangrijk onderdeel maken van niet alleen het aanvullende zorg- en welzijnsakkoord, maar ook van mijn plannen voor de arbeidsmarkt.	Agema	None	0.03
524	Die spelen een ontzettend belangrijke rol in passende zorg.	Agema	None	11.47
525	Het is in elk geval een belangrijk onderdeel van het platform dat ik opzet.	Agema	None	0.01
527	Dat betekent niet dat ik de strekking niet steun, maar ik waak voor extra administratieve lasten.	Agema	None	0.04
530	Zij stelt dat de VNG, NVZ, FMS, NFU, ZKN en V&VN uit het IZA-overleg zijn gestapt.	Agema	None	0.02
531	Ik moet de motie corrigeren: er is niemand uit het overleg over het Integraal Zorgakkoord gestapt.	Agema	None	0.11
533	De overleggen over het aanvullend zorg- en welzijnsakkoord zijn op dit moment opgeschort tot januari.	Agema	None	0.01
534	Dat had ik al gedaan, want ik heb de stellige overtuiging dat je in de weken voor kerst geen ruzie moet maken en geen grote beslissingen moet nemen.	Agema	None	0.06
535	Daarom hadden we al besloten om de afronding over het reces heen te tillen.	Agema	None	0.04
536	We zijn heel ver met betrekking tot de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.	Agema	None	1.31
537	De staatssecretaris zal dat zo direct nog toelichten.	Agema	None	0.01
538	Hij heeft met ze gesproken en ik heb met ze gesproken.	Agema	None	0.02
539	Er zijn overleggen geweest tussen de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en de verzekeraars.	Agema	None	0.02
540	Het goede en mooie nieuws van vandaag is dat wij hen in januari weer terugzien aan de IZA-tafel.	Agema	None	48.33
542	NVZ, FMS, NFU, ZKN en V&VN zijn boos vanwege het amendement dat donderdag is aangenomen en vanwege de financiële consequenties die dat voor hen heeft.	Agema	None	0.03
544	De Kamer verlangt extra bezuinigingen, deels op het inkomen van medisch specialisten en deels op het strategisch opleiden van ziekenhuispersoneel.	Agema	None	0.02
546	Ik hoop dat ik wat ruimte kan krijgen, vooral op dat tweede onderwerp, om te zoeken naar een passende en praktische oplossing.	Agema	None	0.01
547	Dat betekent dat we in januari — dan hebben we allemaal weer frisse moed — met elkaar verder kunnen om het aanvullend Integraal Zorgakkoord tot een mooie afronding te brengen met elkaar.	Agema	None	2.27
548	Het is dus niet waar dat er mensen uit het IZA zijn gestapt.	Agema	None	0.03
551	De VNG komt in ieder geval in januari weer aan tafel.	Agema	None	0.02
553	Dat zal de staatssecretaris nog inhoudelijk wat toelichten.	Agema	None	0.01
554	Over de overige organisaties die boos zijn over het amendement dat afgelopen donderdag is aangenomen, zeg ik: ik hoor die boosheid, maar wij zijn ook sterk met elkaar en we staan met z'n allen voor de zorg.	Agema	None	0.02
555	Ik heb goede hoop dat wij in januari een mooi akkoord met elkaar gaan sluiten.	Agema	None	0.01
561	Wij zullen de motie aanpassen zodat die kloppend is.	Slagt-Tichelman	GroenLinks-PvdA	0.01
563	De motie gaat natuurlijk over de bezuinigingen door dat amendement.	Slagt-Tichelman	GroenLinks-PvdA	0.01
564	Wilt u de stappen die u daarin neemt toelichten en wilt u ons daarover voor het voorjaarsreces informeren?	Slagt-Tichelman	GroenLinks-PvdA	0.01
565	Het is wel heel vriendelijk van u dat u als oppositiepartij het voorjaarsreces als termijn noemt.	Agema	None	0.23
567	Ik ga ervan uit dat wij in januari weer met elkaar verder kunnen.	Agema	None	0.01
568	Tegen de tijd dat het voorjaar is, moeten we toch wel een mooi akkoord met elkaar gesloten hebben.	Agema	None	0.01
574	Ik heb zojuist al uitgelegd dat het originele IZA niet is opgeschort en dat er niemand weg is of wat dan ook.	Agema	None	0.06
575	Het originele IZA staat, loopt en is overal in het land in volle ontwikkeling.	Agema	None	0.01
577	Ik adviseer u allemaal om op werkbezoek te gaan naar IZA-activiteiten.	Agema	None	0.01
578	Ik heb het zojuist al gehad over het aanvullend zorg- en welzijnsakkoord.	Agema	None	0.02
579	Ik vind het jammer dat mevrouw Paulusma zegt dat er hallucinante zorgbezuinigingen zijn op medisch-specialistische opleidingen.	Agema	None	0.27
580	Het amendement dat donderdag aangenomen is, is origineel van D66.	Agema	None	0.02
582	Mevrouw Paulusma komt lachend naar de interruptiemicrofoon.	voorzitter	None	0.01
583	Ja, want het is heel kwalijk als ministers gaan liegen.	Paulusma	D66	0.01
587	Het amendement waar D66 aan bijgedragen heeft, had enkel een alleen de medisch specialisten tot doel.	Paulusma	D66	0.02
588	Er is ergens in de achterkamers bij de onderhandelingen iets gebeurd waar Wilders een hele grote stempel op heeft gedrukt, maar de minister wat mij betreft ook.	Paulusma	D66	0.04
589	Ze kan alles ontkennen, maar het kan niet waar zijn dat de minister hierover niet geïnformeerd was.	Paulusma	D66	5.61
590	Er is gestemd over een amendement dat niet van ons was, waar wij ook tegen waren en waar expliciet in stond dat er bezuinigd ging worden op de medisch-specialistische vervolgopleidingen.	Paulusma	D66	0.03
591	Neem daar verantwoordelijkheid voor en kruip niet weg achter "ik ben niet geïnformeerd en ik vind het allemaal heel erg jammer".	Paulusma	D66	0.02
592	Ga staan voor wat u zelf doet, minister, en schuif niet de schuld af op anderen.	Paulusma	D66	0.01
593	Ik wil wel even zeggen dat dit een tweeminutendebat is.	voorzitter	None	0.03
596	Dit is een tweeminutendebat en het is gewoon om daarin dan vooral over het commissiedebat verder te debatteren.	voorzitter	None	0.01
597	Ik begrijp dat u werd uitgedaagd, mevrouw Paulusma.	voorzitter	None	0.01
599	Maar laten we proberen er geen heel lang intermezzo van te maken.	voorzitter	None	0.01
601	Maar de minister in vak K, die hier te gast is, begint over een ander onderwerp en heeft twee sneren naar mijn partij die totaal niet op waarheid berusten.	Paulusma	D66	0.02
602	Ik zou dus niet mij aanspreken, maar de minister in vak K.	Paulusma	D66	0.01
604	Ik roep alleen op om er een kort intermezzo van te maken.	voorzitter	None	0.15
605	De minister daagde u wellicht uit, dus daar heeft u op kunnen reageren.	voorzitter	None	0.02
607	Maar laten we wel proberen om ons zo veel mogelijk aan de orde van het debat te houden.	voorzitter	None	0.01
610	Ik heb allereerst een persoonlijk feit, namelijk dat een Kamerlid mij hier voor leugenaar uitmaakt.	Agema	None	0.01
612	Dit is een persoonlijk feit en dat wens ik genoteerd te hebben.	Agema	None	0.12
613	Op woensdagavond kwam de bezuiniging op de medisch-specialistische zorg in de krant.	Agema	None	0.02
615	We zijn van woensdagavond tot vrijdag op het ministerie bezig geweest om uit te zoeken wat er überhaupt voor post ter tafel was gekomen.	Agema	None	0.02
616	Uiteindelijk heb ik pas op maandag een beetje kunnen doorspreken over die post.	Agema	None	0.26
617	Het is een post die mij volstrekt onbekend is en mij rauw op het dak is gevallen.	Agema	None	0.02
618	Ik had daar geen wetenschap van en was daar niet in betrokken.	Agema	None	10.27
622	Ik zei iets over het niet spreken van de waarheid toen de minister zei dat het amendement waarover gestemd is, uit de koker van D66 kwam.	Paulusma	D66	0.05
623	Dat is niet waar en daarvan vind ik dat de minister niet de waarheid heeft gezegd in deze Kamer.	Paulusma	D66	0.2
625	Dat snap ik, dat snap ik, dat snap ik, dat snap ik.	Agema	None	0.01
626	Ik snap dat u dat zegt, want het is dat andere amendement van twee weken geleden, van 1,1 miljard euro.	Agema	None	0.02
628	Het amendement van twee weken geleden, over 1,1 miljard euro die naar OCW moest vanuit de zorgbegroting.	Agema	None	0.01
629	Daarvan kwam het initiatief van D66, van Paternotte.	Agema	None	0.01
630	En inderdaad, onder het amendement waar daadwerkelijk over is gestemd, staat D66 niet.	Agema	None	0.11
631	Maar dan kunt u ook zeggen: minister, het zat niet zo.	Agema	None	0.02
632	U hoeft mij niet meteen voor leugenaar uit te maken.	Agema	None	0.01
633	Voordat u verdergaat, mevrouw Paulusma: ik heb begrepen dat u over dit onderwerp ook schriftelijke vragen heeft gesteld.	voorzitter	None	0.03
634	Misschien is het ook verstandig — ik laat u eerst weer aan het woord, hoor — om die schriftelijke ronde af te wachten en wellicht op basis daarvan verder met elkaar te spreken.	voorzitter	None	36.07
635	Ik geef u toch kort het woord, maar laten we het echt beperken tot …	voorzitter	None	0.01
638	Ik heb sinds dit hallucinante amendement al drie keer om informatie vanuit VWS gevraagd.	Paulusma	D66	0.02
639	Dat heb ik gedaan omdat niet alleen de Kamer niet geïnformeerd is, maar ook het veld niet.	Paulusma	D66	0.06
640	De minister verwijst nu naar een amendement met een groot bedrag.	Paulusma	D66	0.01
641	Dat was er, omdat wij dat andere onzalige plan, het verlagen van het eigen risico, waar niemand in de zorg op zit te wachten, wilden terugdraaien.	Paulusma	D66	0.03
642	Zo zouden we namelijk én niet hoeven bezuinigen op OCW én geld overhouden binnen VWS.	Paulusma	D66	0.14
643	Ik blijf het zeer kwalijk vinden dat de minister hier begint met niet de waarheid te spreken en de schuld in de schoenen van D66 te schuiven, terwijl ze het zelf moet ownen.	Paulusma	D66	0.03
644	De bezuinigingen op de opleidingen voor verpleegkundigen zijn de verantwoordelijkheid van de minister en niet die van mijn partij.	Paulusma	D66	41.38
645	Ook de minister wordt nu uitgedaagd, dus ik geef de minister de kans om ook weer te antwoorden.	voorzitter	None	0.01
646	Ik hoop dat we het daarmee kunnen afsluiten, waarbij ik verwijs naar de schriftelijke ronde.	voorzitter	None	0.06
647	Nogmaals, het grote amendement waarbij 1,1 miljard euro verplaatst moet worden van de VWS-begroting naar de OCW-begroting was oorspronkelijk een initiatief van D66.	Agema	None	0.02
648	Het amendement waar daadwerkelijk over is gestemd is inderdaad niet ondertekend door D66.	Agema	None	0.06
649	De maatregel als het gaat om de medisch-specialistische zorgopleidingen is woensdagavond uit de lucht komen vallen.	Agema	None	0.16
652	Ik heb er tot vrijdag over gedaan om überhaupt op mijn ministerie boven water te krijgen waar het dan over ging.	Agema	None	0.02
653	Pas sinds maandag heb ik een beetje de contouren helder.	Agema	None	0.01
655	Het is vals en onwaar om te zeggen dat ik ergens van op de hoogte ben als dat simpelweg niet het geval is en de maatregel ook niet bekend is op mijn ministerie.	Agema	None	0.5
656	Ik snap dat mevrouw Paulusma daar vragen over heeft.	Agema	None	0.01
659	Maar het is niet zo dat die maatregel van mijn ministerie afkomstig is.	Agema	None	0.03
660	Wij zijn hierdoor verrast en waren hier niet mee bekend.	Agema	None	0.02
663	Op vrijdag kreeg ik de eerste richting en pas op maandag wat meer.	Agema	None	0.01
665	Er zijn over deze kwestie dus schriftelijke vragen gesteld door mevrouw Paulusma.	voorzitter	None	0.01
666	Die zullen op een gegeven moment beantwoord worden.	voorzitter	None	0.02
667	De vraag uit de Kamer is een beetje wanneer die schriftelijke vragen worden beantwoord.	voorzitter	None	0.04
669	Maar laten we even wel wezen: ik kende deze maatregel dus helemaal niet.	Agema	None	0.02
670	Op VWS zijn wij dit daarom op stel en sprong gaan uitzoeken.	Agema	None	0.05
672	Mag ik eerst mevrouw Dobbe het woord geven, want zij stond te wachten.	voorzitter	None	0.15
674	Ik stel voor dat alle informatie waarover wij niet beschikken gewoon op tafel komt, zodat we precies weten wie wat wist in welke achterkamertjes terwijl er daadwerkelijk over de begroting OCW werd gesproken en er tegelijkertijd een soort schaduwoverleg is geweest.	Dobbe	SP	0.02
677	Aan de minister wil ik toch ook meegeven dat als zij gewoon had meegedaan aan het debat hierover toen zij daartoe werd uitgenodigd, wij dit debat niet in een tweeminutendebat hadden hoeven hebben.	Dobbe	SP	0.04
678	Dat is dan hopelijk een les voor de volgende keer, namelijk dat ze gewoon komt op het moment dat het nodig is.	Dobbe	SP	0.01
681	Ik ben níét uitgenodigd voor dat debat, dat over het amendement ging.	Agema	None	0.04
682	Ik had graag gekomen, ik had graag toegelicht dat de maatregel mij onbekend was en dat deze uit de lucht is komen vallen.	Agema	None	15.79
684	Luister, dit amendement is van de oppositie en de Tweede Kamer.	Agema	None	0.02
686	Het amendement is van de Tweede Kamer en niet van mij.	Agema	None	0.03
688	Er zijn hier woorden gebruikt als "leugenaar" en "valsspelen", terwijl die niet correct waren.	Slagt-Tichelman	GroenLinks-PvdA	0.02
690	Ik zou het ook waarderen als u als voorzitter daar een opmerking over maakt.	Slagt-Tichelman	GroenLinks-PvdA	0.01
691	Dan moet ik me gaan bemoeien met de inhoud van het debat.	voorzitter	None	0.01
693	Ik heb de Kamer de kans gegeven om de minister te interrumperen.	voorzitter	None	0.01
698	De minister heeft daarop geantwoord dat ze de Kamer gaat informeren op de meest spoedige termijn.	voorzitter	None	0.02
699	Volgens mij kunnen we dit intermezzo daarmee afronden.	voorzitter	None	0.01
700	Ik ben het wel met u eens dat als er harde woorden worden gebruikt, iedereen de kans moet hebben om zich te verdedigen.	voorzitter	None	0.02
701	Het is aan de mensen die die woorden bezigen om daar eventueel politieke gevolgen aan te geven en niet aan de voorzitter om zich daarmee te bemoeien.	voorzitter	None	0.02
702	Maar, voorzitter, even voor de helderheid: ik heb mezelf gecorrigeerd en gezegd dat D66 niet onder het amendement staat waar uiteindelijk over is gestemd.	Agema	None	0.04
703	Dat had ik al gedaan in de richting van mevrouw Slagt-Tichelman.	Agema	None	0.01
705	Het was ook een beetje een verzoek aan de voorzitter.	voorzitter	None	8.62
706	Ik vind niet dat ik aan dat verzoek hoef te voldoen.	voorzitter	None	0.01
707	Ik heb alle partijen netjes aan het woord gelaten volgens mij.	voorzitter	None	0.01
714	Het zijn de verzekeraars die afspraken maken met ziekenhuizen.	Agema	None	0.01
715	Ik zet natuurlijk wel in op het uit de marktwerking halen van de acute zorg.	Agema	None	0.01
717	Daarnaast wil ik met zorgverzekeraars afspraken maken over meerjarige financiering.	Agema	None	0.02
721	Er is op 18 juni een brief gestuurd door mijn voorganger, mevrouw Dijkstra, waarin ze heeft uitgelegd heeft dat die precieze motie onuitvoerbaar is.	Agema	None	0.03
723	Ik werk aan een handreiking en aanpassing van de AMvB over wat ziekenhuizen moeten doen als overwogen wordt om het aanbod van acute zorg te beperken.	Agema	None	0.01
727	Hier hebben we natuurlijk al een aantal keren een motie over ingediend gehad.	Agema	None	0.01
728	Ik ben niet alleen niet betrokken bij de cao-onderhandelingen, ik mág daar ook niet bij betrokken zijn.	Agema	None	0.03
729	Ik zie dat de cao van de apothekersassistenten achterblijft.	Agema	None	0.04
730	Over de ova-middelen is de afspraak gemaakt dat die moeten worden doorgezet.	Agema	None	0.01
731	Ik zie ook dat er een grote impasse dreigt, dus ik ben ook in gesprek met de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over wat hij vanuit Sociale Zaken nog meer zou kunnen ondernemen.	Agema	None	0.02
734	Mijn vraag is dan aan de minister: heeft zij de actie gezien van werkgevers en werknemers in het kader van de cao-onderhandelingen bij VGZ in Arnhem van afgelopen week?	Dobbe	SP	0.03
735	Ik heb alles gezien, maar ik heb mevrouw Dobbe nu vijf, zes, zeven keer in een debat uitgelegd dat de minister niet gaat over cao-onderhandelingen en dat ik me er ook niet mee mág bemoeien.	Agema	None	0.04
738	Daarbij zeg ik ook dat ik zie dat de cao's van de apothekersassistenten achterblijven en dat we over de ova-middelen hebben afgesproken in het Integraal Zorgakkoord dat die wel moeten worden doorgezet.	Agema	None	0.1
742	Ik hoop op een goede uitkomst, want inderdaad: de cao's van de apothekersassistenten lopen achter.	Agema	None	0.03
743	Inderdaad, wij zijn hier misschien al zes, zeven, acht keren over in debat geweest.	Dobbe	SP	0.01
744	Zes, zeven, acht keren krijg ik hetzelfde antwoord van de minister.	Dobbe	SP	0.01
745	Precies hetzelfde aantal keren zeg ik tegen de minister dat ik dat echt wel snap en dat de minister mij dat niet hoeft uit te leggen, want de minister gaat niet over de cao-onderhandelingen, maar wel over het geld dat beschikbaar wordt gesteld, bijvoorbeeld in een aantal cao's.	Dobbe	SP	0.03
746	Als het gaat over de apothekers, dan blijft dat geld liggen bij de verzekeraars.	Dobbe	SP	0.02
747	De minister zegt nu "daar ga ik niet over", maar ze kan natuurlijk wel de verzekeraars aanspreken en zorgen dat het geld van die verzekeraars, dat door de minister beschikbaar is gesteld voor deze apothekersassistenten, ook bij hen terechtkomt.	Dobbe	SP	0.03
748	Op die verantwoordelijkheid spreek ik de minister nu al zes, zeven, acht keer aan.	Dobbe	SP	0.01
750	Ik vraag haar niet om zich te bemoeien met cao-onderhandelingen, want ik weet prima hoe die werken.	Dobbe	SP	5.48
752	Vervolgens beslissen de verzekeraars samen met de werkgevers daarover.	Agema	None	0.01
755	Ik heb ook al eerder gezegd dat ik die afspraken herbevestig met het Integraal Zorgakkoord.	Agema	None	0.02
757	In die zin is de motie die u nu weer indient overbodig.	Agema	None	0.03
758	Mevrouw Dobbe, ik denk niet dat de minister en u het eens worden vandaag.	voorzitter	None	0.01
759	Uit de antwoorden heb ik ook begrepen dat u dit debat eerder heeft gevoerd met elkaar.	voorzitter	None	0.02
761	De werkgevers stonden samen met de werknemers op de trappen van VGZ om de zorgverzekeraar aan te spreken, omdat die op dit moment dwarsligt bij het beschikbaar stellen van het geld.	Dobbe	SP	0.03
762	Daar spreek ik de minister op aan, want het is haar verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat dat wordt opgelost.	Dobbe	SP	3.3
766	Het ligt niet aan de werkgevers en de werknemers, maar het ligt bij de zorgverzekeraar.	Dobbe	SP	0.02
771	Ik zie dat de salarissen van apothekersassistenten achterblijven.	Agema	None	0.08
773	We hebben afspraken gemaakt over het doorzetten van de ova-middelen.	Agema	None	0.01
780	Ik ben al in gesprek met partijen over transitiedoelen.	Agema	None	0.02
784	Het is dus geen nieuw persoon waar een motie over ingediend wordt.	Agema	None	0.02
785	Maar om de heer Claassen tevreden te stellen, zal ik de motie overnemen.	Agema	None	0.01
789	Ze zijn bezig met plannen, maar de NZa gaat hierover.	Agema	None	0.02
791	Ik kan de Kamer wel op een later moment informeren.	Agema	None	0.01
794	890 zei de minister dat die wordt overgenomen, maar ik hoor net dat we een nieuw appreciatiekader hebben.	voorzitter	None	0.03
802	We hebben oordeel Kamer, ontraden, overbodig, ontijdig of onaanvaardbaar.	voorzitter	None	0.01
805	Ik denk dat u echt een oud kaartje heeft, voorzitter.	Agema	None	0.01
809	"Naast het beoordelingskader is er ook de mogelijkheid ..." Ja, u heeft gelijk.	voorzitter	None	18.32
811	Ik had nog wel netjes de brief gelezen, voorzitter.	Agema	None	0.01
812	"Naast het beoordelingskader is er ook de mogelijkheid tot overnemen."	voorzitter	None	0.3
817	Die krijgt dus inderdaad de appreciatie "overnemen", want de minister had de brief beter gelezen dan de voorzitter.	voorzitter	None	0.04
821	892 is ontijdig, want op dit moment wordt gebruikgemaakt van de beleidsregel innovatie.	Agema	None	0.02
823	De NZa evalueert dan en bekijkt dan hoe dit in de bekostiging kan landen.	Agema	None	0.01
826	Ik ben bezig met het organiseren van een top in het voorjaar over het afwenden van een onbeheersbaar arbeidsmarkttekort.	Agema	None	0.01
828	Ik vind het ook leuk dat ik mevrouw Tielen vaak tegenkom in het land.	Agema	None	0.01
829	Ze was erbij toen het ging over regionaal werkgeverschap.	Agema	None	0.02
830	Ze was er volgens mij bij toen het ging over het potentieel pakken.	Agema	None	0.01
832	Dit onderwerp is mijn drijfveer om dit te willen doen.	Agema	None	0.01
834	Het woord "zorginnovatietop" vervang ik door "afwenden arbeidsmarkttekort".	Agema	None	1.13
836	Innovatie is een ontzettend groot en belangrijk onderdeel van het afwenden van het onbeheersbare arbeidsmarkttekort.	Agema	None	7.05
841	Het is natuurlijk aan de minister om een titel te verzinnen.	Tielen	VVD	0.01
843	Wat ik vooral wil zeggen in deze interruptie is dat hier zichtbaar ook de bedrijven bij betrokken zijn.	Tielen	VVD	0.01
844	Ik kan zo een aantal namen noemen, maar dan moeten die weggepiept worden als dit door de NOS wordt uitgezonden.	Tielen	VVD	0.02
845	Maar er zijn natuurlijk een aantal bedrijven die heel erg goed zijn in innovatie in de zorg.	Tielen	VVD	0.11
846	Ik wil graag van de minister de toezegging dat die dan ook daadwerkelijk worden uitgenodigd om aanwezig te zijn op de top met de nieuwe naam om arbeidsbesparende innovaties mogelijk te maken.	Tielen	VVD	0.01
849	Een paar ochtenden geleden hoorde ik mevrouw Tielen op de radio.	Agema	None	0.01
850	Toen was er een klein misverstand met een van die bedrijven.	Agema	None	0.01
851	Ik was namelijk uitgenodigd om naar een zaal te komen, maar dat had mij nooit bereikt en dat was ook nog niet voldragen bij mijn mensen.	Agema	None	0.04
852	Het kwam daardoor allemaal wat lelijk in het nieuws.	Agema	None	0.03
853	Onterecht, want dit soort bedrijven zijn bijzonder waardevol gelet op de uitdagingen waar we voor staan.	Agema	None	0.01
854	Zij krijgen dus zeker een prominente plek op deze top.	Agema	None	0.01
856	Ik heb eigenlijk een procesvraag over de motie op stuk nr.	Claassen	PVV	0.01
858	De minister heeft gezegd deze motie ontijdig te vinden omdat de NZa nog evalueert hoe dat in de bekostiging kan landen.	Claassen	PVV	0.06
860	Dat is eigenlijk een toezegging op het verhaal over hoe dat zou kunnen landen.	Claassen	PVV	1.59
861	Ik heb verzuimd om te vragen wanneer we dit kunnen verwachten.	Claassen	PVV	0.01
863	De laatste maanden heb ik echt heel vaak gezegd "voor de kerst".	Agema	None	0.17
864	Daar heb ik van geleerd, dus ik ga nu echt niet vervallen in "voor de zomer", want voor een organisatie is het echt ontzettend veel werk om alles te verstouwen.	Agema	None	0.02
865	Maar ja, nou: rond de zomer ergens; maart 2025 en rond de zomer.	Agema	None	0.02
868	894 verzoekt de regering om met een plan concreet te maken hoe en op welke termijn transparantie van kwaliteit … Ja.	Agema	None	0.01
875	Moet ik u nu de beurt geven, meneer Claassen, of niet?	voorzitter	None	0.01
885	891 zei de minister: de NZa gaat hierover, maar de Kamer wordt hier wel over geïnformeerd.	Claassen	PVV	0.04
886	Ik had ook toen moeten vragen wanneer dat ongeveer zal zijn.	Claassen	PVV	0.01
893	Stel dat dat over één jaar is, dan meld ik u dat dat pas over heel lang zal zijn.	Agema	None	0.01
894	Is dat ergens rond de zomer, dan verschijnt dat vanzelf.	Agema	None	0.01
897	893 is een toezegging gedaan en die is zojuist overgenomen.	Tielen	VVD	0.02
900	894 zou ik toch wel graag in stemming willen brengen, alstublieft.	Tielen	VVD	0.01
905	Het is wel zo dat mijn voorganger over het stappenplan al een brief naar de Kamer heeft gestuurd.	Agema	None	0.03
908	Wij hebben hier al in het commissiedebat over gesproken.	Tielen	VVD	0.02
910	Als de minister zegt "ik ga dat doen", dan vertrouw ik de minister in die zin dat ze dat gaat doen.	Tielen	VVD	0.01
911	Maar ik wil deze motie graag toch in stemming brengen om ervoor te zorgen dat ook de Kamer zich daarachter kan scharen.	Tielen	VVD	0.01
913	Over de moties die zijn ingediend in het vorige debat en dit debat en over de moties die worden ingediend in het aankomende debat wordt morgen gestemd.	voorzitter	None	0.01
914	Dan ga ik nog in op de vraag van mevrouw Rikkers over de budgetplafonds, de wachttijden en over het "geld volgt patiënt".	Agema	None	0.01
915	Ik vind "geld volgt patiënt" niet zo'n heel goed idee.	Agema	None	0.01
916	Wat wij nu met de budgetbekostiging doen, is middelen spreiden.	Agema	None	0.02
918	Een deel van de spoedeisendehulpposten is cruciaal.	Agema	None	0.01
919	Zij krijgen een beschikbaarheidsbijdrage om open te blijven.	Agema	None	0.01
920	Als we de budgetten voor de spoedeisendehulpposten gaan spreiden, valt iedereen daaronder.	Agema	None	1.44
923	Als u uitgaat van "geld volgt patiënt" of in dezen de populatie naar voren brengt, dan ontstaat een situatie waarin een regio met een heel lage bevolkingsdichtheid kwetsbaar wordt ten opzichte van de Randstad, die dichtbevolkt is.	Agema	None	0.03
925	Ik wil graag dat de regio bestaanszekerheid krijgt, dat die ziekenhuizen bestaansrecht krijgen.	Agema	None	0.01
929	Dat gaat vooral over het bestaansrecht van ziekenhuizen, spoedeisende hulpen en dat soort dingen.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	8.31
930	Maar er zijn natuurlijk ook andere behandelingen waarop mensen nu heel lang moeten wachten, omdat er een budgetplafond is.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.02
931	Het ging ons meer om die gevallen met specialistische zorg, waarbij het geld de patiënt volgt en er geen budgetplafonds meer in zitten.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.04
933	Ik snap de pijnlijkheid van budgetplafonds, maar de oplossing is niet om het budget aan de patiënt te koppelen, want dan krijg je andere problemen.	Agema	None	0.01
934	Dan nog de andere vraag van mevrouw Rikkers over de zelfstandige klinieken.	Agema	None	0.01
935	Ik deel de mening dat ziekenhuizen en zbc's moeten samenwerken als dat in het belang van de patiënt is, of als dat leidt tot behoud en betere inzet van zorgpersoneel.	Agema	None	0.02
937	Ik ben daarom in gesprek met deze partijen en zorgverzekeraars om afspraken te maken en de samenwerking verder te bevorderen.	Agema	None	0.01
940	Is er nog een staatssecretaris die wat wil beantwoorden?	voorzitter	None	0.01
944	Dus ik schors de vergadering even voor enkele seconden.	voorzitter	None	0.02
948	Aan het woord is de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.	voorzitter	None	0.01
951	Zij wees mij op signalen die zij heeft binnengekregen dat zorgverzekeraars ALS-patiënten in de palliatieve fase in de Wlz proberen te duwen.	Maeijer	None	0.03
952	Deze signalen zijn mij niet bekend, dus dank aan mevrouw Rikkers dat ze deze hier ter sprake brengt.	Maeijer	None	0.01
954	Misschien kunnen we na het debat op een andere manier het een en ander nog even concreter wisselen, zodat we er ook iets op kunnen ondernemen.	Maeijer	None	0.01
956	Ik zal in dat kader ook vragen, zeg ik mevrouw Rikkers toe, of de verzekeraars bekend zijn met de genoemde signalen.	Maeijer	None	24.34
958	Ik ben ook bereid om hen te wijzen op de afspraken in het kader van het IZA.	Maeijer	None	0.03
959	Het verbaast mij dat de staatssecretaris niet bekend is met de signalen die mevrouw Rikkers noemt, want in het debat over palliatieve zorg waar de staatssecretaris net zelf naar verwees, is dit ook met de staatssecretaris gedeeld.	Tielen	VVD	0.07
960	Toen heeft zij ook toegezegd om daarover met de zorgverzekeraars in gesprek te gaan.	Tielen	VVD	0.02
962	Ik zal nog even nagaan hoe dat precies zit, want als het eerder gedeeld is … Volgens mij is het ook eerder gedeeld, maar waren die signalen mij toen niet bekend.	Maeijer	None	31.06
963	Dit is ongeveer dezelfde vraag, waarop ik opnieuw toezeg dat we daarover in gesprek gaan.	Maeijer	None	0.01
965	Dan is het woord aan de andere staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.	voorzitter	None	0.01
967	Enkel en alleen nog over de VNG, om dat even goed neer te zetten.	Karremans	None	3.74
968	De afgelopen weken hebben de VNG, VWS en ZN constructieve gesprekken gevoerd.	Karremans	None	0.01
969	Tijdens het commissiedebat heb ik ook al gezegd dat ik daar positief over ben.	Karremans	None	0.02
970	Het heeft in ieder geval tot een compromis geleid over gelijkwaardigheid, waar de VNG ook om vroeg.	Karremans	None	0.02
972	Dit moet natuurlijk nog wel bekrachtigd worden bij het BO IZA.	Karremans	None	0.76
974	Er zitten natuurlijk meer partijen aan tafel dan alleen ZN, VWS en VNG.	Karremans	None	0.02
976	Op dat moment zal de VNG ook weer aan tafel komen, maar de seinen staan op groen.	Karremans	None	0.02
977	We zijn er wat dat betreft uit, maar het moet nog wel goedgekeurd worden.	Karremans	None	0.01
986	Ik kan de vergadering direct heropenen, met het tweeminutendebat Private equity in de zorg, met de minister van Volksgezondheid en Sport.	voorzitter	None	0.04
990	De eerste spreker van de zijde van de Kamer is de heer Bushoff, van de fractie van GroenLinks-PvdA.	voorzitter	None	0.02
992	We spreken af de interrupties kort en bondig te houden, gericht op de inhoud van de moties.	voorzitter	None	0.08
996	Deze motie is voorgesteld door de leden Bushoff en Dijk.	voorzitter	None	0.02
999	Deze motie is voorgesteld door de leden Bushoff en Dijk.	voorzitter	None	0.02
1004	De heer Dijk werd al genoemd en nu is hij zelf spreker, namens de fractie van de SP.	voorzitter	None	0.03
1006	Ik begin ook meteen met het voorlezen van twee moties.	Dijk	SP	0.01
1015	Ik heb hier een aangenomen motie over het verbieden van private equity in de jeugdzorg.	Dijk	SP	0.02
1016	Ik heb hier een aangenomen motie over een verbod op private equity in de huisartsenzorg.	Dijk	SP	0.02
1017	Ik heb hier een aangenomen motie voor een verbod op private equity in de gehele zorg.	Dijk	SP	0.02
1018	Ik heb hier een motie voor een verbod op private equity in de dierenartsenzorg.	Dijk	SP	0.01
1019	Ik heb hier nóg een motie over een verbod op private equity in de zorg.	Dijk	SP	0.02
1020	En ik heb hier een motie over een verbod op private equity in de kinderopvang.	Dijk	SP	0.02
1021	Omdat de minister tevens vicepremier is, wil ik haar vragen om hier een nietje doorheen te slaan.	Dijk	SP	0.01
1022	Als het zo moeilijk is om die wetgeving alleen maar voor de zorg te maken, zorg er dan voor dat het voor de gehele publieke sector gebeurt.	Dijk	SP	0.01
1024	Als u wilt, gaan we ze voor ieder voorbeeld, voor ieder onderwerp dat ook maar met private equity te maken heeft in de publieke sector, indienen, maar ik wilde de minister eigenlijk vragen om het vast voor te bereiden voor de publieke sector, want ik merk dat daaraan grote behoefte is in de Kamer.	Dijk	SP	21.61
1028	"Nieuw Sociaal Contract" moet ik zeggen; dat is gewenst.	voorzitter	None	0.01
1030	Het afgelopen jaar is het onderwerp private equity meerdere keren ter sprake gekomen.	Daniëlle Jansen	NSC	0.01
1031	Nieuw Sociaal Contract maakt zich zorgen over de toenemende invloed van private equity en commerciële investeerders in de zorgsector.	Daniëlle Jansen	NSC	0.02
1032	Het is van groot belang om hun groeiende greep terug te dringen.	Daniëlle Jansen	NSC	0.01
1033	Er bestaat echter nog steeds onduidelijkheid over wat private equity precies inhoudt, wat als excessieve winst moet worden beschouwd en welke maatregelen nodig zijn om de ongewenste invloed van private equity en commerciële investeerders effectief te beperken.	Daniëlle Jansen	NSC	0.02
1034	Om ervoor te zorgen dat de belangen van patiënten voorop blijven staan, dien ik samen met collega Omtzigt de volgende motie in.	Daniëlle Jansen	NSC	0.01
1035	Deze motie is voorgesteld door de leden Daniëlle Jansen en Omtzigt.	voorzitter	None	0.01
1040	Het zijn op zich hele legitieme vragen en zorgen, maar er ligt ook al een hele stapel rapporten.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.02
1041	Wat gaat dat ene extra rapport toevoegen ten opzichte van alles wat we al weten, namelijk precies de antwoorden op de vragen die mevrouw Jansen net stelde?	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.02
1043	Ik ben alleen niet zo onder de indruk van de rapporten die er liggen, omdat die een heel erg beperkt inzicht geven.	Daniëlle Jansen	NSC	12.6
1044	We weten ook dat in de afgelopen debatten iedere keer dezelfde vragen bovenkomen.	Daniëlle Jansen	NSC	0.01
1045	Volgens mij heeft dat als gevolg dat er continu te weinig vorderingen worden gemaakt om dit echt aan te pakken.	Daniëlle Jansen	NSC	0.01
1046	Als het mag van de voorzitter, heb ik nog een korte vervolgvraag.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.65
1047	Mevrouw Jansen vroeg ook wat nou die excessieve winstuitkeringen zijn.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.01
1049	Ik vraag mij af of mevrouw Jansen het met GroenLinks-PvdA eens is dat alles boven de Wet normering topinkomens in de zak van commerciële investeerders, aandeelhouders et cetera verdwijnt, eigenlijk excessief is en dat we dat niet zouden moeten willen.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	2.85
1050	Staat de Wet normering topinkomens niet al toe dat je best veel geld mag verdienen in de zorg?	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.02
1051	Is zij het met ons eens dat je alles daarboven eigenlijk niet zou moeten willen?	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.01
1054	Dan geef ik graag het woord aan mevrouw Rikkers-Oosterkamp.	voorzitter	None	0.23
1057	Uit een rapport van Gupta uit 2022 blijkt dat er kritiek is op onze zorgkosten.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	99.77
1058	Ik denk dat er daarom een belangrijke vraag beantwoord moet worden over onze prijsontwikkelingen, vooral bij zelfstandige klinieken en ziekenhuizen.	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.01
1059	Kan de minister toezeggen om naar aanleiding van het rapport van Gupta onderzoek te doen naar het aantal behandelingen en de prijzen van zelfstandige klinieken in vergelijking met de ziekenhuizen?	Rikkers-Oosterkamp	BBB	0.02
1062	De minister heeft aangegeven over tien minuten antwoord te geven op de vragen en de moties van een appreciatie te voorzien.	voorzitter	None	0.02
1065	De vergadering wordt van 12.15 uur tot 12.23 uur geschorst.	voorzitter	None	0.01
1067	Aan het woord is de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.	voorzitter	None	0.01
1069	Het is een grote gedeelde ergernis voor ons allen hier in de Kamer als er wordt gegraaid uit de zorgpot.	Agema	None	0.01
1070	Soms is het fraude; daar hebben we het al vaak met elkaar over gehad.	Agema	None	0.01
1073	Daar dient de Kamer natuurlijk ook veel betrokken moties over in.	Agema	None	0.01
1074	Als het gaat over private equity, dan zit het allemaal wat ingewikkeld in elkaar.	Agema	None	0.01
1075	Als je als huisarts een praktijk begint, ben je zelfstandig ondernemer en ga je voor financiering naar de bank.	Agema	None	0.01
1078	Maar als je een grote investering moet doen, bijvoorbeeld als tandarts in een stoel — dat is een hele dure investering — of in je tandheelkundig lab, dan is er vaak extra financiering nodig.	Agema	None	0.23
1079	Dat gebeurt dan door partijen met vreemd vermogen, waarbij je een lening kunt aangaan.	Agema	None	0.01
1080	Als het op een integere manier gebeurt en er op een normale manier winst wordt gemaakt, verbetert dit natuurlijk de kwaliteit van zorg.	Agema	None	0.01
1082	Maar er zijn veel meer hele goede en degelijke voorbeelden van private equity, Ik noem de podologen, de voetzorg; zij hebben een organisatie met veel verschillende locaties, die gezamenlijk de productie van de zooltjes doen, die daardoor van een betere kwaliteit zijn.	Agema	None	0.02
1084	We hebben hier nu een aantal keren met z'n allen over gesproken.	Agema	None	0.01
1085	Ik heb ook al een aantal keren gezegd dat ik er blij mee ben dat ik in ieder geval eind januari een wet naar de Kamer stuur, de Wet integere bedrijfsvoering zorg en jeugd, de Wibz.	Agema	None	0.02
1086	We gaan met elkaar in gesprek over hoe we dit varkentje gaan wassen en hoe we omgaan met excessieve winstuitkeringen.	Agema	None	0.01
1087	Ik heb u ook een brief toegezegd, waarin ik al de moties betrek die u allemaal heeft ingediend en die ik allemaal ontijdig vind.	Agema	None	0.01
1089	In die brief leg ik uitgebreid nog eens uit wat die private equity nou is.	Agema	None	0.01
1091	Want dat is collectief de grote gemene deler hier in het parlement, dat iedereen gegraai uit de zorgpot tegen wil houden.	Agema	None	0.01
1092	Samen met de wet stuur ik dus die uitgebreide brief met de antwoorden op al uw vragen, al uw moties en alles wat er nog bij u leeft naar de Kamer.	Agema	None	0.03
1095	Ik kan wel toezeggen dat de minister van BZK op korte termijn met een derde evaluatie komt.	Agema	None	0.02
1096	Ik zal dan de motie bij haar onder de aandacht brengen.	Agema	None	0.01
1097	Ik begrijp niet zo goed wat er ontijdig aan deze motie zou zijn, als de Kamer gewoon aan de minister verzoekt om dit uit te voeren.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.02
1100	Ik ga het u uitleggen in de brief die ik u toegezegd heb, die groot en uitgebreid wordt.	Agema	None	0.01
1101	Ik ga daarin ook uitleggen van de voor- en nadelen van deze motie zijn.	Agema	None	0.01
1102	Op zich prima als er een hele grote brief komt, maar ik zou graag willen dat er in die brief staat dat de minister deze motie gaat uitvoeren, als we die als Kamer hebben aangenomen.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.02
1103	Dus ik zie echt niet in waarom die ontijdig zou zijn.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.01
1107	De minister van BZK komt binnenkort met een derde evaluatie van de WNT.	Agema	None	0.01
1108	Daarom is de motie ook ontijdig, want dat is dus niet nu.	Agema	None	0.01
1109	Daarin wordt gekeken naar de doelmatigheid van de WNT.	Agema	None	0.02
1110	Als u persisteert, zal ik de motie moeten ontraden.	Agema	None	0.01
1111	De motie is ook ontijdig omdat de evaluatie er nog aankomt.	Agema	None	0.01
1112	Meneer Bushoff, we kunnen bakkeleien, maar de motie is ontijdig verklaard.	voorzitter	None	0.05
1115	Ik ben benieuwd of de minister ten principale vindt dat er in de zorg meer dan €250.000 verdiend mag worden en of zij dat acceptabele bedragen vindt.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	92.92
1116	Ik kan u zeggen dat ik niet een van de verzoeken die mij worden voorgelegd, heb toegekend.	Agema	None	0.04
1126	Ik ben bijvoorbeeld nu in gesprek met de zbc's over de rol die zij kunnen hebben in het aanvullend zorgakkoord.	Agema	None	0.01
1130	Er wordt gevraagd om in kaart te brengen of er inderdaad zo'n verschil zit tussen de vormen van zorg die worden aangeboden door zorgaanbieders met een commercieel belang en zorgaanbieders zonder commercieel belang.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.02
1132	Zeker, maar ik ben er ook mee bezig om met die zbc's deze rollen in kaart te brengen.	Agema	None	0.52
1133	Daar kan ik later op terugkomen, op dit moment niet.	Agema	None	1.48
1134	Oké, dan hoor ik de minister zeggen: voor die zbc's ga ik dit in kaart brengen.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.01
1136	Die gaat ook over jeugdzorgaanbieders, commerciële woon-zorgcomplexen et cetera.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.01
1138	Voert de minister de motie al uit en is die eigenlijk overbodig?	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.01
1141	U schrijft dat er een gelijk speelveld moet zijn voor de verschillende aanbieders.	Agema	None	0.16
1146	Worden de jeugdzorgaanbieders en commerciële woon-zorgcomplexen allemaal meegenomen in het gesprek van de minister?	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.01
1147	Komt zij dan bij de Kamer terug met wat de motie vraagt, om dit in kaart te brengen?	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.01
1149	Dan is de motie ofwel overbodig of de minister ontraadt de motie omdat zij dit niet wil doen.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.04
1151	Ik ben in gesprek over zbc's als het gaat over wat we gaan opschrijven in het aanvullend zorg- en welzijnsakkoord.	Agema	None	0.02
1152	Als ik dit nu toezeg, krijg ik sterkere randvoorwaarden.	Agema	None	0.01
1153	Ik wil gewoon de ruimte hebben om een goede afspraak te maken over zbc's in het aanvullend zorg- en welzijnsakkoord.	Agema	None	0.01
1156	Onder verwijzing naar wat ik heb gezegd over de uitvoerige brief die ik ga schrijven en die ik gelijktijdig met de Wibz naar de Kamer stuur, is het oordeel "ontijdig".	Agema	None	0.26
1162	Er is veel onderzoek gedaan door grote bureaus, waaronder SEO, Serum en Ernst & Young.	Agema	None	0.03
1163	Hun conclusie is vooral dat ze een gebrek hebben aan data.	Agema	None	0.03
1164	Dat gebrek aan data zal een expertcommissie ook hebben.	Agema	None	0.01
1168	Daarom komen eind januari de Wibz en de uitgebreide brief met een uitgebreide toelichting naar de Kamer.	Agema	None	0.01
1170	Een nieuwe expertcommissie zal tegen dezelfde problemen aanlopen als de eerdere onderzoeken.	Agema	None	0.01
1171	Ik ben het helemaal met de minister eens dat er geen oponthoud meer moet plaatsvinden.	Daniëlle Jansen	NSC	0.01
1173	Maar het gebrek aan data is juist de reden om dit in gang te zetten.	Daniëlle Jansen	NSC	0.01
1174	Wij blijven worstelen met dezelfde vragen als die waarmee wij al een jaar lang worstelen, en die waarschijnlijk ook al voordat ik in de Kamer kwam rondhingen.	Daniëlle Jansen	NSC	0.33
1175	Juist het gebrek aan data zou voor mij een reden zijn om die data te gaan verzamelen.	Daniëlle Jansen	NSC	0.01
1176	U wilt een expertcommissie met zorgeconomen en andere specialisten.	Agema	None	0.01
1179	Daar liepen de eerdere onderzoekers van SEO, van SERUM en van Ernst & Young ook al tegenaan.	Agema	None	0.03
1181	Als er data gemaakt of gezocht moeten worden; het is er niet!	Agema	None	0.01
1182	Als u dat wilt, dan krijgen we oponthoud en dat wil ik niet.	Agema	None	0.01
1184	Ik wil dat de wet en de brief eind januari naar de Kamer komen en dat we daarna gewoon kunnen doorpakken.	Agema	None	0.01
1185	Daarom vind ik deze motie onverstandig en ontraad ik hem.	Agema	None	0.01
1186	Even voor de administratie, voordat mevrouw Jansen interrumpeert.	voorzitter	None	0.01
1187	In het begin had de minister gezegd dat de moties ontijdig zijn.	voorzitter	None	0.03
1190	156 tot en met 159 zijn ontijdig en de motie op stuk nr.	voorzitter	None	0.02
1194	Kan de minister aangegeven welke van de vragen die ik de motie had opgesomd, worden meegenomen in de brief?	Daniëlle Jansen	NSC	0.01
1200	Het komt een beetje door de nieuwe appreciatie van moties.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.01
1201	Sinds we die nieuwe appreciatie hebben, maakt de minister daar dankbaar gebruik van door heel veel moties ontijdig te verklaren, zonder er een heel goede reden voor te geven.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	3.61
1202	Ik hoorde de minister net zeggen, als reactie op mevrouw Jansen, dat ze de excessieve winsten wil gaan aanpakken en dat ze daarvoor met een wet komt.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.02
1203	Die wet is al in consultatie geweest, dus de Kamer heeft er al kennis van kunnen nemen.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.02
1204	Daarin staat niets over het beperken van winstuitkeringen onder de Wet normering topinkomens.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.03
1205	Ik vroeg met af of de minister dat op een andere manier gaat regelen dan met de wet, waaraan ze de hele tijd refereert.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.02
1207	We hebben al WNT-normen en daar moet aan worden voldaan.	Agema	None	0.01
1208	De verzoeken die op mijn bureau zijn gekomen, heb ik niet gehonoreerd.	Agema	None	0.02
1212	Dat kan. Maar het probleem is nou net dat sommige zorgaanbieders de WNT kunnen omzeilen.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.08
1214	Als de minister zegt dat ze dat wil voorkomen, dan zitten we op dat punt op hetzelfde spoor.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.01
1215	Ik ben dan benieuwd wanneer de minister met iets naar de Kamer komt om dat te gaan voorkomen.	Bushoff	GroenLinks-PvdA	0.01
1216	Nou, ik heb de heer Bushoff al twee keer gezegd dat de evaluatie van de WNT bijna rond is.	Agema	None	0.03
1218	De evaluatie is namelijk nog niet rond, maar wel bijna rond en dan wordt ze door de minister van BZK naar de Kamer gestuurd.	Agema	None	0.02
1219	De Kamer kan dan debatteren over de evaluatie van de WNT en daar een vervolg of een uitbreiding voor voorstellen.	Agema	None	0.02
1220	Creatieve en goede ideeën die u heeft, kunt u dan daarbij voegen.	Agema	None	0.01
1221	Veel dank aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.	voorzitter	None	48.6
1223	Daar zal de Griffie niet blij mee zijn … Ik zie toch nog één interruptie.	voorzitter	None	0.01
1227	Kan de minister toezeggen om naar aanleiding van het Gupta-rapport onderzoek te doen naar het aantal behandelingen en de prijzen van zelfstandige klinieken, in vergelijking met ziekenhuizen?	Agema	None	0.02
1228	Ik zet me in voor een evenwichtig zorglandschap, waarin grote en kleine ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra elkaar versterken.	Agema	None	0.03
1229	Daarbij staat een meer gelijkwaardige toegang tot goede en betaalbare medisch-specialistische zorg voor mij centraal, ongeacht waar men woont.	Agema	None	0.01
1230	Er is speciale aandacht voor het belang van streekziekenhuizen bij deze opgave.	Agema	None	0.01
1231	Daarom streef ik ernaar met deze partij en zorgverzekeraars afspraken te maken om tot een gelijk speelveld te komen.	Agema	None	0.12
1232	Ik zie dat er scheefgroei is en ik zie dat de krenten uit de pap worden gepikt.	Agema	None	17.03
1237	Ik schors de vergadering voor iets meer dan 30 minuten.	voorzitter	None	0.01
1238	Dan komen we bij elkaar om te stemmen om 13.15 uur.	voorzitter	None	0.01
1239	Ik dank de minister voor haar aanwezigheid bij de afgelopen drie debatten.	voorzitter	None	0.01
1241	De vergadering wordt van 12.36 uur tot 13.17 uur geschorst.	voorzitter	None	0.01
1244	Aan de orde is de beëdiging van een nieuwe collega.	voorzitter	None	0.01
1246	Meneer Paternotte, meneer Omtzigt, meneer Markuszower, meneer Mohandis, gaat u allemaal even naar uw plekje.	voorzitter	None	0.03
1247	Ik geef het woord aan mevrouw Mutluer voor het uitbrengen van het verslag namens de commissie voor het onderzoek van de Geloofsbrieven.	voorzitter	None	0.02
1249	De commissie voor het onderzoek van de Geloofsbrieven heeft de stukken onderzocht die betrekking hebben op mevrouw M.W.	Mutluer	lid van de commissie	0.02
1251	De commissie is tot de conclusie gekomen dat mevrouw M.W.	Mutluer	lid van de commissie	0.02
1252	Haage te Rotterdam terecht benoemd is verklaard tot lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.	Mutluer	lid van de commissie	0.01
1253	De commissie stelt u daarom voor om haar toe te laten als lid van de Kamer.	Mutluer	lid van de commissie	0.01
1254	Daartoe dient zij wel eerst de verklaringen en beloften zoals die zijn voorgeschreven bij de Wet beëdiging ministers en leden Staten-Generaal af te leggen.	Mutluer	lid van de commissie	0.03
1255	De commissie verzoekt u tot slot om de Kamer voor te stellen het volledige rapport in de Handelingen op te nemen.	Mutluer	lid van de commissie	0.01
1257	Ik dank de commissie voor haar verslag en stel voor dienovereenkomstig te besluiten.	voorzitter	None	0.01
1259	(Het rapport is opgenomen aan het eind van deze editie.)	voorzitter	None	0.25
1260	Ik verzoek de leden en de overige aanwezigen in de zaal en op de publieke tribune voor zover dat mogelijk is te gaan staan.	voorzitter	None	0.04
1261	Mevrouw Haage is in het gebouw der Kamer aanwezig om de voorgeschreven verklaringen en beloften af te leggen.	voorzitter	None	0.01
1263	(Mevrouw Haage wordt binnengeleid door de Griffier.)	voorzitter	None	0.04
1264	De door u af te leggen verklaringen en beloften luiden als volgt: "Ik verklaar en beloof dat ik, om tot lid van de Staten-Generaal te worden benoemd, rechtstreeks noch middellijk, onder welke naam of welk voorwendsel ook, enige gift of gunst heb gegeven of beloofd.	voorzitter	None	0.01
1265	Ik verklaar en beloof dat ik, om iets in dit ambt te doen of te laten, rechtstreeks noch middellijk enig geschenk of enige belofte heb aangenomen of zal aannemen.	voorzitter	None	0.11
1266	Ik beloof trouw aan de Koning, aan het Statuut voor het Koninkrijk en aan de Grondwet.	voorzitter	None	1.16
1267	Ik verklaar en beloof dat ik de plichten die mijn ambt mij oplegt getrouw zal vervullen."	voorzitter	None	0.28
1270	Dan wens ik u van harte geluk met het lidmaatschap van deze Kamer.	voorzitter	None	0.01
1271	Ik schors deze vergadering voor enige ogenblikken ten bate van felicitaties.	voorzitter	None	0.07
1274	Op verzoek van de heer Eerdmans stel ik voor zijn motie (21501-20, nr.	voorzitter	21501-20, nr. 2156	0.01
1278	2134) is in die zin gewijzigd dat zij thans is ondertekend door de leden Paternotte, Dassen en Van Campen.	voorzitter	21501-20, nr. 2134	0.01
1284	2155) is in die zin gewijzigd dat zij thans is ondertekend door de leden Teunissen, Paternotte, Piri, Dijk, Dassen, Van Baarle en Boswijk.	voorzitter	21501-20, nr. 2134	0.01
1290	2158) is in die zin gewijzigd dat zij thans is ondertekend door de leden Eerdmans en Boswijk.	voorzitter	21501-20, nr. 2134	0.01
1295	Ik stel vast dat wij nu over deze gewijzigde moties kunnen stemmen.	voorzitter	21501-20, nr. 2134	0.01
1296	Er zijn twee mensen met huishoudelijke mededelingen.	voorzitter	21501-20, nr. 2134	0.01
1297	Als eerste is dat de heer Van Campen van de fractie van de VVD.	voorzitter	21501-20, nr. 2134	0.01
1301	Op verzoek van de heer Van Campen stel ik voor zijn motie (21501-20, nr.	voorzitter	21501-20, nr. 2151	0.01
1307	Op verzoek van de heer Omtzigt stel ik voor zijn motie (21501-20, nr.	voorzitter	21501-20, nr. 2161	0.01
1311	Om te beginnen de heer Ceder van de fractie van de ChristenUnie.	voorzitter	None	0.01
1314	Ik heb een stemverklaring over de motie-Van Baarle, de motie op stuk nr.	Ceder	ChristenUnie	0.01
1316	Mijn fractie is tegen het politieke nederzettingenbeleid van de regering-Netanyahu.	Ceder	ChristenUnie	0.02
1317	Dat hebben we ook herhaaldelijk aangegeven in debatten, omdat dat een vreedzame en toekomstbestendige oplossing bemoeilijkt.	Ceder	ChristenUnie	0.02
1319	We zullen ook het kabinet vragen om daarop te reageren.	Ceder	ChristenUnie	0.01
1320	De Golanhoogte is echter van strategisch belang voor de veiligheid van Israël.	Ceder	ChristenUnie	0.02
1321	Dat geldt eens te meer in de huidige onzekere situatie met betrekking tot het leiderschap in Syrië.	Ceder	ChristenUnie	0.01
1322	De veronderstelling dat naast nederzettingen ook extra annexatieplannen voor gebied gemaakt worden, is op dit moment niet vast te stellen.	Ceder	ChristenUnie	0.16
1323	Daarom kunnen wij ook niet voor de specifieke tekst van deze motie stemmen.	Ceder	ChristenUnie	0.05
1324	Vanmiddag hebben we een Midden-Oostendebat waarbij we dit onderwerp verder zullen bespreken.	Ceder	ChristenUnie	0.01
1325	Wij zullen onder andere dit punt en de vragen hieromtrent wegen.	Ceder	ChristenUnie	0.01
1326	Maar om die reden zullen wij tegen de motie-Van Baarle stemmen.	Ceder	ChristenUnie	0.01
1332	Ook wij vinden, net als het dictum van die motie, dat Oekraïne gesteund moet blijven worden en dat Kiev zelf wel bepaalt onder welke voorwaarden gesprekken met Rusland worden gevoerd.	Markuszower	PVV	0.05
1333	Maar de constatering dat er niet mag worden gespeculeerd over vrede, door niemand, is totale onzin.	Markuszower	PVV	0.03
1334	Hoe meer mensen over vrede spreken, hoe beter het namelijk is.	Markuszower	PVV	0.01
1335	Vanwege die onzinnigheid, vanwege die onzinnige constatering, stemmen wij met overtuiging tegen de motie op stuk nr.	Markuszower	PVV	21.16
1341	Wij vinden het zeer waardevol als de Nederlandse regering meedoet met de Franse en Poolse initiatieven.	Omtzigt	NSC	0.01
1342	Het is echt nodig dat er hierover vooruitgedacht wordt.	Omtzigt	NSC	0.01
1343	Maar dat betekent nog niet dat wij ons ergens aan committeren, bijvoorbeeld aan een vredesmacht daar.	Omtzigt	NSC	0.02
1347	2145, de motie waarover de heer Ceder net een stemverklaring aflegde, hebben wij dezelfde aarzelingen maar zijn wij precies bij het andere uitgekomen.	Omtzigt	NSC	0.02
1348	Het is namelijk niet de bedoeling dat je annexeert en nieuwe nederzettingen plaatst.	Omtzigt	NSC	0.02
1349	Maar daar zit wel hetzelfde soort twijfel achter als bij de heer Ceder.	Omtzigt	NSC	0.01
1352	Een stemverklaring over de motie van D66, Volt, Partij voor de Dieren, GroenLinks-PvdA en de SP waarin Turkije gelijk wordt gesteld aan de apartheidsstaat Israël.	Van Baarle	DENK	0.02
1353	Turkije werd sinds het begin van de oorlog in Syrië geconfronteerd met de aanwezigheid van de terroristische organisaties Daesh, ISIS, en de PKK, YPG, die nu SDF heten, aan hun grens.	Van Baarle	DENK	0.11
1354	Er staat vast dat SDF kindsoldaten ronselt, moordt en onderdrukt en dat SDF banden heeft met de terroristische PKK.	Van Baarle	DENK	0.08
1355	Turkije heeft aangegeven dat de territoriale soevereiniteit van Syrië het doel is.	Van Baarle	DENK	0.04
1356	Israël heeft lak aan de territoriale integriteit van Syrië.	Van Baarle	DENK	68.44
1357	Israël heeft zonder ook maar één aanleiding Syrisch land bezet en honderden bombardementen uitgevoerd boven heel Syrië.	Van Baarle	DENK	99.99
1358	Israël beschermt de eigen grenzen ook niet, omdat Israël al 50 jaar de Syrische Golanhoogte illegaal heeft geannexeerd.	Van Baarle	DENK	99.99
1359	Dit zijn dus niet de grenzen van Israël; dit is Syrisch land.	Van Baarle	DENK	0.07
1360	Een motie waarin het criminele Israëlische bewind een-op-een gelijk wordt gesteld aan Turkije is onjuist.	Van Baarle	DENK	48.54
1361	Partijen die Turkije op één lijn stellen met de apartheidsstaat Israël, slaan de plank totaal mis.	Van Baarle	DENK	0.01
1367	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, Volt, D66 en het CDA voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.	voorzitter	None	0.03
1368	In stemming komt de gewijzigde motie-Paternotte c.s.	voorzitter	None	0.01
1373	Ik constateer dat de leden van de fracties van GroenLinks-PvdA, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA en de VVD voor deze gewijzigde motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.	voorzitter	None	0.03
1374	In stemming komt de motie-Paternotte/Boswijk (21501-20, nr.	voorzitter	None	0.01
1376	Ik constateer dat de leden van de fracties van GroenLinks-PvdA, Volt, D66 en het CDA voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.	voorzitter	None	0.03
1380	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt en D66 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.	voorzitter	None	0.03
1384	Ik constateer dat de leden van de fracties van GroenLinks-PvdA, Volt en D66 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.	voorzitter	None	0.03
1388	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD, BBB en JA21 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.	voorzitter	None	0.02
1392	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD, BBB en JA21 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.	voorzitter	None	0.02
1396	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt en D66 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.	voorzitter	None	0.03
1397	In stemming komt de motie-Markuszower/Wilders (21501-20, nr.	voorzitter	None	0.01
1399	Ik constateer dat de leden van de fracties van FVD en de PVV voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.	voorzitter	None	0.04
1400	In stemming komt de motie-Markuszower/Wilders (21501-20, nr.	voorzitter	None	0.01
1402	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SGP, FVD en de PVV voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.	voorzitter	None	0.03
1403	In stemming komt de motie-Van Baarle (21501-20, nr.	voorzitter	None	0.01
1405	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, de ChristenUnie en FVD voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.	voorzitter	None	0.03
1406	In stemming komt de motie-Van Baarle (21501-20, nr.	voorzitter	None	0.01
1408	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt en D66 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.	voorzitter	None	0.03
1409	In stemming komt de motie-Van Baarle (21501-20, nr.	voorzitter	None	0.01
1411	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, NSC, het CDA en de VVD voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.	voorzitter	None	0.03
1414	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, DENK, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, het CDA, JA21 en de PVV voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.	voorzitter	None	0.03
1417	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, DENK, BBB, JA21, FVD en de PVV voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.	voorzitter	None	0.03
1420	Ik constateer dat deze motie met algemene stemmen is aangenomen.	voorzitter	None	0.02
1423	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD, BBB, JA21 en de PVV voor deze motie hebben gestemd en de leden van de fractie van FVD ertegen, zodat zij is aangenomen.	voorzitter	None	0.03
1424	Ik was even in verwarring, maar de ChristenUnie heeft ook voorgestemd.	voorzitter	None	11.4
1425	Ja, het is je eigen motie, dus dat heeft een zekere vorm van logica.	voorzitter	None	26.28
1428	Ik constateer dat de leden van de fracties van GroenLinks-PvdA, de PvdD, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD, BBB en JA21 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.	voorzitter	None	0.02
1432	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD, BBB en JA21 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.	voorzitter	None	0.02
1436	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD en BBB voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.	voorzitter	None	0.02
1440	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt en D66 voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is verworpen.	voorzitter	None	0.03
1441	In stemming komt de gewijzigde motie-Teunissen c.s.	voorzitter	None	0.01
1446	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, NSC, de SGP, het CDA, de VVD en JA21 voor deze gewijzigde motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.	voorzitter	None	0.03
1449	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, NSC, de SGP, BBB, JA21, FVD en de PVV voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.	voorzitter	None	0.03
1452	Ik heb bij de cruciale vismotie niet zitten opletten.	Ceder	ChristenUnie	0.01
1454	De vis wordt duur betaald; dat blijkt maar weer eens.	voorzitter	None	0.02
1455	Het wordt voor de eeuwigheid in de Handelingen vermeld, zodat er geen enkele twijfel over kan bestaan.	voorzitter	None	0.6
1456	In stemming komt de gewijzigde motie-Eerdmans/Boswijk (21501-20, nr.	voorzitter	None	0.01
1460	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD, BBB, JA21, FVD en de PVV voor deze gewijzigde motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.	voorzitter	None	0.03
1461	In stemming komt de motie-Omtzigt/Van Campen (21501-20, nr.	voorzitter	None	0.01
1463	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, GroenLinks-PvdA, de PvdD, DENK, Volt, D66, NSC, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de VVD, BBB, JA21 en FVD voor deze motie hebben gestemd en de leden van de fractie van de PVV ertegen, zodat zij is aangenomen.	voorzitter	None	0.03
1467	Ik constateer dat de leden van de fracties van de SP, de PvdD, NSC, de ChristenUnie, de SGP, de VVD, BBB, JA21, FVD en de PVV voor deze motie hebben gestemd en de leden van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen.	voorzitter	None	0.03
1472	Op de tafel van de Griffier ligt een lijst van ingekomen stukken.	voorzitter	None	0.01
1473	Op die lijst staan voorstellen voor de behandeling van deze stukken.	voorzitter	None	0.01
1474	Als voor het einde van de vergadering daartegen geen bezwaar is gemaakt, neem ik aan dat daarmee wordt ingestemd.	voorzitter	None	0.01
1477	Ik stel voor toe te voegen aan de agenda van de Kamer het tweeminutendebat Digitale infrastructuur en economie (CD d.d.	voorzitter	None	0.02
1478	17/12), met als eerste spreker het lid Kathmann van GroenLinks-Partij van de Arbeid.	voorzitter	None	0.01
1479	Ik stel voor toestemming te verlenen aan de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken voor het houden van een notaoverleg met stenografisch verslag op donderdag 6 maart 2025 van 13.00 uur tot 17.00 uur over de initiatiefnota van het lid Paulusma "Toegang tot abortus is een mensenrecht" (36247).	voorzitter	None	0.01
1480	Ik deel aan de Kamer mee dat voor het dertigledendebat over het overheidsbeleid inzake de gevaren van afhankelijkheid van consumentenelektronica de termijn voor toekenning is verlengd.	voorzitter	None	0.03
1481	Op verzoek van het lid Gabriëls stel ik voor zijn motie op stuk nr.	voorzitter	None	0.01
1483	Ik deel mee dat de volgende debatten zijn komen te vervallen: Overeenkomstig de voorstellen van de voorzitter wordt besloten.	voorzitter	None	0.01
1484	Artikel 100-brief over de verlenging van de Nederlandse force protection-bijdrage aan de NAVO-missie in Irak	voorzitter	None	99.99
1485	Aan de orde is de artikel 100-brief over de verlenging van de Nederlandse force protection-bijdrage aan de NAVO-missie in Irak.	voorzitter	None	0.02
1487	De behandeling van artikel 100-brieven heeft altijd een zeker ingetogen, om niet te zeggen plechtig karakter, omdat er het een en ander op het spel staat.	voorzitter	None	0.02
1489	Een hartelijk woord van welkom aan de minister van Buitenlandse Zaken en de minister van Defensie, alsmede een hartelijk woord van welkom aan de Commandant der Strijdkrachten.	voorzitter	None	0.01
1491	Ik geef graag als eerste het woord aan de heer Paternotte van de fractie van D66.	voorzitter	None	0.01
1493	Veel dank ook aan de ministers, aan de teams van Defensie en Buitenlandse Zaken en aan de collega's voor het debat.	Paternotte	D66	0.06
1494	Het allermeest natuurlijk dank aan de mannen en vrouwen die voor onze veiligheid ver weg werken op een plek waar autocratische grootmachten en radicale milities continu de stabiliteit en veiligheid bedreigen.	Paternotte	D66	0.01
1495	Een artikel 100-brief verdient altijd een doorwrochte behandeling.	Paternotte	D66	0.01
1496	Mijn fractie spreekt bij dezen steun uit voor de verlenging van de missie, omdat we een goede bijdrage kunnen leveren aan het bondgenootschap, maar evengoed omdat er een Nederlands belang is.	Paternotte	D66	0.02
1497	Stabiliteit in Irak en het indammen van Islamitische Staat voorkomt dat terreurdreiging weer kan oplaaien.	Paternotte	D66	0.29
1498	Aanwezigheid van de NAVO beperkt de kansen voor Iran en Rusland om invloed uit te breiden en om dood en verderf te zaaien en vluchtelingenstromen als wapen te gebruiken.	Paternotte	D66	1.1
1499	Duidelijk is wel dat wij en de Europese bondgenoten op dit moment dat werk enkel kunnen doen met grote Amerikaanse bijdragen.	Paternotte	D66	0.2
1500	Het enige wat voorspelbaar is aan nog vier jaar Trump is dat het onvoorspelbaar wordt.	Paternotte	D66	0.01
1501	In een instabiele regio met een machtsvacuüm in Syrië maakt dat de toekomst ongewis.	Paternotte	D66	0.01
1502	Ik onderstreep dat alle scenario's klaar moeten liggen in het geval van escalatie.	Paternotte	D66	0.05
1503	De ministeries hebben na de val van Kabul een speciaal team ingericht om die scenario's te bouwen en voor te bereiden.	Paternotte	D66	0.01
1506	De PVV-fractie heeft in dit debat een hypotheek gelegd op onze bijdrage aan de strijd tegen terreur in het Midden-Oosten door te zeggen: dit is het dan wel.	Paternotte	D66	0.04
1507	Daarmee sluit de grootste coalitiepartij vrijwel uit om nog een nieuwe bijdrage te leveren aan de NAVO-missie in Irak, ook als daartoe een beroep op ons wordt gedaan door bondgenoten.	Paternotte	D66	0.08
1509	Naast de continue selfies van Wilders met Poetinvriend Viktor Orbán, het opstoken van een diplomatieke crisis door Wilders door alle Palestijnen naar Jordanië te verwijzen, is het effect nu weer ongetwijfeld dat er twijfel ontstaat over de vraag of op Nederland een beroep kan worden gedaan.	Paternotte	D66	0.03
1511	Ik vraag me af waarom de coalitiepartners dat zouden accepteren.	Paternotte	D66	0.03
1513	Wij hebben vertrouwen in luitenant-generaal Schreurs en zijn mensen in Irak.	Paternotte	D66	0.17
1514	Ik wens alle vrouwen en mannen die uitgezonden zijn of worden een veilige missie en een behouden thuiskomst.	Paternotte	D66	2.25
1515	Hun familie en geliefden wens ik alle sterkte tijdens hun afwezigheid.	Paternotte	D66	46.26
1519	In de eerste termijn heeft mijn fractie al aangegeven dat wij kunnen instemmen met deze missie.	Ceder	ChristenUnie	0.02
1520	We hebben een aantal vragen gesteld, juist ook ten aanzien van de veiligheid en de geëscaleerde situatie, ook in Syrië en de gevolgen die dat heeft, ook voor Irak in het algemeen, maar ook voor onze troepen.	Ceder	ChristenUnie	0.01
1524	Wij kijken uit naar een dag dat we ook weg kunnen, maar wel op een manier dat wij een stabiele situatie hebben kunnen achterlaten en daar mede aan hebben kunnen bijdragen.	Ceder	ChristenUnie	0.01
1526	Zo'n debat is altijd zwaar, gezien de verantwoordelijkheid die wij als parlementariërs dragen voor het uitzenden.	Ceder	ChristenUnie	0.01
1527	Wij wensen onze militairen zegen en een behouden reis toe.	Ceder	ChristenUnie	8.67
1528	Ik wil vooral ook extra stilstaan bij zij die thuis achterblijven.	Ceder	ChristenUnie	0.01
1530	Dus ook vanuit hier willen wij namens onze fractie onze dank en onze steun uitspreken, juist aan zij die thuisblijven.	Ceder	ChristenUnie	0.02
1535	Afgelopen weekend had ik het voorrecht om de Nederlandse mannen en vrouwen die deelnemen aan deze NAVO-missie te mogen bezoeken in Irak.	Nordkamp	GroenLinks-PvdA	0.01
1536	Ik was erg onder de indruk van de betrokkenheid van onze mensen aldaar, evenals van het brede karakter van de Nederlandse bijdrage in Irak.	Nordkamp	GroenLinks-PvdA	0.01
1537	Door de inzet voor het versterken van de veiligheid en het vergroten van de stabiliteit dragen zij bij aan het ontwikkelingsperspectief van het land.	Nordkamp	GroenLinks-PvdA	0.04
1538	Dit sluit aan bij onze visie op duurzame vrede en veiligheid.	Nordkamp	GroenLinks-PvdA	40.31
1539	Daarom steunt GroenLinks-Partij van de Arbeid de verlenging van de Nederlandse bijdrage aan de NAVO-missie in Irak.	Nordkamp	GroenLinks-PvdA	0.3
1541	De heer Stoffer van de Staatkundig Gereformeerde Partij.	voorzitter	None	0.01
1543	In een woelige wereld en een onrustig Midden-Oosten draagt Nederland een steentje bij aan stabiliteit.	Stoffer	SGP	0.01
1545	We kijken terug op een debat met de ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie.	Stoffer	SGP	0.01
1546	Daarin heb ikzelf stilgestaan bij het mandaat, de gewenstheid, de verwachtingen, onze capaciteit en de risico's.	Stoffer	SGP	0.01
1547	De artikel 100-brief en de beantwoording van beide ministers waren wat ons betreft overtuigend en voldoende.	Stoffer	SGP	6.72
1548	We zijn gerustgesteld door de beantwoording van de ministers en steunen de verlenging van de NAVO-missie in Irak.	Stoffer	SGP	0.01
1549	Ik zou de mannen en vrouwen van Defensie succes willen wensen op deze missie.	Stoffer	SGP	0.01
1550	We wensen ze een goede missie toe, maar bovenal Gods zegen, wijsheid en bescherming.	Stoffer	SGP	0.23
1551	We denken ook aan het thuisfront van de militairen, dat meeleeft en afwacht en het misschien soms net zo zwaar heeft.	Stoffer	SGP	5.67
1553	Juist in deze donkere tijd is er ook het kerstfeest.	Stoffer	SGP	18.39
1556	Ik heb afgelopen zondag, maar ook deze week, een paar keer het vijfde vers van Jesaja 9 gelezen, waarin gesproken wordt over Jezus als Vredevorst.	Stoffer	SGP	0.02
1558	Ik wil ook alle mannen en vrouwen van Defensie gezegende kerstdagen toewensen, en uiteraard alle goeds voor 2025.	Stoffer	SGP	0.01
1563	Ook de PVV heeft afgelopen weekend met eigen ogen kunnen zien wat voor mooi werk onze militairen van de Force Protection leveren aan de veiligheid van adviseurs daar.	Pool	PVV	0.8
1565	Het is echt goed om de uiterst goede kwaliteit van onze militairen te zien.	Pool	PVV	0.01
1567	De PVV is dan ook voor de verlenging van deze bijdrage, met als hoofdargument dat wij het belangrijk vinden dat we die inzet gelijktrekken met de inzet van de andere Nederlanders die daar verschillende missies draaien.	Pool	PVV	0.02
1568	Samen uit, samen thuis, zei ik ook in het debat van vanochtend.	Pool	PVV	0.02
1569	Wat ons betreft is het dan ook wel goed geweest, want als we dit hebben gedaan, zijn er ook andere landen die onze bijdrage kunnen overnemen.	Pool	PVV	0.02
1570	Er ligt op dit moment ook helemaal geen vraag aan Nederland om een verlenging, dus dat lijkt ons geen enkel probleem.	Pool	PVV	0.13
1572	Ik ben erg blij met de toezegging van de minister van Defensie dat hij het kleine probleem gaat oplossen dat nog speelt met het declareren van de kosten.	Pool	PVV	0.11
1574	Dat was nog niet helemaal geregeld, maar deze minister gaat daar druk op zetten.	Pool	PVV	0.02
1577	Als allerlaatste natuurlijk een warm woord voor onze militairen die nu in Irak dienen of die daar straks zullen gaan dienen.	Pool	PVV	0.01
1578	Wij wensen iedereen namens de PVV een behouden thuisreis.	Pool	PVV	26.7
1580	Ik heb nog een verhelderende vraag aan de heer Pool.	Nordkamp	GroenLinks-PvdA	0.01
1581	Hij zei vanochtend dat het eigenlijk niet de bedoeling is dat onze krijgsmacht zich leent voor dit soort sociaal werk.	Nordkamp	GroenLinks-PvdA	0.04
1583	Ik was benieuwd wat de heer Pool heeft gezien dat ik niet heb gezien, op basis waarvan hij stelt dat de bijdrage van Nederland aan deze missie meer lijkt op sociaal werk.	Nordkamp	GroenLinks-PvdA	10.62
1587	De opmerking die ik in het debat maakte, was vrij breed.	Pool	PVV	0.01
1588	De PVV kijkt naar onze krijgsmacht als een krijgsmacht die bestaat uit militairen die op de eerste plaats moeten kunnen vechten.	Pool	PVV	0.04
1589	Daarom steunden wij in 2014 de strijd tegen het kalifaat, wat gewoon een gevechtsmissie was.	Pool	PVV	0.01
1590	Maar wat we vervolgens hebben gezien, is dat de missies in Irak voornamelijk opbouwmissies werden.	Pool	PVV	0.02
1592	De NAVO-missie in Irak is natuurlijk ook een adviesmissie, voor het geven van advies aan de Irakese overheid.	Pool	PVV	0.01
1593	Nou, dat gaat iets minder in op het gevechtsaspect en iets meer op stabiliteit, hulp, opbouw et cetera.	Pool	PVV	0.04
1594	Dat vindt de PVV toch iets minder een taak van de krijgsmacht.	Pool	PVV	1.26
1595	Wij vinden dat onze militairen militairen zijn en geen sociale hulpverleners.	Pool	PVV	0.03
1596	Volgens mij zei de minister vanochtend dat we daar weliswaar niet actief aan het meevechten zijn, maar dat het voor onze mensen, voor onze krijgsmacht, wel heel leerzaam is om daar te zijn.	Nordkamp	GroenLinks-PvdA	0.07
1598	Daar leren ze zelf van, en daar werken ze in andere omstandigheden dan hier.	Nordkamp	GroenLinks-PvdA	0.29
1599	Hoe kijkt u dan naar het belang van dergelijke missies voor het lerend vermogen van de krijgsmacht?	Nordkamp	GroenLinks-PvdA	0.01
1600	Daardoor wordt de krijgsmacht misschien juist zelf sterker voor het geval dat — laten we hopen dat het niet snel nodig zal zijn — zij wel wat meer in de actiestand moeten.	Nordkamp	GroenLinks-PvdA	0.01
1605	Die kennis en expertise — of het nou over ons helikopterdetachement gaat, over de Force Protection of over het bevel dat we over de missie voeren — nemen we mee naar huis.	Pool	PVV	37.23
1606	En dat is ook nodig, want we staan hier thuis natuurlijk voor de uitdaging om onze krijgsmacht weer gereed te stellen, ook voor de andere taken die we belangrijk vinden.	Pool	PVV	0.12
1607	Daarom vinden we het belangrijk dat uiteindelijk ook weer gewoon wordt gezegd: jongens, we ronden het hier af, we gaan weer naar Nederland.	Pool	PVV	0.01
1612	Dat we trots zijn op de mannen en vrouwen van onze krijgsmacht kunnen we niet vaak genoeg benadrukken.	Kahraman	NSC	0.01
1613	Het is belangrijk om deze trots en waardering door te geven aan de samenleving.	Kahraman	NSC	0.01
1614	Erkenning en waardering zijn immers hard nodig voor de mensen die zich dag en nacht inzetten voor onze veiligheid en die van anderen, wereldwijd.	Kahraman	NSC	0.01
1615	Hun professionaliteit, ook bij hun inzet voor de NAVO-missie in Irak, wordt internationaal geroemd.	Kahraman	NSC	0.05
1616	Afgelopen weekend was ik met de commissie voor Defensie op bezoek in Irak en heb ik met eigen ogen kunnen zien hoe waardevol het werk is dat onze uitgezonden mannen en vrouwen daar verrichten.	Kahraman	NSC	0.02
1617	Zij benadrukken zelf het belang van een verlenging van deze missie.	Kahraman	NSC	0.01
1618	Ook militairen uit andere landen spraken hun waardering uit voor de professionaliteit van onze militairen.	Kahraman	NSC	0.02
1620	We kunnen oprecht trots zijn op onze mannen en vrouwen.	Kahraman	NSC	0.01
1621	Nieuw Sociaal Contract steunt de verlenging van deze missie en wenst onze militairen veel succes met hun belangrijke werk.	Kahraman	NSC	0.01
1623	Dan is het woord aan de heer Dassen, die naar ik heb begrepen niet heeft deelgenomen aan de eerste termijn vanochtend.	voorzitter	None	0.02
1624	Maar ik weet zeker dat u hem allemaal toestemming geeft om toch het woord tot ons allen te richten.	voorzitter	None	1.48
1628	Dank ook aan de collega's, ook omdat ik het extra belangrijk vind om hier te staan om als fractie onze steun uit te spreken aan de verlenging van de missie in Irak.	Dassen	Volt	0.02
1629	Het is belangrijk om te zorgen dat de dreiging van ISIS en de dreiging van de terreur gestopt worden en dat we bijdragen aan de stabiliteit en veiligheid in de regio.	Dassen	Volt	0.01
1630	Op die manier bevorderen we mede de internationale rechtsorde en dragen we bij aan het bondgenootschap.	Dassen	Volt	0.07
1631	Maar het is belangrijk om hier ook te staan om steun uit te spreken omdat het gaat om mensen die daadwerkelijk dáár zijn, in een onveilige omgeving waar die dreiging inderdaad dagelijks gevoeld wordt.	Dassen	Volt	0.01
1632	Ik wens daarom namens Volt iedereen die deel uitmaakt van deze missie heel veel succes, en iedereen die thuisblijft heel veel sterkte tijdens de afwezigheid van hun familieleden en geliefden.	Dassen	Volt	0.05
1637	Morgenavond gaan wij met reces, vrijdag volgt een heel groot deel van Nederland.	Van der Burg	VVD	0.02
1639	Dat zijn de mannen en vrouwen die niet alleen als het gaat om Irak, maar ook in het oosten van Europa en op andere plekken in de wereld bezig zijn om te staan voor de veiligheid en de vrijheid van niet alleen de Nederlanders maar ook de landen waar men is.	Van der Burg	VVD	5.12
1640	Wij kunnen niet anders dan daarvoor ons grootste respect opbrengen.	Van der Burg	VVD	0.01
1641	Dat is iets wat ook de VVD hier heel nadrukkelijk wil uitspreken.	Van der Burg	VVD	0.03
1642	Dat is niet alleen gedurende de recesperiode, maar het is 365 dagen per jaar.	Van der Burg	VVD	0.01
1643	En het is niet alleen werken, want er zijn veel meer mensen die moeten werken op bijzondere dagen, maar het is ook letterlijk zichzelf daarmee soms in gevaar moeten brengen door de situaties waarin men verkeert.	Van der Burg	VVD	0.32
1645	De VVD staat volledig achter deze missie, de VVD steunt het beleid van het kabinet daarin en wij denken dat hiermee een bijdrage wordt geleverd aan niet alleen een stabiele NAVO, maar ook aan stabiliteit in het Midden-Oosten.	Van der Burg	VVD	0.03
1646	Dat is belangrijk, omdat stabiliteit in het Midden-Oosten ook bijdraagt aan de veiligheid in Europa.	Van der Burg	VVD	0.11
1650	Dank aan de heer Van der Burg voor zijn eloquente bijdrage.	Paternotte	D66	2.97
1651	Die eloquentie kennen we natuurlijk; die is ook erkend gisteren.	Paternotte	D66	0.01
1653	We hebben van de PVV gehoord dat ze zegt: dit is het dan ook wel.	Paternotte	D66	0.04
1654	Maar het zou niet voor het eerst zijn dat er toch op een gegeven moment een keer gebeld wordt met "kan Nederland niet toch een extra bijdrage leveren?".	Paternotte	D66	0.08
1655	Een jaar geleden wisten we ook niet dat we twee schepen naar de Rode Zee zouden uitsturen met een artikel 100-brief.	Paternotte	D66	0.01
1656	Wat vindt de heer Van der Burg ervan dat de PVV eigenlijk nu al zegt "nee, dat gaan we niet doen"?	Paternotte	D66	0.05
1658	Datzelfde geldt natuurlijk als het gaat om de PVV; ik maak geen onderscheid tussen PVV en GroenLinks-PvdA in dezen.	Van der Burg	VVD	0.11
1659	Het is uitermate belangrijk dat, op het moment dat wij mensen uitzenden om met gevaar voor eigen leven onze belangen te behartigen in de rest van de wereld, dat met een zo groot mogelijke meerderheid in deze Kamer gebeurt.	Van der Burg	VVD	0.01
1660	En daarmee ligt er een extra verantwoordelijkheid op de grootste partij in deze Kamer, de grootste partij in deze coalitie en ook de grootste partij die dit kabinet mogelijk heeft gemaakt.	Van der Burg	VVD	0.24
1661	Tegelijkertijd constateer ik met genoegen dat een heel groot deel van deze Kamer zowel vorige week voor die 2%-wet heeft gestemd alsook heeft gezegd: wij zullen voor en achter de mannen en vrouwen in het veld staan.	Van der Burg	VVD	0.02
1662	Zegt de heer Van der Burg met die woorden dan ook dat het kabinet de volgende keer dat er een verzoek komt best een besluit kan nemen om onze militairen uit te zenden zonder de steun van de PVV?	Paternotte	D66	0.05
1663	Zegt hij: het is voor mij niet noodzakelijk dat de PVV als grootste coalitiepartij erachter staat?	Paternotte	D66	0.05
1664	Niemand heeft een vetorecht in deze Kamer, de PVV niet en DENK niet.	Van der Burg	VVD	10.82
1665	Wij bepalen in meerderheid hier wat er gebeurt en daar heeft de hele Kamer zich naar te schikken.	Van der Burg	VVD	0.59
1666	We gaan luisteren naar de volgende spreker, de heer Boswijk.	voorzitter	None	0.01
1668	Er werd al aan gerefereerd: de artikel 100-brief is eigenlijk het zwaarste besluit dat wij als Kamerleden kunnen nemen.	Boswijk	CDA	0.03
1670	We zullen als CDA dit verzoek om de missie te verlengen, ook steunen.	Boswijk	CDA	0.01
1671	Het is ook vrij logisch dat allebei de missies gelijktijdig lopen.	Boswijk	CDA	0.01
1674	Stabiliteit ver weg kan bijdragen aan veiligheid in ons land.	Boswijk	CDA	0.02
1677	Afgelopen weekend hebben wij — dat is een groot voorrecht dat wij als Kamerleden hebben — een bezoek mogen brengen aan de mannen en vrouwen die op dit moment in Irak aanwezig zijn.	Boswijk	CDA	0.01
1679	Ik wil hun vanaf deze plek kracht en wijsheid toewensen, zeker in de aankomende periode.	Boswijk	CDA	0.01
1680	Collega Van der Burg refereerde er al aan: wij gaan zo meteen allemaal aan de gourmet zitten, maar deze mannen en vrouwen niet.	Boswijk	CDA	0.02
1681	Die zullen op hun post blijven, ook voor onze veiligheid.	Boswijk	CDA	0.01
1682	Ik wil het thuisfront ook alle kracht en sterkte toewensen, omdat het voor deze mensen soms ook zwaar kan vallen, juist in deze donkere dagen.	Boswijk	CDA	0.01
1686	Dan geef ik graag het woord aan de minister van Buitenlandse Zaken.	voorzitter	None	4.91
1688	Dit is het eerste artikel 100-debat van dit kabinet.	Veldkamp	None	0.01
1689	De Kamer hecht aan een zorgvuldige artikel 100-procedure.	Veldkamp	None	0.01
1693	Ik waardeer de betrokkenheid van de Kamer, die ook getoond werd door het bezoek van Kamerleden aan Irak onlangs.	Veldkamp	None	0.02
1694	Het gaat hier om het verlengen van de zogenaamde force protection, de bescherming van de NAVO-missie in Irak, waar militairen en burgers actief zijn in hun adviesrol.	Veldkamp	None	0.01
1695	Nederland levert een commandant alsook een helikopterdetachement.	Veldkamp	None	0.01
1696	Het is al genoemd: het is van belang om deze force protection, deze bescherming, gelijk te trekken met de andere Nederlandse bijdrage aan de missie, tot medio zomer volgend jaar.	Veldkamp	None	0.02
1697	Daarmee dragen we bij aan het versterken van de kwetsbare veiligheidssector in Irak en aan de zogeheten burden sharing in het kader van de NAVO.	Veldkamp	None	0.84
1698	Ik ben blij met het brede draagvlak dat ik kan constateren in de Kamer.	Veldkamp	None	0.01
1699	Ik wil de Nederlandse mannen en vrouwen in de missie, militair én civiel, en ook hun thuisfront richting de kerstdagen veel succes wensen en voor het nieuwe jaar het beste wensen.	Veldkamp	None	0.02
1700	Alle waardering, ook voor dat thuisfront, geliefden en gezinnen die iemand moeten missen deze dagen.	Veldkamp	None	0.01
1701	Tot slot dank aan het ministerie van Defensie, via de minister en de Commandant der Strijdkrachten, die hier aanwezig is, voor de uitstekende samenwerking.	Veldkamp	None	0.01
1704	Ik dank wederom graag alle Kamerleden voor hun warme woorden richting onze militairen en de inzet de komende tijd.	Brekelmans	None	0.07
1705	Juist met de feestdagen voor de deur is het inderdaad extra belangrijk om dat te benadrukken.	Brekelmans	None	0.01
1706	Bij een heleboel gezinnen zal er een stoel leeg zijn, juist op deze dagen waarop je bij elkaar wilt zijn, omdat onze mannen en vrouwen ontzettend belangrijk werk doen voor onze veiligheid, maar met name voor de veiligheid en stabiliteit in het Midden-Oosten.	Brekelmans	None	0.01
1707	Juist op deze momenten is het belangrijk om daarbij stil te staan.	Brekelmans	None	0.01
1708	Dus dank voor alle mooie woorden die de leden erover gesproken hebben.	Brekelmans	None	0.02
1709	Ook nogmaals dank voor het bezoek dat de vaste commissie voor Defensie aan onze mensen heeft gebracht.	Brekelmans	None	0.02
1710	Ook van onze kant heb ik daar alleen maar positieve geluiden over gehoord.	Brekelmans	None	0.02
1711	U heeft veel interesse getoond, we hebben goede gesprekken gevoerd en we hebben kunnen laten zien wat onze mensen daar doen.	Brekelmans	None	0.37
1712	Volgens mij heeft dat ook bijgedragen aan het goede debat dat wij hier hebben gevoerd.	Brekelmans	None	0.01
1713	Er zijn goede vragen gesteld en die hebben wij ook kunnen beantwoorden.	Brekelmans	None	0.04
1714	De bijdrage die onze militairen gaan leveren, zowel bij de Force Protection als bij het helikopterdetachement, met de commandant en de diverse adviseurs, is zeer waardevol en wordt ook als waardevol ervaren aan de Iraakse kant.	Brekelmans	None	0.01
1715	Zoals ik al zei: ook onze mensen zien het zeker als een waardevolle ervaring, waarbij ze actief kunnen zijn, kunnen oefenen en ervaring kunnen opdoen in een andere context dan een heel groot deel van onze krijgsmacht, die natuurlijk steeds meer gericht is op het verdedigen van het NAVO-grondgebied.	Brekelmans	None	0.05
1717	Ik ben erg blij dat er brede steun is in de Kamer voor deze inzet en voor de voortduring van deze inzet.	Brekelmans	None	0.01
1718	Dat geeft een belangrijke politieke steun in de rug aan onze mannen en vrouwen de komende maanden.	Brekelmans	None	0.01
1722	Dank aan beide bewindspersonen voor hun aanwezigheid.	voorzitter	None	0.06
1723	Namens alle Kamerleden wens ik onze militairen die worden uitgezonden een veilige missie en een behouden thuiskomst.	voorzitter	None	7.81
1730	Aan de orde is het tweeminutendebat Staatsdeelnemingen, naar aanleiding van een commissiedebat dat is gehouden op 28 november jongstleden.	voorzitter	None	0.01
1732	Vandaar dat ik voortvarend wil beginnen, want er staan eigenlijk maar twintig minuten voor dit debat en dat is heel ambitieus, gezien het aantal sprekers, en we krijgen er wellicht nog eentje extra.	voorzitter	None	0.04
1733	Als de collega's het toestaan — ik was namelijk niet bij het commissiedebat van 28 november — wil ik graag één motie indienen.	Sneller	D66	0.02
1735	Dat is niet het geval, dus bij dezen voegen wij u als laatste spreker toe aan de lijst.	voorzitter	None	0.02
1736	Daarmee zitten we op acht sprekers, die ik van harte welkom heet.	voorzitter	None	0.01
1737	Ik heet natuurlijk ook de minister en de staatssecretaris van harte welkom, evenals de mensen op de publieke tribune en de mensen die het debat elders volgen.	voorzitter	None	0.05
1738	Het belooft een mooie middag te worden, met eerst een tweeminutendebat en daarna het debat over de Najaarsnota.	voorzitter	None	9.46
1739	De eerste spreker van de zijde van de Kamer is de heer Van der Lee van GroenLinks-PvdA.	voorzitter	None	0.02
1742	Deze motie is voorgesteld door de leden Van der Lee, De Vree, Joseph, Vermeer, Inge van Dijk, Dijk, Grinwis, Teunissen en Flach.	voorzitter	None	0.01
1745	Met speciale dank aan de heer De Vree en mevrouw Joseph voor de hulp bij het componeren van de motie.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	46.79
1746	We hebben er in het commissiedebat al over gesproken.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
1747	We hebben vorige week ook gesproken met de CEO van de Volksbank, die mij en anderen niet gerust heeft kunnen stellen ten aanzien van het teloorgaan van de nutsfunctie bij privatisering.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
1748	Ik wijs er ook op dat de stukken die gemaakt zijn, allemaal nogal eenzijdig één kant op wijzen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
1749	Bij de analyse van de publieke belangen die in het geding zijn, is de conclusie elke keer: dat moet de markt doen, dat moet de markt doen, dat moet de markt doen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.06
1750	In het rapport van NLFI staat: "Het belang van de Staat is vooral gelegen in het op een financieel gunstige en duurzame wijze afstoten van de aandelen."	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
1751	Dat zijn niet de publieke belangen die wat mij betreft voorop moeten staan.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
1752	Een op de zes Nederlanders kan niet zelfstandig een banktransactie verrichten.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	99.99
1753	Er is behoefte aan fysiek contact, met mensen die deskundig zijn op financieel terrein.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	16.71
1754	Dat kantorennetwerk is er alleen nog maar bij de Volksbank.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
1755	Wat ons betreft moet dit in belangrijke mate behouden blijven voor de toekomst.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
1757	U heeft een interruptie van mevrouw Aukje de Vries van de VVD.	voorzitter	None	0.02
1758	Ik weet dat iedereen zijn mening al bepaald had, ook al voor het gesprek met de CEO van de Volksbank.	Aukje de Vries	VVD	0.02
1759	De vraag is dan wel of de CEO ons gerust kan stellen, in de zin dat ook in staatshanden dat concept blijft bestaan.	Aukje de Vries	VVD	0.26
1760	Als aandeelhouder hebben wij natuurlijk maar heel beperkt zeggenschap, en dan ook nog via NLFI.	Aukje de Vries	VVD	0.02
1762	Ik denk niet dat ik alleen kijk naar wat een CEO op dit punt te zeggen heeft, maar ook naar wat wij hier in de Kamer vinden.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
1763	Het gaat ook om de vraag hoe wij naar de toekomst kijken als het gaat om het verlenen van financiële dienstverlening in bredere zin aan burgers die daar zelfstandig niet uit kunnen komen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
1764	Dat speelt breder dan sec de traditionele bankfunctie.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	13.05
1766	Ik zie ook veel meerwaarde in het bereiken van het echt kleine mkb.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
1767	Dat is qua businessmodel in de markt gewoon te duur.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
1768	De reguliere financiële instellingen haken af, want ze verdienen er te weinig aan.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
1770	Daar komen we als politiek niet aan toe, al jaren niet.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.08
1771	Als we er additioneel beleid op zetten, zouden we met de potentie die de Volksbank heeft een mogelijkheid kunnen hebben om ook in de toekomst te kunnen voorzien in cruciale publieke functies en noodzakelijke financieringsbehoeften, ook van het mkb.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
1772	Mijn vraag was of u als aandeelhouder daar dan ook de sturing over heeft.	Aukje de Vries	VVD	1.5
1773	We hebben natuurlijk een aantal afspraken gemaakt over datgene waar de aandeelhouder over gaat, waar de raad van commissarissen over gaat en waar de raad van bestuur over gaat.	Aukje de Vries	VVD	0.01
1774	Volgens mij heeft de brief van de minister duidelijk aangegeven dat de aandeelhouder maar heel beperkte zeggenschap heeft.	Aukje de Vries	VVD	0.05
1775	Dat hebben we ook nog een keer bij NLFI neergelegd.	Aukje de Vries	VVD	0.01
1776	Ik weet op zich wat de rol van de aandeelhouder in een staatsdeelneming is en hoe deze opereert, maar wij zijn gelukkig veel meer dan alleen aandeelhouder, hier samen met de Kamer en het kabinet.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	2.84
1777	Daarom geef ik ook aan dat er additionele stappen nodig zullen zijn om een publieke rol van de Volksbank in de toekomst mogelijk te maken.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
1778	Dat vraagt meer creativiteit en energie dan er op dit moment in is gestoken.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
1779	Er is best wel nagedacht in de bank, weet ik, maar er is nu gekozen voor een koers naar zo snel mogelijk marktconform en naar zo snel mogelijk, en waarschijnlijk zo duur mogelijk, de aandelen verkopen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
1780	Dat is niet de route die ik verstandig vind, gelet op de publieke belangen die in het geding zijn.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
1781	Dank u wel, meneer Van der Lee, voor uw inbreng namens GroenLinks-PvdA.	voorzitter	None	4.16
1782	Ik zie de heer Dijk voor een interruptie, maar u staat eigenlijk niet op de lijst.	voorzitter	None	0.02
1783	Nee, voorzitter, ik zou dan ook graag het verzoek willen doen om aan dit debat mee te mogen doen, ondanks dat ik niet aan het commissiedebat heb deelgenomen.	Dijk	SP	0.49
1784	Ik kijk even rond, net als ik bij de heer Sneller deed.	voorzitter	None	0.01
1787	Dan dank ik nogmaals de heer Van der Lee voor zijn inbreng en nodig ik de heer Vermeer namens BBB uit.	voorzitter	None	0.02
1789	We hebben een leuk debat gehad, vond ik zelf, over staatsdeelnemingen.	Vermeer	BBB	0.01
1790	Bijna gingen we het alweer overdoen, had ik het gevoel.	Vermeer	BBB	0.01
1796	Ik zie mevrouw De Vries heftig nee schudden, maar we zullen weleens zien.	Vermeer	BBB	0.51
1797	We zullen bij de stemmingen wel zien wat het oordeel van mevrouw De Vries wordt.	voorzitter	None	0.01
1798	We gaan nu door naar mevrouw Teunissen namens de Partij voor de Dieren.	voorzitter	None	0.01
1807	Tot slot heb ik nog een vraag naar aanleiding van het commissiedebat.	Teunissen	PvdD	0.01
1808	Wij vinden het zorgelijk dat de minister tijdens de beantwoording aangaf geen rapporten te kennen waaruit blijkt dat mensen die meer verdienen, ook meer vliegen.	Teunissen	PvdD	0.19
1809	Ik wijs de minister daarom graag op het nieuwste onderzoek dat het Kennisinstituut voor mobiliteitsbeleid vorige week presenteerde.	Teunissen	PvdD	0.01
1810	Daaruit blijkt dat 13% van de reizigers veelvliegers zijn en dat dit voornamelijk mensen met een hoog inkomen zijn.	Teunissen	PvdD	99.86
1811	Ik vraag het kabinet om dit mee te nemen in de plannen voor een vliegbelasting.	Teunissen	PvdD	0.01
1813	Dank u wel, mevrouw Teunissen, voor uw inbreng namens de Partij voor de Dieren.	voorzitter	None	0.1
1814	Dan is het woord aan de heer De Vree namens de PVV.	voorzitter	None	0.01
1816	Na een carrière als minister of staatssecretaris financiële promotie zoeken bij een staatsdeelneming: het komt vaker voor.	De Vree	PVV	16.84
1817	Vaak wordt beweerd dat hoge salarissen bij deze deelnemingen nodig zijn om zogenaamd toptalent aan te trekken.	De Vree	PVV	0.05
1818	In de praktijk blijkt regelmatig dat deze posities eerder worden vervuld door oud-politici dan door professionals met aantoonbare kwaliteiten.	De Vree	PVV	0.03
1819	Dit ondermijnt niet alleen het vertrouwen in het functioneren van staatsdeelnemingen, maar zet ook vraagtekens bij het nut van zulke exorbitante beloningen.	De Vree	PVV	0.02
1820	De president-directeur van de NS ontvangt een jaarsalaris van meer dan €450.000.	De Vree	PVV	0.05
1821	De CEO van Schiphol verdient een vastgesteld bedrag van bijna €450.000 per jaar, terwijl de overige directieleden 85% van dit bedrag jaarlijks innen.	De Vree	PVV	0.91
1822	Bij de Gasunie verdient de hele directie meer dan €400.000 per jaar.	De Vree	PVV	0.02
1823	Aangezien staatsdeelnemingen een maatschappelijke rol vervullen, is het meer dan logisch dat wij deze organisaties hetzelfde behandelen als de publieke sector.	De Vree	PVV	0.26
1824	Daarom hebben wij een motie die ervoor zorgt dat het salaris van bestuurders van staatsdeelnemingen niet hoger mag zijn dan het salaris van de minister-president, de zogenoemde balkenendenorm.	De Vree	PVV	0.01
1829	Dank u wel, meneer De Vree, voor uw inbreng namens de PVV.	voorzitter	None	0.05
1830	Dan is het woord aan mevrouw Joseph namens Nieuw Sociaal Contract.	voorzitter	None	0.01
1841	Dank u wel, mevrouw Joseph, voor uw inbreng namens Nieuw Sociaal Contract.	voorzitter	None	1.13
1842	Dan is het woord nu aan mevrouw Inge van Dijk namens het CDA.	voorzitter	None	0.02
1845	Deze motie is voorgesteld door de leden Inge van Dijk en Dassen.	voorzitter	None	0.01
1849	Dank u wel, Inge van Dijk, voor uw inbreng namens het CDA.	voorzitter	None	18.65
1850	Dan is het woord nu aan mevrouw Aukje de Vries namens de VVD.	voorzitter	None	0.02
1852	Ik denk dat wij allemaal vinden dat de Volksbank een gezonde en toekomstbestendige bank moet worden.	Aukje de Vries	VVD	0.01
1853	Ik denk dat dit heel belangrijk is voor de klanten en de medewerkers.	Aukje de Vries	VVD	0.01
1854	Maar het is ook belangrijk voor de belastingbetaler dat wij de goede keuzes maken.	Aukje de Vries	VVD	0.01
1856	Wij zijn dus voor de verkoop van de Volksbank op een verantwoorde manier.	Aukje de Vries	VVD	0.34
1857	Dat kan via een onderhandse verkoop of via een beursgang zijn.	Aukje de Vries	VVD	0.49
1858	Ik moet eerlijk zeggen dat ik het ingewikkeld vind dat ik heel veel dingen voorbij zie komen als aandeelhouder en dat er zaken geregeld worden via deze politieke lijnen.	Aukje de Vries	VVD	2.0
1859	Bij de Volksbank hebben wij aangegeven dat we er juist een partij tussen wilden zetten om die politieke inmenging niet te hebben.	Aukje de Vries	VVD	0.02
1860	De aandeelhouder gaat over een beperkt aantal zaken.	Aukje de Vries	VVD	0.01
1861	De raad van bestuur en de raad van commissarissen gaan over de dagelijkse bedrijfsvoering en keuzes.	Aukje de Vries	VVD	0.01
1862	Wat ons betreft is het geen goede zet om via allerlei moties keuzes op te leggen.	Aukje de Vries	VVD	0.01
1863	Dat is niet goed voor de toekomst van de bank, de medewerkers en de klanten.	Aukje de Vries	VVD	0.01
1864	Hebben wij dan geen oog voor het toegankelijk bankieren?	Aukje de Vries	VVD	0.01
1865	Natuurlijk hebben wij dat, maar ik denk niet dat je dat als overheid moet regelen via het in handen houden van een bank.	Aukje de Vries	VVD	10.96
1867	Ik denk dat we daar fors en forser op zouden moeten inzetten.	Aukje de Vries	VVD	0.01
1868	Ik zou de minister willen vragen welke mogelijkheden hij daar nog meer ziet.	Aukje de Vries	VVD	0.01
1869	Bij de Belastingdienst worden bijvoorbeeld voor Toeslagen convenanten afgesloten met bibliotheken.	Aukje de Vries	VVD	0.01
1870	Ik kan me voorstellen dat we mensen die het moeilijk vinden om hun financiële zaken te regelen, die het moeilijk vinden om te bankieren via die weg, de mogelijkheid bieden.	Aukje de Vries	VVD	0.01
1873	Dank u wel, mevrouw Aukje de Vries, voor uw inbreng namens de VVD.	voorzitter	None	22.15
1874	Dan is het woord nu aan de heer Sneller namens D66.	voorzitter	None	0.01
1881	Voordat u vertrekt: ik zie mevrouw De Vries naar voren komen.	voorzitter	None	0.01
1882	Een verhelderende vraag: wat is een rentmeestervennootschap?	Aukje de Vries	VVD	0.02
1883	Er zijn op dit moment verschillende juridische manieren om dat vorm te geven, maar het komt erop neer dat je de zeggenschap over de koers en het winstrecht uit elkaar trekt.	Sneller	D66	0.03
1884	Daardoor kun je de maatschappelijke koers of een andere doelstelling — het is uiteindelijk neutraal, maar in dit geval de maatschappelijke doelstelling — vastleggen in de statuten en ook mensen aanstellen, zogenaamde rentmeesters of stewards, die deze bewaken.	Sneller	D66	0.01
1887	Dan zijn we aanbeland bij de heer Dijk, die namens de SP zijn inbreng komt doen.	voorzitter	None	0.02
1888	Hij is tevens de laatste spreker van de zijde van de Kamer in deze termijn.	voorzitter	None	0.02
1892	Ik dacht: dat is goed, dat is een verandering in mijn leven.	Dijk	SP	0.01
1894	Dat heb ik bijna nog nooit meegemaakt in de politiek.	Dijk	SP	1.24
1899	Ik constateerde dat dit de uitkomst was van het commissiedebat.	Dijk	SP	0.02
1904	Dank u wel, meneer Dijk, voor uw inbreng namens de SP.	voorzitter	None	47.17
1905	Dan zijn we hiermee aan het einde gekomen van deze termijn van de zijde van de Kamer.	voorzitter	None	0.01
1907	De bewindspersonen hebben aangegeven ongeveer vijf minuten nodig te hebben.	voorzitter	None	0.01
1911	Aan de orde is nog steeds het tweeminutendebat Staatsdeelnemingen.	voorzitter	None	0.01
1913	Ik geef de minister als eerste het woord voor de appreciatie van de moties.	voorzitter	None	0.01
1914	Ik doe een beroep op u allemaal, inclusief de bewindspersonen, om niet het debat dat al gevoerd is overnieuw te doen maar om vooral te focussen op de moties en de toelichting die daarbij nodig is.	voorzitter	None	5.47
1917	Ik zal snel door de appreciaties gaan, maar staat u mij toe om bij de eerste motie iets langer stil te staan omdat die een groot thema betreft, namelijk de Volksbank.	Heinen	None	1.55
1918	Dat brengt mij gelijk bij die eerste motie, de motie op stuk nr.	Heinen	None	0.14
1921	Deze motie was eigenlijk al aangekondigd voordat we daarover überhaupt een debat hadden gevoerd en voordat een besluit daarover voorlag.	Heinen	None	0.02
1923	Ik denk dat de Kamer zichzelf hiermee in de vingers snijdt.	Heinen	None	0.01
1925	Allereerst hebben we natuurlijk al veel debatten gevoerd over staatsdeelnemingen en het afwegingskader om deelnemingen in overheidshanden te houden.	Heinen	None	0.01
1926	Dat zit met name op het punt of er sprake is van marktfalen.	Heinen	None	0.32
1927	In het geval van de Volksbank is daar geen sprake van, wat onafhankelijk onderzoek ook uitwees.	Heinen	None	0.03
1928	Bij het nationaliseren van de Volksbank hebben we bovendien met elkaar afgesproken dat dit tijdelijk is.	Heinen	None	0.02
1929	Ook hebben we NLFI, waaraan ook werd gerefereerd, ingesteld om een onafhankelijk beheer van de aandelen vorm te geven en om te voorkomen dat de politiek bankier gaat spelen.	Heinen	None	0.01
1930	Dat is straks mijn bruggetje naar het tweede punt, want we zijn hier als Kamer zelfs merknamen aan het verzinnen.	Heinen	None	0.02
1931	Daarbij is de stilzwijgende afspraak gemaakt dat we de adviezen van NLFI opvolgen.	Heinen	None	0.01
1932	Dat gebeurt ook in de traditie van de voorgangers van de heer Van der Lee.	Heinen	None	0.01
1933	Zij kozen er ook voor om die adviezen op te volgen.	Heinen	None	0.01
1934	Zo is de Kamer elke keer, ook door mijn voorgangers, stap voor stap meegenomen in het proces dat wij nu met elkaar doorlopen.	Heinen	None	0.4
1935	NLFI zegt ook dat er nu geen reden is om de Volksbank in overheidshanden te houden.	Heinen	None	0.04
1936	De bank moet wel eerst op orde zijn voordat we daar überhaupt zijn.	Heinen	None	0.01
1938	Tegelijkertijd hebben we eerder een debat gehad over een ACM-rapport.	Heinen	None	0.02
1939	Ik denk dat het goed is om dat in dit kader te bespreken.	Heinen	None	0.01
1940	Dat rapport betrof een onderzoek naar het bankenlandschap en meer specifiek naar de spaarrentes.	Heinen	None	0.01
1941	Daarbij heeft de Kamer heel duidelijk aangegeven: wij vinden de spaarrentes te laag.	Heinen	None	0.02
1942	Daarop zei de ACM: dan moet u ook kijken naar de marktstructuur en naar de concentratie in het bankenlandschap.	Heinen	None	0.02
1943	Nederland wordt gekenmerkt door een vrij hoge concentratiegraad en weinig consumentengedrag, waardoor de spaarrentes relatief laag blijven.	Heinen	None	39.78
1945	Dan moet je die markt kunnen openbreken en andere spelers toelaten.	Heinen	None	0.01
1947	De Kamer moet dus heel goed nadenken welk doel zij nastreeft.	Heinen	None	0.01
1948	Elke motie lijkt namelijk in te werken tegen de motie die wordt opgevolgd.	Heinen	None	28.42
1949	Ik zeg dit ook tegen de achtergrond van de bredere discussie die we over kapitaalmarkten voeren.	Heinen	None	0.03
1952	Daarom hecht ik eraan om te benadrukken dat deze motie echt ontijdig is.	Heinen	None	0.01
1954	Dat is een beetje alsof je in de winter oproept om niet met zomerbanden te rijden.	Heinen	None	0.01
1955	Je kunt dat doen, maar dat is simpelweg niet aan de orde.	Heinen	None	28.63
1956	Sterker nog, er is überhaupt geen afspraak met de garage gemaakt voor een bandenwissel.	Heinen	None	0.1
1957	Bovendien hecht ik eraan om te benoemen dat de Kamer hierin formeel geen rol heeft en hier formeel ook niet over gaat.	Heinen	None	0.03
1958	Een verkoop van de Volksbank raakt niet het budgetrecht van de Kamer.	Heinen	None	1.3
1959	Als aandeelhouder kan ik dit besluit formeel gewoon nemen.	Heinen	None	16.62
1961	Het richtinggevende besluit dat ik eerder heb genomen, draai ik dus ook niet terug.	Heinen	None	0.01
1962	Als aandeelhouder vraag ik de Volksbank nog steeds om zich voor te bereiden op en zich klaar te maken voor een verkoop, via dan wel een beursgang dan wel een onderhandse verkoop.	Heinen	None	0.01
1963	Maar daarmee is het definitieve besluit nog niet genomen.	Heinen	None	0.02
1965	We hebben in dit proces ook aangegeven dat dat echt nog een aantal jaren kost.	Heinen	None	0.02
1966	In dat proces komen wij nog vaak met elkaar te spreken.	Heinen	None	0.01
1967	Voorzitter, laat mij hierbij nog één slotopmerking maken.	Heinen	None	0.05
1968	Uiteraard neem ik de onderliggende zorgen die de Kamer hier uitspreekt, wel zeer serieus.	Heinen	None	0.01
1969	Dat zit voornamelijk in de toegang tot het betalingsverkeer.	Heinen	None	0.01
1970	Hiervoor hebben we het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer ingericht.	Heinen	None	0.01
1971	Daarbij zijn onder andere de Consumentenbond en de ouderenbond betrokken.	Heinen	None	0.02
1972	Dat is precies om die punten ter tafel te brengen en om daarover afspraken te maken, zoals die hier in de Kamer aan de orde zijn gesteld.	Heinen	None	0.01
1973	Het MOB, het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer, heeft aangegeven dat de financiële sector echt nog belangrijk werk te verzetten heeft, waarop de Kamer ook terecht wijst.	Heinen	None	0.02
1975	Ik kom in dit kader zo terug op het verzoek van mevrouw De Vries.	Heinen	None	0.3
1976	Het is ook goed dat wij hierover het debat blijven voeren.	Heinen	None	0.01
1977	Ik zal ook komen met een brief over wat het MOB hierover heeft gezegd.	Heinen	None	0.03
1978	Daarmee kom ik tot het slot dat deze motie ontijdig is.	Heinen	None	0.43
1979	Dat is volgens mij een nieuwe appreciatiecategorie.	Heinen	None	0.01
1980	Zeker, en daar hoort dan ook een verzoek tot aanhouden bij.	voorzitter	None	0.01
1981	Maar ik ga eerst de heer Van der Lee het woord geven voor een interruptie.	voorzitter	None	0.03
1984	We kunnen er een heel lang debat van maken, maar dat zal ik ook niet doen, gelet op wat we verder nog moeten bespreken vandaag.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
1985	Dat we het er niet eerder over gehad hebben, is natuurlijk echt klinkklare onzin.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
1986	We spreken al heel wat jaren over de noodzaak om te kijken naar ons bankenlandschap en specifiek de toekomst van de Volksbank en het belang van het in stand houden van een kwalitatief hoogwaardig en toegankelijk financiële dienstverlening.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
1988	Het probleem is nu juist dat er elke keer maar op één route wordt ingezet, terwijl de Kamer hier duidelijk aangeeft dat dit niet de route is waar wij de voorkeur aan geven.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	2.09
1991	Ik hoop dat de minister deze motie zo opvat dat ook een andere route in kaart wordt gebracht.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
1992	Hij kan zeggen "ik heb nog geen definitief besluit genomen", maar alles is klaargezet om dat te gaan nemen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
1993	Een grote confrontatie op dat moment zelf zal alleen nog schadelijker kunnen uitpakken, ook voor de Volksbank, voor haar klanten en voor de mensen die daar werken.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
1998	We hebben zo'n beetje elk model verkend en zijn tot de conclusie gekomen dat er geen reden is om de Volksbank in overheidshanden te houden.	Heinen	None	0.02
1999	Dat is de aanleiding geweest om het richtinggevend besluit te nemen.	Heinen	None	21.71
2000	Maar nogmaals, tot het definitieve besluit duurt het echt nog een aantal jaren.	Heinen	None	13.67
2003	Ik hoorde de heer Van der Lee ook zeggen: ik vind het niks dat bankkantoren moeten worden gesloten.	Heinen	None	0.02
2004	Op zichzelf begrijp ik dat, maar de bank is nu in overheidshanden en dit moet plaatsvinden.	Heinen	None	0.02
2005	Het feit dat die bank in overheidshanden is, wil dus niet zeggen dat die niet financieel gezond moet zijn.	Heinen	None	0.02
2007	Laat het een inspiratie zijn voor de heer Van der Lee dat het in overheidshanden houden van een bank niet leidt tot een efficiëntere bank.	Heinen	None	0.01
2009	Ik denk dat we daarmee alle argumenten hebben uitgewisseld.	Heinen	None	0.01
2011	Nou ja, we gaan zo een best wel harde confrontatie aan met elkaar en die zal in de toekomst, denk ik, nog harder worden.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2012	Dan is het ook wel fijn om iets genuanceerder te zijn, ook als minister.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2013	Ik heb dat ook in het commissiedebat al aangegeven.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2014	Ik zeg helemaal niet dat er geen enkel kantoor mag verdwijnen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2015	Het gaat erom dat er een nutsfunctie uitgaat van een landelijk dekkend netwerk van kantoren.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2016	Wij weten dat de systeembanken die wij verder hebben, dat allemaal hebben afgeschaft.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2017	Die hebben misschien nog tien, twaalf kantoren over.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2018	Volgens mij is dat de essentie van wat de Kamer in meerderheid wil: wij willen zo'n landelijk dekkend netwerk behouden voor de toekomst, zodat de mensen die niet zelfstandig transacties kunnen verrichten — toch een op de zes personen — ergens naartoe kunnen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.16
2019	De minister heeft de Kamer niet kunnen overtuigen dat hij dat langs een alternatieve route kan realiseren.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.05
2020	Ik zou de minister toch willen aanraden om daar serieuzer naar te kijken.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2021	Als u zegt "ik ga geen andere opties onderzoeken", dan wordt het een harde botsing, te zijner tijd.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2023	Ik noteer "ontijdig" en de motie wordt niet aangehouden.	voorzitter	None	0.03
2026	Ik heb bij de eerste motie iets meer ruimte gegeven, maar ik wil graag dat we er verder iets vlotter doorheen kunnen.	voorzitter	None	0.06
2028	Laat me hier dan nog wel één opmerking over maken, want dan hebben we elkaar verkeerd begrepen.	Heinen	None	0.01
2029	De nutsfunctie van een landelijk dekkend netwerk — of eigenlijk de toegankelijkheid van het betalingsverkeer, van het hele betalingssysteem dat we met elkaar hebben — vinden wij allemaal belangrijk.	Heinen	None	0.01
2030	Wij verschillen van mening over de manier waarop we dat vormgeven.	Heinen	None	0.01
2031	Ik denk dat dit op andere manieren kan. Hier ga ik de Kamer nog over informeren.	Heinen	None	0.02
2033	Ik ga inderdaad niet terugkomen op eerder genomen besluiten, maar over de nutsfunctie van een landelijk dekkend netwerk komen we zeker nog te spreken.	Heinen	None	29.05
2036	Voordat we zover zijn dat we een definitief besluit over de verkoop van de Volksbank nemen, kom ik uiteraard nog bij de Kamer terug.	Heinen	None	0.01
2037	Die gesprekken vinden vertrouwelijk plaats, want we kunnen hier niet openlijk debatten voeren over eventuele verkopen.	Heinen	None	0.03
2039	Mijn voorgangers hebben u ook vaak vertrouwelijk geïnformeerd.	Heinen	None	0.01
2041	U kunt in die zin gerust zijn dat u op alle punten wordt meegenomen, net zoals dat in het verleden is gebeurd.	Heinen	None	0.01
2042	Maar ik ga geen andere zaken organiseren of eerder genomen besluiten terugdraaien.	Heinen	None	0.01
2045	Dat is eigenlijk een ondersteuning van mijn pleidooi.	Heinen	None	0.01
2046	De motie van de heer Vermeer roept namelijk onder andere op om de naam "Volksbank" te behouden.	Heinen	None	0.02
2047	Laten we bij onze leest blijven, zou ik zeggen, het politieke vak uitoefenen, belangen afwegen, kijken waar een rekening heen gaat en dat in samenhang zien, maar laten we hier niet met elkaar marketeers zijn en merknamen verzinnen.	Heinen	None	0.01
2054	We verzinnen geen nieuwe naam, want die naam is er al.	Vermeer	BBB	0.01
2057	Ik ben blij dat we geen aandelen van Volkswagen hebben.	Heinen	None	13.87
2060	Ik zit hier met de staatssecretaris, dus die vraag laat ik hem beantwoorden.	Heinen	None	0.02
2062	Het gaat over de vliegbelasting en de heer Van Oostenbruggen gaat over belastingen.	Heinen	None	0.02
2068	Dat geldt min of meer ook voor de motie op stuk nr.	Heinen	None	15.99
2069	436, maar die moet ik het oordeel "overbodig" geven, want dat is … Hoe noemen we dat tegenwoordig?	Heinen	None	0.12
2074	Het komt erop neer dat ik het een goede motie vind, want we doen het al.	Heinen	None	0.01
2075	Op zich is het positief dat de minister deze motie als overbodig ziet, maar in werkelijkheid zien we natuurlijk niet dat staatsdeelnemingen de klimaatmilieudoelen halen.	Teunissen	PvdD	15.32
2076	Kijk, Schiphol krimpt bijvoorbeeld veel minder dan zou moeten, ook voor de gezondheid van omwonenden.	Teunissen	PvdD	99.99
2077	Ik wil de minister dus toch even vragen om goed naar de motie te kijken, want daarin staat "daadwerkelijk voldoen".	Teunissen	PvdD	18.86
2078	Ik roep dus ook op om die sturende rol beter te hanteren om echt te voldoen aan de doelen.	Teunissen	PvdD	0.01
2081	Maar goed, het oordeel van de minister is natuurlijk aan de minister.	Teunissen	PvdD	0.02
2082	Mevrouw Teunissen is enigszins verrast dat haar oproep eigenlijk al onderdeel is van ons beleid, maar ik zie het als een aansporing om dat beleid ook te blijven uitvoeren.	Heinen	None	0.09
2088	Die moet ik ook ontraden, omdat die echt ingaat tegen de wetgeving en jurisprudentie zoals we die in Nederland kennen en zoals het ook is neergelegd in de Nederlandse Corporate Governance Code.	Heinen	None	28.49
2095	Wij hebben afspraken met elkaar gemaakt over de WNT.	Heinen	None	0.02
2096	Ik zie geen aanleiding om dan specifiek te zeggen: dit salaris is te hoog.	Heinen	None	0.01
2097	Ik heb ook goed geluisterd naar het betoog van de heer De Vree.	Heinen	None	0.25
2098	Daarin was het oordeel: ik vind eigenlijk dat een politicus te veel betaald wordt als hij zo'n functie inneemt.	Heinen	None	0.01
2099	Ik denk niet dat we zo over bestuurders moeten spreken.	Heinen	None	0.01
2100	Het gaat hier ook over het vinden van gekwalificeerd en goed personeel.	Heinen	None	0.02
2102	Ik vind niet dat we hier in de Kamer de salarissen op deze manier met elkaar moeten bespreken.	Heinen	None	0.01
2104	Het ging niet alleen over politici; het ging verder dan dat.	De Vree	PVV	0.02
2107	Deze motie ziet op staatsdeelnemingen, maar het betoog van de heer De Vree was dat hij het — in zijn bewoordingen — "een gekke beweging" vond als een oud-politicus hier ziet en te veel zou verdienen.	Heinen	None	0.03
2108	Ik vind dat we op die manier dit debat niet moeten voeren.	Heinen	None	0.01
2117	Die motie wil het recht beperken om juridische procedures te starten.	Heinen	None	0.01
2124	Ik wil even het volgende toelichten voor de minister.	Joseph	NSC	0.01
2127	Brengt dat de minister nog tot een ander oordeel, of blijft het oordeel "ontraden"?	voorzitter	None	0.2
2128	Nee, want in "terughoudendheid zijn" zit toch wel een soort oordeel.	Heinen	None	0.01
2130	Staatsdeelnemingen moeten de vrijheid hebben om juridische procedures te starten als hen dat goed lijkt.	Heinen	None	0.01
2134	We hebben daarover ook al vaak ideeën uitgewisseld.	Heinen	None	0.01
2136	Er loopt al een onderzoek naar eventuele synergievoordelen als we Invest-NL en Invest International samenvoegen.	Heinen	None	0.02
2137	Ik zou dat lopende onderzoek niet willen openbreken om daar weer nieuwe onderzoeksvragen aan toe te voegen.	Heinen	None	0.01
2138	Als ik de motie zo mag lezen dat we dit onderzoek afronden en ik uw Kamer informeer, waarna we het onderzoek starten dat mevrouw Van Dijk voorstelt, dan kan ik 'm oordeel Kamer geven.	Heinen	None	0.02
2139	Als mevrouw Van Dijk zegt "ik wil dat het onderzoek over wordt gedaan", dan vind ik dat zonde.	Heinen	None	0.01
2140	Ik hoor mevrouw Van Dijk zeggen dat het ook in de fase daarna kan. Dan kan ik deze motie oordeel Kamer geven.	Heinen	None	0.02
2141	Dan noteren we met die toelichting "oordeel Kamer" bij de motie op stuk nr.	voorzitter	None	0.01
2143	Dan heb ik nog twee moties liggen en een vraag om een toezegging.	Heinen	None	0.01
2147	Dit was zoeken naar weer een nieuwe variant, maar ik blijf bij de lijn die ik zojuist heb toegelicht, dus deze motie moet ik ontraden.	Heinen	None	0.02
2150	Ik houd het op "ontraden", voorzitter, want ook dit roept weer op tot het onderzoeken van nieuwe varianten, terwijl ik eerder heb gezegd dat we nu alle varianten hebben onderzocht.	Heinen	None	0.03
2151	Ik merk dat de minister met de meerderheid van de Kamer op een soort crash course ligt.	Sneller	D66	0.01
2152	Ik denk dat dit een mogelijkheid is om de meerderheid van de Kamer tegemoet te komen in de wens om te zorgen dat het maatschappelijke profiel duurzaam geborgd is.	Sneller	D66	0.01
2153	De minister heeft 'm nu ontraden, maar ik hoop dat hij wel wil blijven nadenken over die andere governancemodellen om meer te doen dan alleen maar plat voor winstmaximalisatie privatiseren, zoals hij nu lijkt te doen.	Sneller	D66	0.07
2155	Het is niet zo dat wij privatiseren vanwege winstmaximalisatie.	Heinen	None	0.03
2156	In het licht van andere privatiseringen heb ik gezegd dat wij ons niet blindstaren op het maximaliseren van de winst.	Heinen	None	0.01
2159	Het hoeft niet altijd via staatsdeelnemingen, het kan ook via wet- en regelgeving of via zelfregulering.	Heinen	None	0.55
2161	Nieuwe organisatiemodellen onderzoeken ga ik gewoon niet doen.	Heinen	None	0.01
2166	442 is van de heer Dijk, die in dezelfde filosofie zat voort te borduren.	Heinen	None	0.02
2167	Hij zegt: laten we er dan überhaupt een ander type bank van maken.	Heinen	None	0.02
2168	Zo zijn we hier met z'n allen toch voor bankier aan het spelen.	Heinen	None	0.01
2170	Dan was er nog een verzoek van mevrouw De Vries om een toezegging.	Heinen	None	0.01
2171	In het licht van de discussie die we over de Volksbank hebben gevoerd en de toegankelijkheid van het betalingsverkeer en alles wat daarover is gezegd, kan ik toezeggen dat we ook naar het convenant kijken en waar nodig aanscherpen.	Heinen	None	0.01
2172	Ik denk dat uiteindelijk hier de sleutel zit om beide posities nader tot elkaar te brengen.	Heinen	None	0.01
2173	We hebben allemaal een gedeeld belang om de toegankelijkheid van het betalingsverkeer en het goed functioneren van markten bij elkaar te brengen.	Heinen	None	0.02
2174	We gaan daartoe in gezamenlijkheid op zoek naar een oplossing.	Heinen	None	0.18
2176	Er ligt nog een openstaande vraag van mevrouw Teunissen aan de staatssecretaris, die ik uitnodig om deze vraag te beantwoorden.	voorzitter	None	0.02
2178	Naar aanleiding van het commissiedebat van enkele weken geleden kwam er een rapport van een week geleden onder de aandacht.	Van Oostenbruggen	None	0.01
2179	Mevrouw Teunnissen vroeg: kunt u toezeggen dat het onderzoek waarin wordt geconstateerd dat 30% van de reizigers veelvliegers met een hoog inkomen betreft, wordt meegenomen in de plannen voor de vliegbelasting?	Van Oostenbruggen	None	99.97
2180	Allereerst is het doel om de vliegbelasting te differentiëren naar afstand.	Van Oostenbruggen	None	0.01
2183	Hiermee worden langeafstandsvluchten, die meer uitstoot veroorzaken, zwaarder belast.	Van Oostenbruggen	None	0.01
2184	Het doel is overigens niet om veelvliegers meer te belasten, maar vooral om veel kilometers meer te belasten.	Van Oostenbruggen	None	0.17
2185	Op dit moment wordt de beste vormgeving en maatvoering onderzocht.	Van Oostenbruggen	None	0.02
2187	De vraag of het onderzoek wordt meegenomen, kan ik dus bevestigend beantwoorden.	Van Oostenbruggen	None	0.06
2188	Dan dank ik ook de staatssecretaris voor de beantwoording.	voorzitter	None	0.03
2189	Hiermee zijn we gekomen aan het einde van het tweeminutendebat Staatsdeelnemingen.	voorzitter	None	0.01
2191	Ik attendeer de leden erop dat we al deze donderdag, dus morgen, gaan stemmen.	voorzitter	None	0.01
2193	Ik schors voor een kort moment en dan gaan we meteen door met het debat over de Najaarsnota, want ik zie dat de meeste woordvoerders al in de coulissen staan.	voorzitter	None	0.01
2198	We hebben een sprekerslijst met tien sprekers, maar de heer Baudet laat zich verontschuldigen.	voorzitter	None	0.01
2200	De eerste spreker van de zijde van de Kamer is de heer Van der Lee.	voorzitter	None	0.01
2201	Ik wil wel nog even iedereen van harte welkom heten, inclusief u, meneer Van der Lee, maar ook de minister en de mensen die dit debat volgen.	voorzitter	None	0.02
2202	Meneer Van der Lee, u heeft in totaal zeven minuten spreektijd.	voorzitter	None	0.01
2203	We hebben natuurlijk een eerste en een tweede termijn.	voorzitter	None	0.01
2204	Ik wil eigenlijk aan de voorkant niet maximeren qua interrupties, maar we hebben ongeveer tot 19.00 uur, 19.15 uur.	voorzitter	None	0.18
2205	Ik verwacht wel dat we daar met elkaar ons best voor doen en dat ik niet steeds hoef in te grijpen.	voorzitter	None	0.01
2208	We hebben in het vorige debat gemerkt dat de minister in een hele toegeeflijke bui is.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2210	Als ik de nota lees, maar ook terugkijk op wat wij de afgelopen weken hebben meegemaakt met elkaar, heb ik nog nooit zo'n rommelig begrotingsproces gezien als dit jaar.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	75.1
2211	Wekenlang lag het lot van de begroting van Onderwijs in de waagschaal.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2213	Er resteert nog steeds 1,2 miljard aan bezuinigingen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2214	Er is als alternatief een aantal dekkingen gezocht, onder andere wéér bij ambtenaren, maar ook bij VWS, waar heel veel commotie over is.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2216	Verder zien we dat er veel cruciale besluiten over de financiering van ambities, maar ook over het invullen van taakstellingen, nog in het voorjaar moeten worden genomen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	17.86
2218	Ik kijk daarbij ook weer naar de box 3-brief die we hebben gekregen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2219	Maar echte haast om die problemen definitief op te lossen lijkt er niet te zijn.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2220	Ik zie toch ook op andere terreinen nog meer tegenvallers ontstaan.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2221	Er zijn ongefundeerde brieven over besparingen in de asielketen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2222	Ook op terreinen waarop we cruciale investeringen zullen moeten doen is er onduidelijkheid over de financiering daarvan.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2223	Daarom heb ik nog een amendement ingediend, maar daar kom ik straks ook over te spreken.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2224	Het is alsof er nu een soort kaartenhuis aan cruciale keuzes is gebouwd voor het voorjaar in de zin dat er heel veel pijnlijke keuzes moeten worden gemaakt.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2225	Ik denk dat dit heel kwetsbaar is voor deze coalitie en voor dit kabinet om daar nog goed uit te kunnen komen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2226	Ik vraag me af of de minister van Financiën, de heer Heinen, nog wel voldoende controle heeft over dit begrotingsproces, ook terugkijkend op hoe dat de afgelopen periode is gedaan.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.05
2228	De inflatie is hoog, hoger dan in ons omringende landen, en is blijvend hoog.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.85
2230	Een van de grote opgaven in het voorjaar is ook om na te denken over wat dit betekent voor de lagere en middeninkomens.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2232	Komt er ook op Prinsjesdag weer een stevig koopkrachtpakket?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2233	Daar zullen we het in het voorjaar natuurlijk ook uitgebreid over hebben.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2234	Ik kan er nu op vooruit gaan lopen, maar ik weet wat het antwoord is.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2235	Alles wat je hierop voorstelt, wordt op dit moment afgewezen en moet in de brede problematiek van het voorjaar worden betrokken.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	48.34
2236	Daar laat ik het voor dit moment even bij, maar ik heb daar straks nog wel een vraag over.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2237	Ik ga even naar de Najaarsnota zelf, die niet echt hele grote verrassingen bevat.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2238	We zien wel weer voor de zoveelste keer op rij dat er forse onderbestedingen zijn.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.59
2239	Maar daarbovenop — en daar heb ik ook nog wel vragen over — zijn er goede redenen om te veronderstellen dat het nog meer meevalt in financiële zin dan we nu in de Najaarsnota gepresenteerd hebben gekregen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	1.06
2240	Als je kijkt naar de realisatiecijfers van het CBS, zie je toch een overschot op het saldo eerder dit jaar.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.34
2241	Als je goed rekent, zou er nog 26 miljard meer in het laatste deel van het jaar moeten worden uitgegeven dan er aan inkomsten binnenkomt wil je uitkomen op een saldo van -1,5%, dat trouwens ook nog een tiende meevalt ten opzichte van wat we bij Prinsjesdag hebben gehoord.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	99.97
2242	Ook is het bijna de helft lager dan in september '23, toen we de begroting hebben gekregen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2245	Is er al rekening gehouden met de realisatiecijfers die we tot nog toe hebben gehoord?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2246	Daarbovenop komen berichten dat de economische groei steviger is dan gedacht.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2247	Wij voeren hier een discussie, maar ik heb twijfels of de cijfers wel de werkelijkheid reflecteren.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2248	Dat brengt mij tot een belangrijk ander punt, namelijk de tegenvaller in box 3.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2249	Ik zie dat daar een technische dekking voor is gevonden door het tarief te verhogen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2250	Ik vind het positief dat in het vermogensdomein wordt gekeken naar dekking.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2251	Tegelijkertijd wordt het een "technische dekking" genoemd.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2253	Ik zag mensen die zich zorgen maken over een heel hoog tarief.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.1
2254	Mag ik in ieder geval de garantie vragen van het kabinet dat niet gebeurt wat afgelopen Prinsjesdag is gebeurd, namelijk dat de gewone belastingbetaler met een aanpassing in de ib gaat opdraaien voor een deel van de compensatie?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2255	De compensatie loopt namelijk met deze tegenvaller op naar meer dan 16 miljard euro.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2257	Dat is nog veel meer dan we in totaal gaan uitgeven aan de compensatie voor de kinderopvangtoeslagaffaire.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2258	Ik wil nog toe naar een voorstel dat ik heb gedaan.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	4.68
2261	We zien dat het cruciaal is om te investeren, maar niet in consumptieve uitgaven.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2262	We moeten daadwerkelijk investeren in infrastructuur, in Oost-Nederland.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2263	Dat kan 10.000 extra huizen en 15.000 extra banen opleveren.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2264	Daar is ruimte voor, want zelfs als je dit doet, zijn de totale overheidsuitgaven nog lager dan voorzien op Prinsjesdag als het gaat om het lopende jaar, 2024.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.08
2265	Ik hoop dat de minister inziet dat dit een heel belangrijke additionele investering is die goed is voor Nederland, en zeker ook voor de regio.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.11
2266	Dan wil ik toch ook nog specifiek wat vragen over de recent overeengekomen bezuinigingen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2267	Ik heb begrepen dat de minister van Financiën voorafgaand geen rechtstreeks contact heeft gehad met minister Agema.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.03
2268	Ik vraag me af of dat contact er inmiddels geweest is.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.86
2269	Ik heb ook begrepen dat zij nu aan de Kamer vraagt of zij met een alternatief mag komen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2270	Betekent dit dat zij sowieso aan de lat staat voor het totaalbedrag, als er een alternatief moet worden gevonden, of kan dat ook op een andere manier worden opgevangen?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2271	Is de minister van mening dat er nog alternatieven mogelijk zijn of zijn we nu keihard gebonden aan deze hele pijnlijke ingreep, die niet alleen specialisten raakt, maar ook verpleegkundigen?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2272	We willen natuurlijk allemaal behandeld worden door mensen van wie de kennis actueel en adequaat is.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2273	We zien dat de bezuiniging op de ov-bijdrage aan studenten ook weer in de regio gaat neerslaan.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2274	Dat is reden te meer om te kijken naar de Nedersaksenlijn.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2275	In plaats van wat het kabinet belooft, namelijk dat het zal opkomen voor de regio, zien we dat daar nu ook weer pijnlijk in wordt gesneden.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2279	Ik had nog wat anders willen zeggen, maar dat kan ik misschien per interruptie nog inbrengen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2283	Ik nodig de heer Vlottes uit om namens de PVV zijn inbreng te komen doen.	voorzitter	None	0.02
2285	Na veel jaren van geen groei, groeit de economie dit jaar met 1,3%.	Vlottes	PVV	99.99
2286	De overheidsschuld is ook in jaren niet zo laag geweest.	Vlottes	PVV	97.93
2288	Er zijn een paar grote meevallers, zoals lagere EU-afdrachten en lagere asieluitgaven, samen goed voor zo'n 1 miljard.	Vlottes	PVV	10.16
2289	De eerste effecten van het nieuwe kabinet worden dan ook al stilletjes aan zichtbaar, zou ik zo zeggen: minder EU en minder asiel.	Vlottes	PVV	0.02
2291	De vraag is dan ook: worden deze meevallers de komende jaren ook ingeboekt of blijven die incidenteel?	Vlottes	PVV	0.01
2294	Die is met maar liefst 4% ten opzichte van het Europese gemiddelde van zo'n 2,3% bijna het hoogste van de hele EU.	Vlottes	PVV	99.99
2296	Wat gaat hij eraan doen om ervoor te zorgen dat de inflatie juist zal dalen?	Vlottes	PVV	0.01
2297	Ook dit najaar is er wederom sprake van een forse onderuitputting van ruim 3 miljard.	Vlottes	PVV	99.98
2298	De minister gaat ervan uit dat deze meevaller nog met zo'n 5,3 miljard zal toenemen.	Vlottes	PVV	0.02
2299	De PVV-fractie leest daarover in de stukken: "Gelet op de ervaringen in het verleden zal deze onderbesteding geen probleem worden."	Vlottes	PVV	0.03
2301	Want als we verder in de stukken kijken, zien we dat er tot nu toe alleen nog op het gebied van Defensie een forse onderuitputting is.	Vlottes	PVV	2.6
2303	Welke meevallers of tegenvallers verwacht de minister dan nog?	Vlottes	PVV	0.01
2305	Over die tegenvallers gesproken: de accijnsinkomsten.	Vlottes	PVV	0.01
2306	Op Prinsjesdag werden de inkomsten door accijns op tabak nog met 400 miljoen naar beneden bijgesteld, maar nu blijkt uit de Najaarsnota dat daar nog eens 130 miljoen bij komt.	Vlottes	PVV	0.04
2307	Dat telt al op tot meer dan een half miljard aan gemist accijnsinkomen, en dat gaat alleen nog maar over tabak.	Vlottes	PVV	0.1
2308	Kan de minister aangeven waar hij het verband nog ziet tussen de dalende accijnsinkomsten aan de ene kant en de beoogde gedragseffecten van die accijns?	Vlottes	PVV	0.02
2309	Om een klein tipje van de sluier op te lichten: half Nederland trekt op dit moment met busladingen tegelijk de grens over voor goedkopere boodschappen, tabak, drank, brandstof en al wat dies meer onderweg zij.	Vlottes	PVV	0.15
2311	Dat is ook logisch gelet op de gemiddelde kosten voor een pakje shag in Nederland.	Vlottes	PVV	0.02
2312	Die zijn vergeleken met in de landen om ons heen ruim het dubbele.	Vlottes	PVV	99.62
2313	Kan de minister een overzicht geven van de te verwachten accijnsderving, en dan graag niet alleen op het gebied van tabak, maar ook op het gebied van de brandstof, boodschappen en drank die deze mensen juist en passant ook meenemen.	Vlottes	PVV	0.02
2317	Ook het Nederlandse spaargeld vindt steeds meer zijn weg naar buitenlandse banken.	Vlottes	PVV	0.43
2318	De huidige ECB-depositorente is afgelopen donderdag verlaagd naar 3%.	Vlottes	PVV	0.01
2319	Maar de rente op spaartegoeden bij Nederlandse banken blijft vooral achter.	Vlottes	PVV	0.04
2320	Uit cijfers op de vergelijkingssite Geld.nl blijkt dat de gemiddelde spaarrente bij de grootbanken in Nederland slechts zo'n 1,7% is.	Vlottes	PVV	99.84
2322	Uit cijfers van de ECB blijkt dat Nederlanders nu ruim 16 miljard hebben uitstaan op rekeningen in de eurozone.	Vlottes	PVV	99.99
2323	Ten opzichte van vier jaar geleden is dat ruim een verviervoudiging.	Vlottes	PVV	0.03
2324	Hoe gaat de minister voorkomen dat naast die busladingen accijnstoeristen ook het Nederlandse geldtransport massaal de grens overrijdt om het spaargeld daar te stallen tegen een veel betere rente?	Vlottes	PVV	0.19
2326	Een aantal vragen naar aanleiding van het verslag dat wij vorige week hebben mogen ontvangen, is blijven liggen.	Vlottes	PVV	0.02
2327	Zo valt te lezen dat de instroom van Oekraïners in 2024 met bijna 5.000 personen naar beneden is bijgesteld.	Vlottes	PVV	82.88
2328	Ik citeer: "Hierdoor dalen de uitgaven voor de opvang in 2024 met 793 miljoen euro."	Vlottes	PVV	0.15
2329	Als je dat gewoon even zo uitrekent, dan blijkt dat de opvang van één Oekraïner ruim €163.000 kost.	Vlottes	PVV	99.87
2334	Dan heb ik nog een vraag over het Noodfonds Energie.	Vlottes	PVV	0.01
2335	Het aantal aanvragen van huishoudens is lager dan verwacht omdat er — ik citeer weer — "onvoldoende private cofinanciering is gevonden om het gehele bedrag beschikbaar te stellen".	Vlottes	PVV	0.35
2336	Oftewel: de energieleveranciers hebben de knip dichtgehouden.	Vlottes	PVV	0.24
2338	En wat zijn hiervan de gevolgen voor juist die aanvragen, voor juist de huishoudens die het zo hard nodig hebben?	Vlottes	PVV	0.01
2340	Voor u vertrekt: de heer Vijlbrief wil u interrumperen.	voorzitter	None	0.37
2341	Ik wil aan de heer Vlottes iets vragen over de zorgdekking in het OCW-pakket van vorige week.	Vijlbrief	D66	0.75
2342	Inmiddels is duidelijk dat daar iets behoorlijk mis is gegaan.	Vijlbrief	D66	0.02
2343	Er zijn honderden miljoenen weggehaald, niet bij specialisten, helemaal niet bij specialisten, maar bij de opleidingen voor verpleegkundigen in de specialistische zorg.	Vijlbrief	D66	99.98
2345	Zou ik de heer Vlottes mogen vragen of hij het eens is met de vicepremier van de PVV, mevrouw Agema, dat naar een alternatief gezocht moet worden?	Vijlbrief	D66	0.02
2348	Die gaat over de begroting van 2024, van Rutte IV zal ik maar eventjes zeggen.	Vlottes	PVV	0.01
2349	Vanaf 1 januari hebben we onze eigen, fijne begroting.	Vlottes	PVV	0.01
2350	Dus om nou te gaan reflecteren op de begroting van 2026, terwijl we hier het staartje bespreken van de begroting van 2024: dat ga ik niet doen.	Vlottes	PVV	0.45
2353	We hebben hier een debat waarin je terugkijkt op het begrotingsjaar.	Vijlbrief	D66	0.01
2355	Daar ga ik straks nog wat over zeggen, want daar zal de minister best wel op willen reageren.	Vijlbrief	D66	0.01
2356	Het is heel gebruikelijk dat de grootste regeringspartij verantwoordelijkheid neemt voor wat er gebeurt.	Vijlbrief	D66	0.3
2357	Dus toch nog een keer de vraag aan de heer Vlottes, waarop hij een heel simpel antwoord kan geven: is hij eens met mevrouw Agema dat deze ombuiging op een andere manier ingevuld moet worden?	Vijlbrief	D66	9.05
2358	Nogmaals, dit is de Najaarsnota, de begroting voor 2024.	Vlottes	PVV	0.01
2359	We hebben, heel kort, over de begrotingen vorige week gestemd, meen ik mij te herinneren, na uitvoerige gesprekken.	Vlottes	PVV	0.01
2360	Bij het Belastingplan, kan ik me herinneren, was het ook zo'n soortgelijk geval.	Vlottes	PVV	0.02
2364	Het wordt traditie dat we daarbij ook een kleine blik vooruit doen.	voorzitter	None	0.05
2365	Daar moeten we dan niet te ver in gaan, maar het is uiteindelijk natuurlijk ook de heer Vlottes die over zijn eigen antwoorden gaat.	voorzitter	None	33.64
2368	Ik citeer mevrouw Agema: "Het amendement dat is aangenomen door de Kamer, dat is natuurlijk heel erg pijnlijk.	Vijlbrief	D66	0.03
2369	Ik heb niemand gehoord die dit een goede maatregel vindt, ook niet in de Kamer.	Vijlbrief	D66	0.1
2370	Dus ik hoop dat ik ruimte krijg voor het zoeken van een oplossing."	Vijlbrief	D66	0.01
2371	Dat is de eigen minister van de heer Vlottes, en nog steeds wil hij hier niets over zeggen?	Vijlbrief	D66	0.02
2376	Dan is de volgende spreker de heer Van der Lee namens GroenLinks-PvdA.	voorzitter	None	0.01
2378	Ik ga niet dezelfde vraag herhalen, maar dit verwondert me wel.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2379	Want deze bezuiniging op de opleiding van medisch specialisten stond al wat langer in de stukken bij de onderhandeling.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2380	Wat ik niet begrijp, is waarom het tot na het aannemen van dit amendement duurde voordat duidelijk werd dat het juist ook verpleegkundigen in opleiding zou raken.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	24.13
2381	De heer Vlottes is, denk ik, vanuit zijn fractie ook betrokken geweest.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2382	Heeft hij een verklaring voor het feit dat we dat pas achteraf van de minister van VWS horen, en dat niemand dat vooraf wist?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2386	Dus ik stel voor, als de heer Van der Lee het niet begrijpt: vraag het aan de minister van VWS.	Vlottes	PVV	0.01
2388	Ja, maar dit wordt dan pijnlijk, want dan ga ik ook een beetje zieken.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2389	Dit hebben we namelijk precies voorgesteld, hè, gisteren, dinsdag, bij de regeling van werkzaamheden.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2390	Wij wilden namelijk de suppletoire begroting VWS — en dat is heel normaal, dat je dat doet — bij de Najaarsnota behandelen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2391	Maar dat werd geblokkeerd door de partij van de heer Vlottes.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2392	En niet alleen door hem, maar door de hele coalitie.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	36.15
2393	Dus wij willen die opheldering hebben van de betrokken bewindspersoon, maar er wordt geblokkeerd dat die bewindspersoon naar de Kamer komt.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.03
2394	Dus het is van tweeën één: of u bent een man en u geeft een antwoord, of heel Nederland ziet dat de PVV spelletjes speelt en wegloopt voor de verantwoordelijkheid die ze draagt.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	2.19
2396	En u verwijst er terecht naar, meneer Van der Lee, dat daar toen geen meerderheid voor was, dus die discussie ga ik hier niet overdoen.	voorzitter	None	0.06
2397	U kunt de heer Vlottes bevragen — ik laat daar, nogmaals, enige ruimte voor — maar tegelijkertijd vind ik ook dat de heer Vlottes nu een aantal keren heeft aangegeven dat hij daar niet op ingaat, en dat is dan ook weer zijn goed recht.	voorzitter	None	0.03
2400	Ja, werkelijk ... Ik ben nu een jaar Kamerlid, tot mijn heel veel plezier na onze mega verkiezingswinst die wij hebben behaald, en ik heb het genoegen om daarin vooral woordvoerder Fiscaliteit te zijn.	Vlottes	PVV	0.01
2401	Nou, in dit geval vervang ik ook mijn collega, de heer Van Dijck, dus ik mag ook mooi het woord voeren bij de Najaarsnota.	Vlottes	PVV	0.02
2404	Dit is een vraag naar aanleiding van het begrotingsbeleid in den brede, dus dit raakt daaraan.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
2405	Bij de Najaarsnota kan de pech je treffen om over alle begrotingen bevraagd te worden.	Grinwis	ChristenUnie	0.04
2406	Dus welkom in deze wereld, meneer Vlottes; het spijt me.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
2407	Maar het feit is dat je uit de toelichting op het amendement de suggestie zou kunnen halen, als je onder de kopjes kijkt, dat het misschien ook verpleegkundigen zou kunnen raken.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
2408	Uit de kop boven de maatregelen staat gewoon dat het gaat om medisch specialisten.	Grinwis	ChristenUnie	0.03
2409	Ik vraag alleen: is de PVV het met mij eens dat de bezuinigingen, de ombuigingen, inderdaad gezocht moeten worden in het veld van de medisch specialisten, en niet als het gaat om verpleegkundigen?	Grinwis	ChristenUnie	0.09
2410	Bij de Najaarsnota heb ik een heel stuk redevoering gehouden over die onderuitputting.	Vlottes	PVV	0.01
2411	Ik heb ook concreet aan de minister gevraagd: "Hoe zit het nou nog?	Vlottes	PVV	0.02
2412	Er moet nog zo'n 5 miljard uit die onderuitputting naar voren komen".	Vlottes	PVV	0.02
2413	Dus dat wacht ik gewoon helemaal af, voordat we het over andere dekkingen gaan hebben.	Vlottes	PVV	0.01
2418	Ik weet dat de minister van Financiën op zich geen partij was in deze hele discussie, maar ik hoop dat hij dan meer klaarheid kan bieden.	Grinwis	ChristenUnie	0.03
2419	De verantwoordelijkheid ligt bij de minister van VWS om deze ombuiging in te vullen, maar volgens mij kan de minister van Financiën prima bevestigen dat het hier gezocht en gevonden moet worden binnen het veld van de medisch specialisten, niet bij de verpleegkundigen.	Grinwis	ChristenUnie	3.79
2421	Dan dank ik u voor uw inbreng namens de PVV en nodig ik de heer Vijlbrief, die al op weg is, uit voor zijn inbreng namens D66.	voorzitter	None	0.01
2424	Ik wil allereerst de heer Vermeer complimenteren met zijn pak en vooral met zijn gouden strikje.	Vijlbrief	D66	0.01
2426	Het Najaarsnotadebat is een debat waarin je traditioneel terugkijkt.	Vijlbrief	D66	0.01
2428	We kijken terug op turbulente weken, en dat is een understatement.	Vijlbrief	D66	0.01
2429	Of de begrotingen en het Belastingplan goed door de Kamer zouden komen, was geen gelopen race.	Vijlbrief	D66	0.01
2431	Er was veel onduidelijkheid binnen en buiten deze Kamer.	Vijlbrief	D66	0.01
2432	Gaat er bezuinigd worden op de school van mijn kinderen?	Vijlbrief	D66	0.01
2434	Ga ik in mijn portemonnee geraakt worden door de plannen van dit kabinet?	Vijlbrief	D66	0.01
2435	Hoe zit het met mijn sportkaartje, de toegang tot het theater, mijn boek?	Vijlbrief	D66	0.01
2436	Nou, over dat laatste hebben we duidelijkheid gekregen.	Vijlbrief	D66	0.02
2437	Er ging een streep door de btw-verhoging, maar die hing wel tot het allerlaatste moment in de lucht en ging pas vlak voor de stemmingen van tafel.	Vijlbrief	D66	0.02
2438	Naar aanleiding van dit proces is mijn vraag aan de minister eigenlijk: waar was hij nou in zijn rol als minister van Financiën, als eindverantwoordelijke voor de begroting?	Vijlbrief	D66	0.01
2440	Waar was hij toen we die grote wijziging in het Belastingplan aanbrachten en het btw-plan van tafel ging?	Vijlbrief	D66	0.62
2442	Waar was hij toen de OCW-begroting dreigde te sneuvelen en er onderhandeld moest worden over een deal met het parlement?	Vijlbrief	D66	0.02
2443	En waar was hij eigenlijk toen de afspraak werd gemaakt waardoor de opleiding voor verpleegkundigen onder druk komt te staan en waardoor ook het Integraal Zorgakkoord onder druk komt te staan?	Vijlbrief	D66	0.02
2444	Deze grap kan hem 500 miljoen kosten, want er hangt een bezuiniging, een besparing, aan dat Integraal Zorgakkoord.	Vijlbrief	D66	0.05
2445	En als laatste: waar was hij toen de Asiel- en Migratiebegroting naar de Kamer werd gestuurd, obviously gebaseerd op cijfers die totaal niet onderbouwd zijn?	Vijlbrief	D66	6.69
2446	Ik bedoel dit positief richting deze minister: ziet hij voor zichzelf alleen een rol, zoals hij zelf steeds zegt, om de sommen te checken, of is hij de minister van de begroting en gaat hij ook leiding geven aan dat begrotingsproces?	Vijlbrief	D66	0.05
2448	De minister heeft een goede uitgangspositie voor de overheidsfinanciën geërfd.	Vijlbrief	D66	0.01
2449	Ik weet dat het in een zeker deel van deze Kamer bon ton is om net te doen alsof het allemaal in brand stond, maar dat was natuurlijk niet waar.	Vijlbrief	D66	2.72
2453	Maar de budgettaire problemen beginnen zich op te stapelen.	Vijlbrief	D66	1.43
2454	Voordat ik op die problemen doorga, kom ik eerst even op de inflatie.	Vijlbrief	D66	0.54
2457	Ik begin me er ook zorgen over te maken dat dit in de inflatieverwachtingen terecht dreigt te komen.	Vijlbrief	D66	0.04
2459	Ik zou het heel interessant vinden om nog eens van de minister te horen hoe hij daartegen aankijkt en wat hij daaraan kan doen.	Vijlbrief	D66	0.01
2461	Welke lessen heeft hij getrokken uit het proces van het afgelopen halfjaar die hij in het voorjaar kan gaan gebruiken?	Vijlbrief	D66	0.01
2462	In het voorjaar komen er heel moeilijke tijden aan: een klimaatpakket met een enorm gat op CO 2 -terrein, box 3 met enorme kosten, problemen bij de WIA en de koppeling van de ODA aan het bbp.	Vijlbrief	D66	0.87
2466	Wat gaat hij anders doen, gegeven het proces dat zich in het najaar heeft afgespeeld?	Vijlbrief	D66	0.01
2468	In de Najaarsnota lees ik dat box 3 door het Centraal Bureau voor de Statistiek waarschijnlijk aan 2025 wordt toegerekend.	Vijlbrief	D66	0.02
2470	Dan hebben we nog de in=uittaakstelling, resterend 5,3 miljard.	Vijlbrief	D66	0.01
2471	Dreigt het saldo in 2025 in de gevarenzone te komen, zo vraag ik de minister.	Vijlbrief	D66	2.33
2472	Kunnen we door de 3 gaan, zodat we toch in de correctieve arm terechtkomen?	Vijlbrief	D66	0.01
2475	Ik sluit af met de lange termijn, met vooruitkijken, niet alleen naar volgend jaar en niet alleen naar over twee jaar.	Vijlbrief	D66	0.01
2476	De minister en ik hebben hier al veel over gedeeld tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen.	Vijlbrief	D66	0.01
2477	De Europese Commissie onderschrijft het nu ook: er zit een probleem bij de middellange en lange termijn voor de begrotingen.	Vijlbrief	D66	0.02
2480	Dit kabinet kijkt te veel naar de korte termijn, zegt de Commissie.	Vijlbrief	D66	0.05
2481	Zij geeft als het ware de minister een tik op de vinger en zegt: u moet het anders doen.	Vijlbrief	D66	6.37
2483	Hij heeft er overigens gelijk in dat hij dat heeft gezegd.	Vijlbrief	D66	0.51
2484	Maar ik ga even de verantwoordelijke Commissaris citeren, want die zegt toch iets interessants.	Vijlbrief	D66	0.01
2485	Die zegt: apparently the political situation does not allow them to commit clearly to presenting a medium-term structural fiscal plan.	Vijlbrief	D66	0.02
2486	In gewoon Nederlands zegt Commissaris Dombrovskis: blijkbaar leidt de politieke situatie ertoe dat Nederland niet in staat is om een goed, medium-term fiscal plan, dus een structureel begrotingsplan voor de middellangetermijn, te presenteren.	Vijlbrief	D66	0.04
2490	De minister en ik delen, zoals bekend, veel uitgangspunten voor het financieel-economisch beleid.	Vijlbrief	D66	0.01
2491	We zijn allebei van zuinigheid, investeren en structuur versterken.	Vijlbrief	D66	0.02
2492	Ik zeg het maar eerlijk: het is er nog niet uitgekomen de afgelopen paar maanden.	Vijlbrief	D66	1.71
2493	In mijn ogen en in de traditie van een grote voorganger van minister Heinen, minister Gerrit Zalm, is de minister van Financiën de feitelijke leider van het kabinet, zoals Gerrit altijd zei.	Vijlbrief	D66	0.02
2494	Ik zou daarom willen afsluiten met een oproep aan deze minister: neem meer regie.	Vijlbrief	D66	0.01
2497	U had het al gezien: de heer Grinwis is naar voren gekomen om een interruptie te plegen namens de ChristenUnie.	voorzitter	None	0.02
2498	Dit is voor mijn milde collega Vijlbrief toch een vrij scherpe bijdrage, dus ik ben wel benieuwd naar de reactie van de minister.	Grinwis	ChristenUnie	0.28
2500	Eigenlijk is de sleutel dat wij de komende jaren beduidend meer inflatie zullen hebben dan de rest van de eurozone.	Grinwis	ChristenUnie	0.08
2501	Dat is dus niet op te lossen via de ECB of via monetair beleid, maar dat moeten we oplossen via onze eigen begroting.	Grinwis	ChristenUnie	0.03
2503	Voor het eigen risico is die keuze denk ik wel bekend, maar wat zou er nog meer moeten gebeuren?	Grinwis	ChristenUnie	1.12
2504	Want ombuigen is niet zo eenvoudig, dus dan kom je al snel uit bij de fiscale regelingen.	Grinwis	ChristenUnie	13.78
2505	Of zoekt de heer Vijlbrief het toch vooral in extra bezuinigingen en het uitvoeren van het advies van de Studiegroep Begrotingsruimte?	Grinwis	ChristenUnie	0.01
2506	Dat gaat wel verder dan de keuzes die D66 heeft gemaakt, evenals de ChristenUnie, bij de invulling van het verkiezingsprogramma.	Grinwis	ChristenUnie	0.12
2510	Het kan niet waar zijn dat de hoge inflatie in Nederland alleen wordt veroorzaakt door het monetaire beleid van de ECB, want dan zou het in alle landen zo zijn, maar er zijn dus specifieke dingen aan de hand in Nederland.	Vijlbrief	D66	72.39
2511	Ik heb het rapport van De Nederlandsche Bank, dat kort geleden verschenen is — volgens mij was dat gisteren of eergisteren — even zitten herlezen.	Vijlbrief	D66	0.01
2513	Eén: er is overbesteding, dus trap ergens op de rem.	Vijlbrief	D66	0.01
2514	Ik zou zeggen: als je op de rem moet trappen, doe dat dan maar aan de uitgavenkant.	Vijlbrief	D66	0.01
2520	Drie: we moeten oppassen — daar is een relatie met een dossier waar we de afgelopen maanden veel mee bezig zijn geweest — met indirecte belastingverhogingen.	Vijlbrief	D66	0.02
2521	Dat baart mij zorgen met het oog op het voorjaar, omdat we nog een gat te vullen hebben.	Vijlbrief	D66	0.01
2522	De heer Grinwis vraagt naar het totaalplaatje, dus hoe je moet aankijken tegen de langere termijn.	Vijlbrief	D66	0.01
2523	Ik denk, en dat geldt volgens mij voor alle partijen in de Kamer, dat we vorig jaar bij het maken van de verkiezingsprogramma's — dat geldt niet alleen voor D66, maar ook voor de ChristenUnie, de VVD en alle andere partijen — wat meer oog hadden moeten hebben voor de lange termijn, achteraf.	Vijlbrief	D66	2.97
2525	Dat zou kunnen betekenen dat we goede verwachtingen kunnen hebben voor de komende tijd, maar dat vergt dus wel een inspanning; dat klopt.	Vijlbrief	D66	0.01
2526	Dan heeft u nog een interruptie van de heer Idsinga.	voorzitter	None	0.01
2527	Ik vraag de heer Vijlbrief wel om de antwoorden ietsje korter te houden.	voorzitter	None	0.01
2528	De heer Vijlbrief kijkt vooruit en heeft het over de lange termijn.	Idsinga	NSC	0.01
2532	Het valt mij op dat er in de Najaarsnota een trendmatige verschuiving lijkt plaats te vinden — die is al wat langer aan de gang, al een aantal jaren — waarbij we steeds meer belastingen heffen op arbeid en steeds minder belastingen heffen op consumptie.	Idsinga	NSC	0.02
2533	Dan doel ik op indirecte belastingen, zoals de btw.	Idsinga	NSC	0.01
2534	Hoorde ik de heer Vijlbrief net nou zeggen dat hij eigenlijk van mening is dat het aandeel van de btw nog kleiner zou moeten zijn in die belastingmix?	Idsinga	NSC	0.01
2536	Ik zei alleen maar dat je, als je indirecte belastingen verhoogt, je ervan bewust moet zijn dat je daarmee de inflatie heel direct kunt aanjagen.	Vijlbrief	D66	0.05
2537	Dat is wat ik zei op de vraag van de heer Grinwis over inflatie.	Vijlbrief	D66	0.02
2538	Ik ben zelf van mening dat in de totale belastingmix juist indirecte belastingen belangrijker zouden kunnen worden in plaats van directe belastingen.	Vijlbrief	D66	0.03
2540	Ik ben ook van mening dat we goed moeten kijken naar belasting van de factor kapitaal.	Vijlbrief	D66	0.01
2541	Daar moet je wel mee uitkijken: je moet goed kijken naar vermogensbelastingen en je moet naar de totale mix kijken.	Vijlbrief	D66	0.01
2542	Dus ik ben het structureel met de heer Idsinga eens: indirecte belastingen moeten belangrijker worden.	Vijlbrief	D66	0.05
2544	Toen zei ik: pas op met het verhogen van indirecte belastingen.	Vijlbrief	D66	0.01
2547	Ongetwijfeld kent de heer Vijlbrief ook het rapport Belastingen in maatschappelijk perspectief.	Idsinga	NSC	2.29
2549	Een van die voorstellen is nou juist om de belastingmix te verschuiven, van directe naar indirecte belastingen.	Idsinga	NSC	0.12
2550	Er staan ook berekeningen in waaruit blijkt dat het effect op inflatie reuze lijkt mee te vallen, vooral als je het lage tarief geheel of gedeeltelijk zou verhogen of afschaffen.	Idsinga	NSC	0.03
2551	Dan zou je ook op een andere, doelmatigere manier dat geld kunnen inzetten, bijvoorbeeld door het algemene btw-tarief misschien iets te verlagen.	Idsinga	NSC	0.01
2552	Je zou ook kunnen kijken naar een verlaging van bijvoorbeeld het box 1-tarief voor werknemers.	Idsinga	NSC	0.01
2554	Ik meen dat ik hem in deze Kamer heb horen zeggen dat hij openstaat voor een herziening van het btw-stelsel.	Idsinga	NSC	0.02
2558	Ik ben het ook eens met wat in dat adviesstuk staat.	Vijlbrief	D66	0.01
2559	Het enige waar ik op wijs — ik zeg het nog één keer — is het volgende.	Vijlbrief	D66	0.02
2560	We hebben een gat van 1,2 miljard te vullen in de btw.	Vijlbrief	D66	0.02
2561	Dat was gevuld met btw, met specifieke maatregelen.	Vijlbrief	D66	0.01
2562	We moeten ons realiseren dat, als we dat vullen met btw, dit ook weer de inflatie kan opdrijven.	Vijlbrief	D66	0.02
2564	Ik ben het verder eens met dit rapport wat betreft de richting van de belastinghervorming.	Vijlbrief	D66	0.01
2565	Dan hebt u nog een interruptie van de heer Van der Lee, GroenLinks-PvdA.	voorzitter	None	0.01
2566	Ja, ik kan het niet laten, omdat het toch een wat bredere discussie is.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2568	Het gaat om de verklaring van de hoge inflatie en met name de rol die bedrijven hebben gespeeld met het doorberekenen van kosten, meer dan nodig was.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.84
2571	Tegelijkertijd zien we ook dat we onszelf enorm pijn hebben gedaan door keuzes in het verleden omtrent het heffen van belasting op kapitaal, of het nou winst is of vermogen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.04
2572	Nu zijn we zelfs via de gewone belastingbetaler op dat terrein aan het compenseren.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.03
2573	Ik hoor de heer Vijlbrief spreken over loonmatiging; de cao-lonen moeten niet te hoog.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2574	Maar die zijn wel een gevolg van acties uit het verleden.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.16
2575	Is het dan niet onrechtvaardig dat nu weer vooral dat wordt benadrukt, terwijl wij al heel lang pleiten voor lage lasten, op AOW bijvoorbeeld?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2576	Maar we zien gewoon dat keer op keer regeringen er niet in slagen ...	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2578	... of er niet in geslaagd zijn om op het domein kapitaal meer belasting te heffen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2579	Dat zou echt anders moeten; onder andere zou je het gat bij de btw ook kunnen dekken met een andere lastenverzwaring, op kapitaal bijvoorbeeld.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2580	Ik dacht dat ik in mijn vierslag wel degelijk belasting op vermogen noemde.	Vijlbrief	D66	0.05
2581	Overigens heeft de heer Van der Lee gelijk dat in sommige bedrijfstakken tijdelijk een soort rents, overwinsten, zijn gemaakt.	Vijlbrief	D66	0.02
2582	Het geëigende middel daartegen is concurrentiebeleid: concurrentie en mededingingsbeleid versterken.	Vijlbrief	D66	0.01
2584	Ik heb het niet genoemd, omdat je daarvan weet dat het niet op heel korte termijn werkt.	Vijlbrief	D66	0.03
2586	Graaiflatie — dat is een beetje een rotwoord — zeg maar inflatie gedreven vanuit ondernemers, bestaat.	Vijlbrief	D66	0.02
2588	Verder ben ik het ermee eens dat onderdeel van deze mix ook kan zijn dat je vermogen zwaarder belast.	Vijlbrief	D66	0.09
2589	Maar daar zijn we het al langer met elkaar over eens.	Vijlbrief	D66	0.02
2590	Dank u wel, meneer Vijlbrief, voor uw inbreng namens D66.	voorzitter	None	5.9
2591	Dan is het woord nu aan mevrouw Aukje de Vries namens de VVD.	voorzitter	None	0.02
2593	Op basis van deze Najaarsnota zou je kunnen zeggen dat Nederland er financieel goed voor staat, met een staatsschuld van 43,9% en een begrotingstekort van 1,5%.	Aukje de Vries	VVD	0.2
2594	Dat betekent echter niet dat we achterover kunnen leunen.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2596	De inflatie is weliswaar niet meer zo hoog als enige tijd geleden, maar met 3,8% in november is de Nederlandse inflatie te hoog, ook hoger dan gemiddeld in de eurozone, en ze daalt in Nederland ook langzamer.	Aukje de Vries	VVD	99.99
2597	Inflatie is dé koopkrachtkiller voor hardwerkende Nederlanders met middeninkomens.	Aukje de Vries	VVD	99.82
2599	Dat merk je bijvoorbeeld als je boodschappen afrekent in de supermarkt.	Aukje de Vries	VVD	13.52
2600	Het zorgt ervoor dat je het eind van de maand moeilijk of soms niet haalt, met alle noodzakelijke uitgaven.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2601	Een hoge inflatie, zeker een hogere inflatie dan in andere landen, is op termijn ook funest voor onze concurrentiepositie.	Aukje de Vries	VVD	0.59
2603	Redenen voor de hogere inflatie in Nederland zijn onder meer de loonstijgingen.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2606	De arbeidsproductiviteit zal omhoog moeten, maar de oorzaak is ook een hoge overheidsconsumptie, ofwel hoge overheidsuitgaven.	Aukje de Vries	VVD	0.13
2607	Ook andere overheidsbeslissingen, zoals rondom het minimumloon of sommige belastingen, denk aan energie, dragen bij aan een hogere inflatie.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2610	De VVD wil graag een reflectie van het kabinet op de hoge inflatie en wil weten welke acties het kabinet neemt en gaat nemen om die inflatie te beteugelen.	Aukje de Vries	VVD	0.26
2611	Dan gaat het om de gevolgen voor zowel de burgers als voor de bedrijven.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2612	Voor u vervolgt, heeft u een interruptie van de heer Van der Lee.	voorzitter	None	0.01
2613	Er zijn meer onderdelen waar ik op zou willen reageren, maar ik kan niet alles doen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.07
2615	Ik ben benieuwd hoe mevrouw De Vries denkt over de keuzes die dit kabinet heeft gemaakt als het gaat om desinvesteren in innovatie, wetenschap en het Groeifonds, het toekomstig verdienvermogen van Nederland.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.29
2617	Deze discussie hebben we natuurlijk al een paar keer gehad.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2619	Ik noem de Innovatiebox en de Wbso voor het midden- en kleinbedrijf.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2620	We hebben ook extra geld beschikbaar gesteld voor Invest-NL.	Aukje de Vries	VVD	0.02
2622	De GroenLinks-PvdA-fractie wil vooral dat de overheid daarin investeert.	Aukje de Vries	VVD	0.21
2623	Wij willen vooral de ondernemers de ruimte geven om die innovatie te doen.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2625	Volgens mij weten we nu allemaal wel dat een combinatie het beste is.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2626	Gerichte publieke investeringen maken privaat kapitaal los en die zouden in omvang de publieke investeringen voorbij kunnen streven.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2628	Ik weet dat mevrouw De Vries misschien kritisch zal zijn, maar het amendement dat ik heb ingediend gaat echt om een zuivere investering in infrastructuur, die ook dit kabinet nodig vindt voor Nederland.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.09
2630	Die gaan we ook leggen op alles wat in het voorjaar speelt.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2631	Er is nu toch een mogelijkheid om dat nu al te regelen met elkaar?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2632	Het is toch ook in het belang van het pleidooi van mevrouw De Vries over de versterking van de productiviteit in Nederland?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2634	Die staat naast de Lelylijn ook in het hoofdlijnenakkoord.	Aukje de Vries	VVD	0.02
2635	Maar het amendement dat door GroenLinks-PvdA is ingediend, heeft gewoon een waardeloze dekking.	Aukje de Vries	VVD	0.07
2640	Een mooie kwalificatie, maar het slaat natuurlijk nergens op.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2641	Dit kabinet krijgt het geld niet weggezet op prioriteiten die het zelf benoemd heeft.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.05
2642	Dit geld is cruciaal, want anders kun je niet beginnen met die lijn.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2645	Als je het nu niet doet … Ik houd er rekening mee — en ik denk dat mevrouw De Vries als ze eerlijk is dat ook moet doen — dat in die enorme problematiek in het voorjaar de financiering van de Nedersaksenlijn zal ontbreken.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
2650	De staatssecretaris heeft volgens mij zelf aangegeven dat dan de integrale afweging plaatsvindt.	Aukje de Vries	VVD	0.02
2651	Ik vind het wel wat goedkoop om te zeggen dat dit geld is dat er al is.	Aukje de Vries	VVD	0.02
2652	Er moet ook nog 5 miljard aan onderuitputting gerealiseerd worden, die al ingeboekt is, om beter en dichter bij de ramingen te komen.	Aukje de Vries	VVD	0.02
2654	Dus het is ook niet zo dat het geld allemaal maar voor het oprapen ligt op dit moment.	Aukje de Vries	VVD	0.02
2655	Er is ook een grote doorschuif geweest van geld dat beschikbaar was voor Oekraïne.	Aukje de Vries	VVD	0.04
2656	Dat gaan we volgend jaar natuurlijk wel weer uitgeven.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2657	Ik vind het amendement niet van goed financieel beleid getuigen.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2658	Ik druk me zo parlementair misschien iets netter uit dan wanneer ik zeg "waardeloze dekking".	Aukje de Vries	VVD	0.01
2659	U heeft een interruptie van de heer Idsinga namens Nieuw Sociaal Contract.	voorzitter	None	0.01
2661	Ik deel de zorgen van mevrouw De Vries over inflatie en arbeidsproductiviteit.	Idsinga	NSC	0.02
2662	We willen juist dat lonen werkt en dat … Sorry, net andersom.	Idsinga	NSC	0.01
2664	We willen dat werken loont en dat meer werken meer loont.	Idsinga	NSC	0.01
2665	In feite heb ik dezelfde vraag voor mevrouw De Vries als ik net aan de heer Vijlbrief stelde.	Idsinga	NSC	0.01
2666	Denkt zij dat de belastingmix er een bepaalde rol in zou kunnen spelen?	Idsinga	NSC	0.01
2667	Met andere woorden: zouden de lasten op arbeid niet wat omlaag moeten en de lasten op consumptie misschien wat omhoog?	Idsinga	NSC	0.01
2669	Ik weet niet of dat de keuze zou moeten zijn die je op dit moment moet maken.	Aukje de Vries	VVD	0.04
2670	Ik denk dat een aantal belastingkeuzes die de afgelopen tijd zijn gemaakt, voor een groot deel bijdragen aan de inflatie.	Aukje de Vries	VVD	0.18
2671	Ik ben het wel zeer met de NSC-fractie eens dat we ervoor moeten zorgen dat werken loont en dat het meer gaat lonen.	Aukje de Vries	VVD	0.11
2672	Ik denk echter dat er een aantal technische dingen in de systematiek van ons fiscale stelsel zitten, waardoor we dat onvoldoende doen.	Aukje de Vries	VVD	0.07
2674	Ik denk dat we daar vooral naar moeten gaan kijken.	Aukje de Vries	VVD	0.03
2675	Ik kom zo nog met een paar voorbeelden, die ik ook niet zo goed kan uitleggen.	Aukje de Vries	VVD	0.05
2681	Ik overweeg overigens in de tweede termijn een motie op het gebied van inflatie.	Aukje de Vries	VVD	0.03
2683	Financieel beleid moet natuurlijk wel werken voor mensen en bedrijven in ons land.	Aukje de Vries	VVD	0.05
2684	Bij de Algemene Politieke Beschouwingen heeft de VVD gevraagd om een agenda voor werkend Nederland.	Aukje de Vries	VVD	0.06
2685	De door de minister van SZW gepresenteerde agenda was nogal een teleurstelling voor de VVD.	Aukje de Vries	VVD	0.21
2686	Het is een beschrijving van wat er al gedaan wordt.	Aukje de Vries	VVD	0.13
2687	Dat is mooi, maar er moet wat ons betreft wel meer gebeuren.	Aukje de Vries	VVD	0.03
2688	Er is ook te weinig aandacht voor de middeninkomens.	Aukje de Vries	VVD	0.06
2689	Juist de mensen met middeninkomens dreigen te verzuipen.	Aukje de Vries	VVD	0.08
2690	Er is geen oog voor de echte problemen en zorgen van deze groep hardwerkende Nederlanders.	Aukje de Vries	VVD	0.05
2691	Werken moet lonen — daar is ie weer — en meer werken moet meer lonen.	Aukje de Vries	VVD	0.04
2692	Er lijkt nu zelfs een bonus te staan op parttime werken.	Aukje de Vries	VVD	0.15
2693	Er zijn mensen die drie dagen werken en daardoor recht op toeslagen hebben, terwijl ze prima vijf dagen zouden kunnen werken.	Aukje de Vries	VVD	0.66
2694	De VVD vindt dat niet uitlegbaar, zeker niet in een periode, waarin we iedereen nodig hebben.	Aukje de Vries	VVD	0.06
2695	Een aantal uren extra werken helpt de personeelstekorten in de zorg en het onderwijs.	Aukje de Vries	VVD	5.62
2697	Veel uitgaven uit de Najaarsnota kunnen niet gedaan worden door arbeidsmarkttekorten.	Aukje de Vries	VVD	0.14
2699	Het geld is er, maar we kunnen het niet wegzetten door krapte op de arbeidsmarkt.	Aukje de Vries	VVD	1.8
2700	Dit toont des te meer aan dat werken moet lonen en dat meer werken meer moet lonen.	Aukje de Vries	VVD	0.04
2701	Vanuit de VVD doe ik een oproep aan het kabinet voor meer actie, meer ambitie en meer urgentie.	Aukje de Vries	VVD	0.03
2702	Wanneer nemen we bijvoorbeeld afscheid van die parttimebonus en komt er een werkbonus?	Aukje de Vries	VVD	0.01
2704	Zoals ik al zei wordt inflatie soms ook veroorzaakt door keuzes die de overheid maakt.	Aukje de Vries	VVD	0.4
2705	Voordat u naar het volgende punt gaat, heeft de heer Van der Lee nog een interruptie op het vorige punt.	voorzitter	None	0.01
2706	Ja, want dit is een herkenbaar pleidooi van de VVD.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2707	In dat licht ben ik benieuwd hoe mevrouw De Vries aankijkt tegen de extra tegenvaller die is ontstaan in box 3.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	13.31
2708	De VVD zegt altijd te willen opkomen voor de middenklasse, maar kan zij zich helder uitspreken dat zij de dekking voor het gat van 2,55 miljard niet wil terugleggen bij de middeninkomens via een aanpassing van de ib?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	1.16
2709	Volgens mij is iedereen er gefrustreerd over dat het zo lang duurt om het nieuwe stelsel op te zetten.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2711	Zoals ik ernaar kijk, is er voorgesteld om er tijdelijk invulling aan te geven en dat er gekeken wordt hoe we dat uiteindelijk gezamenlijk bij de voorjaarsnota gaan oplossen.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2714	Wij willen ook de lasten voor het bedrijfsleven niet onnodig hoog maken.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2715	Maar we moeten echt gaan kijken naar een goede mix daarvoor.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2717	Ik was begonnen aan mijn zin dat inflatie soms veroorzaakt wordt door de keuzes die de overheid maakt.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2718	In het hoofdlijnenakkoord is gelukkig geregeld dat de accijnsverlaging op brandstof in 2025 wordt gecontinueerd.	Aukje de Vries	VVD	0.02
2719	Dat is belangrijk om woon-werkverkeer voor de hardwerkende Nederlander betaalbaar te houden.	Aukje de Vries	VVD	0.04
2720	Hoe wil het kabinet omgaan met zo'n tijdelijke accijnsverlaging op brandstof, die in 2026 afloopt?	Aukje de Vries	VVD	0.02
2723	Uiteindelijk wil je de rekening niet doorschuiven naar toekomstige generaties.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2724	Een hoger tekort nu betekent dat we in de toekomst meer rente betalen.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2725	Als je altijd maximaal roodstaat, kun je in moeilijke tijden nooit een tegenvaller opvangen.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2726	Dat vraagt om keuzes, niet alleen in deze kabinetsperiode, maar ook voor de middellange termijn.	Aukje de Vries	VVD	0.1
2728	Er zijn voor het financieel beleid feitelijk twee knoppen waaraan je kan draaien: de uitgaven en de inkomsten.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2729	Niet verrassend: de VVD kiest eerder voor minder uitgeven dan voor hogere belastingen, voor bezuinigen in plaats van lastenverzwaring.	Aukje de Vries	VVD	0.08
2730	Inmiddels wordt voor elke oplossing van een probleem naar de overheid gekeken.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2731	Zo komen er niet alleen meer regels, maar ook hogere uitgaven.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2733	De VVD kiest ervoor dat mensen meer overhouden, zodat ze zelf kunnen bepalen waaraan ze het geld uitgeven.	Aukje de Vries	VVD	0.03
2734	Hogere overheidsuitgaven en een hogere, minder snel dalende inflatie zijn geen goede combinatie.	Aukje de Vries	VVD	3.75
2735	Hogere belastingen kunnen ook zorgen voor meer inflatie.	Aukje de Vries	VVD	0.13
2737	Voor u tot uw conclusie komt, heeft de heer Vijlbrief een interruptie.	voorzitter	None	0.01
2738	Ik merk dat mevrouw De Vries een wat bredere taakopvatting over de Najaarsnota heeft dan de collega van de PVV.	Vijlbrief	D66	0.07
2740	Er is vorige week in de tabel bij de dekking van het OCW-gat een post ingevlogen.	Vijlbrief	D66	0.01
2741	Met die post wordt bezuinigd op de opleidingen van verpleegkundigen.	Vijlbrief	D66	0.01
2744	Minister Agema heeft inmiddels aangegeven dat ze graag wil dat er ruimte is om daar anders naar te kijken.	Vijlbrief	D66	0.03
2746	Het is belangrijk om daar in een debat als dit enige helderheid over te krijgen.	Vijlbrief	D66	0.01
2748	Ziet mevrouw De Vries ook het risico van deze bezuiniging voor de grotere zorgafspraak?	Vijlbrief	D66	0.01
2751	Ziet mevrouw De Vries het risico voor de afspraken in het grote Integraal Zorgakkoord en de ombuiging die daaraan hangt?	Vijlbrief	D66	0.01
2752	Daar hangt namelijk een besparing aan van 500 miljoen.	Vijlbrief	D66	0.01
2755	Enerzijds is dat wat we hier vorige week met elkaar hebben afgesproken.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2757	Ik kan mij goed vinden in wat de heer Grinwis daarover heeft aangegeven, namelijk dat daarover besproken is dat het primair de medisch specialisten zou betreffen.	Aukje de Vries	VVD	0.05
2758	Het is nu aan het kabinet en de verantwoordelijk minister om daar een goede invulling aan te geven.	Aukje de Vries	VVD	0.02
2759	Overigens hebben we een zorgbegroting met ruim 114 miljard euro aan uitgaven.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2760	Dat is bijna een derde van wat wij in z'n totaliteit uitgeven.	Aukje de Vries	VVD	0.02
2761	Ik vind dat we daar op een aantal elementen kritisch naar mogen kijken.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2765	Ik hoor hier ruimte bij mevrouw De Vries wat betreft die bezuiniging, die ombuiging.	Vijlbrief	D66	0.01
2766	Ik ben er heel eerlijk over: er stond oorspronkelijk een forse ombuiging op de zorg.	Vijlbrief	D66	0.01
2767	Mevrouw De Vries en ik vinden elkaar dus wanneer je naar die zorgbegroting kijkt.	Vijlbrief	D66	1.03
2768	Het punt stond ook in ons amendement, alleen sloeg dat op specialisten en niet op verpleegkundigen.	Vijlbrief	D66	0.04
2771	Ook wij vinden dat de zorgbegroting een risico is voor de lange termijn, zoals ik net al tegen de minister zei.	Vijlbrief	D66	0.03
2772	Vandaar ook dat in ons amendement de verschrikkelijke verlaging van het eigen risico, die nergens goed voor is, werd aangepakt.	Vijlbrief	D66	0.04
2773	Ik begrijp wel dat dat politiek niet kan. Maar mag ik concluderen dat de VVD ook vindt dat er ruimte moet zijn in het kabinet om, gegeven de budgettaire lijnen, deze lelijke ombuiging die gewone mensen treft, die verpleegkundigen treft, anders vorm te geven?	Vijlbrief	D66	0.01
2777	Ja, ik wil u ook nog graag de gelegenheid geven om de minister te bevragen.	voorzitter	None	0.01
2778	Volgens mij is dit een herhaling van de eerdere vragen.	Aukje de Vries	VVD	0.02
2780	Het is nu aan het kabinet en de minister die verantwoordelijk is voor VWS om daar een goede invulling aan te geven.	Aukje de Vries	VVD	0.02
2784	Hoe kan het nou dat de korting voor de verpleegkundigen pas zo laat naar boven is gekomen?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2786	Hier hebben acht of negen partijen over onderhandeld.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2787	Er zijn denk ik allerlei vragen aan ambtenaren gesteld om specifieke informatie over voorstellen te krijgen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2790	Dat zegt de VVD en dat vinden de conservatieve partijen ook.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.04
2791	Hoe moet je in de toekomst voorkomen dat dit zich gaat herhalen?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
2793	Ik denk dat het belangrijk is dat wij met elkaar tot een deal zijn gekomen.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2794	Ik ben er ook eerlijk in dat dat natuurlijk onder hoge druk tot stand is gekomen.	Aukje de Vries	VVD	0.02
2795	Volgens mij hadden de ChristenUnie en ik ongeveer dezelfde vertaling daarvan.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2797	U gaat zelf over uw eigen interrupties, maar ik wil ik er wel op wijzen dat we om 19.00 uur, of 19.15 uur, gaan stoppen.	voorzitter	None	0.01
2798	Dit gaat dus allemaal af van de tijd waarin u de minister kunt interrumperen.	voorzitter	None	10.37
2800	Ik zie aan zijn non-verbale communicatie dat de minister heel blij is met de interrupties.	Aukje de Vries	VVD	0.17
2802	Europa en Nederland moeten concurrerend zijn, willen onze bedrijven vooruitkomen.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2804	Zo betalen onze bedrijven meer voor energie dan bedrijven buiten Europa.	Aukje de Vries	VVD	0.17
2805	Het is nog onduidelijk wat het kabinet hieraan wil doen.	Aukje de Vries	VVD	0.15
2806	Volgens ons zijn voor het investeringsklimaat en de concurrentiekracht echter niet alleen belastingen van belang.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2808	De gedane investeringen moeten we ook goed onderhouden om goed bereikbaar te blijven.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2810	Het achterstallig onderhoud loopt op, met alle risico's van dien.	Aukje de Vries	VVD	18.65
2813	Eerder is er in deze Kamer al een forse discussie geweest over de ramingen.	Aukje de Vries	VVD	0.02
2815	De minister heeft daarvoor inmiddels een expertgroep ingesteld.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2818	Dat het niet goed gaat met de ramingen, kunnen we ook zien aan de tabaksaccijns.	Aukje de Vries	VVD	0.06
2819	De tabaksaccijns is per 1 april 2024 verhoogd, wat zou moeten leiden tot 72 miljoen euro extra aan opbrengsten.	Aukje de Vries	VVD	0.03
2820	Maar waar in het voorjaar nog werd uitgegaan van 3,6 miljard aan totale opbrengsten in 2024, is dat in het najaar nog 3 miljard.	Aukje de Vries	VVD	0.04
2824	Werken de modellen nog wel goed als het gaat om de gedragseffecten en om de grenseffecten?	Aukje de Vries	VVD	0.01
2825	Die laatste mag je eigenlijk niet meer zo noemen, want er vinden vanuit heel Nederland bustochten plaats om elders goedkoop tabak en andere zaken in te slaan.	Aukje de Vries	VVD	0.02
2826	Ik ben benieuwd of de minister de vraag hoe we in de toekomst met dit specifieke voorbeeld moeten omgaan aan de expertgroep wil meegeven.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2828	Het gaat erom dat mensen en bedrijven vooruitkomen, het beter krijgen.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2829	Daar kunnen goede keuzes en goed financieel beleid bij helpen: de inflatie beteugelen, minder uitgaven in plaats van hogere belastingen en werken.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2832	Dank u wel, mevrouw De Vries, voor uw inbreng namens de VVD.	voorzitter	None	11.31
2833	Dan nodig ik mevrouw Inge van Dijk uit om haar inbreng te komen doen namens het CDA.	voorzitter	None	0.03
2835	We weten dat er scherpe keuzes gemaakt moeten worden om beter te kunnen omgaan met onzekerheid.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2836	Dat zijn financiële keuzes, maar dat is ook door meer voorspelbaarheid in het beleid te organiseren en door duidelijker te zijn in wat de overheid niet kan oplossen.	Inge van Dijk	CDA	0.03
2837	Maar hoe ga je om met wat je nog niet kunt zien maar wat je wel kunt voorzien?	Inge van Dijk	CDA	0.01
2840	Allereerst de onzekerheid over wat de economie gaat doen.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2841	Nu groeit ons bbp, en in 2025 naar verwachting ook.	Inge van Dijk	CDA	0.02
2842	Maar de banken spreken niet zomaar over "een positieve verrassing".	Inge van Dijk	CDA	0.01
2845	Die is twee keer zo hoog als de gemiddelde inflatie in de EU.	Inge van Dijk	CDA	0.41
2846	De Volkskrant schreef over hoe we de ontwrichtende werking van inflatie vaak onderschatten.	Inge van Dijk	CDA	0.05
2847	Voortdurende prijsstijgingen maken burgers onzeker, zelfs als de lonen meestijgen.	Inge van Dijk	CDA	99.98
2848	De reflex in Nederland is vervolgens dat we een hoofdschuldige gaan aanwijzen, maar dat is helemaal niet zo eenvoudig te bepalen.	Inge van Dijk	CDA	0.16
2849	Werkgevers wijzen graag snel naar de snel gestegen lonen en werknemers naar de snel gestegen winsten.	Inge van Dijk	CDA	23.85
2850	Waarschijnlijk is het een combinatie van beide, waarbij het wel zo is dat het deel van de omzet dat naar arbeid gaat nog steeds historisch laag is.	Inge van Dijk	CDA	0.14
2851	Normaal gesproken wordt inflatie bestreden door de rente te verhogen, maar door lagere Europese inflatie gaat de rente de komende tijd waarschijnlijk juist omlaag.	Inge van Dijk	CDA	0.07
2852	Tel daar de haperende Duitse economie en de Franse politieke spanningen bij op.	Inge van Dijk	CDA	0.02
2853	Het is heel goed voor te stellen dat onze economie daar last van gaat hebben.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2854	Een mogelijk gevolg is een stagnerende economie met oplopende prijzen: stagflatie.	Inge van Dijk	CDA	0.07
2855	Ik weet dat dit fenomeen niet heel waarschijnlijk is, maar actuele factoren zoals een achterblijvende productiviteitsgroei en demografische ontwikkelingen kunnen hier wel degelijk aan bijdragen.	Inge van Dijk	CDA	0.71
2856	Het is daarom belangrijk om alert te blijven om het risico op stagflatie te minimaliseren.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2857	De oproep in het stuk is: kabinet, ga aan tafel met werknemers en werkgevers en ga analyseren wat de belangrijkste oorzaken van de snel stijgende prijzen zijn, welke branches vooroplopen en waarom.	Inge van Dijk	CDA	0.02
2858	Werkgevers moeten inzien dat te hoge prijzen op korte termijn prettig zijn voor hun winsten, maar uiteindelijk een gevaar zijn voor de economie als geheel, en dus ook voor henzelf.	Inge van Dijk	CDA	0.02
2859	Bij bedrijven waarbij de winst zwaar onder druk staat, mag van vakbonden terughoudendheid worden verwacht.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2861	Dan de onzekerheid en meteen het risico dat het begrotingstekort veel sneller dan voorzien boven de 3% uitkomt.	Inge van Dijk	CDA	0.29
2862	Het kabinet zeilt scherp aan de wind met een tekort van 2,8% in 2025 en loopt het risico in de problemen te komen, bijvoorbeeld als de box 3-herstelbetalingen inderdaad aan 2025 worden toegerekend.	Inge van Dijk	CDA	63.86
2863	In de Miljoenennota stond al dat het tekort naar 28 zou oplopen maar het kabinet had niet de ambitie om daar verandering in te brengen.	Inge van Dijk	CDA	0.05
2864	Nu heeft de minister een tik op z'n vingers gehad uit Brussel.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2868	Immers, begroten op onderuitputting lijkt ons niet de beste route.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2870	Dan de dingen die we wel kunnen voorzien, waarbij ook de vraag op tafel komt of je een goed antwoord kunt geven op deze zekerheden zonder te investeren.	Inge van Dijk	CDA	0.92
2871	Zo pleiten diverse hoogleraren, zoals Klaas Knot, en ook Mario Draghi, voor meer investeren in innovatie om de productiviteit te stimuleren en concurrerend te blijven.	Inge van Dijk	CDA	0.02
2872	Maar concrete acties hierop vanuit het kabinet ontbreken of gaan zelfs in tegengestelde richting.	Inge van Dijk	CDA	6.4
2875	Er ligt een uitdaging voor het kabinet om te bezuinigen op de groeiende overheid zelf.	Inge van Dijk	CDA	0.03
2876	De afgelopen vijf jaar is het aantal rijksambtenaren van 127.000 toegenomen naar 156.000.	Inge van Dijk	CDA	0.02
2877	80% van de groei van de werkgelegenheid is afkomstig van onszelf, terwijl bijna de helft van onze ondernemers stelt dat arbeidsmarktkrapte hun bedrijfsactiviteiten belemmert.	Inge van Dijk	CDA	99.99
2878	Daarmee raakt de krapte zowel onze welvaartsgroei als de energietransitie, woningbouw en bijvoorbeeld het kunnen bieden van zorg.	Inge van Dijk	CDA	0.13
2879	In Het Financieele Dagblad schreef pas iemand dat van elke twee rijksambtenaren er één druk is met het controleren van het werk van de ander.	Inge van Dijk	CDA	0.07
2880	Dat is wat ons betreft wel veel te cynisch, maar we kunnen onszelf wel uitdagen om terug te gaan naar de kern van dienstverlening voor inwoners.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2881	Ook de Raad van State adviseerde: de overheid moet minder taken naar zich toe trekken en de zaken die ze wel moet doen, beter uitvoeren.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2882	Kijkt de minister met zo'n langetermijnstrategische bril naar bezuinigingen op de rijksoverheid?	Inge van Dijk	CDA	0.01
2883	Ik wil de minister dan ook vragen om een brief over hoe er strategisch invulling wordt gegeven aan de bezuiniging op het ambtenarenapparaat.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2884	Welke keuzes worden daarin gemaakt en wat gaan onze inwoners hiervan merken?	Inge van Dijk	CDA	0.01
2888	Doe je dat als de boekhouder die plaatjes financieel sluitend maakt voor de korte termijn, maar de echte rekening doorschuift naar de toekomst?	Inge van Dijk	CDA	0.02
2889	Of doe je dat als ondernemer die snapt dat er geïnvesteerd moet worden om ons land gezond door te kunnen geven aan onze volgende generaties?	Inge van Dijk	CDA	0.01
2891	Voordat u vertrekt, heeft u een interruptie van de heer Grinwis, ChristenUnie.	voorzitter	None	0.01
2892	Ik heb een vraag over hoe je moet omgaan met ambtenaren en de apparaatskosten.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
2893	Ik ben het helemaal eens met het idee dat er wel een visie achter moet zitten.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
2894	Wat vindt mijn collega Van Dijk ervan om het weer aan te pakken zoals we dat in Balkenende IV hebben gedaan, met een speciale programma-sg — Roel Bekker was dat toen — dus met een soort Roel Bekker 2.0?	Grinwis	ChristenUnie	0.06
2895	Dan stel je dus echt een soort van tsaar aan, die op jacht gaat om de overheid weer kleiner, slagvaardiger en productiever te maken.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
2896	Dat lijkt me ook hard nodig, na negen jaar productiviteitsdaling in de collectieve sector en ook bij de rijksoverheid.	Grinwis	ChristenUnie	1.13
2898	Heel eerlijk, ik heb die reorganisatie toen niet zo gevolgd.	Inge van Dijk	CDA	15.15
2900	Maar ik weet wel dat een kaasschaaf natuurlijk níét de oplossing is.	Inge van Dijk	CDA	0.02
2901	We hebben dingen die heel belangrijk zijn om te realiseren en we hebben dingen die we misschien op dit moment helemaal niet kunnen realiseren.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2902	Wat heeft het dan voor zin om er alleen maar meer mensen op te zetten?	Inge van Dijk	CDA	0.01
2904	Of daar iemand voor aangenomen moet worden, weet ik niet.	Inge van Dijk	CDA	0.05
2906	Maar ik ben het er wel mee eens dat er een bepaalde visie en een bepaalde executie op moet zitten.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2908	Ik vind het ook heel belangrijk dat zij weten wat er van die reorganisatie verwacht wordt en wat dat betekent voor hun afdeling en voor hun werk.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2909	En omgekeerd: wat betekent het voor onze beleidskeuzes?	Grinwis	ChristenUnie	0.01
2911	We kregen afgelopen week een brief dat alleen al het rechtsherstel en de tegenbewijsregeling de komende jaren bij de Belastingdienst 1.700-en-zoveel extra fte aan ambtenaren vergen, die daar dan dus niet met andere dingen bezig kunnen zijn, zoals een eenvoudiger belastingstelsel.	Grinwis	ChristenUnie	86.15
2914	Daarom kijk ik ook wel een beetje met angst en beven naar hoe we het WIA-probleem gaan oplossen.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2915	Gaan we er weer meer mensen en organisaties bij plakken of gaan we het slimmer en anders aanpakken?	Inge van Dijk	CDA	0.01
2917	Daarna kunnen we als politiek weer gaan roepen om meer, meer, sneller, sneller.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2918	Ik denk dat we dan naar de toekomst toe echt goede oplossingen kunnen bieden aan mensen.	Inge van Dijk	CDA	0.01
2921	Ik nodig de heer Idsinga uit om zijn bijdrage te komen doen namens Nieuw Sociaal Contract.	voorzitter	None	0.01
2923	Ik heb plaatjes meegenomen en ik heb straks ook nog cadeautjes.	Idsinga	NSC	0.01
2924	We hebben alleen niet het gebruik om heel uitvoerig en heel lang naar allemaal plaatjes te gaan wijzen.	voorzitter	None	0.02
2929	Als er dan nog tijd over is, kom ik op het punt van de belastingmix, dat al enigszins aan de orde is geweest.	Idsinga	NSC	12.53
2931	Veel Nederlanders kijken tussen kerst en oud en nieuw terug op het afgelopen jaar en maken dan nieuwe plannen voor het volgende jaar.	Idsinga	NSC	18.85
2932	"Ga ik deze zomer eindelijk eens het bijna lekkende dak laten vervangen, en het dan meteen ook maar goed laten isoleren?	Idsinga	NSC	0.01
2934	Of ga ik misschien eerder met pensioen, zodat ik meer tijd heb om met mijn kleinkinderen door te brengen?"	Idsinga	NSC	0.01
2935	Al deze keuzes maak je met het financiële huishoudboekje op schoot.	Idsinga	NSC	1.97
2936	Je moet immers wel je financiële ruimte kunnen inschatten.	Idsinga	NSC	0.01
2938	Ook het Rijk maakt elk jaar weer nieuwe financiële keuzes.	Idsinga	NSC	0.01
2939	Alleen, er is één groot verschil: het huishoudboekje van het Rijk klopt niet.	Idsinga	NSC	0.03
2940	Het Rijk rekent zich namelijk structureel te arm, met alle politieke gevolgen van dien.	Idsinga	NSC	0.01
2942	In september van dat jaar voorspelde de regering een tekort van 3% van het bbp, oftewel ruim 30 miljard euro.	Idsinga	NSC	0.02
2943	Het daadwerkelijke tekort was 5 miljard euro, oftewel 0,4% van het bbp.	Idsinga	NSC	0.01
2944	Dat betekent dat de regering er ruim 25 miljard naast zat.	Idsinga	NSC	0.08
2946	Sinds 2015 is de begroting in acht van de negen jaren veel te pessimistisch geweest.	Idsinga	NSC	0.01
2947	Ik heb daar voor de liefhebber een plaatje van gemaakt.	Idsinga	NSC	0.01
2948	In het rood ziet u de ramingen en in het donkerblauw en lichtblauw de schattingen en de daadwerkelijk gerealiseerde cijfers.	Idsinga	NSC	0.01
2949	Met name de belastinginkomsten worden telkens veel te laag ingeschat, omdat ze minder zouden stijgen dan de economie.	Idsinga	NSC	0.12
2952	Meneer Idsinga, het punt met deze plaatjes is dat in het debat en in de Handelingen alleen het gesproken woord geldt.	voorzitter	None	0.25
2954	Misschien kunnen we verwijzen naar de initiatiefnota die u heeft ingediend, volgens mij.	voorzitter	None	0.16
2958	De tekorten die de regering op Prinsjesdag presenteert, verdwijnen — woesj!	Idsinga	NSC	97.4
2959	— aan het eind van het jaar als sneeuw voor de zon.	Idsinga	NSC	0.01
2961	Elk jaar wordt voor een bedrag van ongeveer €1.500 per Nederlander, of €6.000 per gezin van vier personen, verkeerd begroot.	Idsinga	NSC	0.03
2962	Wie dit thuis zal overkomen, zal zich onder de kerstboom de haren uit het hoofd trekken.	Idsinga	NSC	0.01
2963	"Waarom heb ik toch afgelopen jaar dat dak niet laten fixen?"	Idsinga	NSC	0.01
2966	Afgelopen jaren is meerdere keren aangegeven dat er geen financiële ruimte was om grote knelpunten in deze samenleving op te lossen, terwijl die ruimte er achteraf dus wél bleek te zijn.	Idsinga	NSC	0.07
2967	Had er dus niet meer geld kunnen gaan naar de betaalbare woningen, vanwege de aanhoudende wooncrisis?	Idsinga	NSC	0.01
2968	Wat hadden we meer kunnen doen voor bestaanszekerheid?	Idsinga	NSC	0.01
2969	En hoever waren we nu met de Lelylijn geweest als we gewoon realistisch hadden begroot?	Idsinga	NSC	0.01
2970	Jezelf structureel te arm rekenen heeft dus grote gevolgen voor de samenleving.	Idsinga	NSC	0.02
2971	Dit probleem raakt niet alleen de burger maar holt ook de macht van de Tweede Kamer uit.	Idsinga	NSC	0.08
2972	De Tweede Kamer heeft namelijk het recht om de inkomsten en uitgaven van de overheid goed te keuren.	Idsinga	NSC	0.01
2973	Dat is het budgetrecht van artikel 105 van de Grondwet.	Idsinga	NSC	0.01
2974	Maar hoe kun je dat recht uitoefenen als de cijfers niet kloppen?	Idsinga	NSC	0.01
2975	De Kamer moet zich jaar in, jaar uit bij de begrotingshandelingen in moeilijke bochten wringen om dekkingen te zoeken voor amendementen.	Idsinga	NSC	0.01
2976	De felle debatten die elk jaar plaatsvinden tussen Kamerleden over deze cijfers, blijken maanden later alweer achterhaald te zijn.	Idsinga	NSC	0.12
2978	De minister beloofde een onderzoek naar de kwaliteit van de ramingen door een expertgroep.	Idsinga	NSC	0.01
2979	Hoe staat het hier inmiddels mee, vraag ik hem via de voorzitter.	Idsinga	NSC	0.01
2980	Kan de minister toezeggen dat wij uiterlijk eind januari een eerste rapportage mogen ontvangen?	Idsinga	NSC	0.01
2981	En nee, voorzitter, dit alles is geen oproep om nu roekeloos met bakken met geld te gaan smijten.	Idsinga	NSC	0.01
2983	Nieuw Sociaal Contract heeft altijd gepleit voor degelijke en verantwoorde overheidsfinanciën, maar die overheidsfinanciën moeten wel gebaseerd zijn op realistische cijfers over de belastinginkomsten.	Idsinga	NSC	0.02
2984	Geen wensdenken, maar reëel begroten, zoals elk gezin, elk bedrijf dat doet.	Idsinga	NSC	0.01
2985	Feit is dat Nederland nu bijna het laagste percentage van de staatsschuld heeft sinds 1820.	Idsinga	NSC	99.99
2986	Nieuw Sociaal Contract heeft vandaag de initiatiefnota Realistisch ramen ingediend; ik zal de collega's zo een exemplaar geven.	Idsinga	NSC	0.01
2987	In deze nota doen wij een groot aantal aanbevelingen over hoe het beter kan. Ik zal mij ervoor inspannen om hierover op korte termijn met u een notaoverleg te voeren.	Idsinga	NSC	0.38
2988	Een klein tipje van de sluier alvast: wij vinden — aanbeveling 4 — dat de regering op basis van informatie van de Belastingdienst iedere drie maanden zou moeten rapporteren over de verwachte en gerealiseerde belastinginkomsten in het lopende jaar.	Idsinga	NSC	0.01
2989	Aanbeveling 5: de inkomstenraming moet gelijk zijn aan de groeiraming van het nominale bbp.	Idsinga	NSC	1.08
2990	Tot slot aanbeveling 7 als voorbeeld: achteraf maakt de Algemene Rekenkamer een trefzekerheidsanalyse van de prognoses van het CPB.	Idsinga	NSC	0.01
2992	Welke verbetermogelijkheden ziet de minister zelf, is de vraag.	Idsinga	NSC	0.14
2993	Voor u vervolgt, wil ik mevrouw De Vries het woord geven voor een interruptie namens de VVD.	voorzitter	None	0.6
2994	Wij hebben de nota natuurlijk al eerder toegestuurd gekregen; dat is altijd handig.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2995	Ik wil graag een paar aanbevelingen even doornemen om te kijken wat er precies bedoeld wordt.	Aukje de Vries	VVD	0.01
2997	Volgens mij vraagt u wel een beetje naar de bekende weg als u vraagt of het voor eind januari kan, want volgens mij heeft de minister dat al vermeld in een brief.	Aukje de Vries	VVD	0.21
2998	U vraagt ook naar de Algemene Rekenkamer, maar u weet volgens mij heel goed … De heer Idsinga weet heel goed dat wij daar natuurlijk niet over gaan.	Aukje de Vries	VVD	0.03
2999	Dan wordt er verzocht om openlijk ten minste elke drie maanden over de verwachte en gerealiseerde belasting- en premieopbrengsten te rapporteren.	Aukje de Vries	VVD	0.01
3000	Volgens mij hebben we de Voorjaarsnota, de Miljoenennota, de Najaarsnota en het jaarverslag, waarin dat dat al gebeurt.	Aukje de Vries	VVD	0.01
3002	Een ander belangrijk punt is dat de inkomstenraming gelijk dient te zijn aan de groeiraming.	Aukje de Vries	VVD	0.22
3003	Je moet je niet arm rekenen, maar je moet je ook niet rijk rekenen.	Aukje de Vries	VVD	0.01
3004	Als ik dit toepas op de tabaksaccijns, zouden de inkomsten die we eruit halen nu moeten gaan stijgen.	Aukje de Vries	VVD	0.02
3006	Ik vraag me wel een beetje af wat Nieuw Sociaal Contract hier nou eigenlijk precies mee bedoelt.	Aukje de Vries	VVD	0.01
3007	Volgens mij onderstreept mevrouw De Vries precies wat wij bedoelen: je moet jezelf niet arm rekenen, maar je moet jezelf ook zeker niet rijk rekenen.	Idsinga	NSC	0.01
3008	Je moet realistisch ramen, dus je moet kritisch kijken naar de manier waarop je met elkaar die ramingen doet.	Idsinga	NSC	0.01
3009	Mevrouw De Vries doet het nu voorkomen alsof het allemaal oude voorstellen zijn.	Idsinga	NSC	0.01
3010	Ik heb hier op mijn lijst negen voorstellen staan waarvan een of twee inderdaad eerder zijn genoemd.	Idsinga	NSC	0.01
3011	Ik wilde de lijst zo compleet mogelijk maken, vandaar dat ik ook die oude voorstellen heb opgenomen.	Idsinga	NSC	0.04
3012	Maar de lijst is veel completer dan het lijstje dat in eerste instantie was verstrekt.	Idsinga	NSC	4.57
3013	Maar ik wil er wel voor waken … Ik wil het best doen hoor, maar ik denk niet dat we het notaoverleg waar ik om heb gevraagd, hier moeten doen.	Idsinga	NSC	0.01
3014	Ik denk namelijk dat dat geen recht doet aan de inhoud van deze toch zeer uitgebreide, goed gedocumenteerde en onderzochte nota inclusief de onderliggende cijfers.	Idsinga	NSC	0.01
3016	Maar goed, u heeft het in uw inbreng opgebracht, dus ik wil wel enige gelegenheid geven om er vragen over te stellen.	voorzitter	None	5.94
3019	Kijk, wij hebben volgens mij allemaal aangegeven dat wij realistisch ramen belangrijk vinden.	Aukje de Vries	VVD	0.03
3020	Ik denk dat er ook stappen zijn gezet en dat er ook een aantal goede suggesties zijn gedaan.	Aukje de Vries	VVD	0.01
3021	Ik vind het wel een beetje ingewikkeld worden als er zelfs wordt gesproken over weekrapportages over de inkomsten.	Aukje de Vries	VVD	0.01
3023	NSC heeft zelf twee mensen op dat ministerie zitten.	Aukje de Vries	VVD	0.02
3024	Het lijkt er haast op alsof die onder curatele worden gesteld en dat lijkt me toch echt niet de bedoeling.	Aukje de Vries	VVD	0.01
3026	Die bevestiging kan ik gerust geven, wil ik tegen mevrouw De Vries zeggen.	Idsinga	NSC	3.99
3029	Ik vraag om vier keer per jaar — dat is nu twee keer per jaar — inzicht te geven.	Idsinga	NSC	0.01
3030	Die inzage kan makkelijk worden gegeven, want die informatie is gewoon beschikbaar.	Idsinga	NSC	0.02
3031	Ik vraag om die dan ook met de Kamer te delen, zodat wij gewoon een realistisch beeld hebben van waar wij staan qua inkomsten, qua belastinginkomsten.	Idsinga	NSC	1.14
3033	Deel die gewoon met ons, opdat wij op basis van feiten, de juiste feiten, de juiste beslissingen kunnen nemen.	Idsinga	NSC	0.01
3034	Het lijkt mij niet dat je daartegen zou moeten zijn.	Idsinga	NSC	0.01
3036	Niemand is daartegen, volgens mij, want het gebeurt al.	Aukje de Vries	VVD	0.04
3037	Ik heb zonet de Voorjaarnota, de begroting, de Miljoenennota, de Najaarsnota en het jaarverslag genoemd.	Aukje de Vries	VVD	0.01
3039	Er wordt wel degelijk in het stuk gevraagd om gewoon een weekrapportage eventueel op de website te plaatsen.	Aukje de Vries	VVD	0.03
3041	Maar dan nog even een vraag over het inkomstenkader.	Aukje de Vries	VVD	0.01
3042	De heer Idsinga is daar natuurlijk zelf een poosje verantwoordelijk voor geweest.	Aukje de Vries	VVD	0.01
3043	Ik ben wel benieuwd welke acties hij als staatssecretaris daarop heeft genomen om de inkomstenramingen beter te krijgen.	Aukje de Vries	VVD	0.01
3044	Ik ga hier niet commentaar geven op eerdere rollen die ik heb gehad.	Idsinga	NSC	0.02
3045	Dat lijkt me geen zuivere discussie om hier te voeren.	Idsinga	NSC	0.01
3046	Als u vragen heeft over hoe de regering omgaat met het inkomstenkader, verwijs ik mevrouw De Vries toch echt door naar de regering.	Idsinga	NSC	0.01
3047	We doen de interrupties in drieën, mevrouw De Vries.	voorzitter	None	0.01
3050	Ik kan collega Idsinga niet ontzeggen dat hij consistent is met zijn voorganger, de heer Van Oostenbruggen.	Grinwis	ChristenUnie	0.46
3051	Dit betoog was een vrij complete kopie van het betoog van de heer Van Oostenbruggen.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3054	En natuurlijk is het altijd goed als er een initiatiefnota wordt geschreven, dus complimenten daarvoor.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3055	Maar er komt toch een beetje een geur van wantrouwen naar boven, plus de geur van boekhouden.	Grinwis	ChristenUnie	16.92
3056	Maar waar is de macro-economie in de analyse van NSC?	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3059	Toen hebben we een paar jaren, namelijk 2015, 2016 en 2017, van snelle economische groei en economisch herstel gehad na de dubbele dip van de kredietcrisis in 2012, 2013.	Grinwis	ChristenUnie	0.04
3060	Dat heeft kleine verschillen opgeleverd ten opzichte van de raming, maar oké, die zijn daaruit te verklaren.	Grinwis	ChristenUnie	0.03
3061	Maar sindsdien, zeker na corona, maar ook al voor corona, zitten we met een positieve output gap.	Grinwis	ChristenUnie	3.25
3062	Het is dus volstrekt logisch dat ramingen en onderuitputting toenemen in die tijd en dat de ramingen niet helemaal uitkomen, mede omdat het gepaard gaat met een vergrijzende samenleving met steeds minder arbeidskrachten.	Grinwis	ChristenUnie	0.43
3064	Dus ik mis eigenlijk een van de allerbelangrijkste onderdelen in het betoog van de heer Idsinga, namelijk de macro-economische kant en de positieve output gap.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3065	Daaraan gekoppeld: rekent de heer Idsinga zich niet te snel rijk?	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3067	Ik kijk naar de feiten, wil ik tegen de heer Grinwis zeggen.	Idsinga	NSC	0.01
3068	Ik mag het plaatje niet laten zien, hoewel ik dat dat heel graag zou laten zien, maar het staat ook in de nota.	Idsinga	NSC	0.04
3069	Daar zie je dus achteraf, zeker in de afgelopen tien jaren, jaar in, jaar uit, hele positieve uitkomsten ten opzichte van de vrij pessimistische ramingen.	Idsinga	NSC	0.02
3070	Dit geldt voor al die jaren, behalve het jaar 2020, wat met name de impact was van corona.	Idsinga	NSC	0.03
3072	Dat is nu juist het punt waarvan mijn fractie zegt: laten we nou zorgen dat we die twee veel dichter bij elkaar krijgen en dat we van tevoren veel duidelijker een inschatting hebben van wat we uiteindelijk mogen verwachten.	Idsinga	NSC	0.03
3073	Als je kijkt naar bijvoorbeeld de cijfers die vanuit Europa komen, zie je nu dat die ook wederom een stuk reëler lijken te zijn dan de vrij pessimistische cijfers die vanuit ons eigen ministerie en vanuit het CPB zijn geraamd.	Idsinga	NSC	0.14
3075	Mijn insteek is om die twee veel dichter bij mekaar te brengen, zodat u en ik, wil ik tegen de heer Grinwis zeggen, veel beter in staat zullen zijn om vooraf ons werk te doen.	Idsinga	NSC	0.01
3076	Een vervolgvraag, waarbij ik de heer Idsinga verzoek, net zoals ik eerder bij de heer Vijlbrief deed, om ietsje korter te zijn in de beantwoording.	voorzitter	None	0.01
3077	We gaan best lang in de tijd, zeker als we dit stuk nu al uitgebreid gaan behandelen in plaats van in een notaoverleg.	voorzitter	None	0.02
3078	Voorzitter, ik zal me beperken in mijn tweede interruptie en vragen om een antwoord op mijn hoofdvraag, namelijk over die positieve output gap.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3079	Daar gaat de heer Idsinga niet op in, terwijl die een van de belangrijkste verklaringen is dat wij ramingen niet hebben gerealiseerd.	Grinwis	ChristenUnie	0.08
3081	Bovendien kregen we bepaalde uitgaven, investeringen met name, niet weggezet vanwege bijvoorbeeld gebrek aan personeel in de economie.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3082	Dat aspect is een hele belangrijke verklarende variabele.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3083	De afgelopen jaren is er al keer op keer onderzocht, ook door de instituten zelf, of de ramingen goed zijn.	Grinwis	ChristenUnie	0.02
3084	Keer op keer was de conclusie dat de methodes en uitgangsvariabelen zo slecht nog niet zijn.	Grinwis	ChristenUnie	0.58
3085	Iets meer vanuit een helikopterperspectief bezien zijn er twee grote drivers die ervoor lijken te zorgen — ik zeg "lijken te zorgen", want we moeten dat met elkaar nog verder onderzoeken — dat de ramingen zo pessimistisch gepresenteerd worden en achteraf zo positief uitpakken.	Idsinga	NSC	0.01
3086	Aan de uitgavenkant heeft dat voornamelijk te maken met onderuitputting, zoals de heer Grinwis terecht zegt.	Idsinga	NSC	0.03
3089	Dat is jaar in, jaar uit aan de hand aan de uitgavenkant.	Idsinga	NSC	0.18
3090	Aan de inkomstenkant zien we een nog veel groter effect, doordat we veel te conservatief een inschatting maken van de belastinginkomsten van dat jaar.	Idsinga	NSC	0.07
3091	Dat heeft met name ook te maken met het feit dat we de belastinginkomsten in de modellen niet mee laten groeien met de verwachting rondom de groei van de economie.	Idsinga	NSC	1.15
3094	Ja, ik wil nu inderdaad een beetje wegblijven van techniek.	Aukje de Vries	VVD	0.01
3095	Ik ben het met de heer Grinwis eens dat er wat wantrouwen van uitstraalt.	Aukje de Vries	VVD	0.01
3096	Ik denk dat meer cijfers en meer controles niet altijd de oplossing zijn.	Aukje de Vries	VVD	0.01
3098	De arbeidsmarktkrapte is een van de elementen waarom heel veel uitgaven niet gedaan kunnen worden.	Aukje de Vries	VVD	3.08
3099	De vraag is dan: wat kun je in het fiscale stelsel en toeslagenstelsel nog doen om ervoor te zorgen dat mensen eigenlijk meer uren gaan werken?	Aukje de Vries	VVD	0.01
3100	Ik ben eigenlijk wel benieuwd naar de oplossingen van NSC op dat punt.	Aukje de Vries	VVD	0.01
3101	Dat is een uitnodiging van mevrouw De Vries om de rest van mijn spreektekst uit te spreken, want ik was nu op dat punt aangekomen.	Idsinga	NSC	0.01
3102	Ik had bij de heer Vijlbrief en bij mevrouw De Vries zelf al een voorzetje gegeven.	Idsinga	NSC	0.01
3103	Er zou een oplossing gevonden kunnen worden in een aanpassing van de Nederlandse belastingmix.	Idsinga	NSC	0.01
3104	De belastingmix in Nederland leunt heel zwaar op de factor "directe belastingen" — lees: belastingen op arbeid — en leunt relatief gezien minder zwaar op de factor "consumptie".	Idsinga	NSC	0.03
3105	Dan hebben we het dus over de directe versus de indirecte belastingmix.	Idsinga	NSC	0.01
3106	Daar zijn ook een aantal fiches over verschenen in een fantastisch goed, ambtelijk rapport.	Idsinga	NSC	0.01
3107	Dat rapport heet Belastingen in maatschappelijk perspectief.	Idsinga	NSC	0.01
3108	Ik zou iedereen in de zaal, voor zover hij of zij dat nog niet heeft gedaan, dringend willen adviseren om dat rapport nog eens heel goed door te lezen.	Idsinga	NSC	0.01
3109	Dan zie je bijvoorbeeld in fiche H02 van dat rapport ...	Idsinga	NSC	0.15
3114	Dan laat ik de tijd weer lopen, want anders wordt het wel heel uitgebreid.	voorzitter	None	0.02
3115	Dit is ook mijn spreektekst, maar nu doe ik het nu even uit mijn hoofd, want anders wordt het, denk ik, te lang.	Idsinga	NSC	0.15
3116	In fiche H02 zie je hele goede ideeën staan om die belastingmix iets meer te verschuiven van de belasting op arbeid naar de belasting op consumptie.	Idsinga	NSC	0.01
3117	Ik zou vanwege de tijd toch willen voorstellen dat de heer Idsinga dit punt in zijn spreektekst even afmaakt.	voorzitter	None	0.01
3119	Ik geef mevrouw De Vries toch het woord, want ze zegt dat ze daarna klaar is.	voorzitter	None	0.02
3120	Ik heb zelf ook het voorbeeld genoemd van iemand die drie dagen werkt en vervolgens toeslagen krijgt.	Aukje de Vries	VVD	0.01
3121	De heer Idsinga laat toeslagen een beetje buiten deze discussie.	Aukje de Vries	VVD	20.78
3122	De vraag is wel: zou de heer Idsinga ook bereid zijn om daarnaar te kijken?	Aukje de Vries	VVD	0.01
3123	Is NSC bereid om te kijken naar de situatie waarin iemand wel meer kan werken, maar dat door een soort prikkel vanuit de toeslagen niet doet?	Aukje de Vries	VVD	0.02
3124	De NSC-fractie is voor een integrale weging van alles wat ervoor zorgt dat werken lonender wordt en dat er gewerkt wordt aan de bestaanszekerheid van mensen.	Idsinga	NSC	0.04
3125	Uiteraard is werk daar een heel belangrijk onderdeel van, net als wonen.	Idsinga	NSC	0.01
3127	Deze Najaarsnota laat zien dat aan de inkomstenkant de balans lichtelijk verschuift van de indirecte naar de directe belastingen.	Idsinga	NSC	0.01
3128	Simpel gezegd: we zien dat relatief minder belasting op consumptie en meer belasting op werken wordt opgehaald.	Idsinga	NSC	1.5
3129	Mocht dit het begin zijn van een trend — daar lijkt het op basis van mijn onderzoek op — dan gaat die trend niet de goede kant op.	Idsinga	NSC	0.01
3131	Daarnaast zijn indirecte belastingen, zoals bijvoorbeeld de btw, robuuster, aangezien deze relatief conjunctuurongevoelig zijn.	Idsinga	NSC	0.01
3132	Ze zijn destijds niet voor niets ingevoerd ten tijde van oorlog en crisis.	Idsinga	NSC	0.01
3133	In het kader van datgene waarmee het kabinet in het voorjaar gaat komen op het gebied van stelselherziening en de aanpak van fiscale regelingen, zou ik alvast het volgende willen meegeven.	Idsinga	NSC	0.01
3134	Het rapport dat ik net noemde, biedt een aantal relatief eenvoudige, goed uitvoerbare en snelle oplossingen die we op korte termijn serieus zouden kunnen overwegen.	Idsinga	NSC	0.01
3135	Het rapport stelt als beleidsoptie een minder verstorende belastingmix voor om de lasten op arbeid te verlagen door de lage btw-tarieven te verhogen of af te schaffen, wellicht met uitzondering van wat eerste levensbehoeften, zoals de boodschappen en medicijnen; zie fiche H02 van dit rapport.	Idsinga	NSC	0.01
3136	Uit onderzoek blijkt namelijk dat het verlaagde btw-tarief in het algemeen een ondoelmatig instrument is om beleidsdoelen te bereiken.	Idsinga	NSC	26.6
3137	De algemene doelstelling van het verlaagde btw-tarief was destijds het verminderen van de belastingdruk op minder draagkrachtigen.	Idsinga	NSC	0.01
3138	Het verlaagde btw-tarief is een ondoelmatig instrument om dit te bereiken, omdat alle inkomensgroepen hier voordeel van hebben.	Idsinga	NSC	0.53
3140	Het blijkt zelfs dat lagere inkomens verhoudingsgewijs meer besteden binnen het verlaagde tarief dan hoge inkomens.	Idsinga	NSC	0.02
3141	Sterker nog, 50% van de meest draagkrachtige huishoudens profiteert twee keer zoveel van het verlaagde btw-tarief als de 50% minst draagkrachtige huishoudens.	Idsinga	NSC	3.28
3143	Ik moet u hierbij echt gaan stoppen, want u bent ruim over uw tijd heen.	voorzitter	None	0.01
3146	Dan heeft u nog een interruptie van de heer Vermeer van de BBB.	voorzitter	None	0.01
3147	Ik hoorde net het hele pleidooi van de heer Idsinga over lage tarieven, die volgens hem eigenlijk afgeschaft moeten worden maar ook weer niet, en die niet efficiënt zijn en ook niet ten goede komen aan de juiste doelgroep.	Vermeer	BBB	0.03
3148	Kan hij concreet aangeven welke btw-tarieven volgens NSC gewoon naar 21% kunnen?	Vermeer	BBB	0.01
3149	De heer Idsinga suggereert namelijk dat hij precies weet welke btw-tarieven nu omhoog moeten.	Vermeer	BBB	0.04
3151	Ik heb gezegd dat er in het rapport een fiche zit, waarbij de beleidsrichting zou kúnnen zijn dat je lage btw-tarieven afschaft en je tegelijkertijd het hoge btw-tarief naar beneden brengt.	Idsinga	NSC	0.02
3153	Een andere beleidsrichting zou kunnen zijn dat je het geld dat je ophaalt door het afschaffen van bijvoorbeeld lage btw-tarieven op een doelmatige manier inzet om dezelfde doelgroep te bereiken, bijvoorbeeld door de inkomstenbelasting tegelijkertijd te verlagen.	Idsinga	NSC	0.01
3155	Ik maak daar nu nog geen harde keuze in; dat zeg ik er ook meteen bij.	Idsinga	NSC	0.01
3157	Ik wil graag dat het kabinet in aanloop naar het voorjaar met een aantal uitgewerkte voorstellen komt.	Idsinga	NSC	0.01
3159	Ik zou ook heel graag zien dat dit voorstel ook uitgewerkt wordt, maar ik maak zelf die keuze nog niet.	Idsinga	NSC	0.03
3162	De heer Idsinga maakte wel een keuze wat betreft boodschappen en koopkracht en dat soort dingen.	Vermeer	BBB	0.02
3163	Ik weet dat NSC heel goed is in probleemanalyse, maar ik zou graag horen van de heer Idsinga wat hij denkt.	Vermeer	BBB	3.11
3164	Hij heeft hier namelijk een heel betoog gehouden over belastingen en zo.	Vermeer	BBB	0.02
3165	Ik heb dus toch de indruk dat hij meent daarop een visie te hebben.	Vermeer	BBB	0.01
3166	Kan de heer Idsinga dus aangeven wat hij denkt dat een hele verstandige bijstelling zou zijn?	Vermeer	BBB	0.01
3167	Ik denk dat het heel verstandig is dat we deze discussie met elkaar gaan voeren.	Idsinga	NSC	0.01
3168	Deze discussie hebben we tot nu toe nog niet met elkaar gevoerd, terwijl het rapport hierover wel chrystal clear is: je zult moeten kijken naar de belastingmix als je tot een beter belastingsysteem wilt komen.	Idsinga	NSC	0.09
3169	Daarnaast is deze maatregel ook nog eens relatief simpel uitvoerbaar, omdat die relatief heel weinig vraagt van het systeem.	Idsinga	NSC	0.02
3170	Je hoeft namelijk alleen een paar tarieven te verhogen of te verlagen, wat zeer waarschijnlijk ook in de uitvoering niet tot enorme hobbels zal leiden ten opzichte van andere beleidsvoorstellen die worden gedaan.	Idsinga	NSC	0.04
3171	Ik denk dus dat ik mijn nek nu voldoende uitsteek door te zeggen dat deze optie wat mij betreft onderzocht moet worden.	Idsinga	NSC	0.01
3175	Dan zou ik aan de heer Vermeer willen vragen wat zíjn oplossing is op het gebied van …	Idsinga	NSC	0.01
3177	Als de heer Vermeer hier zelf staat, kunt u hem dat vragen.	voorzitter	None	0.01
3179	Ik wil even met de heer Idsinga terug naar de actuele politiek.	Vijlbrief	D66	0.01
3180	Vorige week was mevrouw Van Vroonhoven, van zijn partij, nog heel enthousiast over het gesloten akkoord over de OCW-begroting.	Vijlbrief	D66	0.02
3181	Dat was nou eens een voorbeeld van extraparlementaire politiek, met een extraparlementair kabinet.	Vijlbrief	D66	0.02
3182	Ik constateer alleen maar dat het wederom een chaos was en dat er weer een maatregel in is geslopen die helemaal niet de bedoeling was.	Vijlbrief	D66	4.07
3183	Hoe kijkt de heer Idsinga eigenlijk naar de manier waarop die begrotingswijzigingen tot stand komen?	Vijlbrief	D66	0.01
3184	Ik schaar mij uiteraard achter hetgeen mevrouw Van Vroonhoven, onze vicefractievoorzitter, daarover gezegd heeft.	Idsinga	NSC	0.01
3187	Dat betekent dus dat u nog steeds blij bent met de maatregel van vorige week.	Vijlbrief	D66	0.02
3188	NSC staat daar dus als enige coalitiepartij nog achter, samen met de PVV, die we nog niet hebben gehoord.	Vijlbrief	D66	0.07
3192	Mevrouw De Vries was heel helder toen ze zei dat het onder grote druk was gebeurd.	Vijlbrief	D66	0.01
3193	Ik zou zeggen: zet de minister van Financiën voortaan aan tafel; dan komt het tenminste goed en dan gaat het niet verkeerd.	Vijlbrief	D66	0.01
3194	Maar ik wil graag van u horen hoe u daarnaar kijkt.	Vijlbrief	D66	0.01
3196	Ik heb zelf ook aan tafel gezeten, samen met een aantal financieel woordvoerders, in voorbereiding op dit hele proces.	Idsinga	NSC	0.01
3197	De eerlijkheid gebiedt mij inderdaad te zeggen dat dit onder stoom en kokend water tot stand is gekomen.	Idsinga	NSC	0.01
3198	In die zin sluit ik me ook wel aan bij de woorden en het gevoel dat mevrouw De Vries daarover heeft gedeeld.	Idsinga	NSC	0.01
3200	Als u bij de onderhandelingen was, heeft u ook een tekstje gezien van het ministerie van Financiën waarin letterlijk staat dat deze maatregel heel risicovol is.	Vijlbrief	D66	0.05
3202	Daarin staat namelijk letterlijk wat er gebeurd is.	Vijlbrief	D66	0.05
3203	Daarin staat: "Er zit een groot risico aan deze maatregel.	Vijlbrief	D66	0.01
3204	Het kan weleens zo zijn dat alle zorgpartijen betrokken bij het IZA, het Integraal Zorgakkoord, zeggen 'bekijk het maar als het zo moet'."	Vijlbrief	D66	0.01
3205	Heeft de heer Idsinga dat tekstje tot zich genomen toen?	Vijlbrief	D66	0.01
3206	Ik ga niet inhoudelijk reageren op wat er in die onderhandelingen allemaal wel en niet bekeken en besproken is.	Idsinga	NSC	0.02
3207	Ik laat het even bij het resultaat zoals dat hier nu ligt, met uw welnemen.	Idsinga	NSC	0.01
3208	Het is toch wel belangrijk om even duidelijk te horen van NSC hoe het nou denkt dat deze bezuiniging geïnterpreteerd moet worden.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
3209	Ik hoor van de christelijke partijen dat het echt moet neerslaan bij de specialisten en niet bij de verpleegkundigen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.04
3213	Ik denk dat ik heel dicht bij de visie zit zoals mevrouw De Vries die terecht heeft verwoord.	Idsinga	NSC	0.01
3215	Kan ik dan concluderen dat er inmiddels een Kamermeerderheid is die groen licht geeft aan mevrouw Agema om met een alternatief te komen?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.03
3216	Ik denk dat die conclusie vanuit mij te voorbarig is.	Idsinga	NSC	0.01
3222	Dank u wel voor uw inbreng namens Nieuw Sociaal Contract.	voorzitter	None	0.06
3225	We hebben nog drie sprekers van de zijde van de Kamer.	voorzitter	None	0.01
3226	We hebben nog iets meer dan twee uur om het hele debat, inclusief uw eigen tweede termijn, af te ronden.	voorzitter	None	0.01
3228	Betekent dit dat de druk van het tijdig afronden van dit debat bij de laatste drie sprekers ligt?	Vermeer	BBB	0.01
3233	Onze kracht ligt in de regio's waar mensen dagelijks ook hard werken, voor elkaar zorgen en hun gemeenschap draaiend houden.	Vermeer	BBB	0.02
3234	Toch zien we dat de kloof tussen stad en platteland groeit.	Vermeer	BBB	0.03
3235	Deze Najaarsnota biedt onvoldoende zicht op concrete stappen om die kloof te dichten.	Vermeer	BBB	0.04
3236	In veel regio's verdwijnen cruciale voorzieningen zoals pinautomaten, bibliotheken en openbaar vervoer.	Vermeer	BBB	7.12
3237	We hebben het net in het tweeminutendebat Staatsdeelnemingen ook al over het bankennetwerk gehad.	Vermeer	BBB	0.02
3238	Het sociaal vangnet verdwijnt hiermee letterlijk en figuurlijk uit het zicht.	Vermeer	BBB	0.01
3239	Dit raakt vooral onze ouderen, gezinnen en jongeren in kleine dorpen.	Vermeer	BBB	0.17
3240	Wat gaat het kabinet doen om ervoor te zorgen dat basisvoorzieningen, zoals openbaar vervoer en bibliotheken, beschikbaar blijven in alle regio's?	Vermeer	BBB	0.03
3244	Verbindingen tussen stad en platteland zijn essentieel voor werkgelegenheid, onderwijs en zorg.	Vermeer	BBB	98.62
3245	Wij missen op dit moment duidelijkheid over concrete investeringen in bijvoorbeeld provinciale wegen en openbaar vervoer in het noorden, oosten en zuiden van Nederland.	Vermeer	BBB	1.14
3246	Kan het kabinet garanderen dat er in de toekomst voldoende middelen beschikbaar komen voor die regionale infrastructuur?	Vermeer	BBB	0.01
3247	We hebben dat namelijk ook nodig om woningen te bouwen en om op die manier extra belastinginkomsten te genereren.	Vermeer	BBB	0.02
3248	Hoe zorgt het kabinet ervoor dat de beloofde impuls in bereikbaarheid niet alleen in de Randstad terechtkomt, maar ook in de regio's Achterhoek, Zeeland en Noord-Drenthe?	Vermeer	BBB	0.08
3249	Veel regio's hebben moeite om jong talent vast te houden door een gebrek aan werkgelegenheid en investeringen in lokale economieën.	Vermeer	BBB	22.7
3250	BBB ziet kansen in het versterken van het mkb en regionale projecten die aansluiten bij de behoefte van de regio.	Vermeer	BBB	0.14
3252	Welke middelen kunnen specifiek worden ingezet om te voorkomen dat jonge mensen de regio's verlaten?	Vermeer	BBB	0.01
3253	Het platteland is een van de pijlers van onze economie en samenleving en toch zien we dat investeringen vaak blijven steken in stedelijke projecten, terwijl bijvoorbeeld scholen, dorpshuizen en sportverenigingen in dorpen onder druk staan.	Vermeer	BBB	0.21
3255	Is het kabinet bereid om bij de Voorjaarsnota bijvoorbeeld financiering te reserveren voor het behoud van voorzieningen op het platteland?	Vermeer	BBB	0.01
3256	Is het kabinet bereid om de Kamer een overzicht te verschaffen van de regionale impact van onderuitputting?	Vermeer	BBB	0.01
3260	Daar zijn grote zorgen, met name over de uitwerking van het accijnsbeleid.	Vermeer	BBB	0.11
3261	Het lijkt erop dat de grensregio eigenlijk alles ten oosten van de Bible Belt is, zeg maar de lijn van Rotterdam tot misschien wel Heerenveen of zo.	Vermeer	BBB	24.58
3262	De verhoging van accijnzen op tabak en alcohol is een dure misser.	Vermeer	BBB	0.02
3263	Terwijl het kabinet rekent op miljoenen extra inkomsten, verdampen de opbrengsten en blijft er een spoor van economische schade achter.	Vermeer	BBB	97.64
3264	Ondernemers in grensregio's worden keihard geraakt, de staatskas loopt miljarden mis en consumenten wijken massaal uit naar het buitenland.	Vermeer	BBB	99.97
3265	Het doel dat we hadden met de accijnsverhoging voor tabak was minder roken, maar dat wordt niet gehaald.	Vermeer	BBB	0.02
3266	Uit de feiten blijkt dat ongeveer 1,7 miljard euro aan gemiste accijnsinkomsten veroorzaakt wordt door smokkel en aankopen in het buitenland.	Vermeer	BBB	99.99
3267	57% van alle shag en 41% van de sigaretten wordt inmiddels over de grens gekocht.	Vermeer	BBB	99.94
3268	Winkeliers in grensgebieden zien hun omzet kelderen, terwijl buitenlandse supermarkten gouden tijden beleven.	Vermeer	BBB	99.64
3269	Dit beleid straft onze ondernemers en bevoordeelt buurlanden.	Vermeer	BBB	0.05
3270	Een pakje sigaretten is in Duitsland soms de helft goedkoper en voor shag bedraagt het verschil zelfs €15.	Vermeer	BBB	40.1
3271	Dit leidt tot tabakstoerisme, lege schappen hier en volle winkelwagens daar.	Vermeer	BBB	0.18
3273	Een RTL-verslaggever reisde onlangs naar Polen om legaal sigaretten te kopen.	Vermeer	BBB	99.99
3274	Ondanks bijkomende kosten, zoals vliegtickets, hotel en maaltijden, bleek dit stukken goedkoper dan het kopen van dezelfde hoeveelheid sigaretten in Nederland.	Vermeer	BBB	98.56
3275	Op het vliegveld merkte hij dat hij niet de enige was die dat deed.	Vermeer	BBB	0.02
3276	BBB waarschuwde al eerder voor deze rampzalige grenseffecten.	Vermeer	BBB	0.01
3277	Toch blijft het kabinet vasthouden aan onrealistische aannames.	Vermeer	BBB	0.01
3278	De accijnsverhogingen raken inmiddels ook slijterijen in de grensregio hard.	Vermeer	BBB	0.19
3279	Ook hiervoor wijken levensgenieters uit naar Duitsland en België, waar de prijzen voor wijn en sterke drank fors lager zijn.	Vermeer	BBB	0.02
3280	Vooral in Limburg en in de noordelijke provincies keldert de omzet met meer dan 10%.	Vermeer	BBB	83.14
3281	Slijterijen zien hun klanten vertrekken, terwijl vaste lasten doorlopen.	Vermeer	BBB	0.01
3282	Dit beleid duwt ondernemers richting faillissement.	Vermeer	BBB	0.12
3283	Is het kabinet zich bewust van de forse omzetdalingen bij slijterijen in de grensregio's?	Vermeer	BBB	0.01
3284	Welke maatregelen worden overwogen om deze ondernemers te ondersteunen?	Vermeer	BBB	0.01
3286	Het is tijd om verantwoordelijkheid te nemen en dit beleid bij te sturen.	Vermeer	BBB	0.01
3288	Erken dat de accijnsverhogingen inmiddels een peil bereikt hebben waarop ze averechts werken, als ze niet internationaal afgestemd worden.	Vermeer	BBB	0.02
3290	Alleen zo stoppen we smokkel en beschermen we onze staatskas.	Vermeer	BBB	2.37
3291	Ondersteun ondernemers in de grensregio's en zorg voor compensatie of lastenverlichting voor winkeliers die lijden onder deze maatregelen.	Vermeer	BBB	3.59
3293	Het kabinet zegt te staan voor een gezonde samenleving, maar dit beleid maakt niemand gezonder, alleen maar armer, en armoede leidt tot gezondheidsproblemen.	Vermeer	BBB	99.98
3294	Wij zullen ons blijven inzetten voor beleid dat rechtdoet aan ondernemers, consumenten en onze economie, zowel in de Randstad als in de regio.	Vermeer	BBB	0.01
3296	Dank u wel, meneer Vermeer, voor uw inbreng namens BBB.	voorzitter	None	34.32
3297	Dan is het woord nu aan de heer Flach namens de SGP.	voorzitter	None	0.01
3300	Aan de eerste bewaar ik goede herinneringen, want dat was ook een maidenspeech.	Flach	SGP	0.01
3302	Ik wens deze minister in ieder geval een langere zittingsduur toe.	Flach	SGP	5.49
3304	De Najaarsnota is altijd een van de laatste financiële debatten van het jaar.	Flach	SGP	0.01
3305	Zo in de laatste dagen van het jaar nog even spreken over onderuitputting, in=uittaakstellingen en kasschuiven is een waar toetje voor de liefhebbers.	Flach	SGP	0.01
3307	We krijgen een beter beeld van 's lands financiën, maar ook van wat er terecht is gekomen van alle voornemens van dit jaar.	Flach	SGP	0.26
3308	Volgend jaar, bij het Financieel Jaarverslag, moet bijvoorbeeld nog 5,2 miljard euro van de in=uittaakstelling ingeboekt worden; een heel fors bedrag, zeker omdat de kaasschaaf er al over is gegaan, nu het kabinet in het voorjaar al gerekend heeft met extra onderuitputting.	Flach	SGP	0.06
3309	Ik vraag me af of die 5,2 miljard euro nog gevonden gaat worden in de komende maanden.	Flach	SGP	0.02
3310	Hoe ziet de minister dit, en hoe gaat hij een verslechtering van de overheidsfinanciën voorkomen als het inderdaad niet lukt om de onderuitputting rond te rekenen?	Flach	SGP	0.01
3312	Ik ben blij dat de minister de opdracht om realistischer te ramen serieus oppakt.	Flach	SGP	0.01
3313	In de Najaarsnota wordt hier terecht weer op ingegaan.	Flach	SGP	0.01
3314	Alle sprekers hiervoor hebben er ook wat over gezegd, mede naar aanleiding van de motie die ik hierover vorig jaar samen met de heer Grinwis indiende.	Flach	SGP	0.02
3315	Ook de heer Idsinga heeft daar met zijn initiatiefnota voor een deel invulling aan gegeven, wellicht onbedoeld.	Flach	SGP	0.01
3316	Die motie lijkt nu vooral ingevuld te worden door extra onderuitputting in te boeken of door met kasschuiven te werken.	Flach	SGP	0.25
3317	Op zich snap ik dat voor dit jaar, maar ik hoop dat de minister ook aan de slag gaat met gerichter begroten aan de voorkant, zodat er niet achteraf allerlei trucjes uitgehaald hoeven worden.	Flach	SGP	0.01
3318	Ik bedoel het niet negatief, maar dat zijn het: boekhoudkundige trucs.	Flach	SGP	0.02
3319	Bij de Algemene Financiële Beschouwingen is het daar ook al over gegaan.	Flach	SGP	0.01
3320	Kan de minister toelichten hoe hij met de genoemde motie in de hand gerichter gaat begroten, specifiek als het gaat om subsidies, zoals in de motie wordt gevraagd?	Flach	SGP	0.02
3321	Volgens mij doet dat het budgetrecht van de Kamer, maar bijvoorbeeld ook het inzicht in de begrotingen, meer recht.	Flach	SGP	0.02
3324	De opgaven in de landbouw zijn urgent, waaronder de bescherming van gewassen tegen ziekten en plagen.	Flach	SGP	0.12
3325	Bestaande regelingen voor het weerbaar maken van teelten lopen af, terwijl de 5 miljard euro uit het hoofdlijnenakkoord pas vanaf 2026 beschikbaar komt.	Flach	SGP	0.03
3326	Ondertussen blijven op de Landbouwbegroting enkele miljoenen euro's ongebruikt op de plank liggen.	Flach	SGP	0.02
3327	Ik heb daarom een amendement ingediend om ervoor te zorgen dat deze geïnvesteerd worden in onder meer praktijkonderzoek voor gewasbescherming.	Flach	SGP	0.01
3328	Ik reken op steun hiervoor, zodat er nieuwe regelingen opgesteld kunnen worden om telers te ondersteunen bij deze verduurzamingsopgave.	Flach	SGP	0.3
3330	De aanpak van ondermijning vergt continue aandacht en bijbehorend budget.	Flach	SGP	0.01
3331	Dit jaar was er 200 miljoen beschikbaar, maar door uitstel van wetten en door arbeidsmarktproblematiek is er een onderuitputting van 85 miljoen euro, ruim 40% van het budget.	Flach	SGP	40.61
3332	36 miljoen daarvan is het gevolg van arbeidsmarktkrapte.	Flach	SGP	0.08
3333	Ik snap goed dat het in deze tijd lastig is om voldoende personeel te krijgen, maar dat hierdoor een groot gedeelte van het budget voor de aanpak van ondermijning niet is besteed, vind ik lastig te verteren.	Flach	SGP	10.91
3334	In de antwoorden op de feitelijke vragen wordt aangegeven dat het kabinet ook inzet op innovatieve maatregelen en alternatieve interventies in de brede aanpak tegen de georganiseerde ondermijnende criminaliteit, om zo de problemen als gevolg van de arbeidsmarkkrapte te verkleinen.	Flach	SGP	0.02
3335	Dat is goed, want je loopt in de praktijk altijd al twee of drie slagen achter.	Flach	SGP	0.13
3337	Los daarvan nemen de dreigingen vanuit de georganiseerde misdaad toe.	Flach	SGP	0.02
3338	Dit is een gevaar voor onze samenleving en democratische rechtsstaat.	Flach	SGP	0.01
3339	Het geld kan bijvoorbeeld ingezet worden voor de politiecapaciteit voor de drugsaanpak, het oprollen en aanpakken van illegale drugslabs en drugspreventie.	Flach	SGP	0.01
3340	Vandaar dat ik een amendement heb ingediend om de onderuitputting van 36 miljoen euro door te schuiven naar volgend jaar, zodat het geld beschikbaar blijft in dit domein.	Flach	SGP	0.01
3341	Ik weet dat het niet helemaal conform de begrotingsregels is, maar het gaat hier om een heel belangrijk onderwerp, waarvoor nu een fors deel van het budget dreigt weg te vallen.	Flach	SGP	0.04
3348	Ik dank u voor uw bijdrage en nodig de heer Grinwis uit om zijn inbreng te komen doen namens de ChristenUnie.	voorzitter	None	0.01
3349	Hij is tevens de laatste spreker van de zijde van de Kamer.	voorzitter	None	0.02
3351	Het einde van het jaar is een mooi moment om eens terug te kijken naar de laatste paar maanden.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3352	Eerst werd vorige maand ternauwernood het Belastingplan van de ondergang in de senaat gered.	Grinwis	ChristenUnie	6.25
3353	Van de gang van zaken rond de behandeling van een aantal begrotingen valt op dat die niet bepaald heel gestroomlijnd is verlopen.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3354	Met alleen al een onverantwoorde Asielbegroting, die in drie jaar instort van 9,5 miljard euro naar 1,2 miljard euro, ligt de volgende financiële kluif al klaar voor het kabinet.	Grinwis	ChristenUnie	0.02
3355	Hoe kijkt de minister terug op de begrotingsgang van zaken in de afgelopen maanden, ook op zijn rol als "systeemverantwoordelijke", zou je kunnen zeggen?	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3356	Welke lessen heeft hij geleerd en wat gaan hij en zijn vaak non-existente collega's volgend jaar anders doen?	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3358	Wat zouden daar exact de consequenties van zijn geweest, niet alleen qua aangegane verplichtingen, maar ook qua rechtmatigheid van de uitgaven en het uitkeren van de loon- en prijsbijstelling, wat normaal gesproken bij de voorjaarsnota gebeurt, en de indiening van een nieuwe begroting et cetera?	Grinwis	ChristenUnie	0.02
3360	Ik ben benieuwd naar de inzichten vanuit Financiën, trouwens ook wel vanuit de Algemene Rekenkamer.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3362	De ChristenUnie staat voor solide overheidsfinanciën.	Grinwis	ChristenUnie	0.02
3363	Hoewel de uitgangssituatie qua staatsschuld voor dit kabinet goed is, is het financiële beleid niet solide genoeg.	Grinwis	ChristenUnie	0.04
3364	Bovendien jaagt het de inflatie aan, waarover zo meteen meer.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3365	De Raad van State schreef dat dit kabinet qua begrotingsbeleid permanent op de vluchtstrook rijdt.	Grinwis	ChristenUnie	0.03
3366	Het Centraal Planbureau waarschuwde dat het kabinet moet oppassen niet tegen de vangrail aan te knallen.	Grinwis	ChristenUnie	0.34
3367	Ik voeg daaraan toe: scherp aan de wind zeilen kan, maar alleen als je investeert in zaken die zich in de toekomst terugverdienen, zoals infrastructuur, of het nou om weg-, spoor- of energie-infra gaat.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3369	Het kan niet als je, zoals dit kabinet, vooral extra consumptieve uitgaven doet, die de inflatie nota bene aanjagen, met de verlaging van het eigen risico als onnodige vlag op de modderschuit.	Grinwis	ChristenUnie	0.04
3370	Nu gaf ook de Europese Commissie Nederland een tik op de vingers.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3371	Nederland voldoet op middellange termijn al niet aan de begrotingsnormen.	Grinwis	ChristenUnie	0.11
3372	Vanaf 2029 is het begrotingstekort structureel groter dan de 3%-norm en vier jaar daarna schiet de staatsschuld ook door de 60% heen.	Grinwis	ChristenUnie	2.95
3374	Moeten we daarom niet vast maatregelen treffen, zodat tekort en schuld in de komende jaren niet over de afgesproken grenzen heen gaan?	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3375	In antwoord op onze schriftelijke vragen zegt de minister: ook volgende kabinetten zullen stappen moeten zetten om de overheidsfinanciën houdbaar te houden.	Grinwis	ChristenUnie	0.02
3377	Maar wat doet dit kabinet nu om ervoor te zorgen dat de uitgaven dan al op orde zijn?	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3379	De consequentie daarvan is dus nog meer subsidiëren en dus nog meer geld uitgeven.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3381	Een belangrijke oorzaak voor het steeds meer uit het lood slaan van de overheidsfinanciën is de vergrijzing.	Grinwis	ChristenUnie	0.09
3382	We kunnen twee dingen doen, namelijk zeggen dat kabinetten daarvoor over een paar jaar maar een oplossing moeten zoeken of nu alles uit de kast trekken om de financiële problematiek te temmen.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3383	Ik vroeg de minister en zijn ambtenaren schriftelijk om tien maatregelen te geven — dit mogen ombuigingen of lastenverzwaringen zijn — die effectief, dus met een positieve multiplier, de verslechtering van de overheidsfinanciën als gevolg van vergrijzing tegengaan.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3385	Daarom stel ik de vraag nu nog een keer, zij het met 50% korting.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3386	Wat zijn volgens de minister de vijf maatregelen die het meest effectief de verslechtering van overheidsfinanciën als gevolg van vergrijzing tegengaan?	Grinwis	ChristenUnie	0.04
3387	De minister heeft zelf diverse doorrekeningen van verkiezingsprogramma's begeleid en weet dus feilloos welke belasting- en uitgavenmaatregelen in de toekomst als gevolg van vergrijzing meer opleveren dan op korte termijn, van de zorg tot de erfbelasting.	Grinwis	ChristenUnie	0.03
3388	En als de minister meer tijd nodig heeft om effectieve maatregelen te formuleren, is hij dan bereid om een taskforce, een ibo of een andersoortige commissie in te stellen die precies deze problemen onderzoekt en oplossingen aanreikt?	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3389	Voor u naar een ander punt gaat, heeft u een interruptie van de heer Vijlbrief.	voorzitter	None	0.01
3390	Dit is een beetje uitlokking van de heer Grinwis, want het lokt natuurlijk uit om hem 50% korting te geven, naar boven af te ronden en te vragen aan welke drie voorstellen de ChristenUnie dan denkt.	Vijlbrief	D66	0.02
3393	Als je naar de belastingen kijkt, is de erf- en schenkbelasting een hele logische.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3394	Ik hoop dat de babyboomgeneratie nog lang onder ons is, maar er zal een tijd komen dat we het zonder hen moeten stellen.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3395	De vermogensoverdracht die dan naar de volgende generatie gaat plaatsvinden, is gigantisch.	Grinwis	ChristenUnie	0.04
3396	Als je de erfbelasting nu met een paar procentjes verhoogd, levert dat nu nog niet eens zo heel veel op, maar structureel weet je dat die opbrengsten de komende jaren behoorlijk gaan stijgen.	Grinwis	ChristenUnie	98.18
3398	Voor een voorbeeld aan de uitgavenkant moet je naar de zorgbegroting kijken.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3399	We weten dat langdurige zorg in Nederland voor een enorm deel collectief wordt georganiseerd en gefinancierd, anders dan in andere landen.	Grinwis	ChristenUnie	0.05
3400	Als je iets gaat doen, zou je naar de langdurige en naar de curatieve zorg kunnen kijken.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3403	Een bespaarde euro nu levert in de toekomst €1,20 op.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3406	Dit zijn voorbeelden van uitgaven, vooral op de VWS-begroting, waar nog eens heel kritisch naar moet worden gekeken.	Grinwis	ChristenUnie	0.02
3408	Als we het niet doen, eet de zorgbegroting een steeds groter deel op van onze begroting en van wat we met elkaar verdienen.	Grinwis	ChristenUnie	20.59
3409	We zullen dan ook elders heel veel lasten moeten blijven vragen.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3410	Dat zijn zo wat voorbeelden en ik denk dat we, als we even met elkaar gaan zitten, nog wel tot extra maatregelen kunnen komen.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3413	Ik denk dat de heer Grinwis en ik mekaar nu ook kunnen vinden op het gebied van de belastingmix.	Idsinga	NSC	0.01
3414	Een van de onderdelen van het zeer uitgebreide rapport ziet op de nieuwe uitdagingen voor de belastingmix.	Idsinga	NSC	0.02
3416	Is de heer Grinwis in dat kader met mij van mening dat de vergrijzing en in de toekomst de daling van de opbrengsten van de belasting op arbeid redenen moeten zijn om toch eens heel kritisch naar die belastingmix te gaan kijken?	Idsinga	NSC	0.01
3417	Los van vergrijzing is daar wat mij betreft reden toe.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3418	De ChristenUnie wil namelijk de lasten op arbeid zo laag mogelijk houden en de belasting op kapitaal, milieu, vervuiling en vervuilende consumptie — dat zijn de negatieve externaliteiten — omhoog brengen.	Grinwis	ChristenUnie	0.04
3419	Als je daarnaar kijkt vanuit het perspectief van de vergrijzing, is het logisch om breed naar vermogen, en dus niet alleen naar box 3, te kijken.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3420	Ik wil daar dus best welwillend naar kijken, maar laten we ons niet opsluiten in box 3.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3421	Wat staatssecretaris Van Oostenbruggen afgelopen vrijdag heeft gedaan, met een stelpost even de vermogenscategorie "overige beleggingen" zwaarder aanslaan, lijkt mij niet direct de meest logische oplossing.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3422	Gevolg daarvan is immers ook dat vastgoed weer zwaarder wordt aangeslagen.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3423	Maar ik heb net de erfbelasting genoemd en er wordt soms ook naar box 2 gekeken.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3424	Maar met name met het eigen huis gaan wij heel vriendelijk fiscaal om en dat is om meerdere redenen natuurlijk niet logisch.	Grinwis	ChristenUnie	0.11
3425	Dat is vanuit het functioneren van de huizenmarkt economisch niet logisch, maar ook vanuit het vergrijzingsperspectief is dat niet logisch.	Grinwis	ChristenUnie	12.43
3426	De heer Grinwis geeft een hele behendige wending aan mijn interruptie en mijn vraag.	Idsinga	NSC	0.57
3427	Eigenlijk zag mijn vraag ergens anders op en daarom zal ik 'm nu wat enger stellen: is de heer Grinwis met mij van mening dat er een verschuiving dient plaats te vinden van de directe belastingen naar de indirecte belastingen, dus naar de belastingen op consumptie?	Idsinga	NSC	0.01
3428	Een jaar of tien geleden zou ik misschien snel ja hebben gezegd, maar ik ben nu wat voorzichtiger.	Grinwis	ChristenUnie	42.55
3429	We hebben de afgelopen jaren diverse studies gezien, onder andere een mooie studie van het Centraal Planbureau uit ik meen 2021 of 2022, waarin op een rijtje wordt gezet wie in Nederland hoeveel belasting betaalt.	Grinwis	ChristenUnie	0.04
3430	Omdat mensen met een vrij laag inkomen ongeveer hun hele inkomen consumeren, noodgedwongen eigenlijk, betalen zij relatief veel belasting, want hoe meer je consumptie belast, hoe groter hun belastingbijdrage wordt.	Grinwis	ChristenUnie	0.29
3431	Die bijdrage wordt eerder groter dan kleiner en daarom denk ik dat ik niet te snel ja ga zeggen op de vraag van de heer Idsinga.	Grinwis	ChristenUnie	0.16
3433	Ik kan me best voorstellen dat we het gaan hebben over negatieve externaliteiten als milieuvervuiling en klimaatverandering.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3437	Dat de overheidfinanciën uit het lood staan, hangt samen met een ander probleem: de inflatie.	Grinwis	ChristenUnie	0.17
3438	De najaarsraming van De Nederlandsche Bank van vorige week laat zien dat de inflatie in Nederland de komende paar jaar waarschijnlijk hoog blijft, ongeveer 3%.	Grinwis	ChristenUnie	99.61
3439	Dat is een vol procentpunt hoger dan het Europese gemiddelde.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3440	Dat vraagt ook om aandacht van de politiek, want inflatie is immers de sluipmoordenaar van de koopkracht van al dan niet hardwerkende Nederlanders, zo zeg ik met een knipoog naar mijn collega van de VVD.	Grinwis	ChristenUnie	0.05
3441	Bij de Algemene Financiële Beschouwingen is mijn motie aangenomen om de gevolgen van inflatie mee te laten wegen in het financieel-economische beleid.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3442	Mijn vraag aan de minister is hoe hij dat gaat doen.	Grinwis	ChristenUnie	0.28
3443	De voet moet nu echt van het gaspedaal en dat betekent minder uitgeven of de belastinginkomsten vergroten of een combinatie van die twee.	Grinwis	ChristenUnie	0.02
3444	Dat is de enige manier om de economie wat te laten afkoelen en de prijsstijgingen te laten afnemen.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3445	Is het in dat licht bijvoorbeeld een idee om — ik noem maar wat — eenmalig de tabelcorrectiefactor niet of slechts gedeeltelijk toe te kennen?	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3446	Dat dempt vanuit inflatieperspectief meteen het risico op de hoge loonstijgingen waar De Nederlandsche Bank voor waarschuwt.	Grinwis	ChristenUnie	0.02
3447	Of zoekt de minister het liever in fiscale regelingen?	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3448	We zagen hoe moeizaam het voor de coalitie was om akkoord te gaan met 750 miljoen aan dekkingsmaatregelen voor een simpele begroting.	Grinwis	ChristenUnie	1.93
3449	Ik zie dan niet zomaar een miljardenombuiging op de uitgaven voor me, alhoewel ik wel denk dat het nodig is en kan.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3452	Ik ben door mijn tijd, dus ik laat het hierbij in de eerste termijn.	Grinwis	ChristenUnie	0.86
3453	U krijgt dan wellicht nog wat extra tijd, omdat mevrouw De Vries een interruptie heeft.	voorzitter	None	0.02
3456	Ik hoorde hem namelijk ook noemen dat we de belastingen zouden moeten verhogen om de inflatie te beteugelen.	Aukje de Vries	VVD	0.02
3457	Sommige belastingen wakkeren de inflatie juist ook aan.	Aukje de Vries	VVD	0.03
3458	Ik was dus wel benieuwd hoe de heer Grinwis dat ziet.	Aukje de Vries	VVD	0.01
3460	Ik ben er zelf dus van overtuigd dat we echt naar de uitgaven moeten kijken.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3461	Ik heb als voorbeeld het eigen risico genoemd, maar het is een beetje flauw om dat te blijven herhalen.	Grinwis	ChristenUnie	1.76
3462	Je hebt natuurlijk de indirecte belastingen, die gelijk doorwerken in de inflatie, zoals de accijnzen en btw.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3464	Dat loopt op een gegeven moment wel weer uit de inflatieraming.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3465	Dat is logisch, want dat is een jaar pijn en als er geen spiraal ontstaat, is dat daarna weg.	Grinwis	ChristenUnie	0.04
3467	Er zijn natuurlijk ook fiscale regelingen die meer in de vermogenssfeer of in het eigen huis zitten — maar ik zal mevrouw De Vries daar niet te zeer mee plagen — die niet direct een enorm inflatieopdrijvend karakter hebben.	Grinwis	ChristenUnie	0.06
3468	Per saldo gaat het erom dat wij nu nog steeds een positieve output gap hebben in de Nederlandse economie, ook al is de economische groei niet meer hoog.	Grinwis	ChristenUnie	2.3
3469	Het zou voorlopig dus niet zo erg zijn om wat geld uit die economie te trekken.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
3471	Dat kan zowel aan de lastenkant als aan de uitgavenkant.	Grinwis	ChristenUnie	0.2
3473	Dan zijn we hiermee aan het einde gekomen van deze termijn van de zijde van de Kamer.	voorzitter	None	0.01
3475	De vergadering wordt van 17.05 uur tot 17.25 uur geschorst.	voorzitter	None	0.01
3477	Aan de orde is nog steeds het debat over de Najaarsnota 2024, Kamerstuk 36625-1.	voorzitter	None	0.01
3478	We hebben net de eerste termijn gehad van de zijde van de Kamer.	voorzitter	None	0.01
3479	Daarin zijn een aantal vragen gesteld aan de minister.	voorzitter	None	0.01
3480	Ik geef nu het woord aan de minister om de vragen te beantwoorden.	voorzitter	None	0.01
3483	Allereerst zal ik stilstaan bij het begrotingsbeleid en vervolgens bij overheidsfinanciën en onderuitputting.	Heinen	None	0.09
3484	Dan zal ik doorgaan naar inflatie, want daar waren ook een aantal vragen over.	Heinen	None	0.47
3485	Afsluitend heb ik het onderwerp overig, omdat er heel veel vragen waren die lastig in een categorie te plaatsen waren.	Heinen	None	0.01
3486	Ik zal proberen naar uw oproep te luisteren en het kort en snel te doen.	Heinen	None	0.01
3487	Als de heer Vijlbrief dan niet gelijk de pers belt met het bericht dat hij dat ijzerenheinig vindt, komen we nog eens ergens met elkaar.	Heinen	None	0.01
3488	Ik zie aan zijn lichaamshouding dat hij het in overweging neemt, maar hij belooft niets!	voorzitter	None	0.64
3493	Die algemene financieel-economische debatten zijn de allermooiste.	Heinen	None	0.01
3494	Niks kan natuurlijk tippen aan de Financiële Beschouwingen.	Heinen	None	0.01
3495	Ik vind het daarom ook heel erg mooi dat dit debat eigenlijk een herhaling wordt van de Financiële Beschouwingen.	Heinen	None	0.01
3496	Ik heb namelijk erg veel van hetzelfde voorbij zien komen.	Heinen	None	0.03
3497	Ik heb zelfs dezelfde grafiek voorbij zien komen, zeg ik met een knipoog naar de heer Idsinga.	Heinen	None	0.02
3501	Allereerst over de Nederlandse begroting, die hier in de Kamer werd geduid als "een tik op de vingers".	Heinen	None	0.02
3504	We hebben de begrotingsregels met elkaar afgesproken.	Heinen	None	0.01
3507	De landen die, zoals wij dat noemen, in een buitensporigtekortprocedure vallen, zitten op een strafbankje, zoals dat in Nederland weleens wordt genoemd.	Heinen	None	25.0
3509	We wisten van tevoren dat er meer stappen nodig zijn om de begroting die wij in Nederland hebben op de middellange en lange termijn, op orde te brengen.	Heinen	None	0.04
3510	We hebben daar bij de Financiële Beschouwingen ook lang over gesproken.	Heinen	None	0.02
3511	Dat leidt ertoe dat de Commissie tot diezelfde conclusie komt.	Heinen	None	0.04
3512	Vervolgens zegt de Commissie: wij kunnen niet ingrijpen, want dit voldoet aan de regels; zolang landen binnen de 3% en de 60% zitten, hoeven wij geen extra inspanningen van die landen te vragen.	Heinen	None	0.02
3513	In de Europese Raad was er, zoals ik het zelf noem, een soort van drieslag: ongeloof, ongemak en ongerustheid.	Heinen	None	0.05
3514	Het ongeloof was er eerst bij veel collega-ministers van Financiën, die de Raad binnenliepen en zeiden: hoe kan het dat Nederland, dat eigenlijk zo'n lage staatsschuld en zo'n laag tekort heeft, zeker in Europees verband, deze aanwijzingen heeft gekregen?	Heinen	None	0.02
3516	Dat land week ergens op 0,1 procentpunt af en zei: we respecteren uiteraard de Commissie.	Heinen	None	0.02
3517	Maar dit is wel vreemd, want we zien allemaal de olifant in de kamer.	Heinen	None	33.53
3518	Dat is onder andere Frankrijk, waar natuurlijk de meeste zorgen over zijn.	Heinen	None	0.03
3519	Maar we zien ook dat Italië een zeer hoge staatsschuld heeft en dat nog een aantal andere lidstaten echt buitensporige tekorten hebben.	Heinen	None	0.14
3521	Ze zeiden: we hebben die nieuwe begrotingsregels afgesproken, maar als nu de twee landen die er het beste voor staan, Nederland en Finland, wel een aanwijzing krijgen en Frankrijk, Italië en dergelijke niet, gaat er echt iets mis.	Heinen	None	0.03
3522	Die discussie hebben we met elkaar gevoerd, maar iedereen ziet dat ook wel.	Heinen	None	0.02
3525	De Commissie zei, in de gesprekken die wij met haar hebben gevoerd: we willen dit helemaal niet concluderen, want Nederland is het voorbeeld in Europa, dus als je belooft dat je er op middellange termijn aan voldoet, kom je ermee weg.	Heinen	None	0.03
3526	Ik heb van begin af aan gezegd dat we geen loze beloftes gaan doen.	Heinen	None	0.05
3527	Ik heb een hoofdlijnenakkoord, waardoor ik weet waar mijn politieke mandaat ligt.	Heinen	None	0.02
3529	Ik heb bij de aanbieding van het koffertje hier ook gezegd dat ik weet dat er meer stappen nodig zijn, maar tegelijkertijd zit daar nog geen beleid achter.	Heinen	None	0.04
3530	Dan ga ik het dus ook niet aan Europa presenteren als "neenee, dat komt wel goed."	Heinen	None	0.01
3531	Ik heb Europa er wel op gewezen dat wij de Wet houdbare overheidsfinanciën hebben, die ik ga aanscherpen, waarin is vastgelegd dat wij moeten voldoen aan de 60% en de 3%.	Heinen	None	0.02
3532	Maar los van wat wettelijk is, zullen wij er ook in de Nederlandse traditie altijd aan voldoen.	Heinen	None	0.01
3533	De taxatie die wij hebben gemaakt, is dat wij nu, in deze fase, even terechtkomen in de ongemakkelijke situatie waarin Europa zegt "op de middellange termijn moet je eigenlijk meer doen" en andere landen zeggen "neenee, wij gaan ons committeren".	Heinen	None	0.03
3534	Maar in het voorjaar kom ik iedereen nog wel tegen, want dan moeten die andere landen wel gaan leveren.	Heinen	None	0.02
3536	Dat is de discussie en ook een beetje het ongemak dat iedereen wel voelt, want iedereen weet dat Nederland in een traditie zit waarin het altijd aan die vereisten voldoet.	Heinen	None	0.87
3537	En nogmaals, we weten ook waar de olifant in de kamer staat.	Heinen	None	0.2
3539	Bijvoorbeeld mijn Italiaanse collega gaf aan: ik wil echt voorkomen dat Nederland hier een standje krijgt, want dat is het land dat het het beste op orde heeft.	Heinen	None	0.02
3541	Omdat er ook vaak wordt gewezen naar Nederland in de trant van: gebruik je fiscale ruimte om in Europa wat meer uit te geven om zo iets aan de disbalans te doen.	Heinen	None	2.13
3542	In dat kader heb ik zelf ook aangegeven dat er een tegenstrijdigheid bij de Europese Commissie zit.	Heinen	None	0.02
3543	Aan de ene kant zegt de Commissie: u heeft een groot overschot op de lopende rekening.	Heinen	None	0.01
3545	Een oplossing hiervoor is het aanjagen van je binnenlandse bestedingen.	Heinen	None	0.01
3546	Dat betekent dat je een groter tekort moet gaan aanhouden.	Heinen	None	0.01
3547	Dat is ook waar landen aan de zeer zuidelijke kant van ons continent vaak op wijzen.	Heinen	None	0.03
3548	Zij zeggen: het is niet fair als Duitsland of Nederland een begrotingsoverschot heeft, daar hebben wij last van; zij moeten juist tekorten aanhouden.	Heinen	None	0.03
3550	Je kunt niet enerzijds mij oproepen via de landenspecifieke aanbevelingen wat te doen aan het lopenderekeningoverschot, met dus hogere begrotingstekorten, en anderzijds zeggen: je begrotingstekort is te hoog.	Heinen	None	0.09
3552	Ik heb daar in concluderende zin neergezet ervan uit te gaan dat het in de landenspecifieke aanbevelingen wegvalt, dus dat Nederland niet meer wordt opgeroepen tot hogere tekorten.	Heinen	None	0.05
3553	Daarin zat ook de ongerustheid bij landen als Italië.	Heinen	None	0.08
3554	Die wezen er vaak op, ook in het kader van het opzetten van Europese fondsen, dat een land als Nederland zijn fiscale ruimte moet gebruiken.	Heinen	None	0.01
3555	Ik heb deze aanbeveling van de Europese Commissie gebruikt om aan te geven: Nederland heeft nu ook officieel geen fiscale ruimte meer, dus verwacht niet te veel van ons in termen van extra nieuwe fondsen.	Heinen	None	0.04
3556	Ik zeg dit ook in de richting van D66-collega meneer Vijlbrief, omdat ik weet dat hij zich in de Europese discussie rond fondsen soms wat anders positioneert.	Heinen	None	0.03
3558	Dit was even hoe in Europa de discussie rond de Nederlandse begroting plaatsvindt.	Heinen	None	0.3
3559	Ik wil er nog één punt aan toevoegen, een punt waar de heer Vijlbrief terecht al op wees.	Heinen	None	0.01
3560	Dit is een terecht debat, want we weten dat er meer nodig is.	Heinen	None	0.01
3561	Maar als wij dit debat voeren, moeten we, precies zoals de heer Vijlbrief aangaf, ook heel goed bekijken hoe we verkiezingsprogramma's opstellen en wat het mandaat is dat een regering meekrijgt.	Heinen	None	0.02
3562	Het is uw rol als oppositie en als Kamer om mij flink de maat te neen.	Heinen	None	0.01
3563	Tegelijkertijd verleidt u mij ook wel om u te wijzen op de verkiezingsprogramma's waarin het mandaat dat is meegegeven veel ruimer was.	Heinen	None	0.02
3564	Ik wijs erop dat een aantal partijen — ik zal ze niet bij partijnaam noemen, want dat is flauw — ook wat meer aan de rechterzijde van de Kamer, zeiden dat het naar 3,2% moet of naar 3,6%.	Heinen	None	0.04
3565	Eén partij maakte het nog bonter, die sprak over 3,8%.	Heinen	None	0.02
3566	Eigenlijk alle andere partijen hadden het over 2,9%.	Heinen	None	0.03
3567	Ik wijs erop dat deze minister van Financiën naar een tekort toewerkt dat richting de -2% gaat.	Heinen	None	0.03
3568	Dat is dus veel minder dan het mandaat in verkiezingsprogramma's.	Heinen	None	0.02
3569	Dan nog zeg ik erbij: dit is een te hoog tekort; we moeten het verder naar beneden krijgen; er zijn dus aanvullende stappen nodig.	Heinen	None	0.01
3570	Maar het is wel lastig regeren als de Kamer eerst in totaliteit zegt: ga niet verder dan -3.	Heinen	None	0.01
3571	Vervolgens gaat de minister van Financiën verder; dan roept u mij tegelijkertijd weer op om verder te gaan.	Heinen	None	0.01
3573	De heer Vijlbrief maakte dit punt ook meer in reflecterende zin.	Heinen	None	11.01
3574	Ik wil de opmerking van de heer Vijlbrief dan ook nogmaals echoën, omdat ik denk dat het wel goed zou zijn om het debat tijdens het volgende rondje zo te voeren, middels verkiezingsprogramma's.	Heinen	None	0.01
3575	Dit was alles rond de begroting en de Europese Commissie.	Heinen	None	0.01
3576	Dan geef ik de heer Vijlbrief het woord voor een interruptie.	voorzitter	None	0.01
3577	Ik zal het kort houden, want we hebben weinig tijd.	Vijlbrief	D66	0.01
3578	Wat betreft Europa weet ik niet of ik het met de minister eens ben.	Vijlbrief	D66	0.01
3580	Het is volgens mij niet zo dat er een tegenstelling zit tussen de kortetermijnnorm en de correctieve arm, die 3% en die 60%, en de langetermijnnorm.	Vijlbrief	D66	0.04
3581	Geldt voor Nederland niet dat we de zaken nu weliswaar heel goed op orde hebben, maar dat er voor de toekomst een relatief grote uitdaging ligt?	Vijlbrief	D66	0.01
3582	Is dat dan niet hoe je de aanbeveling van de Europese Commissie ook zou kunnen uitleggen?	Vijlbrief	D66	0.01
3583	"U doet het nu best goed, maar u heeft hele grote uitdagingen voor de toekomst — we kennen allemaal alle problemen — doordat u erg veel last heeft van vergrijzing."	Vijlbrief	D66	3.24
3586	Dat zei de Europese Commissie ook: Nederland heeft nu de triple A-status en heeft alles hartstikke goed op orde, maar op de middellange termijn heeft Nederland grote uitdagingen.	Heinen	None	0.04
3588	Het is precies zoals de heer Vijlbrief zegt: ook de Commissie wijst op vergrijzing.	Heinen	None	0.03
3590	Vergrijzing drukt voornamelijk op de uitgaven aan sociale zekerheid en de zorguitgaven.	Heinen	None	0.01
3592	Maar als ik in Europa deze discussie voer, hoor ik het volgende.	Heinen	None	0.02
3593	Er zijn veel landen — dan heb ik het ook over een land als Duitsland; ik heb hier met de Duitse minister van Financiën ook uitvoerig over gesproken — waar de vergrijzing nog veel harder neerslaat.	Heinen	None	0.06
3594	Dan heb ik het over de AOW of over de pensioenuitgaven.	Heinen	None	0.21
3595	Die landen hebben daar namelijk niet voor gespaard — ik hoef het de heer Vijlbrief niet uit te leggen — waardoor de kosten zullen toenemen.	Heinen	None	0.03
3596	Tegelijkertijd weten we dat een vergrijzende samenleving ook een rem op je productiviteit betekent.	Heinen	None	99.58
3597	Tenminste, het wordt een grotere uitdaging om productief te zijn.	Heinen	None	0.01
3598	Het mes snijdt dus, in negatieve zin, aan twee kanten.	Heinen	None	0.02
3599	Daarmee komen de uitdagingen voor de overheidsfinanciën op de lange termijn onder druk te staan.	Heinen	None	0.01
3602	Het moet weliswaar beter, maar vanuit Europees perspectief zijn we goed gepositioneerd.	Heinen	None	0.01
3605	De Commissie zegt: dat zien we voornamelijk aan de zorguitgaven.	Heinen	None	0.02
3606	We zien in Nederland namelijk dat er sprake is van een zeer ruim en toegankelijk zorgsysteem; dat vinden wij met elkaar volgens mij ook een groot goed.	Heinen	None	2.56
3608	"Privaat gefinancierd" klinkt in economische termen zeer sympathiek, maar betekent in de realiteit: u zoekt het zelf maar uit.	Heinen	None	0.05
3612	Ik ben het ook eens met de interpretatie van de minister.	Vijlbrief	D66	0.01
3613	Maar zet daar het regeerakkoord tegenover, waar die verlaging van het eigen risico in zit.	Vijlbrief	D66	0.02
3614	Als je vanuit dat vergrijzingsperspectief naar de overheidsfinanciën kijkt — ik zeg het toch nog maar een keer — is die verlaging onbegrijpelijk.	Vijlbrief	D66	0.28
3617	Iedereen heeft er recht op om daar een oordeel over te geven.	Heinen	None	9.58
3618	Ik ga daar niet op reflecteren, want ik heb een hoofdlijnenakkoord dat ik loyaal uitvoer.	Heinen	None	0.02
3619	Dan heb ik hiermee de vragen rond het begrotingsbeleid en alle vragen rond de Europese Commissie en het Stabiliteits- en Groeipact beantwoord.	Heinen	None	0.01
3622	Dan ga ik door naar de volgende onderwerpen: de overheidsfinanciën en de onderuitputting.	Heinen	None	0.01
3624	Ik refereerde er al aan dat de Najaarsnota een beetje … Ik probeer het op hoger tempo te doen dan de Financiële Beschouwingen.	Heinen	None	0.02
3626	Het leek me mooi om te beginnen met de vraag van de heer Idsinga, omdat die volgens mij ook symbolisch is voor de herhaling van zetten ten opzichte van de Financiële Beschouwingen.	Heinen	None	0.01
3627	De heer Idsinga gebruikte het podium namelijk om een initiatiefnota te presenteren.	Heinen	None	0.01
3628	We voerden bij de Financiële Beschouwingen precies dit debat met elkaar, toen de heer Idsinga natuurlijk aan mijn zijde stond.	Heinen	None	0.01
3629	Toen hebben wij ook voorgesteld om een expertgroep in te richten, omdat wij zagen dat deze discussie eraan ging komen.	Heinen	None	0.01
3631	Daar zitten ongelofelijk slimme en onafhankelijke figuren in.	Heinen	None	0.01
3632	Ik ben onder de indruk van wat zij allemaal produceren en hoe diep zij gaan.	Heinen	None	0.06
3633	Ik heb de Kamer ook uitgebreid geïnformeerd over de vraag wanneer we dit zullen opleveren aan de Kamer, zodat de Kamer dan eventueel, als daar behoefte aan is, nog de kans heeft om met die expertgroep in discussie te gaan.	Heinen	None	0.01
3634	Het lijkt me niet goed om vervolgens de hele discussie van de Financiële Beschouwingen opnieuw te voeren.	Heinen	None	0.01
3636	Ik zou willen voorkomen dat we onbewust wantrouwen gaan voeden omtrent de raming en het begrotingsbeleid dat we hebben; die staan ook zeer hoog aangeschreven, ook internationaal.	Heinen	None	0.01
3637	Dat was ook precies wat we bij de Financiële Beschouwingen probeerden te voorkomen.	Heinen	None	0.03
3638	Het is een feit dat de realisaties en de ramingen zeer van elkaar afweken in de afgelopen jaren.	Heinen	None	11.16
3639	Ik wil toch heel kort aangeven waarom dat het geval was.	Heinen	None	0.01
3640	In de eerste plaats had dat te maken met de uitzonderlijk hoge inflatie die wij hebben gehad.	Heinen	None	0.04
3641	Dat is een noemereffect, een incidenteel effect, dus dat loopt uiteindelijk uit de ramingen.	Heinen	None	0.01
3642	Tenminste, de inflatie moet dan wel afnemen, maar we komen straks nog uitgebreid over de inflatie te spreken.	Heinen	None	0.03
3643	Daarnaast was er sprake van veel meevallers als gevolg van de sterk aantrekkende economie na de coronapandemie, wat leidde tot meer inkomsten.	Heinen	None	0.05
3644	Tegelijkertijd was er sprake van veel onderuitputting.	Heinen	None	0.02
3645	Het kabinet en de Kamer hebben een discussie gevoerd over realistisch begroten.	Heinen	None	0.02
3646	Dat heeft niks met ramen te maken, maar met begroten.	Heinen	None	0.02
3648	Wij kunnen in onze ambitie grote getallen in de boeken zetten, maar we weten van tevoren ook dat dat tot onderuitputting leidt.	Heinen	None	0.03
3650	We hebben in dat kader al van tevoren gezegd dat we weten dat een deel van de middelen niet tot besteding komt.	Heinen	None	0.03
3651	Om te voorkomen dat al die meevallers weer worden uitgegeven, gaan we dat op voorhand inboeken in het kader van realistisch begroten.	Heinen	None	5.83
3652	Dat is onder andere de kasschuif waar de heer Flach op wees.	Heinen	None	0.02
3653	Dat zijn geen trucs, maar dat is juist in het kader van realistisch begroten.	Heinen	None	0.05
3655	Vaak worden begrotingen en ramingen door elkaar gehaald.	Heinen	None	0.01
3657	We kijken dan of wat we aan inkomsten ramen overeenkomt met de realisaties.	Heinen	None	0.12
3659	Gezien de omvang van onze economie is dat zeer accuraat en zeer knap.	Heinen	None	0.01
3660	Tegelijkertijd hebben we in het verleden ook weleens gezien dat er grote uitschieters waren.	Heinen	None	0.15
3664	De heer Idsinga stond al iets eerder klaar dan de heer Vermeer, dus ik geef de heer Idsinga als eerste het woord.	voorzitter	None	0.02
3665	De minister doet het nu voorkomen alsof het een herhaling van zetten is.	Idsinga	NSC	0.01
3667	De initiatiefnota die nu is ingediend, bevat in totaal negen maatregelen, waarvan er acht nieuw zijn.	Idsinga	NSC	0.01
3668	Ik denk dan ook dat het goed is dat we dat debat nog een keer met elkaar gaan voeren.	Idsinga	NSC	0.01
3670	Ik ben blij met de opvolging die de minister heeft gegeven ten aanzien van de gevraagde expertgroep.	Idsinga	NSC	0.02
3671	Ik zou graag van de minister willen weten wanneer hij denkt dat die expertgroep met zijn eerste bevindingen gaat komen, aangezien wij al rond midden april de Voorjaarsnota verwachten.	Idsinga	NSC	0.03
3672	Ik denk dat het goed is dat we geruime tijd de gelegenheid hebben om ook met de expertgroep te praten.	Idsinga	NSC	0.01
3674	Zou de minister op zijn minst vier weken voordat de Voorjaarsnota uitkomt ons die gelegenheid kunnen geven?	Idsinga	NSC	0.01
3675	Sterker nog, deze minister en de toenmalige staatssecretaris hebben destijds aan de Kamer toegezegd dat dat voor de Voorjaarsnota zal zijn.	Heinen	None	0.02
3676	Dat moet echt veel eerder, want u moet ook nog in de gelegenheid zijn om de commissie te horen, door te vragen en dergelijke.	Heinen	None	0.01
3677	Daar is de commissie ook zeer toe bereid, dus dat hebben wij allang toegezegd aan de Kamer.	Heinen	None	0.02
3679	Ik ga zeer graag een debat met de Kamer voeren over de initiatiefnota.	Heinen	None	0.01
3680	Uiteraard complimenten als mensen met initiatiefnota's komen.	Heinen	None	0.01
3682	Ik wijs er wel op — ik heb 'm al met een schuin oog gelezen — dat er wel een hoge mate van "het kabinet gaat er niet over" in zit.	Heinen	None	0.02
3683	Er moet bijvoorbeeld een hoorzitting komen, maar dat is aan u.	Heinen	None	0.01
3684	De Rekenkamer moet iets doen, maar die doet dat in onafhankelijkheid.	Heinen	None	0.14
3685	Ik kan ze nu allemaal langslopen, maar dan maai ik een beetje het gras voor de voeten weg van het debat dat wij dan gaan voeren.	Heinen	None	0.01
3686	Ik zag zelf geen nieuwe punten, maar we gaan dat debat nog uitgebreid voeren met elkaar.	Heinen	None	0.02
3688	Uiteraard liggen niet alle ballen op het bord van de minister wat deze nota betreft.	Idsinga	NSC	0.01
3689	Er zijn ook een aantal initiatieven die de Kamer zelf zal moeten nemen, al dan niet in overeenstemming met derden.	Idsinga	NSC	39.87
3690	Het is mij bekend dat er is toegezegd dat de conclusie van de expertgroep ruim op tijd voor de Voorjaarsnota zal komen.	Idsinga	NSC	0.03
3691	Het punt is wel dat er niet echt een concrete datum is genoemd, ook niet in de brief van de minister van 24 oktober jongstleden.	Idsinga	NSC	0.04
3695	Ik knik in die zin dat het ruim voor de Voorjaarsnota zal zijn.	Heinen	None	0.03
3696	Ik heb bij de Financiële Beschouwingen al aangegeven dat ik het belangrijk vind om te voorkomen dat er ook wantrouwen in dat proces komt.	Heinen	None	0.02
3697	We staan bij Voorjaarsnota en alle begrotingsbehandelingen daaromheen voor grote uitdagingen.	Heinen	None	0.35
3698	Ik zie de Kamer hier — daar komen we zo wat verder over te spreken — ook denken: er zit lucht in ramingen, dus we hoeven niet om te buigen.	Heinen	None	0.02
3700	Ik wil echt die verwachting temperen, maar het lijkt me ook goed dat een onafhankelijke expertcommissie daar wat over zegt en niet alleen de minister van Financiën.	Heinen	None	18.9
3702	Ik wil u ook graag — daarom hebben we de brief aan de commissie voor de Rijksuitgaven gestuurd — in de gelegenheid stellen om dat overleg met elkaar te voeren.	Heinen	None	0.01
3703	De voorzitter van de commissie, de heer De Jong, de zeer gerespecteerde, gerenommeerde persoon die dit leidt, is uiteraard ook zeer bereid om daar met de Kamer over te spreken.	Heinen	None	0.01
3705	Want als de commissie net een week langer nodig heeft, wil je ook de kwaliteit van het onderzoek niet onder druk zetten.	Heinen	None	0.01
3706	De boodschap is helder: er moet voldoende tijd zijn voor de Voorjaarsnota, zodat u ook het gesprek met de expertgroep aan kan gaan.	Heinen	None	0.01
3709	De minister gaf net even aan dat de discussie hier in de Kamer over begroten en ramen en de betrouwbaarheid daarvan ook de hele betrouwbaarheid van de Nederlandse financiën bijna ter discussie kan stellen.	Vermeer	BBB	0.11
3710	Ik wil graag aangeven dat er wat ons betreft geen taboes zijn en dat wij hier alles moeten kunnen bespreken, dus ook dat.	Vermeer	BBB	0.01
3711	Dus dat zullen we blijven doen, zeker ook omdat verkeerd begroten en ramen en dat allemaal te krap zetten nou juist leidt tot de inflatie waar we nu mee te maken hebben en waar we ook nog lang niet vanaf zijn naar mijn mening.	Vermeer	BBB	0.01
3712	Door onze torenhoge netwerkkosten en de accijnzen die we hanteren, is er ook gewoon meer inflatie.	Vermeer	BBB	3.78
3713	Hij geeft aan: ik wil wel vast een waarschuwing geven in het licht van de ramingen dat we niet om ombuigingen heen kunnen.	Vermeer	BBB	0.02
3714	Ombuigingen zijn wat mij betreft altijd prima, zeker als het om kosten van de overheid zelf gaat.	Vermeer	BBB	0.01
3715	Kan de minister aangeven of hij zelf ook vindt dat als wij hier veel te krap begroten, wij de ruimte om te investeren in onze economie, die er achteraf elke keer weer blijkt te zijn, juist niet benutten?	Vermeer	BBB	0.02
3716	We hebben nu een discussie over de Nedersaksenlijn en de Lelylijn.	Vermeer	BBB	0.01
3717	Dat gaan we dan niet doen omdat er geen geld is, terwijl we geld overhouden.	Vermeer	BBB	0.16
3718	Zo zetten we onszelf hartstikke klem voor de toekomst.	Vermeer	BBB	0.01
3720	Ik vind het conceptueel nog lastig om alle elementen van de vraag bij elkaar te brengen.	Heinen	None	0.01
3721	De heer Vermeer zegt dat te strak begroten zou leiden tot inflatie.	Heinen	None	0.29
3722	Nogmaals, ik vind het lastig om die conceptueel bij elkaar te brengen.	Heinen	None	0.01
3723	Je zou toch zeggen dat als je krap begroot, je juist inflatiedruk wegneemt.	Heinen	None	0.03
3724	Juist ruim begroten zet een druk op inflatie, want dat leidt tot meer uitgaven, terwijl je inflatie remt — daar komen we zo over te spreken — door minder uit te geven.	Heinen	None	0.08
3725	Daar hebben we hier in de Kamer al een aantal keren over gesproken.	Heinen	None	0.01
3726	Dan de suggestie dat dat bewust wordt gedaan en dat daardoor investeringen niet worden gedaan.	Heinen	None	0.11
3728	Daarom begon ik mijn betoog ook met waar die afwijking tussen ramingen en wat wij begroten en wat er vervolgens wordt gerealiseerd in zit.	Heinen	None	0.03
3731	Het zat in meevallers aan de inkomstenkant als gevolg van de aantrekkende economie.	Heinen	None	0.19
3732	Wij hebben trendmatig begrotingsbeleid — dat zijn de financiële spelregels die we met elkaar hebben afgesproken — waarbij de inkomstenkant mee ademt met de stand van de economie en je die meevallers niet inzet voor extra uitgaven.	Heinen	None	0.01
3733	Dat zijn gewoon de harde afspraken die we met elkaar hebben gemaakt.	Heinen	None	0.02
3734	Daarnaast — ik denk dat daar de heer Vermeer graag zijn zaklantaarn wat meer op wil schijnen — is er de onderuitputting, het geld dat niet tot besteding komt.	Heinen	None	0.05
3735	Daar zit precies het punt waar ook de expertgroep naar kijkt: zetten wij nu budgetten goed in de tijd?	Heinen	None	2.02
3736	Mijn overtuiging is — ik laat mij daar nog door de expertgroep over adviseren — dat we te ambitieus zijn aan de voorkant, als het gaat om middelen waarvan we aan de voorkant al weten dat ze niet tot besteding komen.	Heinen	None	0.02
3737	Dat leidt tot onderuitputting en dat leidt tot dat wantrouwen over het vervolgens niet op orde is.	Heinen	None	0.07
3738	Dat vergt dus ook bij ons dat we in de tabellen zaken beter in de tijd moeten zetten.	Heinen	None	0.01
3739	Dat voorkomt dat budget dan inderdaad gaandeweg kwijtraakt.	Heinen	None	0.01
3740	Ik denk dat dat — daar komen we ook straks nog over te spreken — bij de Onderwijsbegroting al een stuk beter is gegaan.	Heinen	None	0.12
3741	Daar zie ik dat de getallen echt mooi zijn ingegroeid, waarbij in de formatie en bij het hoofdlijnenakkoord onder tijdsdruk van de lange formatie die slag nog is gemist, denk ik.	Heinen	None	0.03
3744	We hebben ook steeds minder personeel, dus die onderuitputting kun je gewoon aan zien komen, want die zal er de komende jaren blijven als we hier met z'n allen blijven drukken en zeggen dat er meer geld in moet, terwijl er gewoon geen mensen zijn om dat werk uit te voeren.	Vermeer	BBB	8.87
3745	De heer Vermeer geeft in zijn betoog eigenlijk de inverse van het argument, namelijk dat belastingverhoging niet helpt bij het bestrijden van inflatie.	Heinen	None	0.05
3747	In die zin zoekt de heer Vermeer ook naar ruimte voor lastenverlichting.	Heinen	None	0.01
3748	Dat vind ik natuurlijk een mooi streven als liberale minister.	Heinen	None	0.01
3749	Tegelijkertijd wil ik wel wijzen op de begrotingssystematiek zoals we die met elkaar voeren, waarbij we scheiding van inkomsten en uitgaven hebben.	Heinen	None	0.03
3750	Dus meevallers aan de uitgavenkant zijn niet te besteden aan de inkomstenkant.	Heinen	None	0.03
3751	We moeten goed kijken of zaken incidenteel of structureel zijn.	Heinen	None	0.01
3752	Maar als er structurele ruimte ontstaat aan de inkomstenkant, dan kan je het natuurlijk elders inzetten.	Heinen	None	0.01
3756	Als incidenten structureel voorkomen, dan is het daarmee ook structureel geworden.	Vermeer	BBB	0.02
3759	Ik denk dat dit ook precies het punt is waarmee de expertgroep ons kan helpen, want het is precies zoals de heer Vermeer zegt: als het heel vaak voorkomt en het een structurele component heeft, dan willen we dat graag in beeld hebben, want anders rekenen we onszelf te arm.	Heinen	None	9.17
3760	Dat is precies de discussie die wij voor de Voorjaarsnota moeten hebben.	Heinen	None	0.01
3761	Ik begrijp namelijk dat de heer Vermeer graag wil weten welke ruimte daar is.	Heinen	None	0.01
3763	Een belangrijke competentie van een minister van Financiën is behoedzaam begroten.	Flach	SGP	0.01
3764	Ik heb hetzelfde werk als de minister gedaan in het klein, op lokaal niveau, en ik kreeg dat verwijt ook vaak.	Flach	SGP	0.01
3765	Ik heb het altijd als een compliment ervaren, want uiteindelijk is er maar één iemand die de schatkist in de gaten moet houden en daar zuinig op moet zijn.	Flach	SGP	0.01
3767	In die zin wil ik dat woord "trucjes" dus ook echt wel wegnemen.	Flach	SGP	0.01
3770	Ik zie dat de minister bezig is gegaan met dat realistisch begroten.	Flach	SGP	0.04
3771	Hij noemt ook voorbeelden die in deze begroting staan en tegelijkertijd zie je dat het heel grofmazig is.	Flach	SGP	0.04
3772	Het is een macrogetal en het is ook nog lang niet zo veel als wat we uiteindelijk bij de jaarrekening blijken over te houden.	Flach	SGP	0.05
3775	Laat me even een poging doen deze vraag gestructureerd te beantwoorden.	Heinen	None	0.01
3777	De heer Flach wees ook op de taakstellende onderuitputting.	Heinen	None	0.01
3778	Dus eigenlijk zijn er twee taakstellingen als het gaat om de onderuitputting.	Heinen	None	0.01
3779	Je hebt de in=uittaakstelling — de heer Flach is daarmee bekend — die eigenlijk samenhangt met de eindejaarsmarge.	Heinen	None	0.01
3780	Daarbovenop is nog een structurele taakstelling gedaan.	Heinen	None	0.01
3782	Dat is een aanvullende taakstelling, onderuitputting.	Heinen	None	0.02
3783	Die komt voort uit het vorige kabinet, omdat dat ook zag dat er structureel sprake was van onderuitputting.	Heinen	None	0.05
3784	Dit tezamen is een taakstelling die ingevuld moet worden voor 8 miljard.	Heinen	None	0.01
3785	Van die 8 miljard is 3 miljard een aanvullende taakstelling en 5 miljard de in=uittaakstelling.	Heinen	None	0.01
3786	Van die 5 miljard, voor de kijkers thuis, die nu al afhaken, is 3 miljard ingevuld.	Heinen	None	0.03
3787	Dus we moeten afgerond nog 2 miljard in=uittaakstelling invullen en nog 3 miljard aanvullend.	Heinen	None	0.1
3789	De heer Flach vroeg in zijn bijdrage wanneer dat plaatsvindt.	Heinen	None	0.02
3790	Wij zien nu — dat is ook goed om hier te melden — dat er van die 8 nog 5 openstaat.	Heinen	None	0.01
3791	Dat wil dus zeggen dat de ruimte in de begroting er nu wel uit lijkt te lopen.	Heinen	None	0.62
3792	Mijn voorgangers hebben ook vaak aangegeven dat onderuitputting leuk is, maar dat het wel vaak een boeggolf is omdat die uitgaven eens wel plaatsvinden.	Heinen	None	0.03
3793	We zien daar nu wel de eerste signalen van, maar de definitieve afrekening kennen we pas bij het Financieel Jaarverslag van het Rijk.	Heinen	None	0.02
3794	Het kan natuurlijk zo zijn dat nog niet alle collega's van mij in het kabinet alle onderuitputting melden, maar dat ze die pas melden bij de slotwet.	Heinen	None	1.36
3796	Een vraag die de heer Flach ook stelde was: wat als dat niet wordt ingevuld?	Heinen	None	0.01
3797	Dan heb je dus een tegenvaller in het afgelopen jaar.	Heinen	None	0.02
3798	Dat zie ik bij het Financieel Jaarverslag van het Rijk.	Heinen	None	0.01
3799	Dat behandelen wij bij het Verantwoordingsdebat, ergens medio mei, uit mijn hoofd.	Heinen	None	0.01
3801	2024 is wel een jaar waarin we nog ruim in het jasje zitten met een zeer lage staatsschuld en een laag saldo.	Heinen	None	5.37
3803	De heer Flach vroeg ook— dat scheelt hem weer een interruptie — wanneer wij in het jaar een beeld hebben van de verhoging.	Heinen	None	0.02
3804	Wij rapporteren daar bij elke budgettaire ronde over, maar eigenlijk wordt onderuitputting pas bij de laatste nota's in beeld gebracht: bij de Najaarsnota en bij het jaarverslag of bij de slotwet.	Heinen	None	0.02
3805	Natuurlijk wil ik dat eerder zien, maar dat debat moeten we ook met de collega's voeren, met de vakministers.	Heinen	None	0.01
3806	Die moeten dat ook eerder in beeld brengen, ook voor u als Kamer.	Heinen	None	0.01
3807	Dus neem dat ook mee in de debatten die u met de vakministers voert, zou ik zeggen.	Heinen	None	0.05
3809	Als de lucht er op enig moment echt uit is, zal ik de eerste zijn om dat te erkennen.	Flach	SGP	0.01
3811	De trend is alleen dat we de afgelopen tien jaar, op één jaar na, allemaal forse afwijkingen hebben ten opzichte van de begroting.	Flach	SGP	7.33
3812	Ik denk dat de minister het met mij eens is dat dat geen recht doet aan de politieke discussie over de inzet van die middelen.	Flach	SGP	0.02
3815	Aan de andere kant doet het ook iets met het gevoel van betrouwbaarheid van de financiën, omdat je een groot overschot vaak bijna tegelijkertijd presenteert met zorgen over weer een nieuwe begroting.	Flach	SGP	0.02
3816	Als je dat jaar op jaar doet, raakt dat ook aan de betrouwbaarheid van de informatie die we met elkaar delen.	Flach	SGP	0.01
3817	Als we even uitzoomen van de techniek en met elkaar kunnen afspreken dat we kunnen toewerken naar een zo klein mogelijk verschil tussen de uiteindelijke uitkomst en de raming, dan wil ik daar graag aan meewerken.	Flach	SGP	0.01
3818	Ik proef bij de minister dat het ook zijn doel is om te voorkomen dat de middelen, zoals het in een bijzin even klonk, door vakministers nog maar even bij zich gehouden worden en onderuitputtingen niet worden gemeld.	Flach	SGP	0.05
3819	Daarmee onthoud je de Kamer namelijk ook de politieke ruimte om bij te sturen in de loop van het jaar.	Flach	SGP	0.02
3821	Daarom maakt ook het ministerie van Financiën onderuitputtingsanalyses, om dat in beeld te brengen.	Heinen	None	0.01
3822	Dat zijn dus ook de gesprekken die ik met vakcollega's voer: breng dat in beeld; zit er geen lucht in de ramingen?	Heinen	None	0.03
3823	Dat is eigenlijk het klassieke proces tussen de minister van Financiën en de vakcollega's.	Heinen	None	0.01
3824	Maar ik vind ook dat de Kamer dit moet kunnen zien, precies om de argumenten die de heer Flach geeft.	Heinen	None	0.01
3825	Ik wil wel op één ding wijzen, want er wordt gesuggereerd — niet door de heer Flach, maar breder in dit debat — dat we bij de Najaarsnota overschotten hebben gepresenteerd.	Heinen	None	0.04
3826	Ik zag ook in de kranten staan dat er heel veel geld op de plank is blijven liggen.	Heinen	None	0.07
3827	Maar eigenlijk komen wij hier, al debatterend, tot de conclusie dat het er nog 5 miljard over zit.	Heinen	None	0.03
3828	We hebben dus helemaal geen overschotten; ik kom nog geld tekort om überhaupt de taakstelling te vullen.	Heinen	None	0.07
3829	Dat is ook wel een signaal dat wij hier met elkaar moeten meenemen.	Heinen	None	0.01
3830	Misschien loopt de lucht nu ook wel uit de begrotingen en moeten we ons niet rijk rekenen.	Heinen	None	0.01
3831	Laat me dan ook de discussie weer even in herinnering brengen die ik ook in Europa voer: op de middellange termijn zult u meer moeten doen, want we zien de uitgaven echt stijgen.	Heinen	None	0.01
3832	U heeft nog een interruptie, van de heer Van der Lee.	voorzitter	None	0.01
3834	Ik had de vraag gesteld in de eerste termijn, maar ik dacht: laat ik het er maar aan vastplakken.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
3837	Ik zie die taakstelling, of eigenlijk is het een combinatie van beide elementen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	2.85
3839	Maar goed, de consequentie van het niet halen, is dat het saldo wat hoger uitpakt in 2024.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.08
3840	Tegelijkertijd zie je, als je kijkt naar de inkomstenkant, dus naar de combinatie van de realisatiecijfers die we al hebben van het CBS, de economische groei die hoger is dan verwacht en de inflatie die hoger is dan verwacht, dat er een forse inkomstenmeevaller aan zit te komen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.04
3841	Dan zou het per saldo zo kunnen zijn dat het tekort nog lager uitvalt dan de 1,5% die nu in de Najaarsnota zit.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.54
3844	Ik wilde al toe naar een antwoord op de vraag die de heer Van der Lee had gesteld.	Heinen	None	0.01
3845	Wij hebben nu geen indicatie om te zeggen dat dat nog meevalt.	Heinen	None	0.04
3846	De heer Van der Lee baseert zich op de eerste twee kwartalen van het CBS.	Heinen	None	0.01
3847	Toen was er inderdaad sprake van enorme meevallers.	Heinen	None	1.28
3848	Maar we wisten ook dat er nog veel uitgaven aan zouden komen in de laatste twee kwartalen.	Heinen	None	0.01
3849	Ik wijs er daarnaast op dat we ook een deel van box 3 in 2024 hebben laten lopen.	Heinen	None	0.02
3850	Dat alles tezamen denk ik wel dat je hierop uitkomt, maar we gaan het zien.	Heinen	None	0.01
3852	Als je meer inkomsten hebt, dan zal het saldo lager uitvallen.	Heinen	None	0.02
3855	Dan nog even voor het onderlinge verwachtingsmanagement qua timing.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.48
3856	Wanneer we de resultaten krijgen van de expertgroep, half maart, hebben we een discussie.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.06
3858	De realisatiecijfers komen daar ergens tussendoor, maar mogelijk net weer op het moment dat we dat gesprek al gehad hebben.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
3859	Dan voorzie ik alweer dat we potentieel dezelfde dynamiek krijgen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
3861	Dat is een terecht punt, maar tegelijkertijd heb ik hier minder zorgen over, omdat de expertgroep echt meerjarig kijkt.	Heinen	None	18.83
3862	Die bekijkt wat er meerjarig gebeurt en of we daar lessen uit kunnen trekken voor de inkomstenkant en de uitgavenkant.	Heinen	None	0.02
3863	Het zou heel erg zijn als de expertgroep de conclusies alleen baseert op het saldo over 2024.	Heinen	None	0.02
3864	De meerderheid van de Kamer wijst er bovendien op dat dit natuurlijk al langer plaatsvindt.	Heinen	None	0.02
3866	Als wij al eerder een afwijking in beeld hebben, dan zal ik dat uiteraard ook aan de expertgroep meegeven, want de expertgroep kijkt natuurlijk naar alles.	Heinen	None	0.01
3867	Alleen, formeel maken we bij de slotwet de afrekening, en die presenteren we dan in het jaarverslag.	Heinen	None	0.01
3868	Hiermee heb ik ook gelijk de vraag van de heer Van der Lee beantwoord.	Heinen	None	0.01
3869	In dit kader wees de heer Vijlbrief erop dat de begroting eigenlijk heel goed is achtergelaten.	Heinen	None	0.01
3870	Dat is deels waar, maar ik moet er wel op wijzen dat er echt wel wat rekeningen lagen.	Heinen	None	0.08
3871	Dat bedoel ik helemaal niet in verwijtende zin, maar dat heeft wel met deze discussie te maken.	Heinen	None	0.02
3872	Bij de begroting moest er nog 2,3 miljard aan toeslagen gedekt worden.	Heinen	None	0.01
3873	Er moest nog zo'n 5 miljard aan mrb gedekt worden; dat was echt een tegenvaller.	Heinen	None	0.02
3874	Voor box 3 ging het om 3,5 miljard in de kabinetsperiode en 7 miljard in 2024.	Heinen	None	0.02
3876	Dat is zo'n 15 miljard die dit kabinet deze zomer nog even moest dekken.	Heinen	None	0.03
3877	Dus ja, de afgelopen jaren was er wel een lager begrotingssaldo gepresenteerd.	Heinen	None	0.02
3878	Maar dat bestond deels uit inflatie, deels uit meevallers en voor een heel groot deel uit ongedekte rekeningen, 15 miljard, die ik even in één maand moest dekken.	Heinen	None	0.01
3879	Er zaten ook nog wat zaken in de ramingen die niet gedekt waren, bijvoorbeeld de oplopende rente, die we zo'n 6 miljard zagen oplopen, maar die slechts voor 2 miljard gedekt was.	Heinen	None	1.67
3880	Ik weet dat ik daar in mijn rol als Kamerlid vaak aandacht voor heb gevraagd.	Heinen	None	0.01
3883	We doen dat netjes en in goed overleg met de Kamer.	Heinen	None	0.01
3884	Dat leidt er wel toe dat het saldo dat de afgelopen jaren is gepresenteerd, een vertekend beeld gaf van de situatie waarin wij nu verkeren.	Heinen	None	1.93
3885	Dan kan geconcludeerd worden dat er nu een hoger tekort is dan in het verleden, maar ik wijs erop dat er ook echt nog wel wat bonnetjes lagen.	Heinen	None	0.06
3887	Ik wil echt voorkomen dat we daar in een sfeer van wantrouwen met elkaar over gaan spreken.	Heinen	None	0.01
3889	Ik hoop dat de expertgroep daar ook goed naar kijkt.	Heinen	None	0.01
3890	Ik ben ook erg blij met de initiatieven die de Kamer neemt om dit scherp te krijgen met elkaar.	Heinen	None	0.01
3893	De heer Idsinga vroeg in het verlengde hiervan naar het beter inzetten van onderuitputting.	Heinen	None	0.01
3894	Het kabinet heeft in het hoofdlijnenakkoord al geld vrijgemaakt voor investeringen in woningbouw en infrastructuur.	Heinen	None	0.04
3895	Dat was de achterliggende vraag van de heer Idsinga.	Heinen	None	0.01
3896	De oorzaak van de onderuitputting ligt onder andere bij een krappe arbeidsmarkt.	Heinen	None	0.25
3898	Dus je kunt 1.000 miljard neerzetten, maar als de mensen er niet zijn, dan geef je het niet uit.	Heinen	None	37.07
3899	Dat breng ik terug naar de discussie die we net hebben gevoerd over realistisch begroten: zet je het geld goed in de tijd, zodat je ook weet dat je het kan uitgeven?	Heinen	None	0.03
3900	Anders manage je de verwachtingen ook aan de voorkant niet en dan sluipt er juist wantrouwen in het proces.	Heinen	None	0.01
3901	De heer Vijlbrief had nog een vraag over het saldo en in welk jaar de kosten van box 3 vallen.	Heinen	None	0.02
3902	Eigenlijk heb ik die vraag net al een beetje beantwoord.	Heinen	None	0.03
3904	Wij hebben het nu in 2024 geboekt, dus dat is het deel van zo'n 6 à 7 miljard — dat zeg ik uit mijn hoofd — en zo'n 3,5 miljard in deze kabinetsperiode.	Heinen	None	93.09
3905	Ik denk dat de heer Vijlbrief vraagt naar het statistische oordeel van onder andere Eurostat en het Centraal Bureau voor de Statistiek.	Heinen	None	0.02
3906	Dat neigt naar, zoals ze op de handelsvloer zouden zeggen, "insider trading information", want hij vraagt dit niet voor niets, maar voor nu hebben wij geen aanleiding om te zeggen dat het in een ander jaar valt.	Heinen	None	0.03
3907	Mocht dat wel het geval zijn, dan meld ik mij uiteraard en dan heeft dat inderdaad gevolgen.	Heinen	None	0.01
3908	Maar ik denk dat de heer Vijlbrief een beetje naar de bekende weg vraagt.	Heinen	None	0.01
3909	Dan ga ik naar de onderwijsbegroting, want daar waren ook een aantal vragen over gesteld.	Heinen	None	0.01
3910	Laat ik eerst een compliment maken aan de Kamer over hoe ook zij verantwoordelijkheid heeft gevoeld om te zoeken naar een alternatieve dekking.	Heinen	None	0.05
3911	Ik vind dat echt winst ten opzichte van afgelopen jaren.	Heinen	None	0.01
3912	Dat heb ik ook tegen de media gezegd als ik hiernaar gevraagd werd.	Heinen	None	0.02
3913	Het is aantrekkelijk om in negatieve zin over dit hele proces te spreken, maar ik wil er ook in positieve zin over spreken.	Heinen	None	0.01
3914	Het is namelijk gelukt om met de coalitie en de oppositie samen tot oplossingen te komen.	Heinen	None	0.01
3915	We zagen de eerste stappen al bij het Belastingplan.	Heinen	None	0.01
3916	Toen staken we al de tenen in het water en zijn we er met z'n allen ook in gesprongen.	Heinen	None	1.42
3917	Een aantal lijken daar misschien achteraf spijt van te hebben, maar dat leidt er wel toe dat wij samen, coalitie en oppositie, tot oplossingen gaan komen.	Heinen	None	7.17
3918	Dat is gewoon winst voor de parlementaire democratie.	Heinen	None	0.01
3919	Ik heb hetzelfde zien gebeuren rond de Onderwijsbegroting.	Heinen	None	0.01
3920	In het verleden werd vaak gedacht: laat het maar lopen in het saldo; laat de staatsschuld maar oplopen, want de begroting staat er goed voor.	Heinen	None	0.03
3921	In dit geval werd er echt gezocht naar dekking, ook in afstemming met het ministerie van Financiën, dat natuurlijk meekeek naar de deugdelijkheid van de dekking om te voorkomen dat er zomaar bijvoorbeeld posten als een inverdieneffect ingeboekt zouden worden.	Heinen	None	0.01
3922	Want de heer Grinwis en de heer Vijlbrief en deze minister zouden het toch heel erg vinden als je zomaar met inverdieneffecten gaat rekenen.	Heinen	None	0.01
3923	Als je ooit met elkaar hebt onderhandeld, dan ken je elkaars hang-ups.	Vijlbrief	D66	0.01
3924	Dat kun je aan de minister merken, maar ik wil het daar niet over hebben.	Vijlbrief	D66	0.03
3926	Hij heeft, denk ik, gelijk dat de Kamer zich zowel bij de btw als bij de OCW-begroting verantwoordelijk heeft getoond.	Vijlbrief	D66	0.03
3929	Nu zie ik een chaotisch proces op een kamer van een fractieleider, waar ook nog onder hoge druk, zoals net terecht gezegd werd, foutjes worden gemaakt.	Vijlbrief	D66	0.15
3930	Vindt de minister nou niet dat hij daarbij meer aanwezig moet zijn?	Vijlbrief	D66	0.01
3935	Allereerst is het de vraag of je fysiek of op de inhoud aanwezig wil zijn.	Heinen	None	0.01
3937	De heer Vijlbrief zal in zijn telefoonlijst ook terug kunnen zien hoe vaak wij onderling gebeld hebben, niet alleen bij de Onderwijsbegroting maar ook bij de btw en het Belastingplan.	Heinen	None	0.04
3938	Ik waardeer ook de initiatieven die de heer Vijlbrief daarvoor heeft genomen.	Heinen	None	0.08
3939	Hetzelfde geldt voor de heer Grinwis, die op een gegeven moment een hotline met het ministerie van Financiën had.	Heinen	None	0.02
3940	Het team waarmee ik in mijn drukbezette baan werk, nam elke keer als hij belde de telefoon op om ook die technische assistentie te kunnen leveren.	Heinen	None	0.01
3941	Dus ik herken niet het beeld dat de heer Vijlbrief neerzet over het contact.	Heinen	None	0.01
3943	In de tweede plaats is het ook voor dit parlement zoeken naar de verhoudingen.	Heinen	None	0.01
3945	Ik denk dat we daar nu met elkaar doorheen zijn gegaan.	Heinen	None	0.01
3947	In alle eerlijkheid ben ik zelf ook zoekende geweest naar ... Laat ik beginnen bij het debat over de regeringsverklaring.	Heinen	None	0.01
3948	Ik probeer dit netjes te doen, dus ik hoop dat de heer Vijlbrief dit ook niet als verwijt opvat.	Heinen	None	0.01
3949	Bij het debat over de regeringsverklaring werden er vanuit de oppositie eigenlijk drie punten aangegeven waarvan gezegd werd: dit is een voorwaarde voor steun van de oppositie.	Heinen	None	0.01
3950	Dat ging over de schoolboeken, de schoolmaaltijden en de giftenaftrek.	Heinen	None	0.01
3951	Bij de totstandkoming van het regeerakkoord heb ik, ook in het kabinet, de discussie gevoerd over hoe we dit moeten doen.	Heinen	None	0.01
3952	Toen zei ik: laat ik dit nou aan het begin van het proces proactief regelen, als handreiking naar de Kamer.	Heinen	None	0.01
3953	Ik wilde afstappen van het flauwe proces dat een minister hier staat en zegt "er is geen geld", op het laatste moment zegt "o, er is toch nog 100 miljoen; ik geef u een douceurtje" en vervolgens steun kan kopen.	Heinen	None	0.36
3954	Ik wil toe naar andere politieke verhoudingen, waarbij we in eerlijkheid met elkaar het debat kunnen voeren over de inhoud.	Heinen	None	0.01
3955	Als maatregelen geen meerderheid hebben, dan moeten we op zoek naar andere.	Heinen	None	0.01
3956	We hebben dat helemaal aan het begin van het proces proactief geregeld.	Heinen	None	4.11
3957	Ik heb daarvan geleerd dat ik bij het Belastingplan drie nieuwe eisen kreeg en ook die waren voorwaarden voor steun.	Heinen	None	0.01
3958	Ik weet nog dat de heer Jetten hartstochtelijk pleitte voor de benzinemotoren bij de formule 1, wat ook wel weer een verrassing was.	Heinen	None	0.02
3960	Toen zijn we dus op zoek gegaan naar alternatieven.	Heinen	None	0.01
3961	Ik weet dat de heer Vijlbrief en ik daar vroegtijdig in het proces contact over hebben gehad.	Heinen	None	0.02
3962	Ik weet dat de heer Vijlbrief zijn amendement open heeft geformuleerd, zodat er ruimte was voor een alternatieve invulling.	Heinen	None	0.02
3964	Uiteindelijk zijn we in goed overleg gekomen tot een mooie motie van mevrouw Van Dijk, die haar nek heeft uitgestoken om hierin een compromis te vinden, waarvoor ook waardering.	Heinen	None	0.01
3966	Vervolgens zie je er elke keer nieuwe eisen bij komen.	Heinen	None	0.01
3967	Dat is ook het goed recht; misschien is "eisen" een beetje een verkeerde term, want we kijken anders naar de samenleving en naar inhoud, en je zoekt naar meerderheden.	Heinen	None	0.01
3968	Maar voor mij was het in dit proces ook een les: de ene zegt dat je eerder moet handelen en als je dan eerder handelt, weet je dat er elke keer wat bij komt.	Heinen	None	37.62
3970	Ik denk dat het in algemene zin ook belangrijk is dat er vroegtijdig, ook door het kabinet, contact wordt gezocht met de Eerste Kamer om te luisteren naar wat daar de wensen zijn.	Heinen	None	0.01
3972	Het is gewoon een heel mooi pakket waartoe we samen zijn gekomen.	Heinen	None	0.01
3973	Ik ben blij dat we dat nu ook in meerderheid kunnen gaan uitvoeren.	Heinen	None	0.01
3976	Mijn vraag was niet zozeer of er dan contact, telefonisch contact, is tussen Kamerleden.	Vijlbrief	D66	0.02
3979	Laat ik mijn punt maar wat aardser formuleren: waar liggen de sleutels van de schatkist?	Vijlbrief	D66	0.01
3980	Liggen die in de kamer van Geert Wilders of liggen die bij de minister van Financiën?	Vijlbrief	D66	0.01
3981	Ik heb daar een glasheldere opvatting over en ik hoop dat de minister van Financiën die ook heeft: die sleutels horen bij de minister van Financiën.	Vijlbrief	D66	0.16
3982	Mijn vraag ging over het proces dat heeft plaatsgevonden rond de OCW-begroting, waarbij stemmingen een week werden uitgesteld en waarbij de Eerste Kamer in mijn ogen nu volkomen terecht zegt: jongens, het is nu ver in december; in januari kun je weer terugkomen.	Vijlbrief	D66	0.02
3983	Ik heb daar niets over te zeggen, maar ik had dat ook zo gedaan.	Vijlbrief	D66	0.04
3984	Ik stel mijn vraag nog een keer: als de minister van Financiën daarop terugkijkt — hij moet straks in het voorjaar omgaan met nog veel grotere uitdagingen — moet hij dan niet veel meer die rol pakken en die sleutels van de schatkist meer bij zich houden?	Vijlbrief	D66	0.24
3986	Ik denk dat we op dit punt wel anders tegen de zaken aankijken.	Heinen	None	0.01
3987	Ja, op het ministerie van Financiën staat die mooie schatkist.	Heinen	None	0.02
3990	Maar de sleutel van de overheidsfinanciën ligt hier, in de Kamer.	Heinen	None	0.01
3992	Ik heb daar als Kamerlid ook hartstochtelijk voor gepleit.	Heinen	None	0.01
3993	Als de Kamer in meerderheid het kabinet op een andere koers zet, is dat de democratie.	Heinen	None	0.01
3995	We regeren hier bij meerderheden en het budgetrecht ligt hier in de Kamer.	Heinen	None	0.02
3996	Ik heb in het verleden ook veel voorstellen gedaan om het budgetrecht van de Kamer te versterken.	Heinen	None	0.01
3997	Nu hebben we een hoofdlijnenakkoord met elkaar afgesloten.	Heinen	None	0.01
3998	Dat is een politieke afspraak tussen vier politieke partijen in dit huis.	Heinen	None	0.01
3999	Vervolgens wordt er vanuit de oppositie, om een meerderheid te verkrijgen in de Eerste Kamer, gevraagd om aanpassingen te doen aan het hoofdlijnenakkoord.	Heinen	None	0.01
4000	Dat gesprek hoort dan plaats te vinden in de Kamer, waar het politieke primaat ligt voor het hoofdlijnenakkoord.	Heinen	None	0.01
4002	Zij bewaken dat hoofdlijnenakkoord, met de budgettaire spelregels.	Heinen	None	0.03
4005	Ook in mijn gesprekken met de heer Bruins heb ik aangegeven: je moet het politiek gaan bespreken in de Kamer als er aanpassingen zijn aan het hoofdlijnenakkoord.	Heinen	None	0.02
4006	Binnen het hoofdlijnenakkoord ben ik het met de heer Vijlbrief eens: we hebben begrotingsafspraken met elkaar gemaakt.	Heinen	None	0.02
4008	Maar binnen de kaders en de spelregels is er veel mogelijk.	Heinen	None	0.01
4009	Dan regeert een kabinet en dan is het de minister van Financiën die die kaders bewaakt en daarbinnen keuzes maakt.	Heinen	None	0.01
4010	Maar zodra er over de kaders an sich heronderhandeld moet worden, hoort dat plaats te vinden in de Tweede Kamer.	Heinen	None	0.01
4011	Ik vind het eigenlijk zeer verbazend dat een partij die zegt voor de democratie op te komen, eigenlijk zegt dat het kabinet dat moet doen.	Heinen	None	0.02
4014	Nou, voorzitter, tot slot … Ik ga nu toch echt even de tijd nemen, want we staan een vrij fundamenteel debat te voeren.	Vijlbrief	D66	0.72
4016	Nee, D66 zegt niet dat het niet hier in de Kamer moet plaatsvinden.	Vijlbrief	D66	0.17
4017	D66 zegt alleen tegen deze minister van Financiën, tegen een lid van de regering: regeer.	Vijlbrief	D66	0.05
4018	Met andere woorden, als er een aanpassing moet komen aan de OCW-begroting, hoe kan het dan zijn dat dit plaatsvindt in die onderhandelingen daar?	Vijlbrief	D66	0.01
4019	En dan zegt de coalitie ook nog dat de financiële tabel van de fractieleiders, van de politiek leiders is.	Vijlbrief	D66	0.02
4020	Nee, zodra er een regering zit, is die financiële tabel van de regering.	Vijlbrief	D66	0.03
4021	Als daaraan een aanpassing moet plaatsvinden, verwacht ik niet dat de regering per decreet de aanpassing doet.	Vijlbrief	D66	0.01
4022	Dat suggereert de minister van Financiën nu, maar dat zeg ik helemaal niet.	Vijlbrief	D66	0.07
4023	Ik zeg alleen: neem daarin je rol als minister van Financiën.	Vijlbrief	D66	0.01
4024	Als je het in het voorjaar, met al die grote uitdagingen, goed wil doen, pak daarin dan je rol in plaats van het allemaal te laten plaatsvinden achter gesloten deuren bij een van de leiders van de coalitiepartijen.	Vijlbrief	D66	0.01
4025	Dat is mijn opvatting van democratie, ook om chaos te voorkomen.	Vijlbrief	D66	0.01
4026	Je kunt namelijk heel blij zijn met dit proces en ik begrijp ook dat de minister zegt: als ik naar de uitkomst kijk … Nou ja, het was een week na de bel klaar.	Vijlbrief	D66	18.81
4029	Dus ja, het is misschien in zijn ogen mooi geworden — ik geloof dat er ook nog een vuiltje in zit over de zorg, maar daar gaan we het zo nog over hebben — maar dat was mijn pleidooi.	Vijlbrief	D66	0.17
4030	Mijn pleidooi is niet: regeer per decreet, minister van Financiën.	Vijlbrief	D66	0.19
4031	Mijn pleidooi is wel: wees actiever en wees meer aanwezig in die onderhandelingen.	Vijlbrief	D66	0.02
4033	Nou, als een minister zijn telefoon drie keer per dag moet opladen en continu in overleg zit met de onderhandelende partijen, kan je niet zeggen dat er geen actieve rol was.	Heinen	None	1.1
4035	Sterker nog, alle stukken die zijn gewisseld, hebben wij ook openbaar gemaakt.	Heinen	None	0.02
4036	Die liggen in de Kamer, dus iedereen kan zien dat de informatie-uitwisseling heeft plaatsgevonden tussen het ministerie van Financiën en de onderhandelende partijen.	Heinen	None	0.03
4037	Ik pak mijn rol in het bekijken of het plaatje ook deugdelijk gedekt is.	Heinen	None	4.91
4038	Ik heb de heer Vijlbrief er ook in het verleden op gewezen dat maatregelen die werden voorgesteld niet het budgettaire effect zouden hebben waarvoor ze waren opgesteld.	Heinen	None	0.02
4039	Bijvoorbeeld rond de vapes werd voorgesteld alsof de maatregelen wel 200 miljoen konden opleveren en dat we daarmee de vrede op de hele wereld konden afkopen.	Heinen	None	0.02
4040	Daarbij heb ik ook aangegeven dat ik dat als minister van Financiën niet zou toestaan.	Heinen	None	0.03
4041	Ik kan mij ook nog een gesprek herinneren, in diezelfde kamers, waarin werd gesuggereerd om een novelle in de Eerste Kamer te doen die potentieel een gat in de begroting zou slaan van 2,3 miljard.	Heinen	None	0.03
4042	Toen heb ik zelfs de telefoon er nog op gegooid en gezegd: dat ga ik niet meemaken.	Heinen	None	0.01
4043	Ik ga namelijk geen gaten laten vallen in een begroting.	Heinen	None	0.01
4048	Nou, nee, want het gaat hier fundamenteel over de vraag waar de rollen liggen, en hier pak ik mijn rol.	Heinen	None	6.86
4049	Maar als het gaat om de aanpassing van de afspraken die in de coalitie zijn gemaakt, hoort het debat plaats te vinden in de Kamer.	Heinen	None	18.92
4050	Ik vind het mooi om te zien dat dat debat ook heeft plaatsgevonden.	Heinen	None	28.73
4051	Nu de heer Grinwis, want hij kreeg volgens mij voorrang van de heer Idsinga.	voorzitter	None	0.01
4052	Ik wil nog wel doorgaan op dit punt, want ik ben het ten principale eens met de minister maar ik heb in mijn bijdrage wel een reflectievraag gesteld.	Grinwis	ChristenUnie	0.02
4053	Deze vraag is misschien niet in mijn eigen belang als lid van de oppositie, maar ik wil hem toch gesteld hebben.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
4054	In deze handelwijze moeten vakministers in principe dus incrementeel binnen de kaders van een hoofdlijnenakkoord in eerste instantie op zoek naar steun voor een begroting.	Grinwis	ChristenUnie	1.84
4055	Dat is volstrekt logisch, maar het kan inderdaad wel tot gevolg hebben dat oppositiefracties en coalitiefracties zich organiseren en dat de verschuiving voor deze minister uiteindelijk hoger wordt dan misschien de uitkomst was geweest met een andere manier van werken.	Grinwis	ChristenUnie	0.02
4057	Of is dit de prijs van deze manier van werken en van de visie dat hier het primaat ligt en dat hier dus dit soort gesprekken moeten plaatsvinden?	Grinwis	ChristenUnie	0.01
4058	Ik kan me ook herinneren dat er in diezelfde gesprekken die we hebben gevoerd, een aanbieding werd gedaan van de confessionelen, zoals er werd gezegd.	Heinen	None	0.02
4059	Ze hielden zich met z'n drieën aan elkaar vast, er werd een voorstel gedaan en de rekening was inderdaad veel lager.	Heinen	None	0.01
4060	Ik merkte dat wij constructief die gesprekken voerden.	Heinen	None	0.57
4061	Naarmate de kalenderdagen volgden, kwam er elke keer wat bij.	Heinen	None	0.15
4066	"Spel" klinkt misschien wat flauw, maar het is de wisselwerking tussen kabinet, Kamer, coalitie en fracties onderling.	Heinen	None	2.05
4067	Ik weet ook dat in de Onderwijsbegroting de rekening aanvankelijk veel hoger was en weer is verlaagd.	Heinen	None	0.03
4068	Dat heet onderhandelen en dat is wat er heeft plaatsgevonden.	Heinen	None	0.01
4070	Nou, meer de constatering dat later boeken leidt tot duurdere kaartjes, tot een hogere ticketprijs.	Grinwis	ChristenUnie	0.05
4072	Ja, en als je vroeg boekt, kan het zomaar zijn dat je ergens landt waar het regent, dus het is soms ook wel goed om even te kijken wat de weersverwachting is.	Heinen	None	22.32
4074	Volgens mij benoemde de minister de 6,4 miljard van box 3.	Idsinga	NSC	0.01
4076	Daar zijn we, denk ik, allemaal heel tevreden mee, de minister niet in de laatste plaats.	Idsinga	NSC	0.01
4077	Maar er is toch wat druk vanuit Eurostat om dat bedrag naar 2025 te verplaatsen.	Idsinga	NSC	0.02
4078	Dit zou slecht nieuws zijn, want dat zou betekenen dat we niet een tekort van 2,8% hebben, maar van 3,3%.	Idsinga	NSC	0.02
4080	Dat is een bedrag van 3 miljard, een vrij fors bedrag.	Idsinga	NSC	0.01
4081	In hoeverre kan de minister mij geruststellen dat we dit in de eerste plaats überhaupt niet hoeven te overwegen, dus dat we dat bedrag niet hoeven overhevelen naar 2025?	Idsinga	NSC	0.01
4083	En als dat toch wel het geval zou zijn, zou dat dan betekenen dat we in 2025 ons moeten voorbereiden op 3 miljard bezuinigingen?	Idsinga	NSC	0.01
4084	Het is staande praktijk dat de gesprekken tussen Eurostat en het Centraal Bureau voor de Statistiek over de vraag waar je zaken boekt, altijd plaatsvinden.	Heinen	None	0.03
4088	We hebben geen aanleiding om te denken dat het verandert.	Heinen	None	0.01
4089	Meestal weet je zo'n beetje halverwege het jaar waar precies de eindrekening plaatsvindt over het afgelopen jaar.	Heinen	None	4.8
4090	Dan hoop ik dat we inderdaad met een positieve uitkomst te maken hebben.	Idsinga	NSC	0.01
4091	Maar stel nou even dat het niet zo is, wat zou dat dan betekenen?	Idsinga	NSC	0.01
4095	Daarom hebben we het geboekt zoals het geboekt kan worden, gewoon conform de statistische afspraken die we maken met elkaar.	Heinen	None	0.02
4097	Mocht er een ander oordeel uit komen, dan zien we dat, maar het heeft geen enkele zin om nu vooruit te lopen op statische boekingen van Eurostat halverwege 2025.	Heinen	None	0.02
4100	Sorry dat ik even doorvraag, maar ik vind het wel belangrijk, want het gaat wel om veel geld.	Idsinga	NSC	0.5
4101	Als het ertoe leidt dat er forse nieuwe bezuinigingen zullen moeten volgen op basis van de regels die zijn afgesproken met elkaar, dan heeft het wel bepaalde impact.	Idsinga	NSC	0.01
4102	Maar goed, ik begrijp ook dat de minister daar nu niet op vooruit wil lopen.	Idsinga	NSC	0.01
4106	In alle onafhankelijkheid bepalen zij een uitkomst.	Heinen	None	0.05
4109	De invulling van de rol van minister van Financiën is in het ideale geval een stevige: stevig op mandaat en stevig op verantwoordelijkheid.	Flach	SGP	0.01
4110	Maar we zitten in de bijzondere omstandigheid van een extraparlementair kabinet, waarbij de afspraak is gemaakt dat als er alternatieve dekkingen komen, die voor alle vier de partijen acceptabel moeten zijn.	Flach	SGP	0.02
4112	Dat leidt ertoe dat de onderhandelingen voor de aanpassing van de OCW-begroting niet op het ministerie van Financiën plaatsvonden, maar op de kamer van Geert Wilders.	Flach	SGP	0.03
4113	Dat vind ik geen ideale invulling van de rol van minister van Financiën.	Flach	SGP	0.01
4114	Dat voelt toch een beetje alsof je je nieuwe auto uitleent aan je puberkinderen en maar moet zien hoe je hem terugkrijgt.	Flach	SGP	0.02
4115	Ik kan me niet anders voorstellen dan dat de minister ook ongeveer zo naar zijn begroting heeft gekeken.	Flach	SGP	0.02
4116	Ik herken me totaal niet in het beeld dat hier wordt geschetst, dus daar ga ik ook niet op in.	Heinen	None	0.01
4118	Zou de minister graag zien dat het volgend jaar weer zo verloopt?	Flach	SGP	0.01
4120	Hij zei dat het toch heel gek was dat vier coalitiepartijen het eens zouden zijn over een dekking.	Heinen	None	0.04
4121	Ja, dat is het hele idee achter coalitievorming, dat iedereen het eens is met elkaar en dat daar een bepaalde bezuiniging of investering uit volgt.	Heinen	None	0.05
4122	Ik ben het überhaupt niet eens met de aanleiding van de vraag.	Heinen	None	0.01
4126	Dat is toch niet de ideale verhouding zoals we die zouden moeten hebben?	Flach	SGP	0.01
4127	Maar wat betreft Onderwijs hebben uiteindelijk de gesprekken die hier in de Kamer hebben plaatsgevonden, geleid tot een amendement.	Heinen	None	0.01
4128	Wat de heer Flach zegt, is eigenlijk dat de minister van Financiën voortaan de amendementen van de Kamer moet schrijven.	Heinen	None	0.03
4131	Als die een begroting wil amenderen, is dat het budgetrecht van de Kamer.	Heinen	None	0.21
4133	Dan is het niet heel gek dat Kamerleden elkaar opzoeken.	Heinen	None	0.01
4134	Zo gaat dat bij alle amendementen, waar vannacht over gestemd wordt, geloof ik, en ook bij alle moties die hebben plaatsgevonden.	Heinen	None	0.06
4135	Als de heer Flach zegt dat hij ook wil dat de minister van Financiën dat doet, geeft hij mij zeer veel vertrouwen, maar vanuit democratisch oogpunt zou ik hem dat niet aanraden.	Heinen	None	0.01
4136	Ik twijfelde even, want regiediscussies in de politiek zijn altijd ingewikkeld.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	5.0
4137	Ik houd het er maar even op dat als er een coalitie is die iets nieuws gaat doen, iets extraparlementairs, met typische afspraken en ook een premier zonder politieke kleur, je dan weet dat er eigenlijk niemand is die de regie heeft.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.47
4138	Dan moet je dat ook niet bij de minister van Financiën willen neerleggen, dus dat ga ik niet doen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
4141	Er lag een hoofdlijnenakkoord waar al financiële keuzes in leken te zitten.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
4142	Het was niet altijd duidelijk of die al voor het eerstvolgende begrotingsjaar zouden gelden of daarna.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	16.79
4143	Daarna kwam er een tweede, uitgewerkte versie, omdat er nieuwe eisen bij kwamen, zoals de minister zei.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
4144	Maar de eerste eisen waren een reactie op wat er toen lag.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
4145	Er zijn eisen bij gekomen, omdat er een uitwerking kwam op Prinsjesdag, met ingrepen waarvan sommige partijen dachten: dat willen we anders.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
4147	Dan hebben we de Voorjaarsnota, dan hebben we een beeld van de uitgaven, maar nog geen beeld van wat dat gaat betekenen aan de inkomstenkant, en met name voor de koopkracht.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
4148	Gaat hij vooraf toezeggingen doen in de Prinsjesdagstukken, om een meerderheid in de Eerste Kamer te verzekeren?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
4149	Of kiest hij voor een route om wat achter de hand te houden, omdat hij gaande het traject, gelet op dit jaar, ruimte wil hebben?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
4150	We hebben met alle stijlfiguren geëxperimenteerd het afgelopen halfjaar.	Heinen	None	0.01
4151	Ik heb daar net uitgebreid met de heer Vijlbrief op gereflecteerd.	Heinen	None	0.01
4154	We krijgen weer chaos, concludeer ik, want de minister heeft niks nieuws geleerd.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
4159	De heer Grinwis heeft de vraag gesteld: wat als er een begroting was weggestemd?	Heinen	None	0.01
4160	Hij stelde deze vraag misschien meer als reflectie, zo van: heb ik nou een goede deal gesloten?	Heinen	None	0.02
4161	Als er een begroting was weggestemd, dan zouden we ons op onbekend terrein hebben begeven.	Heinen	None	0.01
4163	Ik heb de mensen in het land gerustgesteld dat de lerarensalarissen gewoon worden uitbetaald.	Heinen	None	0.01
4165	Dus als je uitgaven doet voor een begroting en die niet langs het budgetrecht van Kamer zijn gegaan en die dus niet zijn goedgekeurd in de Tweede en Eerste Kamer, zijn die onrechtmatig.	Heinen	None	0.41
4166	Dat is een feit en dat willen we natuurlijk voorkomen.	Heinen	None	0.01
4167	Daarom ben ik blij dat er uiteindelijk breed draagvlak is gekomen voor de plannen van het kabinet.	Heinen	None	0.01
4168	Dan waren er ook nog vragen over de zorgbezuinigingen in de OCW-begroting.	Heinen	None	0.01
4169	Ik zal proberen er kort bij stil te staan, maar ik vind wel dat u dit debat moet voeren met de vakminister van VWS, want ik wil echt voorkomen dat ik collega's voor de voeten ga lopen.	Heinen	None	0.01
4170	Ik kan er uitgebreid over vertellen, want ik vind de zorg ook een heel mooi beleidsthema, dat ook grote financiële consequenties heeft, maar nogmaals, hier is ook echt de vakminister zelf aan zet.	Heinen	None	0.2
4171	Er is ook gevraagd of er contact is geweest met collega Agema.	Heinen	None	0.02
4172	Nou, die spreek ik meerdere keren per week, dus het antwoord daarop is ja.	Heinen	None	0.01
4173	Dan was er een vraag over de bezuiniging op het ov-studentenreisproduct.	Heinen	None	0.01
4174	Meer in retorische zin werd er door de heer Van der Lee gesteld dat dit neerslaat in de regio, en dat dit een reden is om te kijken naar de Nedersaksenlijn en of daar nog een alternatief mogelijk is.	Heinen	None	0.02
4175	Er zitten heel veel elementen in deze vraag, maar ik leid eruit af dat de heer Van der Lee het punt wilde maken dat hij sympathie heeft voor investeringen in de regio, zowel de Lelylijn als de Nedersaksenlijn.	Heinen	None	0.01
4176	In algemene zin wijs ik erop dat het gereserveerde budget en de ambities niet met elkaar in lijn zijn en dat daar keuzes in gemaakt moeten worden.	Heinen	None	0.02
4178	Natuurlijk hoeft de minister niet te antwoorden voor de minister van VWS, maar er is één kabinet, dat met één mond spreekt; dat is zo, denk ik.	Vijlbrief	D66	8.28
4179	We hadden net uitgebreide debatjes over de invulling van die ene maatregel uit het pakket van vorige week.	Vijlbrief	D66	0.01
4181	Mag ik nou concluderen dat de minister van Financiën zegt: als daar een andere invulling voor komt, kan ik daar goed mee leven?	Vijlbrief	D66	0.02
4182	Het is wel belangrijk om die conclusie na vanavond te kunnen trekken.	Vijlbrief	D66	0.01
4185	Sta het mij toe om langs twee lijnen te antwoorden.	Heinen	None	0.01
4186	Uiteindelijk is dit voorstel vanuit de Kamer gekomen.	Heinen	None	0.01
4187	De maatregel die is ingeboekt, is een voorstel geweest van partijen van zowel de coalitie als de oppositie.	Heinen	None	0.02
4191	Ik heb vooral begrepen dat de dekking in de gesprekken — ik zou daar volgens de heer Vijlbrief niet bij geweest zijn, maar ik was er natuurlijk wel bij betrokken — gezocht werd bij de medisch specialisten, en niet zozeer bij de verpleegkundigen.	Heinen	None	0.03
4192	Maar in de uitwerking van het amendement dat door de Kamer is ingediend, wordt de suggestie gewekt dat het elders wordt geboekt.	Heinen	None	0.01
4194	De inspanning die geleverd moet worden, is wel op dat artikel geboekt.	Heinen	None	0.01
4196	Als de partijen in de Kamer die het akkoord hebben gesloten in gezamenlijkheid zeggen het zo niet te hebben bedoeld, dan kunnen zij dat uiteraard aanpassen, of de minister vragen dat aan te passen.	Heinen	None	0.16
4199	Het klopt dat de ambtenaren van minister Heinen erbij betrokken zijn geweest.	Vijlbrief	D66	0.02
4200	Of minister Heinen zelf betrokken is geweest, weet ik niet, want ik zat er niet bij.	Vijlbrief	D66	0.13
4204	Daarin wijzen de ambtenaren van minister Heinen precies op het risico.	Vijlbrief	D66	0.4
4205	Er zit een risico aan dat deze minister wel aangaat, namelijk het Integraal Zorgakkoord, waar ook een besparing aanhangt van 500 miljoen.	Vijlbrief	D66	0.02
4206	Van de woordvoering van het departement van VWS hoorden we vandaag: ze komen in februari wel weer terug aan tafel.	Vijlbrief	D66	0.02
4207	Maar de minister ziet dat, hoop ik, toch ook als een budgettair risico?	Vijlbrief	D66	0.01
4208	We hebben niet voor niets alle stukken openbaargemaakt.	Heinen	None	0.02
4210	Maar nogmaals, ik ga hier nu geen zorgdebat van maken, want dan ga ik mijn collega in het kabinet ernstig voor de voeten lopen.	Heinen	None	0.01
4215	Gelet op wat er nu ligt: is het juist dat dit bedrag ingevuld zal moeten worden op de begroting van VWS volgens de geldende begrotingsregels?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
4217	Maar stel, de Kamer komt met andere ideeën, die weer effecten hebben op andere begrotingen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	4.42
4219	Zou dat echt al in strijd zijn met de begrotingsregels?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
4220	Nogmaals, u heeft het budgetrecht, dus het is aan de Kamer om alternatieven te bepalen.	Heinen	None	0.02
4221	De coalitie zal de heer Van der Lee er in zijn oppositierol op wijzen dat er ook financiële afspraken zijn gemaakt.	Heinen	None	0.02
4222	Die kan ik allemaal langslopen, maar de heer Van der Lee kent ze, zoals een scheiding tussen inkomsten en uitgaven.	Heinen	None	0.02
4223	Als de heer Van der Lee zegt dat hij de lasten gaat verzwaren om bezuinigingen te voorkomen, dan vermoed ik zomaar dat de coalitie, in ieder geval de minister van Financiën, aan zal geven dat het strijdig is met de gemaakte afspraken.	Heinen	None	0.03
4224	Zo zit dat ook met incidenteel en structureel en met meevallers versus tegenvallers.	Heinen	None	0.07
4225	U kunt alle spelregels van de Studiegroep Begrotingsruimte aflopen.	Heinen	None	0.01
4226	U kent die spelregels, die ik met mijn leven bewaak.	Heinen	None	46.79
4227	De coalitie zal de oppositie daar, denk ik, ook op gepaste wijze elke keer aan herinneren.	Heinen	None	0.01
4228	Verder zeg ik in algemene zin nogmaals: het budgetrecht ligt bij de Kamer, mits u daar een meerderheid heeft voor uw plannen.	Heinen	None	0.01
4231	Ik kan nog weer beginnen over de belasting op e-sigaretten, maar dat lijkt me in strijd met de begrotingsregels.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.05
4233	Maar mijn vraag, heel specifiek, luidt: mocht de Kamer in meerderheid besluiten deze bezuiniging op andere manieren in te vullen dan vanuit de VWS-begroting, is dat dan in strikte zin een schending van de begrotingsregels, nog los van de ruimte voor de Kamer om dat te doen?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.72
4234	De coalitie kan voortdurend begrotingsregels schenden als ze dat in meerderheid zou willen, maar ik wil even weten hoe dat precies zit.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	9.95
4236	Ik wijs in mijn eerdere antwoord op de vraag van de heer Van der Lee op de begrotingsregels zodat hij zelf kan beoordelen of het voorstel dat hij heeft daarmee strijdig is.	Heinen	None	0.02
4237	Het budgetrecht, ik wijs er nogmaals op, ligt bij de Kamer.	Heinen	None	0.01
4238	Maar stel, de heer Van der Lee, zoals ik hem ken, doet een voorstel om de lasten te verzwaren om meer uitgaven te financieren, dan weet ik dat dat in strijd is met de begrotingsregels en ik vermoed dat de coalitie u dan daarop zal wijzen, zeg ik via de voorzitter.	Heinen	None	0.02
4241	Stel er wordt een bezuiniging gevonden bij een ander ministerie dan VWS om deze bezuiniging in te vullen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
4242	Is dat nou wel of niet in strijd met de begrotingsregels?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
4244	Laat ik dan een beetje proberen met de heer Van der Lee mee te denken.	Heinen	None	0.01
4245	Als een alternatieve dekking ook in structurele zin aan de uitgavenkant van de begroting wordt gevonden, zou dat in theorie kunnen.	Heinen	None	0.02
4246	Maar nogmaals, ik vind dat heel lastig te beantwoorden in conceptuele zin omdat ik het voorstel niet ken.	Heinen	None	0.01
4248	Om toch te voorkomen dat er allerlei mist blijft hangen, verwijs ik naar de tabel van de toelichting op het amendement waarin duidelijk staat "opgave medisch specialisten", "ombuiging specialisten", en "bestuurlijke afspraken inzake uitwassen beloning medisch specialisten in maatschappen".	Grinwis	ChristenUnie	0.01
4249	Ergo, de sfeer, de geest van het amendement, maar ook de tabel in de toelichting op het amendement zijn best helder over waar het moet landen.	Grinwis	ChristenUnie	0.02
4250	Daarmee heeft de minister van VWS toch voldoende guidance om de ruimte te pakken om te zorgen dat de ombuigingen ook daar zullen gaan neerslaan?	Grinwis	ChristenUnie	0.01
4251	Natuurlijk wel zodanig dat ze het IZA daarmee niet opblaast.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
4252	Dat is toch ook de lezing van de minister van Financiën?	Grinwis	ChristenUnie	0.01
4253	Ja, maar ik probeer hierop te reageren, omdat het een amendement van de Kamer was.	Heinen	None	0.02
4254	De maatregel die is aangeleverd, hebben wij netjes verwerkt.	Heinen	None	0.41
4255	Ik begrijp heel goed wat de heer Grinwis zegt en ik zie ook in welke context deze discussie plaatsvindt omdat er enigszins onduidelijkheid is ontstaan.	Heinen	None	4.29
4256	Uit de gesprekken zoals ik ze heb gevolgd — laat ik dan zo een middenweg zoeken tussen de lezing van de heer Vijlbrief en die van mij — weet ik dat de discussie over medisch specialisten ging.	Heinen	None	0.01
4257	Maar de maatregel die is aangeleverd, is netjes verwerkt, conform zoals die door deze partij is aangeleverd.	Heinen	None	0.11
4258	Ik hoor heel goed wat de Kamer zegt en ik denk dat er alle ruimte is, als u in meerderheid zegt "dat moeten we nog even fijn slijpen", om daarover met elkaar een constructieve discussie te hebben.	Heinen	None	0.18
4259	Het past mij niet om vanuit het kabinet uw Kamer te zeggen wat u bedoelde.	Heinen	None	0.01
4261	Dit is niet wat de heer Grinwis van mij vroeg, want ik zie zijn reactie, zeg ik voor de Handelingen.	Heinen	None	0.02
4262	Tegelijkertijd probeer ik hier mijn terughoudendheid te verklaren.	Heinen	None	0.01
4264	Dan hebben wij nog een vraag van mevrouw Van Dijk over de apparaatstaakstelling.	Heinen	None	0.01
4265	Zij vraagt — ik hoop dat ik de vraag goed heb onthouden — of de bezuinigingen op het ambtenarenapparaat strategisch worden ingevuld en welke keuzes hierin worden gemaakt.	Heinen	None	0.01
4268	Ik kijk even of dat meerwaarde heeft ten opzichte van de budgettaire verwerking, maar als de Kamer behoefte heeft aan aanvullende informatie, kunnen we die uiteraard toezeggen.	Heinen	None	0.01
4269	Ik kijk even naar mevrouw Van Dijk of dit al antwoord geeft op de vraag.	Heinen	None	0.01
4270	Het is een budgettaire taakstelling die is vormgegeven langs de grondslag van het apparaat en die ook anders kan worden ingevuld door desbetreffende vakdepartementen.	Heinen	None	0.01
4271	Dit kan in de reikwijdte zijn, maar ook door prijsbijstelling in te zetten in plaats van het in het apparaat te zoeken.	Heinen	None	0.02
4272	Dat is even zoeken naar wat verstandig is om er ook voor te zorgen dat we met elkaar geen ongelukken veroorzaken.	Heinen	None	0.01
4273	Het is een budgettaire taakstelling met de sleutel van de apparaatsbegrotingen als grondslag.	Heinen	None	0.42
4274	Ik kijk even naar mevrouw Van Dijk of dit ook een antwoord geeft op haar vraag, want dat scheelt weer een Kamerbrief.	Heinen	None	1.08
4275	Ja, zodat dit ook in de Handelingen genoteerd staat.	voorzitter	None	0.01
4277	Het gaat ons dan om de keuzes die vervolgens gemaakt gaan worden en of de Kamer er actief over geïnformeerd kan worden.	Inge van Dijk	CDA	0.01
4278	Daar wordt u over geïnformeerd bij Voorjaarsnota en in de departementale begrotingen.	Heinen	None	0.01
4279	Als mevrouw Van Dijk zegt dat ze daar ook nog apart over geïnformeerd wil worden, kan dat, maar dan moet dus elke vakminister een aparte brief sturen, omdat elke uitwerking anders kan uitpakken.	Heinen	None	0.34
4280	Ik denk dat het mooier is om het te zien in de totaliteit van de begroting, maar wellicht kan ik mevrouw Van Dijk bedienen door mijn collega's in het kabinet te verzoeken hoe dit wordt ingevuld expliciet in de toelichting op de begrotingen op te nemen.	Heinen	None	0.02
4281	Anders loopt het ergens weg in de tabellen en dan is het voor een Kamerlid onmogelijk om het te herleiden.	Heinen	None	38.86
4282	Misschien mag ik het verzoek dus zo interpreteren dat ik mijn collega's aanspoor om het apart op te nemen.	Heinen	None	0.02
4283	Voor de fijnproevers: dat is vaak de verticale toelichting.	Heinen	None	21.69
4286	Ik kan elke financieel woordvoerder adviseren om altijd bij de bijlages te beginnen en niet aan de voorkant van de documenten.	Heinen	None	0.07
4289	De laatste vraag over het begrotingsproces was de vraag van PvdA-GroenLinks en D66, de heren Van der Lee en Vijlbrief, om te reflecteren.	Heinen	None	0.01
4290	Dat vinden ze natuurlijk leuk om te vragen en ik denk dat ik dat uitvoerig heb gedaan.	Heinen	None	12.13
4291	Ik wil nu doorgaan naar het volgende onderwerp, de inflatie.	Heinen	None	0.01
4292	Er is denk ik net al een aantal zaken gewisseld in de interrupties.	voorzitter	None	0.01
4294	Ik denk dat we nu op een wat hoger tempo door de stukken heen gaan.	Heinen	None	0.01
4295	Ik denk namelijk dat we de politieke kers op de taart in dit debat al wel een beetje hebben gehad.	Heinen	None	0.01
4297	Laat ik eerst in algemene zin een punt maken over waar die inflatie vandaan komt.	Heinen	None	0.01
4298	Door de Kamer wordt terecht aandacht gevraagd voor inflatie.	Heinen	None	0.02
4299	Die is te hoog en dat is zorgelijk, want zoals mevrouw De Vries al terecht zei: het is een koopkrachtkiller.	Heinen	None	0.02
4300	Het is ook vaak eigenlijk gewoon een belasting, maar dan wel een onzichtbare, want je merkt het pas als je bij de kassa staat.	Heinen	None	10.25
4302	De Kamer weet ook dat het monetaire beleidsinstrument de beste manier is om inflatie te bestrijden.	Heinen	None	0.04
4303	De Centrale Bank is onafhankelijk, zit in Frankfurt en bepaalt het monetaire beleid voor de hele eurozone.	Heinen	None	0.02
4305	Dat is voor de ECB aanleiding om de rente te verlagen en om monetair te verruimen.	Heinen	None	0.02
4306	Dat is voor Nederland ongunstig, omdat de inflatie hier te hoog is.	Heinen	None	0.19
4307	Dat brengt ons bij Nederland en het lijkt me goed om te kijken waar het nou door komt.	Heinen	None	0.01
4308	De Kamer gaf ook aan zeer verrast te zijn over de hoge inflatie.	Heinen	None	0.02
4309	Ik wil de Kamer dan we graag wijzen op de Macro Economische Verkenning, de MEV, voor 2025.	Heinen	None	1.76
4310	Je moet dan wel even kijken welke index je gebruikt, de CPI of de HICP.	Heinen	None	0.01
4311	Voor 2025 wordt voor de CPI nog steeds 3,2% geraamd en voor de HICP 2,8%.	Heinen	None	0.01
4312	Maar dit jaar zat de CPI op 3,6% en de HCIP op 3,5%.	Heinen	None	0.03
4313	In die zin kunnen de cijfers ons niet verrassen, aangezien we al wisten dat de inflatie hoger zou zijn.	Heinen	None	0.09
4315	Maar als het zich materialiseert, schrikken we natuurlijk wel allemaal, omdat de inflatie gewoon te hoog is.	Heinen	None	0.23
4316	We verwachten ook geen meevallers, omdat we, nogmaals, de hoge inflatie al in beeld hadden.	Heinen	None	0.02
4318	Omdat we ook zien wat de oorzaken zijn van deze hogere inflatie ten opzichte van die in onze buurlanden.	Heinen	None	0.01
4321	Nederland heeft zeker in vergelijking met andere economieën een zeer grote dienstensector.	Heinen	None	0.01
4322	We hebben een mooie gediversifieerde moderne economie, maar de inflatie is daardoor ook wat hardnekkiger, omdat die in de lonen zit en dat zich namelijk sneller doorvertaalt in de diensten.	Heinen	None	0.25
4323	Dat is ook het bruggetje naar het tweede element in de inflatie, de huren.	Heinen	None	0.01
4325	En als die te hoog zijn, zie je een huurstijging, wat ook weer effect heeft op de inflatie.	Heinen	None	0.03
4327	Er zit een maatregel van het vorige kabinet in de inflatiecijfers.	Heinen	None	0.02
4328	Daar zit een bredere oproep van mij achter: pas op met het verzwaren van de lasten, want dat is niet behulpzaam bij het bestrijden van de inflatie.	Heinen	None	0.02
4329	Sterker nog, wat wel behulpzaam is bij het bestrijden van de inflatie, zeker in het licht van dat je het monetaire beleidsinstrument niet meer tot je beschikking hebt, is het begrotingsbeleid.	Heinen	None	0.04
4331	Het antwoord op de huidige inflatie is dus echt het matigen van de uitgaven.	Heinen	None	0.15
4332	Ik zou dan ook echt om steun willen vragen voor de bezuinigingsagenda die wij hebben neergelegd.	Heinen	None	0.01
4333	Ik heb aangegeven dat we nog meer zullen moeten doen.	Heinen	None	0.02
4334	Ik hoor de Kamer ook echt zorgen hebben over de bezuinigingen en ik zie in het land dat mensen dat niet leuk vinden.	Heinen	None	0.04
4335	Dat snap ik, want dat is nooit een fijne boodschap, maar het is wel noodzakelijk.	Heinen	None	0.01
4337	Zeker voor het bestrijden van de inflatie moeten wij deze agenda voortzetten en laat dat dan een aansporing zijn om het vooral in de uitgaven te zoeken en niet in de lasten.	Heinen	None	0.01
4338	Hiermee heb ik eigenlijk de vragen over de inflatie beantwoord en kan ik doorgaan naar het laatste onderwerp, namelijk het onderwerp overig.	Heinen	None	0.01
4339	Dat heeft alles in zich om het debat alsnog volledig te laten ontsporen, maar ik zal een poging doen om in ieder geval mijn termijn voor 19.00 uur af te ronden.	Heinen	None	0.01
4342	Er was namelijk ook nog een vraag over accijnsinkomsten, voornamelijk over tabaksaccijns en of die nog te verklaren is met gedragseffecten.	Heinen	None	0.02
4343	We zien inderdaad dat het volume tabak waarover aangifte wordt gedaan, is gedaald ten opzichte van 2023.	Heinen	None	0.06
4344	De opbrengsten van tabaksaccijnzen schommelen de laatste jaren wel sterk van jaar tot jaar.	Heinen	None	0.92
4346	Het is dus nog niet mogelijk om daar in definitieve zin een oorzaak voor aan te wijzen.	Heinen	None	0.05
4347	Er wordt nu ook bekeken wat hier de oorzaak van is.	Heinen	None	21.94
4348	Dat kunnen we medio volgend jaar de Kamer doen toekomen.	Heinen	None	0.01
4349	De Douane kijkt namelijk ook naar wat zij zien gebeuren.	Heinen	None	0.02
4350	Ik hoor de Kamer heel sterk zeggen: dat zijn allemaal grenseffecten.	Heinen	None	2.55
4352	Ik wijs er wel op dat er meerdere maatregelen zijn genomen, zoals het beperken van het aantal verkooppunten en de plekken waar je kan roken.	Heinen	None	0.02
4354	Dat doen we ook in het licht van de gezondsheidsagenda.	Heinen	None	3.42
4355	We weten, zonder betuttelend te zijn, namelijk ook dat roken niet goed is voor de gezondheid.	Heinen	None	98.47
4356	Dat is voor de Kamer ook vaak aanleiding geweest om dit te belasten.	Heinen	None	0.01
4357	Voorzitter, zonder op uw stoel te zitten, zie ik dat ik hier even een punt moet zetten in mijn beantwoording.	Heinen	None	0.01
4359	Ik zag ook een aarzeling, maar de heer Vermeer heeft toch een interruptie.	voorzitter	None	0.24
4360	Er komt natuurlijk een rapport naar de Kamer toe, maar de huidige cijfers laten … De minister zegt dat er geen duidelijk patroon te zien is.	Vermeer	BBB	0.03
4362	Als in diezelfde grafiek gewoon even de accijnsverhogingen neergelegd worden, kun je het zien.	Vermeer	BBB	0.05
4363	Daarnaast zijn er zogenaamde pakjesraaprapporten beschikbaar.	Vermeer	BBB	0.01
4364	Daarbij worden lege sigarettenpakjes opgeraapt en wordt er gekeken uit welk land die komen.	Vermeer	BBB	0.01
4365	Die geven aan dat er een gigantische stijging is van wat er uit het buitenland komt.	Vermeer	BBB	0.03
4366	Iedereen met een beetje gezond verstand kan het in zijn eigen omgeving ook zien gebeuren.	Vermeer	BBB	0.01
4369	Nee, als ik die suggestie had gewekt, dan moet ik die woorden hernemen.	Heinen	None	0.01
4371	De heer Vermeer wijst terecht op het gezonde, zoals hij zou zeggen, boerenverstand.	Heinen	None	0.02
4372	Ik hecht er alleen wel aan dat wij ook de officiële cijfers erbij pakken bij het bepalen van beleid.	Heinen	None	0.02
4373	In dat kader wijs ik op het RIVM en de Douane, die dat nu monitoren.	Heinen	None	0.01
4374	We kunnen ook deconstrueren wat zij zien, zodat we kunnen nagaan welke elementen er allemaal effect op hebben, van verkooppunten tot grenseffecten.	Heinen	None	0.05
4375	We verwachten daar 1 april nader over te rapporteren.	Heinen	None	0.29
4378	In mijn aantekeningen staat dat die een vraag had over de meerurenbonus.	Heinen	None	0.01
4379	Voordat we daarnaartoe gaan, heeft mevrouw De Vries nog een vraag.	voorzitter	None	0.01
4382	Ik had nog een aanvullende vraag over de accijnzen, maar ik dacht: misschien komt de minister daar nog mee.	Aukje de Vries	VVD	0.01
4383	Ik begrijp nu dat er een rapportage over de accijnzen komt.	Aukje de Vries	VVD	0.02
4386	Wij verwachten dat die op 1 april naar de Kamer kan.	Heinen	None	0.01
4388	Dit heeft ook wel met ramingen te maken en met hoe je hier in de toekomst mee omgaat.	Aukje de Vries	VVD	0.01
4389	Mijn vraag was of de expertgroep daar ook naar zou kunnen kijken, omdat het — in die zin ben ik het wel met de heer Vermeer eens — niet alleen zo is dat men minder is gaan roken.	Aukje de Vries	VVD	0.03
4391	Ik denk dat we daar heel erg goed naar moeten kijken.	Aukje de Vries	VVD	0.01
4392	We moeten namelijk zeker ook rekening houden met de illegaliteit en de illegale sigarettenfabrieken.	Aukje de Vries	VVD	0.01
4393	Het feitelijke antwoord is dat het niet meeloopt in de expertgroep.	Heinen	None	0.13
4394	Ik zou er ook voor willen waken dat we de scope van de expertgroep verbreden naar dit soort vraagstukken.	Heinen	None	0.01
4395	Dat neemt niet weg dat dit wel een terecht vraagstuk is, waar mevrouw De Vries ook aandacht voor vraagt.	Heinen	None	0.04
4396	Laten we dus kijken waar het RIVM en de Douane mee komen.	Heinen	None	0.01
4397	Misschien kunnen we de analyse daar zelf al uit afleiden.	Heinen	None	0.01
4398	Als dat aanleiding geeft om dit ook structureel te verkennen, is dat volgens mij wel een goede, ook in het licht van de discussie die we net hebben gevoerd over de dekkingen.	Heinen	None	0.01
4399	Daarin zagen we de accijns vaak ook weer voorbijkomen.	Heinen	None	0.01
4400	Dat kwam ook wel uit de hoek van partijen — dat geef ik in reflecterende zin even terug aan de Kamer — die zeggen: "We zien grenseffecten, maar we willen daar ook wel extra dekking zoeken.	Heinen	None	0.02
4401	Maar de minister van Financiën zei dat we dat niet gaan doen, want dat leidt tot rijk rekenen."	Heinen	None	0.04
4402	Maar ik schijn geen rol gehad te hebben in dat proces.	Heinen	None	0.01
4403	Ik kan nu niet anders dan de heer Vermeer nog het woord geven.	voorzitter	None	0.01
4404	Als het klopt wat wij zeggen en wat wij zien, leidt accijnsverlaging tot meer inkomsten.	Vermeer	BBB	0.64
4405	Dat klinkt misschien heel raar, maar dat heeft iets te maken met prijselasticiteiten.	Vermeer	BBB	0.08
4406	Mensen die iets van bedrijfseconomie en het gedrag van consumenten weten, kunnen dat precies uitleggen aan de minister.	Vermeer	BBB	0.06
4407	U hoeft een afgestudeerd econoom niet bij te praten over prijselasticiteiten.	Heinen	None	0.04
4408	Maar ik denk dat wij het er gewoon over eens zijn dat we goed moeten kijken naar de cijfers, naar wat er gebeurt.	Heinen	None	0.01
4409	Er zit geen enkele discrepantie in de visie van verschillende partijen.	Heinen	None	0.01
4411	Dan was ik bij de meerurenbonus van mevrouw De Vries.	Heinen	None	0.01
4413	Ik lijk van de hak op de tak te springen, maar we zitten in de categorie overig.	Heinen	None	0.46
4414	Mevrouw De Vries roept het kabinet op om werken meer te laten lonen en meer werk meer te laten lonen.	Heinen	None	0.01
4415	Dat is een bekende oproep, waar mevrouw De Vries terecht vaak aandacht voor vraagt.	Heinen	None	0.01
4416	Zij vroeg wanneer we af komen van de parttimebonus — dat is meer een retorische vraag — en zorgen voor een werkbonus.	Heinen	None	0.02
4417	Het kabinet zet nu in op een agenda voor werkenden.	Heinen	None	0.01
4418	Dat moet goed met de kabinet bediscussieerd worden.	Heinen	None	0.01
4419	Ik zag dat mevrouw De Vries al een voorschot nam op haar oordeel daarover.	Heinen	None	0.01
4420	Zij roept het kabinet eigenlijk op om meer ambitie te tonen op dit punt, als ik het vrij vertaal.	Heinen	None	2.97
4422	Natuurlijk moeten we dit betrekken bij de koopkrachtmaatregelen en de hele discussie die we daarover gaan voeren.	Heinen	None	0.01
4423	Maar laat ik hier niet te veel mijn collega-minister van SZW voor de voeten lopen.	Heinen	None	0.01
4424	Het is, denk ik, bekend dat mevrouw De Vries hier aandacht voor vraagt.	Heinen	None	0.17
4425	Dat zal in de toekomst zeker ook blijven gebeuren, vermoed ik zo.	Heinen	None	0.01
4427	De heer Vlottes had een vraag over spaargelden: hoe voorkomt de minister dat het Nederlandse spaargeld massaal over de grens gaat voor hogere rentes?	Heinen	None	0.02
4428	Ik had hiervoor een tweeminutendebat over de Volksbank.	Heinen	None	0.01
4429	Ik heb aangegeven dat wij eerder een discussie hebben gehad over het ACM-rapport en de spaarmarkt.	Heinen	None	0.03
4430	De ACM zei: de Nederlandse markt wordt gekenmerkt door een vrij hoge concentratie van grootbanken, en dat bevordert niet het switchgedrag van consumenten dat de druk kan opvoeren om de spaarrentes te verhogen.	Heinen	None	1.49
4432	Dat kun je doen aan de consumentenkant, in termen van transparantie, maar je kunt het ook doen aan de aanbodzijde, van banken die zich aanbieden.	Heinen	None	0.03
4433	Ik bedoel dat je misschien wilt dat een andere partij een voet achter de deur krijgt.	Heinen	None	0.01
4434	Maar tegelijkertijd zei een partijgenoot van de heer Vlottes: neenee, de Volksbank niet verkopen, die moeten we in staatshanden houden.	Heinen	None	0.02
4435	Ik respecteer iedere mening van de zijde van de Kamer, maar ik wil de Kamer wel oproepen om de discussie over de vraag op welk doel te sturen wat meer integraal met elkaar te voeren.	Heinen	None	0.01
4437	Dus ik leg het in die zin wel terug: voer die discussie met elkaar wat meer integraal, om daar ook een heldere lijn in mee te geven, zodat ik mij daarin gesteund voel.	Heinen	None	0.02
4440	We hebben met de heer Vijlbrief wat meer terugkijkend al gesproken over de vorige tegenvaller.	Heinen	None	0.02
4441	De heer Van der Lee stelde echter een vraag over het huidige box 3-uitstel.	Heinen	None	0.01
4442	Dit debat wordt, denk ik, nog uitgebreid gevoerd met de staatssecretaris van Financiën, maar het zou flauw zijn om alles volledig daarnaartoe te schuiven.	Heinen	None	0.02
4443	Het is inderdaad waar; de staatssecretaris heeft een brief naar de Kamer gestuurd over dat box 3, het werken aan een wet over werkelijk rendement, vertraging heeft opgelopen.	Heinen	None	0.07
4444	Dat heeft onder andere weer te maken met de hersteloperatie naar aanleiding van de uitspraak van de Hoge Raad, waarvoor capaciteit moet worden vrijgemaakt.	Heinen	None	0.02
4446	Een en ander leidt tot een derving van 2,4 miljard.	Heinen	None	95.88
4447	Ik vind dat dat gedekt moet worden, want ik vind dat ik geen brief naar de Kamer kan sturen met daarin: wij stellen een wet uit, dat kost 2,4 miljard en u ziet wel hoe we dat gaan dekken.	Heinen	None	0.32
4448	In die zin probeer ik mijn rol dus streng in te vullen.	Heinen	None	0.01
4449	Ik heb met de staatssecretaris bekeken hoe wij het debat hiervoor hebben gevoerd.	Heinen	None	0.01
4450	Wij hebben het bij de vertaling van het hoofdlijnenakkoord bekeken.	Heinen	None	0.01
4451	In het licht van de koopkrachtontwikkeling zagen wij ruimte om die koopkrachtontwikkeling gematigder over de tijd te spreiden, om ruimte te zoeken voor een box 3-dekking.	Heinen	None	0.02
4452	De Kamer gaf daarover terug: ja, bij de inkomstenbelasting — we snappen het — maar probeer ook meer te kijken binnen het box 3-stelsel zelf.	Heinen	None	0.02
4454	Maar uiteraard kan daar in het voorjaar ook weer anders over besloten worden.	Heinen	None	0.06
4455	Die discussie gaat de Kamer nog uitgebreid aan met de staatssecretaris.	Heinen	None	0.01
4457	Ik hoop daarmee de heer Van der Lee voldoende beantwoord te hebben.	Heinen	None	0.01
4460	Maar met het oog op de tijd: de heer Van der Lee weet dat deze discussie nog vaak terug gaat komen.	Heinen	None	0.01
4461	Er was ook een vraag van mevrouw Van Dijk, over concurrentievermogen en Draghi.	Heinen	None	0.02
4462	Terecht dat hier aandacht voor wordt gevraagd, want we vergeten dit punt weleens.	Heinen	None	0.01
4463	We hebben hier vooral een debat over tabellen, maar als we de overheidsfinanciën houdbaar willen maken, zullen we economisch moeten groeien en moeten we toe naar een groeiagenda.	Heinen	None	0.02
4464	Ik heb ook altijd gezegd: een bezuinigingsagenda brengt Nederland niet verder.	Heinen	None	0.02
4466	Als macro-econoom zal ik er natuurlijk altijd op wijzen dat die begint met productiviteit en concurrentievermogen.	Heinen	None	0.06
4467	Het kabinet streeft ernaar het verdienvermogen van Nederland te versterken — dat is een beetje een algemene opmerking — en werkt aan een sterke en concurrerende economie, die schokken kan opvangen.	Heinen	None	0.02
4468	Dat zijn wat algemene beschouwingen van mijn zijde.	Heinen	None	0.01
4469	Maar de minister van EZ heeft op 13 december — dat heb ik net nog even gecheckt; mevrouw Van Dijk herkent dat ook, zie ik — een brief gestuurd over de uitwerking van de productiviteitsagenda.	Heinen	None	0.03
4471	Was die brief voor haar aanleiding om de vlag uit te hangen?	Heinen	None	0.01
4472	Ik vermoed zomaar dat zij daar graag nog het debat over wil aangaan.	Heinen	None	0.01
4473	Dat is ook heel goed, omdat het een belangrijk thema is.	Heinen	None	0.01
4474	Dat debat voer ik ook in de Ecofin-Raad met mijn collega's.	Heinen	None	0.01
4475	Iedereen ziet dat Europa uiteindelijk echt meer moet gaan groeien, anders hebben we namelijk een ongelofelijk groot probleem met elkaar.	Heinen	None	0.01
4476	Dan was er nog een vraag van mevrouw De Vries over infrastructuur en onderhoud.	Heinen	None	0.01
4477	Ik bekijk weer even of ik de vraag goed heb opgeschreven.	Heinen	None	0.46
4478	Mevrouw De Vries stelde dat voor een investeringsklimaat en voor concurrentiekracht — dit is ook in het licht van de vorige vraag — niet alleen het Belastingplan van belang is.	Heinen	None	0.02
4479	Ze zei: we moeten niet alleen maar kijken naar de fiscaliteit, want ook de infrastructuur en alle investeringen die we doen, zijn cruciaal.	Heinen	None	0.02
4480	Daarmee slaat mevrouw De Vries natuurlijk de spijker op de kop.	Heinen	None	0.01
4481	Mevrouw De Vries stelt ook dat de gedane investeringen goed moeten worden onderhouden.	Heinen	None	0.02
4482	Ze geeft aan dat het achterstallige onderhoud oploopt, met alle gevolgen van dien.	Heinen	None	0.02
4483	Ze vroeg zich af hoe het kabinet daartegen aankijkt.	Heinen	None	0.01
4485	Het budget dat is vrijgemaakt in het hoofdlijnenakkoord, is wat het is.	Heinen	None	0.02
4487	Wat betreft de uitdagingen die we hebben voor de toekomst, namelijk het op orde brengen van de overheidsfinanciën en minder uitgeven, zien we ook uitgaven waarvoor er echt nog een impuls nodig is.	Heinen	None	0.01
4488	Defensie is volgens mij een breedgedragen … Daarvan ziet iedereen dat het nodig is.	Heinen	None	0.01
4490	Zo wijzen alle partijen op zaken waar extra geld heen zou moeten.	Heinen	None	0.01
4491	Daarom is het zo belangrijk dat we ook gaan nadenken over de vraag hoe we dat geld binnenhalen met economische groei.	Heinen	None	0.01
4492	Anders zijn we alleen maar de poet aan het verdelen.	Heinen	None	0.01
4493	Maar de discussie in de Kamer moet ook gaan — en ik weet dat mevrouw De Vries het daar ook mee eens is — over de vraag hoe we de inkomsten kunnen verhogen.	Heinen	None	0.03
4495	Verder moet dit debat echt ook met mijn collega van Infrastructuur en Waterstaat gevoerd worden, omdat hij natuurlijk over zijn eigen begroting gaat.	Heinen	None	0.06
4497	Ik begrijp ook dat dit voor een groot deel bij Infrastructuur en Waterstaat moet gebeuren.	Aukje de Vries	VVD	0.01
4498	Ik denk wel dat het belangrijk is dat we er wat meer zicht op krijgen.	Aukje de Vries	VVD	0.01
4499	Als je een huis neerzet en er een lekkage ontstaat aan het dak, kan je zeggen "dat ga ik pas over vijf of tien jaar herstellen", maar dan kan het zo zijn dat je uiteindelijk veel meer geld kwijt bent.	Aukje de Vries	VVD	95.81
4500	We zien dat een aantal bruggen en kunstwerken gewoon echt achterstallig onderhoud hebben.	Aukje de Vries	VVD	12.75
4502	Het is de vraag of je dan niet veel duurder uit bent.	Aukje de Vries	VVD	0.02
4503	Ik zou daar graag wat meer gevoel bij willen krijgen.	Aukje de Vries	VVD	0.01
4505	Ik ben het er zeer mee eens: een brug repareren is altijd goedkoper dan een brug helemaal vervangen.	Heinen	None	0.01
4506	Ik weet — maar ik zeg dit even op basis van eerder opgebouwde kennis, niet op basis van de voorbereiding voor dit debat — dat de voorganger van de huidige minister van IenW, de heer Harbers, heeft gezegd: met de extra middelen die ik heb, ga ik vooral onderhoud prioriteren.	Heinen	None	0.03
4508	Ik probeer de vraag even niet te veel te beantwoorden voor de huidige minister van Infrastructuur en Waterstaat.	Heinen	None	2.9
4509	Ik vind het lastig om hem nu voor de voeten te lopen wat betreft de vraag hoe hij die prioriteit nu precies stelt, ook in het licht van de nog openstaande discussies rond investeren in het spoor.	Heinen	None	0.01
4510	Maar ik denk dat mevrouw De Vries er zeer terecht op wijst dat we straks een nog veel groter probleem hebben als we op dit gebied achter gaan lopen.	Heinen	None	0.02
4511	Ik denk dat dat ook een belangrijk deel van de inzet van mevrouw De Vries blootlegt.	Heinen	None	0.01
4512	Ik denk dat dit ook belangrijk is voor het vestigingsklimaat; daar wees mevrouw De Vries ook terecht op.	Heinen	None	0.1
4513	Dan had de heer Vlottes een vraag over meevallers op het gebied van EU en asiel.	Heinen	None	0.01
4514	Hij vroeg of de meevallers op het gebied van EU en asiel de komende jaren ingeboekt blijven, of incidenteel zijn.	Heinen	None	0.04
4515	Met de Najaarsnota wordt alleen dit begrotingsjaar, 2024, bijgesteld.	Heinen	None	0.01
4516	Bij de Voorjaarsnota wordt de Kamer geïnformeerd over de budgetten voor asiel en de EU.	Heinen	None	0.01
4517	In 2025, bij de nieuwe Voorjaarsnota, wordt ook een doorkijkje gegeven.	Heinen	None	0.01
4518	Dat debat kunnen we dus beter voeren bij de Voorjaarsnota.	Heinen	None	0.01
4519	Maar ook hierover zou ik in algemene zin willen zeggen: laten we niet te veel rekenen op meevallers.	Heinen	None	0.01
4520	In Europa zit het namelijk zo: als de economie groeit, is dat op zich hartstikke goed nieuws, maar dat leidt, met de sleutel die we hebben, ook weer tot hogere afdrachten.	Heinen	None	0.41
4521	Hoe dat allemaal samenhangt, zien we bij de Voorjaarsnota.	Heinen	None	0.01
4522	Dan kunnen we het totaal aan mee- en tegenvallers tegen elkaar wegen.	Heinen	None	0.02
4524	Ik nader het einde, maar er zijn nog een paar vragen gesteld.	Heinen	None	0.01
4525	Als ik het goed heb begrepen, was er nog een vraag van de heer Vlottes over cofinanciering in het Noodfonds Energie.	Heinen	None	0.01
4526	Hij vroeg meer concreet waarom er onvoldoende financiering vanuit de private partijen is gevonden voor het Noodfonds Energie.	Heinen	None	0.03
4527	Ik leid uit deze vraagstelling af dat hij vindt dat het meer had moeten zijn.	Heinen	None	3.98
4528	De afspraak is cofinanciering met een maximale rijksbijdrage van twee derde van het totale budget.	Heinen	None	0.01
4529	De private financiering was lager dan 30 miljoen, dus de niet gehele 60 miljoen van het Rijk kon ingezet worden.	Heinen	None	0.06
4531	Het loket — dat vind ik altijd zo'n vreselijke ambtelijke term — is in verband met de verwachte uitputting van het beschikbare budget eerder gesloten dan gepland.	Heinen	None	0.05
4534	De heer Vlottes had ook een vraag over de opvang van Oekraïners.	Heinen	None	0.02
4535	Hij vroeg of de berekening klopt dat de opvang van één Oekraïner €163.000 kost.	Heinen	None	0.08
4536	Ik wil in algemene zin voorkomen dat we over mensen in nood gaan praten in termen van wat zij kosten.	Heinen	None	0.01
4537	Maar de heer Vlottes heeft wel gelijk dat de plekken voor mensen die vluchten voor oorlog en geweld en hier in de noodopvang zitten dure plekken zijn.	Heinen	None	0.26
4540	Daarom is er veel aan gelegen om de instroom in algemene zin, dus zonder een oordeel over Oekraïners te vellen, te beperken en de uitstroom uit de noodopvang te bevorderen.	Heinen	None	2.07
4542	Het debat moet ook echt met de collega's van Asiel en Migratie en de minister van VRO gevoerd worden over welk beleid zij voorstellen om dit te bevorderen vanwege de hoge kosten die hiermee samenhangen.	Heinen	None	1.96
4543	Meer concreet, de precieze aannames over wat het exact kost kon ik niet volgen.	Heinen	None	0.31
4544	Er wordt gewerkt met normbedragen voor de opvang van Oekraïners.	Heinen	None	0.01
4545	De kosten voor de gemeentelijke opvangplek zijn €61 per plek per dag, wat neerkomt op zo'n €22.000 per jaar.	Heinen	None	0.19
4546	De kosten voor particuliere opvang zijn zo'n €92 per maand, dus circa €1.000 per jaar.	Heinen	None	0.1
4547	Het debat over de exacte getallen kunt u ook met de minister van Asiel en Migratie voeren.	Heinen	None	0.02
4548	Maar nogmaals, laten we niet in termen van kosten spreken over mensen die vluchten voor oorlog en geweld.	Heinen	None	0.02
4549	We kunnen natuurlijk wel een goede discussie voeren over de totale problematiek van instroom, uitstroom en de noodopvang.	Heinen	None	0.01
4550	Ik denk dat de heer Vlottes daar aandacht voor vraagt.	Heinen	None	0.01
4551	De heer Grinwis had nog een vraag over ontwikkelingshulp.	Heinen	None	0.01
4552	Kan de minister bevestigen dat de eindstand van de discussie is dat het loslaten deze zomer van de koppeling tussen bni en OS-budget, die al 50 jaar bestaat — ik herhaal even in de retoriek de vraag van de heer Grinwis — een eenmalige ontkoppeling was en of die koppeling nog steeds van kracht is.	Heinen	None	0.05
4554	Ik heb bij de Financiële Beschouwingen geprobeerd dit hier neer te zetten.	Heinen	None	0.01
4555	In het voorjaar, nog door het toenmalige kabinet, is het OS-budget gekoppeld.	Heinen	None	0.01
4556	Dat ziet u ook terug in de begroting met een stijgend budget.	Heinen	None	0.01
4558	Maar het idee dat er nu een soort van flatline in de OS-begroting zit, klopt niet.	Heinen	None	0.02
4560	Allereerst wil ik de minister heel hartelijk danken voor dit antwoord op een vraag die ik vanwege de spreektijd niet meer echt heb kunnen stellen, maar hij heeft wel de geest van mijn bijdrage goed aangevoeld.	Grinwis	ChristenUnie	16.53
4562	Maar verder vindt er geen afstemming plaats, zegt de heer Vijlbrief.	Heinen	None	0.02
4565	De laatste zin van de minister vat ik dus op als bevestiging: ja, zo'n traditie van 50 jaar zetten we echt niet zomaar overboord.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
4566	Dan vraagt hij mij om al een beetje vooruit te lopen op de Voorjaarsnota.	Heinen	None	0.01
4567	Dat begrijp ik, want ik weet welke positie de heer Grinwis hierin inneemt.	Heinen	None	0.01
4568	We hebben in het kabinet de afspraak gemaakt, en we hebben die ook vaak hier in de Kamer herhaald, dat we in het voorjaar weer bezien wat wij doen, hoe de economie met het ontwikkelingsbudget samenhangt en hoe we dat in verhouding met elkaar gaan bezien.	Heinen	None	0.02
4569	Ik wijs er wel op dat als de economie krimpt, dat ook kan betekenen dat je een afslag neemt.	Heinen	None	0.02
4570	Laten we dus in het voorjaar bezien wat de stand van de economie is, wat onze ramingen zijn en wat onze totale problematiek is en van daaruit de discussie gaan voeren.	Heinen	None	0.01
4571	Laten we dat niet vanuit een 50-jarige historie doen, omdat dat vrij weinig zegt over de toekomst en we met elkaar ook nog grote uitdagingen hebben.	Heinen	None	0.02
4573	Dan was er ook nog een vraag van de heer Grinwis, maar ik weet niet of ik daarover gedroomd heb of dat die ook echt gesteld is.	Heinen	None	0.02
4574	Die ging ook over Asiel en Migratie, maar ik denk dat ik die net al heb beantwoord.	Heinen	None	0.02
4577	Daarmee ben ik in ieder geval door de vragen heen die ik heb opgeschreven.	Heinen	None	0.01
4578	Ik kreeg tot 19.00 uur van de voorzitter, dus ik loop vijf minuten voor.	Heinen	None	0.01
4579	Ja, eigenlijk om het hele debat af te ronden, inclusief tweede termijn, maar goed, vooruit.	voorzitter	None	0.02
4588	Kan ik de Kamerleden de tweede termijn laten doen of heeft u behoefte aan een korte break?	voorzitter	None	0.01
4589	De tweede termijn kan uiteraard gewoon plaatsvinden.	Heinen	None	0.01
4590	Het kan wel zijn, omdat er moties worden ingediend en ik die moet appreciëren, dat ik wat tijd nodig heb om daar goed naar te kijken.	Heinen	None	0.01
4595	Dan wil ik aanvangen met de tweede termijn van de zijde van de Kamer.	voorzitter	None	1.55
4597	Ik ga daar wel bij zeggen dat we uitgebreid het debat met elkaar hebben kunnen voeren, dus dat de tweede termijn er is voor moties.	voorzitter	None	0.02
4598	Als er echt iets onduidelijk is, sta ik natuurlijk een interruptie toe, maar niet weer een heel debat.	voorzitter	None	0.01
4601	We gaan nog heel veel discussies voeren, maar dat zal zich toch meer naar het voorjaar verplaatsen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
4605	Maar ja, ik ben niet gerust op hoe dat gaat aflopen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
4607	Deze motie is voorgesteld door het lid Van der Lee.	voorzitter	None	0.01
4610	Deze motie is voorgesteld door de leden Van der Lee en Inge van Dijk.	voorzitter	None	0.01
4614	Ja, een korte verhelderingsvraag over de eerste motie.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
4615	Misschien heb ik het niet helemaal goed verstaan, maar wat is de reikwijdte van dat verzoek?	Grinwis	ChristenUnie	0.01
4616	Stel je voor dat het kabinet bedenkt: "Ja, nee, die technische maatregel die we nu hebben getroffen om het rendement op overige beleggingen te verhogen naar 7,66% is misschien toch niet zo verstandig.	Grinwis	ChristenUnie	0.08
4619	Nou, ons punt is altijd geweest dat we vinden dat dit binnen het domein vermogen moet worden gecompenseerd.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
4622	Het gaat mij erom dat we niet een herhaling krijgen van wat we met Prinsjesdag hebben gezien, namelijk dat er een verlaging van de algemene heffingskorting plaats gaat vinden om een deel van die problematiek te dekken.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	3.15
4623	Ik zou het graag vooral willen zoeken in het belasten van vermogen op een alternatieve manier.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
4624	U brak eerder in het debat al een lans voor de erfbelasting.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
4629	U weet dat wij vinden de eigen woning die fiscaal te veel wordt gestimuleerd.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
4630	Het gaat mij er vooral om dat het niet gewoon heel makkelijk neergelegd wordt bij de middenklasse, zoals is gebeurd.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.02
4637	Mag ik stilte in de zaal, zodat wij aandachtig naar de heer Vijlbrief kunnen luisteren?	voorzitter	None	0.01
4641	Het was een mooi debat en het was een stevig debat.	Vijlbrief	D66	1.07
4642	Ik merkte aan de minister van Financiën dat hij er echt in kwam toen we het over de rol van de minister van Financiën hadden.	Vijlbrief	D66	0.01
4643	Maar serieus, dat vind ik zelf een belangrijk punt en ik merkte aan hem dat hij er stevig bij betrokken was.	Vijlbrief	D66	0.03
4650	Die gaat over onduidelijkheid in afspraken die … Mevrouw De Vries wil wat vragen.	Vijlbrief	D66	0.02
4654	Ik heb de heer Vijlbrief de hele tijd gehoord over de minister van Financiën, maar helemaal niet over de minister van OCW en dat vond ik op zich wel bijzonder.	Aukje de Vries	VVD	0.03
4658	Maar die zit niet in het debat, dus ik vind dat niet zo netjes.	Vijlbrief	D66	0.13
4663	Maar de minister van OCW … Ik heb vorige week het debat hier gevolgd over de begroting OCW en daar vielen me een paar dingen op.	Vijlbrief	D66	0.02
4665	Daarbij viel mij vooral op dat de minister eigenlijk zijn begroting niet echt verdedigde.	Vijlbrief	D66	0.03
4667	Hij kon ook niet zo goed antwoord geven op de vraag hoe hij die begroting ging verdedigen in de Eerste Kamer.	Vijlbrief	D66	0.07
4668	Voordat we hier inderdaad de minister gaan recenseren die er niet bij is ...	voorzitter	None	0.01
4669	Ja, ja, ja, maar er wordt mij een vraag gesteld, dus geef ik keurig antwoord.	Vijlbrief	D66	0.01
4675	Die motie gaat over de onderbouwing van het wegnemen van een deel van de bezuinigingen bij OCW.	Vijlbrief	D66	0.02
4676	Ik vond dat er wat onduidelijkheid hier in de Kamer hing, dus we hebben maar een motie gemaakt met een paar mensen.	Vijlbrief	D66	0.02
4677	Deze motie is voorgesteld door de leden Vijlbrief, Grinwis, Inge van Dijk, Flach en Eerdmans.	voorzitter	None	0.01
4682	Deze motie is voorgesteld door de leden Vijlbrief, Inge van Dijk en Van der Lee.	voorzitter	None	0.01
4688	Dan is het woord nu aan mevrouw Aukje de Vries namens de VVD.	voorzitter	None	0.02
4692	Ik ga alleen een motie voorlezen die gaat over inflatie, omdat ik het belangrijk vind dat we echt goed zicht hebben op welke acties wel of niet mogelijk zijn.	Aukje de Vries	VVD	0.03
4693	Deze motie is voorgesteld door de leden Aukje de Vries en Grinwis.	voorzitter	None	0.02
4697	Dan is het woord nu aan mevrouw Inge van Dijk namens het CDA.	voorzitter	None	0.02
4700	In het debat sprak de minister ook over het belang van een langetermijnvisie.	Inge van Dijk	CDA	0.02
4701	Hij verwees ook naar diverse verkiezingsprogramma's.	Inge van Dijk	CDA	0.02
4703	Ik heb dus ook geen verkiezingsprogramma, maar wel een motie.	Inge van Dijk	CDA	0.02
4704	Deze motie is voorgesteld door de leden Inge van Dijk, Vijlbrief, Van der Lee, Grinwis en Vermeer.	voorzitter	None	0.02
4708	Dan is het woord nu aan de heer Idsinga namens Nieuw Sociaal Contract.	voorzitter	None	0.01
4710	Dank ook aan de Kamer voor het hartelijk in ontvangst nemen van de initiatiefnota.	Idsinga	NSC	3.54
4711	Sommigen van u zetten het frame erop — we zijn soms heel goed in het zetten van frames — dat het vanuit wantrouwen zou zijn.	Idsinga	NSC	2.1
4712	Collega's, u doet uzelf echt tekort; we doen dit werk zo goed mogelijk en het is onze grondwettelijke taak om als Kamer ons budgetrecht te verbeteren.	Idsinga	NSC	2.04
4714	Dus laten we voorzichtig zijn, wil ik tegen een enkeling zeggen, om daar dit soort frames op te plakken.	Idsinga	NSC	0.01
4717	Deze motie is voorgesteld door de leden Idsinga en Omtzigt.	voorzitter	None	0.01
4721	Deze motie is voorgesteld door de leden Idsinga en Vijlbrief.	voorzitter	None	0.01
4726	Dan nodig ik de volgende spreker van de zijde van de Kamer uit en dat is de heer Vermeer.	voorzitter	None	0.01
4728	Ik heb twee moties die met de accijnzen te maken hebben.	Vermeer	BBB	0.01
4736	Het doel van beide moties is niet om roken of drinken aan te moedigen, maar om te zorgen dat de accijnzen van de consumptie die er wél is in Nederland ook terechtkomen in de Nederlandse staatskas, en dus uiteindelijk ook bij de Nederlandse burgers en ondernemers.	Vermeer	BBB	0.02
4740	U heeft daar een interruptie over van de heer Vijlbrief.	voorzitter	None	0.01
4741	Voorzitter, ik realiseerde me dat ik in de eerste termijn vergeten was de heer Vermeer de vraag te stellen die ik ook aan de andere regeringspartijen heb gesteld.	Vijlbrief	D66	0.02
4743	Hoe kijkt de heer Vermeer aan tegen die ombuiging op de VWS-begroting waar we het over hebben gehad, die neerslaat bij verpleegkundigen?	Vijlbrief	D66	0.72
4744	Daar was ik nog even benieuwd naar, for the record.	Vijlbrief	D66	0.01
4745	Ik was bij het gros van die gesprekken aanwezig of ik zat in het kamertje ernaast ter ondersteuning.	Vermeer	BBB	0.01
4746	De duidelijke inzet is steeds geweest dat dit ging om een post voor medisch specialisten.	Vermeer	BBB	0.86
4747	Er lag eerst namelijk ook nog een andere maatregel op tafel, en dat zou zijn om medisch specialisten te verplichten om in loondienst te gaan.	Vermeer	BBB	0.02
4748	Wij als BBB hebben daar altijd tegen gestreden, omdat wij niet een bepaalde beroepsgroep het recht op ondernemerschap willen ontnemen.	Vermeer	BBB	0.01
4749	Gaandeweg het gesprek bleek daar bij meerdere partijen ook niet voldoende draagvlak voor te zijn.	Vermeer	BBB	0.03
4750	Er is toen voor gekozen om twee andere posten te zoeken, die wel de posten rond medisch specialisten zouden beslaan.	Vermeer	BBB	0.02
4751	In de reconstructie die we intern gedaan hebben, hebben we het volgende gezien.	Vermeer	BBB	0.01
4752	In tabel 2 bij het amendement-Bontenbal staat netjes aangegeven dat de dekking moet komen uit de opgave medisch specialisten.	Vermeer	BBB	0.02
4753	Alleen, in de toelichting eronder is opeens sprake van "strategisch opleiden medisch specialistische zorg".	Vermeer	BBB	0.02
4754	Ik denk dat daar de hele spraakverwarring ontstaan is.	Vermeer	BBB	0.01
4755	Ik hoop dat de minister van VWS ook meekijkt en daarmee ook nog even duidelijk heeft wat in ieder geval onze intentie was, hoe wij daar aan tafel zaten en waarom wij akkoord gingen met het amendement.	Vermeer	BBB	0.05
4757	Ik had al gezegd dat we het debat niet opnieuw gaan doen.	voorzitter	None	0.03
4758	Voorzitter, ik wilde alleen nog zeggen dat dit bevestigt wat ik al dacht.	Vijlbrief	D66	0.01
4761	Ik hoor de heer Vermeer een warm pleidooi houden voor de tabaksaccijns.	Idsinga	NSC	0.01
4762	Als privépersoon, maar ook niet meer dan dat, ben ik hem daar dankbaar voor, verklap ik even.	Idsinga	NSC	0.01
4763	Maar mijn vraag is eigenlijk hoe de heer Vermeer aankijkt tegen een veel grotere post als we het hebben over accijns — die gaat ook weer spelen in aanloop naar het voorjaar — namelijk de accijns ten aanzien van het autorijden, op benzine en diesel.	Idsinga	NSC	0.02
4764	Die accijnsverhoging is in ieder geval voor volgend jaar bevroren.	Vermeer	BBB	0.02
4766	Voor alle accijnzen geldt dat wij ervoor moeten zorgen dat die, net als energiekosten en netwerkkosten, in de pas lopen met de buurlanden, omdat we anders gewoon allerlei ongewenste effecten krijgen die de economie in de grensstreken een hele zware klap toebrengen.	Vermeer	BBB	0.03
4772	Allereerst dank aan de minister voor de bevlogen en betrokken beantwoording.	Grinwis	ChristenUnie	0.08
4773	Het was weer een genoegen om met hem te debatteren.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
4774	Ik heb één kleine motie meegebracht, die als volgt luidt.	Grinwis	ChristenUnie	0.01
4775	Deze motie is voorgesteld door de leden Grinwis, Inge van Dijk, Vermeer en Vijlbrief.	voorzitter	None	0.02
4780	Dan zijn we hiermee aan het einde gekomen van deze termijn van de zijde van de Kamer.	voorzitter	None	0.01
4781	De minister heeft aangegeven een kleine tien minuutjes nodig te hebben.	voorzitter	None	0.01
4782	Dan schors ik tot 19.23 uur en kijken we of we het in zeven minuten kunnen appreciëren, zodat het volgende debat een kwartiertje later kan beginnen maar wel voor middernacht kan eindigen.	voorzitter	None	0.15
4783	De vergadering wordt van 19.14 uur tot 19.23 uur geschorst.	voorzitter	None	0.01
4785	Aan de orde is de voortzetting van het debat over de Najaarsnota 2024.	voorzitter	None	0.01
4786	Er is net een elftal moties ingediend, waarvan de laatste niet door de minister geapprecieerd hoeft te worden, want die is aan het Presidium.	voorzitter	None	0.02
4789	Omdat er nog een debat staat te wachten, doen we dat in een hoog tempo.	Heinen	None	3.94
4796	Ik wil daar wel bij zeggen dat deze kwestie uiteindelijk aan u en de minister van VWS is.	Heinen	None	0.12
4797	Ik zat te twijfelen om het oordeel "ontijdig" te geven, omdat dat zo'n nieuwe appreciatiecategorie is.	Heinen	None	0.01
4798	Ik kan 'm oordeel Kamer geven, omdat het aan u is om dat te doen.	Heinen	None	0.02
4799	Maar ik geef er wel deze duiding bij: u moet dat debat met de minister van VWS voeren.	Heinen	None	0.03
4800	De coalitie en de oppositie hebben samen dat amendement gemaakt, dus ik vind het ook aan de Kamer om daar richting aan te geven.	Heinen	None	0.02
4801	Met dat in het achterhoofd geef ik 'm oordeel Kamer, maar ik geef er zelf geen eigen oordeel aan.	Heinen	None	34.43
4802	Er stond wel een overweging bij die betrekking had op de minister van Financiën.	Heinen	None	0.02
4803	Ik neem die op de koop toe, maar dat had op zich niets te maken met de motie zelf.	Heinen	None	20.38
4804	Als de heer Van der Lee het goed vindt, geef ik even de heer Vijlbrief het woord omdat het op deze motie slaat.	voorzitter	None	20.35
4805	Ik denk dat u een vraag heeft over de andere motie.	voorzitter	None	0.01
4808	Ik ben toch een beetje verrast door het oordeel, ook omdat mij niet helder is of de complete invulling van de bezuiniging die gehaald moet worden met deze motie wel gegarandeerd is.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	13.8
4809	Op zich is dat natuurlijk sympathiek, want ik wil ook niet dat het ten koste gaat van verpleegkundigen.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.01
4810	Maar dit is dus geen inhoudelijk oordeel, maar louter iets als "ga het bediscussiëren met de minister van VWS"?	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.03
4813	Dat was ook de reden waarom we heel veel hebben nagedacht over hoe ik dit nou hoffelijk moet doen richting de Kamer.	Heinen	None	0.51
4814	In het debat heb ik elke keer aangegeven dat het aan de Kamer zelf is om hier richting aan te geven.	Heinen	None	0.02
4816	Ik geef dit oordeel in de meest zuivere vorm: het is aan de Kamer.	Heinen	None	0.04
4817	Maar ik geef hier dus niet zelf een subjectief oordeel aan.	Heinen	None	0.01
4819	Ik vind ook echt dat u dit debat met de minister van VWS moet voeren.	Heinen	None	0.01
4820	De taakstelling is ingevoerd, dus als u de grondslag verandert, kan dat natuurlijk de opgave in de categorie die u versmalt, verhogen.	Heinen	None	0.02
4821	Maar nogmaals: het is aan u, aan de Kamer, want u heeft zelf dat amendement met elkaar gemaakt.	Heinen	None	0.02
4822	Het is mij dan helder dat de motie op zichzelf nog niks heeft opgelost, behalve dat er nog een debat moet komen met de minister van VWS.	Van der Lee	GroenLinks-PvdA	0.14
4827	Inderdaad, dit moet worden besproken met de minister van VWS, maar ik was hier in debat met de minister van Financiën.	Vijlbrief	D66	0.03
4828	Dan had iedereen weer gezegd: ja, maar dit hoort niet in het debat.	Vijlbrief	D66	0.02
4838	6 heeft eigenlijk ook betrekking op het interruptiedebatje dat ik met mevrouw Van Dijk heb gevoerd.	Heinen	None	0.01
4839	Als ik 'm in dat licht mag appreciëren, dan kan ik 'm oordeel Kamer geven.	Heinen	None	0.01
4840	Als ik 'm zo strikt als het er nu staat moet appreciëren, dan moet ik 'm ontraden.	Heinen	None	0.01
4844	In het licht van de discussie die wij gevoerd hebben, kan het oordeel Kamer blijven.	Heinen	None	0.01
4849	8 kan ik oordeel Kamer geven als ik haar zo kan interpreteren dat ik haar bij de Miljoenennota betrek.	Heinen	None	0.02
4850	Ik werk dan geen concrete beleidsopties en budgettaire implicaties uit.	Heinen	None	0.01
4851	Dat is namelijk echt een hele opgave en dan vraagt u mij een hele nieuwe studie te doen.	Heinen	None	0.01
4852	Tegelijkertijd wordt er taakstelling na taakstelling op het apparaat ingeboekt.	Heinen	None	0.01
4853	Laten we dus ook een beetje terughoudend zijn in wat we van het apparaat vragen.	Heinen	None	0.01
4854	Ik kan het proberen mee te nemen in de Miljoenennota, ook in het licht van de productiviteit en alles wat we daarover in analytische zin aan de Kamer kunnen meegeven.	Heinen	None	0.01
4855	Als u echt beleidsopties en budgettaire implicaties van mij verwacht, moet ik de motie ontraden.	Heinen	None	0.01
4856	Maar nogmaals, als ik de motie zo mag interpreteren dat er wordt gevraagd om dit te betrekken bij de Miljoenennota en de bredere analyse, kan ik 'm oordeel Kamer geven.	Heinen	None	0.01
4864	Het is ook een beetje de traditie van de NSC-fractie om strikte deadlines te stellen.	Heinen	None	0.04
4865	Uiteraard kan ik die motie oordeel Kamer geven, want dit is ook ons streven.	Heinen	None	0.01
4866	Ik zeg daar wel bij dat de kwaliteit van de expertgroep vooropstaat.	Heinen	None	0.02
4867	Als er net een paar dagen langer voor nodig zijn, krijgt u het dus een paar dagen later, maar het streven is natuurlijk wel om dit voor die datum de Kamer te doen toekomen.	Heinen	None	0.01
4870	10 verzoekt om al in het voorjaar met uitgewerkte plannen voor een nieuw belastingstelsel te komen.	Heinen	None	0.01
4871	Ik snap de ambitie en ambitie is mooi, maar ik denk dat ik deze ambitie niet waar kan maken.	Heinen	None	0.01
4879	13 is inderdaad aan de Kamer zelf, zoals u zelf al aangaf.	Heinen	None	0.03
4880	Dan is er nog een amendement dat ik ook moet appreciëren, namelijk het amendement van de heer Flach op stuk nr.	Heinen	None	0.01
4882	De heer Vijlbrief heeft mij "ge-encouraged" om mijn rol als minister van Financiën goed te pakken.	Heinen	None	0.01
4884	Ik denk dat ik de minister zelf ook heb aangemoedigd om die rol te pakken.	Flach	SGP	0.01
4887	Ik heb zelf ook al aangegeven dat ik weet dat het niet binnen de begrotingsregels past.	Flach	SGP	0.03
4890	Want ik heb aangegeven dat het een vrij groot deel van het oorspronkelijke budget is.	Flach	SGP	0.02
4892	Dat zou een reden kunnen zijn om in dit geval, beargumenteerd, af te wijken van die begrotingsregels.	Flach	SGP	0.01
4893	De heer Flach vraagt mij naar een inhoudelijk argument.	Heinen	None	0.01
4894	Het afwijken van de begrotingsregels is voor mij het sterkste inhoudelijke argument dat ik als minister van Financiën kan gebruiken.	Heinen	None	0.01
4898	Dit is het laatste plenaire debat; we hebben morgen nog een commissiedebat.	Heinen	None	0.01
4899	Ik bedank daarom in ieder geval voor de prettige samenwerking, ook in de maanden waarin we hier de degens hebben gekruist.	Heinen	None	42.56
4900	Ik wens iedereen een goede kerst en ik kijk uit naar de toekomst, waarin wij weer in alle scherpte de degens weer met elkaar kunnen kruisen.	Heinen	None	0.01
4902	Dank aan u allen, ook voor uw medewerking en uw geduld.	voorzitter	None	0.01
4903	Hiermee zijn we gekomen aan het eind van het debat over de Najaarsnota.	voorzitter	None	0.01
4907	De vergadering wordt van 19.30 uur tot 20.25 uur geschorst.	voorzitter	None	0.01
4908	Invoering van het discriminatoir oogmerk als strafverzwaringsgrond Aan de orde is de voortzetting van de behandeling van: (Zie vergadering van 26 september 2024.)	Voorzitter: Van der Lee	None	0.01
4910	Aan de orde is nu de voortzetting van de behandeling van het voorstel van wet van de leden Timmermans en Bikker tot wijziging van het Wetboek van Strafrecht in verband met de invoering van het discriminatoir oogmerk als strafverzwaringsgrond (35709).	voorzitter	35709	0.01
4911	Ik heet de initiatiefnemers natuurlijk van harte welkom in vak K, alsmede de ondersteuners.	voorzitter	35709	0.1
4912	Dat zijn Peter van Dijk, beleidsmedewerker bij de GroenLinks-PvdA-fractie en Jurian van der Bijl, beleidsmedewerker bij de ChristenUniefractie.	voorzitter	35709	0.02
4913	Tevens heet ik welkom in vak K de minister van Justitie en Veiligheid.	voorzitter	35709	0.01
4914	Hij zal bij de behandeling van dit wetsvoorstel optreden als adviseur van de Kamer.	voorzitter	35709	0.06
4915	Op 26 september van dit jaar vond de eerste termijn van de zijde van de Kamer plaats.	voorzitter	35709	0.01
4916	Vandaag zijn aan de orde de beantwoording in eerste termijn en de gehele tweede termijn.	voorzitter	35709	0.01
4921	In de eerste plaats zou ik graag een woord van dank willen uitspreken aan onze voorgangers, Kathalijne Buitenweg, Corinne Ellemeet en Gert-Jan Segers, die dit initiatief hebben genomen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.15
4923	U noemde ze al: Peter van Dijk en Jurian van der Bijl.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
4924	Zij hebben het leeuwendeel van dit werk voor hun rekening genomen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4925	Ik ben echt erg onder de indruk van de kwaliteit van het werk dat ze geleverd hebben.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4926	Ook een woord van dank aan de ambtelijke ondersteuning, zowel die van de Kamer als die van het ministerie.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.64
4927	Zonder hen allen zouden we hier vandaag niet staan of zitten.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4928	Daarnaast ook een woord van dank aan de vele mensen die wij in de aanloop naar dit debat hebben mogen spreken.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.17
4929	Het ging zonder uitzondering om indrukwekkende gesprekken, onder andere met directe slachtoffers van hatecrimes, die ons hebben gesterkt in de noodzaak van dit initiatief.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4930	Tot slot ook dank aan de woordvoerders van SP, GroenLinks-PvdA, VVD, ChristenUnie, PVV, NSC, BBB, SGP, D66, Partij voor de Dieren en DENK.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4931	Wij vinden het ontzettend waardevol dat de Kamer zich unaniem uitspreekt tegen vormen van haat, haatgemotiveerde criminaliteit en mishandelingen en vernielingen waarbij discriminatie, racisme en antisemitisme een rol spelen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	2.16
4932	Verscheidene woordvoerders hebben in hun termijn bij dit initiatiefwetsvoorstel uiteenlopende en hartverscheurende incidenten aangehaald, die de noodzaak van deze wet onderschrijven.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4933	De heer Ceder nam de Kamer mee terug naar de bedreigingen en vernielingen bij het koosjere restaurant HaCarmel in Amsterdam.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
4934	Mevrouw Tseggai refereerde aan een zwarte ondernemer die haar zaak door racistische hangjongeren moest sluiten.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.16
4935	De heer Diederik van Dijk citeerde Philippe Claudel, een schrijver die wij beiden zeer waarderen, over hoe gruwelijk en onverdraagzaam mensen zich kunnen opstellen tegenover degenen die afwijken van wat men als de norm of als eigen beschouwt.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
4936	Mevrouw Teunissen constateert dat Nederland op de Europese Rainbow Index is gezakt naar de veertiende plaats.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	61.9
4937	De heer El Abassi memoreerde de moord op een Marokkaans-Nederlandse jongen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.11
4938	De heer Sneller constateerde in de eerste termijn al dat de Kamer van links tot rechts een gezamenlijke verantwoordelijkheid ziet om in ieders belang discriminatie te veroordelen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.03
4939	Het is een verademing om te zien dat onze Kamer met respect voor elkaars opvattingen dit initiatiefvoorstel aan een grondige overweging onderwerpt.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4940	We proeven in het algemeen een positieve grondhouding.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4941	Ik wil u daar niet alleen namens ons als initiatiefnemers voor danken, maar vooral ook namens al die groepen in de samenleving: de lgbtiq-gemeenschap, de Joodse gemeenschap en de moslimgemeenschap, en ieder ander die met de gevolgen van deze onacceptabele uitsluiting geconfronteerd wordt.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.04
4942	Het gaat erom dat we om hen heen gaan staan en hen beschermen tegen haat en geweld.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4944	Als met geweld of anderszins crimineel gedrag mensen onrecht wordt aangedaan op een manier die hun diepste identiteit raakt, vereisen de beginselen van onze democratische rechtsstaat dat we normerend optreden.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4945	U als Kamer laat er geen misverstand over bestaan dat iedereen ertoe doet en dat wij als volksvertegenwoordiging willen instaan voor eenieders recht om jezelf te zijn, om je seksuele gerichtheid te kunnen vieren en je levensbeschouwelijke overtuigingen in vrijheid te kunnen beleven.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.03
4946	De heer Six Dijkstra noemde het verbod op discriminatie de basiswaarde van de democratische rechtsstaat en een waarborg voor menselijke waardigheid.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
4949	Haar oproep om te werken aan een samenleving waarin we nieuwsgierig blijven naar elkaar, waarin we leren van elkaars verschillen en waarin iedereen zich veilig voelt, is ons uit het hart gegrepen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4950	Daarbij is normbevestiging vanuit de strafwetgever, zoals al door de heer Ellian benadrukt is in zijn inbreng, onontbeerlijk om te voorkomen dat het discriminatoire karakter van een strafbaar feit onbenoemd blijft.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
4951	Wij stellen voor de vragen vanuit de Kamer zo veel mogelijk gebundeld te beantwoorden en komen tot de volgende blokken: aanleiding voor het initiatief, nut en noodzaak van de wet, inhoudelijke invulling voor de strafrechtpraktijk en gevolgen voor de uitvoering.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4952	Daarbij zal ik blok 1 en 2 voor mijn rekening nemen en collega Bikker blok 3 en 4.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	4.54
4954	Meerdere leden hebben gesignaleerd dat hatecrimes zowel op de slachtoffers zelf als op de gemeenschap waartoe zij behoren een enorme impact hebben.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
4955	Het zijn delicten waarbij de daders welbewust tot uitdrukking willen brengen dat wat hen betreft van gelijkwaardigheid tussen groepen in de samenleving geen sprake is.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
4956	Het gaat om zogeheten commune delicten, zoals mishandeling en vernieling, maar wel met de uitdrukkelijke bedoeling om gevoelens van meerderwaardigheid van daders en minderwaardigheid van slachtoffers tot uitdrukking te brengen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.03
4957	Daardoor hebben hatecrimes een aanzienlijk grotere impact op slachtoffers en samenleving dan gewone delicten.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4959	De politie, de antidiscriminatievoorzieningen, het College voor de Rechten van de Mens, Meld.Online Discriminatie en de Nationale ombudsman rapporteren jaarlijks in een gezamenlijk rapport over hun cijfers.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4960	Dit rapport over registraties van discriminatie-incidenten door politie en meldingen bij antidiscriminatievoorzieningen en andere organisatie in Nederland heet Discriminatiecijfers in 2023.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
4961	Uit deze jaarlijkse verzameling cijfers van antidiscriminatievoorzieningen blijkt dat de politie en de antidiscriminatievoorzieningen aanzienlijk meer incidenten hebben geregistreerd ten opzichte van voorgaande jaren.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.91
4963	Bij de antidiscriminatievoorzieningen ging het om een toename van 20% ten opzichte van een jaar eerder.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	38.12
4964	Het gaat in de meeste gevallen om discriminatie naar herkomst of seksuele gerichtheid en om antisemitisme.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.11
4965	Het Sociaal en Cultureel Planbureau constateerde in het onderzoek "Ervaren discriminatie in Nederland" van vier jaar geleden dat slechts een op de vijf slachtoffers van discriminatie stappen onderneemt.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	99.99
4966	Het zogenoemde dark number, de niet-geregistreerde incidenten, is dus aanzienlijk.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4967	Dit zeg ik ook in reactie op de vraag van mevrouw Tseggai over verborgen criminaliteit.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
4968	Meerdere leden hebben hun zorgen geuit over de lage aangiftebereidheid van discriminatoire delicten.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
4970	De lage aangiftebereidheid van hatecrimes is een groot probleem.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4971	Criminologisch onderzoek laat al langer zien dat slachtoffers niet altijd vertrouwen hebben in de aanpak van politie en justitie.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	99.89
4972	Ook zien we dat slachtoffers soms zo regelmatig slachtoffer worden dat aangifte bij de politie achterwege wordt gelaten.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	21.0
4974	Het maakt duidelijk dat een effectieve, preventieve en repressieve aanpak onmisbaar is en dat we moeten onderzoeken — daarbij kijken we indringend naar de minister — hoe de huidige aanpak verder kan worden versterkt.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.07
4975	De heer Ellian haalt terecht het WODC-onderzoek aan, waaruit blijkt dat het discriminatoire aspect in het strafproces gaandeweg uit beeld kan verdwijnen, omdat het onvoldoende herkend of meegewogen wordt door de politie of het Openbaar Ministerie.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.04
4976	Dat raakt het vertrouwen in het herkennen van het discriminatoire aspect door politie en OM, zo stelt de heer Ellian.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.03
4977	Wij zijn als initiatiefnemers ontzettend blij dat de fractie van de VVD de wens van normbevestiging onderschrijft.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
4978	Dat is ook een van de expliciete bedoelingen van het initiatiefwetsvoorstel, want als slachtoffers zich gesterkt weten door de expliciete steun van de strafwetgever en van politie en justitie, wordt de drempel om aangifte te doen van een hatecrime aanzienlijk verlaagd.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.39
4979	Als voor de directe slachtoffers en voor de samenleving expliciet duidelijk wordt hoe het discriminatoire aspect in concrete strafzaken meeweegt, dan zullen slachtoffers zich ongetwijfeld ook beter gehoord voelen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4980	Een ander WODC-onderzoek, uit 2020, laat zien dat het verhogen van de aangiftebereidheid van belang is om normalisering van discriminatie, racisme en antisemitisme te voorkomen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.03
4981	Duidelijk is dat meer politie- en justitiecapaciteit nodig is en dat slachtoffers zich gezien en gehoord willen voelen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4982	Dat is sneller gezegd dan gedaan en is niet eenvoudig vanuit de plenaire zaal hier te regelen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.26
4983	Maar wat we wel kunnen doen, is als strafwetgever een duidelijke wettelijke norm stellen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4984	Daarmee komen we op het onderdeel nut en noodzaak van dit initiatief.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
4985	Eigenlijk kunnen we als initiatiefnemers nut en noodzaak van dit initiatief niet beter verwoorden dan de heer Ceder deed in een interruptie op de heer Van Nispen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	1.17
4986	Samengevat komt het erop neer dat de voorgestelde codificatie van de huidige codis-aanpak de strafrechter dwingt een duidelijke uitspraak te doen over het discriminatoire aspect.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	1.52
4987	Door het opbouwen van jurisprudentie en door te verduidelijken dat discriminatie een belangrijk punt is, krijgen we meer grip op het begrip "discriminatie" en wanneer dit wel en niet toe te passen, zo stelde de heer Ceder.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
4988	Maar nog belangrijker, door de uitspraak van de strafrechter krijgt het slachtoffer erkenning.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	8.17
4989	De leden Van Nispen, Emiel van Dijk en Six Dijkstra stellen terecht dat het OM op grond van zijn beleidslijn nu al zwaardere straffen vordert als een discriminatoir aspect aanwezig is.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.03
4990	Politie en justitie besteden al sinds 1993 expliciet aandacht aan discriminatie en discriminatoir gemotiveerde criminaliteit, de zogenaamde codis-feiten.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4991	De Aanwijzing discriminatie spoort ertoe aan om het discriminatoire aspect te betrekken in de verdere behandeling van de strafzaak.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4992	De aanwijzing geeft richting aan de werkwijze van politie en OM voor de opsporing, de vervolgingsbeslissing, het requisitoir, de strafeis en de registratie en rapportage van discriminatiezaken.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4993	Op dit moment ontbreekt het aan een uniform begrip en een eenduidige toepassing van het discriminatoire aspect door het OM in de rechtspraak.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.03
4994	Dit komt ook naar voren in de recente rechtswetenschappelijke publicatie van Bas Hellemons en Riemke Levie over hatecrimes.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
4995	Mede daarom kan er naar onze mening niet worden volstaan met het genoemde strafvorderingsbeleid.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4996	Dat valt samen met het door ons noodzakelijk geachte belang van expliciete normbevestiging door de wetgever via de wettelijke strafverzwaringsgrond.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.03
4997	Daarnaast kan de wettelijke verankering eraan bijdragen dat het discriminatoire aspect beter zichtbaar wordt in het strafproces.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4998	Het OM zal dat expliciet in de tenlastelegging moeten opnemen en de rechter zal daarover een bewijsbeslissing moeten nemen die in het vonnis wordt opgenomen en in het openbaar wordt uitgesproken.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
4999	Dit bevordert dat het leed dat aan de slachtoffers van hatecrimes is aangedaan, uitdrukkelijk in het strafproces wordt geadresseerd, en zo bouw je natuurlijk ook jurisprudentie op.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.05
5000	In het plenaire debat over de geweldsincidenten in Amsterdam gaf de minister van Justitie en Veiligheid ook aan dat er een gat zit tussen de huidige juridische mogelijkheden om het discriminatoire aspect mee te nemen in strafzaken en de uiteindelijke toepassing ervan door het OM.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.05
5001	Met de minister van Justitie en Veiligheid zijn wij als initiatiefnemers van mening dat het discriminatoire aspect nog te weinig wordt betrokken in de strafzaak.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.04
5002	Een andere zorg is dat het discriminatoire aspect nu niet altijd, onvoldoende of gebrekkig geregistreerd wordt.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.09
5004	Wij verwijzen hiervoor graag naar het uitgebreide onderzoek "Discriminatieaspect als strafverzwarende omstandigheid.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	1.83
5005	Cijfers en praktijkervaringen" van Peter Kruize en Paul Gruter.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.04
5006	Zij beschrijven dat er een groot verschil is tussen het aantal zaken op de discriminatieoverzichten van de politie en de feiten die bij het OM de classificatie discriminatie krijgen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5007	Dit raakt aan het punt dat de heer Ceder maakte: het belang van het opbouwen van jurisprudentie over het discriminatoire aspect.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5008	Als politie, Openbaar Ministerie en strafrechter dit aspect structureler beleggen in hun processen, dan krijgen we een beter inzicht in aard en omvang van de definitieafbakening.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5009	Ik neem het risico dat ik deze interruptie totaal verkeerd time.	Van Nispen	SP	0.01
5010	Het kan zo zijn dat ik veel te vroeg of veel te laat ben.	Van Nispen	SP	0.01
5012	De heer Timmermans refereerde zelf aan het interruptiedebat dat ik met de heer Sneller had en dat ging over een voor mij belangrijk punt in dit debat.	Van Nispen	SP	0.02
5014	Het gaat om het punt dat het OM nu discriminatie aannemelijk moet maken en dat het als gevolg van het wetsvoorstel in de tenlastelegging komt.	Van Nispen	SP	0.15
5015	Daar ging dat interruptiedebat volgens mij ook over.	Van Nispen	SP	49.64
5016	Het moet dan dus wettig en overtuigend bewezen worden.	Van Nispen	SP	0.01
5017	Zegt de heer Timmermans: dat heb ik net staan uitleggen en toelichten?	Van Nispen	SP	5.39
5019	Dat komt later nog terug in de beantwoording door collega Bikker.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5021	We zijn straks extra alert op de beantwoording, hoor.	voorzitter	None	18.65
5023	De leden Ellian en Sneller hebben de minister van Justitie en Veiligheid en ons als initiatiefnemers gevraagd naar problemen van slachtoffers in de voorfase van het strafrechtelijk onderzoek, zoals bijvoorbeeld registratie en rapportage door de politie en het Openbaar Ministerie.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5024	De heer Diederik van Dijk raakte daar in zijn bijdrage ook aan.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5025	De heer Sneller stelde daarnaast, mede geïnspireerd door de vragen van de fractie van de SP in het verslag, de vraag of het door ons gewenste effect niet ook op een andere wijze te bereiken valt.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5026	Het is misschien goed om hier nogmaals te verwijzen naar de bevindingen van het onderzoek van Kruize en Gruter.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5028	Er is een verschil in interpretatie van wat nu precies een hatecrime is.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.66
5030	Het college wijst er in het consultatieadvies op dat dit in het licht van het EVRM bezien zeer problematisch is, en uiteindelijk een belangrijke tekortkoming van de huidige codis-aanpak is.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5031	Hiervoor hebben wij er al op gewezen dat in de huidige praktijk een eenduidige definitie ontbreekt.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.03
5032	Dit initiatief geeft nadere richting aan de definitie van "discriminatoire delicten" en initieert naar het oordeel van het College voor de Rechten van de Mens " een positieve ontwikkeling in de richting van het voldoen aan het uit het EVRM voortvloeiende niveau van rechtsbescherming".	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5033	In antwoord op de vraag van de heer Sneller over andere wijzen om een betere registratie te bereiken, kan ik aangeven dat wij het erover eens zijn dat proportionaliteit en subsidiariteit in dit soort debatten van belang zijn.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5034	Misschien ter geruststelling: ons primaire doel bij dit initiatief is niet de verbetering van de registratie van zaken.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5035	Van politie en justitie begrijpen we dat bestaande ICT-systemen zullen moeten worden aangepast voor een betere registratie.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5037	De politie moet indringender onderzoeken of bij een melding of aangifte een discriminatoir aspect meespeelt.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5038	Dat vergt continu onderhoud van expertise, wat eveneens losstaat van een eventuele wetswijziging.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	8.39
5039	Als wij alle consultatieadviezen goed op ons laten inwerken, dan moet registratieverbetering vooral worden gezien als bijkomend voordeel van de introductie van een discriminatoir aspect als wettelijke strafverzwaringsgrond.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5040	We solidariseren als strafwetgever en strafrechtspleging met slachtoffers van hatecrimes.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5041	We versterken de afschrikwekkende functie van het strafrecht.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5042	We krijgen ook een accuraat inzicht in de aard en omvang van discriminatie, racisme en antisemitisme als bijkomende factor in strafzaken.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.04
5043	Als het gaat om nut en noodzaak van deze wet, is het ook terecht dat verschillende collega's het belang van flankerend beleid benadrukken.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.16
5044	De leden Sneller en Ellian constateren terecht dat discriminatie en discriminatoir gemotiveerde criminaliteit een groot en veelomvattend probleem zijn, dat slechts gedeeltelijk met het strafrecht bestreden kan worden.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.03
5045	Het strafrecht is geen panacee voor elk maatschappelijk probleem.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5046	Tegelijkertijd zou een strafverzwaring wel een normstellende en afschrikwekkende werking moeten hebben.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5048	De heer Van Nispen noemt dat "een aardige indekking" — daar kunnen we het mee eens zijn — maar wij spreken liever van gezond realisme.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	25.95
5050	Onder meer de leden Van Nispen en El Abassi wierpen de vraag op of bij de sanctionering niet ook, of wellicht juist met het oog op het lerend effect van sancties, veel meer moet worden gedacht aan alternatieve straffen en maatregelen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5051	De heer Van Nispen noemt verplichte bezoeken aan bijvoorbeeld het Holocaustmuseum, gesprekken met mensen uit de lhbtiq-gemeenschap en uit de moslimgemeenschap.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5052	De heer El Abassi verwijst naar de Zweedse aanpak met educatieprogramma's.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5053	Als initiatiefnemers voelen wij ons door dit soort sancties in algemene zin erg aangesproken.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5054	Eerder dit jaar is de motie-Bamenga nagenoeg unaniem aangenomen om eventuele belemmeringen weg te nemen voor de oplegging van een educatieve maatregel, zoals het bezoeken van het Nationaal Holocaustmuseum of een herinneringscentrum.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5055	Het Nederlandse sanctiearsenaal biedt nu al onder omstandigheden de mogelijkheid om door toepassing van werk- en leerstraffen veroordeelden letterlijk te confronteren met de gevolgen van hun gedrag.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	5.74
5056	Uit de praktijk blijkt dat een educatieve maatregel bij een discriminatoir aspect niet vaak wordt opgelegd.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5057	Strafrechters zoeken in hun uiteindelijke sanctieoplegging naar een optimale mix van vergelding, preventie en resocialisatie.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	11.79
5058	Wij zijn benieuwd hoe de minister van Justitie en Veiligheid uitvoering geeft aan deze Kameruitspraak.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.04
5059	Mevrouw Teunissen vroeg of ook wij vinden dat er moet worden gewerkt aan middelen voor discriminatierechercheurs.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5061	Op 12 november jongstleden is een daartoe strekkende motie, die ik samen met de heer Bamenga aan uw Kamer heb voorgelegd en die werd gesteund door de fracties van SP, DENK, Partij voor de Dieren, ChristenUnie en Volt, helaas verworpen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5062	Afsluitend zal ik nog ingaan op de vragen over de consultatieadviezen, omdat we ook door suggesties uit het veld en de gesprekken met slachtoffers een sterker besef hebben gekregen van nut en noodzaak van de wet.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.65
5063	De leden Six Dijkstra en Sneller hebben hier vragen over gesteld.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5064	Het OM is inderdaad niet nogmaals bevraagd na de forse wijziging van het initiatiefwetsvoorstel.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.04
5065	Daartoe zagen wij als initiatiefnemers, zoals we in de nota naar aanleiding van het verslag op vragen van de VVD-fractie ook al aangaven, geen aanleiding, omdat wij naar ons oordeel volledig tegemoet zijn gekomen aan het advies van het College van procureurs-generaal.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5066	Om de, zoals het college stelt, onmiskenbare voordelen van een wettelijke regeling te bereiken, zullen de reikwijdten van de strafverzwaringsgrond beter moeten aansluiten op het bereik van het codisbeleid.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.03
5067	Alle facetten van het discriminatieaspect moeten volgens het OM worden afgedekt.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5069	Mede naar aanleiding van het advies van het college is het initiatiefvoorstel zodanig verbreed dat nauw wordt aangesloten bij het bereik van het codis-beleid.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5070	Mevrouw Bikker zal hier nog expliciet verder op ingaan.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5071	De heer Sneller wijst vooral op het constitutionele aspect.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5072	We interpreteren zijn vraag als volgt: voorzien consultatierondes op dit moment in de behoefte van de Kamer om adequate informatie te ontvangen over initiatiefwetgeving?	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.43
5074	Op dit moment kan iedereen die daar behoefte aan heeft, reflecteren op een in consultatie gegeven voorstel.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5075	Wij vinden dat we dan vooral geen beperkingen moeten willen opleggen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5076	Het gaat er met name om dat relevante organisaties en belangengroepen voldoende weet krijgen van de mogelijkheid om adviezen uit te brengen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5077	Dat ook over initiatiefwetsvoorstellen advies kan worden uitgebracht, is zover wij kunnen overzien wel bekend.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.04
5078	Daarnaast kunnen wij ons als initiatiefnemers voorstellen dat er ook een beslag wordt gelegd op organisaties om tijdig en gedegen consultatieadvies uit te brengen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.16
5079	Wij waren zeer tevreden over de kwaliteit en bruikbaarheid van de ontvangen adviezen, maar realiseren ons ook dat deze organisaties een flinke investering hebben gedaan om de wetgevingskwaliteit te dienen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5081	Maar we vrezen dat niet elke instelling of belangengroep dit kan opbrengen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5082	Een consultatieversie van dit initiatiefwetsvoorstel is in de zomer van 2020 in internetconsultatie gegaan.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5083	Daarop zijn, in antwoord op de vragen van de heer Six Dijkstra, geen consultatieadviezen ontvangen van de Raad voor de rechtspraak en van de Nederlandse orde van advocaten.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.03
5084	De Raad van State heeft later wel geadviseerd over de uitvoeringsconsequenties.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5085	Hiervoor verwijzen wij naar de nota naar aanleiding van het verslag.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5086	De heer Six Dijkstra stelde ons ook nog de vraag hoe vaak de strafverzwaringsgrond in het buitenland wordt toegepast.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5087	In de memorie van toelichting zijn we uitgebreid ingegaan op het rechtsvergelijkende onderzoek van het WODC.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5088	België, Frankrijk en Italië hebben een vergelijkbare wettelijke strafverzwaringsgrond.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5089	Duitsland kent een strafverzwarende omstandigheid voor strafbare feiten begaan met een mensminachtend motief.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.03
5090	Het ontbreekt aan een concreet overzicht, maar in deze rechtsvergelijkende studie wordt regelmatig jurisprudentie besproken die terecht doet vermoeden dat het discriminatoire aspect als wettelijke verzwaringsgrond regelmatig wordt toegepast.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.03
5092	U krijgt nog een interruptie van de heer Van Nispen.	voorzitter	None	0.01
5094	Ik ben eigenlijk iets te laat, want het gaat over iets wat eerder in het betoog van de heer Timmermans zat.	Van Nispen	SP	0.03
5095	Hij sprak zeer warme woorden over die educatieve maatregel.	Van Nispen	SP	0.01
5096	Verschillende woordvoerders hebben dat ook gedaan, bijvoorbeeld over een verplicht bezoek aan een holocaustmuseum of juist een gesprek met mensen uit de gemeenschap, ook al is dat laatste natuurlijk nooit een straf.	Van Nispen	SP	0.02
5097	Maar het is wel iets wat gericht kan zijn op herstel en er iets van leren.	Van Nispen	SP	0.01
5098	Vanwege die warme woorden ben ik erg benieuwd wat de initiatiefnemers gezamenlijk vanuit de Kamer of vanuit deze rol nog meer kunnen doen om dat aspect te benadrukken, want met alleen een straf zijn we er natuurlijk niet.	Van Nispen	SP	0.01
5099	En nogmaals, alle respect en waardering; ik heb mijn complimenten gegeven.	Van Nispen	SP	2.2
5100	Het is natuurlijk al ruiterlijk erkend dat we er met een straf alleen niet zijn, maar wat kunnen we nou nog meer doen om dat te bespoedigen?	Van Nispen	SP	0.03
5101	De heer Timmermans zei zelf ook: het wordt nog vaak niet gebruikt, nog niet opgelegd door rechters.	Van Nispen	SP	0.04
5102	Ik ben ook zo handig geweest om die vraag door te spelen naar de minister, maar mijn eigen antwoord zou zijn dat we het nog te weinig zien als een vorm van resocialisatie of zelfs van socialisatie of, zo u wilt, in sommige gevallen van integratie.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5103	Ik hoop dat de minister ons nog meer voorbeelden kan geven of kan laten zien wat hij van plan is om te doen.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5104	We moeten mensen bewust maken van de oorsprong van waar zij hun haat vandaan denken te kunnen halen en met name ook van de consequenties van het gedrag dat ze hebben getoond, voor de mensen op wie ze dat hebben toegepast.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5105	Daarbij lijkt mij in heel veel gevallen een bezoek aan instellingen en aan musea heel belangrijk.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5106	En ook denk ik dat iets heel belangrijk is wat nog niet tot de praktijk behoort en wat ook niet meteen wordt gezien als iets wat kan helpen, namelijk het organiseren van gesprekken.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5108	Ik hoop dat wij als Kamer, los van dit initiatiefwetsvoorstel, op dit punt het kabinet blijven volgen en stimuleren.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.01
5109	En misschien dat we als Kamer zelf ook initiatieven kunnen nemen om een bijdrage te leveren aan educatie, zoals we dat in het verleden op andere gebieden ook hebben gedaan.	Timmermans	GroenLinks-PvdA	0.02
5110	Dank voor uw antwoord op de interruptie en voor uw inbreng op de eerste twee thema's.	voorzitter	None	0.02
5111	Mevrouw Bikker neemt het stokje over en gaat de volgende twee thema's bij de kop pakken.	voorzitter	None	0.01
5113	Voorzitter, dank u wel en vergunt u mij om een korte persoonlijke inleiding te geven.	Bikker	ChristenUnie	10.38
5116	Deze maand had de ChristenUniefractie iemand uit de Joodse gemeenschap te gast hier in de Tweede Kamer.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5117	En in de aanloop naar die ontmoeting nam hij, duidelijk te herkennen als joods-gelovige, bezorgd contact met ons op.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5118	Hij wilde op weg gaan en zou met de auto komen, want hij durfde al niet meer met het openbaar vervoer.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5119	Hij maakte zich ernstig zorgen over zijn veiligheid in het stuk dat hij te voet zou moeten afleggen van de parkeergarage naar de Tweede Kamer.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5120	Het feit dat Joodse Nederlanders zich in 2024, nota bene letterlijk in de schaduw van dit huis van de democratie, zo onveilig voelen dat ze vragen "kunt u iets voor mij regelen?	Bikker	ChristenUnie	3.96
5122	En dat begint ermee dat elke Nederlander een persoonlijke verantwoordelijkheid heeft om op te staan voor de veiligheid van medelanders, wie dan ook.	Bikker	ChristenUnie	0.03
5124	Als indiener was ik daarom samen met meneer Timmermans zeer blij om te zien dat zo breed in deze Kamer het belang wordt gevoeld van de aanpak van antisemitisme, ook in het strafrecht.	Bikker	ChristenUnie	8.22
5125	Dit wetsvoorstel biedt denk ik de kans om gezamenlijk als medewetgever te laten zien dat er in Nederland geen plek is voor antisemitisch of anderszins discriminerende motieven bij criminele delicten.	Bikker	ChristenUnie	0.1
5126	En die overtuiging verdient wat mij betreft ook een steviger plek in het strafrecht.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5128	In dit geval verhogen we bij een commuun delict met een antisemitisch of discriminerend karakter de maximaal op te leggen vrijheidsstraf met een derde.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5129	In dat licht waren wij ook verheugd om te horen dat het kabinet deze initiatiefwet heeft omarmd.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5130	In de Strategie Bestrijding Antisemitisme schrijft het kabinet dat daders van strafbare feiten met een antisemitisch karakter, harder moeten worden gestraft en dat het initiatiefwetsvoorstel met het oog daarop zeer wordt gesteund, waarvoor dank.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5131	Het is mijn hoop dat wij hier als kabinet en Kamer echt unaniem opstaan tegen antisemitisme en anderszins discriminatoire delicten.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5133	Dat brengt mij bij de beantwoording van de overgebleven vragen, of bij de twee blokjes die nog resteren, zoals zo goed aangekondigd door collega Timmermans.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5134	Allereerst zal ik stilstaan bij de juridische aspecten.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5135	Ik kan me herinneren dat de kern van het debat in de eerste termijn een terugkerende vraag was van meerdere woordvoerders, namelijk van de collega's Van Nispen, Tseggai, Ellian, Six Dijkstra, Diederik van Dijk en Sneller.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5136	Die vroegen of de eis van het wettig en overtuigend bewijs van een discriminatoir aspect een hogere bewijsdrempel opwerpt, die moeilijker te halen is.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5137	Meerdere leden vragen zich af of dit uiteindelijk niet tot minder veroordelingen leidt.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5138	Dat zou natuurlijk het omgekeerde effect zijn van wat dit wetsvoorstel beoogt.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5139	Die vraag heeft ons als initiatiefnemers indringend beziggehouden, eigenlijk al bij het tot stand brengen van het wetsvoorstel.	Bikker	ChristenUnie	42.08
5140	Het was ook een van de belangrijkste gespreksonderwerpen met slachtoffers, met hun belangenorganisaties, met de politie en met het Openbaar Ministerie.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5141	Kort en goed samengevat worden de politie en het Openbaar Ministerie in de codis-aanpak opgeroepen om opmerkzaam te zijn op een eventueel discriminatieaspect en dit, indien gesignaleerd, naar bevind van zaken mee te nemen in het verdere onderzoek.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5143	Als initiatiefnemers willen we hierover geen misverstand laten bestaan: dit initiatiefwetsvoorstel zal ervoor zorgen dat een door de officier van justitie tenlastegelegd discriminatoir aspect buiten redelijke twijfel zal moeten vaststaan.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5145	De vraag is in hoeverre dit formele verschil ook materieel verschil maakt.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5146	In reactie op de initiatiefwet zegt het Openbaar Ministerie daarover: "In veel gevallen ligt het aannemelijk maken al bijna op het niveau van bewijzen."	Bikker	ChristenUnie	0.03
5147	Wij denken daarom ook echt dat dit risico op bewijsverlegenheid, het Openbaar Ministerie gehoord hebbende, in de praktijk niet groter zal worden dan ook nu al het geval is.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5148	Wellicht kan de minister daar nog op ingaan, ook in zijn laatste contacten met het Openbaar Ministerie.	Bikker	ChristenUnie	0.27
5149	Ik heb uit betrouwbare bron vernomen dat hij daar ook meer over kan zeggen.	Bikker	ChristenUnie	0.04
5151	Van volledige straffeloosheid, benadruk ik hier ook maar even in de Kamer, zal dus sowieso geen sprake zijn, tenzij het Openbaar Ministerie vergeet subsidiair het gronddelict ten laste te leggen, maar dat kan eigenlijk niet.	Bikker	ChristenUnie	0.14
5152	In die zin lijkt mij dus dat wij een risico hebben dat zeer goed te overzien is.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5153	Het nadeel dat de bewijslast ietsje hoger komt te liggen, weegt voor ons niet op tegen de geschetste voordelen die de introductie van een wettelijke strafverzwaringsgrond heeft.	Bikker	ChristenUnie	9.98
5155	Wij hebben ook al eerder geschetst welke vijf voordelen er op dat punt liggen.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5156	De heer Snellers stelde de vraag over de bewijslast voor de varianten van discriminatie door respectievelijk affiliatie en associatie.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5157	Het College voor de Rechten van de Mens geeft als voorbeeld een heteroseksuele activist die opkomt voor lhbti-rechten.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5158	Wij denken dat het bewijs van het discriminatieaspect in dit type zaken een variatie is op hetzelfde thema.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5160	In het gegeven voorbeeld zal de officier van justitie moeten bewijzen, mede op basis van de context waarin het strafbaar feit heeft plaatsgevonden, dat de verdachte het slachtoffer heeft geassocieerd met een bepaalde groep.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5161	Wat bewijstechnisch richting geeft, is wat de verdachte voor, tijdens en na het delict heeft geroepen of gedaan.	Bikker	ChristenUnie	0.03
5162	Of dergelijke vaststellingen kunnen worden gedaan, zal mede afhangen van wat het slachtoffer en getuigen daarover verklaren.	Bikker	ChristenUnie	0.05
5163	Dat verschilt, zo veronderstellen de initiatiefnemers, eerlijk gezegd niet van andere strafzaken waarin het discriminatoir aspect wordt betrokken.	Bikker	ChristenUnie	0.04
5164	De heer Ceder vroeg ons als initiatiefnemers om te bevestigen dat met dit initiatief niet nieuwe strafbare feiten worden gecreëerd, waarbij hij de link legt met uitingsvrijheid.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5165	Mevrouw Helder sprak over de vrees dat mensen al te gemakkelijk in de verkeerde hoek worden gezet en wellicht al te lichtvaardig strafverhoging moeten vrezen.	Bikker	ChristenUnie	29.89
5166	Laat het heel helder zijn: dit wetsvoorstel introduceert geen nieuwe strafbare feiten.	Bikker	ChristenUnie	13.69
5167	Vanzelfsprekend is een bepaalde gezindheid op zich onvoldoende voor strafbaarheid en strafverhoging.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5168	Dat kan anders liggen als uitingen voorafgaan aan of samengaan met een strafbaar feit.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5170	De politie en het Openbaar Ministerie vormen een beeld van de omstandigheden waaronder delicten zijn begaan.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5171	Daarbij worden verklaringen van de verdachte en getuigen gebruikt om, als dat relevant is, denkprocessen van de verdachte te reconstrueren en te objectiveren.	Bikker	ChristenUnie	0.9
5174	Denk dan bijvoorbeeld aan discriminatoire uitlatingen of handelingen of, afgaande op nieuwsberichten over de gebeurtenissen in Amsterdam, het stellen van vragen over de identiteit van het slachtoffer voorafgaand aan het plegen van geweld tegen het slachtoffer.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5175	Een goede indicatie geeft doorgaans de context waarin een strafbaar feit is begaan.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5177	Wat heeft de verdachte vooraf, tijdens en na het begaan van het delict geroepen of gedaan?	Bikker	ChristenUnie	0.01
5178	Bijvoorbeeld het horen van getuigen of van de verdachte kan bijdragen aan het bewijs daarvoor.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5180	De leden Van Nispen, Sneller en Emiel van Dijk vragen de minister of de Aanwijzing discriminatie moet worden geschrapt en of dat uiteindelijk geen contraproductieve gevolgen heeft.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5182	In zijn consultatieadvies geeft het Openbaar Ministerie aan het volgende belangrijk te vinden.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5183	Als er wordt gekozen voor een wettelijke strafverzwaringsgrond, moet de afbakening van die strafverzwaringsgrond aansluiten op de reikwijdte van het codis-beleid van het Openbaar Ministerie.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5184	Dat is het geval, want wij hebben er met dit wetsvoorstel expliciet voor gekozen om aan te sluiten op die praktijk van het codis-beleid.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5185	Als dit wetsvoorstel dus door beide Kamers wordt aangenomen en in werking treedt, is het aan het Openbaar Ministerie of het strafvorderingsbeleid wordt aangepast en zo ja, op welke wijze.	Bikker	ChristenUnie	0.03
5186	Dat lijkt me ook de geëigende verhouding tussen wetgever en het Openbaar Ministerie.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5188	Het lid Emiel van Dijk stelt daarnaast de vraag hoe dit initiatief zich verhoudt tot de huidige codis-beleidsregel dat het Openbaar Ministerie de strafeis bij gevangenisstraffen met 100% kan verhogen en ook een hogere taakstraf of geldboete vordert bij een aannemelijk discriminatoir aspect.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5190	Ik vind natuurlijk alle vragen goed, maar bij deze vraag wilde ik dat nog eens extra onderstrepen.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5191	Maar ik wil heel graag benadrukken dat het Openbaar Ministerie zelfstandig tot een strafeis komt, en dat de strafrechter eigenstandig bepaalt of, en zo ja, welke sanctie wordt opgelegd.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5192	Bij inwerkingtreding van dit initiatiefwetsvoorstel zullen het Openbaar Ministerie en de strafrechtspraak moeten bezien hoe de duidelijke wens van de strafwetgever om het discriminatoir aspect te expliciteren, indien bewezen, vertaald dient te worden in de uiteindelijke strafoplegging.	Bikker	ChristenUnie	2.55
5193	Met andere woorden: dat is dus niet aan de indieners, maar zal opnieuw — het is duidelijk wat de wetgever heeft gezegd, namelijk: stevigere normering — beoordeeld moeten worden in de specifieke zaak voor de strafrechter.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5194	De heer El Abassi vraagt zich af of de voorgestelde strafmaatverzwaring wel ver genoeg gaat.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5195	De fractie van DENK overweegt een voorstel om de strafverzwaring op z'n minst te verdubbelen.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5196	Wij hebben ons wat betreft ons initiatief aangesloten bij de algemene systematiek van het Wetboek van Strafrecht en de strafmaatverzwaring van de vrijheidsbenemende straf met een derde verhoogd.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5197	Dat laat natuurlijk onverlet dat het de heer El Abassi vrijstaat om andere, afwijkende voorstellen aan de Kamer voor te leggen.	Bikker	ChristenUnie	0.3
5198	Maar de heer El Abassi zal zich kunnen voorstellen dat wij als initiatiefnemers blijven bij het oorspronkelijke voorstel, te meer omdat we anders de wetsystematiek zouden raken.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5199	Dat zou betekenen dat we, daar waar we wat betreft andere delicten de strafverzwarende gronden en omstandigheden verzwaren met een derde, bij dit discriminatoir aspect voor een hogere verzwaring zouden gaan.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5201	Het is deze initiatiefnemers een lief ding waard om juist te staan voor de wetsystematiek, in plaats van die uit z'n verband te trekken.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5202	Ik kom aan het einde toe aan de beoordeling van de amendementen, maar ik denk dat de heer El Abassi de winstwaarschuwing al een beetje heeft gevoeld.	Bikker	ChristenUnie	0.05
5203	Dan kom ik bij het punt van de heer Diederik van Dijk over de eventuele strafverzwaring van taakstraffen.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5207	De initiatiefnemers gaan ervan uit dat in de praktijk de door de leden van de fractie van D66 veronderstelde verschillen beperkt blijven.	Bikker	ChristenUnie	31.64
5208	De strafrechter houdt binnen de gegeven wettelijke mogelijkheden voldoende ruimte om een sanctie op te leggen die recht doet aan alle levende belangen van betrokken slachtoffers, daders en de samenleving.	Bikker	ChristenUnie	7.7
5209	Maar, vervolg ik nu: dit neemt niet weg dat de omstandigheid dat een delict met een discriminatoir motief dat is gepleegd binnen het taakstrafmaximum van 240 uur, aanleiding kan zijn om in de strafbeschikking of bij rechterlijk vonnis een hogere taakstraf op te leggen.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5210	Uit de praktijk horen wij dat een minderheid van de "hate crime"-zaken buitengerechtelijk, via een strafbeschikking van het Openbaar Ministerie, wordt afgedaan.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5212	In alle afdoeningsvormen wordt zo het strafverzwarende effect van de discriminatoire context tot uitdrukking gebracht met de gewenste normstellende werking.	Bikker	ChristenUnie	1.19
5213	De leden Ellian, Helder en Diederik van Dijk stelden de vraag of ons strafzaken bekend zijn waarin de huidige wettelijke mogelijkheden tekortschieten en de strafrechter dus een lagere straf moest opleggen dan de rechter wenselijk vond.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5215	Zoals ook al in de memorie van toelichting en in de nota naar aanleiding van het verslag is gesteld, hebben wij geen handelingsverlegenheid aangetroffen, maar dat betekent niet dat er geen handelingsverlegenheid bestaat.	Bikker	ChristenUnie	0.04
5217	Er is echter wel een duidelijke behoefte om te voorzien in een strafverzwaringsgrond.	Bikker	ChristenUnie	0.14
5218	De Europese Commissie tegen Racisme en Intolerantie vindt de huidige aanpak niet voldoende, maar spreekt de voorkeur uit voor een wettelijke regeling.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5219	In de WODC-onderzoeken, zoals al geciteerd door collega Timmermans en ook aangehaald in de schriftelijke voorbereiding, wordt evenzeer een duidelijke wens om een wettelijke strafverzwaringsgrond geformuleerd.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5222	In dit debat hebben de Justitiewoordvoerders zich heel vaak samen verenigd.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5224	Dat maakt dit al tot een heuglijke avond in dit huis.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5225	Meerdere leden, in dit geval Diederik van Dijk en Sneller — SGP en D66, ook dat komt op zo'n moment gewoon voor — staan stil bij de vraag of de voorgestelde wettelijke strafverzwaringsgrond nodig is om de mogelijkheden voor strafrechters te verruimen.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5226	Zoals gezegd is niet empirisch vastgesteld dat strafrechters in dezen een handelingsverlegenheid ervaren.	Bikker	ChristenUnie	0.1
5227	De huidige wettelijke strafmaxima voor commune delicten komen, ook als er een delict met een discriminatoir aspect is gepleegd, in veel gevallen niet in zicht.	Bikker	ChristenUnie	1.55
5228	Tegelijkertijd valt daar wel wat tegen in te brengen, namelijk dat het Openbaar Ministerie naar het oordeel van het College voor de Rechten van de Mens niet ten volle gebruikmaakt van de mogelijkheid tot differentiatie tussen discriminatoire en niet-discriminatoire delicten.	Bikker	ChristenUnie	0.04
5229	We hebben eigenlijk in die zin te maken, is onze overtuiging, met een gemankeerde rechtsontwikkeling.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5230	Normaal vooronderstel je een denkbeeldig gesprek tussen samenleving, wetgever en strafrechter waarin het behalen van alle strafdoelen — afschrikking, schuldvergelding en in de sanctiemix — centraal staat.	Bikker	ChristenUnie	0.62
5231	Dat gesprek komt wat betreft het discriminatoir aspect onvoldoende op gang, als discriminatie niet volwaardig wordt meegenomen en we eigenlijk niet kunnen weten of de ernst en de strafwaardigheid van discriminatie als bijkomende factor de grenzen van de wettelijke strafmaxima in zicht brengen.	Bikker	ChristenUnie	0.03
5232	De heer Diederik van Dijk stelde een vraag over de reikwijdte van het geïntroduceerde begrip "seksuele gerichtheid", meer in het bijzonder de wettelijke status van pedofilie en zoöfilie in dit initiatief.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5233	Wel, het staat niet zo in de nota van wijziging genoemd, maar de indieners hebben zeer bewust aangesloten bij het gewijzigde artikel 1 van de Grondwet en de wetsgeschiedenis daarvan.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5234	In dat licht staat dus met nadruk ook de wijziging die wij hier voorstellen.	Bikker	ChristenUnie	0.04
5235	De door de heer Van Dijk genoemde en geciteerde begrippen vallen dus niet onder het begrip "seksuele gerichtheid".	Bikker	ChristenUnie	0.01
5236	Ik denk dat ik daarmee helder genoeg ben en door kan naar de volgende vraag.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5237	Mevrouw Helder benadert dit initiatief, zoals we haar kennen, zeer juridisch spitsvondig.	Bikker	ChristenUnie	16.05
5238	Dat is een compliment van de kant van de initiatiefnemers.	Bikker	ChristenUnie	0.43
5239	Zij vraagt of niet elke minderheidsgroep zich bij elk strafbaar feit zal kunnen beroepen op toepassing van deze strafverzwaringsgrond, terwijl dat niet primair de aanleiding voor de verdachte hoeft te zijn geweest.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5241	Ik denk echt dat dit in de praktijk zal meevallen, want van een dergelijke tendens onder de huidige codis-aanpak is bij ons weten geen sprake.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5242	Met ons wetsvoorstel sluiten we juist zo goed mogelijk aan bij die codis-aanpak.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5243	En onder de huidige regels — ik durf te stellen dat mevrouw Helder dat nog beter weet dan ik — heeft de officier van justitie de leiding over het strafrechtelijk onderzoek en niet slachtoffers of belangenorganisaties, en dat is maar goed ook.	Bikker	ChristenUnie	0.05
5244	De officier van justitie bepaalt uiteindelijk of, en zo ja, hoe strafrechtelijk gevolg wordt gegeven aan de zaak, afgaande op het verzamelde bewijs.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5247	Het was niet voor niks een vervolgvraag op een eerdere vraag.	Helder	BBB	0.01
5248	Ik heb erop gewezen dat discriminatie door associatie, affiliatie of perceptie in het initiatiefwetsvoorstel ook wordt bestempeld als een discriminatoir delict.	Helder	BBB	0.02
5250	Collega Bikker heeft al gezegd dat er geen nieuwe strafbare feiten worden geïntroduceerd.	Helder	BBB	0.06
5251	Dat klopt, maar ik zag hier wel een drempelverlaging in op basis waarvan ik dacht: dan kan dus ook het gevolg zijn dat puur het zijn van een minderheidsgroep al een aanleiding zou kunnen vormen voor het discriminatoire aspect.	Helder	BBB	0.21
5252	Het is goed om de vraag in die zin nog even iets steviger te benadrukken.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5253	Juist daarom hebben de initiatiefnemers aangesloten bij de huidige codispraktijk, zodat je niet tot een vernieuwing of een verandering in dat opzicht zou komen.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5256	Ik wil toch op dat punt nog even wat verder vragen.	Emiel van Dijk	PVV	0.01
5257	U gaf aan in de beantwoording van de vragen van uw collega van de ChristenUnie dat dit voorstel dus niet voor nieuwe strafbare feiten zal zorgen.	Emiel van Dijk	PVV	0.05
5259	Ik zie daarin het risico dat er een soort glijdende schaal komt van zaken die nu nog wel gezegd mogen worden, maar die straks strafbaar worden, omdat die in samenhang met andere strafbare feiten in jurisprudentie worden opgenomen als zijnde strafverzwaringsgrond, ook op zichzelf staand.	Emiel van Dijk	PVV	0.01
5260	Ik zie het risico dat straks een groep vrienden die in een kroeg zit, bij wijze van spreken, en die tegen elkaar wat grappen, strafbare feiten zouden begaan.	Emiel van Dijk	PVV	0.01
5262	Welke garantie hebben wij dat de vrijheid van meningsuiting niet wordt uitgehold met dergelijke jurisprudentie?	Emiel van Dijk	PVV	0.01
5264	Ik denk dat het goed is om een onderscheid te maken tussen hatespeech en hatecrime.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5266	Ik heb in het begin al gezegd dat wat uw overtuiging is, of de overtuiging van iemand anders, niet strafbaar wordt gesteld, want wij voegen niks toe aan de strafbaarstelling.	Bikker	ChristenUnie	0.03
5267	Wij zeggen alleen dat op de strafmaat op de delicten, de commune delicten, die al in het Wetboek van Strafrecht strafbaar zijn de strafverzwaringsgrond komt.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5269	Dat is enkel op het moment dat zij zich wel discriminatoir gedragen, als zij bijvoorbeeld iemand uitschelden vanwege zijn Joods zijn en bedreigen.	Bikker	ChristenUnie	0.08
5271	Ik kan me dat niet voorstellen van de vrienden van de heer Van Dijk.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5272	Dat zou ik ook vanuit vak K nooit willen insinueren.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5273	Op dat moment is er natuurlijk een andere situatie.	Bikker	ChristenUnie	0.03
5274	Maar gewoon het gepraat onderling bij de koffietafel of de borreltafel in deze zin, is niet anders dan de huidige praktijk is.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5275	Ik neem dus graag deze zorgen weg, omdat wij er juist aan hechten dat de normerende werking van het strafrecht ziet op die delicten die ook nu al plaatsvinden en waar wij van zeggen dat er meer aangifte van zou moeten worden gedaan.	Bikker	ChristenUnie	7.69
5277	Als ik bijvoorbeeld de stijging zie van het aantal gevallen van antisemitisme in het afgelopen jaar, vind ik het belangrijk dat er maatschappelijk, door de samenleving, wordt gezegd: hier wordt opvolging aan gegeven.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5278	En dat geldt ook voor die andere discriminatoire uitingen.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5279	Ik denk bijvoorbeeld aan de lhbti-gemeenschap, die ook in dit opzicht op verschillende plekken de haat ervaart, geweld ervaart.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5280	Op zo'n moment zeggen wij dat het goed is om als samenleving normerend te zijn in strafrechtelijke zin en dat is wat wij hier als initiatiefwetgevers proberen neer te leggen, met al uw goede en wijze adviezen waarvan het wetsvoorstel alleen maar beter is geworden.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5282	Ik zie dat de heer El Abassi ook graag wil interrumperen op dit punt.	voorzitter	None	0.01
5288	Zij had het over hatespeech en hatecrime en vervolgens kwam ze toch — gelukkig, vind ik ook — met voorbeelden van personen die zich beledigd of gediscrimineerd kunnen voelen.	El Abassi	DENK	0.01
5290	Als zij zich gediscrimineerd of beledigd voelen, dan hebben zij uiteraard de mogelijkheid om zich te bewegen richting de rechter.	El Abassi	DENK	0.01
5291	Daarna kwam ze ook met een aantal voorbeelden, namelijk van antisemitisme en van mensen uit de lhbtiq-gemeenschap.	El Abassi	DENK	0.01
5292	Mijn vraag aan mevrouw Bikker is: als iemand van de PVV een borrel aan het drinken is in dezelfde kroeg en een moslim voelt zich gediscrimineerd, geldt dat voorbeeld dan ook?	El Abassi	DENK	0.11
5294	We hebben aangesloten bij de definitie van artikel 1 van de Grondwet.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5296	Daar wordt gesproken over wat ik ook heb genoemd, bijvoorbeeld antisemitisme, het Joods-zijn.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5297	Ik heb gesproken over lhbti, maar bijvoorbeeld ook over geloof.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5300	Als daar een delict zou zijn dat nu al een commuun delict is, dan zeggen we: mocht dat zijn op basis van geloof, dan zou dat ook voor de islam gelden.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5301	Het in brand steken van een moskee — ik noem maar een voorbeeld — kan daar ook onder vallen.	Bikker	ChristenUnie	7.78
5302	Ik heb jullie al gecomplimenteerd, zeg ik even via de voorzitter, met het initatiefvoorstel.	El Abassi	DENK	0.02
5303	Maar de reden waarom ik dit noem, is omdat we weten dat er een hele grote groep is die nu steeds vaker aangeeft: joh, we worden van van alles beschuldigd en we worden in de Kamer te weinig genoemd als slachtoffer.	El Abassi	DENK	0.04
5304	Ik hoorde mevrouw Bikker het ook hebben over het groeiend antisemitisme, terwijl we ook verschillende rapporten, verschillende onderzoeken, hebben gehad over moslimhaat.	El Abassi	DENK	0.04
5305	Het zou mevrouw Bikker sieren om ook dat te benoemen hier in de Kamer.	El Abassi	DENK	0.01
5306	Dat zou een hele groep heel veel deugd doen, zeker bij het indienen van dit voorstel.	El Abassi	DENK	0.01
5307	Dat is alles wat ik mevrouw Bikker zou willen meegeven.	El Abassi	DENK	0.01
5308	Dat doe ik ook, niet graag, omdat het mij verdriet doet wat er gebeurt in onze samenleving.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5311	Ik weet hoe belangrijk het is dat je je veilig voelt in je stad en dat je je samen Utrechter voelt als het gaat om de stad Utrecht, Rotterdammer als het gaat om de stad Rotterdam en zo zouden we even door kunnen gaan.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5312	Je geloof of etnische achtergrond zou voor de strafrechter of voor de overheid geen verschil moeten maken in de manier waarop je behandeld wordt.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5314	Ons wetsvoorstel ziet juist op die momenten dat mensen zich strafbaar gedragen en waardoor de veiligheid, niet alleen van de enkeling, maar vervolgens ook van de groep, van een minderheid, in het gedrang is gekomen.	Bikker	ChristenUnie	46.22
5315	Ik noemde aan het begin een voorbeeld van iemand die wij hier te gast hadden in de Kamer, wat iets betekende voor de hele groep in de beleving van veiligheid.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5316	Dus ja, wij staan samen — ik denk met een héél groot deel van deze Kamer, mogelijk wel unaniem — voor de veiligheid van alle Nederlanders.	Bikker	ChristenUnie	7.37
5317	Artikel 1 van de Grondwet leert ons juist om ook vanuit de gelijkheid van alle burgers te denken.	Bikker	ChristenUnie	3.29
5320	We komen bij blok vier en dat gaat over de praktische gevolgen.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5321	Vooraf wil ik zeggen dat de zichtbaarheid van het meewegen van het discriminatoire aspect in de huidige codis-aanpak op meerdere fronten minder goed gaat dan wij als initiatiefnemers zouden willen zien.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5322	Maar we hebben al eerder gesproken over de normbevestigende werking van strafwetgeving.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5324	Dat hebben wij ook in onze eigen gesprekken teruggekregen van slachtoffers en belangenorganisaties.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5325	Het is ook niet onze indruk dat dit met deze wetgeving voortaan altijd het geval zal zijn, maar de input van politie, OM, rechtspraak en het ministerie geven daar in elk geval geen aanleiding toe.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5326	Dat wordt ook bevestigd door de praktijk in de ons omringende landen.	Bikker	ChristenUnie	0.03
5327	De heer Emiel van Dijk is in zijn termijn ingegaan op de consultatieadviezen van politie en Openbaar Ministerie, en het wetgevingsadvies van de Raad van State.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5328	Graag maak ik van de gelegenheid gebruik om zijn vragen te beantwoorden en eventuele misverstanden over de wet te ontkrachten.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5329	Wij, noch onze voorgangers, hebben er een misverstand over laten bestaan dat dit initiatief discriminatie en discriminatoir gemotiveerde criminaliteit zal weten te voorkomen.	Bikker	ChristenUnie	20.76
5330	Wij zijn er ook naar eer en geweten volstrekt helder over dat van politie en Openbaar Ministerie inzet zal worden gevraagd bij de operationalisering van het discriminatoire aspect als wettelijke strafverzwaringsgrond.	Bikker	ChristenUnie	0.83
5331	Dat laat onverlet dat dit ook geldt bij de huidige codis-praktijk.	Bikker	ChristenUnie	30.19
5332	Uit de uitgebrachte adviezen blijkt dat er bij het OM, de politie en de rechtspraak draagvlak is voor dit initiatiefwetsvoorstel.	Bikker	ChristenUnie	0.03
5334	Zo onderschrijven zij de geschetste voordelen van een wettelijke strafverzwaringsgrond.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5335	De Raad voor de rechtspraak geeft ter afweging aan de initiatiefnemers dat de voordelen van een wettelijke strafverzwaringsgrond opwegen tegen de graduele verhoging van de bewijsdrempel.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5338	Meerdere leden hebben gevraagd of het wetsvoorstel een extra beslag zal leggen op de capaciteit.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5339	Ik hoop dat de minister van Justitie en Veiligheid ook op deze vraag in zal gaan, aangezien hij de gevolgen daarvan kan schetsen voor zijn ministerie en de uitvoerende instanties en de rechtspraak.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5340	Het is niet de verwachting van ons als initiatiefnemers dat het wetsvoorstel veel invloed heeft op de capaciteit van de verschillende organisaties.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5341	Dat komt, opnieuw, omdat we heel bewust in het wetsvoorstel nauw hebben aangesloten bij de codis-praktijk van het Openbaar Ministerie.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5342	Wel zullen er kosten moeten worden gemaakt voor de aanpassing van de ICT-systemen bij het Openbaar Ministerie, de rechtspraak en het CJIB.	Bikker	ChristenUnie	5.07
5343	Daar moet bij wijze van spreken ruimte komen in de systemen om een feit als antisemitisme bijvoorbeeld als zodanig te registreren en te classificeren, maar naar verwachting zijn dit eenmalige en overzichtelijke kosten.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5344	Wellicht kan de minister ook over dit punt nog nadere duidelijkheid geven indien gewenst.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5345	Maar omdat we zo goed mogelijk proberen aan te sluiten bij de huidige praktijk is de extra werklast voor bijvoorbeeld de agent te overzien.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5346	De feiten die eerder meegewogen werden in de strafmaat, moesten immers altijd al geregistreerd worden.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5348	Mevrouw Bikker zei zojuist dat de bewijslast iets hoger wordt als gevolg van dit voorstel.	Van Nispen	SP	0.03
5349	Maar de initiatiefnemers nemen dit eigenlijk voor lief.	Van Nispen	SP	0.06
5350	Althans, zij vinden de voordelen van deze wet groter dan dat betreffende nadeel.	Van Nispen	SP	0.21
5351	Zou dat niet wellicht iets kunnen betekenen voor de capaciteit en de inzet van de politie, het OM en de rechtspraak?	Van Nispen	SP	0.01
5352	Als de bewijslast wat hoger wordt, zal je toch iets beter je best moeten doen om dat betreffende aspect, de strafverzwaringsgrond, te bewijzen.	Van Nispen	SP	0.01
5355	Wij waren in dit opzicht natuurlijk ook benieuwd naar de inbreng van zowel het Openbaar Ministerie als de politie als de rechtspraak, ook in de consultatieronde van het wetsvoorstel.	Bikker	ChristenUnie	0.48
5356	Ook voor hen is dit geen substantiële zorg geweest die zij als zodanig tot uitdrukking brachten.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5357	Er is bijvoorbeeld wel over de ICT-systemen aangegeven dat er een wijziging nodig was, maar niet dat die wijziging dermate substantieel was dat we er ook een financiële dekking voor zouden moeten verzorgen.	Bikker	ChristenUnie	0.04
5358	Ik kan de heer Van Nispen in die zin dus geruststellen.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5359	Ja, er zal soms, in een enkel geval, extra aan moeten worden gewerkt.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5360	Iedereen wil dat het ook stand houdt voor de rechter als dit wordt doorgezet.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5361	In veel gevallen sluit het al aan bij de huidige codis-praktijk.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5362	Alleen, omdat we het wettelijk verplicht stellen, zullen ook de politie en het OM zich er meer van vergewissen of ze op dit punt die aanvulling te leveren en te doen hebben.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5363	Dat lijkt me ook goed, juist in de ontwikkeling van de verdere jurisprudentie.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5366	Hij vroeg: kunnen initiatiefnemers aangeven in welke fase van het onderzoek moet worden onderzocht of er sprake is van een discriminatoir oogmerk, en hoever de onderzoeksplicht van de politie reikt?	Bikker	ChristenUnie	0.05
5367	Hoe moet het discriminatoir oogmerk wettig en overtuigend worden bewezen?	Bikker	ChristenUnie	0.01
5368	Wij hebben — dat zeg ik ook in antwoord op de vragen van de heer Diederik van Dijk — gefundeerd vertrouwen in de professionele kwaliteiten van onze politiemensen en het Openbaar Ministerie.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5369	Wij vertrouwen erop dat zij in de praktijk scherp zullen zijn op eventuele discriminatoire aspecten van strafbare feiten.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5370	Met dit initiatiefwetsvoorstel worden daar inderdaad extra waarborgen voor gevraagd, maar het lijkt ons nogal logisch dat er geen verdere energie wordt gestoken in een onderzoek als die discriminatoire aspecten naar het oordeel van slachtoffers of strafrechtspleging ontbreken.	Bikker	ChristenUnie	0.23
5371	Tegelijkertijd blijkt dat naarmate het strafrechtelijk opsporingsonderzoek vordert, en soms zelfs pas bij het onderzoek op de terechtzitting, de strafzaak toch nét iets anders in elkaar zit dan aanvankelijk gedacht.	Bikker	ChristenUnie	0.67
5373	Politie en Openbaar Ministerie zijn daarop ingesteld en hebben voldoende juridische instrumenten in handen om daar naar bevind van zaken op in te spelen.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5374	Dat geldt ook voor een eventueel later inzicht in de aan- of afwezigheid van een discriminatoir aspect.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5375	Zo zal de beoogde strafverzwaringsgrond, als dat nodig is, nog op de zitting door de officier van justitie aan de tenlastelegging kunnen worden toegevoegd.	Bikker	ChristenUnie	0.41
5376	Voor de fijnproevers: zie artikel 312 van het Wetboek van Strafvordering.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5378	De heer Emiel van Dijk roept op om voor de operationalisering van het initiatief de benodigde capaciteit in te zetten op de zogenoemde high-impact crimes.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5380	Maar we noemen ze high-impact crimes, omdat de impact ervan groot is voor de slachtoffers en de directe omgeving.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5381	Wij als initiatiefnemers vinden dat het type delicten waar het vandaag over gaat ook vormen zijn van high-impact crime.	Bikker	ChristenUnie	0.04
5382	Ik verwijs dan maar even naar het voorbeeld waar ik mijn bijdrage mee begon, of naar de kwalijke gebeurtenissen in Amsterdam, waar letterlijk jacht werd gemaakt op mensen en aan hen gevraagd werd wat hun identiteit en achtergrond was.	Bikker	ChristenUnie	0.77
5383	We hebben gezien dat Joodse inwoners zich daardoor onveilig hebben gevoeld.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5387	De heer Van Dijk wijst terecht op het probleem van de zogenoemde plankzaken.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5388	Dat zijn zedenzaken die te lang op verder vervolg wachten.	Bikker	ChristenUnie	26.36
5390	Het is in de Kamer onze inzet geweest, maar ook die van onze voorgangers — ik heb het over zowel mevrouw Ellemeet als de heer Segers — dat die zaken prioriteit verdienen en dat daar ook voldoende politiecapaciteit voor moet zijn.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5392	Gezien de te verwachten beperkte, geringe impact van deze wet op de capaciteit van de politie en justitie, denken we dat het aantal plankzaken in elk geval niet verder zal toenemen.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5393	Wellicht kan de minister daar verder op ingaan, mocht hij daar aanleiding toe zien.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5394	Maar daar ga ik natuurlijk niet over; daarin is hij als adviseur van de Kamer vrij.	Bikker	ChristenUnie	0.42
5395	De belangrijkste vraag die meerdere woordvoerders hebben gesteld, is wat dan de impact zal zijn op de politie- en justitiecapaciteit.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5396	Het is niet voor niets dat wij al in de nota naar aanleiding van het verslag daar uitvoerig op zijn ingegaan.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5397	We hebben ook via het ministerie van Justitie een uitvraag gedaan of en zo ja, hoe de werkdruk zal veranderen als dit initiatiefwetsvoorstel in werking treedt.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5398	U kunt dit terugvinden op bladzijde 13 van de nota naar aanleiding van het verslag.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5400	Ik kom bij het laatste blok, het bijzondere blok overige vragen.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5401	Het lid van Nispen stelde de vraag of niet ook sociaal-economische klasse zou moeten worden toegevoegd aan de bestaande discriminatiegronden.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5402	In het interruptiedebatje tussen de leden El Abassi en Ellian werd ook met zo veel woorden geraakt aan sociaal-economische status.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5403	In ons initiatief sluiten we nauw aan bij de bestaande codis-praktijk.	Bikker	ChristenUnie	0.32
5404	Verdergaande stappen moeten naar ons inzicht zorgvuldig worden overwogen.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5405	Het lijkt ons verstandig om het initiatief daartoe aan het kabinet te laten en om eerst de maatschappelijke discussie daarover te voeren alvorens iets in het strafrecht te codificeren.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5406	Ik wil aanvullen dat het wel een zeer actuele discussie is, maar de wet stolt meestal de dingen waar we het gezamenlijk over eens zijn geworden.	Bikker	ChristenUnie	0.04
5408	Over de sociaal-economische status zal het gesprek verder gevoerd moeten worden.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5409	Wij zien uit naar de voorstellen van verschillende leden om dat gesprek te vervolgen.	Bikker	ChristenUnie	0.19
5410	De heer Sneller vroeg in dat licht juist of politieke gezindheid niet ook in dit initiatief thuishoort.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5411	Opnieuw kan ik zeggen dat we ervoor hebben gekozen om bij dit wetsvoorstel nauw aan te sluiten bij de huidige aanpak, het huidige kader van de codis-aanpak.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5412	Verdergaande stappen moeten ook in dit opzicht naar ons oordeel zorgvuldig worden gewogen.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5413	Ook hiervan zouden wij zeggen: dit initiatief gaan wij nu niet dragen; dat lijkt ons er een voor het kabinet en voor een gesprek in deze Kamer, juist ook als we het verder hebben over de versterking en weerbaarheid van de rechtsstaat.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5415	De ene keer zegt mevrouw Bikker: we sluiten aan bij artikel 1 van de Grondwet en dat hebben we heel bewust gedaan.	Sneller	D66	0.01
5416	En de andere keer zegt ze: we hebben heel bewust aangesloten bij het codis-beleid.	Sneller	D66	0.01
5417	Nou zit politieke gezindheid wel in het ene, maar niet in het andere.	Sneller	D66	0.01
5418	Dus ik zou mevrouw Bikker willen vragen waarom dit onderdeel van artikel 1 niet is meegenomen.	Sneller	D66	0.01
5420	Ik snap ook goed dat ze zegt dat we daarover moeten blijven praten, maar ik was toch benieuwd.	Sneller	D66	0.02
5421	Naar de huidige codis-praktijk zijn onderzoeken gedaan door het WODC.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5422	We hebben daar dus beter empirisch kunnen staven op welke punten ten aanzien van het discriminatoir oogmerk de strafverzwaringsgrond van belang is.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5423	Op dit specifieke punt is het veel lastiger, omdat ik daarover in de empirische onderbouwing minder heb kunnen vinden.	Bikker	ChristenUnie	0.03
5424	Je ziet dan gewoon de beperktheid van initiatiefnemers.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5426	Wat we heel belangrijk vinden, is zorgvuldige wetgeving waarin je aansluit op de praktijk en waarvan je weet welke werklast ze tot gevolg heeft.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5427	Dat staat los van de inhoudelijke weging die je ook nog zou kunnen hebben bij het al dan niet invullen daarvan.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5428	Maar aan die vraag zijn de initiatiefnemers, in alle eerlijkheid, dan ook niet toegekomen.	Bikker	ChristenUnie	0.03
5430	De heer El Abassi stelde voor om ook leeftijd op te nemen als discriminatiegrond.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5431	Hij raakt daarbij opnieuw aan een recente discussie over de toevoeging van leeftijd aan artikel 1 van de Grondwet.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5433	Het zal u niet verrassen dat ik in dezelfde lijn zal antwoorden.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5434	Ook voor dit punt geldt dat eerst het maatschappelijke debat zal moeten worden gevoerd.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5435	De initiatiefnemers hebben, opnieuw, aangesloten bij de codis-praktijk.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5438	Mevrouw Teunissen stelde ons de vraag of het klopt dat de voorgestelde definitie in lijn is met de Algemene wet gelijke behandeling en het Wetboek van Strafrecht voor wat betreft geslachtskenmerken, genderidentiteit en genderexpressie.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5439	Zij verwijst naar het wetsvoorstel met Kamerstuk 36510, waarin het verouderde begrip "hetero- of homoseksuele gerichtheid" wordt vervangen door het begrip "seksuele gerichtheid".	Bikker	ChristenUnie	0.02
5441	Kort en goed kunnen we dus in de richting van mevrouw Teunissen antwoorden dat het ook de opvatting is van ons als initiatiefnemers dat de discriminatiegrond "geslacht" precies de richting bevat, "genderidentiteit en genderexpressie", zoals voorgesteld door het ministerie van Binnenlandse Zaken.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5443	In de memorie van toelichting hebben we al bevestigd dat het niet gaat om een uitbreiding van het bereik van deze discriminatiegrond, maar dat we gewoon hebben gecodificeerd wat de Kamer reeds eerder gesproken had en wat door de wetgever is uitgesproken in beide Kamers der Staten-Generaal.	Bikker	ChristenUnie	0.04
5444	De heer El Abassi stelt indringende vragen naar de strafbaarheid van de door overheden bedreven discriminatie.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5445	De heer El Abassi heeft gelijk dat het College voor de Rechten van de Mens zeer beperkt is in de beoordeling van het overheidshandelen.	Bikker	ChristenUnie	0.04
5446	Maar wij als initiatiefnemers merken op dat de Nationale ombudsman in dit opzicht wél bevoegdheden heeft.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5447	De heer El Abassi heeft een motie aangekondigd, maar die motie heb ik nog niet gezien, dus daar kan ik nu verder niks over zeggen.	Bikker	ChristenUnie	0.04
5449	Ze zien alle drie toe op het verhogen van de strafmaxima.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5451	16 ziet op een verdubbeling van de strafmaat voor discriminatie in de uitoefening van een ambt, beroep of bedrijf.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5453	15 ziet op de verdubbeling van de strafmaat voor commune delicten gepleegd met een discriminatoir oogmerk.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5455	14 ziet op het algeheel verhogen van de strafmaat bij de grondvorm van discriminatie.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5458	16 en 14 geldt dat dit buiten de reikwijdte van het initiatiefwetsvoorstel valt.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5459	Daarom verwijzen we de appreciatie hiervan naar de minister van Justitie en Veiligheid.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5460	Maar ik geef daarbij aan dat het enigszins ongebruikelijk is om een initiatiefwet waar met veel kracht en inzet aan is gewerkt, op deze manier te gebruiken als, als ik het oneerbiedig mag zeggen, "treintje", waaraan je je eigen wagonnetje kan hangen.	Bikker	ChristenUnie	28.43
5461	Als ik het in alle vriendelijkheid mag zeggen: het zou hoffelijker zijn om een eigen initiatiefwet in te dienen dan op deze manier te amenderen.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5463	En wat mag, hebben we gewoon te bespreken in deze Kamer.	Bikker	ChristenUnie	0.75
5466	Hier geldt dat wij als initiatiefnemers ons voorstel hebben ingepast in de gebruikelijke systematiek van het Wetboek van Strafrecht.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5468	We zien nu geen handelingsverlegenheid bij strafrechters die nopen tot een verdere wettelijke strafverhoging.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5469	We volgen daarin ook het advies van de adviseur van de Kamer, de minister van Justitie en Veiligheid.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5470	De minister gaat dus apart in op de amendementen op stuk nrs.	voorzitter	None	0.02
5472	De laatste appreciatie ging over het amendement op stuk nr.	voorzitter	None	0.01
5474	Ik vind het helaas toch wel treurig als er woorden worden gebruikt als "het treintje waar je je wagon aan wil gaan hangen".	El Abassi	DENK	0.01
5475	Dat vind ik jammer van mevrouw Bikker, zeker gezien ten eerste het feit dat ik complimenten heb gegeven aan het initiatiefvoorstel en ten tweede omdat dit niet in strijd is met dit initiatiefvoorstel.	El Abassi	DENK	37.89
5476	Sterker nog, het is een deal dezelfde kant op en misschien zelfs een stukje verder: laten we met z'n allen een stapje verder gaan nu we dit op dit moment toch aan het behandelen zijn.	El Abassi	DENK	0.01
5477	Ik zou het nog vervelender vinden als ik over een maand weer eenzelfde soort initiatiefwetsvoorstel indien en we dit debat weer moeten gaan voeren.	El Abassi	DENK	0.01
5480	Als ze het straks niet haalt, zouden mensen best kunnen zeggen: die gaat te ver, maar deze vinden we prima.	El Abassi	DENK	0.01
5481	Daar zou mevrouw Bikker alleen maar mee geholpen worden.	El Abassi	DENK	0.01
5482	Haalt-ie het wel, dan is mevrouw Bikker ook geholpen.	El Abassi	DENK	0.01
5483	Ik zie dus niet waarom mevrouw Bikker deze woorden wil gebruiken.	El Abassi	DENK	0.01
5485	Als ik mijn toon kan matigen, vind ik dat geen probleem.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5486	Maar ik wil wel benadrukken dat het aan de initiatiefnemers is om een wet vervolgens ook te verdedigen in de Eerste Kamer.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5490	Het is een afweging dat je meestal even informeert bij initiatiefnemers hoe men dat ziet, maar het mag, dus in die zin heb ik ook verder aangegeven dat de minister van Justitie inhoudelijk in zal gaan op de amendementen.	Bikker	ChristenUnie	0.03
5491	Ik heb ook aangegeven dat wij ten aanzien van het amendement op stuk nr.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5492	15 aangeven dat het wetssystematisch gezien een ongebruikelijke stap zou zijn.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5493	De systematiek van het Wetboek van Strafrecht geeft op verschillende plekken aan welke strafverzwaringsmogelijkheden er zijn.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5494	Bijvoorbeeld in de zedentitel wordt ook de strafmaat juist geregeld met een derde verhoogd.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5495	Het zou dan heel ongebruikelijk zijn om op dit punt te verdubbelen.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5496	Dat vraagt dan om een bredere herziening van het Wetboek van Strafrecht.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5497	Dat is niet wat de indieners hier als oogmerk hebben gehad, want wij willen het juist normeren dat die strafverzwaringsgrond rondom discriminatie ingevoerd wordt.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5499	Ik had gehoopt dat de heer El Abassi ook andersom die goede stap vooruit zou zien.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5501	Dus laten we ook proberen om hier de gezamenlijkheid te vinden die we eerder in de Kamer hebben kunnen behouden.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5502	Als dat niet lukt, dan hebben we ook gewoon hier de ruimte om dat verschil te laten zien.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5504	Ik wil de initiatiefnemers zeker niet tekortdoen, dus ik hou het dan ook bij deze interruptie.	El Abassi	DENK	0.01
5506	Eigenlijk zeg ik met het amendement: misschien moeten we anderhalve stap of twee stappen vooruit.	El Abassi	DENK	0.01
5509	Mevrouw Bikker moet het inderdaad verdedigen in de Eerste Kamer.	El Abassi	DENK	0.01
5510	Als mevrouw Bikker had aangegeven "dit kan ik niet verdedigen in de Eerste Kamer", dan had ik vrede met dat antwoord.	El Abassi	DENK	0.02
5511	Dat is iets anders dan woorden gebruiken als "een wagonnetje aan een trein plaatsen", want dat zijn gewoon woorden die aankomen, terwijl we hier een bloedserieus debat hebben dat mij enorm raakt, dat ik heel serieus neem, en waar ik jullie complimenten voor heb gegeven.	El Abassi	DENK	0.02
5512	Ik zou mevrouw Bikker willen vragen om dit soort woorden niet te gebruiken.	El Abassi	DENK	0.01
5515	Elk antwoord dat mevrouw Bikker op een respectvolle manier geeft, wil ik best tot mij nemen.	El Abassi	DENK	0.01
5516	Ik probeerde in alle rust en in een zekere mildheid te spreken over het amendement, maar dat is duidelijk mislukt.	Bikker	ChristenUnie	0.62
5518	Ik heb duidelijk aangegeven hoe de initiatiefnemers naar de amendementen kijken.	Bikker	ChristenUnie	0.26
5519	Ik heb ook duidelijk aangegeven dat ik hoop dat deze gezamenlijke stap vooruit de afdronk mag zijn van dit Kamerdebat, namelijk opstaan tegen al die momenten dat we antisemitisch, discriminatoir geweld hebben gezien tegen Nederlanders.	Bikker	ChristenUnie	0.49
5520	Deze Kamer zegt daarvan: wij tolereren dat niet, wij willen dat genormeerd hebben.	Bikker	ChristenUnie	0.03
5521	Naar aanleiding daarvan hebben de heer Timmermans en ik en onze voorgangers de pen gepakt.	Bikker	ChristenUnie	0.25
5522	Het is me in die zin ook veel waard dat we op die toon en op die manier als Kamer een gezamenlijke uitspraak doen.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5523	Daarom dank ik de collega's zeer voor hun inbreng, hun betrokkenheid en hun wijze vragen.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5524	Ik sluit me zeer aan bij de woorden van collega Timmermans, die de vele mensen die hiervóór hebben gewerkt aan het initiatiefwetsvoorstel, heeft bedankt.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5525	Ik noem er nog drie bij; dat is belangrijk voor deze mensen, die hier zó aan hebben gewerkt.	Bikker	ChristenUnie	0.03
5526	Dat zijn Miron van Wijngeeren, Eline Wolfhagen en Simon Fritschij, beleidsmedewerkers die hier zomaar heel wat recessen aan hebben zitten schrijven.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5527	Dan is het ook goed om hun de eer te geven die hun toekomt.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5530	Dan gaan we nu luisteren naar de minister van Justitie en Veiligheid, die optreedt als adviseur van de Kamer, maar die ook alle drie de amendementen nog van een officiële appreciatie zal voorzien.	voorzitter	None	0.02
5532	Allereerst dank voor de gelegenheid om vandaag hier als adviseur op te mogen treden en ook namens het kabinet een standpunt over dit wetsvoorstel uit te mogen dragen.	Van Weel	None	0.89
5533	Het kabinet heeft grote waardering voor het gebruik van het initiatiefrecht door leden van de Tweede Kamer.	Van Weel	None	0.01
5535	Het kabinet staat voor een land waar iedereen zichzelf moet kunnen zijn.	Van Weel	None	0.01
5536	Hatecrimes rechtvaardigen een zwaardere bestraffing.	Van Weel	None	2.75
5537	Dit thema kwam ook aan bod tijdens het debat met uw Kamer over de gebeurtenissen in Amsterdam op 7 november jongstleden.	Van Weel	None	0.02
5538	Op dit moment staat nog niet in de wet dat bij hatecrimes zwaardere straffen horen.	Van Weel	None	0.08
5540	Het voorstel past ook bij de doelstelling van het kabinet om discriminatie, racisme, antisemitisme en moslimhaat daadkrachtig te bestrijden.	Van Weel	None	12.08
5541	Ik zal straks de aan mij gestelde vragen beantwoorden, maar zoals gebruikelijk zal ik eerst ingaan op het kabinetsstandpunt.	Van Weel	None	0.72
5542	Met de initiatiefnemers is het kabinet van oordeel dat de voorgestelde wettelijke strafverzwaringsgrond eraan kan bijdragen dat hatecrimes vaker zichtbaar worden in het strafproces en dat de slachtoffers daarvan als zodanig worden erkend.	Van Weel	None	0.02
5543	Het is belangrijk om op deze wijze de maatschappelijke afkeuring van discriminatoir handelen in de wet tot uitdrukking te brengen.	Van Weel	None	0.01
5544	Het kabinet onderschrijft ook het voorstel van de initiatiefnemers om in het Wetboek van Strafrecht de termen "seksuele gerichtheid" en "handicap" te gebruiken.	Van Weel	None	0.02
5546	De initiatiefnemers beogen dat de voorgestelde wettelijke strafverzwaringsgrond nauw aansluit bij het huidige strafvorderingsbeleid, zoals ook door enkelen van u al gememoreerd is.	Van Weel	None	0.02
5547	Met het oog op de uitvoeringsconsequenties van dit initiatiefvoorstel betekent dit dat de opsporing, vervolging en berechting van commune strafbare feiten met een discriminatoir aspect grotendeels in het kader van bestaande inspanningen zullen kunnen plaatsvinden.	Van Weel	None	0.69
5548	Wel zal het wetsvoorstel eenmalig leiden tot de aanpassing van de ICT-systemen van een aantal uitvoeringsorganisaties.	Van Weel	None	0.01
5549	Wanneer uw Kamer dit wetsvoorstel aanneemt, kunnen de precieze kosten daarvan definitief in kaart worden gebracht.	Van Weel	None	0.78
5550	De uiteindelijke kosten zullen binnen de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid worden gedekt.	Van Weel	None	0.01
5551	Tegen de achtergrond hiervan ondersteunt het kabinet dit initiatiefvoorstel zeer en zal het kabinet het oordeel erover dus aan de Kamer laten.	Van Weel	None	0.01
5552	Dan kom ik nu toe aan de beantwoording van de aan de regering gestelde vragen.	Van Weel	None	0.01
5554	Dat waren de juridische aspecten, en beleid en uitvoering.	Van Weel	None	0.01
5555	Maar ik heb daar een derde blokje, een derde categorie, aan toegevoegd, namelijk: doorgespeeld aan de minister.	Van Weel	None	0.01
5558	Ik begin met de vraag van de heer Van Nispen over de meerwaarde van dit voorstel.	Van Weel	None	0.01
5559	Daar is al wat over gezegd door de initiatiefnemers, maar ik zal daar nog wat aan toevoegen vanuit het ministerie.	Van Weel	None	0.02
5560	Ik gaf in mijn inleiding al aan dat het specifiek in de wet opnemen van een strafverzwaringsgrond ook volgens het kabinet meerwaarde heeft.	Van Weel	None	0.02
5561	Het verhoogt het strafmaximum en zorgt ervoor dat de rechter ook in de ernstigste gevallen een passende straf kan opleggen.	Van Weel	None	0.01
5562	Daarnaast is het een duidelijk signaal van de wetgever dat het bij hatecrimes passend en geboden is om hogere straffen op te leggen.	Van Weel	None	0.01
5563	Dit versterkt de normstellende en de afschrikwekkende werking van de strafrechtelijke aanpak van discriminatie.	Van Weel	None	0.02
5564	Wettelijke verankering kan verder bevorderen dat de officier van justitie en de rechter zich daarvan meer rekenschap geven en dat de afweging die daarover wordt gemaakt, beter zichtbaar wordt.	Van Weel	None	0.02
5565	Het OM zal deze omstandigheid immers niet alleen in de strafeis maar ook in de tenlastelegging moeten opnemen.	Van Weel	None	0.01
5566	En de rechter zal daarover een bewijsbeslissing moeten nemen, die uiteindelijk ook in het vonnis wordt opgenomen en in het openbaar wordt uitgesproken.	Van Weel	None	0.03
5567	Naar verwachting zullen slachtoffers zich hierdoor beter gehoord voelen.	Van Weel	None	0.01
5568	Daarnaast introduceert het wetsvoorstel een eenduidige wettelijke definitie van commune delicten met een discriminatoir aspect.	Van Weel	None	0.01
5569	Dat de gehele strafrechtketen straks dezelfde definitie hanteert, kan bijvoorbeeld behulpzaam zijn bij het identificeren van strafzaken met een discriminatieaspect door de politie, en daarmee de desbetreffende zaakselectie verbeteren.	Van Weel	None	0.03
5571	Mevrouw Bikker heeft daar al op geantwoord, maar er waren meerdere leden van uw Kamer, onder wie mevrouw Tseggai, de heer Ellian en de heer Sneller, die daarom gevraagd hadden.	Van Weel	None	0.03
5572	Komt die bewijsdrempel hiermee niet te hoog te liggen?	Van Weel	None	0.01
5573	Het is goed dat we het hierover hebben, want het discriminatoir aspect moet in de praktijk wel bewijsbaar zijn, zodat de strafverzwaringsgrond waar het hier uiteindelijk om draait, ook daadwerkelijk kan worden toegepast.	Van Weel	None	0.01
5574	Ik verwacht, samen met de initiatiefnemers, dat de nieuwe bewijsstandaard werkbaar is voor de praktijk.	Van Weel	None	0.02
5575	Straks is immers vereist dat buiten redelijke twijfel vaststaat dat er sprake is van een discriminatoir aspect.	Van Weel	None	0.01
5576	Die bewijsdrempel ligt heel dicht aan tegen het aannemelijk worden van het discriminatoir aspect zoals dat nu al is vereist.	Van Weel	None	44.07
5577	Het OM geeft in het consultatieadvies aan dat wat het OM betreft dit kleine verschil werkbaar is.	Van Weel	None	0.03
5578	België, Duitsland, Frankrijk en Italië kennen al een soortgelijke strafverzwaringsgrond met een "buiten redelijke twijfel"-bewijsstandaard.	Van Weel	None	0.01
5579	Er zijn geen aanwijzingen dat deze bewijsstandaard in die landen een wezenlijke belemmering vormt voor de bewijsbaarheid van een discriminatoir motief.	Van Weel	None	0.75
5580	Dat volgt ook uit rechtsvergelijkend WODC-onderzoek uit 2020.	Van Weel	None	0.01
5581	Daarnaast is het van belang dat het discriminatoir aspect in het voorliggende wetsvoorstel een breed bereik heeft gekregen.	Van Weel	None	2.72
5582	Dat bereik is nog uitgebreid naar aanleiding van alle adviezen die zijn gegeven.	Van Weel	None	0.02
5584	De initiatiefnemers noemen de situatie waarin een mishandeling gepaard gaat met beledigende uitlatingen jegens een slachtoffer wegens diens homoseksuele gerichtheid, bijvoorbeeld door het herhaaldelijk roepen van "vuile homo".	Van Weel	None	0.02
5585	Dat betekent dat ook niet steeds een oogmerk bewezen hoeft te worden.	Van Weel	None	0.01
5586	Bij elkaar genomen zijn hiermee naar het oordeel van het kabinet voldoende mogelijkheden voor het effectief vervolgen en bestraffen van hatecrimes.	Van Weel	None	0.2
5587	Hoe verhoudt dit zich tot het bestaande codis-beleid?	Van Weel	None	0.01
5588	Dat was onder andere een vraag van de heer Emiel van Dijk en de heer Sneller.	Van Weel	None	0.02
5589	In het huidige strafvorderingsbeleid wordt het discriminatieaspect binnen het strafmaximum dat geldt voor het gepleegde delict, door de officier van justitie verdisconteerd in de hoogte van de strafeis.	Van Weel	None	0.01
5590	De beoogde wettelijke strafverzwaringsgrond verhoogt de maximumvrijheidsstraf van het gepleegde delict met een derde.	Van Weel	None	0.01
5591	Met andere woorden, in plaats van een verzwaring van de eis binnen het maximum wordt het maximum zelf nu opgerekt.	Van Weel	None	0.04
5592	Daarmee gaat het initiatiefvoorstel dus een stap verder.	Van Weel	None	0.25
5593	Dat maakt het mogelijk dat er ook straffen geëist en opgelegd kunnen worden die uitgaan boven het wettelijk strafmaximum dat geldt voor het grondfeit zonder de strafverzwaringsgrond.	Van Weel	None	0.01
5594	Zoals bij andere algemene strafverzwaringsgronden in het Wetboek van Strafrecht, waaronder recidive, is de verhoging van het strafmaximum toegespitst op vrijheidsstraffen.	Van Weel	None	0.01
5595	Daarbij gaat het dus om gevangenisstraf en hechtenis.	Van Weel	None	0.01
5596	Maar dat neemt niet weg dat ik met de initiatiefnemers ook de verwachting uitspreek dat binnen de strafmaxima die op dat strafbare feit zijn gesteld, het strafverzwarende karakter van hatecrimes ook bij het opleggen van een taakstraf of bij een geldboete tot uitdrukking zal worden gebracht.	Van Weel	None	0.03
5597	Immers, door de strafverzwaringsgrond brengt de wetgever tot uitdrukking dat als strafbare feiten onder deze omstandigheden worden gepleegd, ze als ernstiger moeten worden beschouwd, en dan ligt het voor de hand dat ook te betrekken bij de strafeis voor een geldboete of een taakstraf.	Van Weel	None	0.03
5598	De heer Sneller vroeg of ik zou willen reflecteren op de ervaren moeilijkheden om betrokken organisaties ertoe te bewegen om consultatieadvies over initiatiefvoorstellen uit te brengen.	Van Weel	None	0.01
5599	In aanvulling op wat de initiatiefnemers van dit wetstraject in dit verband al hebben opgemerkt, kan ik daar in algemene zin nog het volgende aan toevoegen.	Van Weel	None	0.08
5600	Ik ben het met de heer Sneller eens dat het ook bij initiatiefvoorstellen van groot belang is dat de betrokken organisaties in de gelegenheid worden gesteld om daarover advies uit te brengen, bijvoorbeeld over de uitvoerbaarheid, de handhaafbaarheid en de verwachte uitvoeringsconsequenties.	Van Weel	None	0.02
5601	Ik zou die organisaties dan ook allemaal willen aanmoedigen om zo mogelijk van die gelegenheid gebruik te maken en ook over initiatiefvoorstellen te adviseren.	Van Weel	None	0.01
5602	Dan kunnen hun zienswijzen worden meegenomen in de wetgevingsadvisering door de Raad van State en bij de verdere parlementaire behandeling van het desbetreffende initiatiefvoorstel.	Van Weel	None	0.03
5603	Het draagt bij aan de kwaliteit van wetgeving, maar de keuze om al dan niet te adviseren blijft uiteindelijk wel bij de desbetreffende organisaties.	Van Weel	None	0.01
5605	Dan ga ik nu over naar mijn tweede blokje, en dat betreft het beleid en de uitvoering.	Van Weel	None	0.01
5606	Dat begint met de vraag van de heer Van Nispen, die al gedeeltelijk is beantwoord door de heer Timmermans en deels is doorgespeeld aan mij.	Van Weel	None	0.02
5607	Hoe gaan we op dit moment om met gedragsinterventies die opgelegd worden voor dit type feiten, bijvoorbeeld in de vorm van een verplicht bezoek aan het Holocaustmuseum?	Van Weel	None	0.01
5608	Bij een veroordeling kan de rechter, eventueel op advies van de reclassering, bijzondere voorwaarden stellen waaraan de veroordeelde moet voldoen.	Van Weel	None	0.01
5609	Deze voorwaarden kunnen bestaan uit een gedragstraining van de reclassering, maar ook uit andere bijzondere voorwaarden gericht op educatie.	Van Weel	None	0.01
5610	Er zijn al enkele discriminatiezaken geweest waarin de veroordeelde langs deze weg is verplicht tot een museumbezoek.	Van Weel	None	0.02
5611	In hoeveel van die zaken er daadwerkelijk een gedragsinterventie is opgelegd, is niet bekend.	Van Weel	None	0.08
5612	Daarom heb ik tijdens het debat over de gebeurtenissen in Amsterdam ook toegezegd aan uw Kamer dat ik begin 2025 kom met een brief waarin ik nader inga op de mogelijkheden die er zijn om onder andere gedragsinterventie op te leggen bij discriminatiezaken, en een leerstraf bij meer jeugdige daders.	Van Weel	None	0.02
5614	Ook daaraan is al enige aandacht besteed door de initiatiefnemers.	Van Weel	None	0.01
5615	Er waren vragen over van mevrouw Tseggai en de heer Sneller.	Van Weel	None	0.01
5616	Is de aangiftebereidheid inderdaad erg laag en zo ja, wat ga ik daar dan aan doen?	Van Weel	None	0.01
5618	Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau doet slechts een op de vijf mensen die discriminatie ervaren daarvan melding.	Van Weel	None	40.54
5619	Dat aandeel moet echt omhoog, zeg ik, in lijn met uw wensen.	Van Weel	None	46.83
5620	Ik hecht groot belang aan het vergroten van de aangiftebereidheid onder slachtoffers van discriminatie, want een aangifte kan eraan bijdragen dat discriminatie niet onbestraft blijft.	Van Weel	None	0.01
5621	Het kabinet zet in op het verhogen van de meldings- en aangiftebereidheid.	Van Weel	None	0.01
5622	Zo zijn er sinds 1 januari 2024 antidiscriminatievoorzieningen die makkelijker vindbaar zijn onder één naam: discriminatie.nl; dat herhaal ik nog maar voor iedereen die kijkt.	Van Weel	None	0.02
5623	Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties werkt momenteel aan een hervorming van de meldpunten, mede om de meldingsbereidheid omhoog te krijgen.	Van Weel	None	0.01
5624	Bij de politie zal het Expertisecentrum Aanpak Discriminatie, het ECAD-P, inzetten op het beter begeleiden van slachtoffers van discriminatie, zodat het aangifte doen van deze feiten makkelijker wordt.	Van Weel	None	0.01
5626	Dan kom ik op een vraag van de heer Ellian, die stelt dat normbevestiging begint met een goede registratie aan de voorkant.	Van Weel	None	0.02
5627	Het OM heeft aangegeven dat er bij hen een uitvoeringsvraag ligt met betrekking tot de registratie van de beoogde strafverzwaringsgrond.	Van Weel	None	0.02
5629	Als dit wetsvoorstel wordt aangenomen en in werking treedt, dan zal door het OM worden geregistreerd in welke strafzaken de strafverzwaringsgrond aan de orde is.	Van Weel	None	0.04
5630	Dat is bijvoorbeeld het geval als door de rechter een veroordeling is uitgesproken voor een commuun delict met een discriminatieaspect, maar ook als voor zo'n delict een OM-strafbeschikking is uitgevaardigd.	Van Weel	None	0.09
5631	Het is belangrijk om hatecrimes duidelijk in beeld te hebben.	Van Weel	None	0.01
5632	In het rapport Strafbare Discriminatie in Beeld publiceert het OM jaarlijks zeer uitgebreid over de discriminatiecijfers.	Van Weel	None	0.01
5633	Dit wetsvoorstel brengt — ik heb dat eerder gezegd — wel met zich mee dat de ICT-systemen van het OM moeten worden aangepast.	Van Weel	None	0.02
5634	Met een aparte wettelijke strafverzwaringsgrond zal het OM uiteindelijk wel completer en eenvoudiger kunnen rapporteren.	Van Weel	None	0.01
5635	Inzicht in die cijfers geeft ook inzicht in trends.	Van Weel	None	1.51
5636	Het biedt ook mogelijkheden om de aanpak die we hiermee beogen, beter te monitoren.	Van Weel	None	0.02
5637	Mevrouw Tseggai vroeg of het geen zwaarwegende gevolgen zal hebben voor de uitvoering.	Van Weel	None	16.7
5638	Dat sluit eigenlijk aan op de vraag van de heer Ellian.	Van Weel	None	0.02
5639	De aanpassing van het ICT-systeem zal binnen de begroting van Justitie en Veiligheid worden gevonden.	Van Weel	None	0.01
5640	Daarnaast kan ik nog zeggen dat de invoering van deze wettelijke strafverzwaringsgrond in de kern een codificatie is van het huidige strafvorderingsbeleid, in die zin dat aan dit aspect in de praktijk nu ook al aandacht wordt besteed.	Van Weel	None	0.02
5641	Dat is ook gebleken uit de gesprekken met de diverse uitvoeringsorganisaties.	Van Weel	None	0.02
5642	Er was nog een vraag van mevrouw Teunissen over de discriminatierechercheurs.	Van Weel	None	0.01
5643	Hoe kijk ik in het licht van de uitvoering van dit wetsvoorstel naar de rol van die discriminatierechercheurs?	Van Weel	None	0.01
5644	U heeft in het regeerprogramma kunnen lezen dat dit kabinet de aanpak van strafrechtelijke discriminatie bij de politie voornamelijk zal versterken door het Expertisecentrum Aanpak Discriminatie-Politie structureel te financieren.	Van Weel	None	0.03
5645	Naar aanleiding van de pilot van het ECAD-P en de gelijklopende aankondiging van de structurele financiering heeft het ECAD-P in overleg met het ministerie gekozen voor een andere vormgeving.	Van Weel	None	0.01
5646	Dat betekent dat ook de rol van de discriminatierechercheurs anders zal worden ingevuld.	Van Weel	None	0.02
5648	We verhogen het aantal discriminatierechercheurs an sich dus niet, maar de expertise en inzet worden geconcentreerd in het ECAD-P, en van daaruit geleverd aan elke regionale eenheid.	Van Weel	None	0.01
5649	Daarnaast blijft het ECAD-P inzetten op het scannen van lopende zaken waaraan een mogelijk discriminatieaspect zit, door het gebruik van bijvoorbeeld relevante steekwoorden.	Van Weel	None	0.01
5650	Ook wanneer een aangifte in eerste instantie niet als zodanig is herkend, zal het ECAD-P contact opnemen met de eenheid om de rechercheurs daarover te adviseren.	Van Weel	None	0.01
5651	Ze helpen daarmee dus hun collega's in de regionale eenheden, in plaats van dat ze zaken overnemen.	Van Weel	None	0.28
5652	Daardoor wordt hun expertise breed beschikbaar en hebben ze dus een groter bereik dan een individuele specifieke rechercheur zou kunnen hebben.	Van Weel	None	0.02
5653	Dat haakt een beetje in op wat de heer Diederik van Dijk inbracht als het gaat om de capaciteit van de politie: als dit meer capaciteit van de politie vraagt, wat gaat de politie dan minder doen?	Van Weel	None	0.02
5654	Zoals ik al meldde, is het discriminatieaspect in voorkomende gevallen al onderdeel van opsporingsonderzoek.	Van Weel	None	0.02
5655	De politie geeft aan dat er door dit wetsvoorstel meer diepgang zal worden gevraagd bij de analyse van meldingen en aangiften, maar vanwege de aansluiting bij de huidige praktijk in de werkwijze van het ECAD-P zal dit niet substantieel meer capaciteit van de politie vragen.	Van Weel	None	0.05
5656	Dan heb ik nog een losse vraag van de heer Diederik van Dijk, mede namens het CDA.	Van Weel	None	0.02
5657	Waarom is in de zaak HaCarmel ondanks de motie-Van der Staaij over het hanteren van de IHRA-definitie niet direct overgegaan tot het voortvarend en herkenbaar classificeren van dat delict met een antisemitisch oogmerk?	Van Weel	None	0.03
5658	In algemene zin stel ik hier altijd dat het in individuele strafzaken aan het OM en de rechter is om te beoordelen of bij een delict sprake is van een discriminatoir aspect.	Van Weel	None	0.01
5659	In zijn algemeenheid kan ik u wel meegeven dat de definitie die wordt genoemd geen wettelijk criterium is, maar wel in concrete casuïstiek een helpende hand kan bieden bij het herkennen van discriminatoire aspecten.	Van Weel	None	0.02
5660	Zo hebben we hem ook opgenomen in de antisemitismebestrijdingsstrategie.	Van Weel	None	0.01
5661	Als dit wetsvoorstel wordt aangenomen, zal straks de wettelijke definitie van het discriminatoire aspect, artikel 44bis van het Wetboek van Strafrecht, leidend zijn voor de beoordeling of er sprake is van strafbaarheid.	Van Weel	None	0.03
5662	Ik merk ten slotte op dat het OM wel alle gevallen van antisemitisme specifiek registreert.	Van Weel	None	0.02
5663	Zo zijn er in 2023 bijvoorbeeld 59 feiten met een discriminatieaspect geclassificeerd als antisemitisme.	Van Weel	None	0.02
5664	Dan de sociaal-economische klasse als discriminatiegrond.	Van Weel	None	0.18
5665	Dit is een vraag van de heer Van Nispen en al beantwoord door de initiatiefnemers.	Van Weel	None	0.01
5666	Vanuit het ministerie zal ik daar nog iets dieper op ingaan.	Van Weel	None	0.1
5667	Op dit moment is sociaal-economische klasse geen specifiek omschreven discriminatiegrond, want het staat niet in de Grondwet, niet in de Algemene wet gelijke behandeling en ook niet in het Wetboek van Strafrecht.	Van Weel	None	0.03
5668	Op verzoek van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft het College voor de Rechten van de Mens onlangs een advies uitgebracht over de mogelijkheid van de opname van de grond opleiding in de gelijkebehandelingswetgeving.	Van Weel	None	0.01
5669	Daarin gaat het college ook in op de grond van sociaal-economische status.	Van Weel	None	0.01
5670	Het college merkt daarover op dat deze grond moeilijk grijpbaar is en moeilijk af te bakenen is.	Van Weel	None	0.01
5671	Het college is van mening dat meer onderzoek nodig is.	Van Weel	None	0.71
5672	Over het vervolg op dit advies wordt uw Kamer binnenkort nader geïnformeerd door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.	Van Weel	None	0.02
5674	Dat is niet het langste kopje, zeg ik tot mijn vreugde, want de meeste vragen zijn door de initiatiefnemers zeer adequaat al behandeld.	Van Weel	None	0.01
5675	Een van de vragen is wat de bredere aanpak wordt met betrekking tot hatecrimes.	Van Weel	None	0.01
5677	Het kabinet zet zich actief in om hatecrimes tegen te gaan.	Van Weel	None	0.02
5678	Dat gebeurt onder andere met maatschappelijke organisaties, gemeenten, de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme, en de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding.	Van Weel	None	0.01
5679	De aanpak van hatecrimes ziet zowel op preventieve maatregelen, zoals scholing, dialoog en bewustwording, als ook op repressieve maatregelen waarbij het strafrecht een belangrijk sluitstuk is.	Van Weel	None	0.01
5680	Dit initiatiefwetsvoorstel versterkt de strafrechtelijke aanpak en versterkt daarmee de gehele integrale aanpak die nodig is om hatecrimes tegen te gaan.	Van Weel	None	0.02
5682	Dan kreeg ik nog een vraag over wat de implicaties zijn van de bewijsstandaard voor concrete strafzaken.	Van Weel	None	0.01
5683	Ik heb daar eerder al iets over gezegd, specifiek buiten redelijke twijfel.	Van Weel	None	0.02
5684	Het ligt echt heel dicht aan tegen het aannemelijk worden, wat nu al vereist is.	Van Weel	None	0.01
5686	Dit in aanvulling op wat mevrouw Bikker daarover heeft gezegd.	Van Weel	None	0.01
5689	Ik dacht gelezen te hebben dat het OM geen gebruik maakte van de IHRA-definitie, maar als ik de minister goed begrepen heb, wordt die wel gebruikt als criterium of als handleiding.	El Abassi	DENK	0.05
5690	Kan de minister uitleggen op welke manier de IHRA-definitie op dit moment wordt gebruikt?	El Abassi	DENK	0.01
5691	Wij hebben dat vermeld in onze recente antisemitismebestrijdingsstrategie.	Van Weel	None	0.01
5692	We zien het niet als een wettelijk bindend juridisch kader.	Van Weel	None	0.02
5693	Het kan wel een helpende hand bieden in het herkennen van discriminatoire aspecten in concrete casuïstiek.	Van Weel	None	0.01
5694	Daartoe staat het het OM vrij om op die manier ook gebruik te maken van de IHRA-definitie.	Van Weel	None	0.01
5695	Daar maak ik me wel zorgen om als het OM dat in ieder geval al kán gebruiken.	El Abassi	DENK	0.01
5697	Ik hoor graag van de minister of de IHRA-definitie ook gebruikt wordt door het OM op dit moment.	El Abassi	DENK	4.56
5698	Daarnaast hoorde ik de minister zeggen dat het straks in de wet wordt vastgelegd en dat het dan wel bindend wordt.	El Abassi	DENK	0.02
5701	En vervolgens wil ik vragen wat dat voor gevolgen gaat hebben met betrekking tot de strafverzwaringsgrond, omdat veel meer gevallen hieronder gaan vallen.	El Abassi	DENK	0.02
5705	De IHRA-definitie is geen juridisch bindend instrument en wordt dat ook niet.	Van Weel	None	0.01
5706	Het staat het OM natuurlijk wel vrij om die definitie te gebruiken als een handreiking of een helpende hand om discriminatoire aspecten te herkennen.	Van Weel	None	0.01
5707	Zo hebben we dat als kabinet ook vastgelegd in de antisemitismebestrijdingsstrategie.	Van Weel	None	0.01
5709	Maar het kan wel helpen bij de beoordeling van elementen.	Van Weel	None	0.01
5710	Wat ik heb gezegd over het wettelijk veranderen, gaat over dit wetsvoorstel.	Van Weel	None	0.02
5711	De wettelijke definitie van het discriminatoire aspect, dus niet de IHRA-definitie maar de bredere definitie van het discriminatoire aspect, komt dus in 44bis van het Wetboek van Strafrecht.	Van Weel	None	0.01
5712	Dat zal straks leidend worden voor de strafbaarheid.	Van Weel	None	0.01
5713	Ik zeg nogmaals dat dat dus niet de IHRA-definitie als zodanig wordt.	Van Weel	None	0.02
5715	Komt er een nieuwe definitie van antisemitisme in de wet?	El Abassi	DENK	0.01
5719	Er is heel veel kritiek geuit op deze definitie, namelijk dat die heel breed is.	El Abassi	DENK	0.02
5720	Als het gaat om kritiek op Israël, valt het daar al gauw onder.	El Abassi	DENK	0.03
5721	Heel veel mensen die op dit moment aan het demonstreren zijn, vallen daar ineens onder.	El Abassi	DENK	0.01
5723	Kan de minister garanderen dat er goed gekeken zal worden naar die IHRA-definitie en kunnen we daar een terugkoppeling van krijgen vanuit de minister?	El Abassi	DENK	0.01
5725	De IHRA-definitie wordt niet vastgelegd in onze wet.	Van Weel	None	0.01
5726	Wat dit wetsvoorstel doet, is duidelijk aansluiten bij 137c tot en met g van het Wetboek van Strafrecht, waar nu al wordt gedefinieerd wat onder discriminatie valt.	Van Weel	None	0.02
5727	Door dat in de strafverzwaringsgrond op te leggen en te hanteren als definitie bestaat er dus nu voor de strafverzwaringsgrond een duidelijke definitie, die aansluit bij de huidige definitie van discriminatie, zoals die in het Wetboek van Strafrecht staat.	Van Weel	None	0.01
5729	Die heeft daar niks mee te maken en die is dus ook niet leidend in het strafrecht.	Van Weel	None	0.06
5731	De minister komt volgens mij nu toe aan de appreciatie van de amendementen.	voorzitter	None	0.01
5733	Het zijn er drie en wel onder de nummers 14, 15 en 16.	Van Weel	None	0.01
5734	Laat ik beginnen met de amendementen onder 14 en 16, die gaan over verdubbeling van de maximale gevangenisstraffen en de verhoging van de maximale geldboetes.	Van Weel	None	0.02
5735	Ik ben het met de heer El Abassi eens dat het strafrecht toereikende mogelijkheden moet bieden om personen die zich schuldig maken aan discriminatie passend te bestraffen.	Van Weel	None	0.02
5736	Maar ik constateer wel dat deze twee amendementen, de amendementen onder 14 en 16, gaan over de artikelen 137c tot en met 137g en 449quater.	Van Weel	None	0.02
5738	Het initiatiefwetsvoorstel heeft betrekking op commune delicten, zoals mishandeling en vernieling, waarbij in aanvulling een discriminatieaspect speelt.	Van Weel	None	0.01
5739	En dat is het aspect dat als strafverzwarend werkt.	Van Weel	None	0.01
5740	De strafbepaling waarover deze amendementen gaan, zijn dus van een andere aard.	Van Weel	None	0.02
5741	Ze gaan namelijk over de overweging voor uitingsdelicten en daarvoor geldt een eigen toetsingskader, waarbij de vrijheid van meningsuiting, zeg ik ook tegen de andere leden, een grote rol speelt.	Van Weel	None	0.02
5742	Los daarvan ontraad ik beide amendementen ook op inhoudelijke gronden, want om een duidelijke grens te trekken is bij uitlatingen die aanzetten tot geweld, haat of discriminatie in 2020 het maximum voor dat strafbare feit al verdubbeld.	Van Weel	None	0.03
5743	Sindsdien kunnen personen die zich offline of online van dergelijk haatzaaien een gewoonte maken volgens artikel 137d, tweede lid, Wetboek van Strafrecht al worden bestraft met vier jaar gevangenisstraf.	Van Weel	None	0.01
5744	Ik vind daarmee dat de huidige strafmaxima voor specifieke discriminatiedelicten in balans zijn.	Van Weel	None	0.02
5745	De ernstigste gevallen kunnen fors worden bestraft, terwijl de hoogte van die strafmaxima zich redelijk verhouden tot de ernst van de desbetreffende feiten.	Van Weel	None	0.05
5746	Die balans zou bij een verdubbeling worden benoemd.	Van Weel	None	0.01
5747	Haatzaaien zou dan kunnen worden bestraft met acht jaar gevangenisstraf.	Van Weel	None	0.01
5748	Hoe verwerpelijk het ook kan zijn, is dat naar mijn mening niet proportioneel.	Van Weel	None	0.01
5750	15, over het verhogen van de strafverzwaringsgrond met de helft in plaats van met een derde.	Van Weel	None	0.04
5751	Nogmaals, ik deel de wens dat strafbare feiten met een discriminatieaspect passend moeten worden bestraft.	Van Weel	None	8.07
5752	Daarom verhoogt het wetsvoorstel de maximale vrijheidsstraffen al met een derde.	Van Weel	None	0.02
5753	Daarmee sluiten we aan — daar werd al eerder iets over gezegd door de initiatiefnemers — bij de mate van strafverzwaring die bij algemene strafverzwaringsgronden ook gebruikelijk is.	Van Weel	None	0.01
5754	De verhoging met een derde geeft zowel het duidelijke signaal dat het bij hatecrimes geboden is om hogere straffen op te leggen als toereikende mogelijkheden om de ernstigste delictscenario's passend te bestraffen.	Van Weel	None	0.01
5755	Ik zie dus geen aanleiding voor een nog forsere strafverzwaring.	Van Weel	None	0.01
5758	Hartelijk dank aan de minister en nogmaals aan de initiatiefnemers.	voorzitter	None	0.01
5759	We zijn aan het einde van de eerste termijn van de zijde van de initiatiefnemers en de minister.	voorzitter	None	0.01
5760	Wat mij betreft gaan we gelijk door met de tweede termijn.	voorzitter	None	0.01
5761	Ik heb inmiddels begrepen dat niet alle leden daar behoefte aan hebben, maar een aantal wel.	voorzitter	None	0.05
5762	Als eerste geef ik het woord aan de heer Van Nispen, die in de tweede termijn zal spreken namens de SP.	voorzitter	None	0.01
5765	Nogmaals mijn complimenten en waardering voor het initiatief en voor deze twee bevlogen initiatiefnemers.	Van Nispen	SP	0.02
5766	Mijn complimenten voor de beleidsmedewerkers, door wie ongetwijfeld ontzettend veel arbeid is verricht, zijn natuurlijk ook groot.	Van Nispen	SP	4.1
5769	Ik had zorgen over de bewijslast, die dus hoger wordt, maar ik begrijp de beantwoording.	Van Nispen	SP	0.03
5770	Ik snap de afweging die de initiatiefnemers hebben gemaakt en die de minister heeft gemaakt bij zijn positieve advies over deze initiatiefwet.	Van Nispen	SP	0.74
5771	Ik hecht er toch aan te zeggen dat ik het mooi vind dat het een juridisch debat is over het belang van de aanpak van discriminatie.	Van Nispen	SP	0.05
5772	We zijn daarbij in ieder geval vandaag niet vervallen in discussies over welke vorm van discriminatie erger is dan de andere, of over de vraag of discriminatie van Joden, moslims of lhbti'ers een groter probleem is, of dat de regering een van die vormen wel of niet voldoende aanpakt.	Van Nispen	SP	0.03
5775	Ik hecht eraan kort iets te zeggen over de ingediende amendementen.	Van Nispen	SP	0.06
5776	Ik heb waardering voor de arbeid van de heer El Abassi.	Van Nispen	SP	37.67
5777	Maar ook ik ben in alle eerlijkheid van mening dat je daar eigenlijk een initiatief niet mee moet belasten, want initiatiefnemers worden dan wel op pad gestuurd met een verzwaard wetsvoorstel.	Van Nispen	SP	0.01
5778	Mogelijk leidt dat tot een bepaald oordeel in de Eerste Kamer.	Van Nispen	SP	0.01
5780	Ik zou de heer El Abassi toewensen dat hij zijn arbeid om kan zetten in een initiatiefwet, die ook via de gebruikelijke procedure, met een advies van de Raad van State, hier weer terug kan komen, zodat we die kunnen bespreken.	Van Nispen	SP	16.09
5781	Dat zou voor mij dan mogelijk een reden zijn om mijn fractie niet positief te adviseren.	Van Nispen	SP	0.01
5782	Ik moet gewoon dieper nadenken over wat een passende strafmaat is voor dit soort discriminatoire delicten.	Van Nispen	SP	0.01
5783	Ik hecht het eraan om dat hier toch in alle openheid te zeggen.	Van Nispen	SP	0.01
5784	Begrijpt de heer Van Nispen, zou ik via de voorzitter willen vragen, dat de heer El Abassi dat op dit moment doet?	El Abassi	DENK	0.01
5786	Ik zou zeggen: laten we het met z'n allen onmogelijk maken als dit niet passend is.	El Abassi	DENK	0.01
5790	Het is vervelend als ik over een maand met een nieuw initiatiefvoorstel kom, terwijl dat nu gewoon kan. We hebben er uitgebreid over gedebatteerd.	El Abassi	DENK	0.03
5792	Ik heb het tijdens mijn bijdrage gewoon benoemd, dus we konden daar echt woorden over uitwisselen.	El Abassi	DENK	0.02
5793	Ik zou de heer Van Nispen dus willen vragen of hij ook begrijpt en snapt dat ik dat op dit moment zo gedaan heb.	El Abassi	DENK	0.01
5798	Ik zeg alleen op mijn beurt: maak een eigen initiatiefwet van dat voorstel.	Van Nispen	SP	0.01
5799	Dat het dan enkele maanden langer duurt, is volgens mij niet zo bezwaarlijk bij zoiets fundamenteels.	Van Nispen	SP	0.01
5802	Het is niet het verzwaren van het wetsvoorstel van deze initiatiefnemers.	Van Nispen	SP	0.01
5803	We hebben dan ook een advies van de Afdeling advisering van de Raad van State.	Van Nispen	SP	0.01
5804	Dan kunnen we heel goed bekijken wat daar de voors en tegens van zijn.	Van Nispen	SP	0.01
5806	Dat is waarom ik op dit moment namens de SP-fractie denk dat wij nu niet voor de amendementen van de heer El Abassi gaan stemmen.	Van Nispen	SP	0.1
5813	Ik heb ook heel vaak twijfels over die amendementen.	El Abassi	DENK	0.15
5814	In die zin begrijp ik het, want dat zijn de regels die hier gelden.	El Abassi	DENK	8.36
5815	Ik heb er vanuit pragmatische, praktische, overwegingen voor gekozen om het nu te doen.	El Abassi	DENK	5.63
5820	Maar het is inderdaad een nadeel van amendementen dat ze niet langs de Raad van State gaan.	Van Nispen	SP	2.44
5821	Daar wordt over nagedacht, maar dat is nog niet hoe we dat doen; dat klopt.	Van Nispen	SP	0.03
5824	Excuses als ik een paar seconden over de spreektijd heen zal gaan.	Van Nispen	SP	0.01
5825	De heer Timmermans sprak warme woorden over mogelijke alternatieve straffen.	Van Nispen	SP	0.01
5828	Het belast het wetsvoorstel niet, maar is wel een oproep aan de regering.	Van Nispen	SP	0.01
5830	Deze motie is voorgesteld door de leden Van Nispen en Tseggai.	voorzitter	None	0.02
5833	Mijn tweede motie sluit aan op de opmerking van zowel mevrouw Bikker als de minister dat voor het toevoegen van een extra discriminatiegrond nader onderzoek nodig is.	Van Nispen	SP	0.02
5834	Het maatschappelijke debat daarover zal mogelijk nog moeten stollen.	Van Nispen	SP	0.01
5835	Althans, zo luidden volgens mij de woorden van mevrouw Bikker.	Van Nispen	SP	0.01
5842	Deze motie is voorgesteld door de leden Van Nispen en El Abassi.	voorzitter	None	0.02
5847	Dan gaan we nu luisteren naar de inbreng van mevrouw Tseggai in de tweede termijn.	voorzitter	None	29.36
5848	Zij spreekt namens de fractie GroenLinks-Partij van de Arbeid.	voorzitter	None	0.02
5852	Na een mooi debat over dit initiatiefwetsvoorstel is mijn fractie alleen maar gesterkt in de overtuiging dat we met dit wetsvoorstel een belangrijke stap zetten om de weging van discriminatoire aspecten in de rechtspraak te consolideren.	Tseggai	GroenLinks-PvdA	0.03
5853	Mij rest niets anders dan een dankwoord en complimenten uit te spreken richting de initiatiefnemers voor het nodige werk dat is verricht in de aanpak tegen hatecrimes.	Tseggai	GroenLinks-PvdA	0.02
5854	Dat geldt uiteraard ook voor alle ondersteuning voor en achter de schermen.	Tseggai	GroenLinks-PvdA	0.01
5856	Om dit initiatiefwetsvoorstel goed in de praktijk te doen landen, hecht mijn fractie aan voldoende politiecapaciteit in de vorm van discriminatierechercheurs.	Tseggai	GroenLinks-PvdA	0.07
5857	De minister ging er in zijn beantwoording al even op in.	Tseggai	GroenLinks-PvdA	0.01
5858	Op dit moment heeft de politie slechts vier discriminatierechercheurs.	Tseggai	GroenLinks-PvdA	0.02
5859	Meerdere maatschappelijke organisaties geven aan dat dit onvoldoende is.	Tseggai	GroenLinks-PvdA	0.02
5861	Wij zien daarom graag dat de evaluatie van de lopende pilot richting de Kamer komt vóór het debat over de Strategie Bestrijding Antisemitisme 2024-2030, zodat we dit eventuele praktijkprobleem te zijner tijd goed geïnformeerd kunnen bespreken.	Tseggai	GroenLinks-PvdA	0.01
5863	Deze motie is voorgesteld door de leden Tseggai, Teunissen en Mutluer.	voorzitter	None	0.01
5868	Ik voeg nog even toe dat de woorden "gehoord de beraadslaging" nog even moeten worden toegevoegd richting de Kamer, ook omdat dat dan weer in de Handelingen terechtkomt.	voorzitter	None	0.02
5877	Ik wil nogmaals de indieners bedanken voor de beantwoording.	Ceder	ChristenUnie	0.01
5878	Ik moet zeggen dat ik het, vooral in de eerste termijn, een heel goed debat vond.	Ceder	ChristenUnie	0.01
5879	Volgens mij hebben we opnieuw op de inhoud met elkaar van gedachten kunnen wisselen en standpunten kunnen verdedigen.	Ceder	ChristenUnie	0.01
5880	Daarom moet ik ook mijn complimenten uitspreken naar de juristen in de zaal, die volgens mij ook duidelijke vragen gesteld hebben.	Ceder	ChristenUnie	2.02
5881	Ik hoop in ieder geval dat we hiermee alle partijen hebben overtuigd.	Ceder	ChristenUnie	0.01
5883	Ik weet dat ook mijn collega's van de PVV nog wat vragen hadden over de capaciteit en de uitvoering.	Ceder	ChristenUnie	0.02
5884	Ik hoop dat met de beantwoording van de indieners die zorgen zijn weggenomen, omdat we de afgelopen weken met elkaar hebben gezien dat dit voorstel nodig is en ook materieel gaat bijdragen aan het gevoel van rechtszekerheid.	Ceder	ChristenUnie	0.1
5886	Als ChristenUnie vinden we het belangrijk dat er recht gedaan wordt.	Ceder	ChristenUnie	0.01
5888	Ik denk dat het ook belangrijk is om te kijken hoe we het herstelrecht daarop kunnen richten en daar waar nodig ook kunnen doorontwikkelen.	Ceder	ChristenUnie	0.01
5889	Daarom heb ik met een aantal Kamerleden de volgende motie, waarvan ik uiteraard hoop dat deze positief geapprecieerd wordt.	Ceder	ChristenUnie	0.04
5890	Deze motie is voorgesteld door de leden Ceder, Tseggai, Sneller en Van Nispen.	voorzitter	None	0.01
5895	Nogmaals dank aan de indieners en complimenten, vooral aan de ambtelijke bijstand en de beleidsmedewerkers, waarvan ik stiekem weet dat die vrijwel het echte werk doen, dus mijn complimenten.	Ceder	ChristenUnie	38.22
5900	De heer Six Dijkstra voor zijn tweede termijn namens Nieuw Sociaal Contract.	voorzitter	None	0.01
5903	Ik zou de initiatiefnemers en de minister hartelijk willen bedanken voor hun beantwoording.	Six Dijkstra	NSC	0.01
5904	In de eerste termijn van dit debat enkele maanden geleden stelde ik mij kritisch op ten opzichte van het wetsvoorstel.	Six Dijkstra	NSC	0.01
5905	Wat NSC betreft moet echt worden voorkomen dat een wetsvoorstel in de praktijk ervoor zal zorgen dat discriminatoire aspecten minder zouden worden meegenomen in de straf dan nu het geval is.	Six Dijkstra	NSC	0.03
5906	De heer Van Nispen haalde dit punt net ook nog eens aan in zijn tweede termijn.	Six Dijkstra	NSC	0.01
5907	Tegen discriminatie moet hard worden opgetreden; laat dat duidelijk zijn.	Six Dijkstra	NSC	0.01
5908	Wij hebben er als partij ook hard voor geknokt om de zin die de minister net uitsprak in het hoofdlijnenakkoord op te nemen: er wordt daadkrachtig opgetreden tegen degenen die zich schuldig maken aan discriminatie, racisme, antisemitisme en moslimhaat, zowel op straat als online.	Six Dijkstra	NSC	0.01
5909	De beantwoording door de initiatiefnemers en de minister stelt mij grotendeels gerust, en ook het feit dat de minister aanhaalt dat de bewijsstandaard haalbaar is onder deze wet.	Six Dijkstra	NSC	0.03
5910	Het feit dat het Openbaar Ministerie ook positief is over het wetsvoorstel en dat er een evaluatiebepaling in de wet zit, helpt mee.	Six Dijkstra	NSC	0.02
5912	Mocht dit wetsvoorstel worden aangenomen en in werking treden, dan moet wat ons betreft de komende jaren wel goed worden gemonitord wat de strafrechtpraktijk laat zien.	Six Dijkstra	NSC	0.01
5913	Kan de minister toezeggen dat als hij bijvoorbeeld na twee jaar ziet dat er zich in de praktijk knelpunten voordoen, de Kamer dan actief daarover wordt geïnformeerd en ook over de stand van zaken rondom de uitvoering van de wet in overige gevallen?	Six Dijkstra	NSC	0.02
5914	Als ik die toezegging zou kunnen krijgen, dan is mijn grootste zorg wel weggenomen en kan ik mijn fractie met een gerust hart adviseren om voor dit wetsvoorstel te stemmen.	Six Dijkstra	NSC	0.01
5916	Die kwam eigenlijk mede op naar aanleiding van de antwoorden die zij gaven op de vragen van mevrouw Helder over de reikwijdte van de kring van slachtoffers of benadeelden van hatecrimes.	Six Dijkstra	NSC	0.01
5918	Stel dat het OM in een situatie zou weigeren de strafverzwarende grond ten laste te leggen, zijn de initiatiefnemers dan van mening dat het slachtoffer met een artikel 12-procedure daarover kan klagen?	Six Dijkstra	NSC	0.01
5919	Oftewel, kan het slachtoffer bij het hof voorleggen dat er wel vervolgd zou moeten worden voor een hatecrime?	Six Dijkstra	NSC	0.01
5921	Ik dank de voorzitter en de collega's voor het goede en constructieve debat, ik dank de initiatiefnemers voor hun harde werk en ik zie dan ook uit naar de beantwoording van mijn laatste vragen.	Six Dijkstra	NSC	26.99
5924	Dan kijk ik naar mevrouw Helder voor haar tweede termijn namens BBB.	voorzitter	None	0.01
5928	Ik maak natuurlijk wel gebruik van deze tweede termijn om te danken voor alle duidelijke antwoorden.	Helder	BBB	0.02
5929	Ik wil de tweede termijn ook gebruiken omdat ik in de eerste termijn de appreciatie namens mijn fractie — ook even leuk doen — in het midden heb gelaten, omdat ik vond dat de balans bewaakt moest blijven.	Helder	BBB	0.01
5930	Ik heb in dat kader in de eerste termijn natuurlijk wel gezegd dat discriminatie in welke vorm dan ook en ten aanzien van wie dan ook verwerpelijk is, en dat strafverzwaring in die gevallen zeker op zijn plaats is.	Helder	BBB	0.03
5933	Collega Bikker zei: er worden geen nieuwe strafbare feiten geïntroduceerd; we sluiten aan bij de commune delicten.	Helder	BBB	0.03
5935	Het OM ziet ook geen gat in aannemelijk maken versus wat er nu gaat gebeuren.	Helder	BBB	0.01
5936	Ik ben wel bij met de evaluatiebepaling, want zo kun je de balans dus wel blijven bewaken.	Helder	BBB	2.62
5937	Ik rond dan ook af door te zeggen dat ik mijn fractie positief zal adviseren.	Helder	BBB	0.47
5940	Tot slot van de zijde van de Kamer in tweede termijn is het woord aan de heer Sneller namens de D66-fractie.	voorzitter	None	0.01
5941	Ik twijfelde even of ik Democraten 66 moest zeggen.	voorzitter	None	6.88
5946	Dank aan de initiatiefnemers voor hun uitgebreide en gedetailleerde beantwoording en ook dank aan de minister voor zijn advies.	Sneller	D66	0.11
5947	Ik zal inderdaad ook mijn fractie positief adviseren en ik denk dat het mooi is, zoals ook de initiatiefnemers zeiden, dat we dat in de volle breedte doen.	Sneller	D66	0.22
5948	Ik was uiteraard ook benieuwd geweest naar de bespiegelingen van de PVV-fractie, ook op basis van de antwoorden, aangezien zij het meeste in het midden lieten of zij zich hierover gingen uitspreken.	Sneller	D66	0.06
5950	Ik ben ook blij met de opmerkingen over het karakter van het strafrecht en wat je er wel en niet van mag verwachten.	Sneller	D66	0.01
5951	Dat betekent volgens mij ook — dat zei de minister ook goed — dat dit niet het eind is, maar slechts het begin.	Sneller	D66	0.02
5952	Want uiteindelijk moet er nog veel meer gebeuren om te zorgen dat het wordt teruggedrongen.	Sneller	D66	0.01
5953	Dan de evaluatiebepaling, ook omdat mevrouw Helder die even noemde.	Sneller	D66	0.02
5954	Daar staat in dat de doeltreffendheid moet worden geëvalueerd na vijf jaar.	Sneller	D66	1.3
5955	Vaak zien we dan in die evaluatierapporten: ja, we hadden de gegevens niet die nodig waren om te beoordelen of die wet ook zijn doelstelling heeft bereikt.	Sneller	D66	0.05
5956	We hebben natuurlijk altijd redelijk vage evaluatiebepalingen.	Sneller	D66	0.03
5957	Misschien zou het goed zijn — dat mag nu, maar dat mag ook in de Eerste Kamer — dat voordat de wet in werking treedt de initiatiefnemers zich nog een keer expliciet uitlaten over wanneer die nou geslaagd is en wanneer die niet geslaagd is, wanneer er eventueel nog iets anders moet gebeuren.	Sneller	D66	0.03
5958	Hoe kunnen we die doeltreffendheid nou precies vaststellen over vijf jaar?	Sneller	D66	0.01
5961	Dan zijn we aan het einde gekomen van de tweede termijn van de Kamer.	voorzitter	None	0.01
5962	Ik stel voor dat we een aantal minuten schorsen, want er moet ook nog een appreciatie worden gegeven door de minister op de vijf ingediende moties.	voorzitter	None	0.01
5965	O, dan denk ik dat het in ieders belang is dat we gelijk doorgaan.	voorzitter	None	0.01
5967	O, mevrouw Bikker spreekt namens beide initiatiefnemers om een enkele vraag te beantwoorden.	voorzitter	None	0.01
5968	Daarna komt de minister met de appreciatie van de moties.	voorzitter	None	0.01
5971	Dank aan de collega's in de Kamer voor de warme woorden die zij spraken, voor ook de verduidelijkende vragen die in de eerste termijn werden gesteld en voor het vertrouwen dat zij gaven in de beantwoording die wij daarop gaven.	Bikker	ChristenUnie	0.02
5974	Het is vanzelfsprekend dat de moties zullen worden beoordeeld door de minister, want het zijn immers verzoeken aan de regering en dat is een polsstok waarmee de heer Timmermans en ik niet zullen springen.	Bikker	ChristenUnie	0.56
5975	Ik dank de collega's Van Nispen, Tseggai en Ceder voor hun warme woorden, en ook de heer Six Dijkstra die ons in eerste termijn nog stevig aan het werk heeft gezet en zojuist ook nog een extra vraag stelde.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5976	De artikel 12-procedure gaat vooral over het feit dat een strafbaar feit niet vervolgd wordt.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5979	Dus op het moment dat dat aan de orde is — dat is natuurlijk nu al het geval als een commuun delict niet vervolgd wordt — kan een belanghebbende in die zin bij het OM daarover zijn beklag doen.	Bikker	ChristenUnie	0.08
5981	In die zin voegt dat ook niks toe of doet het niets af aan de gangbare procedure.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5984	Als blijkt dat wel het commuun delict vervolgd wordt, maar niet de strafverzwaringseis, namelijk dat het een hatecrime is, kan het slachtoffer dan over dat feit nog klagen?	Six Dijkstra	NSC	0.1
5985	Dan is de rechtsgang in gang gezet en zit je dus in een voortgezette situatie.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5988	Gelukkig heeft hij nog een kompaan om daar nog even op te reflecteren.	Bikker	ChristenUnie	3.15
5989	Mocht het tot een nadere vraag komen, dan zullen wij die zien.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5990	Ik dank ook mevrouw Helder voor de geëigende juridische vraag, die ik me goed kan voorstellen, en haar warme woorden.	Bikker	ChristenUnie	5.25
5991	De heer Sneller sloot eigenlijk wel mooi af met de maakbaarheid van het strafrecht, waarvan wij beiden constateren dat die ook beperkt is omdat het ook gaat om een cultuur in een samenleving.	Bikker	ChristenUnie	0.03
5992	Discriminatie is niet door strafrecht alleen te voorkomen of aan te pakken, maar het is wel van het grootste belang.	Bikker	ChristenUnie	10.36
5993	Het is wel mooi dat we dat hier delen en dat de wetgever duidelijk normerend aangeeft: "Dit is Nederland.	Bikker	ChristenUnie	0.52
5995	Iedere minderheid, ieder persoon, hoort veilig te zijn in ons land."	Bikker	ChristenUnie	0.01
5997	Maar dat neemt niet ieders individuele verantwoordelijkheid weg om op te staan op momenten dat iemand zich niet veilig voelt.	Bikker	ChristenUnie	0.01
5999	Ik dank de Kamer, mede namens collega Timmermans, voor alle wijze inzichten.	Bikker	ChristenUnie	0.01
6002	Dan gaan we tot slot nog luisteren naar de minister.	voorzitter	None	0.01
6004	Dank ook aan de leden voor de inbreng in de tweede termijn.	Van Weel	None	7.56
6005	Er was een vraag van de heer Six Dijkstra over het monitoren en aangeven van knelpunten.	Van Weel	None	0.02
6006	Jaarlijks wordt uw Kamer geïnformeerd over de discriminatiecijfers, onder andere van het Openbaar Ministerie.	Van Weel	None	0.01
6007	Dus wat ik uw Kamer wil toezeggen, is dat ik bij het toesturen van de jaarlijkse discriminatiecijfers ook inga op de inwerkingtreding van deze wet en de eventuele knelpunten daarvan in de praktijk.	Van Weel	None	0.29
6008	De echte evaluatie, zo is het ook gememoreerd door de heer Sneller, staat na vijf jaar gepland.	Van Weel	None	0.02
6009	Dat is ook een betere termijn, omdat je dan door de langere doorlooptijden pas echt zicht hebt op de doeltreffendheid van de wet.	Van Weel	None	0.02
6010	Dus wanneer deze knelpunten zich voordoen, krijgt u ze eerder op dat jaarlijkse moment.	Van Weel	None	0.31
6014	Hij verzoekt de regering ... Nou ja, eigenlijk komen we op de alternatieve straffen of de aanvullende straffen, zo noem ik het maar even.	Van Weel	None	0.01
6015	Ik heb daar in mijn eerste termijn al op gereageerd.	Van Weel	None	0.01
6016	Er kunnen nu al bijzondere voorwaarden worden gesteld waaraan de veroordeelde moet voldoen.	Van Weel	None	0.01
6017	Dat kunnen dus ook bijzondere voorwaarden zijn die gericht zijn op educatie.	Van Weel	None	0.02
6018	Ik heb u toegezegd tijdens het debat over de gebeurtenissen in Amsterdam dat ik begin 2025 kom met een brief waarin ik nader inga op de mogelijkheden om een gedragsinterventie op te leggen bij discriminatiezaken bij jeugdige daders.	Van Weel	None	0.02
6019	Als ik de motie zo mag interpreteren dat ik dat onderzoek en de resultaten daarvan mag meenemen in de brief die u begin 2025 krijgt, dan kan ik 'm oordeel Kamer geven.	Van Weel	None	0.03
6022	18 verzoekt de regering te onderzoeken op welke manier discriminatie op grond van sociaal-economische klasse kan worden toegevoegd als discriminatiegrond.	Van Weel	None	0.01
6023	Zoals ik heb gezegd in mijn termijn is sociaal-economische klasse geen specifiek omschreven discriminatiegrond.	Van Weel	None	0.01
6024	Ik heb wel gezegd dat het college in zijn onderzoek ook ingaat op de grond sociaal-economische status en dat het college opmerkt dat die moeilijk grijpbaar en af te bakenen is en dat er meer onderzoek nodig is.	Van Weel	None	0.04
6025	Als ik de motie in dat licht mag zien, dan kan ik de motie oordeel Kamer geven.	Van Weel	None	0.01
6029	Ja, de minister mag de motie in dat licht zien, maar dan hoop ik ook dat dat onderzoek in gang wordt gezet.	Van Nispen	SP	0.01
6030	Als we alleen maar met elkaar constateren dat er meer onderzoek nodig is zonder dat iemand daartoe het initiatief neemt, dan komen wij er nog niet.	Van Nispen	SP	0.02
6034	De minister van OCW komt nog met een reactie naar aanleiding van het onderzoek van het college dat vraagt om meer onderzoek.	Van Weel	None	0.04
6035	Ik zal hem vragen om in zijn oordeel over het verzoek van het college om meer onderzoek ook aandacht te besteden aan uw motie.	Van Weel	None	0.01
6036	Daarmee wordt die beantwoord, maar ik wil nog niet vooruitlopen op zijn definitieve keuze daarin.	Van Weel	None	0.01
6037	Dus als we nu allemaal geïnteresseerd zijn in de vraag of dat wel of niet iets toevoegt, dan moeten we dus voor die motie stemmen, want anders komt dat onderzoek er misschien niet.	Van Nispen	SP	0.01
6039	Zo zou u het kunnen doen, maar dan moet ik mijn oordeel aanpassen, want dan verzoek ik u of u hem wilt aanhouden tot u het eerste oordeel van de minister van OCW krijgt.	Van Weel	None	0.39
6040	Als hij daarin geen onderzoek aankondigt, dan zou u alsnog die motie kunnen indienen en het op die manier kunnen afdwingen.	Van Weel	None	0.01
6042	Laten we dan maar wijs voor die eerste variant gaan.	Van Nispen	SP	0.01
6047	Laat ik daar beginnen bij de bottomline, upfront: die geef ik oordeel Kamer.	Van Weel	None	0.04
6048	Hij verzoekt de regering om eenzijdig overheidshandelen onder de werking van de Algemene wet gelijke behandeling te brengen.	Van Weel	None	0.01
6049	Naar aanleiding van de oproepen die genoemd zijn in de motie, is de minister van BZK bezig met een onderzoek naar de Algemene wet gelijke behandeling.	Van Weel	None	0.02
6050	In dat onderzoek wordt ingegaan op de vragen op welke wijze de rechtsbescherming tegen discriminerend handelen al is geregeld door de overheid, waarin zij tekortschiet en hoe uitbreiding van de bevoegdheid van het College voor de Rechten van de Mens daarin kan voorzien.	Van Weel	None	0.02
6051	De minister van BZK verwacht uw Kamer in 2025 te informeren over de uitkomsten van dit onderzoek.	Van Weel	None	0.01
6052	Voor zover ik de motie zo mag opvatten dat er aan de hand van de uitkomsten van dit onderzoek verdere stappen zullen worden ondernomen, kan ik 'm oordeel Kamer geven.	Van Weel	None	0.01
6056	Die vroeg om het toesturen van de conclusie van de evaluatie van het ECAD-P.	Van Weel	None	0.02
6058	We hebben deze evaluatie gedaan op basis van de pilot en ik heb in het tweede halfjaarbericht van de politie aangegeven hoe we daarmee om zullen gaan.	Van Weel	None	0.02
6059	We zullen de evaluatie ook aan uw Kamer doen toekomen.	Van Weel	None	0.01
6061	21, van de heer Ceder, die gaat over het herstelrecht.	Van Weel	None	0.01
6062	Dat valt strikt gezien niet onder mijn portefeuille, maar onder die van de staatssecretaris Rechtsbescherming.	Van Weel	None	0.02
6063	Maar als ik 'm zo mag lezen dat we dit onderwerp meenemen in de brief over educatief straffen, die u in het eerste kwartaal van 2025 al krijgt, dan kan ik 'm oordeel Kamer geven.	Van Weel	None	0.13
6067	Nogmaals heel veel dank aan de initiatiefnemers, aan hun beleidsmedewerkers en aan de medewerkers die ook hebben meegeholpen maar op dit moment niet in vak K zitten.	voorzitter	None	0.28
6068	Dank aan de leden, de ondersteuning en de mensen die dit live, hier ter plekke of digitaal, hebben gevolgd.	voorzitter	None	0.04